FLITSEN VAN HET WITTE DOEK.
Na Fritz Lang's vlucht uit Duitschland
DE WEG NAAR DEN ROEM.
c
Zijn eerste film van Amerikaanschen bodem,
een werk van ongekende spanning,
Een nieuw love-team
in „Furie".
Een film, die den toeschouwer een
nieuw „love-team" van onvergelijke
lijke kracht en zuivere harmonie doet
kennen.
Een Europeesch regisseur, die hier
mede een der meest besproken films,
ooit sinds het begin der cinematogra
fie vertoond, vervaardigd heeft.
Een verhaal van waarlijk dynami
sche kracht.
Ziedaar de elementen van de Metro-
Goldwyn-May er-film, die thans op
het punt staat, in Nederland te wor
den uitgebracht:
Fritz Lang's Furie.
Het nieuwe „love-team" wordt ge
vormd door Sylvia Sidney en Spencer
Tracy de fijngevoelige, subtiel reagee-
rende beauty die reeds in zoovele
films door haar van leven en emotie
doortinteld spel verrukt heeft, en de
keiharde en toch zoo gevoelige, geni-
aal-eenvoudige en overtuigende jonge
kerel, die de critiek der gansche
wereld in extase bracht door zijn
laatste creaties in Whipsaw (met
Myrna Loy), Riff-Raff (met Jean
Harlow), San Francisco (met Clark
Gable en Jeanette MacDonald) en
Libelled Lady (met William Powell,
Myrna Loy en Jean Harlow).
De regisseur is niemand
minder dan Fritz Lang, die
hiermede zijn Ameri-
kaansch debuut maakt, na
zich reeds in Europa zulk
een onsterfelijke naam ver
worven te hebben met films
als „M", „Spionne", „Frau
im Mond", „Het Testament
van Dr. Mabuse", de beide
deelen der „Nibelungen" en
laatstelijk met de Parysche
versie van „Liliom". Lang's
wereldnaam berust vooral
op zijn zeldzaam en gerafii-
neerde realistische toets van
z«n regie en zijn durf en
genie in het bereiken van
ongewone en verrassende
montages.
„Furie" werd voor de film
bewerkt door regisseur
Lang en Bartlett Cormack,
den bekenden tooneelschrij-
ver, wiens drama „The
Racket" hem plotseling in
de eerste rijen der Ameri-
kaansche auteurs bracht.
Norma Krasna schreef het
oorspronkelijke, poignante
en meesleepende verhaal
van den hard-werkenden,
oplettenden garage-bezitter
(Spencer Tracy) op weg
naar een stadje in het Mid-
Westen van Amerika om
zijn bruid op te halen, totdat hij onderweg
wordt aangehouden onder verdenking in
een zaak van kinder-ontvoering betrokken
te zijn. Een dol geworden, opgezweepte
menschenmenigte, voor wie het enkele
gerucht dat de kindermoordenaar gear
resteerd is, reeds voldoende is om de ge
vangenis te belegeren en te bestormen,
volvoert in hysterische woede een lynch
partij, zonder te wachten tot het recht zijn
loop heeft. Daar zij zijn cel niet kunnen
bereiken, aangezien de cipier de sleutels
heeft weggeworpen, steekt de menigte het
gebouw in brand, doch als de muren door
dynamiet worden opgeblazen, ziet Spencer
Tracy op het allerlaatste oogenblik kans
om langs een afvoerpijp te ontsnappen.
Lichamelijk en zedelijk gebroken door
dit volksgericht, een levende doode, be
raamd deze uitgestootene een verschrik-
Fritz Lang, de schepper van „Furie"
kelijke wraak, waarbij hij zijn beide jon-
gere broers in het complot neemt. Een
groot proces tegen 22 lynchmoordenaars is
e_r het gevolg van. Walter Abel, de officier
van justitie, maakt gebruik van de bios
coop-journalisten die door de sensatiepers
van deze lynchpartij gemaakt werden, om
de moordenaars te identificeeren. De heele
stad zweert samen in één enkel alibi voor
allen die in dit volksgericht betrokken
zijn. Maar Walter Abel's vlijmscherp re
quisitoir overtuigd, de jury spreekt het
schuldig uit en 22 burgers van Strand zijn
in die kleine, stille provinciestad en de
lange, gespannen ontwikkeling van het
proces tegen de 22 lynchers van Strand,
tot de burgers een voor een tot een beken
tenis gedwongen worden.
De film is door de Centrale Filmkeuring
zonder eenige coupure in de sterke en op
windende scènes goedgekeurd, de edele
kracht van het onderwerp, het probleem
dat deze film stelt en de boodschap die zij
den toeschouwer brengt, staan zoo hemel
hoog boven alle gedachten aan ongezonde
sensatie, dat hier een werk in de volle,
groote en zuivere kracht van zijn bezie
lend realismeals een uitzonderlijk kunst
werk,'aan den toeschouwer vertoond kon
worden!
De dolste film van het jaar I
SING, BABY, SING.
Zy vertellen elkaar in de studio's
Ze vertellen elkaar in de filmstudio's het
verhaal van een armen gek, die uit zijn
gesticht was weggevlucht en die door zijn
bewakers werd achtervolgd. In zijn po
ging, om zijn vrijheid te herwinnen, sprong
hij over muren en heggen en vluchtte
eindelijk de studio's der 20th Century-Fox
binnen, waar hij zich in een der ateliers
verborg achter een stuk décor. Met groote
oogen keek de dwaas van zijn schuilplaats
uit toe naar het filmen. Dat had hij nog
nooit gezien en hij vond het zóó interes
sant, dat hij middelerwijl vergat, dat hij
op de vlucht was. Wat hij aanschouwde,
was een deel der opnamen voor de film
„Sing, Baby, Sing" en toen hij een lange
poos had toegekeken, schraapte hij ten
slotte heel diep zijn keel en stapte de
studio weer uit. Buiten op den straatweg
liepen de bewakers nog naar hem te zoe
ken. De krankzinnige ging op hen toe en
sprak: Breng mij onmiddellijk naar mijn
cel terug! Want ze zijn daar in dat groote
huis hier allemaal stapelgek!"
Sidney als het meisje in „Furie"
schuldig bevonden aan moord met voor
bedachten x-ade, die met de doodsti'af be
boet wordt. Oog om oog, tand om tand,
denkt Spencer Tracy.
Maar de gedachte aan de 22 ter dood
veroordeelden vervolgt den man, die door
hen zelf ter dood veroordeeld was en in
een ongehoorde psychische climax van de
film besluit Spencer Tracy „tot de leven
den terug te keeren", de folteringen van
den dood zijn door beide partijen tot den
laatsten druppel ondergaan!
Dramatische hoogtepunten in deze film
zijn Tracy's liefde, eenvoudig, nobel en
diep doorvoeld voor Sylvia Sidney. Tra
cy's ondervindingen met den kleinen, ver
waarloosden straatterrier Rainbow, die
hem volgt en in zijn cel door de ontplof
fing gedood wordt; de arrestatie en de
bestorming, de hysterie en de bloeddorst
Allee Faye en Michael Whalen in de film-
k-luoht der 20th Century-Fox
Sing Baby, Sing!
Aan de Ritz.-Brother6 moet men
wennen!
Dit wordt verteld door de arbeiders van
de Hollywoodsche filmstudio's en sommi
gen vertellen er nog bij, dat die ontsnapte
gek nog een heel stuk heeft meegespeeld
in deze film ook. Maar dat kunnen ze niet
bewijzen, want niemand hunner zou kun
nen zeggen, in welke rol dat dan zou zijn
geweest. En bovendien: de 20th Century-
Fox Film heeft het niet noodig, dat zij tot
zulke krasse maatregelen haar toevlucht
neemt, als zij de dolste film van het jaar
wil draaien. Als zij een speciaal stel spe
lers bij elkaar uitzoekt, is het al bij voor
baat gegarandeerd, dat het goeie boel zal
worden. Daar heb je bijv. de Ritz.-Bro-
thers. Er zijn er drie: Al, Jim en Harry.
De opzichter, Mr. Cambden (elk stelier
heeft een opzichter) werd radeloos van
hen. Hij had niet zoo gauw door, dat het
een rits van drie Ritzen was. Hij zag er
een wegloopen en meteen van den anderen
kant terug komen. Het schemerde hem
voor de oogen en pas na een dag besefte
hij, dat het er drie waren, die volmaakt op
elkaar lijken, zoodat men ze niet uit elkan
der houdt. Ze brachten een autohoren
mee en bevestigden die heimelijk aan Mr.
Cambden's kleeren. Als de arme opzichter
zich eventjes op een stoel zette, klonk een
luidruchtig autosignaaL
Een bende in de studio....
Eni Gregory Ratoff bracht zijn hond
mee, een knaap met een schofthoogte van
ruim een meter en ontzettend speelsch.
Het leven van den Metro-Goldwyn-Mayer acteur
Spencer Tracy.
Op 15 April 1900 zag
Spencer Tracy in Milwau-
kee het levenslicht. Reeds
in zijn jeugd was de vage
bond reeds merkbaar, die in
hem leefde. De bergen, de
natuur en de vrijheid oefen
den een groote aantrek
kingskracht op hem uit.
Als hij de strenge oogen
van zijn ouders kon ont
snappen, trok hij er op uit
en ging soms zelfs zoover,
dat men hem tevergeefs den
geheelen dag kon zoeken in
de bergen en omringende
dalen, 's Avonds heel laat
besloot ons heerschap dan
naar huis terug te keeren
bang als hij was voor de
duisternis van den nacht en
zijn hai'tje ging van rikke-
tikketik als hij dacht aan de
standjes en terecht wijzigin
gen, die het onmiddellijke
gevolg waren van zijn uit
stapje en die hem te wach
ten stonden.
Zijn vadex*, eigenaar van
een café, was er vaak wan
hopig onder en zond hem op
zevenjarigen leeftijd naar
school, in de hoop dat er
een betere geest in hem zou
varen. Spencer deed zijn
uiterste best, maar ongeluk
kigerwijze was leeren niet zijn fort.
Toen Spencer Tracy zestien jaar oud
was, verhuisde de geheele familie naar
Kansas City, doch keerde kort daarna
weer naar de geboorteplaats terug. De
avontuurlijke geest van Spencer had
onderdehand genoten!
In dien tijd werden de Vereenigde Sta
ten bij den oorlog betrokken, Spencer pro
beerde een plaats te krijgen bij de mari
niers, maar tot zijn groote teleurstelling
vernam het recruteeringsbureau, dat hij
pas zeventien jaar oud was. Toch kwam
hij bij de marine terecht. Toen de oorlog
beëindigd was, wist hij niet, wat te begin
nen. Toevallig kwam hij in contact met
een leeraar van een tooneelschool en het
onmiddellijke gevolg daarvan was, dat hij
kort daarna trouw de lessen volgde, welke
aldaar ini de dramatische kunst gegeven
werden.
Zelfs stond' hij er versteld van hoe de
tooneelloopbaan hem aantrok. Zijn vader,
die er niet veel heil in zag, liet zich er
toch toe overhalen de kosten voor zijn
ontwikkeling in deze richting te betalen,
niet anders denkend, dan dat het wel bij
een gril zou blijven. Maar Spencer zette
zijn zin door en maakte zijn ouders er niet
rijker op.
In den aanvang liep het hem niet mee,
hij werd blootgesteld aan harde beproe
vingen; maandenlang geen werk en ook
niet het vooruitzicht er op. De honger
begon Spencer te kwellen, immers zijn
middelen raakten uitgeput
Hij had twee dagen lang al niet gegeten,
toén hij er eindelijk in slaagde om een
baantje te krijgen als figurant bij het
théater Guild in een stuk, getiteld „R.U.R."
Hij bracht het er heel aardig af en trok
sterk de aandacht. Een andere troep bood
hem een engagement en daarmee werd hij
in de gelegenheid gesteld aardige rollen
te spelen. Trotsch als een pauw dacht hij
zich al een beroemdheid. Zes maanden
naderhand verliet hij de troep. De dagen
werden weer even moeilijk als aan het be
gin van zijn loopbaan. De winter was
streng en zijn humeur raakte met dat al
Spencer Tracy als de gelynchte in „Furie1
ook beneden peil. Bij toeval koos een im-
pressario hem uit om een zonder twijfel
onbeteekenend rolletje te spelen, maar
dat bracht er tenminste weer den moed bij
hem in. Geduldig wachtte hij zijni.lot af
en op een goeden dag, toen hij door een
der grootste théaters van Broadway ge-
engageerd werd, verscheen hij ten tooneele
met Ethel Barrymore in „Fandango."
't Geluk was nog steeds niet zijn leidis-
man. Een van de voornaamste critici van
New-York merkte op naar aanleiding van
dit stuk, dat, behalve Ethel Barrymore,
die een uitstekende artiste was, de andere
vertolkers gekozen schenen te zijn louter
als entourage. Helaas maakte Spencer
Tracy deel uit van die „entourage"! Er zat
voor Spencer Tracy niets anders op dan
ontslag! Toch had hij in dien tijd vorde
ringen gemaakt, in New-York werd hy
van dag tot dag populairder. Men ver
trouwde hem de hoofdrol toe in „The Last.
Mile", het stuk, dat bedoeld was om tege
lijk Clai'k Gable naar voren te doen komen
en de naam van Spencer Tracy was op'
iedei-s lippen.
Nu was de kogel door de kerk. Terwijl
hij eigenlijk nog niet eens zijn volle car
rière op het tooneel gemaakt had, werd hij
door producex-s opgemerkt. Weldra slaagde
•hij er in om op het bioscooppubliek indruk
te maken met zijn openhartig gezicht en
stevige breede schouders. De Metro-
Goldwyn-Mayer nam hem onder haar
hoede en liet hem optreden in „Whipsaw"
met Myrna Loy, „Fury" met Sylvia Sid
ney, „Libelled Lady" met Myrna Loy,
Jean Haxdow en William Powell, en „San
Francisco", waarin hij een meesterlijke
creatie geeft van den priester zooals men
nog deze week in het City-theater kan
zien.
Onafhankelijk van zijn filmcarrière
wijdt hij zich aan de paardenfokkerij in
een ranch, die hij in het dal van San Fer-
nando bezit. Ver van de studio's en het
lawaai van de groote stad, verwezenlijkt
hij aldus de droom van zijn leven, die hem
van zijn kinderjaren af reeds door het
hoofd spookte: het Avontuur!
Dat beest heeft den ongelukkigen naam
van „Stop". Als Gregory Ratoff zijn hond
je riep, legden de arbeiders onwillekeurig
het werk neerBovendien moet nog
vermeld worden, dat Alice Faye een
vreeselijke ontdekking deed. Ze hadden
haar pot coldcream leeggemaakt en er
lampenzwart voor in de plaats gedaan. De
RitzBrothers zwoeren, dat zij onschuldig
waren aan deze aardigheid en zij spraken
wonderlijk genoeg! dezen keer de
waarheid; het was Patsy Kelly geweest,
die gehoopt had, dat Alice het te Iaat
zou merken.
ONZE BIOSCOPEN.
BEDREIGDE LEVENS.
Roxy-Theater.
Wat zijn eigenlijk bedreigde levens? Dat
zijn de levens van mannen en vrouwen, die
een sluipende en steeds verergerende ziekte
met zich dragen en geen maatregelen nemen
om zich te laten genezen.
Men begrijpt wel, waar het in deze film
naar toe gaat. En jonge reederszoon heeft een
schat van een meisje en wil haar trouwen,
nu hij op het kantoor van zijn vader een
positie heeft gekregen. Het meisje wil nog
wat wachten en dat zou de oorzaak kunnen
zijn van het drama, dat zich in beider leven
afspeelt, wanneer niet reeds den volgenden
avond iets gebeurde, dat ook in andex-e om
standigheden onvermijdelijk zou zijn geble
ken. De jonge man moet met een zaken
vriend uit dineeren en verschijnt met hem
in een nachtclub, waar Wein, Weib und Ge-
sang hoogty vieren. De vriend bedrinkt zich
en gaat naar huis, maar laat de vrouw met
wie hij uit was aan den jongen reeder over,
die de taak krijgt haar thuis te brengen. Zij
bezoeken beiden nog eenige drankgelegen
heden, zij blijken steeds meer met elkaar in
genomen en het slot van de historie is, dat
de jonge man na het thuisbrengen niet naar
zijn eigen huis gaat, maar logeert, waar hij
gekomen is.
De gevolgen blijven niet uit en het is de
vrouw zelf, die hem ontbiedt en hem ver
zekert, dat zij niet geweten heeft, dat zij ge-
infecteerd was. In allen gevalle is zij een
vrouw, die het hem vertelt en zich daarna
doodschiet uit wroeging over het feit, dat zy
waarschijnlijk twee jonge levens verwoest
heeft.
De jonge man, thans echtgenoot van de
vrouw zijner keuze, verlaat zijn woning in
wanhoop en komt ten slotte bij een kwak
zalver terecht, die hem verzekert, dat hij
volkomen gezond is gebleven. Hij aanvaardt
dat zonder meer en het leven gaat zijn dage
lij kschen gang, totdat zijn vrouw hem iets
in het oor fluistert en de jonge man tot de
ontdekking komj. ,dat hij weldra vader zal
zijn. Dan breekt het fatale tijdtsip aan en
blijkt, dat de aanstaande moeder en
daardoor het verwachte kindje geïnfec
teerd zijn. De vrouw wordt opgenomen in
een ziekenhuis en de geneesheer-specialist
ontvangt er ook den jongen man, dien hij
rondleidt en allerlei patiënten toont, die,
door het niet tijdig inroepen van goede ge
neeskundige hulp, menschelijke wrakken zyn
geworden.
Gelukkig blykt het voor dezen man en
vrouw niet te laat te zijn en kan de dokter
hoop op een algemeene genezing binnen en
kele jaren geven.
Dr. Velthuys, directeur van het Wilhel-
mina-gasthuis te Amsterdam, leidt deze film
althans op het projectiedoek in met een
toepasselijk woord, waarin hij allen, die
denken besmet te zijn, aanraadt zich zoo
spoedig mogelijk tot een bevoegd geneesheer
te wenden, omdat men zoo alleen de zeker
heid heeft, binnen afzienbaren tijd vol
komen te kunnen genezen.
Vooraf gaat veel binnen- en buitenlandsch
nieuws in beweegbaar geïllustreerden vorm
en een éénacter, waarin aangekleede chim-
pansé's zich als normale menschen gedra
gen, althans trachten te gedragen.
PYGMALION.
Victoria-Theater.
Pygmalion, die nu reeds driemaal gepro
longeerd is, blijft nog maar steeds belang
stelling trekken. Wel een bewijs dat Lilly
Bouwmeester hierin bijzonder goed spel
heeft gegeven.
Het voorprogramma, dat deze keer weer
geheel herzien is, mag uitstekend geslaagd
heeten. Het is niet alleen uitgebreid, maar
goed verzorgd ,en zeer animeerend. Er is
een Sinclair Journal met alle wederwaar
digheden van de afgeloopen weken over de
geheele wereld. Als tweede een alleraardig
ste Micky Mouse-film, waar 't bekende ver
haal van Gullivers Reizen doorheen is ge
vlochten; daax-na „Zij vonden elkaar door de
lucht" met Winifred Shaw in de hoofdrol,
een alleraardigste klucht, waarin ook goed
wordt gezongen. Als slot van het voorpro
gramma een Polygoon Journaal met nieuws
uit Nederland.
SAN FRANCISCO.
City Theater.
Ook deze buitengewoon sterke film moest
geprolongeerd worden en wel in het City
Theater. En dat verwondert ons niet. Want
San Francisco is zoo boeiend en zoo vol ver
scheidenheid, dat ieder haar zal willen zien.
Romantiek en sensatie zijn de groote aan
trekkingskrachten. En als er dan gespeeld
wordt, als in deze film door Clark Gable,
Jeannette Macdonald, Spencer Tracy en Jack
Holt, dan moet het succes van zelf komen.
Clark Gable als Blackie speelt in San
Francisco één van zijn beste rollen. Echt een
type uit het Frisco van 1905 en 1906. Jeanette
Macdonald zingt beter dan ooit'te voren.
Vooral de scenes uit de opera Faust en haar
optreden in het Paradijs-cabaret en het zin
gen van het titellied mogen genoemd.
Wie nog niet wist wat een kranig ^cteur
Spencer Tracy is, kan dit nu constateeren.
Zijn vertolking van den Tim, den geeste
lijke en oud-vriend van Blackie is onverbe
terlijk. Jack Holt ziet men met genoegen
terug.
De opname van de verschrikkelijke aard
beving in 1906 brengen de toeschouwers diep
onder den indruk evenals het slot.
Inderdaad zxxllen nog velen deze week dit
buitengewone film-werk gaan zien.
Een mooi journaal en een nieuwe gekleur
de teekenfilm gaan aan het hoofdnummer
vooraf
DE ZEVEN SLEUTELS VAN BALDPATE
EN POLO JOE.
Theater Harmonie.
De Harmonie brengt vanaf hedenavond
een zeer interessant en verrassend program
ma, waarvan de twee hoofdnummers de
hoofdschotel vormen.
Joe Brown is langzamerhand een zeer
goede bekend geworden van de filmlief
hebbers. Zijn komische talenten hebben de
zaal reeds meermalen doen davex-en van den
lach en in zijn nieuwe film „Jan Ongeluk"
is hij weer uitnemend op dreef.
Vergezeld van zijn dienaar Haywood keert
Joe na een tienjarig verblijf in China bij
zijn schatrijke tante in Amerika terug. Men
stelt er slechts belang in paarden en wel
speciaal in polo- en balspel, dat door heeren
te paard wordt gespeeld. Joe kan echter de
paarden niet uitstaan, want hij lijdt aan
hooikoorts en als hij maar een paard ruikt,
niest hij aan één stuk door. j
Terwille echter van tante's allerliefste
buurmeisje moet hij wel uitblinken als polo
speler. Hij schept vreeselijk op over zijn spel
in China en over behaalde kampioenschappen.
Maar als hij gedwongen wordt door daden
zijn woorden waar te maken, beginnen de
groote moeilijkheden. Tranen worden er ge
lachen om de dolle avonturen, maar het slot
is toch maar, dat Joe zijn Mary Hilton krijgt.
Naast Joe Brown treden vooral op den
voorgrond Carol Hughes als het buurmeisje
en Richard Gallaghen als de trouw dienaar.
Het tweede hoofdnummer is van een ge
heel ander genre. Hier is het spanning van
het begin tot het einde. Baldpate is een
zomerhuis in de bergen, Magee, de bekende
schrijver van geheimzinnige verhalen, ver
trekt daarheen, om rustig te kunnen werken.
Hij bezit de eenige sleutel, die toegang tot
het huis verleent. Maar al spoedig na zijn
aankomst beginnen de verrassende gebeur
tenissen: telkens komen nieuwe en geheim
zinnige bezoekers ook met een sleutel ge
wapend, de rust op Baldpate verstoren.
Steeds wordt de situatie ingewikkelder en
't is inderdaad niet mogelijk hier ook slechts
maar in 't kort de avonturen te vertellen die
Magee en Mary Norton op Baldpate beleven.
Maart 't geheel is een mysterie-film vol
romantiek en sensatie en Magee bemerkt
aan 't slot, dat zijn detectiveboeken nog
maar kinderverhaaltjes zijn vergeleken bij
de gebeurtenissen op Baldpate.
Gene Raymond vervult op uitnemende
wijze de hoofdrol, bijgestaan door Margaret
Callahan als Mary Norton en Eric Blore als
de z.g. professor Bolton.
Een prachtfilm voor hen, die gezonde sen
satie op prijs weten te stellen.