DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 108
Maandag 10 Mei 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Italiaanschejournalisten uit
Engeland teruggeroepen.
Misleidende berichtgeving in de
Engelsche bladen de
aanleiding.
De Graf Zeppelin
voorloopig niet in dienst.
Luchtschip zal eerst met helium-
gas gevuld moeten worden.
Men vreest uitbreiding van
het conflict.
Zullen ook de trambestuurders het
werk neerleggen?
DE VERKIEZINGEN.
De nummering der lijsten.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon*
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 10 Mei.
Wij leven in de eeuw van het toerisme
Reizen en trekken zijn het ideaal geworden
van vrijwel iedereen en het schijnt, dat onze
staatslieden in dat reizen en trekken ook een
ongekend groote liefhebberij hebben ge
kregen.
Reizen en trekken! Hoe dikwijls hebben
wij den laatsten tijd niet gemeld van be^
zoeken, door staatslieden aan andere landen
gebracht: Eden op reis, van Zeeland op reis,
von Neurath op reis, Ciano op reis, onze
Nederlandsche ministers op reis, Miklas op
reis, vele reizen aangekondigd
Reizen en trekken! Het is aan de orde
van den dag.
Dat kan goed zijn en dat kan gevaarlijk
zijn. 't Hangt er maar van af, met welk doel
de staatslieden op reis gaan en welke missie
zij hebben. In het doel, om handelsbetrek
kingen aan te knoopen of te verstevigen,
men kan dat reizen slechts toejuichen. Is het
doel een politieke kwestie, dan o, dan
kan het gevaarlijk zijn. Al is dat niet altijd
zoo.
Het zijn echter juist die politieke reizen,
die de groote aandacht trekken, vooral ook,
omdat de resultaten zoo dikwijls voor een
groot deel geheim blijven en voor een ander
deel niet direct duidelijk zijn, omdat pas
later blijkt, wat zoo'n politieke reis te be-
teekenen had.
Eén politieke reis lijkt ons echter niet ge
vaarlijk, althans niet direct. En dat is het be
zoek, dat bondspresident Miklas van Oosten
rijk aan Hongarije heeft gebracht.
Miklas is door het Boedapester volk met
enorme geestdrift ontvangen en dat is des te
opmerkelijker, wanneer men bedenkt, dat
de Hongaarsche rijksregeerder Horthy een
half jaar geleden in Weenen zeer koel is
ontvangen.
Dat laatste was echter verklaarbaar. Want
hoewel Horthy zeker niet als een vijand van
Oostenrijk beschouwd kan worden, k~n
Weenen d.w.z. de bevolking van Weenen
maar niet vergeten, dat Horthy in den
wereldoorlog naast keizer Franz Joseph
stond. Terwijl Miklas vóór den na-oorlog-
schen tijd niets met de politiek of wat dan
ook te maken had.
Weenen en Boedapest, zoovele jaren ver
eenigd doordat zij één vorst hadden den
keizer-koning! een vereeniging, die echter
niet hecht was, hebben na den wereldoorlog
fel tegenover elkaar gestaan. Dat heeft ge
duurd tot voor enkele maanden. Toen is er
een groote verandering gekomen en thans
kan men zeggen, dat de vriendschap tus-
schen Oostenrijk en Hongarije grooter is dan
ze ooit geweest is!
Dat komt, omdat men begrijpt, dat beide
landen op elkaar aangewezen zijn tegenover
een gemeenschappelijk gevaar: in Boedapest
hebben de nazi's getracht het heft in handen
te krijgen, in Oostenrijk hebben ze hetzelfde
geprobeerd. En beide landen moeten van die
nazi-beweging heelemaal niets hebben. En
beide landen weten, dat Engeland en Frank
rijk graag een herstel van den Donaustaten-
bond zouden zien, een bond dan, die niet
onder één hoofd zou behoeven te staan, zoo
als indertijd Oostenrijk en Hongarije onder
één hoofd stonden.
President Miklas kwam dus wel onder de
meest gunstige voorwaarden in Boedapest.
En zijn bezoek zal vruchten kunnen afwer
pen, zal er toe kunnen leiden, dat de vriend
schapsbanden hechter dan ooit worden.
Omdat Duitschland oftewel de nazi's een
gemeenschappelijk gevaar zijn!
Eenige sensatie heeft het verwekt, dat
Italiaansche dagbladen hun Britsche cor
respondenten hebben teruggeroepen. Dat
deden de Italiaansche bladen, omdat de Fn-
gelsche kranten steeds meer weer onvrien
delijkheden lanceerden aan het adres van
Italië.
Op zich zelf kan men zijn schouders op
halen over een dergelijke actie, maar in dit
geval is het toch wel iets, dat even nader
bekeken moet worden. Want men mag niet
vergeten, dat die terugroeping gebeurt, vlak
voor de kroningsfeesten. En het Engelsche
volk, zoo gevoelig als het is, zal de actie van
de Italiaansche bladen zeer kwalijk nemen.
Inderdaad moet men dit ook als een on
vriendelijk daad beschouwen en het ge
beurde kan ongetwijfeld een politiek tintje
krijgen. Tot nog toe is dit niet het geval, al
verheelt men in politieke Engelsche kringen
niet den slechten indruk, door het Italiaan
sche gebaar gemaakt, evenals trouwens door
het feit, dat geen Italiaansche delegatie ter
kroningsplechtigheid vertegenwoordigd is.
Ten overvloede wijst men erop, dat de En
gelsche pers, gelijk die in alle democratische
landen, aan geen censuur hoe ook genaamd,
onderhevig is, zoodat zij omtrent de gebeur
tenissen in Spanje kan berichten hetgeen zij
wil. Dat is juist wat de Duitsch—Italiaansche
pers ontkent. De Völkischer Beobachter
noemt de houding van de Engelsche pers on
waardig en schrijft, dat zich in sommige lan
den onder den dekmantel van de persvrij
heid een internationaal leugenstelsel heeft
Nieuwe Britsch-Haliaansche
spanning
Engelsche repressaillemaatregelen.
Officieel wordt uit Rome medege
deeld dat alle Italiaansche journalisten
uit Engeland zyn teruggeroepen.
Het agentschap Stefani deelt verder
mede, dat in verband met de houding,
welke bijna de geheele Britsche pers
heeft aangenomen ten aanzien van
Italië en het Italiaansche leger, alle
Engelsche bladen in Italië zijn verbo
den, behalve de Daily Mail de Evening
News en de Observer.
De diplomatieke redacteur van het
agentschap Stefani schrijft in dit verband:
De z.g.n. democratische pers had onder
andere minderwaardige onjuistheden be
kend gemaakt, dat Italiaansche vrijwilligers
bij Bermeo teruggeslagen waren en in zee
waren gedreven door vischersvrouwen.
Volgens onweerlegbare documentaties en
internationale getuigenissen zijn de feiten
als volgt: 1. Bermeo is veroverd door vrij
willigers in hoofdzaak Italianen en is
nooit door rooden heroverd. 2. Behalve
Bermeo hebben Italiaansche vrijwilligers
ook het bergmassief Sollube in de richting
Bilbao vervoverd. 3. De buitenlandsche
journalisten, met inbegrip van de Engel
sche, hebben te Bermeo de overwinning der
Italiaansche vrijwilligers kunnen consta-
teeren. 4. Dezelfde journalisten, met inbe
grip van de Engelsche, zijn getuige geweest
van de dankbaarheid, die betoond is door
de bevolking van mannen en vrouwen te
Bermeo jegens de Italiaansche vrijwilli
gers, die haar hebben bevrijd van de roode
terreur.
Wij gelooven, aldus besluit de diploma
tieke redacteur van het agentschap Stefani,
dat de laagheden van de democratische
pers langen tijd niet vergeten zullen wor
den in Italië.
Engelsche repressaillemaatregelen?
Zaterdagavond werden te Rome geruch
ten verspreid, dat het tegen de Britsche
pers gerichte besluit gevolgd zal worden
door de uitzetting der correspondenten
van Engelsche bladen in Italië, maar in ge
zaghebbende kringen acht men deze mo
gelijkheid voorhands uitgesloten. De Ita
liaansche avondbladen publiceeren het be
sluit der terugroeping van de Italiaansche
journalisten uit Engeland zonder veel op
hef. Men wacht in Italië thans af, of de
Britsche regeering wellicht tegenmaatre
gelen zal nemen.
Naar Reuter verder uit Londen meldt,
hebben officieele Britsche kringen geen
kennisgeving gekregen van het besluit tot
terugtrekking der Italiaansche dagbladcor
respondenten. Derhalve ziet men in deze
kringen af van eenig commentaar.
Later is van gezaghebbende zijde aan
Reuter medegedeeld, dat er geen sprake is
van een algemeene maatregel tot uit het
land zetten van Britsche journalisten, indi-
vidueele correspondenten kunnen uit land
gezet worden, wanneer zij zich blootstellen
aan uitzetting.
Aanvallen op Engeland in de
Duitsche pers.
De terugroeping der Italiaansche jour
nalisten uit Engeland is voor de Duitsche
pers aanleiding geworden aan aanvallen op
Engeland te hervatten. De bladen verkla
ren, dat het besluit van Italië in Duitsch
land warm begroet zal worden.
De „Völkische Beobachter" noemt de
houding van de Engelsche pers onwaardig
en schrijft, dat zich in sommige landen on
der den dekmantel van de persvrijheid een
internationaal leugenstelsel heeft gevormd,
dat een bedreiging beteekent voor de
vreedzame samenwerking der volkeren.
Berliner Zeitung meldt, dat Duitschland,
dat zich in een gelijke positie bevindt als
Italië, er toegebracht zou kunnen worden
een overeenkomstige beslissing te nemen.
Den vreemdelingen, die zich over den
loop der gebeurtenissen zouden verwonde
ren, zullen wij zeggen, dat de Italaansche
regeering blijk heeft gegeven van een
gevormd, dat een bedreiging beteekent voor
de vreedzame samenwerking der volkeren.
De Havas-correspondent te Rome acht de
getroffen maatregelen het eerste gevolg van
de besprekingen tusschen Mussolini en ven
Neurath. Men herinnere zich, dat de Duit
sche minister van buitenlandsche zaken in
een interview, toegestaan aan het agentschap
Stefani verklaard heeft: Een nieuwe vlaag
van laster heeft zich over Italië en Duitsch
land uitgestort. Een opheldering van de in
ternationale atmosfeer is een der eerste voor
waarden voor een werkelijken vrede in
Europa.
wonderlijke beheersching tegenover de si
tuatie waarvoor zij zich geplaatst zag en zi
is tot nu toe ook buitengewoon geduldig
gebleven.
Maar dit geduld is ten einde. Wij kunnen
evenmin toeschouwers blijven van de ver
storing van enkele bladen, zonder de nood
zakelijke verdedigingsmaatregelen te ne
men.
Geen overeenkomstige beslissing
van dr. Göbbels.
In antwoord op een hem Zaterdagavond
gestelde desbetreffende 'Vraag heeft de mi
nister voor pers en propaganda ontkend,
dat te Berlijn een analoge maatregel zou
worden overwogen.
De ramp van de Hindenburg
Het onderzoek naar de oorzaak van de
ramp.
Zaterdag is te Lakehurst het open
bare onderzoek begonnen naar de
ramp van het luchtschip „Hinden
burg", waartoe het Amerikaansche
departement van Marine opdracht
had gegeven. Het onderzoek zal om
vatten het opstellen van een rapport
over het aantal gewonden, de aange
richte schade, de verantwoordelijk
heid, enz. Volgens een ooggetuige
bevond de „Hindenburg" zich reeds
eenige oogenblikken voor den val in
moeilijkheden, welke meening onder
streept wordt door de beschrijving
der landing, gegeven door een vroe
geren Amerikaanschen Zeppelin
commandant, die verklaarde, dat de
landing verschilde van anders. Som
mige kringen huldigen ook de mee
ning, dat aan boord van het lucht
schip een helsche machine was ge
plaatst, welke automatisch ontplofte.
Achtte Lehmann blikseminslag
oorzaak?
Kapitein Lehmann heeft volgens den
journalist Leonhardt Adelt, die met de
Hindenburg de reis over den Atlantische/1
Oceaan heeft gemaakt, direct nadat zich
de eerste ontploffing aan boord van het
luchtschip had voorgedaan, verklaard, dat
de bliksem de ramp veroorzaakt heeft.
De journalist stond vlak bij Lehmann.
Adelt heeft in een interview met de
New-York Daily News gezegd, dat
Lehmann heeft geroepen: „het weerlicht.
Spring".
Volgens een mededeeling van den leider
der „Reichsgruppe Versicherungen" is
het luchtschip „Hindenburg" bij een ven
nootschap, welke alle vooraanstaande
Duitsche verzekeringsmaatschappijen om
vat, volledig verzekerd. De verzekerings-
waarde van het luchtschip zelf bedraagt
zes millioen rijksmark. Voor de passagiers
bestaat een ongevallenverzekering tot een
totaal van 2.4 millioen mark, zoowel in
geval van overlijden als van invaliditeit,
en voor de bemanning een ongevallen
verzekering tot een bedrag van 1.06 mil
lioen mark in geval van overlijden en van
2.12 millioen mark in geval van invalidi
teit.
Graf Zeppelin blijft thuis.
Volgens een verklaring van kapi
tein Schiller van het luchtschip Graf
Zeppelin, zal dit zonder heliumgas
geen nieuwen tocht over den Oceaan
maken. De „Zepp" zal dus niet in Mei
uit Frankfort naar Rio de Janeiro
vertrekken. De officieele beslissing
van de staking van den dienst is niet
bekend.
Schiller zeide, dat Friedrichshafen geen
voldoende hoeveelheden helium bezit en
dat de stopzetting van den dienst van lan
gen duur zal kunnen zijn.
Heliumvulling zal belangrijke tech
nische wijzigingen noodig maken.
Amerikaansche vlootautoriteiten heb
ben in den senaat te kennen gegeven, dat
zij er zich ondanks de ramp van de „Hin
denburg" tegen zouden verzetten, indien
groote hoeveelheden heliumgas zouden
worden uitgevoerd, tenzij aan de eigen
behoeften voldaan is.
Bemanning van Graf Zeppelin
onkundig gelaten.
De Graf Zeppelin, het luchtschip, dat
den dienst op Zuid-Amerika onderhoudt,
is Zaterdag te Friedrichshafen aangeko
men, waar zich een groote ontsteltenis
van de passagiers en de leden der beman
ning meester maakte, toen zij van de ramp
van de Hindenburg vernamen. Tijdens
den overtocht waren de opvarenden van
deze tragische gebeurtenis onkundig
gelaten.
De droeve balans.
De officieele balans van den ondergang
van den „Hindenburg" luidt als volgt:
12 passagiers zijn omgekomen, zeven
hunner zijn definitief geïdentificeerd. Een
lid van de landingsploeg is gedood. Totaal
aantal dooden 25. In 't ziekenhuis zijn 35
personen opgenomen: 16 leden der beman
ning en 15 passagiers, benevens twee per
sonen, die op het landingsterrein stonden.
11 hunner verkeeren in levensgevaar, 22
zijn minder ernstig gewond. In totaal 32
geredden, onder wie 9 passagiers.
De kapitein Max Pruss en de eerste
officier van de „Hindenburg", Albert
Samm, zijn van het ziekenhuis te Lake-
wood in New-Jersey overgebracht naar
een ziekenhuis in New-York, waar een
bloedtransfusie op hen zal worden toege
past in de hoop hun leven te redden. Hun
toestand is zeer zorgwekkend.
Volgens een mededeeling van den voor
zitter der marinecommissie tot onderzoek
der ramp met de „Hindenburg", zal deze
commissie haar werkzaamheden uitstellen
totdat het onderzoek namens het departe
ment vah Handel is voltooid. Dit onder
zoek vangt hedenmorgen aan. De duur
hiervan wordt geraamd op acht dagen.
Ruim 150 getuigen zullen gehoord worden.
De voorzitter dezer commissie verklaarde
te vertrouwen, dat hij de oorzaak van de
ramp kan achterhalen. De mogelijkheid
van sabotage wordt hier nog niet buiten
beschouwing gelaten.
De Engelsche auiobusstahing
In de provincie is de toestand beter.
Wanneer in het begin van de vol
gende week geen regeling tot stand
komt in de Londensche autobusstaking,
zal er naar men meent een ernstige
mogelijkheid bestaan, dat de staking
officieel of niet-officieel uitgebreid
wordt tot de trams, trolleybussen en
Metreo.
De gedelegeerden der motorbus-ar
beiders zijn bijeengekomen.
Namens de „Londensche transporten" is
een communiqué gepubliceerd, waarin be
kendheid wordt gegeven aan bereidheid
onderhandelingen te openen over een ac-
coord met het personeel over de gedurende
het onderzoek naar voren gekomen punten,
men uitzondering van de kwestie van ver
mindering van den werktijd. De onderne
ming is bereid de omstreden kwesties voor
te leggen aan een hof van arbitrage, wan
neer niet rechstreeks overeenstemming be
reikt wordt.
De afgevaardigden der chauffeurs en
conducteur der autobussen hebben Zater
dagavond van half tien tot 's nachts een
vergaderd zij hebben het verslag vernomen,
dat de secretaris der transportarbeiders-
vereeniging, Bevin, hun uitbracht. Er werd
geen enkele beslissing genomen. De volgen
de bespreking is vastgesteld op Maandag
avond zeven uur.
Na afloop der vergadering verklaarde
Bevin, dat de gedelegeerden Zondag en
Maandag overleg zouden plegen met de
afdeelingen, die er over zullen beslissen of
zij op de door de Board voorgestelde basis
in onderhandeling zullen treden of wel in
staking zullen voortzetten om een werk
dag van 7 uur te verkrijgen, een punt,
waarover de Board niet wenscht te onder
handelen.
Manifestaties.
Duizenden stakende autobuschauffeurs
en conducteurs en personen, die met hen
sympathiseeren, hebben gistermiddag te
Londen een optocht gehouden, welke werd
vooraf gegaan door een doodkist, waarop
een pet en een wit hemd, zooals door het
autobuspersoneel wordt gedragen. Zij trok
ken naar Trafalgar Square, waar een bij
eenkomst werd gehouden, met het doel de
grieven der stakers aan het publiek uiteen
te zetten.
Gedeeltelijke werkhervatting in de
provincie.
Niet zonder eenige incidenten is het
werk Zaterdag in zekere autobusgarages in
de provincie hervat.
In Norfolk te Cromer en Sheringham is
de werkhervatting gedeeltelijk en trachtten
de stakers zonder er in te slagen, te belet
ten, dat de autobussen, die bestuurd wor
den door hun collega's, die het werk hervat
hebben, tegen te houden. In Gillingham
in Kent zijn 600 arbeiders weer in staking
gegaan na eerst het werk te hebben her
vat, daar naar hun zeggen de directie
eenigen hunner getreiterd had.
Zeshonderd arbeiders bij de autobussen
in Northampton die sinds negen dagen in
staking waren, hebben besloten morgen
ochtend 't werk te hervatten op de voor de
staking van kracht zijnde voorwaarden.
De beslissing, die het stakende autobus-
personeel vandaag zou nemen, zal waar
schijnlijk niet voor middernacht bekend
worden. Alles schijnt er op te wijzen dat
een sterke meerderheid van meening is,
dat de staking moet worden voortgezet,
tot verkorting van den werkdag tot 7)4
uur verkregen is.
OPSTAND IN BRAZILIË?
Voorbarige berichten.
Het blad „El Diario" meent te weten,
dat vandaag een opstandige beweging zou
uitbreken in de Braziliaansche straten Sao
Paulo, Rio Grande en Bahia. De opstande
lingen zouden 50.000 man sterk zijn. De be
weging zou te Montevideo zijn voorbereid.
Dit bericht is niet bevestigd en lijkt zeer
overdreven.
Heden heeft het Centraal Stembureau
een openbare zitting gehouden ter num
mering van de voor de Tweede Kamerver
kiezingen ingediende candidatenlijsten.
Bij deze nummering gelden lijsten, wel
ke tot een groep zijn verbonden en even
eens de gelijkluidende lijsten als één lijst,
zoodat deze in alle kieskringen, waarin zij
zijn ingediend, hetzelfde nummer krijgen.
Verbonden in alle kieskringen zijn de
lijsten van de volgende partijen:
r.-k. staatspartij; s. d. a. p.; a.-r. partij;
chr.-hist. unie; vrijheidsbond; vrijz.-dem.
bond; comm. partij; staatk. geref. partij;
rev, soc. arb. partij; nat. boeren-, tuin
ders- en midd. party; algemeen belang;
kath. dem. partij; nat. soc. beweging; na
tionaal herstel; herv. geref. staatspartij;
chr.-dem. unie en zwart front.
Voorts zijn verbonden de lijsten van de
volgende partijen:
chr.-nat. actie in de kieskringen 1 tot en
met 17;
actie-Bouwman in de kieskringen 1, 2,
3, 4, 9, 15, 17 en 18;
n. s. n. a. p. in de kieskringen 2, 3, 5, 11
en 15.
Ten slotte zijn ingediend de volgende op
zich zelf staande lijsten:
n. s. n. a. p. in kieskring 6 en in kies
kring 18.
De nummering.
Allereerst werden genummerd de lijs
ten, welke door aftredende kamerleden
voor een voorkeurnummer zijn aanbevo
len en wel in de volgorde, te beginnen met
no. 1 van het grootst aantal aanbevelingen.
Het gevolg daarvan was, dat de num
mering van 1 tot 10 aldus geschiedde:
I. r.-k. staatspartij (in alle kieskr.)
II. s.d.a.p. (in alle kieskr.)
III. a.-r. party (in alle kieskr.)
IV. chr.-hist. unie (im alle kieskr.)
V. vrijheidsbond (in alle kieskr.)
VI. vrijz.-dem. bond (in alle kieskr.)
VII. comm. party (in alle kieskr.)
VIII. staatk.-ger. partij (in alle kieskr.)
IX. r.s.a.p. (in alle kieskr.)
X. nat. boeren-,
t. en m. party (in alle kieskr.)
Vervolgens kwamen voor nummering in
aanmerking de overige lijstengroepen of
stellen gelijkluidende lijsten.
Voor deze werden de nummers:
XI. kath.-dem. partij (in alle kieskr.)
XII. n.s.n.a.p.
in kieskr. 2, 3, 5, 11 en 15)
XIII. chr.-dem. unie (in alle kieskr.)
XIV. algemeen belang (in alle kieskr.)
XV. nat.-soc. beweging (in alle kieskr.)
XVI. herv.-geref. staatsparty
(in alle kieskr.)
XVII. chr.-nat. actie
(in de kiëfekr. 1 t/m. 17)
XVIII. actie-Bouwman (in kieskringen
1, 2, 3, 4, 9, 15, 17 en 18)
XIX. nationaal herstel (in alle kieskr.)
XX. zwart front (in alle kieskr.)
Het stembiljet.
Wat nu het stembiljet jn ons district
(den Helder) betreft, dit jzal ihet volgende
beeld toonen, waarbij achter den naam
van de partij steeds de naam van den
lijstaanvoerder vermeld is.
I. r.-k. staatspartij (Beaufort);
II. s. d. a. p. (Albarda);
III. a.-r. partij (Colijn);
IV. chr.-hist. unie (de Geer);
V. vrijheidsbond (Bierema);
VI. vrijz.-dem. bond (Oud);
VII. comm. partij (de Visser);
VIII. staatk. geref. partij (Kersten);
IX. r. s. a. p. (Sneevliet);
X. nat. b. t. en m. partij (Vervoorn);
XI. kath. dem. bond (Arts);
XIII. chr. dem. unie (Van Houten);
XIV. algemeen belang (Van Kampen);
XV. n. s. b. (Mussert);
XVI. herv. ger. staatsp. (Lingbeek);
XVII. chr. nat. actie (Visscher);
XIX. nationaal herstel (Emmens);
XX. zwart front (Meijer),
