DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. No. 111 Donderdag 13 Mei 1937 139e Jaargang De algemeen, toestand. |_0NDEN VIERDE DE KRONING. Radio-toespraak van den koning tot zijn volkeren. Het feest in de straten. Opstandelingen op 3 K.M. van Bilbao. Buitenlanders op weg naar Spanje. De Duce met Pinksteren naar Duitschland? Een speciale trein zal Zaterdag avond Innsbruck passeeren. Staking in de staalindustrie te Pittsburgh. Ruiterstandbeeld van George II vernield. Nieuws iri 't kort. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door bet geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Uit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA. Alkmaar, Engeland heeft een nieuwen ambassadeur naar Berlijn gezonden. Op zich zelf is dit een heel gewoon iets, waarvan vrijwel nooit gewag gemaakt wordt. Maar dezen keer is het anders. Want de Deutsche Diplo matisch Politische Korrespondenz houdt zich met de ambtsaanvaarding van dezen nieuwen ambassadeur bezig en neemt dit als uitgangspunt van een politieke verhan deling over Middel-Europa. Het Duitsche blad stelt eerst met voldoe ning vast, dat de Engelsche ambassadeur Sir Neville Henderson in zijn naam bij de overhandiging van zijn geloofsbrieven heeft gezegd, dat hij vast besloten was, mede te werken om de betrekkingen tuS' schen Duitschland en Engeland op een grondslag van blijvende en vriendschappe lijke overeenstemming te plaatsen Met zooveel te meer vreugde kan men aldus het Duitsche blad van deze woor den kennis nemen, omdat er de laatste maanden nogal schaduwen waren gevallen op de DuitschEngelsche betrekkingen. Het blad bespreekt dan de berichten in de Engelsche pers, die zy in strijd met den waarheid en op laster berustend acht, welke berichten te pijnlijker waren, omdat er van bevoegde Engelsche zijde niets werd gedaan om de onjuistheid van de berichten in het licht te stellen, of de plaatsing ervan tegen te houden. Hoewel het er niet staat, mag men toch tusschen de regels door lezen, dat hier be' doeld wordt de houding der Engelsche pers tegenover Italië en daaruit volgt dan al weer, hoe innig-eens Duitschland met Italië is en hoe Duitschland door dik en dun met Italië meegaat. Dat dergelijke berichten (in de Engelsche pers) onaangename gevolgen kunnen heb ben en schade kunnen veroorzaken toont inmiddels de activiteit van sommige krin gen, wier anti-Duitsche gezindheid verbe terd is, duidelijk aan, zegt het blad en het gaat aldus verder: Bepaalde uitlatingen van bevoegde zijde in Midden-Europa mcakten duidelijk, dat men de moeilijkheden in de BritschDuit sche betrekkingen al zoo ernstig inzag, dat men ernstig meende Engeland's steun te kunnen krijgen tegen Duitschland en dat Engeland van ieder feit dat tegen Duitsch land te gebruiken was dankbaar gebruik zou maken. Het was al zoo ver gekomen, dat men in deze kringen geloofde in Enge land reeds een zekeren helper te zien in de pogingen Duitschland uit te schakelen als gelijkgerechtigd medewerker in het Donau- bekken, welke taak Duitschland rechtens toekomt. Het behoeft geen betoog het Duitsche standpunt in dezen is bekend ge noeg dat goede betrekkingen tusschen twee staten niet het stempel der uitslui tendheid behoeven te dragen en dit zelfs niet mogen dragen. Vriendschapsbanden hebben een taak in het belang van den vrede, om bruggen naar andere staten te slaan. Dat dit standpunt ook in practijk opgaat voor Duitschland toonen de onlangs door den minister van buitenlandsche zaken te Rome gehouden besprekingen, waarin de wensch tot uitdrukking werd gebracht, om ook in de toekomst alles in het werk te stellen om boven de as BerlijnRome uit, tot een meer uitgebreide samenwerking met andere mogendheden te geraken. De Hongaarsche minister-president Dara- nyi heeft gisteren in de Kamer een rede ge houden over de buitenlandsche politiek van Hongarije, een rede die juist thans van groot belang is, omdat de buitenlandsche politiek van Hongarije, de laatste weken herhaaldelijk ter 3prake is gekomen. Hongarije, aldus de premier, is met de onderteekenaars van de protocollen van Rome, Oostenrijk en Italië in onaantast bare nauwe samenwerking verbonden. Met Duitschland onderhoudt Hongarije in de practijk beproefde, oprechte vriend schapsbetrekkingen. Hongarije wil echter ook de hangende kwesties met andere lan den langs den weg van wederzijdsch over leg regelen en is bereid, alle voorstellen voor samenwerking in het Donaugebied te overwegen, onder voorwaarde van de er kenning der algeheele rechtsgelijkheid en van de bescherming der Hongaarsche min derheden. Zonder een bevredigende rege ling van het lot der minderheden kunnen geen normale betrekkingen tusschen Hon garije en de Kleine Entente tot stand ge bracht worden. De laatste jaren is de re geering herhaaldelijk genoodzaakt geweest de aandacht der openbare wereldmeening op het minderhedenvraagstuk te vestigen. De tegenwoordige positie der minderheden maakt niet slechts de tot nu toe door den Volkenbond verstrekte waarborgen, doch ook een vreedzame samenwerking in het Donaugebied illusoir. Het zijn eenige algemeenheden, die Daranyi heeft gezegd, maar toch kan er voor andere landen een kleine vingerwij zing in zitten. Om het z.g. minderhedenvraagstuk! Reeds spoedig nadat de kroningsstoet gis termiddag de Westminster Abbey had veria ten, begon het te regenen en nauwelijks was de koninklijke familie in Buckingham Pala^ ce terug of de regen ging over in een gesta dig neerstroomenden gietbui, die echter niet in staat was de menigte weg te jagen van het groote plein voor het paleis, waar men dicht opeengedrongen stond en in spreek koren om den koning bleef roepen, afgewis seld door het zingen van „He's a jolly good fellow". En dit geroep bleef niet onverhoord: na korten tijd verscheen de geheele konink lijke familie op het balcon en het was een plechtig oogenblik, toen de menigte met ontbloot hoofd den pas gekroonden vorst het „God save the King" toezong. De regen verstoorde min of meer de kin derpartijen, welke men vooral in de armere buurten van East End op straat had georga niseerd ten behoeve waarvan de politie heele straten voor het rij verkeer had afge sloten. De régen zag echter geen kans de feest vreugde te verstoren, waaraan gisteravond in de straten van Londen tienduizenden zich hebben overgegeven. Café's en restaurants, die tot lang na mid dernacht open bleven en bijzondere feesten hadden georganiseerd, waren tjokvoL Op de straten bewoog zich een zingende, hossende menigte. De politie had den wijzen maatre gel genomen, de voornaamste straten binnen de corronation area ook gisteravond voor alle rijverkeer afgesloten te houden en zoo kon den de hossende feestvierders in lange rijen, arm in arm over de volle breedte van de straat zwieren. Jammer was het, dat door den regen van het dansen in de open lucht en in parken niets is terecht gekomen. Groo te belangstelling trok de illuminatie van tal van openbare gebouwen en de groote massa schuifelde langs White Hall, door Westmin ster, langs Trafalgar Square en vooraf langs Thames Embankment, vanwaar zich in het water van de Theems de verlichte Bigg Ben en de prachtig geïllumineerde monumen tale gebouwen langs de Theems een feeë rieken aanblik boden. Toch trok ook gisteravond Buckingham Pa lace weer de meeste belangstelling en op nieuw verzamelde zich voor het paleis een reusachtige menschenmassa, die voortdurend om den koning bleef roepen, die dan ook eenige malen in gezelschap van de koningin op het balcon moest verschijnen. In West End bereikte de feeststemming een hoogtepunt. Groote troepen hossende jongelui met toeters, mutsen, ratels en vlag gen, trokken zingend langs Piccadilly, Ox- fordstreet, en Regentstreet en by Leiscester Square en Piccadilly Circus kon men, on danks het ontbreken van elk rijverkeer, op het ruime plein ten gevolge van de drukte meestal nauwelijks vooruitkomen of slechts voetje voor voetje voorbyschuifelen langs het beeld van Amor, midden in Piccadilly Circus, dat men voorzichtigheidshalve voor deze gelegenheid achter een schutting had geplaatst. Twee millioen kijkers. Nadat de afzetting langs den weg van den kroningsstoet was opgeheven, had de politie groote moeite met het regelen van het ver keer by de stations van den ondergrond- schen spoorweg. Omstreeks vijf uur in den middag stond by het station op Trafalger Square een rij menschen van een halve kilo meter lang te wachten. De reinigingsdienst begon onmiddellijk met het wegruimen van de papieren, welke de toeschouwers had den achtergelaten. Velen bestormden de bioscopen toen deze om vijf uur hun deuren openden, in de hoop de film van de plechtigheden reeds te zien. Zij kwamen evenwel bedrogen uit, want deze film kan eerst vandaag worden gedraaid, na door den aartsbisschop van Canterbury en den hertog van Norfolk te zijn gekeurd. Men schat het aantal personen, dat den kroningsstoet gadesloeg, op twee millioen zonder hierbij nog hen te rekenen, die voor de verschillende vensters stonden. De me nigte toonde zich zeer gedisciplineerd en grooten lof komt toe aan de Londensche po litie. Tegen den avond hield het op met rege nen. Westend was overvuld met een vroo- lyke menigte. Reuter heeft uit alle deelen van de we reld bericht ontvangen, dat de radiouitzen dingen van de kroning druk werden be luisterd. De misdadigers in Londen hebben geen groot gebruik gemaakt van de drukte tij dens de kroning. Scotland Yard heeft slechts bericht van drie groote misdrijven ontvan gen, n.L een juweelendiefstal ter waarde van 1000 pond sterling te Streatham, een in' braak in een postkantoor te Purley en een inbraak in een winkel van muziekinstrumen ten in het noordwesten der stad. Radiorede van koning George Vanuit het Buckingham paleis heeft de koning zich gisteravond in een radiorede tot zijn volkeren gericht. Hij zeide o.a. met betrekking tot de kro ning: Nooit heeft de plechtigheid zulk een breede beteekenis gehad, want de dominions zijn thans in vrijheid en gelijkheid verbon den aan dit oude koninkrijk, en ik had van morgen het gevoel, dat het geheele rijk fei telijk binnen de muren van de Westminster Abbey vereenigd was. Uit naam van hemzelf en van de koningin, wenschte de koning vervolgens gezondheid en geluk aan allen en gaf hij uiting aan zijn warmen dank voor de liefde en aanhanke lijkheid, die men hem had betoond. Indien ik, vervolgde hij, in de komende jaren u mijn erkentelijkheid kan betuigen door u te dienen, zal dit de manier zijn, die ik boven alles zal verkiezen. Met God's hulp zullen wy ons trouw van onze plichten kwijten Sommigen uwer zullen in de komende jaren van het eene gedeelte van het gemee- nebest naar het andere trekken. Gy zult dan zien welk een hooge beteekenis onze vrije verbondenheid voor ons heeft en hoe zeer onze vriendschap voor elkander en met an dere volkeren de zaak van (Jen vrede en den vooruitgang kan helpen. Mogen wy, de koningin en ik, steeds de welwillendheid waardig z'y'n, die ons, naar ik met trots geloof, bij den aanvang van mijn regeering, omringt. Ik dank u van gan- scher harte en God zegene u allen. De Italiaansche pers zwijgL De Italiaansche pers zwijgt over de kro ningsfeesten te Londen. Alleen het agent schap Stefani bracht een bericht van elf woorden, waarin werd medegedeeld, dat gister koning George VI van Engeland was gekroond. In de hoofdartikelen bespreken enkele bladen wel de spanning tusschen Engeland en Italië. Volgens de Popoio di Roma is deze spanning van aardrijkskundigen en histori- schen aard. De gevolgen van de autobusstaking; het publiek wordt ontevreden. Tijdens de kroningsplechtigheden is de onaangename uitwerking van de autobussta king duidelijk aan het licht getreden. Tenge volge van de buitengewone verkeersmoei lijkheden de autobussen vervoeren in normale tijden vijf millioen passagiers per dag wordt onder het publiek een sterke ontevredenheid merkbaar. Het slechte weer maakte het gisteren na de plechtigheden nog moeilijker de menschen elders heen te bren gen. Een half uur en langer moesten de pas sagiers der ondergrondsche treinen in de rij staan. Het ziet er nog niet naar uit, dat de staking spoedig zal zijn bijgelegd. De ach ter de staking staande communistische ele menten trachten met alle middelen een re geling welke eenige concessies van het per soneel zou vereischen, te verhinderen. De Spaansche burgeroorlog De rechtsche troepen in het Basken land zijn verderop gerukt by Amorbieta. Zy hebben hun omsingeling van deze plaats verbeterd. De troepen van Franco staan thans voor het laatste punt van verdediging voor Bilbao. Bij Toledo is een aanval van de regee- ringstroepen afgeslagen. De aanvallers verloren hierbij drieduizend dooden en gewonden. De nederlaag, welke de regeeringstroepen hier hebben geleden, kan vergeleken worden met die, welke zij hebben geleden in het Casa del Cam- po. De regeeringstroepen waren gedwón gen zich in hun tweede loopgraaflinie terug te trekken. De troepen van Franco hebben zich verder meester gemaakt van het bergmassief Biz- cargi, waardoor de derde verdedigingslinie van Bilbao onder het vuur van de rechtschen is komen te liggen. Verscheidene knooppun ten van de verdediging van Bilbao kunnen thans onder vuur worden genomen. De rechtsche opmarsch werd gisteren vooral in den middag, toen het weer mooi werd, voortgezet. Men gelooft, dat Larrauri, Gatica en Munguia, die uit het Zuidoosten en het Noorden bedreigd worden, door het meerendeel der bewoners verlaten zyn. De rechtschen hebben zich meester gemaakt van de hoogten ten Zuiden en ten Westen van den berg Jata; ten spijt aan den verbitter den tegenstand der Asturische bataljons be- heerschen zy de geheele vallei van Mun guia dat op slechts 14 kilo van Bilbao ligt, Teruel gebombardeerd. Radio Nacional heeft bekend gemaakt, dat Teruel door de regeeringsluchtmacht dezer dagen weer is gebombardeerd. De rechtsche zender voegt hieraan toe, dat Teruel geen enkel militair doel biedt en reeds vijf en vijftig maal is gebombardeerd. De uit de dertiende eeuw dateerende kathedraal en talrijke historische gebouwen zijn vernield. Negen en twintig buitenlanders ge arresteerd; zij waren op weg naar Spanje. In den afgeloopen nacht hebben gendar men en manschappen van de mobiele garde op den spoorwegovergang Ortaffa bij Elne een autobus aangehouden, waarop zich 29 personen bevonden Franschen, Belgen, Ita lianen, Amerikanen en Polen. Eén hunner heeft tegenover de gendar merie bekend, dat zij zich naar Spanje be gaven. Zyn metgezellen spraken zijn ver klaringen evenwel tegen. Het gezelschap is in het gebouw der gendarmerie te Per- pignan opgesloten. Mussolini naar Hitler In gezaghebbende kringen te Weener. verluidt, dat een officiëele Duitsche trein bestaande uit vijf wagons Zater dag 15 Mei a.s. Innsbruck zal passee ren, op weg naar Venetië. Van hier zal deze trein 17 Mei te 15 uur naar Berchtesgaden gaan. Volgens de berichten, welke gisteroch tend in officiëele Oostenrijksche kringen zijn ontvangen, schijnt een wijziging te zijn gekomen in de plannen voor een onderhoud tusschen Hitler en Musso- linL De berichten uit Rome bevestigen, dat sedert eenige dagen sprake is een bezoek van den Duce aan Hitler, doch niets wees erop, dat dit bezoek gedurende de eerstvol gende dagen zou worden gebracht. Verder betwisten de inlichtingen, welke door Oostenrijksche officiëele kringen uit Berlijn zijn ontvangen, dat de speciale trein, welke Zaterdag a.s. Innsbruck zal passeeren, een officiëel karakter heeft. Men weet thans te Weenen niet, of de geruchten over een wijziging inzake het onderhoud betrekking hebben op de reis of op den datum. Naar aanleiding van het bericht over een ontmoeting tusschen Mussolini en Hitler tijdens de Pinksterdagen verklaart men van bevoegde zijde in Rome, dat de in dit be richt bedoelde voorbereidingen der Oosten rijksche Bondsspoorwegen wellicht in ver band gebracht moeten worden met het voor Pinksteren verwachte vreemdelingenver keer, in elk geval echter niets te maken zou den hebben met het plan eener ontmoeting tusschen Mussolini en Hitler, waaromtrent nog niets is bepaald. Nog geen nader nieuws over den bizonderen trein. De kwestie van den specialen trein, welke 15 dezer Innsbruck zal passeeren, is nog onop gelost. In gezaghebbende kringen te Weenen bevestigde men gisteravond, dat is aange kondigd, dat de trein zal passeeren en dat zij bericht hebben ontvangen, dat deze moet dienen voor het vervoer van een vooraan staand Duitsche persoonlijkheid. Men heeft evenwel geen nadere mededeelingen ont vangen. Men heeft in politieke kringen den indruk, dat de persoon van rijkskanselier Hitler moet worden uitgeschakeld. FONDS BIJZONDERE NOODEN. In een jaar 200.000 uitgekeerd. Het dagelyksch bestuur van het Nationaal Fonds voor Bijzondere Nooden herdacht gisteren, in zyn 53ste vergadering het feit, dat juist een jaar geleden dit fonds is ge sticht. In dit jaar werden reeds in meer dan 250 gemeenten commissies van samenwerking voor bijzondere nooden opgericht. Met me dewerking van plaatselijke instanties werd circa 200.000 uitgekeerd. Om te kunnen blijven voldoen aan de steeds dringender aanvragen, blijft verstrek king van geldmiddelen noodzakelijk. het organisatie-comité der arbeiders in de staalindustrie, de staking afkondig de. Het hooggerechtshof heeft onlangs een beroep, dat de firma Jones en Laughlin hadden aangeteekend tegen de Wagner- wet.die het collectieve arbeidscontract in de staalny verheid in overeenstemming met de grondwet verklaarde, afgewezen. Se dertdien heeft de directie geen duidelijke houing ten aanzien van de collectieve over eenkomst aangenomen. Gisteren had zy 'n onderhoud met John Lewis en Jame Dewly, die het departement van arbeid vertegenwoordigde. Daar dit onderhoud niet het door de vakorganisatie gewenschte resultaat bracht, gaf Murray, de rechter hand van Lewis, het sein voor de staking. Vandaag zullen 27.000 arbeiders weigeren aan het werk te gaan. De besprekingen zullen echter worden voortgezet. Zevenentwintigduizend arbeiders leggen het werk neer. De eerste groote staking in de Ame- rikaansche staalnijverheid sedert 1919 is gisteravond te 11 uur uitgebroken, toen de nachtploeg in twee fabrieken der staalonderneming van Jones en Laughlin niet aan den arbeid ging. Bij déze onderneming zijn 27.000 arbeiders in dienst. Het hooggerechtshof heeft de maatschappij onlangs order gege ven zich naar de Wagner-Act over het collectieve arbeidscontract te voegen. De directie zou echter geweigerd heb- ben een overeenkomst te teekenen, waarop Philip Murray, voorzitter van Bomaanslag te Dublin. Het ruiterstandbeeld van George 2 te Dublin is vanmorgen te kwart over acht door een bom vernield. In November 1928 werd 't standbeeld ernstig beschadigd, eveneens door een bomaanslag. Het was te Dublin gisteravond overigens kalm. De anti-kroningsbyeenkomsten die slecht bezocht waren, verliepen zonder bij zonder voorvallen PARLEMENTAIRE WRIJVING IN POLEN. Socialisten willen nieuwe verkiezingen. Het bestuur der Poolsche socialistische party heeft een motie aangenomen, waarin alle democratische groepen worden uitge- noodigd tot samenwerking, met het doel ontbinding van het parlement en nieuwe kieswetten te vekrijgen. Het bestuur kondigt stryd aan tegen de totalitaire strekking, die zich openbaart in het door kolonel Koe gevormde kamp der nationale eenheid. Deze leuze treft men ook aan in de moties, die Zondag a.s. zul len worden voorgelegd aan de vergade ringen der boeren- en volkspartij. GESPANNEN BINNENLANDSCHE TOESTAND IN BRAZILIË. In politieke kringen te Rio de Janeiro houdt men den binnenlandschen politieken toestand voor zeer gespannen. De actie tot ontwapening van de particuliere strijd krachten van den gouverneur der provin cie Grande Do Sul zou tot dusverre nog slechts een gering resultaat hebben opge leverd. Men vreest in die kringen dat gewelda- digheden zullen uitbreken. Groote dorpsbrand in Polen. - Een groote brand heeft in een dorp in het Woj- wodeschap Lwow (Lemberg) honderd hui zen in de asch gelegd. Donderdag kappersstaking in Parijs. - In een gisterenavond gehouden bijeenkomst hebben de kapperspatroons te Parys de gisteren tusschen de afgevaardigden van patroons en bedienden in byzyn van een vertegenwoordiger van het ministerie van arbeid tot stand gekomen voorloopige over eenkomst verworpen. Nadat de kappersbedienden kennis had den gekregen van de weigering der patroons, hebben zij in een in het vakvereenigings- gebouw gehouden vergadering besloten, dat Donderdag in alle kapperssalons in het Parysche gebied gestaakt zal worden. Dochtertje van een Britsch edelman verongelukt. - Gisterenochtend is te Londen het vierjarig dochtertje van Sir Gustavus Lascelles Hamilton Russel, Charmian, in een liftkoker gevallen en om het leven gekomen. Het meisje vertoefde bij lord Bearstead om den kroningsstoet te zien, terwijl haar ouders in Westminster Abbey tegenwoordig waren bij de plechtigheid. Niettegenstaande de zorgen van vyf doktoren, overleed het kind in de armen van haar ouders, die in allerijl gewaarschuwd waren.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1