DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
S. D.A.P.
Ir.J.W. ALBARDA
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN;
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060- Telef. 3320, redactie 3330.
No. 98
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur; C. KRAK.
Dinsdag 27 April 1937
Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA.
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Alkmaar, 27 April.
Het spreekt welhaast vanzelf, dat de
neutraliteitsverklaring van België vooral
in Duitschland groote belangstelling heeft
gewekt en dat de Duitsche pers en politie
zich zeer serieus met deze kwestie hebben
bezig gehouden.
De Duitsche politieke meening kan on
geveer als volgt worden samen gevat:
„België is neutraal, maar nog niet onaf
hankelijk; België, ontdaan van zijn ver
plichtingen uit hoofde van het Locarno-
pact, behoort niet meer tot het stelsel van
anti-Duitsche bondgenootschappen, het is
niet meer het opmarschterrein van
Fransch-Engelsche militaire operaties;
de nieuwe toestand raakt geheel West-
Europa en daarom Duitschland in hooge
mate."
België is wel neutraal, maar nog niet
onafhankelijk! Dat is een belangwekkende
Duitsche verklaring, waarin Duitschland
er aan herinnert, dat België gebonden
blijft door de verplichtingen van artikel
16 van het Volkenbondspact.
Dit artikel voorziet in economische en
militaire sancties tegen den „aanvaller",
alsmede in eventuëele verleening van het
recht, dat troepen door het land mogen
trekken.
De Belgische regeering legt artikel 16
evenals Nederland zóó uit, dat geen lid
van den Volkenbond tot deze verplichtin
gen gedwongen kan worden, maar hier
tegenover staat een Fransche stelling,
welke aan het bepaalde artikel een dwin
gend karakter toekent.
In het door de Belgische regeering uit
gegeven communiqué wordt over dit punt
niet gerept, zoodat men voor het oogen-
blik niet weet, of deze kwestie reeds in
eenigerlei vorm is besproken, of dat zij
verder bestudeerd en naar een objectieve
uitlegging gestreefd wordt, wat voor de
verdere, ontwikkeling natuurlijk niet
zonder beteekenis kan zijn.
Wij hebben, gisteren meegedeeld, hoe
verontwaardigd men in Oostenrijk was
over het feit, dat een deel der buiten-
landsche pers uit de besprekingen te
Venetië de verkeerde conclusie heeft ge
trokken, dat in de binnenlandsche politiek
van Oostenrijk een verschuiving in de
richting van de nationaal-socialisten zou
plaats vinden.
Hoewel die conclusie op zich zelf zeer
wonderlijk was algemeen wist men
toch, dat de Oostenrijksche regeering en
de meerderheid der Oostenrijksche bevol
king niets moeten hebben van het nat.-
socialisme moet men niet vergeten, dat
de conclusie van de Fransche en Engelsche
pers, gesteund wellicht door het artikel in
de Giornale d'Italia (men zie ons nummer
van gisteren), gebaseerd was opde
Oostenrijksche pers zelf! Deze toch te
beginnen met de officieele Wiener Zei-
tung heeft op opvallende wijze de bi-
zondere politieke beteekenis van het
entrevue van Venetië in het licht gesteld.
Het was duidelijk, dat onder deze omstan
digheden het na de besprekingen uitge
geven communiqué als een maskeering
van de werkelijke besluiten zou worden
aangezien en tot allerlei combinaties aan
leiding zou geven. Het is daarom jammer
er» onjuist dat thans dezelfde Weensche
bladen net doen of de buitenlandsche com
mentaren in het geheel geen rekening
houden met de werkelijkheid en alsof zij
altijd al gedaan hebben alsof het onder
houd tusschen Mussolind en Schuschnigg
volstrekt niet belangrijk zou worden en
tot geenerlei politieke verrassingen aan
leiding zou kunnen geven.
Hoe de Weensche pers zich weerde,
moge tenslotte nog geïllustreerd worden
door de volgende uitlating van „Das
Montagpost", die als volgt de Engelsche
pers aanvalt:
„Het is thans juist 15 jaar geleden, dat
Oostenrijk, dat finanieel zoowel als maat-
schapppelijk op instorten stond, zich tot
Engeland richtte en als antwoord een wei
nig geinteresseerd schouderophalen van*
Lloyd George kreeg. De ironie van het
lot wil dat men thans op de plaatsen, die
ongeveer 20 jaar in het geheel geen of een
zeer beperkte belangstelling voor de vei
ligheid van Oostenrijk toonden, thans
het liefst maar direct de Britsche bombar
dementsvliegtuigen zouden willen mobi-
liseeren."
De bespreking te Brussel.
Belangrijke resultaten.
De Engelsch-Belgische besprekingen, wel
ke zich volgens van verschillende zijden
ontvangen inlichtingen op een algemeen
plan hebben bewogen, hebben tot een be
langrijke resultaat geleid.
Eden, van Zeeland en Spaak zij het er na
de Fransch-Britsche verklaringen onder de
tegenwoordige omstandigheden, over eens
geworden, dat thans een rustpauze moet in
treden en dat moet worden afgewacht, tot
dat de omstandigheden voor de verwezenlij
king van een pact voor het Westen, binnen
welks kader België van Duitsche zijde waar
borgen zou vinden, gunstiger zullen zijn ge
worden.
Tot dan toe zullen de besprekingen tus
schen Londen, Parijs en Brussel worden
voortgezet met het doel de opening van on
derhandelingen te bespoedigen.
Deze beslissing zou negatief en voorloopig
kunnen schijnen, doch zij heeft toch het
voordeel de internationale atmosfeer op te
helderen, daar zij de houding van België
tamelijk duidelijk aangeeft.
Zij verwerpt in feite het vooruitzicht op
direcfe onderhandelingen tusschen Brussel
en Berlijn, een eventualiteit, welke overigens
ver af bleef door de voorwaarden, welke
Duitschland verbond aan zijn garantie en
wegens de natuurlijke bezorgdheid der Bel
gische regeering niet den schijn te wekken
zich af te wenden van de beide groote mo
gendheden, van welke zij den besten steun
verwacht.
Zekere waarnemers sluiten nochtans niet
de mogelijkheid uit, dat een gedachten-
gang, zooals die welke België heeft gebracht
tot zijn tegenwoordige houding, opnieuw een
dergelijke situatie in het leven zou kunnen
roepen, indien de vooruitzichten op een
Rijn-pact te langen tijd zouden moeten
wachten op een Duitsche garantie aan het
Belgische koninkrijk.
Ten slotte wijst men op den buitengewoon
hartelijken toon der redevoeringen, welke
de ministers Spaak en Eden gisteravond heb
ben uitgesproken.
Naar de meening van welingelichte krin
gen zou in geval van nood veeleer op de
psychologische elementen dan op formeele
teksten moeten worden gerekend.
Het bezoek van Eden.
Gistermiddag om vijf uur is Eden met
zijn vrouw op het kasteel Laeken door den
Belgischen koning en koningin Elizabeth op
de thee ontvangen.
Vernomen wordt, dat de Engelsch-Belgi
sche besprekingen gisteravond zouden ein
digen met een laatste onderhoud tusschen
Eden en van Zeeland. Eden zal eindigen met
een laatste onderhoud tusschen Eden en
van Zeeland. Eden zou vandaag op het stad
huis ontvangen worden en vervolgens een
intiem noenmaal bij van Zeeland te Boitsfort
gebruiken. Daarna zal hij per vliegtuig naar
Londen terugkeeren.
Ondanks de in acht genomen discretie
meent men toch te weten, dat Eden, van
Zeeland en Spaak eensgezind geconstateerd
hebben, dat het onder de huidige omstandig
heden het beste is een zekere pauze in acht
te nemen en gunstige omstandigheden af te
wachten om te trachten voor België een
Duitsche garantie te krijgen binnen het
kader van een Westelijk pact. Men zal de
besprekingen tot dit doel voorzetten te
Parijs, Londen en Brussel. Aan beide kanten
toonde, men zich gisteravond voldaan over
de gedachtenwisselingen, die gevoerd zyn.
Het Belgische Telegraaf Agentschap melit
nog nader, dat men in de omgeving van
Eden verklaart, dat de Fngelsche en Belgi
sche staatslieden in het algemeen verschil
lende problemen hebben bestudeerd, aange
zien er eigenlijk geen onderhandelingen ge
voerd zijn, maar besprekingen en gedachten-
wisselingen, die gevoerd zijn in een vriend
schappelijke sfeer en die het voorspel kun
nen vormen voor nieuwe besprekingen, Men
voegt hieraan toe, dat niet meer hierover
gezegd kan worden, teneinde geen verwach
tingen te wekken, die ongegrond zouden
bljjken.
De burgeroorlog in Spanje.
Gistermorgen is het bombardement van
Madrid met hevigheid hervat. De beschie
ting duurde tot één uur in den namiddag.
In de nabijheid der Cortes deed zich een
sterke ontploffing hooren, gevolgd door
andere. Het kaliber der granaten scheen
grooter dan gewoonlijk. Er zouden weer doo-
den en gewonden zijn.
Durango en Eibar door de rechtscheu
bezet.
Een speciale correspondent van Havas
seint uit Vitoria, dat de troepen van gene
raal Mola gisteren Durango en Eibar bin
nengerukt zijn. De regeeringstroepen zijn
den terugtocht begonnen langs den weg Du-
rango-Bilbao. Deze beweging werd voltrok
ken onder het vuur en de aanvallen van de
rechtsche luchtstrijdkrachten. De regeerings
troepen hebben 'n zeer groot aantal burgers
met zich mede genomen.
De blokkade van Bilbao.
Het protest van de Engelsche regeering
tegen de houding van de rechtsche oorlogs
schepen in de noordelijke Spaansche wate
ren is erop gebaseerd, dat Vrijdag de Ham
ster le en Stanbrook buiten de driemij ls-
grens aangeroepen zijn en een schot afge
vuurd is voor den boeg van de Macgregor.
De Engelsche regeering houdt n.1. vast aan
de driemijlsgrens, terwijl de regeering van
Franco een zesmijlsgrens wenscht te zien er
kend.
Het protest van Franco was gistermiddag
Londen ontvangen,
jetreft. dat admiraal
iet Engelsche eskader
dat Bilbao niet geb
overigens nog niet te
Wat het gerucht
Blake, de chef van
ter plaatse, de regeeting meegedeeld heeft,
okkeerd wordt, herin
nert men er in officieele kringen aan, dat
de beide partijen niet als oorlogvoerend er
kend worden, zoodat er heelemaal niet van
een blokkade kan sprake zijn. De gedane
aanbevelingen waren het uitvloeisel van
practische overwegingen.
Henderson heeft gisteren in het Lagerhuis
gevraagd, of, gezien het gemak waarmee
verscheidene Engelsche schepen de haven
van Bilbao nu bereikt hadden, de regeering
haar standpunt over de doeltreffendheid van
de blokkade door de schepen van generaal
Franco niet wilde herzien?
Onderminister Cranborne antwoordde, dat
er ondanks de ervaring dezer schepen nog
geen aanleiding was om het standpunt te
veranderen dat minister Eden vorige week
in het Huis ontwikkeld had.
De „Giornale d'Italia" over de niet-
inmenging.
In een hoofdartikel schrijft de „Giornale
d'Italia" over de „gebreken, schendingen en
mislukkingen" van het toezicht op de niet-
inmenging in Spanje.
De eerste zwakte van het stelstel zit vol
gens het blad in de bevoegdheid dêr contro
leurs, die zich er toe moeten beperken, hun
meening of waarneming aan Londen mede
te deelen. Londen is ver weg en het is vol
gens de „Giornale" meer dan eens gebeurd,
dat verdachte schepen zonder controleur
aan boord de Spaansche havens bereikten.
Het toezicht aan de landgrenzen is verder
onvoldoende: het wordt op de spoorwegsta
tions uitgeoefend door tien man, op de
hoofdwegen door drie man, op de secundai
re wegen slechts door één man.
Het is duidelijk aldus het Italiaansche
blad dat de smokkelhandel langs deze
secundaire wegen geschiedt. Het toezicht in
de territoriale wateren is nog niet goed ge
regeld: schepen uit Marseille komend kun
nen Spaansche havens bereiken zonder de
territoriale wateren te verlaten en het blijkt,
dat de controleurs in dergelijke gevallen
niets in de melk hebben te brokkelen. Ten
slotte merkt het blad op, dat het toezicht
ter zee alleen geldt voor de schepen der
staten, die de overeenkomst van niet-inmen-
ging geteekend hebben: Spaansche en niet-
Europeesche schepen kunnen rustig met
smokkelwaren binnenloopen.
De toestand in Bilbao.
De „France de Bordeaux" deelt mede, dat
gistermorgen op het vliegveld Biarritz
Parme een vliegtuig van de Air France ge
land is, komend van Bilbao. De zes Span
jaarden, die met het toestel aankwamen,
verklaarden, dat de toestand te Bilbao geens
zins wanhopig was en dat Ellorrio door de
regeeringstroepen inderdaad ontruimd was.
De plaats heeft geen enkele strategische be
teekenis, daar de Basken tevoren achter de
stad stellingen in gereedheid hadden ge
bracht, die zij thans hebben bezet.
Tevens verklaarden zij, dat het opgeven
van Eibar evenmin gevolgen zal hebben, daar
sedert maanden de machines voor de ver
vaardiging van wapens naar elders waren
overgebracht en aldaar op normale wijze
werkten. Zij verklaarden verder, dat de be
volking van Bilbao tengevolge van de veel
vuldige bombardementen door vliegtuigen
der opstandelingen eenige ongerustheid ver
toont. Verleden Donderdag werd de stad zes
keer op één dag gebombardeerd.
De bevolking is zeer ordelijk. Schaarschte
van levensmiddelen deed zich gevoelen,
doch sedert eenige dagen heeft de komst
van Engelsche schepen den toestand wat
verlicht.
NIEUWE ARRESTATIES IN RUSLAND.
Naar uit betrouwbare bron vernomen
wordt, is eenige dagen geleden de directeur
van de groote opera te Moskou, Moetnych,
gearresteerd. Moetnych en Ljadof, de kort
geleden gearresteerde directeur van den
kleinen schouwburg, zouden in relatie met
Jagoda hebben gestaan.
Ook de vroegere plaatsvervanger en ver
trouwensman van Jagoda in de Gepeoe en
latere volkscommissaris der posterijen, Pro-
kofjef, zou thans gearresteerd zijn, nadat
hij enkele dagen na de arrestatie van
Jagoda zonder opgave van reden van zijn
functie van plaatsvervangend postcommis-
isaris was ontheven.
Voorts zyn nog verschillende hooge Ge-
peoe-ambtenaren in hechtenis genomen.
EEN INTERVIEW MET KONING CAROL.
Gevaar voor een burgeroorlog?
In een interview, dat koning Carol den
specialen verslaggever van het blad „Le
Soir", Mark Ravage, heeft toegestaan, gaf
hij toe, dat de mogelijkheid van een wijzi
ging in de regeering niet uitgesloten is.
Ravage sprak den koning over de groote
ongerustheid, die in sommige bevolkings
kringen, o.a. de joden, bestaat voor een bur
geroorlog. Volgens hem verwachtte men in
bepaalde kringen, joodsche zoowel als
andere, moordpartijen. Ik zeg niet, ant
woordde koning Carol hierop, dat het on
mogelijk is dat wij morgen of overmorgen
in Roemenië moeilijkheden ernstige ge
beurtenissen wellicht zullen meemaken.
Europa en de geheele wereld maken een
tijdperk van ernstige schokken door. Roe
menië zou daar moeilijk een uitzondering
op kunnen maken. Ik zal echter niet dul
den, dat de openbare orde, door wien ook,
wordt verstoord.
Koning Carol verklaarde voorts ten aan
zien van de buitenlansrhe politiek, dat deze
ongewijzigd blijft. Voor ons, zeide hij, blijft
de Kleine Entente de hoeksteen der poli
tiek in dit gedeelte van Europa.
HET GEVAL-HIRSCH.
De correspondent te New-York van de
Daily Telegraph bevestigt het bericht, dat
de Amerikaansche regeering zich tot ie
Duitsche regeering heeft gewend, in de
hoop, het leven te zullen kunnen redden van
Helmuth Hirsch, 21-jarig Amerikaansch
burger door naturalisatie, die van hoogver
raad beschuldigd was in Duitschland en al
daar ter dood veroordeeld. De nazi-recht
bank, voor welke Hirsch terecht stond, had
aangenomen, dat Hirsch geen bepaalde na
tionaliteit bezat. Hij was te Stutgart geboren
en wordt echter door de Amerikanen als
Amerikaansch burger erkend.
De Amerikaansche consul te Berlijn heeft
in opdracht van de Amerikaansche regeering
Hirsch bezocht, die in de gevangenis Plös-
stensee bij Berlijn opgesloten zit. De Ameri
kaansche regeering hoopt, dat de Duitsche
regeering goedertieren zal zijn, evenals in
alle vroegere gevallen, waarbij Amerikaan
sche burgers in botsing waren gekomen met
de wetten op hoogverraad in Duitschland. In
al zulke gevallen waren tot nu toe, indien
het maar Amerikanen betrof, de beklaagden
vrijgesproken of tot verwijdering uit het
land veroordeeld. Hirsch zou volgens een
bericht uit Duitsche bron hebben bekend.
Men had ontplofbare stoffen in zijn bezit
gevonden en hij werd ervan verdacht een
aanslag te willen plegen op het leven van
een hooggeplaatsten Duitscher.
OVERSTROOMINGEN IN AMERIKA.
Tengevolge van aanhoudende regens.
Geheele gebieden van Pennsylvanië, Ohio,
Maryland en West-Virginia worden door
overstroomingen, welke door de aanhou
dende stijgingen van het peil der rivieren
veroorzaakt zijn, bedreigd. Deze streken
zijn nog niet geheel hersteld van de over
stroomingen, welke er in Januari j.1. zulke
ernstige schade hebben aangericht. Spoor
dijken zijn vernield en bruggen door water
massa's meegesleurd.
De bewoners der laaggelegen streken ont
ruimen hun huizen.
Maatregelen genomen.
Men veronderstelt, dat de Ohio, wanneer
zijn peil in de volgende 24 uur blijft stij
gen, zijn hoogsten stand zal hebben bereikt.
Het stadsbestuur van Pittsburgh heeft reeds
maatregelen genomen om de zakenwijk te
doen ontruimen.
In Cumberland en Johnstown moest het
verkeer worden stilgelegd. Te Orange (Vir-
ginia) werd een brug door de watermassa's
meegesleurd. Tal van personen zijn ver
dronken.
EEN NEW-YORKSCHE SENSATIE.
Mevrouw Helen Kim Mont was een Oos-
tersche actrice. Zij woonde in een luxueuze
flat aan Park Avenue te New York en had
150 gasten uit de beste kringen bij zich ge
nood op een feest, dat blijkens de uitnoo-
diging „ongewoner zou zijn dan te New York
nog ooit was vertoond". Toen de gasten zich
in de hall van de flat hadden verzameld,
liet de gastvrouw zich wachten. Toen men
haar ging zoeken, vond men haar dood lig
gen in de keuken met een gasslang in open
verbinding met de leiding in den mond. De
jonge vrouw zij was bekoorlijk en nog
slechts 24 jaar lag op den grond in bijna
ontkleeden toestand.
Mevrouw Mont had, naar bij het politie
onderzoek bleek, in den ochtend van den
dag een verschil van meening gehad met
haar echtgenoot, die haar berispt had over
het organiseeren van de partij. Maar nadat
de woordenwisseling geëindigd was, was de
heer Mont aan zijn werk gegaan en had zich
verder met niets bemoeid. Hij had van de
tragedie in de keuken niets gemerkt
Mevrouw Mont was van Koreaansche af
komst, doch geboren in de Ver. Staten.
spreekt Donderdag 29 April
a.s. in de Korenbeurs.
Toegang 15 cl. Werklozen 5 el.
Geschenk voor Prinses Juliana
en Prins Bernhard.
Van Nederlanders in Britsch-Columbia.
De Nederlanders, woonachtig in de
Canadeesche provincie Britsch-Cclum-
bia, hebben besloten, prinses Juliana en
prins Bernhard ter gelegenheid van hun
huwelijk een stoffelijk huldeblijk aan
te bieden.
De keus is gevallen op een totem: één
voor Britsch-Columbia specifiek sier
voorwerp.
De Hollandsche Club te Vancouver,
de ontwerpster van het plan, heeft de
uitvoering daarvan op zich genomen en
is zoo gelukkig geweest de hand te kun
nen leggen op een zeldzaam schoon,
door een Indiaan gebeeldhouwd exem
plaar, gemaakt van speciaal voor de ver
vaardiging van totems bestemde zwarte
rot van Queen Charlotte Island.
Het cadeau is op 2 April j.1. met het
s.s. „Delftdijk" van de Holland—Ame
rika Lijn verzonden en wordt omstreeks
21 Mei a.s. in Rotterdam verwacht. De
maatschappij is zoo welwillend geweest,
de overbrenging kosteloos op zich te
nemen.
De totem stelt de legende voor van
„Nanasimget" of „De gestolen echtge-
noote", het verhaal, in het Nederlandsch
vertaald, is bij de totem gevoegd.
MILITAIRE DIENSTPLICHT IN
DUITSCHLAND.
Nieuwe verordeningen.
Het Duitsche staatsblad bevat twee ver
ordeningen over den militairen dienstplicht.
In de eerste wordt bepaald, dat alle Duit
sche burgers, die dienstplichtig zijn en in
het buitenland verblijf houden, zich op de
consulaten moeten dóen inschrijven: deze
regel geldt ook voor personen met dubbele
nationaliteit.
De tweede verordening heeft betrekking
op de keuringscommissies. De minister van
oorlog zal elk jaar bekend maken, welke
lichtingen onder de wapenen zullen worden
geroepen. Jongelieden, die arbeidsdienst
hebben gedaan, moeten voor de keurings
commissies verschijnen, evenals degenen,
die in de gevangenis of een concentratie
kamp zijn opgesloten geweest. Een zekere
groep jongemannen wordt „den dienst on
waardig" verklaard, n.1. zij, die tot opslui
ting en verlies van burgerlijke rechten ver
oordeeld zijn, beruchte weerspannigen en
degenen, die door den krijgsraad onwaardig
worden geacht. De joden worden bij de re
serve geplaatst en behoeven in vredestijd
geen dienst te doen. Halfjoden moeten mi
litairen- en arbeidsdienst vervullen.
Nieuws in 't kort.
Een der laatste zeilschepen vergaan. -
De Zweedsche bark „C. B. Pedersen", een
der weinige zeilschepen, die tot nu toe nog
elk jaar met een lading graan aan de
„Graanrace" voor zeilschepen van Australië
naar Engeland hebben deelgenomen, is na
een botsing met het Britsche s.s. „Chagres"
bij de Azoren gezonken. De 32 leden tellen
de bemanning kon gered worden.
Dreigende spoorwegstaking. - Presi
dent Roosevelt heeft met het oog op de
dreigende staking bij de spoorwegen van
den Staat New York een commissie van
drie leden benoemd, die den vertegenwoor
digers van werknemers en werkgevers hulp
moet verleenen bij het zoeken naar een
regeling.
Een geheel dorp leeggeloopen. - Het
door Arabieren bewoonde dorp Hittin bij
Tiberias in Palestina is door de autoriteiten
van het land gestraft met een gemeen
schappelijke boete van 133 pond sterling.
Uit protest daartegen heeft, met uitzonde
ring van eenige oude mannen en vrouwen,
de geheele bevolking het dorp verlaten.
Sneltrein in Canada ontspoord. - De
sneltrein ChicagoMontreal is gisteren op
Canadeesch gebied ontspoord, daar een
spoordijk door den hoogen waterstand be
schadigd was. De stoker werd gedood en de
machinist ernstig gewond. Een geneesheer
die te hulp wilde snellen, stortte met zijn
auto van een brug omlaag en verdronk.