DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Vleeschvergiftiging te Harenkarspel.
Ne. 187 Dit nummer bestaat uit twee bladen.
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Het conflict in Noord-China
Nanking gereed voor strijd
Nieuws in 't kort.
Veertig personen onwel geworden.
Te Harenkarspel in de buurtschap Kalverdijk zijn gisteravond
niet minder dan een veertigtal personen door het gebruik van
ondeugdelijk vleesch vergiftigd. Zoo is er één gezin, bestaande
uit elf personen, waarvan alle leden te bed liggen.
Alle patiënten hebben zich onder geneeskundige behandeling
moeten stellen en moeten het bed houden.
Het vleesch, dat de patiënten hebben gebruikt, is afkomstig
van den slager van D. uit Kerkebuurt. De geheele voorraad is
direct in beslag genomen.
Het onderzoek wordt geleid door de Rijkspolitie van Burger*
brug, aangezien de gemeenteveldwachter van Harenkarspel, de
heer de Wijze, eveneens door de vergiftiging is aangetast.
De doktoren Groenhart uit Dirkshorn en van Hesteren uit
Warmenhuizen verleenen aan de talrijke patiënten geneeskundige
hulp.
Geen levensgevaar.
ALKMAARSCHE
Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven- Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1-25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK. Woensdag II Augustus 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 11 Augustus.
De Duitsche en Engelsche dagbladen
hebben in dezen komkommertijd prachtige
stof gekregen, om de kolommen te vullen:
het persconflict in beide landen!
Zooals men weet, werd aan eenige
Duitsche journalisten, die in Engeland
werkzaam zijn, medegedeeld, dat zij het
land moesten verlaten binnen een bepaal
den tijd. De redenen, waarom deze Duit-
schers het Britsche rijk moesten verlaten,
werden niet meegedeeld; slechts werd
bekend gemaakt, dat deze buiten den
journalistieken arbeid vielen.
Als repressaile-maatregel heeft de Duit
sche regeering Maandagavond aan het
hoofdbureau van de Times laten weten,
dat haar hoofdcorrespondent in Berlijn,
mr. Norman Ebbutt, Duitschland moet
verlaten endat de Times een anderen
correspondent moet sturen, die „minder
aandacht aan onbenulligheden en meer
aandacht aan de constructieve elementen
en voorvallen in het Derde Rijk zou wij
den".
Natuurlijk denkt de Times er niet aan,
dezen wenk van de Duitsche regeering op
te volgen en het is zelfs de vraag, of zij nu
ook niet haar tweeden correspondent uit
Berlijn terugroept.
De uitzetting van den correspondent heeft
te Berlijn groot opzien gebaard. De per
soon van mr. Ebbutt, die twaalf jaar ach
tereen, van 1925 tot thans, den post van
hoofdcorrespondent van Engelands mach
tigste dagblad vervulde, is ver buiten Bar-
Üjns grenzen bekend en geniet hoog aan
zien.
Thans zal hij Berlijn dus moeten verla
ten, omdat hij als journalist niet schreef,
zooals de Duitsche regeering dat wenschte.
Zoo wordt het hem zeer kwalijk genomen,
dat hij zich indentificeerde met een be
paalde kerkelijke groep (de belijdenis-
kerk) en door deze eenzijdige berichtge
ving greep hij actief in een binnenlandsche
aangelegenheid in. En dat niet alleen in
zijn eigen blad, maar
Er bestaat een z.g. Times-dienst, waarop
tal van groote bladen in verschillende lan
den zijn aangesloten. En wat Ebbutt
voor de Times schreef, kwam dus in tal
van Europeescche en Amerikaansche bla
den te staan, wat voor de Duitsche regee
ring heelemaal niet prettig was.
Vandaar ook, dat de Duitsche bladen
zich thans haasten, om Ebbutt zoo zwart
mogelijk te maken. Zoo schrijft de Berliner
Boersenzeitung o.a., dat mr. Ebbutt zijn
heele werkzaamheid in Duitschland gericht
had uitsluitend op het zoeken van scha
duwzijden en met den vlijt van 'n mier alle
kletspraatjes en geruchten had bijeenge
gaard. Daardoor heeft hij al lang misbruik
gemaakt van de Duitsche gastvrijheid.
Evenwel heeft men in het belang van de
betrekkingen tusschen Duitschland en
Engeland geduld geoefend. Nu echter Enge
land zich op het standpunt stelt, dat het in
het belang van de wederzijdsche betrek
kingen is correspondenten het oponthoud
in het land te ontzeggen, volgt Duitschland
denzelfden weg.
„Men kan reeds thans als zeker aanne
men, dat een maatregel gelijk tegen den
heer Ebbutt moest worden genomen, thans
ook tegen andere buitenlandsche corres
pondenten zal worden toegepast, die zich
niet bepalen tot journalistieke werkzaam
heid, maar bovendien zich mengen in de
Duitsche binnenlandsche politiek. Het is 'n
open geheim dat bepaalde buitenlandsche
correspondenten feitelijk optreden als pers
chefs van groepen, welke aan den staat
vijandig zijn. Zij werken met deze groepen
samen en daar deze geen orgaan hebben in
de Duitsche pers, geven zij aan deze groe
pen een gelegenheid tot publiciteit in de
pers van hun eigen land, dewelke in omge
keerde verhouding staat tot de eigenlijke
beteekenis van deze groepen in Duitsch
land zelf".
De andere bladen, zooals het Berliner
Tageblatt, houden betoogen waaruit blijkt,
dat wij hier feitelijk met een officieus
commentaar te doen hebben, waarop de
onderscheidene bladen variaties en modu
laties maken
Terwijl Japan zijn houding handhaaft dat
niet aan onderhandelingen valt te denken
voordat China zijn houding wijzigt, vervolgt
de Chineesche regeering haar voorbereidin
gen voor een strijd op groote schaal. In
Chineesche kringen geeft men te verstaan,
dat China reeds duidelijk genoeg zijn voor
waarden bekend heeft gemaakt evenals zijn
eerlijk verlangen om nog tot een vreedza
me oplossing te komen. Zoolang Kawagoe,
de Japansche ambassadeur in China, die
momenteel te Sjanghai vertoeft, dus niet
naar Nanking komt, kan China zijn voorbe
reidingen niet staken. Alle Chineesche lei
ders zijn het eens over de vier voorwaar
den, welke maarschalk Tsjang Kai-sjek ge
steld heeft voor een vreedzame oplossing.
Indien Japan deze voorwaarden accepteert,
zal er vrede zijn.
De Chineesche militaire leiders hebben
de bijzonderheden besproken van de ver
dediging van het land en de afzonderlijke
provincies voor het geval Japan mocht blij
ven weigeren in de voorwaarden van
Tsjang Kai-sjek toe te stemmen. De Chi
neesche regeering is van meening, dat een
verder verblijf van groote Japansche troe
pen in het gebied van Peking en Tientsin
en binnen de muren van deze beide steden
niet langer kan worden toegestaan. De Chi
neesche autoriteiten zullen het Chineesche
volk bij moeten brengen, dat de oorlog, in
dien hij uitbreekt, vermoedelijk van langen
duur zal zijn en dat in het begin vermoede
lijk vrij zware verliezen geleden zullen
worden. China zal echter een overwinning
kunnen behalen indien de regeering slechts
den doeltreffenden steun van de geheele
natie verkrijgt.
Gevechten ten Zuiden van Tientsin.
Eergisteren en gisteren hebben hevige
artilleriegevechten plaats gevonden op on
geveer 30 kilometer ten Zuiden van Tient
sin. Gistermiddag is het weer rustig gewor
den aan dit front. De tegenstanders moeten
thans bezig zijn loopgraven aan te leggen.
De Chineezen en Japanners liggen tegen
over elkander met een riviertje tusschen
hen in. De brug over deze rivier, waarover
de spoorweg van Liangwangtsjoeang en
Toelientsjen loopt, is vernield.
Militaire kringen schenken ernstige aan
dacht aan een samentrekking van troepen
van de Chineesche centrale regeering bij
Peking en Tientsin.
Zij verklaren, dat de concentratie van
hetcentrale leger bij Paoting en Tsjansjau
langs de spoorlijnen HankauPeking en
TientsinPoekau in strijd is met de over
eenkomst, welke is gesloten tusschen
Oemetsoe en Ho jing-tsjin, terwijl de sa
mentrekking der centrale groepen langs de
grens van de provincie Jehol in strijd is met
de overeenkomst van Doihara en Tsjin Teh-
tsjoen.
Men schat de troepenmacht der centrale
regeering, die is samengetrokken langs de
spoorweg van Soei Yoean naar Peiping,
met het doel een inval te doen in de provin
cie Jehol, aldus Domei, op 70.000 man.
Het incident te Hoengjao.
Van officieele Chineesche zijde is giste
ren bekend gemaakt dat Japansche en Chi
neesche vertegenwoordigers gisteren een
bezoek gebracht hebben aan het vliegveld
Hoenjao, om een onderzoek in te stellen
naar het incident, waarbij twee Japansche
militairen werden gedood. Het onderzoek
beperkte zich tot het vaststellen van de
plaats van het gebeurde. Verder werden
nog eenige feiten vastgesteld over de betee
kenis waarvan de Chineezen en de Japan
ners het reeds onmiddellijk niet eens waren.
Het formeele onderzoek zal dezer dagen
beginnen.
Intusschen worden van Chineesche, zoo
wel als van Japansche zijde nauwkeurige
beschrijvingen van het incident gegeven,
die voor zoover het de schuldvraag betreft,
natuurlijk tegengesteld uitvallen, doch die
ook op andere punten zoo grof uiteenloo-
pen, dat nadere weergeving er van onnoodig
is, na de uitvoerige berichten omtrent het
gebeurde, die wij reeds gegeven hebben.
De Japansche troepen in het
Noorden.
Volgens te Nanking ontvangen inlichtin
gen is generaal-majoor Sagaki, de chef van
den staf van het Kwantoengleger, reeds te
Tientsin aangekomen. Volgens de Chinee
sche meening zal de vijfde Japansche divi
sie binnen korten tijd volgen. De komst van
deze divisie wijst op het begin van vijande
lijkheden op groote schaaL Te Nanking ge
looft men dat Japan 14 divisies in het veld
zal brengen in Noord-China, waarvan er
reeds acht op het vasteland zijn aange
komen.
De toestand te Peiping.
De Chineesche politie is begonnen met het
doorzoeken van bibliotheken, teneinde anti-
Japansche boeken, en die, waarin de poli
tiek van den Kwomintang voorgestaan
wordt, in beslag te nemen.
Volgens berichten uit Chineesche bron is
op de te Peiping en Tientsin gehouden con
ferentie der Japansche militaire chefs be^
sloten, voorloopig niets te veranderen aan
de regeering van Hopei en Tsjahar.
De troepen der centrale regeering hebben
hun tenten opgeslagen in het gebied van
Nankau en Yentsjing.
De Chineesche politie treft voorbereidin
gen voor een aantal huisbezoeken, teneinde
communistische en anti-Japansche elemen
ten onschadelijk te maken.
Wordt de Chineesche regeering
van Nanking naar Hankau ver
plaatst?
Volgens berichten uit Japansche bron,
afkomstig uit Nanking, heeft de Chineesche
regeering te Nanking tien schepen gereed
laten maken om eventueel de regeering
naar Hankau over te kunnen brengen. Ja
pansche waarnemers verklaren, dat het ver
plaatsen van de hoofdstad de eerste maat
regel zal zijn, die Tsjang Kai Sjek zal ne
men, als hij overtuigd is, dat een oorlog on
vermijdelijk is. Zij geven als hun meening
te kennen, dat de Chineesche autoriteiten
de keuze op Hankau hebben bepaald, omdat
dit het beste centrum van verzet is voor
een langdurigen oorlog.
Het laatste incident in Sjanghai.
„Alles hangt af van de houding van
China. Wanneer China voornemens is den
toestand te verergeren, zal Japan antwoor
den", aldus luidt het commentaar, dat
de woordvoerder van het Japansche depar
tement van buitenlandsche zaken geeft op
het laatste incident van Sjanghai, waarbij
de Japansche marine-officier Ohyama en
de eerste klasse matroos Saito gedood zijn
door Chineesche militairen op 9 Augustus
j.L De Japansche regeering, zoo zette de
woordvoerder verder uiteen, heeft jegens
Sjanghai de voorzichtigste en vreedzaam
ste houding aangenomen, sinds het incident
van Noord-China, teneinde een uitbreiding
van de vijandelijkheden tot midden- en
Zuid-China te voorkomen. De Chineezen
echter hebben krachtige militaire stel
lingen gevestigd rondom dat gedeelte van
de internationale nederzetting, waar de Ja
pansche onderdanen onverheele veiligheid
daarvan bedreigen. Bovendien wakkeren
de Chineesche autoriteiten de anti-Japan
sche gevoelens der massa aan, zoodat Ja
pansche ingezetenen, onder wie vrouwen en
kinderen, herhaalde malen gemolesteerd
zijn. De Japansche ingezetenen zijn thans
zelfs niet in staat hun dagelijksche provisie
in te koopen.
Aan het slot van zijn uiteenzettingen
zeide de woordvoerder echter, dat hij ver
wacht, dat de Chineesche regeering de
zaak nog eens herzien zou en oprechtheid
aan den dag zou leggen bij het streven naar
een vreedzame regeling van het nieuwe
incident te Sjanghai.
Het Japansche leger wil krachtige
maatregelen tegen China.
Met uitzondering van de „Asahi" eischen
vandaag alle bladen van de regeering een
„spoedige bedwingen der Chineezen".
Domei voegt hieraan toe, dat het keizer
lijke leger zich door de Chineesche voor
stellen niet wil laten dupeeren, want het
gelooft, dat de Chineezen door onderhan
delingen voor te stellen uitsluitend beoogen,
de regeling der kwestie uit te stellen. Ja
pansche politieke kringen schijnen zoo
spoedig mogelijk tot den strijd te willen
overgaan en pas te willen onderhandelen
na de beslissenden nederlaag der Chinee
sche legers, teneinde niet te vervallen in
hetgeen zij de fout noemen, die in 1932 te
Sjanghai werd begaan.
Vrachtschip vermist. - Men verkeert in
ongerustheid omtrent het lot van het
vrachtschip „Piavnik" (3.000 ton), van de
Joego-Slavische maatschappij Oceania, dat
Zaterdagmiddag van Algiers is vertrokken
met passagiers en een lading hout en cement,
en Zondag te Oran had kunnen zijn.
Op een radio-oproep heeft het schip niet
geantwoord.
Ongeregeldheden tusschen Muzelman
nen en Christenen. - Uit Deir Ez Sor wordt
gemeld, dat zich ongeregeldheden hebben
voorgedaan in het dorp Amoeda. Mohame-
daansche Koerden hebben huizen van chris
tenen geplunderd, o.a. het huis van het ka
merlid Said Ichak. Een aantal demonstran
ten is gewond.
Een escadron lichte troepen, dat in de na
bijheid is gelegerd, heeft opdracht gekregen
de orde te handhaven.
De aartsbisschop van Sevilla over
leden. - Radio Nacional heeft gisteravond
medegedeeld, dat kardinaal Ilundain, de
aartsbisschop van Sevilla, gisterochtend half
twaalf is overleden
Het drijvende Poolstation. - Het drij
vende Poolstation heeft medegedeeld, dat
het station zich gister bevond op 87 graden
45 minuten Noorderbreedte en 3 graden
Westerlengte.
Wat betreft het afdrijven van de schots
heeft Dzerdzeyevski, de leider van den
meteorlogischen dienst der centrale admi
nistratie van den Noordelijken zeeweg, ver
klaard, dat de schots in 80 dagen 420 kilo
meter lijn heeft afgelegd. Zij bevindt zich
in rechte lijn op 250 kilometer afstand van
de Pool. In de eerste maand heeft de schots
zich 135 kilometer verplaatst, in de tweede
80 en in de laatste 21 dagen 35 kilometer.
Hieruit blijkt een vermindering van de be
wegingssnelheid van de schots.
Spoorwegemplové's ontvoerd. - Uit
Tsjeng Teh in het Z.W. van Mandsjoekwo
wordt gemeld, dat negen employe's van den
Zuid-Mandsjoerijschen spoorweg, waaron
der vijf Japanners, op 8 Augustus door ban
dieten zijn ontvoerd.
Alkmaar, Woensdag.
(Van onzen eigen verslaggever.)
Op bovenstaand alarmeerend bericht,
dat ons hedenmorgen om ruim 12 uur be
reikte, hebben wij ons direct naar ge
noemde buurtschap begeven om een nader
onderzoek in te stellen. Te ongeveer 1 uur
waren wij in het dorpje, waar sprake was
van gevallen van vleeschvergiftiging, doch
niets wees erop, dat hier iets gaande was, dat
buiten de gewone sleur van het leven viel.
Integendeel, de toch al eenzame landwegen
waren als volkomen uitgestorven en vrijwel
geen levend wezen bevond zich op straat.
Van menschen, die in groepjes bij elkaar
zouden staan, om „het geval" te bespreken,
was heelemaal geen sprake en het was dui
delijk, dat het middagmaal allen binnens
huis hield.
Op een vraag aan een landarbeider, die
zich huiswaarts begaf, waar en in welke ge
zinnen zich nu speciaal ziekteverschijnselen
voordeden, luidde het antwoord, dat „er
zooveel menschen te bed lagen, dat je maar
willekeurig had aan te bellen", om naar den
toestand van de zieken te informeeren.
Zoo schrikbarend was het in werkelijk
heid gelukkig niet, hetgeen al spoedig bleek
uit het onderhoud, dat dr. Groenhart
teD irkshorn ons met de meeste be
reidwilligheid toestond. Wel wachtte ook
voor den dokter de lunch en moesten nog
zeer vele zieken bezocht worden, doch des
ondanks vonden wij dr. Goedhart bereid ons
voor zoover het hem mogelijk en dienstig
leek inlichtingen te verschaffen.
Op onze eerste vraag of hier werkelijk
wel van vleeschvergiftiging gesproken
mocht worden, antwoordde de dokter, dat
wanneer men het woord „vleeschvergifti
ging" positief uitsprak, positief ook dit ver
schijnsel moest geconstateerd zijn en dat
was nog niet geschied. Wèl wezen verschil
lende symptomen bij de vele plotseling ziek
geworden béwoners van Harenkarspel,
Dirkshorn, Warmenhuizen en Kalverdijk
erop, dat men hier het vermoeden
mocht uitspreken, doch zekerheid daarom
trent had men nog niet.
Het vleesch van de geslachte koe van
slager v. D., wonende Kerkebuurt bij
Kalverdijk, was eerst gisteravond door
den keurmeester, den heer Wester uit
Schagen en den rijksveldwachter in
beslag genomen en met den nachttrein
opgezonden naar het Centraal labora
torium te Utrecht, waar precies zal
worden uitgemaakt of het vleesch
vergiftigd is en in welken graad.
„Wij hebben dus", aldus dr. Groen
hart, „rustig te wachten op de rap
porten uit Utrecht en kunnen dan
pas al dan niet van vleeschvergiftiging
spreken".
„Inmiddels is voor mjj de oorzaak niet
zoo belangrijk als de gevolgen, waarmede
ik nu al eenige dagen bezig ben. Want tel
kens en telkens weer word ik opgebeld
door nieuwe patiënten en leek het er in
den aanvang op, dat de vergiftiging slechts
tot een kleinen kring beperkt zou blijven,
thans wordt zij met den dag uitgebreider
en vaak ook ernstiger".
„Zijn er ook gevallen bij, waar levens
gevaar niet uitgesloten is?" zoo vroegen
wij verder.
„Voor zoover ik thans de verschijnselen
kan overzien, is hiervan gelukkig nog niets
gebleken. De patiënten zijn er vaak wel
beroerd aan toe, maar ik hoop, dat het tot
ernstige ziektegevallen beperkt zal blijven.
Over het algemeen zijn de zich voordoende
verschijnselen niet van ernstigen aard.
Zondag voor het eerst gewaarschuwd.
Zondag werd ik voor het eerst opgebeld
en uit de symptomen van de toen reeds te
bed gegane patiënten bleek mij, dat het
ziektebeeld het gevolg was van ondeugde
lijk voedsel. Krampen, braken, diarrhee en
een loomheid over het geheele lichaam
zijn zoo de meest op den voorgrond ko
mende verschijnselen en het merkwaardige
Was, dat zij bij oud en jong op dezelfde
wijze aan het licht traden.
Zij, van wie men mag aannemen, dat
ze veel vleesch gebruikt hebben, hebben
genoemde verschijnselen in heviger
mate dan anderen, die slechts een ge
ringe hoeveelheid hebben genuttigd en
uit dit alles zou men wel kunnen af
leiden, dat het hier een vleeschvergifti
ging betreft, al ligt het uiteraard niet
aan mij om dat te beoordeelen".
Op onze volgende vraag, welke medische
methode men toepast om de zieken zoo
spoedig mogelijk weer beter te maken, ant
woordde dr. Groenhart nog, dat in de eerste
plaats bed-rust en dieet worden voorgeschre
ven en dat men verder een symphomatische
therapie toepast, bij den een weer anders
dan bij den ander.
Op bezoek bij slager v. D.
Inmiddels was dr. G. in een tijdsverloop
van 10 minuten vier maal aan de telefoon
geroepen en wy achtten den tijd gekomen
om ons onderzoek in een andere richting
voort te zetten.
Binnen enkele minuten stonden wij dan
voor 't huis van den slager v D., bij wien 't
vleesch in beslag genomen is en van wien
men beweert dat hier de schuld van alle
ellende ligt.
De heer v. D. bleek zeer verontwaardigd
te zijn over alles, wat er in de afgeloopen
dagen van hem verteld was en zijn vrouw
en hij waren buitengewoon terneergesla
gen over de booze geruchten, welke de
ronde deden.
„Het vleesch is toch, nadat ik zelf de koe
geslacht had, goedgekeurd door den keur
meester, wat kan ik er nu verder aan
doen?", riep de heer v. D. uit en inderdaad
mag men den slager dan ook geen verwijt
maken van wat er thans gebeurd is.
Nadat wij den heer v. D. eenigermate ge
rust gesteld hadden en hem verzekerd had
den, dat het ons niet te doen is om sensatie
te verwekken, doch alleen om onze lezers
waarheid getrouwe berichtgeving te ver
strekken over de ernstige ziekte-epidemie,
vertelde de slager het volgende.
Zooals altijd had hij voor de kermis een
