DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De strijd in het Verre Oosten.
STUDIEBOEKEN
Ho. 190 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Scheepvaart op de Jangtse
tot Tjingklang verboden.
NOORD CHINA MET DE OMLIG
GENDE JAPANSCHE GEBIEDEN
JAN KliHNE
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE
Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het gebeele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voor dam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK. Zaterdag 14 Augustus 1937
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 14 Augustus.
Zooals men weet, bestaat er op het oogen-
blik een zeer ernstig conflict tusschen kerk
en staat in Joegoslavië. Verschillende be
richten daarover hebben we reeds gepubli
ceerd in de laatste veertien dagen.
Hoewel juist sinds een paar dagen geen
bijzondere berichten over dit conflict be
kend zijn geworden, waaruit dus mocht
worden opgemaakt, is thans het conflict
weer in een nieuw stadium getreden. Men
verkeert n.1. in het onzekere, of prins Paul
zal aandringen op ratificatie van het con
cordaat door der senaat, of dat hij de wet
zal laten intrekken en zelfs een wijziging in
de regeering zal brengen, om de heftige
oppositie der Servische orthodoxe kerk te
doen luwen.
Naar beweerd wordt, zouden eenige poli
tici, die niet tot een partij behooren, ge
tracht hebben, den regent te overtuigen van
de noodzaak om de wet terug te nemen ter
voorkoming van een bedenkelijke politieke
crisis.
Ook wordt gemeld, dat de premier Stoja-
dinowitsj zelf niet zeer enthousiast ten
aanzien van de ratificatie van het concor
daat met het Vaticaan gestemd is en zich
niet zou verzetten tegen een schikking
welke het prestige van zyn regeering zou
redden en tegelijkertijd het conflict met
de orthodoxe kerk uit den weg zou ruimen.
Vernomen wordt voorts dat de geeste
lijken, die in de garnizoenskerk te Belgrado
de lijst hebben voorgelezen van hen, die
van hun kerkelijke rechten zijn beroofd,
voor een militaire rechtbank zullen worden
gebracht, omdat zij zich aan schending van
de militaire discipline hebben schuldig ge
maakt.
Thans heeft de Servisch-orthodoxe synode
negen ministers en 140 afgevaardigden ver
vallen verklaard van „de rechen en de eer
der Servisch-orthodoxe kerk", daar zij door
hun stem uit te brengen vóór het concor
daat, tegen de belangen dezer kerk hebben
gehandeld.
Deze vervallenverklaring is een voor-
loopige maatregel. De definitieve beslissing
omtrent de kerkelijke bestraffing blijft
voorbehouden aan het opperste orthodoxe
kerkelijke gerechtshof.
In de kringen der regeeringsmeerderheid
werd deze maatregel reeds geruimen tijd
verwacht. Hij wordt kalm opgenomen en
men wijst er op, dat hij onwettig is, daar
ingevolge de grondwet geen afgevaardigde
voor het uitbrengen van zijn stem in het
parlement ter verantwoording kan worden
geroepen.
Eenige tijd geleden heeft de Duitsche mi
nister dr. Franck, tevens voorzitter van den
Duitschen juristenbond, het woord „Partij-
lidmaatschapspsychose" uigesproken en de
hieruit voortvloeiende verschijnselen een
gevaar genoemd. Hij verklaarde hierbij,
geen onderscheid te willen maken tusschen
degenen, die lid van de N.S.D.A.P. zijn, en
niet-leden. Dr. Frank schijnt hier inderdaad
een „verlossend woord" te hebben gespro
ken, want sedertdien kan men herhaalde
lijk dergelijke stemmen vernemen.
Zoo verscheen onlangs in het blad Der
Mitteldeutsche, het officieele partij-orgaan
voor Maagdenburg, een hoofdartikel, waar
in front wordt gemaakt tegen een onder
scheiding in partij genooten en niet-partij-
genooten of zelfs in oude en jonge partij-
genooten. Het blad verzet zich er tegen, dat
ook in het gewone beroepsleven de schei
dingslijn wordt getrokken. Bij de gevraag
de en aangeboden betrekkingen, schrijft
het blad, ziet men telkens weer, dat het
lidmaatschap van de partij voorwaarde
wordtg esteld. Het welk recht is echter het
lidmaatschap van de partij een voorwaarde
om als provisieleider in margarine te kun
nen optreden? Sedert wanneer kan de func
tie van bedrijfsleider en directeur van een
t-txielfabriek alleen maar door een partij-
cnoot worden vervuld? Men heeft hier een
„reclame-partijgenoot" geschapen. Indien
iemand tegenwoordig in een klein winkeltje
als bediende wil werken, krijgt hij prompt
een vragenlijst, waarop de vragen staan:
Partijgenoot? Indien ja. seder wanneer?
Het blad vraagt vervolgens, hoe een
volksgemeenschap kan ontstaan, indien
overal scheidingslijnen worden getrokken.
Aan den eenen kant ontstaat daardoor een
groote mate van zelfverheffing, aan den
anderen kant een minderwaardigheids-
-mplex, terwijl het er per slot van rekening
toch alleen maar op aan komt, wat men
presteert.
Zelfs de anders zoo onverdraagzame
gouwleider Julius Streicher te Neurenberg
heeft zich dezer dagen op hetzelfde stand
punt geplaatst en zich verklaard tegen de
menschen, die overal pochen op hun partij-
lidmaatschap en die vaak spottenderwijze
de 150-percents-partij genooten worden ge
noemd. „Ik ben, verklaarde Streicher, geen
vriend van in het oog vallend gedragen
partij-insignes. Ik oordeel niet naar uiter
lijke teekenen. Ik kijk naar het binnen
ste"
Het Chineesche ministerie van buiten-
landsche zaken heeft gisteren laten weten,
dat in verband met de huidige omstandig
heden de Chineesche regeering genoodzaakt
is de scheepvaart op de Jangtse beneden
Tsjingkiang te verbieden tot nader order.
Het ministerie van buitenlandsche zaken
heeft de vertegenwoordigers van de vreem
de mogendheden van dit besluit in kennis
gesteld. Een woordvoerder van het ministe
rie van oorlog verklaarde, dat de sluiting
van de Jangtse tot Tsjinkiang een nood
zakelijke maatreegl was, welke de Chinee
sche regeering met het oog op haar ver
dediging moet nemen. De maatregel is er
een van zelfverdediging. Hoewel hierdoor
in het begin van zekere overlast kan ont
staan voor de buitenlandsche scheepvaart,
is de Chineesche regeering toch van mee
ning dat ieder de gegrondheid van haar be
sluit zal kunnen billijken. De scheepvaart in
het betrokken gedeelte zal zoo spoedig
mogelijk hervat worden.
De zin van dit Chineesche besluit zal wel
zijn, dat de Chineezen mijnen zullen leggen
of hebben gelegd op de Jangtse, om op die
manier het verder stoomen van Japansche
oorlogsbodems in de richting van Nanking
onmogelijk te maken.
Volgens een uit Japansche bron afkom
stig telegram uit Sjanghai hebben de Chi
neezen in den nacht van Donderdag op
Vrijdag twee Chineesche schepen van 3000
ton dwars over de rivier tot zinken gebracht
op vijfhonderd meter voor de Japansche
haven. Vervolgens brachten zij in den loop
van den nacht een twintigtal jonken tot
zinken en versperden zoodoende de rivier
geheel. De schepen zijn tot zinken gebracht
door de Chineesche rivierpolitie op bevel
van het commando van het Chineesche gar
nizoen te Sjanghai en Woesoeng.
Naar een neutrale zóne te Sjanghai.
Uit goede bron wordt te Sjanghai ver
nomen, dat de autoriteiten der internatio
nale nederzetting zich indirect gewend heb
ben tot de Chineesche militaire autoriteiten
om een plan te bestudeeren, dat ten doel
heeft daadwerkelijk een belangrijk deel
van deze concessie, gelegen ten Zuiden en
Westen van het kanaal van Soetsjau Kreek,
te neutraliseeren en het geheele deel ten
noorden en oosten van dit kanaal ter be
schikking te laten van de strijdenden der
beide partijen. Men meent te weten, dat de
autoriteiten geen bezwaar zouden maken,
mits de Japansche troepen zich niet be
dienen van het deel ten Zuiden van het ka
naal als basis voor krijgsverrichtingen.
Nanking in staat van verdediging,
Te Nanking is op het oogenblik de leuze,
dat de burgerbevolking de stad in een staat
van verdediging moet brengen, welke die
van Madrid evenaart, uiterst populair. De
autoriteiten zijn druk doende om de ver
dediging van de stad te organiseeren en er
zijn reeds uitgebreide verdedigingswerken
aangelegd. Ook is er een luchtafweer ge
organiseerd.
Het permanente uitvoerende comité van
de Kwomintang heeft een aantal bepalingen
opgesteld, welke de leden van deze organi
satie moeten nakomen. De belangrijkste
van deze bepalingen is dat de leden van de
Kwomintang alle verschillen met die van
andere groepeeringen moeten vergeten, wat
er op schijnt te wijzen, dat de Kwomintang
in de huidige moeilijkheden wil same
werken met de andere partijen.
Een officieele Japansche mede-
deeling.
Het Japansche ministerie van buiten
landsche zaken heeft een communiqué ge
publiceerd over den toestand te Sjanghai,
waarin gezegd wordt, dat het van het
grootste belang was, of de Chineezen de
overeenkomst van 1932 over de staking der
vijandelijkheden getrouw in acht zouden
nemen. De gespannen toestand is veroor
zaakt door den moord op twee Japanners,
Men verwacht een algemeen Japansch offensief; alles wijst er op dat Japan
vanuit Moekden (Mandsjoekwo) en uit Toeloen (provincie Jehol) troepen dirigeert
naar het Noorden van de provincie Hopei. De strijd woedt momenteel aan de groote
Chineesche muur. Vanuit Korea of Kwantoeng (gebied ten Zuiden van Mandsjoekwo) ver
wacht men Japansche troepen, welke te Fengtsjaufoe en Tsingtau in Sjantoeng
trachten te landen. Vanuit Sjanghai verwacht men een opmarsch via Nanking naar den
Loeng-Hai-spoorweg. De kaart geeft voornamelijk het Noordelijk spoorwegverkeer weer
eveneens van Korea en Mandsjoekwo. Het voornaamste doel der Japanners zou zijn het
poorwegnet der Noordelijke provincies in China ui handen te krijgen.
aldus deze mededeeling, en in verband met
de voortdurende Chineesche uitdagingen
achtte men het noodzakelijk de Japansche
troepen te versterken. De consul-generaal
heeft er bij den burgemeester van Sjang
hai op aangedrongen, dat de Chineesche
soldaten worden teruggetrokken en alle
verdedigingswerken worden gesloopt.
Honda legt bezoeken af.
Een in de Japansche bladen gepubliceerd
telegram uit Sjanghai meldt, dat de vloot-
attaché bij de Japansche ambassade in
China, schout bij nacht Honda, gistermid
dag om zes uur verklaard heeft, dat hij des
middags om twee uur een bezoek had ge
bracht aan Kawagoe, den Japanschen
ambassadeur, en hem verzocht heeft po
gingen te doen om te komen tot een vreed
zame regeling van den toestand. In dezelfde
verklaring wordt medegedeeld, dat Honda
later een bezoek heeft gebracht aan een
niet nader genoemden Chineeschen leider,
wien hij verzocht heeft de Chineesche re
geering in kennis te stellen met Japan's
wensch om te komen tot een vreedzame
regeling. Uit dit alles blijkt, zoo gaat de
verklaring verder, hoezeer Japan voortdu
rend wenscht tot een vreedzame regeling
te geraken, hetgeen echter van Chinee
schen kant volkomen genegeerd wordt.
Toen Honda terugkeerde van zijn onder
houd met bovenbedoelden Chineeschen
leider, aldus de verklarng verder, bevond
hij, dat de Chineesche troepen met loop
graafmortieren en houwitsers om vier uur
begonnen waren te vuren, waarby zij de
Patzoejaubrug vernielden. De Japansche
landingstroepen beantwoordden dit vuur. De
verklaring eindigt met op te merken, dat
de Chineezen de verantwoordelijkheid moe
ten dragen voor de verstoring van vrede
en rust in Sjanghai.
De burgemeester van Sjanghai Joei
heeft naar aanleiding van een stap van den
Japanschen consul-generaal den miliciens
bevolen terug te trekken, doch volgens
het oordeel der Japansche autoriteiten ver
wijderen zy zich niet ver genoeg.
De gevechten bij Nankau.
Uit Peking wordt gemeld, dat rondom
Nankau nog steeds hevig gevochten wordt.
Het schynt dat de Chineezen weerstand
bieden en gebruik maken van het voordeel,
dat het bergachtig terrein hun schenkt. Uit
den omtrek van Peking zyn opnieuw aan
zienlijke Japansche versterkingen naar
Nankau vertrokken, waaruit men opmaakt,
dat de Japanners vastbesloten zijn, zich van
deze strategisch belangrijke streek meester
te maken.
Verder wordt gemeld, dat Tsjen Tsjau-
tsoeng, de voorzitter van het comité tot be
houd van den vrede, lid van den politieken
raad is geworden. Tsji Tsjoeng-mo, de
nieuwe chef van Oost-Hopei, heeft officieel
zyn intrek genomen te Tangtsjan, de nieuwe
hoofdstad. Volgens de Chineesche pers be
vinden zich 60.000 vluchtelingen te Peking.
De plundering van het Russische
consulaat te Tientsin.
n antwoord op een tweede vertoog van
den Sovjet-Russischen zaakgelastigde te
Tokio, Deutschman, tot het ministerie van
buitenlandsche zaken, heeft minister Hirota
verklaard, dat de Japansche autoriteiten
niet medeplichtig zijn aan de plundering
van het Sovjet-Russische consulaat-gene
raai te Tientsin en de minister stelde voor
een onderzoek ter plaatse te doen instellen
door bemiddeling van den Sovjet-Russi
schen en den Japanschen consul-generaal.
Hierop heeft Deutschman geantwoord,
dat een 'onderzoek niet noodig was, aange
zien de verantwoordelijkheid van de Japan
sche militaire autoriteiten in deze zaak
vaststond. Toch stelde hij voor een onder
zoek in te stellen onder oppertoezicht van
den Franschen, Britschen of Amerikaan-
schen consul te Tientsin. Hierop verklaarde
Hirota dat dit voor Japan niet aanvaard
baar is.
Chineesche vliegtuigen bombar
deeren het Japansche hoofdkwar
tier.
Een oorverdoovend rumoer ontstond in
de zakenwijk van Sjanghai, toen Chinee
sche bombardementsvliegtuigen over dit
stadsdeel vlogen en Japansche kanonneer-
booten met haar afweergeschut op de toe
stellen vuurden
Chineesche vliegtuigen hebben het hoofd
kwartier der Japansche marinetroepen ge
bombardeerd, terwijl de Japansche oor
logsschepen de versterkingen te Woesoeng
met zwaar geschut begonnen te bestoken
De Chineesche toestellen hebben getracht
het vlaggeschip „Izoemo", dat op nog geen
200 meter van het Britsche consulaat ligt, de
bombardeeren, doch oorlogsschip en con
sulaat werden niet getroffen.
De strijd breidt zich uit.
Na een korte rustpoos zyn de vijande
lijkheden te half vyf in Sjapei en Hong-
kioe met groote hevigheid hervat. De ge
vechten breidden zich naar het westen uit.
Aan de oevers van de Soetsjau-Baai,
waarvan de Japanneezen de noordzijde en
In en verkoop van gebruikte
boeken voor elk onderweg.
YERORONKESOÜRD 113-115
de Chineezen de zuidzijde bezet houden,
wordt een levendig geschut- en geweervuur
onderhouden.
De Chineezen hebben een boot en vijf
jonken op de Jangtse laten zinken. Mede
door de afsluiting van de Wangpo zijn de
waterwegen aar Sjanghai thans versperd.
Acht Japansche en verscheidene andere
buitenlandsche vaartuigen liggen opgeslo
ten.
De toestand te Sjanghai.
Gisteravond is de verbinding tusschen
Sjanghai en Nagasaki over den Japanschen
onderzeeschen kabel verbroken. Men ge
looft, dat de Chineezen den kabel hebben
doorgesneden.
Gemeld wordt, dat het gebouw van de
Commercial Press te Sjanghai door Ja
panschen kanonnen en machinegeweren
onder vuur is genomen.
De Japansche vlootattache te Sjanghai
deelt mede, dat Chineesche soldaten de
Japansche infantere in Joekengroad en
Sjapei hebben aangevallen. De aanval
werd afgeslagen en de Chineezen leden
zware verliezen. Zij kwamen echter terug,
zoodat de strijd nog voortduurt. Een aan
val op het Japansche hoofdkwartier bij
het park van Hongkioe werd afgeslagen.
Een door een Amerikaan bestuurd vlieg
tuig heeft een noodlanding op den renbaan
gemaakt, na over het oorlogstooneel in het
noorden der stad gevlogen te hebben. Men
gelooft, dat hier sprake is van een Chi-
neesch verkenningsvliegtuig van de basis
Loengkai.
MILITAIRE OPSTAND TE ASUNCION.
Gisteren is onder de marinetroepen van
Paraguay muiterij uitgebroken. De hoofd
stad is door de muiters, die het aftreden
der regeering eischen, bezet.
Zonder bloedvergieten verloopen.
Volgens berichten uit de hoofdstad van
Paraguay, Asuncion, is de militaire Puasch
zonder bloedvergieten verloopen. Na het
aftreden van de regeering hebben de lei
ders van den opstand van president Franco
geëischt, dat deze een Junta van offficieren
zou vormen.
Na den staatsgreep.
De troepen zijn in de kazernes terugge
keerd zonder dat zich botsingen hebben
voorgedaan.
President Franco is weer in zijn paleis
getrokken in gezelschap van de ministers
van oorlog, justitie en openbaar welzijn en
van kolonel Paredes, den leider der bewe
ging. Franco zal een nieuw kabinet aanwij
zen.
BUITENLANDSCHE PERS TE BERLIJN
PROTESTEERT.
De commissie van de buitenlandsche pers-
vereeniging te Berlijn heeft gisteren maat
regelen genomen tegen de aanvallen, die
de geheele week in de nationaal-socialisti-
sche pers gedaan zyn op Britsche- en an
dere dagbladcorrespondenten.
De commissie heeft een delegatie be
noemd, die op het ministerie van buitenland
sche zaken en op dat van propaganda een
protest zal indienen.
Tegelijkertijd is aan het blad „Der An-
griff", dat een leidende rol heeft gespeeld
bij het uiten van de aanklachten tegen de te
Berlyn zetelende journalisten, een verkla
ring gezonden, waarin de bewering, dat bui
tenlandsche dagbladcorrespondenten te Ber
lijn en in het bijzonder Ebbutt, zich aan on
juiste en kwaadwillige berichtgeving schul
dig zouden hebben gemaakt, met kracht van
de hand gewezen wordt, en er voorts de
nadruk op gelegd wordt, dat tot dusver van
de geuite beweringen nog niet het minste
steekhoudende bewijs is geleverd. De bui
tenlandsche persvereeniging geeft tenslotte
als haar meening te kennen, dat de door
„Der Angriff" gepubliceerde beschuldigin
gen onvermijdelijk de goede ontwikkeling
der internationale betrekkingen moeten
schaden.
Weer een neutraal schip tot zinken ge
bracht. - De maritieme gedelegeerde te
Barcelona deelt mede, dat gistermiddag het
Deensche schip „Edith", dat ongeveer 30
mijl ten Zuiden van Barcelona voer, door
vier vliegtuigen der opstandelingen gebom
bardeerd is. Twee visschersvaartuigen snel
den te hulp. De twintig opvarenden en de
Fransche waarnemer, die aan boord was,
zijn gered. Volgens hun verklaringen is het
Deensche schip gezonken, nadat de vlieg
tuigen 25 bommen hadden laten vallen.
Brand in Tsjapei. - Uit Shanghai wordt
gemeld, dat in het district Tsjapei een brand
is uitgebroken, welke de geheele wijk dreigt
te vernielen.