DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Japarisch offensief ten Z.W. van Peiping
No. 218 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Jirecteur: C. KRAK.
Donderdag 16 September 1937
139e Jaargong
De algemeene toestand
Linkervleugel der Chineezen langs de spoorlijn
naar hankau tot wijken gebracht.
Hevige strijd om Matsjang.
De Volkenbond en de oorlog
Redevoering van
generaal Smuts.
De aanslagen te Parijs.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTEEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. TeleL 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 16 September.
Er is vandaag geen bijzonder nieuws, dat
speciaal de aandacht kan trekken. Om in
enkele woorden het wereldgebeuren even
na te gaan: in China hebben de Japanners
eenige successen kunnen boeken; in Genève
heeft de Chineesche gedelegeerde zijn hart
kunnen luchten voor de leden van den Vol
kenbond; in Parijs meent men een der da
ders van de jongste aanslagen te pakken te
hebben (natuurlijk een anarchist!) en in
Rome knobbelt men uit, of Italië toch nog
misschien aan de controle in de Middelland-
sche Zee kan deelnemen.
En Hitier is uitgesproken. Die zit thans
achter zijn bureau, om zijn speeches voor
Mussolini in het hoofd te krijgen.
Weinig nieuws dus voor ons gewone men
schen. Misschien veel en moeilijk nieuws
voor de heeren diplomaten.
Gelukkig behoeft deze kolom niet onbe
drukt te blijven, want er is nog steeds de
Volkenbond, die zoo nu en dan wel eens ge
noemd mag wordeij. Die vandaag zeer zeker
genoemd mag worden, nu de Times de
vraag bespreekt, wat die Volkenbond kan
doen, nu hij machteloos gebleken is, om
verschillende oorlogen te verhinderen en er
weinig hoop bestaat, dat hij aan de be
staande oorlogen een einde kan maken.
Beteekent dit, dat de Volkenbond aan het
aftakelen is en op zijn eind loopt?
Kijk, dat is aardig. En de meening van de
Times is interessant. Zij zegt, dat de eene
groep wil vasthouden aan wat de Volken
bond beloofde te zullen wezen. Zij eischen
van den Bond, dat hij de letter van het
Handvest volgt en met geweld optreedt
tegen eiken aanvaller. Wel heeft hij minder
leden, maar daarom moet hij juist des te
krachtiger optreden, is hun leer.
Een andere groep, van het tegenoverge
stelde uiterste, is van oordeel, dat men na
de ervaringen der laatste jaren maar moet
ophouden met internationale samenwerking
op een gemeenschappelijk program en on
der vastgestelde regels. Men moet den loop
van 's werelds zaken maar overlaten aan de
wapenen en het opportunisme en het even
wicht der allianties, meenen zij.
De Times verwerpt beide uitersten en in
het vertrouwen, dat velen het met haar op
vatting eens zijn, al verschillen ze ook on
derling in het bepalen van de taak van den
Volkenbond onder de gegeven omstandig
heden, doet het blad een poging om de taak
van Genève te omschrijven.
Daarom stelt het blad eerst enkele feiten
vast: de Volkenbond is onvoltallig, vele
machtige staten staan er buiten. Daaruit
volgt, dat men wijziging van het Handvest
of andere toepassing moet overwegen. Daar
uit volgt ook, dat de Volkenbond zijn poli
tieke werkzaamheid beperken moet. Wan
neer er kwesties zijn, die heelemaal binnen
zijn competentie liggen, zooals b.v. de Pa-
lestijnsche kwestie, dan moet de Volkenbond
die aanpakken. In andere kwesties laat de
Volkenbond de stem van een overwegend
deel der beschaafde wereld hooren, hij stelt
bepaalde beginselen voor de verhoudingen
der volken en men mag de beteekenis daar
van niet onderschatten. Overigens blijft het
waar, dat de bond ernstig belemmerd
wordt in het regelen of voorkomen van con
flicten. Maar daar volgt alweer niet uit, dat
hij machteloos is. Men heeft den Bond te
veel gezien als een Bond van dwang en
preventie, te weinig als een Bond van ver
zoening. Men moet nu een nieuwen weg
bewandelen.
De Times ziet dan in de eerste plaats een
taak van den Volkenbond op economisch
gebied. Voorbereidend werk is reeds gedaan
om tot economische pacificatie te komen.
De huidige Assemblée moet daaraan verder
werken, zoodat de handel wordt uitgebreid,
de levensstandaard stijgt en de weg gebaand
wordt voor politiek vergelijk door het ver-
minderen der economische spanning.
In dit verband wijst de Times op het werk
van de commissie voor de grondstoffen, op
de opdracht aan Van Zeeland (tariefsver
laging, valutaregeling). Hiermee kan men
verder gaan en verschillende andere moge
lijkheden, die tot economische ontspanning
kunnen leiden, overwegen.
De Japanners verklaren sinds het be
gin van hun offensief ten zuid-westen
van Peiping tien K.M. te zijn opgerukt
over een front van 125 K.M., dat zich
uitstrekt van de bergen ten westen van
de spoorlijn PeipingHankau tot een
punt op 50 K.M. ten westen van
Tientsin.
In de nabijheid van Koean hebben de
Chineezen de Japansche linies doorbroken.
Na een feilen strijd, die den geheelen dag
duurde, werden zij tenslotte weer terug
geslagen. Van Japansche zijde wordt ge
meld, dat Koean, dat in de Chineesche ver
dedigingslinie een rol van groote beteekenis
speelt, door de Japansche troepen is ver
overd.
Naar verluidt zijn verscheidene troepen-
afdeelingen der Chineezen op de vlucht ge
slagen. Tsjantsjan aan den spoorweg Pei
ping.Hankau is door deJapanners om
singeld. De Japansche troepen zijn de Joen-
tirgrivier overgestoken. Het schijnt den
Japanschen troepen te zijn gelukt, den lin
kervleugel der Chineezen, langs de rechter
zijde van de Joenting, tot den terugtocht te
dwingen.
Tafangsjan, 50 K.M. ten zuid-westen van
Peiping, dat hardnekkig door de Chineezen
werd verdedigd, is in handen van de Ja
pansche strijdkrachten gevallen. Ten wes
ten van Matsjang hebben de Japanners
Tantjao-Fusjen bezet.
Van Chineesche zijde wordt evenwel ge
meld, dat de Chineesche troepen Hsingtsji
hebben heroverd en thans naar Matsjang
oprukken.
Japansche vliegtuigen hebben Taijoean,
de hoofdstad van Sjansi, gebombardeerd.
Gisteren heeft boven Loyang het eerste
luchtduel tusschen Chineesche en Japansche
vliegtuigen plaats gehad. Japansche vlieg
tuigen, die in formatie een luchtaanval op
Loyang, de hoofdstad van de provincie
Honan, ondernamen, werden op hun beurt
aangevallen door acht Chineesche vliegtui
gen. Deze werden echter op de vlucht ge
dreven.
De Japansche vlootautoriteiten melden,
dat Japansche oorlogsschepen gisteren twee
Chineesche kruisers ter hoogte van Kan
ton tot zinken hebben gebracht.
Britsche ambassadeur bezoekt
Hirota.
De Britsche ambassadeur te Tokio heeft
gistermiddag een bezoek gebracht aan den
minister van buitenlandsche zaken, Hirota,
en met hem van gedachten gewisseld over
den toestand in China. Naar vernomen
wordt, worden vriendschappelijke bespre
kingen gehouden tusschen het Japansche
ministerie van buitenlandsche zaken en de
Britsche ambassade over het incident met
den Britschen ambassadeur in China en zou
het Japansche antwoord aan de Britsche
regeering spoedig verwacht kunnen wor
den.
Japansche beraadslagingen.
Gistermiddag hebben de leden van den
geheimen raad tezamen met de leiders der
Japansche regeering gedurende drie uren
beraadslaagd over den Chineeschen toe
stand, waarbij volledige overeenstemming
bereikt werd.
Nota aan Japan en China.
De commandanten van de Britsche, Ame-
rikaansche, Fransche, Italiaansche en N e-
derlandsche oorlogsschepen te Sjang
hai hebben gistermiddag een gemeenschap
pelijke nota aan de Chineesche en Japan
sche autoriteiten gezonden met het ver
zoek, hun vliegtuigen niet toe te staan over
de Fransche- en Internationale concessie te
vliegen en tevens te verhinderen, dat gra
naten uit het luchtafweergeschut in de
nederzettingen terecht komen.
Communistische troepen.
Naar het Japansche hoofdkwartier meldt,
zijn de Japansche troepen in den loop van
de zware gevechten van gisteren voor de
eerste maal gestuit op deelen van het Chi
neesche communistische leger. Ook aan het
Ajansifront, waar de Chineesche troepen
zich op den bergpas Jenmenkoean terugtrok
ken, is de aanwezigheid van communisti
sche troepen geconstateerd. Koeanglin werd
ook door twee divisies van het communis
tische leger verdedigd. Bij het bombarde
ment van Taijoean is de grootste kruitfa
briek van China vernield. De gevechten
van gister hebben volgens het oordeel van
Japansche militaire deskundigen den
grootsten slag gevormd, die sinds den Rus
sischJapansche oorlog in het Verre Oos
ten is geleverd.
Wellington Koo over de Japansche
agressie.
In de gisteren gehouden zitting van de
Assemblée heeft de Chineesche gedele
geerde Wellington Koo het woord ge
voerd om de agressie te veroordeelen
„waarvan zijn land sedert twee maan
den opnieuw het voorwerp is van de
zijde van Japan zoowel in Noord-China
als te Sjanghai. In weerwil van alle na-
deelen waaronder het lijdt heeft China
zich verplicht gezien weerstand te bie
den aan de nieuwe gewapende invasie"
De vertegenwoordiger van China legde
den nadruk op de stelselmatige vernietiging
van menschenlevens en eigendommen door
de Japansche indringers en keurde het ge
bruik door de Japanners af van de inter
nationale concessie als basis voor militaire
operaties om de Chineezen te Sjanghai aan
te vallen alsmede de ernstige verliezen door
de buitenlanders geleden.
De toestand in het Verre Oosten is op het
oogenblik bijzonder ernstig, aldus Wel
lington Koo. Ten prooi aan een niets-ont-
ziende militaire partij, is Japan openlijk tot
geweld overgegaan als instrument van zijn
politiek en heeft het zijn reusachtige en
machtige oorlogsmachine in beweging ge
steld om China op het Aziatische continent
te veroveren en te overheerschen.
De Chineesche gedelegeerde keerde zich
tegen de door Japan aangevoerde argumen
ten om zijn optreden te rechtvaardigen
overbevolking en behoefte aan grondstof
fen. Hij herinnerde er aan, dat zijn land zich
meer dan eens bereid had getoond om eco
nomisch met Japan samen te werken, maar
dat de goede bedoelingen steeds werden afge
wezen door de Japansche politiek van „de
gepantserde vuist". Deze politiek beoogt
niet alleen de overheersching en verovering
van China, maar ook de uitschakeling van
de buitenlandsche belangen overal waar het
Japansche zwaard heerscht en de definitieve
verdrijving van Europa en Amerika uit hun
territoriale bezittingen in Azië.
Het is duidelijk, aldus Wellington Koo
verder, dat China, door krachtig weerstand
te bieden aan de gewapende agressie van
Japan, niet alleen zijn grondgebied ver
dedigt maar ook de rechten en de belangen
waarborgt welke de buitenlandsche mo
gendheden binnen zijn grenzen hebben. Als
de pogingen van China zouden mislukken
bij gebrek aan steun, hetzij van de groote
instelling gewijd aan de zaak van vrede en
veiligheid, hetzij van de buitenlandsche
mogendheden, wier speciale en algemeene
belangen in dit geval dezelfde zijn als die
van China, zou de bedreiging der Japan
sche agressie wellicht over die mogend
heden komen en zouden zij zelf voor haar
verdediging moeten zorgen.
Het moreele aspect van den toestand on
derstrepend verklaarde Wellington Koo, dat
de onderteekende verklaringen moeten wor
den geëerbiedigd evenals het pact, „dat wij
ons plechtig verbonden hebben te steunen.
Om te beginnen moet men beslist deze
voortdurende politiek van gewapende
agressie afkeuren welke zich ontwikkelt
onder flagrante schending van het interna
tionale recht en van de in verdragen opge
nomen verplichtingen. Vervolgens moet
men uitdrukkelijk de onwettige blokkade
van de Chineesche kust afkeuren, die in
breuk maakt op de gevestigde rechten van
scheepvaart en handel. Dit is de eerste slag
toegebracht aan de vrijheid der zeeën".
Spr. hoopte, dat men eveneens de ver
schrikkingen zal kunnen veroordeelen van
de luchtbombardementen opzettelijk en
zonder onderscheid door Japansche vlieg
tuigen gericht op Chineesche en buiten
landsche non-combattanten zonder eerbied
voor het leven der burgers.
Vervolgens verklaarde Wellington Koo,
dat de huidige toestand in Europa niet zon-
c.er verband is met den toestand in het Verre
Oosten. Deze vloeit vanzelf voort uit het feit
dat men de verplichtingen van het pact niet
heeft doen eerbiedigen toen de crisis in
Mandsjoerije aan den Volkenbond werd
voorgelegd. De vrede is ondeelbaar en zijn
handhaving is een kwestie van algemeen
belang.
Zooals do minister van buitenlandsche
zaken der V.S. nog zeer onlangs verklaarde
(aldus Wellington Koo) is iedere toestand
waarin vijandelijkheden dreigen uit te bre
ken of gaande zijn, een toestand, waarbij de
rechten en belangen van alle naties betrok
ken zijn of kunnen worden.
Indien het probleem van het Verre Oos
ten, geschapen door de herhaalde agressie
van Japan, op bevredigende wijze wordt
opgelost dank zij de toepassing der begin
selen van het pact, zou deze oplossing niet
nalaten een buitengewoon heilzamen in
vloed te hebben op Europa en den weg
banen voor een eveneens bevredigende op
lossing van het Europeesche probleem.
De Chineesche gedelegeerde eindigde al
dus: De toestand in het Verre Oosten eischt
wegens zijn buitengewoon ernstig karakter
urgente maatregelen van de zijde van den
Volkenbond.
De Chineesche regeering doet een
formeel beroep op den raad op grond
van de artikelen 10, 11 en 17 van het
pact. Het staat aan den raad om óf zelf
de noodige maatregelen te nemen, óf de
zaak aanhangig te maken bij de Assem
blée, of wel haar te verwijzen naar het
consultatief comité op 24 Februari 1933
door de Assemblée in het leven geroe
pen om zich met het Chineesch-Japan
sche conflict bezig te houden.
Na de rede van Wellington Koo, welke
warm werd toegejuicht, deelde de voorzit
ter, de Aga Khan mede, dat hedenmiddag
verschillende commissies zouden bijeen
komen.
Onzekerheid en vrees even gevaar
lijk als oorlog.
Generaal Smuts heeft Woensdag te Stan-
derton een redevoering uitgesproken, waar
in hij ojn. te spreken kwam over de
oorlogsgevaren en de bewapeningen. Hij
maakte echter geen melding van de ver
klaringen van den hoogen commissaris Te
Water.
Ofschoon de toestanden ter wereld rus
teloosheid en ongerustheid wekken, aldus
verklaarde Smuts, verwacht ik toch geen
oorlog, omdat ieder jaar elk land daarvoor
meer bevreesd wordt.
De bewapeningswedloop is meer een
maatregel tot zelfverdediging dan het ge
volg van oorlogszucht. Bijgevolg stelt spr.
geen geloof in al de geruchten omtrent
oorlog. De onzekerheid en de vrees kunnen
echter even slecht en gevaarlijk zijn als
oorlog, want zij ondermijnen de economi
sche veiligheid. Zuid-Afrika moet wapenen,
maar niet met eenigen wensch Zuid-Afrika
in een oorlog te verwikkelen.
Strenger toezicht op vreemdelingen
aangekondigd.
Toen men hem vroeg naar den stand van
het onderzoek naar de aanslagen te Parijs,
heeft Chautemps verklaard, dat de arbeid
actief wordt voortgezet, hoewel in geheim
zinnige kringen naar de daders moet worden
gezocht.
De regeering, aldus de minister-president
kan zich niet tevreden stellen met opsporing
en bestraffing der schuldigen. Chautemps
verklaarde getroffen te zijn door het feit,
dat men bepaalde politieke bewegingen, uit
het buitenland afkomstig, moet volgen.
Onder de millioenen vreemdelingen in
Frankrijk zijn er volmaakt eerlijken, dien
men gaarne gastvrijheid verleent, maar er
zijn er ook te veel, die zich aan politieke
drijverij wijden of wier gedrag te wenschen
laat. Sedert eenigen tyd zijn daden van ge
weld gepleegd, men heeft bommen gelegd
op vliegvelden en in treinen, tegen vreenv
delingen gepleegde misdaden zijn ongestraft
gebleven. Wij moeten dan-ook, aldus Chau
temps, onze politiek ten aanzien der onge-
wenschte vreemdelingen wijzigen. Na over
leg met mij heeft de minister van buiten
landsche zaken het initiatief genomen tot de
uitwerking van een nieuwe wetgeving,
omdat onder de bestaande regeling te veel
vreemdelingen zich aan ernstig toezicht
konden onttrekken. De regeering wil een
statuut vaststellen, dat den eerzamen vreem
delingen goede waarb.rgen biedt en streng
is tegenover hen, die van onze gastvrijheid
misfiruik maken. Er is een commissie inge
steld, die zoo spoedig mogelijk teksten zal
ontwerpen, die daarna de regeering zullen
worden voorgelegd.
Italiaansch anarchist gearresteerd.
Gistermiddag laat werd vernomen, dat in
het departement Ariège een Italiaansche
anarchist, Tamburini geheeten, in arrest is
gesteld. De man was uit Toulouse verdwe
nen, toen hij vernam, dat een onderzoek in
anarchistische kringen zou worden ingesteld
in verband met den aanslag te Parijs.
De gearresteerde verhoord.
Uit Pamiers wordt gemeld, dat de justitie
is overgegaan tot een verhoor van den anar
chist TamburinL Vastgesteld is, dat hij in
Juni j.1. naar Parijs is geweest. Morgen zal
hij verhoord worden om uit te maken wat
hij weet omtrent den aanslag in Parijs, reeds
thans echter is vastgesteld, dat hij Vrijdag
10 September Toulouse verlaten heeft, ter
wijl de aanslag den volgenden dag te Parijs
gepleegd is.
Vervolgens heeft men het spoor van Tam
burini eerst op den 14 September terugge
vonden te Carcassone. Hij zal dus inlichtin
gen moeten geven omtrent den tijd van 10
tot 14 September, waarbij hem vooral ver
klaringen zullen worden gevraagd van de
woorden die hij uitgesproken heeft, eeni
gen tijd geleden te Toulouse, toen hij zeide:
„Mijn vertrek zal gerucht maken".
Cholera onder de Japanneezen. De
woordvoerder der Japansche marine heeft
medegedeeld, dat 200 Japansche soldaten in
Sjanghai door cholera zijn aangetast, van
wie er 65 zijn bezweken. De epidemie bleef
beperkt tot de streek van Pausjan.
Ongeluk met een autobus. - Te Blo-
senberg is een autobus, die van Neurenberg
kwam, over den kop geslagen. Een der
inzittenden is om het leven gekomen, twee
passagiers werden ernstig, elf licht gewond.
Anarchistische onlusten in Asturië? -
De Voz de Espana verneemt uit Santander,
dat de anarchisten in Asturië verschillende
gemeentebesturen hebben afgezet en tal
rijke gemeentelijke functionarissen gefusil
leerd hebben. De Republikeinsche besturen
werden door anarchistische commissies ver
vangen.
De „Endeavour" op de thuisreis los
geslagen.- Het radiostation Mackay "heeft
een bericht van het jacht „Philante" opge
vangen, waarin wordt medegedeeld, dat de
„Endeavour" die, teruggekeerd van den
strijd om den Amerika-beker, door het
jacht „Viva 11" naar Engeland werd ge
sleept, op vijfhonderd mijlen ten oosten van
New York drijft, tengevolge van het breken
van den sleepkabel. De „Endeavour" heeft
een bemanning van achttien koppen.
De PoolschDantzigsche wrijving. -
De politieke politie te Dantzig heeft vier
Poolsche dagbladen in beslag genomen we
gens publicaties over de PoolschDantzig
sche wrijving. Economische Poolsche krin
gen, die belang hebben bij de Dantzigsche
haven, hebben de besprekingen hervat met
de vertegenwoordigers van de Vrije Stad
over de vrijheid van arbeid en den toestand
van de Poolsche ondernemingen in de Vrije
Stad.
De aanstaande Duitsche manoeuvres.
Dit jaar zullen in Duitschland buiten
gewone maatregelen worden getroffen, ten
einde bij de aanstaande manoeuvres spion-
nage te voorkomen. In een officieel com
muniqué wordt verklaard, dat klaarblijke
lijk de buitenlandsche spionnage zal trach
ten de doelmatigheid der oorlogsuitrusting,
waarover Duitschland beschikt, te leeren
kennen. „Alle noodzakelijke maatregelen
zijn genomen" zoo zegt het communiqué,
om verraad te verhinderen en ons leger te
beschermen. Verraders kunnen verwachten
het hoofd onder den bijl van den beul te
verliezen. Ieder die verdachte dingen be
merkt, moet deze ter kennis van de politie
brengen.
Katholieke inlichtingendienst verbo
den. - Op bevel van Heinrich Himmler, den
chef van de Duitsche politie, die dit besluit
in overeenstemming met het ministerie van
buitenlandsche zaken heeft genomen, is de
inlichtingendienst „C.I.C." centrum voor
katholieke inlichtingen die te Parijs ver
schijnt, in Duitschland verboden. Even
eens is verboden de „Elsaessischer Kurier".
die te Colmar verschijnt.
Aardschokken geregistreerd. - Het Car-
negie Seismologisch Instituut in Californië
heeft twee krachtige aardschokken gere
gistreerd op een afstand van ongeveer 220
mijL
Strijd tegen het communisme. - De
„Military Patriot Guard", een Amerikaan-
sche organisatie van oud-strijders en
reserve-officieren, welke 32.000 leden telt,
heeft in New-York een actie ontketend voor
het aanwerven van meer leden, teneinde den
strijd aan te binden tegen het communisme.
Hevige brand in boerderij. - Tien
Ieren, die een boerderij bewoonden te Kirin-
tilloch in de omgeving van Glasgow zijn
levend verbrand, toen hun woning heden in
de vroegte in brand geraakte.
Het huis was verdeeld in verschillende
vertrekken, welke bewoond werden door
gezinnen, die op de aardappelvelden werk
ten. Verscheidene wisten de boerderij tij
dig te verlaten, maar alle pogingen om de
tien anderen te redden, mislukten wegens
de geweldige vlammenzee.
Fabriek door brand vernield. - Naar
uit Weehawken in New Yersey gemeld
wordt, is in een chemische fabriek aldaar
een ontploffing ontstaan, waarop een brand
volgde. De fabriek werd volkomen ver
woest. Veertig arbeiders en arbeidsters kre
gen deels levensgevaarlijke brandwonden.
Het vuur tastte ook vier woonhuizen aan,
die eveneens in de asch gelegd werden.
