Onderwijzers zonder vaste
aanstelling.
NOORDSCMARWOUDE
BERGEN
HEERHUGOWAARD
LANGENDIJK
BROEK OP LANGENDIJK
EGMOND BINNEN
Berlijn op zijn mooist.
De Duitsche hoofdstad voorheen
en thans.
EEN TAART VOOR DE KONINGIN.
Ter gelegenheid vén de viering van den I
moederdag, zal namens de Nederlandsche
banketbakkersvereeniging aan H. M. de
koningin een „moederdagtaart" worden
aangeboden.
Bjj het verzoek aan H. M. de koningin
om dit gebak te willen aanvaarden heeft
de gedachte voorgezeten om, in H. M. de
koningin als 's lands Moeder alle Neder
landsche moeders te eeren.
Door eenige afgevaardigden van het
hoofdbestuur der vereeniging zal de aan
bieding plaats vinden.
jaar, lengte 1.65—1.70 meter, slank, smal
bleek gezicht. Zwart achterover gekamd
haar, Gladgeschoren. Droeg op oogenblik
van aanslag blauwe gabardine jas en don
kere broek. Liet op plaats van misdrij
bruine gleufhoed met veertje, nieuw model,
achter, alsmede een paar lichtbruine glacé
handschoenen met opgestikte naad.
Signalement 2: (medeplichtige): 3035
jaar, lengte 1.75 meter: hoekig gezicht met
uitstekende jukbeenderen, bleeke kleur,
blond haar dat hogal uiteenvalt, gladge
schoren, gekleed in grijs colbert costuum.
BOERDERIJ AFGEBRAND.
Zieke vrouw op het laatste
oogenblik gered.
Gistermiddag tè vijf uur is door onbe
kende oorzaak te Zeddam brand ontstaan
in de woning van de weduwe H. Hunting.
De vrouw, die ernstig ziek te bed lag,
kon op het laatste nippertje worden ge
red. Het vee, bestaande uit varkens en
geiten, kwam in. de vlammen om. De
brandweer stond machteloos tegenover de
vuurzee, zoodat de woning en de daar
achter gelegen boerderij tot den grond toe
afbrandden. Van den inboedel kon niets
worden gered. Verzekering dekt de schade.
OUDE DAME GELUKKIG GEMAAKT.
Door een briefje van het prinse
lijk echtpaar.
De 86-jarige mejuffrouw A. G. van
Agten te Middelburg had in haar bezit
een niet algemeen bekend plaatje van
prinses Juliar.a, namelijk de prinses voor
stellende als zij voor het eerst loopt tus-
schen haar ouders in.
Zij zond het verleden week met een
eenvoudig gesteld schrijven naar de prin
ses op het paleis Soestdijk: „Zooals ik het
aan ten vriendin of familielid zou doen'
zeide mej. van Agten Zij besloot met de
woorden: „En nu de groeten aan uw lieve
moeder." Zeer verheugd was de oude
vrouw, toen zy reeds Dinsdag van baron
Baud, kamerheer van de prinses het vol
gende schrijven ontving:
„In opdracht van H.K.H. prinses Ju-
liana en Z.K.H. prins Bernhard heb ik de
eer mejuffrouw van Agten te Middelburg
hoogstderzelve dank over te brengen voor
de vriendelijke aanbieding van de foto
voorstellende „de eerste stapjes van prin
ses Juliana", welk geschenk door hunne
koninklijke hoogheden zeer op prijs is
gesteld en met bijzondere erkentelijkheid
U aanvaard.
VROUW VERDRONKEN.
By het leeghalen van fuiken.
Te' Sf. Michielsgestel is een ongeval ge
beurd, dat. een jonge .vrpuw het leven
heeft gekost.
De visscher G.'was 'mèt "zijn 23-jarige
echtgenoote bezig met het lichten van
fuiken. De vrouw verloor daarbij het
evenwicht en sioeg achterover uit de
roeiboot in het water. De man stak haar
nog een roeispaan toe, maar de sterke
stroom voerde de vrouw mede, voor zij de
roeispaan kon pakken, zoodat ze jammer
lijk verdronk.
Donderdagmorgen is het lijk van de
vrouw op 150 meter afstand van de plaats
van het ongeval, door de politie gevonden
en in beslag genomen. In den loop van
den dag verscheen het parket uit den
Bosch tot het instellen van een onderzoek.
Nadat geconstateerd was, dat hier misdrijf
was uitgesloten, werd het lijk vrijgegeven
'fzouwcuiat 'Hieuw*
ver-
Plaatsing als ambtenaar.
Bij beschikking van den minister van
staat, voorzitter van den raad van minis
ters is ingesteld een commissie, aan welke
is opgedragen aan de regeering op korten
termijn voorstellen te doen inzake de
maatregelen, welke zouden kunnen wor
den, getroffen ter bevordering van de
plaatsing in betrekkingen als ambtenaar in
den zin der pensioenwet 1922 van houders
van de acte als onderwijzer bij het lager
onderwijs, die nog niet als zoodanig in
vasten dienst zyn geplaatst of geplaatst
geweest en voormelde acte hebben
wocven vóór 1 April 1937.
Tot lid en voorzitter van vorenbedoelde
commissie is benoemd: C. P. van Ginkel,
vooriztter van den capitulantenraad. Tot
leden zyn benoemd: L: L. Franx, referen
daris bij het departement van binrvenland-
sche zaken; J. J. 't Hart, inspecteur van de
Onderwijzersopleiding; ir. G. Hofstede, in
specteur-generaal van het nijverheidson
derwijs; H. Postam, lid van den capitu
lantenraad; B. W. T. van Slobbe, burge-
mééstèr van Breda, oud-gouverneur van
Curapao, J. Venmik, directeur van het
Capitulantenbureau; Tot secretaris is be
noemd: C. M. Bogert, secretaris van den
capitulantenraad.
ERNSTIG GEWOND BIJ VECHTPARTIJ.
Mes of schop?
Gistermiddag kwam bij den arbeider F
van Moorsel in de van Hogendorpstraat te
Eindhoven een schilder P. R. zijn beklag
doen, dat de betaling van een ruit, die de
schilder aan van Moorsel had geleverd,
wat lang op zich liet wachten.
De schilder wilde zich schadeloos stellen
door een andere ruit uit de woning van
zijn schuldenaar te snyden. Dat liet van
Moorsel echter niet over zyn kant gaan en
er ontstond een woordenwisseling, d;e er
op uitliep, dat na eenige oogenblikken van
Moorsel, nageloopen door den schilder, de
straat kwam opgeloopen en op eenigen
afstand van zyn woning bloedend ineen
zakte.
Dit tooneel veroorzaakte groote conster
natie en spoedig was dan ook de politie ter
plaatse, die den schilder in arrest stelde.
De man beweerde, dat van Moorsel bij
dé woordenwisseling een schop zou heb
ben genomen om hem een slag toe te
brengen, doch zich daarbij per ongeluk
aan den hals had verwond. De politie acht
het echter niet uitgesloten, dat de schilder
zijn tegenstander met een mes heeft ge
stoken.
Zy heeft een mes, Jat in de woning van
Van Moorsel gevonden werd, in beslag ge
nomen.
De toestand van het slachtoffer dat naar
een ziekenhuis te vervoerd, is ernstig te
noemen.
25-jarig bestaan van den West-
frieschen Bond van Harmonie-
en Fanfarecorpsen.
Ter gelegenheid van het 25-jarig be
staan van den Westfrieschen Bond van
Harmonie- en Fanfarecorpsen werd op
Hemelvaartsdag en wordt Zondag a.s. een
muziekconcours gehouden in de gemeente,
waar het initiatief tot de oprichting van
dezen Bond werd genomen, n.1. Twisk.
De eerste concoursdag is inmiddels ge
weest. Het was een zeer goed geslaagde
dag, waarvan de uitslagen als volgt luid
den:
Derde afdeeling fanfare: Harmonie Bpn-
ningbroek, tweede prys 125 p.; Vooruit is
ons streven, Teel-Oost, 3e pr. 109K p.
2e afd. fanfare: Concordia, Abbekerk-
Lambertschaag, eêrste prys 149 p.
Ie afd. fanfare: Kunstmin, Andijk-Oost,
derde pr. 101 p.; Door Wilskracht Saam-
gebracht, Venhuizen, tweede pr. 141 p.
Afd. uitmuntendheid fanfare: Texelsch
fanfarecorps. Texel, eerste prijs 156 p.;
Tavenu, Opperdoes, eerste prys 155 p.
Eere-afd. harmonie: De Eendracht
Kolhorn, eerste prijs 153 p.
Eere-afd. fanfare: De Herleving, Zwaag,
eerste prijs, 164 p.; Excelsior. Andyk-West,
eerste prijs, 157 p.; Concordia, Hoogkar-
spel. eerste prijs 157 p.; Harmonie. Wie-
ringen, le pr. 162V$ p.; West-Frisia, Twisk,
eerste prys 167 H p.
Eerste afd. harmonie: Kunstzin, Julia-
nadorp, tweede prijs 137 p.
55 jaar getrouwd.
Vrijdag 7 Mei herdacht het echtpaar
Jac. Molenaar en Neeltje MolenaarBer
gen zijn 55-jarig huwelijksfeest, 's Mor
gens om half acht werd er in de parochie
kerk alhier een indrukwekkende mis ge
houden. De beide oudjes verheugen zich
nog steeds in een goede gezondheid. De
man is 82 jaar en de vrouw 75 jaar. Van
de 17 kinderen zijn er nog 9 in leven, ter
wijl het echtpaar niet minder dan 35
kleinkinderen heeft. Talrijke felicitaties
waren op dezen zeer heugelijken dag in
gekomen. 's Avonds werd door het R. K.
fanfarecorps nog een serenade gebracht,
wat door de beide oudjes en hun familie
leden zeer op prijs gesteld werd.
heid melk kleiner worden, daar tegenwoor
dig teveel oude dieren worden aange
houden. Spr. was echter niet voor geheele
opheffing van de beperking, daar dan het
gevaar dreigt, dat teveel wordt aangehou
den. Besloten werd, dat de afgevaardigde
in de algemeene vergadering hierop de
aandacht zal vestigen.
Vervolgens werd voorzien in de vacature
in het bestuur ontstaan door het vertrek
van den heer D. de Jong. Gekozen werd da
heer P. Beers, die zijn benoeming aan
vaardde.
Als afgevaardigde en plaatsvervangend
afgevaardigde naar de algemeene vergade
ring werden respectievelijk aangewezen de
heeren P. Blauw en C. Mantel.
Op voorstel van den voorzitter werd be
sloten om zoo mogelijk in samenwerking
met de beide afdeelingen van den L. T. B.
een adres aan den gemeenteraad te richten,
waarin gewezen zal worden op den onge
zonden toestand, dat in onze gemeente
slechts één noodslachtplaats is.
Hierna rondvraag en sluiting.
Aanryding.
Toen gistermorgen mr. A. M. L. met zijn
auto uit zijn tuin in de Komlaan .kwam
rijden, werd hij door een van rechts ko
mende vrachtauto van de Stampasfalt-
onderneming aangereden.
Gelukkig bleek de botsing geen ernstige
beschadiging der auto's tengevolge te
hebben gehad en kwamen geen persoon
lijke ongelukken voor.
DE OVERVAL IN HET WITTE HUIS.
De signalementen van de daders.
In verband met den aanslag op den 65-
jarigen H. Maus in het Witte Huis te Rot
terdam verzoekt de commissaris van politie
afdeeling bureau Witte de Withstraat alle
personen, die inlichtingen kunnen geven
over onderstaande signalementen van de
vermoedelijke daders, zich te willen ver
voegen aan genoemd bureau:
Signalement 1 (dader): ongeveer dertig
Hollandsehe Maatschappij voor
Landbouw-
Vrijdagavond hield de afdeeling Heer-
hugowaard en omstreken van de Holland
sehe Maatschappij van Landbouw een le
denvergadering in het lokaal van den heei
Rus.
De voorzitter, de héér P. Blauw, opende
met een kort woord van welkom.
Hierna deelde de voorzitter mede, dat
een paar leden van het bestuur de verga
dering waar gesproken werd over de ver
lenging van het collectief arbeidscontract
hadden bezocht.
Spr. zeide, dat de bepalingen vrijwel on
gewijzigd waren gebleven. Alleen was een
regeling voor jongeren ingevoerd. Het loon
van een volwaardig arbeider zal 15 blij
ven.
Bij de ingekomen stukken was een
schrijven van het hoofdbestuur, waarin ge
zegd werd, dat aan het verzoek van de af)
Heerhugowaard om een commissie in te
stellen, die het vraagstuk van de verplichte
ouderdomsverzekering van boeren zal on
derzoeken en hieromtrent met voorstellen
zal komen, is voldaan.
Daar het initiatief in deze van den heer
A. Blauw is uitgegaan, is deze tot lid van
de commissie benoemd.
Na de ingekomen stukken werd de agen
da voor de aanstaande algemeene vergade
ring behandeld. Uitvoerig werd gesproken
over de conclusies van het hoofdbestuur
inzake de Landbouwcrisismaatregelen en
het voorontwerp Landbouwordeningswet
Algemeen was men van oordeel, dat, ge
zien de schaarschte van vee, de beperking
van den kalverenopfok verminderd dient
te worden. De heer A. Blauw achtte het
noodzakelijk, dat het hoofdbestuur alles in
het werk stelt, om gedaan te krygen, dat
tenminste de reservekalveren aangehouden
mogen worden. Dit zal verscheidene voor-
deelen meebrengen.
Het gevaar van een tekort aan vleesch
zal kleiner worden. De veestapel zal wor
den verjongd en daardoor zal de hoeveel
De tuinbouwsteun.
Nadat reeds eenige dagen bekend was,
dat er spoedig een voorschotuitkeering zou
komen van pl.m. f 347.000, maar men nog
niet predies wist, voor welke producten en
hoeveel er zou worden uitgekeerd, is thans
bekend geworden, dat de totale steun
347.750 bedraagt en dat dit geheele bedrag
is bestemd voor de bewaarkool. Dit is een
verblijdend bericht voor de tuinders. De
steunbedragen over de onderscheidene
perioden zijn als volgt vastgesteld:
Deensche witte kool 1 Januari tot 31
Januari 0.50, 1—28 Februari 0.60, 1—28
Maart S 0.70, per 100 K.G.
Gele kool van 1—31 Januari 0.60, van
128 Februari f 0.70 en van 128 Maart
0.80 per 100 K.G.
Roode kool van 131 Januari 0.70, van
128 Februari 0.80 en van 128 Maart
0.90 per 100 K.G. Dit geldt allemaal voor
in het jaar 1937 aan de veilingen aangevoer
de koolsoorten.
Deze steun zal door velen met groote
dankbaarheid worden ontvangen, want in
dezen tijd, nu de bedrijven weer moeten
worden op gang gébracht voor het komende
seizoen, is er veel geld noodig.
Eerste Hulp bij Ongelukken.
De afd. Langendijk van de Eerste Hulp
bij Ongelukken kwam Vrijdagavond in jaar
vergadering bijeen ten lokale van mej. de
wed. Schoenmaker te Zuidscharwoude.
De voorzitter, de heer C. Schrieken, her
dacht, terwijl allen zich van hun zetels
verhieven, den overleden secretaris der Ned.
vereeniging, wijlen den heer Meulman.
Er is in het afgeloopen jaar meer hulp
verleend. Spr. wees, in verband met een
zich bij een auto-ongeluk voorgedaan heb
bend optreden van een onbevoegde, op het
groote gevaar van deze hulp door onbe
voegden. De leek doet het allerbeste, niet
aan net slachtoffer te komen, maar zoo
spoedig mogelijk een bevoegde halen. Dat
is het allerbeste. Dank zij dè hulp van de
donateurs kan men met moed beginnen aan
de taak.
Na vaststelling der notulen deelde de
voorzitter mede, dat een nieuwe offerte is
ingekomen voor een zuurstofkoffer tot een
bedrag van 142,50.
Medegedeeld werd, dat te Schoorldam
een cursus E. H. B. O. is gehouden, met het
gevolg, dat een vereeniging is opgericht.
Tengevolge van de gevoerde donateurs
actie hebben de leden het aantal donateurs
opgevoerd van 43 tot 117, terwijl 30 per
sonen zich bereid verklaarden tot een gel
delijke bijdrage. (Applaus).
Van de vrouwenclub „Onder Ons" te Zuid
scharwoude was een bloemstuk ontvangen
ter gelegenheid van het 5-jarig bestaan.
Men zal in verbinding treden met de ge
meentebesturen voor eventueele hulpverlee
ning bij brand.
Aan het jaarverslag van den secretaris
ontleenen wij, dat het ledental is terug
gekropen van 26 of 23. Materiaal voor de
scholen werd beschikbaar gesteld, waarvan
reeds eenige malen gebruik werd gemaakt.
De goedgeslaagde speldjesdag heeft 125
opgebracht. Gememoreerd werd de ge
houden demonstratie, welke eveneens zeer
goed slaagde.
Voorts memoreerde de secretaris het in
de vereeniging voorgevallene. 19 maal werd
hulp verleend, in min of meer ernstige ge
vallen. Herinnerd werd aan het 5-jarig
bestaan der afdeeling. Met een beroep op de
medewerking der leden eindigde dit uitge
breide verslag, dat daarna werd vastgesteld.
Het financieel verslag van de penning-
meesteresse, mevr. Mullervan Eekeren,
gaf een totaal aan ontvangsten van
371,97)4, uitgaven 228,69>4Het aan-
vangsaldo was 7,48)4, zoodat de vereeni
ging wel vooruitgegaan is, dank zij de do
nateursactie, enz.
De penningmeesteresse werd gedéchar-
geerd.
Hierna werd door den heer A. Visser
rapport uitgebracht over het aanwezige
materiaal. De voorraad is toegenomen van
374,55 tot 504,85.
Mevr. Mullervan Eekeren gaf vervol
gens op rijm het verloop van de afgeloopen
5 jaren weer, welk relaas met een hartelijk
applaus werd beloond.
Bij de gehouden bestuursverkiezing wer
den de aftredende bestuursleden, de dames
E. Pasterkamp en W. GlasWagenaar en de
heeren C. Schrieken en A. G. Visser her-
CriatM-publicatie.
STEUNVERGOEDING ERWTEN
EN VELDBOONEN.
De Nederlandsche Akkerbouwcentrale
maakt bekend, dat de steunvergoeding
voor groene erwten van de kwaliteits
klasse C, gedenatureerd in het tijdvak van
3 Mei 1937 tot en met 8 Mei 1937, 1.90
per 100 kg. zal bedragen.
Voor groene erwten van de laagste
klasse en voor andere erwten, in datzelfde
tijdvak gedenatureerd, bedraagt de steun
vergoeding 1.40 per 100 kg.
De steunvergoeding voor veldboonen
welke blijkens de dateering van het
dorschbriefje in genoemd tijdvak zijn ge
dorscht, is vastgesteld op 1 per 100 kg
's-Gravenhage, 7 Mei 1937.
kozen met groote meerderheid van stem
men.
In de vacature-J. Timmerman werd ge
kozen mevr. Bouwens.
Besproken werd de contributie-regeling.
Het bestuur stelde voor de contributie
op i.50 per jaar vast te stellen. Het or
gaan van de vereeniging zal vanwege de
vereeniging worden verstrekt aan alle
leden, ingaande 1 Mei 1938. Aldus besloten
De demonstratie 1937.
Het programma voor deze demonstratie
werd besproken. Op 21 Mei zal de Oranje
kruis-film worden vertoond voor de leden.
De regeling der demonstratie werd in han
den gesteld van den medisch adviseur én
het bestuur.
Men besloot geen afgevaardigde naar de
alg. vergadering te Zwolle te zenden.
Men besloot verder een foto van de ver
eeniging te laten maken.
Bij de rondvraag kwamen nog verschil
lende zaken van internen aard naar voren.
Deze goedgeslaagde gezellige vergadering
werd gesloten met hartelyken dank voor de
medewerking van leden en buitenstaanders
en de opwekking om het werk voort te
zetten.
Een mooi succes.
Onder leiding van den heer G. van
Kalken behaalde het Chr. Fanfarecorps
A.d.v.e.n.d.o. op het concours te Hoorn een
eersten prijs met 57 punten in de afdeeling
uitmuntendheid.
Aanstelling onbezoldigd veldwachter.
Door den commissaris der koningin in
Noordholland werd alhier benoemd tot on
bezoldigd veldwachter de heer E. J. Broek,
wonende te Egmond aan Zee.
De heer Broek is in dienst van het
P. W. N. en speciaal belast met het toezicht
in het provinciaal duinterrein.
JUi&licaties
DRANKWET.
(Staatsblad 1931, nr. 476).
Ingekomen is een verzoek van P. Maar,
alhier, om een verlof A verlof voor den
verkoop van zwak-alcoholischen drank in
het klein zoowel voor gebruik ter plaatse,
voor welk het verlof geldt, als voor ge
bruik elders in het perceel Paternoster
straat 20.
Binnen twee weken na dagteekening de
zer kan een ieder schriftelijk bezwaren
tegen hét verleenen van dit verlof indie
nen.
Alkmaar, 8 Mei 1937.
Burgemeester en wethouders van Alkmaar
F. H. VAN KINSCHOT, burgemeester.
A KOELMA, secretaris.
(Van onzen Berlijnschen correspondent.)
Berlijn, 7 Mei.
Wie Berlijn op z'n mooist wil zien,
moet nu komen. Nu, of tenminste in de
eerstvolgende weken. Men stelt zich
veelal deze groote stad als een architec
tonisch niet bepaald schoone verzame
ling van straten en pleinen vóór, een
parvenuachtig geheel, te snel gegroeid
in een periode, die niet door al te veel
begrip van bouwkunst uitmuntte. Dat is
weliswaar niet geheel onjuist, maar toch
een wat te eenzijdig oordeel.
Berlijn is een betrekkelijk jonge stad,
maar daarom juist een breed-opgezette, ab
soluut moderne, en daarbij nog zeer zinde
lijke woonstad, waarin een leven en een be
drijvigheid overheerschen, die op niet weinig
types van menschen een stimuleerenden in
vloed uitoefenen. Berlijn is een tusschen-
ding tusschen Parijs en Londen. En als
woonstad stellig te verkiezen. Schrijver de
zes, die in alle drie steden gewoond heeft,
kan hier op eigen ervaringen bogen.
Wat Berlyn zoo bijzonder aantrekkelijk
maakt is zijn omgeving, naar alle vier wind
streken en in allerle'i variatie. Veel bosch,
veel vergezichten, veel groen, en wat het
mooiste is: een overdaad van vaak in elkaar
overgaande en dus lange watertochten mo
gelijk makende meren van superbe schoon
heid, die de Duitsche rijkshoofdstad, wat
men wellicht niet verwachten zou, tot het
grootste watersportcentrum van Duitschland
hebben bevorderd.
In deze lente en zomermaanden op zonnige
dagen, en vooral 's Zondags deze meren, die
ten deele onmiddellijk aan de stad grenzen,
doorkruisen, beteekent een Europeesche be
zienswaardigheid. Dat is geen overdrijving.
Wat men hier aan luxe naast volkssport te
zien krijgt, is noch op Nederlandsche meren,
noch in de scharen van Zweden, noch ook
aan de Adriatische Zee, of tusschen Lido en
Venetië, of aan de Riviera te genieten. Dit
intieme en compacte, omzoomd door heuvels
met dichte bosschen begroeid, dit leven met
en om elkaar, deze wedstrijd der tienduizen
den jachten, zeilbooten, kano's, paddelboot
jes, passagiersstoomers is
van een zoo moei
lijk te beschrijven aantrekkelijkheid, als
men waarlijk niet in een wereldstad van dit
formaat verwachten zou.
Maar dit alles«fen veel meer bestond ook
vroeger reeds. Zij, die het Berlyn van vóór
den oorlog en in de droeve jaren van burger
oorlog en ontbering na 1918 tot aan het ein
de der inflatie in het najaar van 1923 ken
nen, hebben zeker ook nog eenige herinne
ring aan de heerlijke omgeving bewaard.
Zy'kennen echter het Berlyn van heden niet
meer. Want sindsdien is hier wel zeer veel
veranderd, en gro'otendeels ook verbeterd.
De heerschende machten van het heden
vooral zijn stedenbouwers van het zuiverste
water. Ze hebben niet in de laatste plaats
hun belangstelling op de rijkshoofdstad ge
concentreerd.
Uit de jaren van „Weimar" herinneren
nog de „Funkturm", Berlijns „Eiffeltoren",
het „Fünkhaus", het „Theater der Vijfdui
zend", de eerste groote tentoonstellingshal
len, de luchthaven Tempelhofer Feld, het
wereldberoemd geworden „Pergamon-Mu-
seum", en vele andere prestaties. De „Nazi's"
hebben het expositie-centrum nog veel groo-
ter en fraaier gemaakt en bouwen rondom
den „Funkturm" nog steeds nieuwe zeer im
posante hallen; zij breken straten en pleinen
op en verbeteren stellig veel, dat niet zeer
geslaagd was. Zij boren onder den grond
nieuwe tunnels voor ondergrondsche sporen
en denken milliarden marken uit te geven
om in de eerstvolgende dertig jaren het cen
trum der City een geheel ander aanzien te
geven. Aan hun initiatief is het schitterende
complex te danken, dat „Rijkssportveld"
heet en de Olympische Spelen van 1936 mo
gelijk maakte; een stadion van groote
schoonheid, omgeven door sportterreinen en
geweldige gebouwen van een architectoni
sche volmaaktheid die men elders ter wereld
vergeefs zoeken zal.
Maar Berlijn heeft ook een der grootste
binnenhavens van Europa en fabriekscentra
van enorme beteekenis, Berlijn is kunststad,
ook al is op te merken, dat vóór 1933 het
tooneel en de concertzaal een bonter beeld
gaven en den vreemdeling meer attracties
boden dan heden.
In hooge mate belangwekkend zijn ook de
nieuwe villawijken, die hier de laatste ja
ren in de bosschen ontstaan zijn en vooral
voor den Nederlandschen bezoeker, die op
dit gebied zooveel eigen ervaring heeft, in
teressant mogen heeten. Het is zeker geen
toeval, dat men de laatste weken hier tal
van auto's met Hollandsch nationaliteitstee-
ken ontmoeten kon, die in langzaam tempo
door deze alleeën reden en bewezen, dat de
inzittenden al hun aandacht voor de nieuwe
bouwstijlen noodig hadden.
Wie Berlijn van vroeger kent, zal ook ver
steld staan van de toename van het verkeer.
Men moet zich daarvan intusschen geen ver
keerde voorstelling maken. Een verkeers
drukte als op de boulevards van Parijs of in
de omgeving van Piccadilly Circus in Lon
den zal men in Berlyn vergeefs zoeken,
zelfs in de city op het uur, waarop de win
kels gesloten worden en de bureauchefs
naar huis rijden. De Duitsche hoofdstad is
te ruim gebouwd en ook is het aantal auto's
hier flog altijd niet overweldigend te - noe
men. Maar typisch voor Berlijn is de snel
heid van het verkeer, mogelijk juist, omdat
de straten vaak zeer breed aangelegd zijn
en er nog ruimte genoeg is om voorwaarts
te komen, vooral in de Zuidelijke en Weste
lijke villawijken.
Wie dez stad van het vliegtuig uit ziet,
merkt op, hoe overdadig veel groen hier te
bewonderen valt. Aan parken en groote plei
nen geen gebrek. En nauwelijks een straat
zonder boomen. Dat is, naast het hoog-en-
droge klimaat, een der oorzaken, waarom
Berlyn een zoo gezonde woonstad is, zoodat
bijv. lijders aan asthma bij voorkeur naar
de rijkshoofdstad" verhuizen.
Men zal hier ook in alle details kennis
kunnen maken met de producten van het
herlevende handwerk, de „binnenhuis"-ar-
chitectuur en alles, wat daarmee annex is.
Schitterend-ingerichte warenhuizen en spe
ciale winkels toonen het allernieuwste op
het gebied der Duitsche weefsels, der por-
celein- en aardewerkproductie en der meu
belmakerij, die samenwerken om een geheel
te vormen van werkelijk hoog-artistiek ka
rakter, eenvoudig, degelijk, smaakvol. Gelijk
ook de „Duitsche mode" voor costuums en
hoeden, die tegenwoordig vooral van Ber
lijn uit zéér sterk gepropageerd wordt.
Het oplevend nationalisme werkt zulke
verschijnselen natuurlijk in de hand, autar
kische noodzakelijkheden doen er het hare
toe. In elk geval is een eigen Duitsche stijl
ontstaan, die men nergens beter dan in de
hoofdstad bestudeeren kan.
Typisch voor het Derde Rjjk is de opval
lende toename van het aantal groote legee-
ringsgebouwen en kazernes. Berlyn is meer
nog dan vóór 1914 een garnizoensstad ge
worden, en de centralisatie van de regeering
heeft de hoofdstad van het rijk thans tot het
werkelyke middelpunt gemaakt. Paleizen
van fantastische architectuur herbergen
nieuwe ministeries dat voor de lucht
vaart is een Europeesche bezienswaardig
heid! of de bureaux van de afdeelingen
der partij, die van een omvang zijn, welken
men vroeger niet voor mogelijk zou gehou
den hebben. Een nieuwe bureaucratie heeft
haar intrede gedaan en de oude Duitsche
ambtenaarswereld verre overvleugeld, al
thans wat aantal en uiterlijkheden betreft.
De kazerneeringen zijn zoo toegenomen,
dat men zich afvraagt, waar alweer de enor
me gelden vandaan gekomen zijn, die in
deze nieuwe, zij het ook in beginsel zeer
sobere, gebouwen worden gestoken. Vooral
de luchtmacht beschikt met den dag meer
over complexen, die men bjj rondritten in
de omgeving van Berlijn zonder moeite in
oogenschouw kan nemen.
De luchthaven Tempelhof, die van alle
Berlijnsche vliegvelden het meest centraal
geegen is en thans 1000 passagiers per dag
„verwerken" moet, bevindt zich in het sta
dium van den ombouw. Is de geweldige ver
grooting gereed, dan zal de Duitsche hoofd
stad het grootste en meest moderne vlieg
veld van de wereld hebben. De reeds gedeel
telijk uitgevoerde plannen zijn zoo omvat
tend, het eindresultaat belooft zooveel luxe
en grootscheepsche opvatting, dat men alleen
om dit geheel te bewonderen, straks zeker
een luchtreisje van V/22 uren Schiphol—
Tempelhof er op wagen zal.
