DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Chautemps poogt Volksfront kabinet te vormen. No. 144 Dinsdag 22 Juni 1937 De algemeene toestand. Cl tl De Spaansche revolutie Redevoering van Göbbels. punt tegenover de kerken. Indien geen verbetering blijkt zal het in de toekomst hiermede rekening moeten houden. Het incident met de Leipzig. Aanslag op keizer Poe Ji. De Fransche kabinetscrisis houding van de communisten zal ongewijzigd blijven. Het nieuwe kabinet heden gereed Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENs Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 139e Jaargang Alkmaar 22 Juni, Ondanks het verzoek van de Fransche president Lebrun aan den kabinets-forma teur Chautemps om zoo spoedig mogelijk een oplossing van de regeeringscrisis te be reiken en ondanks de optimistische meening die men dienaangaande in Fransche politie ke kringen koesterde, is Chautemps er van daag nog niet in geslaagd de Kabinets crisis tot een einde te brengen. Men baseerde dit optimisme op de hoop, dat de socialisten hun houding zouden be palen tijdens de vergadering van het par tijbestuur en van de Kamerfractie, doch men is in die hoop bedrogen. De socialis ten wenschen de beslissing over te laten aan den nationalen raad van de party, welke geluk de afgevaardigde Fevrier heeft opge merkt, het bestuur alleen had gemachtigd deel te nemen aan een socialistische regee ring en niet aan een regeering met een socialistisch radicaal aan het hoofd. Men verwacht evenwel dat Blum vandaag ,in den nationalen raad van de party een krachtig pleidooi zal houden om te verkry- gen dat de socialistische party mee zal werken aan een regeering van socialistisch radicale richting. In ieder geval kan Chautemps zeker zijn van den steun van zyn eigen fractie, de socialistische radicale. Voor het verwerven van den steun van de socialisten heeft Chautemps, zich tot Leon Blum gewend en evenals hierboven aangehaald is de ver wachting gerechtvaardigd dat hij hiermee niet aan een doovemansdeur heeft geklopt. Wat de houding der communisten betreft, zy zijn bereid deel te nemen aan een volks- frontregeering en zy hebben verklaard steun te zullen verleenen aan een linksche meer derheid van de Kamer. Gisteravond heeft Chautemps nog ver klaard dat hy hoopte vandaag de op dracht te kunnen aanvaarden, waaraan hy toevoegde dat hy zich voorstelde een ka binet te vormen geïnspireerd door dezelfde gedachte en hetzelfde programma als het vorige. De resultaten van de bemoeiingen der niet-inmengingscommissie zyn tot dusverre zoo pover geweest, dat Engeland by monde van Lord Plymouth in de ondercommissie voor de non-interventie gistermiddag een ernstige waarschuwing heeft doen hooren Nog steeds bereikt, ondanks overeenkom sten en organisatie-maatregelen, oorlogs materiaal de strijdende partijen. De evacua tie van vreemde strijdkrachten uit Spanje is tot nu toe een fictie gebleken. Lord Ply mouth verzocht de commissie ten slotte zoo spoedig mogelijk tot tastbare resultaten te zullen komen. Ook het Leipzig-incident schijnt op het doode punt te zyn gekomen. Het staat thans wel vast, dat het hier geen loos alarm heeft betroffen, daar een onderzoek in het dok heeft uitgemaakt, dat de andere zijde van den Duitschen kruiser beschadigingen ver toonde die, óf van een afgeschampte tor pedo óf van een mogelijke aanraking met het bovenstuk van een onderzeeër, afkomstig waren. Deze geheele affaire is aanleiding geweest dat de Duitsche ryksregeering het aangekondigde bezoek van von Neurath aar. Londen heeft afgezegd. „Wegens her haalde aanvallen van roode Spaansche duik- booten op Duitsche controleerende schepen, kan de minister thans niet uit Berlijn gemist worden" is de Berlynsche uitleg. In Engel- sche kringen heeft deze handelwijze een zekere teleurstelling gewekt, daar men van oordeel was, dat juist nu na het incident met de Leipzig er voor von Neurath veel aan gelegen moest zijn, persoonlijk zyn inzich ten aan Eden uiteen te zetten. BU)kb?ar had de Duitsche regeering een onmiddel lijke demonstratie van de gemeenschappe- ïyke controleerende vloten tegen de roode vloot verwacht als genoegdoening voor het incident. Nu er evenwel niets gebeurt dan een gemeenschappelijk protest, is niet aan nemelijk. dat Duitschland daarmede ge noegen zal nemen en men vermoedt daar om, dat de Berlynsche regeering beraad slaagt, welke maatregelen zy geheel indi vidueel zal nemen. Welke deze maatregelen zyn, laat zich slechts raden, doch nieuwe internationale verwikkelingen zouden lang niet onwaar schijnlijk zyn! De Duitsche kerkstrijd. Engeland Is teleurgesteld in de resultaten «et nationaai-sociaiistisch stand- van de niet-inmenging. Het blad „Sin Wen Pao" bericht uit Harbin, dat op 13 Juni j.1. een aanslag is gepleegd op den keizer van Mands- joekwo. Poe Ji, de keizer, bleef evenwel on gedeerd. Van de drie daders werd er een gegrepen. In de ondercommissie voor de niet- inmenging heeft lord Plymouth een ver klaring afgelegd, waarin hy uiteenzette, dat de regeering van Groot-Britannië diep teleurgesteld is over de resultaten die tot dusverre bereikt zyn en den huidigen staat van zaken als volstrekt teleurstellend beschouwt. De Britsche regeering is uiterst leven dig teleurgesteld, dat ondanks de ge sloten overeenkomst en ondanks de uit gebreide organisatie wapenen en oor logsmateriaal aan beide kanten Spanje blijven bereiken. De Britsche regeering is van meening, dat men niet kan toestaan, dat deze staat van zaken voortduurt, wanneer het bestaan van het niet-inmengingscomité gerechtvaardigd wil worden en wanneer zijn voorafgaande pogingen niet volstrekt tevergeefs in het werk willen zyn gesteld. Bijgevolg rekent de Britsche regeering op alle andere regeeringen die in het comité vertegenwoordigd zijn om al het haar moge lyke te doen, teneinde zonder verwijl den tegenwoordigen toestand te verbeteren. Der halve: le. Zou iedere regeering haar streven op eigen gebied moeten intensifiseeren, ten einde zeker te maken dat de door haar aan- gane verplichtingen strikt nagekomen wor den. 2e. Zouden alle regeeringen duidelijk moeten toonen, dat zy bereid zyn tot medewerking teneinde zonder verwijl het oorspronkelijke doel, waarvoor het comité ingesteld is, tot zijn recht te doen komen, te weten een iso- leering van het conflict in Spanje. Wanneer binnen korten tijd niet duidelijk blijkt, dat een zoodanige medewerking ge geven zal worden, zal de Britsche regeering zich gedwongen zien met dit feit rekening te houden, wanneer zy opnieuw den toe stand in studie zal nemen. De Britsche regeering is van meening, dat de aanwezigheid van een groot aantal bui- tenlandsche onderdanen in Spanje een der hoogst onbevredigde factoren van den te genwoordigen toestand vormt. Een tot stand brengen van een snelle evacuatie zou voor de regeeringen het beste bewijs leveren van hun bereidheid tot samenwerking en het beste middel vormen om de wereld te over tuigen van hun uitgesproken wenschen tot oplegging van de nietinmenging. HET INCIDENT MET DE LEIPZIG. Het schip veranderde als afweermanoeuvre pnmiddellyk van koers in de richting van den Bellenbaan. Toen over de plaats werd gevaren, waar de torpedo moet zijn gelan ceerd, heeft men op drie plaatsen in het schip een harden slag tegen de buitenhuid van het schip gehoord, alsof een metalen voorwerp van voren naar achteren langs den scheepswand schuurde. Een op 20 dezer ingesteld duikeronder- zoek bracht aan het licht, dat de buitenwand van de „Leipzig" een deuk met een door snede van ongeveer 15 c.M. vertoonde. Men acht daardoor bewezen, dat de kruiser of wel in aanraking is gekomen met den op bouw van een onderzeeboot, of geraakt is I door een niet tot ontploffing gekomen tor- pedo, die afgegleden is. Wat zal Duitschland doen? Volgens de Daily Telegraph" verklaarde men gisteravond in Duitsche kringen te Londen, dat Duitschland, tenzij de andere mogendheden de door Duitschland ge- wenschte gedragslijn willen volgen en met I haar vloten voor Valencia verschijnen ook beslag te leggen op de duikbooten der regee ring te Valencia van meening zal zyn, dat de methode van overleg geen voldoening heeft verschaft, zoodat de Duitsche regee ring vrij is tot individueele actie over te gaan. Men liet doorschemeren, dat Duitsch land onder die omstandigheden opnieuw de Londensche commissie zou verlaten. NA DEN VAL VAN BILBAO. Rijksminister Göbbels heeft in het Ol. Stadion te Berlijn ter gelegenheid van j een zonnewendefeesteijkheid een rede voering uitgesproken, waarin hy o.m. zeide, dat in deze plechtigheid een oud gebruik weer opleeft. Het is geen hei- densch gebruik, want het nationaal- socialisme heeft niet de eerzucht door soortgelijke plechtigheden een nieuwe godsdienst te stichten. Kerken zijn er in Duitschland al genoeg, misschien wel te veel. Wel wil men het volk lee- ren eerbied te hebben voor zijn verle den. Wat het standpunt van het nationaal socialisme tegenover de kerken betreft, verklaarde Göbbels o.m.: „We willen geen twist met de kerken. Wij willen ze slechts beperken tot haar eigen gebied. Niemand belet de predikanten Gods woord te prediken, maar het nationaal socialisti sche rijk zal niet toelaten, dat de politieke geestelijkheid in Duitschland het buiten land als handlanger oproept om tweespalt') in ons volk te brengen". Voorts sprak Göbbels over het gebeurde met de „Leipzig". Duitschland heeft in de zen den wettigen weg bewandeld en ver wacht thans ook, dat de niet-inmengings commissie zich er toe bepaalt een subcom missie te benoemen, welke zal moeten na gaan of er wel iets gebeurd is. Men moet de roode provocaties afweren. Het Duitschland van heden is een wereld macht en wil ook als zoodanig behandeld worden. Het wenscht niets liever dan de vrede en dien dient men het beste door de verstoorders van den vrede tot de orde te roepen. Evangelische kerk publiceert lijst van predikanten tegen wie maat regelen genomen zijn. De oppositioneele evangelische kerk heeft een lijst gepubliceerd met de namen harer predikanten en functionnarissen, die gear resteerd of uit hun parochies verbannen zyn, of tegen wie een spreekverbod is uit gevaardigd. Deze lijst is naar alle parochies verzonden. Op 19 en 20 dezer zijn 28 predikanten of leden van de kerk gearresteerd, de laatste 10 dagen 13. 4 bevinden zich in preventieve hechtenis of in concentratie-kampen, som migen reeds sedert December 1936. Hoewel ten aanzien van de kerkelijke verkiezingen niets definitiefs bekend is, gelooft men in kerkelijke kringen, dat zij 27 dezer zullen worden gehouden. Men ver klaart, dat den kiezers waarschijnlijk alleen vragen zullen worden gesteld als „wenscht gij de unificatie van de Duitsche evange lische kerk onder de regeering en de beëin diging van den werkstrijd?" Manifest van de Valencia. regeering van Bezoek van von Neurath aan Lon den wordt uitgesteld in verband met den toestand in Spanje. Den Britschen ambassadeur is Zondag me degedeeld, dat het voorgenomen bezoek van von Neurath aan Londen uitgesteld moet worden. Als reden hiervan werd opgegeven, dat de toestand, die door de herhaaldelijke aanval len van linksche Spaansche strijdkrachten op Dutsche oorlogsschepen is ontstaan, niet toelaat, dat de minister van buitenlandsche zaken niet te Berlijn afwezig is. Het besluit heeft in de Britsche hoofdstad groote teleurstelling gewekt. De Britsche regeering heeft von Neurath voor een bezoek uitgenoodigd toen de at mosfeer hiervoor, naar men meende, bijzon der gunstig was. De snelle regeling van het incident met de „Deutschland" en de terug' keer van Duitschland en Italië in de niet' inmengingscommissie voodat zelfs nog uit Spanje de gevraagde verzekeringen binnen waren gekomen, werden beschouwd als tee kenen van een toenemenden wederzijdschen goeden wil. Er zal wel eenigen tyd over heengaan, voordat zich weer een gunstige gelegenheid voordoet om te spreken over den oorlog in Spanje of over de wijzen om tot een Euro- peesche regeling te geraken. Het bezoek van van Neurath moet men dan ook als voor on- bepaalden tijd uitgesteld beschouwen. Een lezing over het gebeurde. Omtrent den aanval zelf wordt van be voegde zyde nog medegedeeld dat in den middag van den 18en Juni een torpedo in de richting van de „Leipzig" werd afgeschoten, het geen door middel van de onder-water- luisterapperaten en door waarneming van den Bellenbaan duidelijk kon worden gecon stateerd. De Spaansche regeering heeft een mani fest uitgegeven, dat ten doel heeft het ge heele Spaansche volk op de hoogte te bren gen van de gebeurtenissen bij Bilbao. In dit manifest wordt eerst de lof uitgesproken van het Baskische volk en de verzekering gegeven, dat de regeering der republiek meer dan ooit vastbesloten is te strijden tot de overwinning. Voorts wordt in het mani fest gezegd: „De uiterste en zegevierende inspanning, die in ons vaderland de bar- baarsche krachten, de vijanden van den wereldvrede, zal vernietigen, zal noch ver minderd, noch vertraagd worden, zelf,niet wanneer men rekening houdt met de laf heid van eenige democratiën, die onaan doenlijk blijven bij de woeste vernieling van een souverein land en die toestemmen in de come-iie der controle, welke tot dusverre gediend heeft en welke zal voortgaan te dienen de buitenlandsche fascisten. Onze legers hebben de Italiaansche troepen bij Guadalajara en Pozoblanco, de Duitsche troepen by de Jarama gedecimeerd en ver slagen. Onze soldaten vallen aan in de Siërra en rukken op in het Zuiden. De troe pen van Aragon omsingelen Huesca Niémand mag zich over geven aan pessi misme tegenover de wisselvalligheden van den oorlog, aangezien bewezen is, dat ons volk in staat is een machtig leger te vor men, zich de militaire techniek eigen te maken en de modernste en doeltreffendste oorlogsmachinerieën te scheppen. Laten wij trachten hen waardig te zijn, die bij Bilbao gevallen zyn, hen, die streden en voort gaan te strijden met meer vuur dan ooit". aan van boord 176 slachtoffers de ge- Ontploffing „Jaimel" zou eischt hebben. Naar de Evening News uit Gibraltar meldt, zijn bij de ontploffing, die onlangs aan boord van het tot de strydkrachten der Spaansche regeering behoorende slagschip „Jaime 1" heeft plaatsgehad, niet, zooals Valencia heeft medegedeeld, achttien, doch in totaal 176 personen om het leven zyn ge komen. De ontploffing is door onvoorzich tigheid van een arbeider in de munitieberg plaats veroorzaakt. Er zou geen hoop meer bestaan, het schip ooit weder in dienst te kunnen stellen. Ook Reuter veneemt, blijkens een be richt uit Gibraltar, dat de ontploffing aan boord van de „Jaime 1" veel ernstiger is geweest, dan Valencia het heeft doen voorkomen. Behalve 176 dooden, zouden er ruim 200 gewonden zijn, waarvan de meesten er erg aan toe zijn. Omtrent de oorzaak verneemt Reuter, dat arbeiders in de nabijheid van een geladen granaat soldeerwerk verrichtten. In een gistermiddag gehouden bijeen komst van de radicaal-socialistische ka merfractie heeft Chautemps uiteengezet, dat hy zou trachten een ministerie te vormen, dat uitgaat van hetzelfde pro gramma als de vorige regeering. Op financieel gebied scheen het hem mo gelijk, aan te sturen op een oplossing, die meer door liberalisme, dan door dwang is geïnspireerd, daarbij rekening houdend met den wil van de Kamer, een eind te maken aan het optreden van hen, die een offensief tegen de spaar ders en de valuta zijn begonnen. Hij was van meening, dat alle voordeelen, die het laatste jaar door de volksmas sa's zijn verworven, moeten blijven be staan en dat de atmosfeer van de „pau ze" eveneens moet voortduren. Chau temps stelt zich dus voor, een regee ring van verzoening, orde, arbeid en discipline te vormen, binnen de grenzen van de volksfrontmeerderheid. Een der leiders van de communisten, Re- naud Jean, deelde mede, dat de communis tische fractie niet zou vergaderen, omdat zij haar beslissing al had genomen. De partij blijft bereid mede te werken met een volks- frontregeering. Toen de communisten Duclos en Citton Chautemps verlieten, verklaarden zy: „Wij hebben Chautemps gezegd, dat slechts één regeering mogelijk is: een regeering van het volksfront steunend op het programma van het front". De socialistische fractie van de Kamer heeft een communiqué gepubliceerd, waar in wordt gezegd, dat de socialistische kamer fractie haar vertrouwen in Blum hernieuwt, krachtiger dan ooit. De fractie is vastbeslo ten voor zoover het van haar afhangt, alles te doen om de meerderheid van het volks front te bewaren en het programma hiervan te verwezenlijken. De fractie was het eens met het partijbestuur om hedenochtend in dringende vergadering den nationalen raad bijeen te roepen. Tot nu toe zijn deze in den meest vriend- schappelijken geest verloopen. Onder voorzitterschap van Paul Boncour vergaderde de fractie der Groupe parlemen taire union socialiste et republicaine. Deze fractie achtte zich gelukkig het volksfront te hebben gesteund en besloot dit te blijven doen. Heden uitslag? Op verzoek van den president der repu bliek trachtte Chautemps nog gisteravond 'n nieuw kabinet te vormen. De kabinetsfor mateur is zeker van de sympathie van zyn eigen fractie, de radicaal-socialisten. Hij tracht zich thans de steun te verzekeren van de overige groepen, die in het afgetreden kabinet vertegenwoordigd waren. Op de eer ste plaats heeft hij contact gezocht met de socialisten en hy heeft den aftredenden mi nister-president Leon Blum verzocht zitting te nemen in de nieuwe regeering. Blum heeft zijn vroegeren medewerker zyn per soonlijken steun verzekerd, doch hij wees erop, dat de partij-instanties alleen geldige beslissingen kunnen nemen. Chautemps ver zocht hierop Blum al zijn autoriteit in de partij aan. te wenden opdat spoedig een be slissing worde genomen. Vanavond zal het bestuur van de socialistische partij vergade ren om over deze kwesties te spreken, het deelnemen van de socialisten aan de nieuwe regeering is niet a priori uitgesloten. Gistermiddag heeft Renaitour (Gauche in dependant) een bezoek gebracht aan Chau temps. Na zijn onderhoud met den kabinets formateur deelde hij mede, dat deze thans wachtte op de afgevaardigden van de socia listen, die hem zouden mededeelen, of het partijbestuur er in toestemde, dat de leden van haar partij zitting zouden nemen in de nieuwe regeering, of dat eerst de vergade ring van het nationaal congres van morgen moet worden afgewacht, hetgeen natuurlijk de oplossing van de crisis zou vertragen. Renaitour deelde vervolgens mede, dat hij Chautemps de verzekering van de medewer king der onafhankelijk linkschen had gege ven. De afgetreden minister-president, Leon Blum, heeft in een vergadering van de so cialistische fractie uiteengezet waarom de regeering is afgetreden. Hij werd met ge juich in de vergadering ontvangen. Na zijn uiteenzetting spoorde Blum de fractie aan Chautemps te steunen. Gistermiddag 16.20 uur hebben de com munisten Duclos en Gitton een onderhoud gehad met Chautemps. Incidenten. De socialistische federatie van de Seine heeft gisteravond negen uur een politieke demonstratie georganiseerd onder het mot to: „Voor handhaving van het volksfront en de regeering-Blum", welke demonstratie door verscheiden duizenden personen werd bijgewoond en waarin verscheidene sprekers zich voor handhaving van het volksfront en de regeering-Blum uitspraken. Tenslotte werd een motie aangenomen, waarin ver klaard wordt, dat men zich met alle midde len verzet tegen een terugkeer van de finan- cieele oligarchieën en de politieke reactie, en de vorming vraagt van een regeering, die een getrouwe afspiegeling is van de par tijen van het volksfront. Na de vergadering van de socialistische party in het Lunapark zyn ongeveer drie duizend betoogers in optocht naar de Avenu de la grande Armee getrokken. De politie trachtte verscheiden malen hen uiteen te dryven, maar de manifestanten slaagden er in op de Place 1'Etoile weer bijeen te ko men en de Champs Elysees af te dalen. Zij stuitten hier op een afzetting van mobiele garde en een ernstige vechtpartij ontstond. Tenslotte werden zij uiteengejaagd. Tegen middernacht was de kalmte weergekeerd. Er vielen geen gewonden. Er zyn geen ar restaties verricht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1