DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Optimistische rede van Schacht.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven Iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 123
Vrijdag 28 Mei 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
139e Jaargang
De algemeene toestand.
De Fransch Duitsche handelsbesprekingen hebben
tot dusverre gunstige resultaten.
li
„Het voortbestaan onzer econo
mische betrekkingen is een
economische nood
zakelijkheid".
ALKMAARSCHE COURANT.
Oit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Alkmaar, 28 Mei.
De verkiezingsstrijd in Nederland is voor
bij, de balans is opgemaakt en de ministers
hebben hun portefeuilles ter beschikking ge
steld. We wachten dus thans op de samen
stelling van een nieuwe regeering en zijn
natuurlijk allemaal benieuwd, hoe die er uit
zal zien en of Nederland opnieuw bestuurd
zal worden door een extra-parlementaire re
geering.
En terwijl wij hier in Nederland rustig
afwachten het verloop der komende be
sprekingen t.o.v. de nieuw samen te stellen
regeering, wenden wij ons naar België, waar
zooals men weet een regeeringscrisis
dreigt.
Deze regeeringscrisis vloeit voort uit de
amnestiekwestie, die op 't oogenblik aan de
orde is en geheel België bezig houdt.
Deze dreigende regeeringscrisis tracht men
te voorkomen en te verdagen tot het einde
front by Madrid heeft gisterochtend het
vuur geopend op de stellingen van den
vijand, met het doel concentratie van troe
pen te verhinderen.
Het Britsche stoomschip Seven Seas
Spray is te Bilbao gistermorgen opnieuw
uit Valencia aangekomen met een lading
levensmiddelen
Bommen bij een Duitsche torpedoboot
gevallen.
Officiéél wordt te Berlijn meegedeeld:
„De Duitsche torpedoboot Albatros die op
het oogenblik op de reede van Palma de
Majorca ligt, is op 26 Maart 1937 bij een
aanval van roode vliegtuigen op de stad en
de reede in ernstig gevaar gebracht door
vier bommen, die in de onmiddellijke naby
heid van het schip vielen. Aan dezen aan
val moet een bijzondere beteekenis worden
toegekend, omdat op dat oogenblik geen
nationaal Spaansch oorlogsschip op de
reede lag. Op deze wijze worden de Duit
sche strijdkrachten ter zee, die in het be
van het jaar. Daarvoor heeft men natuurlijk lang van den wereldvrede haar controle'
redenen en die redenen kan men vinden in
de aanstaande reis van Van Zeeland.
De Belgische premier gaat, zooals men
weet, op reis naar Amerika om daar het in
ternationale handelsverkeer te bespreken en
't is van belang niet alleen voor België,
maar ook voor andere landen dat van
Zeeland niet als demissionair minister-pre
sident zijn opdracht gaat vervullen.
Vandaar de reden, waarom men in België
achter de parlementaire coulissen tracht, een
dreigende regeeringscrisis af te wenden en
in elk geval het leven van dit kabinet te
rekken tot het einde van dit jaar. Dat zou
kunnen, als de amnestie-kwestie op de lange
baan zou worden geschoven. Maar dat wil
men in Vlaanderen niet. Daar heeft men
schoon genoeg van het telkens maar weer
uitstellen van behandeling van Vlaamsche
rechten. Daar wil men eindelijk eens een
beslissing zien.
De Vlaamsche kranten van gisteren heb
ben in vrij krasse bewoordingen haar mee
ningen over een eventueel uitstellen van de
amnestie-vraagstukken geuit. Zoo schreef de
(Brusselsche) Standaard o.m. het volgende:
Indien sommige socialistische en sommige
katholieke Vlamingen het lot van den heer
van Zeeland boven den wil van het gansche
volk moesten plaatsen en de geheele am
nestiekwestie thans lieten verdagen, dan be
werken zij een glansrijke overwinning van
het rumoerige en allesdurvende kliekje
franskiljonsche liberalen, en dan zal men in
dienst in de Spaansche wateren verrichten,
ernstig in haar veiligheid bedreigd'
In de nota van het Spaansche ministerie
wordt opgemerkt
ten eerste, dat op het oogenblik van het
bombardement verscheidene schepen der
opstandelingen, die als militaire transport
schepen dienst doen, in de haven voor an
ker lagen,
ten tweede, dat de controledienst in de
territoriale wateren noch in de Spaansche
havens verricht kan worden, daar de com
missie voor de niet-inmenging een afstand
van ten minste 10 mijl van de Spaansche
kust heeft voorgeschreven,
ten derde, dat volgens de besluiten van
de commissie voor de niet-inmenging het
toezicht bij het eiland Majorca niet onder
de bevoegdheid van de Duitsche vloot valt
en dat de „Albatros" hoewel het schip zich
in de haven van Palma bevond, derhalve
Met geen enkelen controle-arbeid belast
kon zijn.
Stad in brand gestoken9
In het legerbericht van het groote hoofd
kwartier der opstandelingen wordt mede
gedeeld dat de vijand in Biskaje heeft ge
tracht de stellingen, die hij den vorigen
dag verloren had by San Pedro te her
overen. Hij werd afgeslagen en verloor twee
honderd dooden, terwijl vele aanvallers ge
wond werden.
Daar zij er zich van bewust waren, dat zij
Orduna moesten ontruimen en de stellin
gen, die deze plaats beheerschen, niet kun
nen hernemen, hebben de linkschen de
De Duitsche minister van economische
zaken, dr. Schacht, heeft gisteravond in een
rede voor de Duitsche kamer van koophan
del te Parijs gezegd, dat hy daarom met
zooveel genoegen de opdracht van Hitier
had aanvaard om het Duitsche pavillioen
op de wereldtentoonstelling te Parijs te
openen, omdat hem dit gelegenheid bood
te spreken met de leidende personen van
de Fransche regeering en het Fransche eco
nomische leven. Het is mij dan ook een bij
zondere vreugde om vanavond hier oude
vrienden uit het Fransche economische
leven terug te zien, die ik naar ik hoop als
nieuwe vrienden kan terugwinnen. Ik weet
als econoom zeer goed, dat toenadering
niet zoo gemakkelijk hoeft te gaan. De le
vensbehoeften van het eigen volk kunnen
op een gegeven oogenblik ieder compromis
afwijzen. Doch men zal moeten erkennen
dat wanneer de levensbehoeften van een
volk op het spel staan, daaruit consequen
ties getrokken moeten worden, die niet
altijd uit een gebrek aan goeden wil behoe
ven voort te komen. Deze erkenning betee-
kent reeds een schrede in de goede rich
ting van wederzijdsch begrijpen. Duitsch-
land en Frankrijk zijn de grootste buur
staten van Europa en ik moet hier de over
tuiging uitspreken, dat de betrekkingen
van goede nabuurschap sterker gestimu
leerd kunnen worden, dan tot dusverre het
geval is geweest en dit kan ook heel goed,
als de beide staten maar moeite doen el
kanders levensbehoeften te begrijpen.
Duitschland bezit slechts een grondstof in
voldoende mate en dat is steenkool. Deze
grondstof hebben wij steeds uitgevoerd
naar het buitenland. Alle andere grond
stoffen moeten we echter uit het buiten
land betrekken. Wij zyn echter niet alleen
November nog op grooter^tegenstand1 stui ^ad in brand gestoken. Een aanval op de arm aan grondstoffen, doch ook aan -goud
handelingen over een Fransch—Duitsch
handelsverdrag en ik kan met tevredenheid
vaststellen dat het gelukt is in eenige we
ken over vele vraagstukken van princi-
piëele beteekenis tot overeenstemming te
komen.
Een feit, dat zoo veel te meer reden tot
vreugde geeft, als men bedenkt dat de
onderhandelingen over het eerste Fransch-
Duitsche handelsverdrag na den oorlog bij
na twee en een half jaar geduurd hebben.
Nu het gelukt is binnen een paar weken de
meeste van de voornaamste vraagstukken
tot een oplossing te komen kan men
daarin een bewijs hiervoor zien, dat bij den
goeden wil die aan beide kanten bestaat
ook de uiteindelijke overeenstemming een
feit zal worden. Het lijkt mij niet mis
plaatst om dit optimisme juist op dit
oogenblik hier te Parijs tot uitdrukking te
brengen.
Tot slot een kettersch woord: het Duitsch-
Fransche handelsverdrag hoe dit er ook
uit zal komen te zien alléén is niet be
slissend. Verdrag of geen verdrag, de eco
nomische betrekkingen tusschen Duitsch
land en Frankrijk zullen voortbestaan,
want zy worden niet alleen bepaald door
de economische politiek, doch zy zyn een
economische noodzakelijkheid.
BALDWIN BIEDT ZIJN ONTSLAG AAN.
De Engelsche minister-president
Baldwin heeft zijn woning in Dow-
ningstreet verlaten om den koning zyn
ontslag-aanvrage te gaan overhandigen.
Chamberlain met vorming eener
nieuwe regeering belast.
Baldwin heeft den koning in Buckingham
Palace zijn ontslag aangeboden. De koning
heeft het aanvaard en op advies van
Baldwin Neville Chamberlain belast met de
vorming van een nieuw kabinet.
Neville Chamberlain heeft de opdracht
tot het vormen van een nieuw ministerie
aanvaard.
ten van deze zijde nadat hun eerste tegen
stand met zooveel succes werd bekroond. In
plaats van het oude activisme uit te dooven
is men in de Wetstraat bezig een nieuw
activisme op te wekken en dit alles vijf da
gen na de overrompelende Vlaamsche am-
nestiebetooging in de hoofdstad! Waarlijk er
gebeuren krasse dingen in dit land.
De Vlaamsche nationale pers is zoo moge
lijk nog scherper. „Volk en Staat citeert
met instemming een uitlating van de „Gazet-
te de Charleroi" die haar verslag over de
Vlaamsche amnestiebetooging beëindigde
met de woorden: Deze grootsche en indruk
wekkende betooging heeft op de meest af
doende wijze bewezen, dat België in zijn
huidigen vorm niet lang meer zal kunnen
voortbestaan".
Het Vlaamsche Nationale Dagblad ziet de
bevestiging van deze opvatting in een
schouwspel dat regeering en parlement op
het oogenbilk te zien geven. „Na alles wat
er den laatsen tijd gebeurd is, vervolgt Volk
en Staat, kan het Vlaamsche volk echter
niet meer aanvaarden dat men weer eens
gaat uitstellen of achteruitkrabbelen. Het.
oogenblik is uiterst gunstig om aan heel de
wereld te toonen, dat het Vlaamsche besef
zoo sterk is geworden, dat geen Belgische
of Brusselsche machten het vermogen terug
te dringen. De regeering verklaart het niet
te willen beleven dat over de amnestie een
stemming Vlaanderen contra Brussel en
Wallonië worde uitgebracht. Vlaanderen kan
zich daaraan niets gelegen laten liggen".
rechtsche stellingen by Villa Mayor is af
geslagen. Hier verloren de aanvallers der
tig dooden.
Uit Vitoria wordt gemeld, dat de recht
sche artillerie met vele stukken de in link-
sche stellingen by den berg Las Minas ten
noordwesten van San Pedro onder vuur
heeft genomen. Later gingen twaalf recht
sche compagnieën tot den aanval over en
na eenige uren hadden zij vasten voet ge
kregen in een groot deel der stellingen.
Des avonds duurde de strijd nog voort.
HET WERK NEERGELEGD.
Staking op alle Mexicaansche
petroleumvelden.
Ondanks de door de regeering in het
werk gestelde bemiddelingspogingen
is het werk op alle Mexicaansche pe
troleumvelden te middernacht neerge
legd. Daardoor zal de geheele petro-
leumnijverheid, waarby een kapitaal
van ongeveer 9.000.000.000 gulden
voor een groot deel buitenlandsch ka
pitaal betrokken is, stil liggen.
Havas meldt, dat zich een tekort aan
benzine doet gevoelen.
INCIDENTEN AAN RUSSISCH-
JAPANSCHE GRENS.
In verband met nieuwe grensincidenten
heeft de leiding van het Kwantoengleger be
sloten, den bewakingsdienst aan de Sovjet-
Russische grens te versterken. Een Sovjet-
De blirgerOOrlOg in Spanje. Russisch detachement heeft met twee stuk
ken veldgeschut in de nabijheid van Soeifeno
De strijd in het Noorden.
De autoriteiten van het Baskenland dee-
len mede dat de berichten van de zyde van
Franco over een aanval van de rechtschen
op de verdedigingslinies van Bilbao niet
juist zijn. De regeeringstroepen hebben gis
teren tegenaanvallen gedaan op de stellin
gen van den berg San Pedro, welke zij
Woensdag hebben verlaten, de troepen
streden met een volharding en op vele
de grens overschreden, doch werd na een
gevecht van een half uur terug gedreven.
Het Kwantoengleger heeft krachtige gepro
testeerd tegen de in den laatsten tijd opval
lend in aantal toenemende Sovje-Russische
grensschendingen.
DRAMA BIJ BONE.
In het Amerikaansche plaatsje Edough na
bij Bone heeft zich een verschrikkelijk
plaatsen wonnen zij terrein. Aan de overige drama afgespeeld. Een inlander, Amara Ben
fronten werden slechts vuurgevechten ge- I Ahmed genaamd, heeft een jong meisje, dat
leverd. Men verwacht, dat de komende weigerde met hem in het huwelijk te treden,
week nieuwe groepen vluchtelingen uit
Bilbao zullen vertrekken.
Kolonel Ortega, commandant van de
regeeringstroepen in de universiteitswyk
van Madrid, is benoemd lot directeur van
de veiligheid. Tot Spaansch ambassadeur te
Parijs is benoemd Osssorio Gallardo, tot nu
toe ambassadeur te Brussel.
De artillerie van de regeering aan het
vermoord, tezamen met haar drie broers.
Vervolgens begaf hij zich naar het andere
eind van het dorp en vermoordde hier een
vrouw met haar echtgenoot en zuster, omdat
de vrouw volgens hem altijd den spot met j
hem dreef. De moordenaar vluchtte ten
slotte naar het gebergte, na eerst de beide
hutten waar hy zyn misdaden volbracht,
in brand te hebben gestoken.
en deviezen. Bijna alle Duitsche kapitalen
in het buitenland zijn door den wereldoor
log verloren gegaan en we moeten maar
zien hoe we met de schamele middelen
waarover wij de beschikking hebben door
onzen uitvoer en door andere diensten aan
het buitenland bewezen, uitkomen.
Ik moet echter met groot leedwezen vast
stellen dat ons de laatste jaren de moge
lijkheid voor den verkoop van onze indus
trieproducten aan hot buitenland voor een
goed deel is afgenomen. Wij waren daar
door gedwongen onze toevlucht te nemen
tot de vindingrijkheid en de prestaties van
onze uitvinders, onze technici en onze
arbeiders. Door hun onvermoeibare vlijt is
het ons gelukt nieuwe wegen te begaan,
waardoor we nieuwe stoffen konden pro
duceeren, die in de plaats kwamen voor de
grondstoffen, die we niet in voldoende
hoeveelheden meer van het buitenland
kunnen koopen. De beteekenis van het
vierjarige plan. dat de richtsnoeren aan
geeft voor dit juist genoemd streven, wordt
in het buitenland nog maar al te vaak mis
verstaan. De maatregelen van de Duitsche
economische politiek van de laatste jaren
zijn alle opgelegd door de noodzakelijkheid;
zij waren noodig, wilden wij onder de hui
dige omstandigheden het voortbestaan van
de Duitsche volksgemeenschap verzekeren.
De FranschDuitsche onder
handelingen.
Vooral in de betrekkingen tusschen
Duitschland en Frankrijk speelt de kwestie
van de grondstoffen een belangrijke rol en
deze kwestie komt by de thans in voorbe
reiding zijnde handelsbesprekingen dan ook
in de eerste plaats.
De Fransche regeering en de Duit
sche rijksregeering hebben besloten
van het thans tusschen de beide landen
bestaande betalingssysteem af te stap
pen en de betalingsmodaliteiten in hun
wederzijdschen handel op een vrijere
basis te plaatsen, die meer in overeen
stemming is met de belangen van bei
der economisch leven.
Helaas wordt de goederenruil tusschen
de beide landen nog moeilijk gemaakt door
allerlei ballast, doch ik koester de hoop,
dat het in de huidige onderhandelingen zal
gelukken en regeling te vinden, die het
mogelijk zal maken de Duitsche industrie
te laten profiteeren van den rijken voor
raad grondstoffen van Frankrijk en zijn
koloniën. Ik heb gisteren een indruk kun
nen krijgen van den stand van de onder-
HET NIEUWE STATUUT VAN BELGIE.
De Volkenbondsraad heeft gistermiddag
de voorlezing aangehoord van de Fransch-
Belgische verklaring. Delbos sprak by de
ze gelegenheid een rede uit, waarin hy
betoogde, dat zyn land nog steeds tot een
westelijk pact wil komen en niet wanhoopt
aan de mogelijkheid van een gunstig re-
sulaat. Daarbij vergeet Frankrijk niet het
verband tusschen de veiligheid in West-
Europa en die in Europa in het algemeen.
De eerste kan niet ten koste van de tweede
verkregen worden, maar moet integendeel
bijdragen tot een versterking van den al-
gemeenen vrede.
Eden legde vervolgens een verklaring af,
waarin hij de hoop uitsprak, dat de tot een
gelukkig einde gebrachte onderhandelingen
met België een eersten stap zullen vormen
in de richting van breedere onderhande
lingen en een nauwere samenwerking tus
schen alle belanghebbende landen zullen
tot stand brengen.
Vervolgens voerde de Belgische minister
van buitenlandsche zaken het woord. In
zyn rede herhaalde hy de beide kernbelof
ten, die gegeven zijn in de definitie van de
buitenlandsche politiek van België: eigen
grenzen te verdedigen en te beletten dat
Belgisch gebied gebruikt wordt voor een
aanval op een anderen staat en te dien
einde vorming van een doelmatige defen
sie, en trouw van België jegens het Vol
kenbondshandvest, en aan de verplichtingen
die dit met zich mede brengt.
De voorzitter van den raad zeide ten
slotte, dat de Volkenbondsraad nota nam
van de verklaringen, die zoo juist waren
afgelegd en verdaagde de kwestie tot de
volgende gewone zitting van den raad.
POOLSCH PERSVERTEGENWOORDIGER.
Slachtoffer van een overval.
Woensdag is de vertegenwoordiger van
het Poolsche-agentschap te Moskou, Hac-
zynski, die in gezelschap van den ambte
naar van de Poolsche ambassade te Mos
kou, Lago, een autotocht maakte, op den
weg van Kiew naar Czernichow 't slacht
offer van een overval geworden. Lagoda en
de chauffeur van de auto werden déarby
gewond. De Poolsche ambassade heeft on
middellijk stappen ondernomen bij het
commissariaat voor buitenlandsche zaken.
Een ambtenaar van dit commissariaat heeft
zich naar het Poolsche consulaat te Kiew
begeven en zijn spyt over het gebeurde
uitgedrukt.
Neville Chamberlain
Baldwin hartelijk toegejuicht.
Niettegenstaande het vroege uur woon
de een menigte het vertrek van Baldwin
uit Downingstreet bij. Toen de minister
president instapte, werd hy langdurig
toegejuicht. Bij zijn aankomst werd hij
onmiddellijk tot de vertrekken van den
koning toegelaten.
Eenigen tyd na Baldwin vertrok ook
Neville Chamberlain naar het paleis.
Drukte in Downingstreet.
In Downingstreet is het zeer druk. Ook
Chamberlain werd door de menigte toege
juicht, toen hij zich naar Buckingham
Palace begaf. De fotografen en de film
operateurs zijn voortdurend in actie.
Baldwin had by zijn thuiskomst opnieuw
een hartelijke hulde in ontvangst te
nemen. Den geheelen morgen worden
bloemstukken aan zijn ambtswoning be
zorgd.
Baldwin met vacantie.
Baldwin vertrekt in den loop van den
dag met zijn echtgenoote naar Chequers,
waar hij een rustigen tijd wil doorbren
gen, tot zijn nieuwe woning op Eaton
Square te Londen gereed is. Later zal hij
zich, zooals zijn gewoonte is, naar Aix-les
Bains begeven. Hij heeft te verstaan ge
geven, dat hy niet in het openbaar zal
spreken voor het einde van het jaar.
Onderscheidingen.
De koning heeft Baldwin op voorstel
van Neville Chamberlain, dien hij van
ochtend audiëntie verleende, in den adel
stand verheven. Baldwin zal voortaan
graaf Baldwin of Bewdley heeten. Even
eens op voorstel van Chamberlain heeft
de koning mevrouw Baldwin benoemd tot
Dame Grootkruis van de Orde van het
Britsche rijk.
Walter Runciman, de afgetreden minis
ter van Handel, is in den adelstand ver
heven met den titel van burggraaf.
Om 10 uur 55 vanochtend is Neville
Chamberlain in Downingstreet aangeko
men. Een groote menigte, welke er was
samengestroomd, heeft den nieuwen pre
mier luide toegejuicht. Chamberlain zal
zich in den loop van den dag opnieuw
naar het paleis van Buckingham begeven
om den koning de nieuwe ministerlijst
voor te leggen.
Vanavond zal de Privy Council bijeen
komen. In deze zitting zal Chamberlain
worden beëedigd.
HET VLIEGTUIG VAN DEN
ENGELSCHEN KONING NAAR
FRANKRIJK.
Het vliegtuig „Airspeed Envoy", dat on
lang door den koning is gekocht, is van
Hendon te Portsmouth aangekomen, be
stuurd door majoor Fielden, die vergezeld
was van een passagier, waarvan men de
identiteit niet kent. Na de gewone formali
teiten is het vliegtuig doorgevlogen naar
Frankrijk.
Het schijnt, dat het naar Deauville is ver- anderzyds van de gevallen, waarin naar de
trokken, vanwaar het gisteravond om zes meening der Duitsche regeering de daden
uur naar Engeland terugkeerde. Omtrent der roomsch-katholieke kerk in conflict
het doel van deze reis wordt het grootste met de nationaal-socialistische dogmata
stilzwijgen bewaard, komen.
DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND.
Overeenstemming met het Vaticaan?
Volgens een bericht van de „Matin" uit
Vaticaanstad meent men bij den Heiligen
Stoel te weten, dat het tot stand komen van
een principieele overeenstemming tusschen
Duitschland en het Vaticaan van oogenblik
tot oogenblik verwacht kan worden.
Het blad voegt hieraan toe, dat de beide
regeeringen zich tot een verzoening bereid
zouden hebben verklaard en zouden hebben
gesproken over een reeks concessies, die de
goede betrekkingen zouden moeten herstel
len. Men zou hebben vastgesteld, dat van
tyd tot tijd nota's zullen worden gewisseld,
waarin eenerzijds melding wordt gemaakt
van gevallen, waarbij volgens het Vaticaan
de houding der Duitsche regeering niet in
overeenstemming met het concordaat is, en
