DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De onveilige Middellandsche Zee.
No. 207 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Vrijdag 3 September 1937
139e Jaargang
De algemeerie toestand.
Engeland zal zijn vloot versterken.
Russisch schip getorpedeerd.
De roofoverval op
Dr. de Ridder opgehelderd.
I
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 3 September.
Het zijn woelige en spannende dagen die
wij thans beleven; Europa danst op een vul-
caan en er behoeft maar weinig meer te ge
beuren, of het kanon gaat bulderen. Er
wordt een zeer gevaarlijk spelletje gespeeld,
een spelletje van.... provoceeren!
Wij hebben gisteren reeds even gewezen
op wat er in de Middellandsche Zee is ge
beurd, maar de gebeurtenissen daar zijn wel
zoo belangrijk, dat we er nogmaals op terug
komen.
Om dan even een paar feiten te memoree-
ren: Dinsdagavond heeft een onbekende
duikboot de Britsche oorlogsbodem „Ha-
vock" aangevallen; de torpedo miste even
wel haar doel. Woensdag is het Britsche
tankschip door een duikboot getorpedeerd;
het schip zonk en een lid der bemanning
kwam om het leven. Donderdag werd een
Russische vrachtboot door een duikboot ge
torpedeerd; het schip verdween in de diepte,
nadat de opvarenden in booten waren ge
gaan; ook hier werd een der leden van de
bemanning gedood.
Dat zijn dus drie gevallen van duikboot-
aanvallen en in alle drie gevallen is er de
merkwaardige overeenkomst, dat de natio
naliteit van de duikbooten onbekend bleef.
Zoodat men moet gissen en misschien
thans de schuld werpt op een land, dat
in werkelijkheid niets heeft uit te staan
met deze duikbooten-actie.
V •- - - - - -
Men moet gissen en het allermoeilijkst is,
dat er verschillende mogelijkheden zijn. Is
het Italië, dat hier een groote, maar zeer
bedenkelijke rol speelt? De linksche pers in
Engeland is geneigd, Italië voor de schul
dige te houden, tenminste wat het geval-
Havock betreft. Nu is er wel eenige reden,
om Italië te beschuldigen, omdat het bekend
is, dat Italiaansche oorlogsschepen gene
raal Franco zoowel passief als actief hebben
gesteund... Maar mag men daarop de be
schuldiging van Italië baseeren?
Als we herinneren aan de beschuldiging
van de „Duitschland", het Duitsche slag
schip, aan den aanval op de Britsche oor
logsbodems ,Royal Oak" en aan den duik
boot-aanval op den Duitschen kruiser
„Leipzig", in al welke gevallen zeker niet
Italië, maar waarschijnlijk de regeering van
Valencia of die van Franco de schuldige is,
dan begrijpt men, dat men voorzichtig
moet zijn met de beschuldiging aan het
het adres van Italië.
En toch.... als een der beide partijen in
Spanje tenslotte de geheimzinnige aanval
len zou hebben bevolen (waarbij we in de
jongste gevallen natuurlijk het Franco
gedeelte moeten noemen), dan rijst de
vraag: hoe komt Franco aan de duikbooten?
Het is bekend, dat generaal Franco in den
aanvang van den burgerstrijd over geen
of weinig onderzeeërs beschikte. Het ligt
dus voor de hand, dat hij deze gekocht (of
gekregen!) heeft van Italië of Duitschland
en vermoedelijk zal hij de bemanning ook
van een dezer beide landen geleend heb
ben. En dan zou men kunnen zeggen, dat
„vrijwilligers met eigen duikbooten" als
piraten in de Middenlandsche Zee rond
zwerven.
En Italië zou dan zijn handen weer in on
schuld kunnen wasschen, want het kan zijn
„vrijwilligers" niet uit Spanje terugroepen.
Er zijn nog andere mogelijkheden, die ten
slotte in verband gebracht zouden kunnen
worden met den strijd in het Verre Oosten.
Eén mogelijkheid mogen we hier nog roe
men, al lijkt dit zeer gezocht.
Wat zou men er van denken, als Rusland
een duistere rol speelde in de piraten-ge
schiedenis in de Middellandsche Zee?! Rus
land slaat met bezorgdheid de ontwikkeling
van het Chineesch-Japansche conflict gade
en zou zich er waarschijnlijk graag in men
gen. Maar het ziet eveneens, dat de strijd m
Spanje niet al te gunstig verloopt voor de
regeering van Valencia. En bovendien weet
het maar al te goed, dat Duitschland een
gevaarlijke buur is.
En als Rusland nu eens probeerde in de
Middellandsche Zee een gewapend conflict
uit te lokken, waarbij Engeland en Italië
(met Duitschland!) betrokken waren? Dan
zou het zelf veel meer vrijheid van bewe
ging krijgen in het Verre Oosten.
Ziehier een gedachte, die mogelijk is. Al
zijn er op het oogenblik geen positieve aan
wijzingen in die richting.
We schreven gisteren over een waas van
gehein zinnigheid, die over vele gebeurtenis
sen livt Uit bovenstaande valt o.i. op te ma
ken, cat we gisteren niet te veel schreven.
De onveilige Middellandsche Zee! We
mogen dezen titel wel gebruiken, want
het is op 't oogenblik bijna een gewoon
te geworden, dat neutrale of zoogenaamd
neutrale schepen door duikbooten
worden getorpedeerd.
Gisteren meldden we de torpedeering
van het Britsche tankschip Woodford,
waarbij een doode te betreuren viel,
daarvóór hebben we al den aanval op
de Havock, den Britschen oorlogsbodem,
gehad. En nu bereikt ons het bericht, dat
een Russisch stoomschip door een duik
boot is getroffen, waarbij weer een
doode is gevallen.
Het lijkt wel een groep piraten, die in
de Middellandsche Zee rondzwerft.
De ondergang van de Marakoeff.
Volgens uit Kymi (eiland Euboca, Grie
kenland) ontvangen berichten, welke alles
behalve volledig zijn, heeft het Sovjet-Rus
sische vrachtschip Marakoeff (5500 ton), dat
van Marianopol met een lading aardpek op
weg was naar Sete, Woensdagochtend in de
Grieksche territoriale wateren tusschen het
eiland Skyros en Psara, op ongeveer 6 mijl
van Skyros, een duikboot ontmoet. De duik
boot gaf een waarschuwingsschot. De kapi
tein van de Marakoeff heesch hierop de
vlag der Sovjet-Unie en deed vervolgens 36
man van de equipage en drie vrouwen in de
booten gaan. De duikboot torpedeerde daar
na het vrachtschip, na eerst nog de vlag der
Spaansche opstandelingen te hebben gehe-
schen. Het vrachtschip zonk oogenblikkelijk.
Bij de ontploffing werd een der booten ge
troffen en een zeeman gedood.
De onderzeeboot verdween in N.O. rich
ting. De bemanning van de Marakoeff is
Woensdag den geheelen dag in de sloep blij
ven rondzwalken.
Donderdag ontmoette men een Grieksch
schip, dat op weg was naar Smyrna. Dit
schip nam de sloep tot de haven van Kymi
op sleeptouw.
De kapitein van de Marakoeff heeft ver
klaard, dat de duikboot na de beschieting
van zijn schip een tankschip had ontmoet,
welks nationaliteit niet bekend is, doch spoe
dig in de gelegenheid werd gesteld zijn weg
te vervolgen.
De aanval op de „Woodford".
Omtrent de torpedeering van de „Wood
ford" wordt nader vernomen, dat twee tor
pedo's werden gelanceerd door een grijsge
schilderde duikboot van onbekende nationa
liteit, welke geen enkel herkenningsteeken
droeg. De uit dertig koppen bestaande be
manning liet onmiddellijk twee booten te
water en pas nadat de schipbreukelingen
acht uur hadden gevaren, zonder te weten,
waar zij terecht zouden komen, bereikten
zij Benicartio. De „Woodford" verdween na
drie uur in de golven.
De Havock te
komen.
Gibraltar aange-
De Britsche torpedojager „Havock" is te
Gibraltar aangekomen. Eén der leden van
de bemanning heeft aan de pers medege
deeld, dat de „Havock" na den aanval vijf
dieptebommen heeft geworpen en aangezien
de zee daarna met olie werd bedekt, neemt
men aan, dat de aanvallende onderzeeër tot
zinken werd gebracht.
Aantal Britsche torpedojagers in
Middellandsche Zee wordt uitge
breid.
In de bijeenkomst der Engelsche minis
ters is besloten, het aantal Britsche torpedo
jagers in het Westelijk deel der Middelland
sche Zee uit te breiden. De volgende week
zal de kabinetsraad bijeenkomen.
En zeker is, dat het spel, dat op 't oogen
blik gespeeld wordt, buitengewoon gevaar
lijk is.
Men mag dat ook opmaken uit een zin
uit de rede van den directeur van de
vlootwerven van Fairfield (Eng.), die tijdens
de te water lating van de torpedoboot „Mao-
ri" gisteren zeide: Het is gevaarlijk, te veel
te schieten op den staart van den Britschen
leeuw. De oprechte wensch van Engeland,
den vrede onder alle volken te handhaven,
heeft een grens.
Dit vredesverlangen moet men niet ver
warren met de uitdrukking: „Rede tot iede-
ren prijs". Er bestaat geen gelijkenis tus
schen deze twee termen.
Dat is duidelijke, heel duidelijke taaL
Vermoedelijk zal het aantal torpedojagers
tot 19 worden uitgebreid.
De geheimzinnige aanvallen van de
Havock.
In verband met de torpedo-aanvallen van
een duikboot op den Engelschen torpedo
jager „Havock" wordt door rechtsche Spaan
sche kringen er op gewezen, dat de beide
duikbooten der rechtsche Spaansche regee
ring zich sinds geruimen tijd in de Golf van
Biscaye bevinden en de haven van Gijon
blokkeeren. De aanvallen op den Engel
schen destroyer kunnen dus slechts door
„een roode duikboot" gepleegd zijn, aange
zien de aanval op de „Havock" in de Mid
dellandsche Zee bij Valencia is uitgevoerd.
De Valencia-regeering beschikt over zes
onderzeeërs, van welke zich één op het
oogenblik in de Fransche oorlogshaven
Brest bevindt, waar de commandant verlof
heeft gevraagd een reparatie te laten ge
schieden. De overige duikbooten der
Valencia-regeering bevinden zich in „rood-
Spaansche havens aan de Middellandsche
Zee".
Voorts herinnert men opnieuw aan ver
klaringen van Russische gevangenen, waar
uit zou blijken, dat er een speciaal vlieg
tuigcommando bestaat in Murcia onder lei
ding van een Sovjet-Russisch kolonel, die
onder den naam Petrow optreedt en wiens
taak het is met behulp van de hem ter be
schikking staande vliegtuigen met rechtsche
Spaansche kenteekenen door aanvallen op
neutrale schepen, in het bijzonder Engelsche,
tusschen Engeland en de Franco-regeering
incidenten uit te lokken, ten einde op deze
wijze Engeland naar „den bolsjewistischen
kant" te trekken.
Een dergelijke instelling zou in Cartagena
bestaan voor het uitlokken van incidenten
ter zee. Het doel is het Spaansche conflict
uit te breiden tot zooveel mogelijk staten.
Alleen Sovjet-Rusland kan hierbij belang
hebben. In dit verband wijst men er op, dat
de zaak der Spaansche regeering er zeer
slecht voorstaat en dat men zich in Valencia
bewust is voor een verloren zaak te strij
den. Het zoeken der Engelsche oorlogs
schepen naar de duikboot, die de Havock
heeft aangevallen, zal zeker zonder succes
blijven, daar deze ongetwijfeld reeds lang
weer in een nabije Spaansche haven is
gevlucht.
Italiaansche commentaren.
In verband met de poging het Britsche oor
logsschip „Havock" te torpedeeren, wijzen
de Italiaansche ochtendbladen er op, dat
alleen het toekennen van de rechten van
oorlogvoerende aan Franco een einde kan
maken aan de onzekerheid in de Middel
landsche Zee.
Volgens de „Messaggero" bestaat een
zekere overeenkomst tusschen den aanval
op de „Leipzig" in der tijd en den aanval op
de „Havock". De Leipzig heeft toen de zaak
op zijn beloop gelaten, terwijl de Britsche
vloot tegenmaatregelen heeft genomen.
De „Popoio di Roma" acht het waar
schijnlijk, dat de onderzeeër, welke den aan
slag heeft gepleegd, zich in de haven van
Alicante of Valencia in veiligheid heeft ge
steld en dat zijn bevelhebber reeds aan de
regeeringsautoriteiten een rapport zal heb
ben overhandigd over deze zeerooversstreek.
Het blad hoopt, dat deze verdachtmaking
van de vloot van Franco ontmaskerd zal
kunnen worden. Het blad protesteert er
verder tegen, dat Italië wordt beschuldigd
dezen aanslag te hebben gepleegd.
Duitsche beschouwingen.
Men merkt in Duitschland algemeen op,
dat vrijwel met geen woord in Engeland
herinnerd wordt aan hetgeen in tertij d met
den Duitschen kruiser „Leipzig" is gebeurd.
Toentertijd werd over het algemeen door
de Engelsche pers verklaard, dat Duitsch
land dit incident veel te tragisch opvatte en
dat een duikbootoverval niet volstrekt vast
gesteld kon worden, daar men zich zeer
gemakkelijk kon vergissen. Toentertijd was
men niet bereid de Duitsche constateerin
gen te aanvaarden en stond men toe, dat de
niet-inmengingscommissie dermate faalde,
dat Duitschland zich uit de zeecontróle
moest terugtrekken.
Thans echter worden juist door de link-
che Engelsche pers hartstochtelijk bijna
dezelfde eischen tot collectieve maatrege
len in de Middellandsche Zee naar voren
gebracht, waaraan overigens ook Duitsch
land en Italië zouden moeten deelnemen,
zooals die in het geval van de „Leipzig"
door Duitschland gesteld waren, maar die
toen werden afgewezen.
Het conflict in hei Verre Oosten.
Chineezen bieden tegenstand.
De onrust in Mantsjoerije.
De gebeurtenissen in de Middellandsche
Zee verdringen op het oogenblik het con
flict in het Verre Oosten, wat natuurlijk
niet wegneemt, dat ook daar nog voortdu
rend gevechten geleverd worden.
Op het oogenblik moet men zich hoofd
zakelijk concentreeren op de gebeurtenissen
ten Noorden en Noord-Westen van Sjang
hai.
Algemeen werd verwacht, dat de Japan
ners, nadat ze nieuwe troepen zouden heb
ben ontvangen, verder zouden trekken in
de richting van Sjanghai, of althans den
spoorweg van Sjanghai naar Nanking zou
den bezetten.
Voordat de Japanners verder kunnen op
rukken is het voor hen echter noodzake
lijk dat zij aan den oever van de Jangtse en
zoo mogelijk tusschen Woesoeng en Sjang
hai, het terrein volkomen beheerschen.
Zoolang er nog bèlangrijke Chineesche
troepen in deze streek worden aangetroffen
loopen de Japanners gevaar, in den rug te
worden aangevallen en missen zij de ze
kerheid om, indien noodzakelijk, nieuwe
versterkingen te ontvangen.
Berichten van Japansche zijde schijnen
meer met de Japansche wenschen dan met
de feiten rekening te houden, want, hoewel
van andere zijde blijkt dat de Chineezen
zich nog op verschillende plaatsen langs de
rivieroevers bevinden, zeggen de Japanners
dat alle verbindingen tusschen de op ver
schillende plaatsen gelande troepen tot
stand zijn gebracht en dat derhalve thans
de opmarsch landwaarts kan beginnen.
Het is mogelijk dat ook de berichten van
Chineesche zijde den toestand voor hen te
gunstig voorstellen. Het bericht namelijk
dat de Chineezen er in geslaagd zouden
zijn de forten van Woesoeng te heroveren,
klinkt, nadat de Japanners daar zooveel
nieuwe troepen aan land hebben gezet,
vooralsnog onwaarschijnlijk. Maar niet
alleen bij Woesoeng, ook bij Paosjan,
Lioeho en Lotien worden succesen van de
Chineezen gemeld.
Het feit, dat de bevelhebber van de Ja
pansche troepen te Sjanghai naar Tokio
heeft getelegrafeerd om onmiddellijk nog
twee divisies te zenden, wijst er wel OP.
dat de tegenstand der Chineezen grooter is
dan men verwachtte.
Tegenstrijdige berichten van het
gevechtsterrein bij Sjanghai.
Van Japansche zijde wordt medegedeeld,
dat de Toensji-universiteit in Japansche
har.den is gevallen. Tegengesproken wordt,
dat Pausjan door de Japansche troepen zou
zijn bezet, docli wel is de plaats geheel om
singeld. In het gebied van de Jangtsepoe is
een sterke Japansche troepenbeweging
waar te nemen.
Bij Woesoeng zijn de Japansche troepen
verder opgerukt, de Sjitseling-forten wer
den bestormd en ingenomen. Hiermede is
de verbinding tusschen de verschillende
landingsdivisies tot stand gekomen en kun
nen de troepen in gesloten front oprukken
naar den spoorweg Sjanghai-Nanking.
Na verbitterde gevechten, aldus Havas,
zouden de Chineezen de forten van Woe
soeng hebben heroverd. De strijd om het
dorp Lotien duurt voort.
Een Japansche afdeeling, die zoo juist
nabij Lioeho was ontscheept, zou door de
Chineesche troepen omsingeld zijn.
Van Chineesche zijde wordt verder tegen
gesproken, dat de Japansche troepen in het
gebied van Lotien er in geslaagd zijn, de
verbinding tot stand te brengen met de
Japansche strijdkrachten te Woesoeng.
Activiteit van de Japansche en
Chineesche luchtmacht.
Japansche vliegtuigen hebben eenige ver
uiteenliggende Chineesche steden gebom
bardeerd en tevens Chineesche troepen in
en bij Sjanghai bestookt.
Naar Reuter meldt, hebben de Chineezen
luchtaanvallen gedaan op de Japansche
troepen te Lioeho en Woesoeng. Voorts
doen geruchten de ronde dat Chineesche
toestellen enkele plaatsen van Japansch
gebied op het vasteland zouden hebben ge
bombardeerd.
De strijd in het Noorden-
Havas meldt uit Tientsin dat de Japan
ners na feilen strijd en geholpen door de
luchtmacht, Wantjotsjen, een belangrijk
strategisch punt aan het front van Mató-
jang, hebben bezet.
Volgens een bericht uit Tientsin aan het
agentschap Domei hebben de troepen, die
langs de spoorlijn TientsinPoekau ope-
reeren, in samenwerking met de Japansche
luchtstrijdkrachten, het ten westen va»
Tsinghai gelegen Kwosjen veroverd.
De onrust in Mantsjoerije.
Reeds eenige dagen geleden meldden En
gelsche bladen dat er in Mantsjoerije op
standige bewegingen voorkwamen. Van Ja
pansche zijde worden deze berichten tha&s
Drie jonge mannen na veel
moeite gearresteerd.
In den avond van 10 Augustus men
zal zich de geschiedenis nog wel leven
dig herinneren vervoegden zich aan
het huis van dr. de Ridder op het Oran
jeplein te den Haag twee mannen, die
meedeelden, den dokter te willen spre
ken. De arts, die op dat moment alleen
thuis was, liet de mannen boven komen.
Het bleek toen, dat zij gekomen waren
om den dokter te dwingen, geld af te ge
ven, aan welk verzoek de arts evenwel
geen gevolg wenschte te geven. Er ont
stond een worsteling; dr. de Ridder werd
tegen den grond geslagen en beroofd
van zijn portefeuille, waarin een be
drag van circa 30. De brutale daders
vluchtten, zonder een spoor achter te
laten. Het eenige wat de politie bij haar
onderzoek kon helpen, was een nauw
keurig signalement, hetwelk dr. de Rid
der van de daders kon geven.
De Haagsche politie is er thans in geslaagd,
de daders van dezen roofoverval achter slot
en grendel te zetten.
Zondag 29 Augustus werd door de recher
che aangehouden als verdacht van een kleine
inbraak in een wijnljandel in de Anna Pau-
lownastraat op 18 Augustus de 20-jarige J.
C. V. uit de De Riemerstraat aldaar. Bij het
onderzoek, dat de politie in de woning van
dezen jongeman instelde, vond £ij verschil
lende flesschen wijn, afkomstig uit genoem
den wijnhandel, benevens een boksbeugel.
V., die aanvankelijk ontkende en beweerde
de flesschen wijn van een onbekenden vriend
gekregen te hebben, viel tenslotte door de
mand. Tevens kwam vast te staan, dat hij
twee mededaders had gehad, terwijl voorts
bleek, dat hij zich ook schuldig had gemaakt
aan een inbraak in een perceel aan het
Smidswater, gepleegd op 23 Juli j.1.
Op 31 Augustus j.L werd aangehouden de
20-jarige L. J. D., wonende aan de Gedemp
te Gracht, die na een streng verhoor tenslotte
toegaf tezamen met V. de inbraak in de An
na Paulownastraat te hebben gepleegd.
Eergisteren Woensdag 1 September
arresteerde de politie tenslotte nog den 23-
jarigen J. J. H. Z., wonende aan de Hout
markt. Nadat ook deze jongeman aanvanke
lijk had ontkend, gaf hij na eenigen tijd toe
zich tezamen met V. schuldig te hebben ge
maakt aan de inbraken aan het Smidswater
en in de Anna Paulownastraat.
Tijdens het onderzoek in deze zaken viel
het de politie op, dat V. en Z. beantwoord
den aan de signalementen door dr. de Rid
der gegeven van de daders van den op hem
gepleegden overval. Op dien bewusten
avond hadden de daders zich ook bediend
van een boksbeugel.
V. en Z. werden nu aan een streng
verhoor onderworpen, waarbij zij ten
slotte bekenden zich aan den overval te
hebben schuldig gemaakt. Bij confron
tatie met dr. de Ridder herkende deze
de mannen pertinent.
V. werd heden ter beschikking van den
officier van justitie gesteld. Met Z. zal dat
morgen gebeuren.
De Haagsche politie is er van overtuigd
met de arrestatie van deze jongemannen, die
nog niet eerder met de justitie in aanraking
kwamen, een goede vangst te hebben ge
daan.
bevestigd. Zooals gebruikelijk krijgen de
communisten de schuld.
Uit Hsinking wordt namelijk aan de
Nitsji Nitsji gemeld, dat de Japansche
autoriteiten in Mantsjoekwo een commu-
nistisch-terroristisch complot hebben ont
dekt dat de vernieling van den Zuid-Mants-
joerijschen spoorweg, van de steenkolen
mijnen van Foesjoenn en van de haven
van Dairen zou beoogen. In verband hier
mede zijn vijftien Chineesche communis
ten gearresteerd.
Het bombardement op Poetoeng
in hevigheid toegenomen.
Om elf uur vanmorgen nam de hevigheid
van het bombardement van Poetoeng door
Japansche oorlogsschepen toe.
De Japansche autoriteiten verklaren, dat
het de bedoeling is de mitrailleurnesten en
de posities van 300 vrijbuiters, die het schip
van admiraal Adzoemo en het Japansche
consulaat hebben bestookt te vernietigen.
Toch is het niet onwaarschijnlijk, dat dit
bombardement dient om de ontscheping van
Japansche troepen te beschermen.
De Japansche oorlogsschepen en de Chi
neesche batterijen bij Poetoeng hebben el
kander hevig beschoten. Twee door Chinee
zen afgeschoten granaten hebben het Ja
pansche consulaat getroffen. In de geheele
streek van Poetoeng ligt de grond bezaaid
met Japansche granaten.