DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De oorlogsdreiging neemt toe.
Franco staat sceptisch tegenover de
Britsche voorstellen.
No. 165 nummer bestaat uit drie bladen.
Vrijdag 16 Juli 1937
139e Jaargang
De algemeerie toestand.
De spanning in het Verre Oosten
Beide partijen zenden troepencontingenten
naar de bedreigde punten.
Communistische inmenging?
De Spaansche revolutie
Ook Italië's standpunt tegenover de voorstellen
is vrij gereserveerd.
BRITSCHE CRITIEK.
Duitschland en Italië aan
vaarden Britsche voorstel
len als grondslag van be
sprekingen.
Noodlottige mijnramp
in Amerika.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHB COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voor dam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar 16 Juli.
Het Chineesch-Japansche conflict dreigt
een zeer onaangename wending te nemen.
De berichten van vannacht en van heden
morgen maken melding van dreigende
Japansche maatregelen. Zooals te ver
wachten was is Japan dus niet van plan
„water in den wijn te doen", doch ook bij
China is van een capitulatie voor den Ja-
panschen druk weinig te bespeuren. Be
denkelijker wordt het nog nu een United
Press-bericht melding maakt van het feit
dat twee communistische-Chineesche ge
neraals, n.1. Mao Tse Toeng en Tsjoe Teh,
hun medewerking aan maarschalk Tsjang
Kai Sjek hebben aangeboden. Deze gene
raals zouden voorgesteld hebben, dat zij
het opperbevel op zich zouden nemen van
alle communistische strijdkrachten in
China, en deze troepen tegen de Japan
ners in het veld te brengen. Zooals bekend
verondersteld mag worden, hebben de
beide communistische legeraanvoerders
al maandenlang gepoogd de politiek der
centrale Chineesche regeering in een an-
ti-Japansche koers te sturen. Het staat
natuurlijk nog te bezien of Tsjang Kai
Sjek deze hulp zal aanvaarden, doch zoo
dit het geval mocht zijn, ligt hier weer een
nieuwe kiem voor uitbreiding van het
toch al zoo gevaarlijke incident.
Ook China wil trachten door militaire
demonstraties de Japansche regeering te
bewegen de Chineesche eischen te aan
vaarden. Voortdurend komen nog berich
ten binnen over groote troepenbewegin
gen naar het Noorden, zoomede over con
centratie van militaire vliegtuigen in ver
schillende Noord-Chineesche steden. In-
tusschen heeten dit dan nog „militaire
demonstraties", doch wat zal er tenslotte
nog noodig zijn om dit vat gevaarlijk ex
plosiemateriaal, dat „het Verre Oosten"
heet, tot ontploffing te brengen.
Het nieuwe Britsche voorstel inzake de
niet-inmenging heeft natuurlijk niet na
gelaten de noodige stof op te werpen. On
der den druk der omstandigheden was
het voor Eden en zijn medewerkers lang
geen gemakkelijke taak een compromis
op te stellen in een kwestie waarbij En
geland zelf directe belangen heeft en
waarin het reeds zelf duidelijk stelling
heeft genomen, dit temeer, waar het En
gelsche standpunt zelf een compromis
was. Engeland was nu gedwongen haar
eigen standpunt, dat zij als de beste op
lossing beschouwde, los te laten en een
anderen uitweg te zoeken. Ondanks deze
moeilijke opgave hebben de Engelsche di
plomaten zich voorbeeldig van hun taak
gekweten. Inderdaad is het voorstel een
compromis, dat aan de wenschen van alle
landen tegemoet komt. Allen waren het er
n.1. over eens, dat de controle gehand
haafd diende te blijven; er bestond alleen
over den vorm, waaronder dit moest ge
beuren, verschil van meening. Eden heeft
in de eerste plaats de oplossing gevonden
dat de vlootcontrole wordt opgeheven,
doch dat daarvoor in de plaats komt de
controle in de Spaansche havens. Ook op
het andere punt, de toekenning van het
recht van oorlogvoerende aan de strijden
de partijen, wijkt tenslotte weinig van het
oorspronkelijke Engelsche standpunt af.
Overigens is het niet moeilijk te raden,
van welken kant een eventueel verzet te
gen de Britsche voorstellen zou kunnen
komen. Franco is het er in de eerste plaats
lang niet onverdeeld mee eens en Italië is
ten aanzien van haar houding ook nog
zeer gereserveerd, doch van die twee par
tijen kan men toch ook moeilijk een on
bevooroordeelde instemming verwachten.
Toch, waar dit voorstel ook in werke
lijke n zin een compromis geworden is,
waarbij alle partijen een deel hunner
wenschen ingewilligd zien, lijkt de kans
op aanvaarding niet gering. Wie deze op
lossing verwerpt, zal een groote verant
woordelijkheid op zich laden, grooter wel
licht dan aanvaardbaar is. De niet-on-
vriendelijke perscommentaren geven in-
tusschen moed en goede hoop, dat de tem
peratuur in het Spaansche conflict voor-
loopig weer dalen zal. Maar voor hoelang?
Hoewel officieel de verwachting
wordt uitgesproken, dat het wellicht nog
mogelijk zal zijn tot een vreedzame
regeling te komen van den toestand in
Noord-China door middel van recht-
streeksche onderhandelingen met de
plaatselijke autoriteiten, blijkt toch uit
vele omstandigheden, dat Japan zich op
ernstige gebeurtenissen voorbereidt.
Zoo hebben de militaire leiders reeds
maatregelen genomen om de reserves van
het leger voor geval van nood in gereedheid
te brengen. Aan duizend reserve-officieren
is instructie gezonden zich gereed te houden
om ieder oogenblik te kunnen vertrekken
naar hun troep. Voorts heeft de minister
van oorlog een besluit bekend gemaakt,
waarbij de practische opleidingsperiode
voor het leger voor de van de militaire
school komende leerlingen bekort wordt. De
bedoeling hiervan is eind Augustus 470
vaandrigs te kunnen benoemen. Ten slotte
wordt gemeld, dat 15.000 man van de
twaalfde divisie naar Dairen zijn gezonden
nadat de keizer zijn goedkeuring hieraan
had verleend. Tevens wordt bekend, dat de
keizer zijn goedkeuring heeft gehecht aan
alle door de regeering genomen stappen.
Japan op alle gebeurlijkheden
voorbereid.
Naar officieel wordt medegedeeld, is
Japan thans volledig voorbereid op alle ge
beurlijkheden met betrekking tot den toe
stand in Noord-China de hoop op een vriend
schappelijke regeling schijnt toegenomen,
nu de Chineesche en Japansche onderhan
delaren te Peiping en Tientsin zoo actief
zijn.
De Japansche regeering heeft de Chinee
sche regeering reeds gewaarschuwd voor de
maatregelen, welke er op berekend zijn de
plaatselijke overeenkomst, welke bereikt is
of bereikt zal kunen worden tot bijlegging
van het incident van Loekausjiau niet te
schaden.
Er wordt uiteengezet, dat er geen reden is
voor de Chineesche regeering een plaatse
lijke regeling van de hand te wijzen, in het
bijzonder met het oog op het feit, dat reeds
verscheiden plaatselijke overeenkomsten ten
aanzien van Noord-China van kracht zijn,
o.m.:
1. De op 31 Mei 1933 te Tangkoe gesloten
wapenstilstandovereenkomst;
2. de overeenkomst tusschen den Japan-
schen generaal Doihara en den Chineesche
generaal Tsjoen teh Sjoen, welke op 18 Juni
1934 is gesloten tot bijlegging van het inci
dent van Sjang Pei;
3. de overeenkomst op 10 Juni 1935 ge
sloten tusschen den Japanschen generaal
Oemetsoe en den Chineeschen generaal Ho
Ying Sing ten aanzien van de controle der
anti-Japansche agitatie in Noord-China.
Men heeft de oprechte hoop, dat de re
geering van Nanking ook de tusschen de
Chineesche en Japansche militaire vertegen
woordigers reeds op 11 Juli gesloten plaat
selijke overeenkomst tot bijlegging van het
incident van Loekausjiau zal erkennen, daar
men anders vreest, dat de situatie verergerd
wordt.
Zekerekringen zijn er evenwel bezorgd
over of de reeds getroffen overeenkomst
door de Chineesche troepen in Noord-
China volkomen zal worden in acht ge
nomen en dan nog minder door de regee
ring van Nanking.
De troepenbewegingen zouden
voortduren.
Terwijl de Japansche onderhandelaren te
Peiping en Tientsin er naar streven het in
cident te localiseeren en trachten te voor
komen, dat het ernstiger wordt, aldus Do
mei wordt uit Nanking en Shanghai nog
voortdurend aan de bladen bericht over
groote Chineesche troepenbewegingen naar
het Noorden, zoomede over concentratie
van militaire vliegtuigen te Sjeng Tsjau,
Hsoe Tsjau en Loyang, terwijl Chineesche
communistische troepen er in geslaagd moe
ten zijn een nauwe samenwerking tot stand
te brengen met de reegering te Nanking on
der de gemeenschappelijke leuze: „Anti-
Japansche oppositie
De toestand in het Noorden.
Hoewel de laatste uren geer. ernstige ge
vechten in Noord-China gevoerd zijn, is men
er in Chineesche kringen van overtuigd, dat
het gevaar voor ernstige gebeurtenissen
geenszins uit den weg geruimd is. Velen
gelooven, dat de Japansche militairen tijd
willen winnen tot versterkingen zullen zijn
aangekomen, in afwachting van de resul
taten der onderhandelingen, die te Tientsin
gevoerd worden tusschen generaal Soeng
Tsje Joean en de Japansche militairen.
Het is echter de vraag, of de regeering te
Nanking een eventueele overeenkomst zou
goedkeuren. Het goed-ingelichte blad Ta
Koeng Pao verzekert, dat de Chineesche
regeering de houding van den politieken
raad van Hopei en Tsjahar afkeurt. De Chi
neesche pers oefent critiek op Soen Tsje
Joean en verscheidene bladen zijn van mee
ning, dat hij zich aan verraad jegens zijn
land schuldig zou maken, als hip voor de
Japansche eischen zou wijken. Andere
zeggij, dat Soeng uit Tientsin behoorde te
vertrekken om den tegenstand te organi-
seeren. De studenten te Nanking hebben een
petitie geteekend, waarin op tegenstand
wordt aangedrongen. i
Domei verneemt uit Kanton, dat de gene
raals Lad Tsoerrg Jen eir Pei Trjoeng Hsi
uit Kwangsi den minister van oorlog hebben
voorgesteld, drie divisies naar het Noorden
te zenden.
DE BELGISCHE MINISTER-CRISIS.
Maistriau tot minister van justitie
benoemd.
De koning heeft de benoeming van
Maistriau tot minister van justitie goedge
keurd. Het benoemingsbesluit zal Vrijdag in
de staatscourant verschijnen.
Maistriau is geboren in 1870. Hij was
achtereenvolgens gemeenteraadslid en bur
gemeesters van Bergen (Henegouwen),
welke laatste functie hij thans nog bekleedt
In het derde ministerie de Brocqueville was
Maistriau minister van onderwijs.
ROOSEVELT GAAT NIET WEEKEINDEN.
In verband met den toestand in
China.
President Roosevelt heeft zijn plannen
voor den gebruikelijken week-eind-tocht
opgegeven. Hij zal met het oog op den toe
stand in het Verre Oosten op het Witte
Huis blijven.
Roosevelt volgt aandachtig de ontwikke
ling in Noord-China, evenalsi het nieuwe
plan inzake afzijdigheid in de Spaansche
aangelegenheid.
Drie van zijn diplomatieke raadgevers:
Macmurray, de ambassadeur in Turkije, een
deskundige in aangelegenheden van het
Verre Oosten, Summer Wells en Norman
Dais, zijn gistermidadg op het Witte Huis
ontboden.
LANSBURY'S REIS NAAR ROME.
Mussolini gelooft niet aan een
Engelsch-Italiaanschen oorlog.
Lansbury heeft bij zijn aankomst te Fol-
kestone tegenover een vertegenwoordiger
van Press Association verklaard, dat Mus
solini niet aan de mogelijkheid van een
EngelschItaliaanschen oorlog gelooft.
Welke óok de verschillen van meening
tusschen de beide regeeringen moge zijn,
aldus heeft Mussolini gezegd, het zal altijd
mogelijk zijn een gewapen conflict te ver
mijden. Een nieuwe Europeesche oorlog zou
ae vernietiging der beschaving beteekenen.
Salamanca acht ze niet aan
vaardbaar.
Officieel wordt medegedeeld, dat
volgens Franco de Britsche compromis
voorstellen in hun geheel niet aan
vaardbaar zijn.
De opstandelingen doen opmerken,
dat het recht van oorlogvoerende moet
worden toegekend aleer over het terug
trekken van vrijwilligers gesproken kan
worden.
Rome blijft gereserveerd. Grandi zal
het standpunt van Rome uiteenzetten
In 't Chigipaleis in Rome is men gereserveerd
ten aanzien van het Britsche compromis-
voorsteL Men beperkt zich er toe te zeg
gen, dat Grandi, zoodra de werkzaamheden
van de commissie van Londen zullen wor
den hervat, een verklaring zal afleggen,
waarin hij het Italiaansche standpunt zal
uiteenzetten.
Niettemin staat het Italiaansche standpunt
nu reeds vast. Het contact tusschen de am
bassade van Duitschland en het Italiaansche
ministerie van buitenlandsche zaken was
bijzonder innig, terwijl Stefani uit Berlijn
een bericht heeft geseind volgens hetwelk
de rijksregeering den Engelschen tekst zal
aanvaarden als basis voor de beraadslaging.
Deze reactie is juist gelijk aan die, welke
men reeds gisteren aan de Italiaansche re
geering toeschreef.
In niet gezaghebbende doch toch zeer
goed ingelichte kringen is men van meening,
dat de terugtrekking der vrijwilligers het
meest delicate punt volgens de Italiaansche
opvatting afhangt van de regeeringen
van Valencia en Burgos.
Rede van minister Eden in het Lager
huis.
In het Britsche Lagerhuis heeft minister
Eden verklaard, dat de oppositioneele La-
bourparty de zaak Van den vrede niet dien
de door een debat over de voorstellen van
de regeering te vragen vóór de mogendhe
den de gelegenheid hadden gehad deze te
bespreken. De oppositie maakte hierdoor de
taak, welke aan de regeering door de Euro
peesche mogendheden is opgedragen zoo
moeilijk mogelijk.
Vervolgens zeide Eden ten aanzien an
het vraagstuk der rechten van oorlogvoeren
den, dat het natuurlijk niet juist is te bewe
ren, dat deze rechten nooit mogen worden
toegekend wanneer opstandelingen een re
geering bestrijden.
Hierna behandelde hij het terugtrekken
van de vrijwilligers en de moeilijkheden van
het vraagstuk der luchtvaart. Indien de Brit
sche voorstellen door de commissie worden
aangenomen, zullen zij een middel kunnen
zijn om de niet-inmenging doeltreffend te
maken en het gevaar te beperken, dat het
conflict zich buiten Spanje uitbreidt. Indien
de niet-inmenging schipbreuk zou lijden
dan zou Europa in een zeer gevaarlijke po
sitie komen.
Ik vraag het Huis niet deze voorstellen
aan te nemen omdat het alle details goed
keurt er zijn kleinigheden, die ook mij
persoonlijk niet bevallen zoo zeide de mi
nister verder, doch omdat wij gelooven, dat
zij een bijdrage zijn tot de samenwerking
in Europa en daardoor een bijdrage tot den
vrede.
Attlee vraagt Eden Franco geen
oorlogvoerende te noemen.
Attlee heeft den minister van buitenland
sche zaken, Eden, in het Lagerhuis gevraagd
of hij morgen het voorstel, dat beoogt Fran
co het recht van oorlogvoerende toe te ken
nen, nadat de vrijwilligers zullen zijn terug
getrokken, wil terugnemen.
Eden antwoordde: er kan geen sprake
van zijn voorstellen, welke aan de commis
sie zijn voorgelegd, en welke de commissie
nog niet heeft bestudeerd, te wijzigen. Eden
verklaarde er zeker van te zijn, dat het Huis
zich zal herinneren, dat deze voorstellen
werden ingediend krachtens een internatio
naal mandaat, dat Groot-Britannië werd toe
vertrouwd en dat het niets zal doen, dat den
vooruitgang van de zaak der internationale
verzoening, welke wij probeeren te verzeke
ren, zou kunnen schaden.
VAN DE FRONTEN.
De luchtmacht in actie.
De luchtmacht der regeering heeft eenige
door de opstandelingen bezette plaatsen met
kracht gebombardeerd. Vliegtuigen van
Franco trachtten de stellingen der regee-
ringstroepen bij Madrid onder vuur te ne
men. Hoewel de weersomstandigheden slecht
waren, stegen regeeringstoestellen ter ver
volging op. Zij verdreven de aanvallers
voordat die hun doel hadden kunnen berei
ken.
Men verzekert, dat de laatste tegenaan
vallen der opstandelingen op Villanueva del
Pardillo op krachtigen tegenstand zijn ge
stuit. De vijand werd niet alleen afgeslagen,
doch teruggedreven tot stellingen, die ach
ter zijn punt van uitgang lagen. De aanval
der opstandelingen was gesteund door veel
tanks en strijdwagens. Hun geschut bom
bardeerde de reeds vernielde huizen van da
dorpen, waar de regeeringstroepen zich ver
sterkt hadden. Een oogenblik konden de
aanvallers de eerste huizen van Villanueva
bereiken, doch zij werden door de regee
ringstroepen teruggeslagen.
Mededeelingen van de zijde van
1 ranco.
Het groote hoofdkwartier van Franco heeft
medegedeeld, dat aan het front van Aragan
de rechtschen na de jongste gevechten meer
dan 400 gesneuvelde tegenstanders ter aarde
hebben besteld. Verder maakten zij zich
meester van eenige honderden geweren en
mitrailleurs, een groote hoeveelheid dyna
miet en handgranaten.
Aan het front voor Madrid hebben de
troepen van Franco een aanval van de re
geeringstroepen in den sector Cuesta de la
Reina afgeslagen. Ook aan het front van de
Taag werd een aanval afgeslagen.
Na een vergadering van één uur heeft
het voltallige niet-inmengingscomité te
houden op verzoek van den Franschen
gedelegeerde, ambassadeur Corbin, de
beraadslagingen om 12 uur verdaagd.
Voor de verdaging had de voorzitter van
het comité, lord Plymouth, de Britsche be
middelingsvoorstellen ingediend, waarop de
Italiaansche gedelegeerde, Grandi, en de
Duitsche gedelegeerde, von Ribbentrop, een
redevoering uitspraken, waarin zij de voor
stellen als grondslag voor de besprekingen
aanvaardden. Corbin verzocht evenwel hem
nog eenigen tijd te laten om hem in staat te
stellen nadere instructies van zijn regeering
te verkrijgen. De Russische vertegenwoordi
ger, Maisky, heeft vanmorgen het woord niet
gevoerd.
De vergadering komt vanmiddag om 4 uur
weer bijeen.
Twintig mijnwerkers gedood.
Volgens de laatste berichten zijn bij de
ontploffing in de Baker-mijn te Sullivan in
de V.S. twintig mijnwerkers om het leven
gekomen. Zeventien mijnwerkers zouden
nog onderin de mijnput liggen.
Op het oogenblik, dat de ontploffing
plaats greep, bevonden zich 203 arbeiders in
de mijn.
DE VERDEELING VAN PALESTINA.
Toenemende tegenstand in Irak.
De vijandige gezindheid jegens het ont
werp tot verdeeling van Palestina wordt in
Irak met den dag sterker. De eerste mink,
ter heeft in de plaatselijke pers opnieuw een
scherpe verklaring dienaangaande afgelegd.
De bladen melden, dat Vrijdag een bijeen
komt gehouden wordt in de moskee om te
protesteeren tegen de afscheiding van een
deel van Palestina.
GEVOLGEN VAN DEN 14EN JULI.
Gewonden en arrestanten te Tunis.
Gistermiddag hebben zich te Tunis inci
denten afgespeeld welke een gevolg waren
van de op 14 Juli gehouden betoogingen. Er
werden vijftien personen gewond en de
politie verrichtte twaalf arrestaties.
NOODWEER IN ENGELAND.
Regen richtte schade aan.
Gisteren werd Engeland door noodweer
geteisterd. Weymouth werd bezocht door
een wolkbreuk, welke in weinig minuten
verscheidene huizen en winkels onder water
zette, terwijl ook Bristol, Dorchester en Yar-
mouth van aanzienlijken regenval te lijden
hadden. Op het cricketveld te Leicester wer
den stoelen en tafels weggespoeld, terwijl te
Londen enkele huizen door den bliksem
werden getroffen.
Botsing tusschen trein en vrachtauto. -
Naar vernomen wordt, zou een spoorweg
ongeluk hebben plaats gehad nabij Cieza in
de provincie Murciam in Spanje. Op een
onbewaakten spoorwegovergang zou een
trein in botsing zijn gekomen met een mili
taire vrachtauto, waarbij een groot aantal
slachtoffers zouden zijn gevallen.