DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De ontspanning in Europa duurt voort
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VERTE NTEEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Ho. 216
Woensdag 2 Juni 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
139e Jaargang
De algemeene toestand.
De „Deutschland"-affaire
Duitschland en Italië en de Londensche commissie.
Het gat in het controlestelsel.
De Japansche kabinetscrisis.
ALKMAARSCHE COURANT.
es
Uit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Alkmaar, 2 Juni.
De ontspanning, waarover wij gisteren
reeds schreven, duurt gelukkig voort en het
schijnt, dat de gebeurtenissen in de Middel-
landsche Zee werkelijk geen al te ernstige
gevolgen zullen hebben voor Europa. Wel
kwam er gistermiddag nog een eenigszins
sensationeel bericht, n.L dat de „Deutsch-
land", die op weg was naar haar vaderland,
plotseling den steven had gewend en op
nieuw koers had gezet naar de Balearen.
De bedoeling van deze manoeuvre is niet
duidelijk geworden, maar tot nu toe heeft
het schip in elk geval niets gedaan, wat aan
leiding zou kunnen geven tot nieuwe onge
rustheid.
Het terugtrekken van Duitschland en
Ialië uit de non-interventie-commissie heeft
intusschen eenige moeilijkheden veroorzaakt.
Want de keten, welke de controle vormde
in de Middellandsche Zee, is thans verbro
ken, zoodat het controlestelsel op het oogen-
blik niet afdoende kan werken. Daardoor
hebben beide landen veroorzaakt, dat een
deel der Spaansche kust, die tot de regeering
behoort, weer onbeschermd is, zoodat nieuwe
troepen- en wapenleveringen aldaar weer
zeer goed mogelijk geworden zijn. Het merk
waardige geval doet zich hierbij voor, dat de
„vijanden" van Duitschland en Italië dus be
voordeeld worden door die landen zelf!
Echter, dat is een nieuwe gevaar op zich
zelf. Want noch Duitchland, noch Italië zal
dulden, dat bijvoorbeeld Rusland troepen en
wapens zendt naar Spanje en mocht dit land
zoo iets probeeren, dan kan men er van ver
zekerd zijn, dat de doortocht belet zal wor
den. Want al zijn beide landen dan ook uit
de non-interventie-commissie getreden, hun
vloten hebben ze niet teruggeroepen, maar
integendeel juist versterkt.
De kans bestaat dus, dat vandaag of mor
gen Duitsche of Italiaansche oorlogsschepen
op eigen houtje buitenlandsche schepen zul
len aanhouden en men begrijpt, dat zulks al
heel gemakkelijk tot internationale verwik
kelingen zou kunnen leiden.
Duitschland en Italië zijn voorloopig uit de
non-interventie-commissie getreden en zul
len niet eerder weer toetreden, dan nadat
zekere veiligheidsmaatregelen voor hun
schepen zijn genomen.
Die veiligheidsmaatregelen houden de
commisie thans bezig. Spanje is bereid, vei
ligheidszones te erkennen, maar Duitschland
en Italië nemen geen genoegen met deze
garantie. Daarom zijn andere mogelijkheden
overwogen. Zoo overweegt men o.a., om
wanneer een oorlogsschip wordt aangevallen
dit als een aanval op de geheele controle-
vloot te beschouwen. Een gevaarlijk experi
ment echter, dat wel niet ten uitvoer zal
worden gebracht!
Verder denkt men er over om op alle
oorlogsschepen neutrale waarnemers te
plaatsen, die rapporten over aanvallen direct
kunnen uitbrengen, waardoor de schuld
vraag die bij de „Deutschland" wel onop
gelost zal blijven terstond openbaar kan
worden. Het zijn echter nog slechts plannen
en de commissie heeft nog geen vast besluit
genomen. Zoodra dit het geval is, zal men
een rapport aan Duitschland en Italië uit
brengen in de hoop, dat beide landen zich
dan weer zullen aansluiten bij de non-inter
ventie-commissie.
Minister Eden heeft gistermiddag in het
Lagerhuis mededeeling gedaan van het be
sluit der Italiaansche en Duitsche regeerin
gen om voorloopig hun medewerking aan
den arbeid der afzijdigheidscommissie te
steken, ofschoon beide regeeringen de ver
blijdende verzekering hadden gegeven, dat
zij dezen arbeid nog steeds waardeeren en
uitvoerbaar achten, behalve dan voor zoover
hun aandeel in de controle ter zee aanging.
De Engelsche regeering had met groot leed
wezen het besluit der beide regeeringen
vernomen en zij doet in samenwerking met
andere regeeringen haar uiterste best om
een toespitsing van den algemeenen toestand
te voorkomen. Tot dat doel was zij in voort
durende verbinding met andere betrokken
regeeringen.
In antwoord op een vraag van Attlee zeute
Eden, dat de Spaansche regeering de on
middellijke bijeenroeping van den Volken
bond niet verlangd had. Op een andere vraag
moest de minister toegeven, dat'het gat in
de bewaking der Spaansche kustlijn, ont
staan door het terugtrekken van de Duitsche
en Italiaansche eenheden, nog niet was ge
vuld, maar dat dit vraagstuk reeds in behan
deling was bij de Europeesche kabinetten
en de non-interventie-commissie. Zoodra
hierover een besluit genomen was, zou de
minister nadere inlichtingen verstrekken.
De ontspanning, die na de eerste op
winding over de gebeurtenissen in de
Middellandsche Zee, zich heeft geopen
baard, is gister gelukkig voortgezet,
zoodat er alle hoop is, dat het gebeurde
geen groote en ernstige gevolgen zal
hebben.
Intusschen breekt de niet-inmen-
gings-commissie te Londen zich het
hoofd over twee vragen: hoe Duitsch
land en Italië terug te brengen in de
Londensche commissie en hoe het gat
te dichten, dat door hun afwezigheid
is ontstaan in het controlestelsel in de
Middellandsche Zee.
Tijdens een bezoek aan Eden heeft de
Spaansche ambassadeur te Londen ver
klaard, dat zijn regeering bereid is veilig
heidszones voor buitenlandsche oorlogs
schepen in acht te nemen.
Echter, Duitschland en Italië nemen met
deze garantie geen genoegen en daarom
worden er thans te Londen tal van uiteen-
loopende oplossingen genoemd, om krach
tiger waarborgen te scheppen. JVaaruit
mag worden afgeleid, dat de niet-inmen-
gings-commissie graag de twee landen weer
terug- wil zien in haar commissie.
Ook von Ribbentrop heeft Eden bezocht
voor het eerst sedert de jongste gebeur
tenissen en tenslotte heeft de Portugee-
sche ambasadeur zijn opwachting aan het
Foreign Office gemaakt en de verzekering
gegeven, dat Portugal in ieder geval zal
blijven deelnemen aan het non-interventie-
werk.
Te Washington zijn eveneens diplomatie
ke besprekingen gehouden. Nadat Huil
eerst bezoek had ontvangen van den
Spaanschen ambasadeur, heeft hij jegens
den Duitschen ambassadeur Dieckhoff
„persoonlijk en niet-officieel" uitdrukking
gegeven aan zijn hoop, dat de Duitsche
regeering een middel zou vinden om de
incidenten vreedzaam te regelen. In dien
zin heeft Huil zich ook tegenover den
Spaanschen gezant uitgelaten. Reuter voegt
hieraan toe, dat de ongebruikelijke stap
van Huil blijk geeft van de onrust, welke
in officieele Amerikaansche kringen is ge
wekt. Huil heeft gehandeld na nauwgezet
te kennisneming van de rapporten uit het
buitenland. Verder heeft hij er bij Dieck
hoff den nadruk op gelegd, dat de Ame
rikaansche regeering blijft vasthouden aan
haar geheel onafhankelijke en zelfstandige
gedragslijn inzake Spanje.
Na afloop van deze gesprekken heeft
Huil aan de persvertegenwoordigers ver
klaard, dat er geen sprake van is, dat men
de neutraliteitswet zal toepassen alvorens
vollediger inlichtingen te hebben ontvangen
omtrent de incidenten.
In het Italiaansche ministerie van pro
paganda is gisteren tijdens een persconfe
rentie medegedeeld, dat zoowel aan
Duitsche- als aan Italiaansche zijde de
wensch bestaat den ontstanen internatio
nalen toestand niet te dramatiseeren.
De repressaille van de „Deutschland".
Hoewel voor het oogenblik geen enkele
controle wordt uitgeoefend voor de Oost
kust van Spanje zullen de Duitsche- en
Italiaansche koopvaardijschepen voortgaan
met gehoor te geven aan de signalen, wel
ke zij van de patrouilleschcper. der andere
mogendheden zullen ontvangen.
In Britsche kringen hecht men geen
goedkeuring aan het feit, dat de rijksre-
geering na het bombardement van de
„Deutschland" direct haar toevlucht hoeft
gezocht tot repressailles.
Een dergelijke maatregel, welke plotse
ling genomen is zonder voorafgaand over
leg of, zooals andere landen in overeen
komstige gevallen hebben gedaan, toe
vlucht tot de diplomatieke procedure,
wordt te Londen algemeen veroordeeld.
De gedragslijn der Italiaansche
schepen.
Hoewel Italië zich uit de Londensche
commissie heeft teruggetrokken, zullen de
Italiaansche schepen, die voor 1 et toezicht
op de niet-inmenging gebruikt werden, in
de hun aangewezen zone blijven. Zooals
bekend is, hebben deze schepen er zich
slechts van te vergewissen, of de naar
Spanje varende vrachtschepen een contro
leur aan boord hebben. Indien dat niet het
geval is, hebben de controleschepen nog
niet het recht, de reis met geweld te ver-
verhinderen.
Daarom gebruikt Italië voor het toezicht
gewone koopvaarders, bijvoorbeeld de
„Barletta", die onlangs bij Palma gebom
bardeerd is. Deze schepen zullen voor re
kening van Italië blijven speuren naar
wapensmokkelarij. Zij zullen zich tegen
iederen aanval verdedigen, maar hebben
tot dusverre geen opdracht gekregen bui
tenlandsche, speciaal Russische, schepen te
praaien.
Slachtoffers van de „Deutschland"
worden op staatskosten begraven.
De Führer en Rijkskanselier heeft be
paald, dat, zoodra de daartoe noodige voor
bereidingen zijn getroffen, de dooden van
het pantserschip „Deutschland" op staats
kosten naar Duitschland zullen worden
overgebracht, om op Duitschen grond ter
aarde te worden besteld.
Wederom een gewonde van de
„Deutschland" overleden.
Gisteravond is wederom een gewonde
van de „Deutschland" in het ziekenhuis
overleden, waardoor het aantal dooden tot
26 gestegen is.
Slachtoffers van Almeria begraven,
Gisterochtend is een deel van de slacht
offers van het bombardement van Almeria
ter aarde besteld.
De kranten van Almeria konden niet
verschijnen, aangezien de electrische cen
trale werd vernield, ook andere groote ge
bouwen zijn in puin geschoten.
De bevolking ksért uit de bergen, waar
heen zij was gevlucht, naar de stad terug
en zoekt in de puinen naar vermisten. De
straten liggen vol puin, zoodat het rijver-
keer geheel is gestremd, doch het ruimings
werk is krachtig ter hand genomen. De
lekken in de waterleiding zijn voorloopig
gedicht en de ondergeloopen straten zijn
weer opgedroogd. Ook de telegraaf- en
telefoonlijnen worden voorloopig hersteld.
De Spaansche regeeringspers is zeer
verontwaardigd over het bombardement.
Valencia zal protesteeren tegen
bombardement van Almeria.
Gistermiddag is de regeering bijeengeko
men om te beraadslagen over den interna
tionalen toestand. Na afloop der bijeen
komst verklaarde de minister van onder
wijs, Jesus Hernandez dat men de commis
sie voor de niet-inmenging een nota zou
doen toekomen, waarin geprotesteerd wordt
tegen het bombardement van Almeria.
Duitsche persstem over de beschie
ting van Almeria.
De Duitsche Diplomatisch-poliische Kor-
respondenz schrijft naar aanleiding van de
op Almeria toegepaste wraakmaatregelen
0.a.:
„Dat de bolsjewistische wandaad niet tot
nog scherpere, volkomen gerechtvaardigde
tegenmaatregelen heeft geleid, is alleen te
danken aan de matige houding der rjjksre-
geering, die zich van haar verantwoordelijk
heid bewust is. De Duitsche regeering heeft
haar schepen uit de controle teruggetrok
ken, o.a. om, voor zoover het in haar ver
mogen ligt, nieuwe incidenten te voorko
men."
Het blad schrijft dan verder, dat steeds
meer de meening veld wint, dat te Londen
nu eindelijk eens een taal moet worden ge
sproken, die de zekerheid verschaft, dat in
oekomstige gevallen vrijbuiterij door alle
ordelievende elementen niet slechts solidair
als zoodanig gekenmerkt, doch ook behan
deld wordt. Slechts onder deze omstandig
heden kan de geheele politiek van niet-in
menging, waar Duitschland in het bewust
zijn van zijn Europeesche verantwoordelijk
heid, ook thans nog voor is, en het ver-
rouwen hersteld worden, dat de afzonder
lijke mogendheden bij de vervulling van
haar internationale taak op eerlijke samen
werking en zoo noodig op loyale solidariteit
van allen kunnen rekenen."
,Hoe eerder de huidige toestand van on
zekerheid overwonnen wordt, des te eerder
kan men, aldus besluit het officieuze orgaan
der Wilhelmstrasse, de eigenlijke geheel
Europa betreffende vraagstukken weder on
der de oogen zien.
De Duitsche politieke positie.
Gisteravond scheen de diplomatieke posi
tie van Duitschland ten opzichte van de
Spaansche kwestie als volgt te kunnen wor
den gepresiseerd:
1. De door de bolsjewisten van Valencia
begane misdaad is geboet.
2. Duitschland heeft zich uit de niet-in-
mengingscomissie teruggetrokken. Zijn sche
pen nemen niet meer aan de controle deel,
doch het onderwerpt zich aan de controle,
zooals men ook aan Eden verzekerd heeft.
3. Duitschland zal in de niet-inmengings-
commissie terugkeeren indien deze concrete
maatregelen heeft getroffen, welke een
waarborg vormen tegen een herhaling der
incidenten met de Deutschland en de daar'
aan voorafgegane. Deze concrete waarborgen
zouden b.v. kunnen bestaan in een aan bei'
de partijen in den Spaanschen strijd gegeven
waarschuwing, dat elke aanval op vaartui
gen, die aan de controle deelnemen, onmid'
dellijk een gemeenschappelijke represaille
actie met zich zou brengen.
In Duitsche politieke kringen wijst men er
met nadruk op, dat de overeenstemming tus
schen Berlijn en Rome volmaakter is dan
ooit. Men dringt aan op de noodzakelijkheid
het bolsjewisme te beletten voet in Spanje
te krijgen. Men is van meening. dat Moskou
voortgaat een beslissenden invloed op de
regeering van Valencia uit te oefenen en men
verklaart bovendien, dat het \an belang is
zoo spoedig mogelijk te geraken tot een vol
komen neutralisatie van de Spaansche zaak
In particuliere gesprekken, aldus Havas,
aarzelen officieuse persoonlijkheden niet te
verklaren, dat Duitschland zich geheel uit
de Spaansche zaak wenscht terug te trekken
en bereid is, nadat het incident met de
„Deutschland" uit internationaal oogpunt
geheel en al zal zijn geregeld, alle maatrege
len goed te keuren, welke ten doel hebben
den Spaanschen burgeroorlog te beperken
en tot zijn natuurlijke verhoudingen terug
te brengen.
De Belgische amnestiehwestie.
SOCIALISTEN STEUNEN DE
REGEERING.
De algemeene raad van de Belgische
socialistische partij heeft besloten morgen
in de Kamer het voorstel van de regeering
inzake de amnestie te steunen.
Zooals men weet heeft de regeering be
sloten het volgende voorstel in te dienen:
de amnestie-wet zal worden aangenomen en
de ter dood veroordeelden, die hiervan
zullen profiteeren, zullen het pasief kiesrecht
verliezen.
Prins Konoye, de nieuwe kabinets
formateur. Pogingen tot vorming
van een nationale regeering.
Prins Konoye, de president van het
Hoogerhuis, die door den keizer belast
is met de vorming van een nieuw
kabinet, is de meest populaire kabi
netsformateur, dien Japan de laatste
jaren heeft gekend. De keuze van den
keizer wordt dan ook, met inbegrip
van de politieke, militaire en finan
cieele kringen, door alle deelen van
der bevolking met voldoening begroet.
Zijn populariteit is aanzienlijk toegeno
men sinds het incident van 26 Februari
1936, toen hij opdracht van den keizer ont
ving een nieuw kabinet te vormen, doch
om gezondheidsredenen weigerde.
Koerahei Yoeasa, de grootzegel-bewaar
der, is uit Okitsoe te Tokio teruggekeerd.
Hij begaf zich direct naar het paleis waar
hij ontvangen werd door admiraal Hyakoe-
take, den hofmaarschalk.
Het onderhoud duurde een half uur,
waarna Yoeasa zich naar zijn officieele
residentie begaf, waar hij prins Konoye
ontbood en blijkbaar polste over het pre
mierschap.
Na dit onderhoud begaf Yoeasa zich op
nieuw naar het paleis, waar hij de Kroon
rapport uitbracht.
De keizer heeft later prins Konoye ont
boden en dezen opgedragen een nieuw
kabinet samen te stellen.
Konoye heeft zich gevestigd in de
officeele residentie van den president van
het Hoogerhuis. Konoye behoort tot een
der meest vooraanstaande families van Ja
pan. Hy is gespeten uit een geslacht, dat
meer dan 20 eeuwen oud is.
Konoye is slechts 46 jaar oud. Na afloop
van zijn studies heeft Konoye als mede
werker van den Japanschen gedelegeerde,
prins Sayonje, de Vredesconferentie van
1918 bijgewoond. Hij is groot voorstander
van een hervorming van het Hoogerhuis.
Politieke waarnemers zijn van meening,
dat de nieuwe regeering sterk nationaal
kabinet zal zijn. zooals de natie wenscht.
Prins Konoye aan het werk.
De Japansche kabinetsformateur prins
Konoye heeft aan de pers verklaard, dat
hij zijn best zal doen een nationaal kabinet
te vormen, waarin talentvolle mannen zit
ting hebben, die alle krachten des lands
vertegenwoordigen. Hij wist nog niet, of de
nieuwe ministerlijst reeds Woensdag ge
reed zal zijn. Hij is voornemens de ver
strekkende ministers te vragen of zij zit
ting willen hebben in het nieuwe kabinet,
vooral aan de portefeuille van financien
hecht de formateur veel belang. De prins
acht het noodzakelijk, dat een einde wordt
gemaakt aan de tegenstelling tusschen de
bureaucraten en de politieke partijen.
De minister van oorlog in het aftredende
kabinet, Sugijama heeft besloten zijn por
tefeuille te houden en vermoedelijk zal de
afgetreden minister van marine Yonai een
gelijk besluit nemen. Verder is het zeer
waarschijnlijk, dat oudminister-president
Hirota minister van buitenlandsche zaken
zal worden.
GöRING NAAR ZUÏD-SLAVIE?
Te Belgrado doen geruchten de ronde.
Niettegenstaande officieele kringen zich in
stilzwijgen hullen, doet te Belgrado hard
nekkig het gerucht de ronde, dat een hooge
Duitsche persoonlijkheid binnenkort een be
zoek zal komen brengen. Men noemt zoo
wel von Neurath als von Blomberg en Goe-
ring. Het bezoek zou begin der volgende
week te verwachten zijn.
HET HUWELIJK VAN DEN HERTOG
VAN WINDSOR.
Donderdag a.s. om half twaalf
voltrekking.
Het huwelijk van den hertog van Windsor
zal Donderdag a.s. te half twaalf worden
voltrokken, in plaats van te twaalf uur.
Geen enkele vlag is op het kasteel gehe-
schen. Voor zoover mogelijk zal het perso
neel tegenwoordig zijn bij het huwelijk,
waarna hen een lunch zal worden aangebo
den.
Men verwacht, dat de hertog het dorp
Monts een geschenk zal geven. De chauf
feur, die reeds achttien jaar in dienst is bij
den hertog, is met zijn zoontje en dochtertje
aangekomen. Het zoontje is een petekind
van den hertog.
Deze chauffeur heeft mevrouw Warfield
naar Cannes gereden en zal ook op de huwe
lijksreis de auto besturen.
ROOSEVELT TREKT TE VELDE
TEGEN BELASTINGONTDUIKING.
In een boodschap aan het congres verzoekt
Roosevelt dit lichaam spoedig een einde te
maken aan de brutale belastingontduiking
in de Ver. Staten door een minderheid van
zeer rijke individuen.
De president beveelt de onmiddellijke aan
neming van een wettelijken maatregel aan,
om het tegenwoordige belastingstelsel tegen
ontduiking te beveiligen en alle overige
wettelijke maatregelen betreffende de be
lasting tot de komende zitting van het con
gres uit te stellen.
Roosevelt verlangt voorts, dat de schatkist
gemachtigd wordt een grondig onderzoek in
te stellen naar de verschillende wijzen van
belastingontduiking, met volmacht getuigen
aan te wijzen en hen te dwingen tot het af
leggen van getuigenverklaringen.
In een voorloopig rapport over een door
de schatkist ingesteld onderzoek, dat Roose
velt aan het congres heeft voorgelegd, be
veelt de schatkist herziening aan van de te
genwoordige wet tot regeling van de belas
ting op in de Ver. Staten door aldaar niet
gevestigde buitenlandsche behaalde winsten.
Na de boodschap van president Roose
velt aan het congres, waarin hij verzoekt
„spoedig een einde te maken aan de
brutale belastingontduiking in de Ver-
eenigde Staten door een minderheid van
zeer rijke personen", heeft de Senaat een
diepgaand onderzoek naar dit euvel gelast.
Twee uren nadat de president om volle
dige bevoegdheid voor de schatkist ver
zocht had, teneinde het loopende onder
zoek naar belastingontduikers uit te
breiden, keurde de Senaat een motie
goed, waarbij een commissie van twaalf
congresleden wordt ingesteld, welke de
taak krijgt maatregelen aan te bevelen
waardoor het tegenwoordige belasting
stelsel niet meer kan worden ontdoken.
De commissie zal zijn samengesteld uit
zes senatoren- en zes leden van het huis
van afgevaardigden. Zij zal over groote
bevoegdheden beschikken en tot 1 Februa
ri 1938 blijven bestaan. Zoowel republi
keinen als democraten hebben de bood
schap van Roosevelt, waaruit blijkt dat
de president op het oogenblik geen
herziening wenscht van het belastingstel
sel, met voldoening ontvangen.
De leider der minderheid, Charles L.
Mcnary en senator Arthur Vandenberg,
eveneens republikein, juichten de bood
schap toe.
BRITSCHE KOLONIE DOOR
AARDBEVING GETROFFEN.
Stad Rabaul op Nieuw-Britannië door
Vulcanischc uitbarsting geteisterd.
Volgens te Londen ontvangen berichten is
de stad Rabaul op Nieuw-Britannië door de
sedert Dinsdag in werking zijnde vulcanen
„Vulcan" en „Natoeki" ernstig geteisterd. De
meeste huizen zijn verwoest. De inwoners
der stad, 700 blanken, 800 Chineezen en
3000 inboorlingen, zijn naar Kokopo ge
vlucht. De haven van Rabaul is door een
reusachtige moddergolf, die door de vulca-
nische bevingen en de vloedgolf werden
opgeworpen, volledig afgesloten.
De in de haven liggende schepen konden
de open zee niet meer bereiken. Verscheide
ne schepen zijn door geweldige moddermas-
sa's tot zinken gebracht.
Volgens een bericht van den administra
teur van Nieuw Guinea is in de stad Rabaul
de uitzonderingstoestand afgekondigd aan
alle personen, met uitzondering van de orde
bewakers, is het betreden der stad verbo
den.
