DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Wijziginaen in de Belgische regeering. Ho. 220 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Jirecteur: C. KRAK. Zaterdag 18 September 1937 139e Jaargang De algemeene toestand. 11 Besprekingen tusschen katholieken en Vlaamsch-nationalisten. Tegen linksche invloeden. De Potunde te Weenen een puinhoop. Het groote gebouw tot op de fundamenten afgebrand. Het aanvullend accoord van Nyon. Verbod van lucht-aanvalien. Weer nieuwe successen van Japan. 50.000 Chineezen omsingeld. Nieuws in 't kort. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. TeleL 3320, radactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 18 September. Zeer plotseling hebben Frankrijk en Engeland een besluit genomen, dat de geheele wereld heeft verrast: zij zullen geen controle meer uitoefenen rond de Spaansche kusten! Beide regeeringen zijn fot dit onverwachte besluit gekomen, om dat men gevoelt, dat de schepen, welke in dienst der non-interventie-patrouilledienst verrichtten, beter gebruikt zouden kunnen worden voor de dringender en belangrijker taak om op te treden tegen de zeerooverij in de Middellandsche Zee. Het besluit is genomen zonder dat een bijeenkomst der non-interventiecommissie was belegd. Dat is niet zoo heel wonder lijk, daar per slot van rekening de con- tróle toch alleen maar door Engeland en Frankrijk uitgevoerd werd. En beide re geeringen staan op het standpunt, dat zij met haar schepen kunnen doen, wat zij Willen. Een standpunt, dat natuurlijk geheel zuiver is. Het terugtrekken van de marine-pa trouilles, die toezicht houden op de ge beurtenissen aan. de Spaansche kusten, beteekent naar men in officieele Brit- SGhe kringen doet uitkomen geenerlei wijziging betreffende de non-interventie- politiek. Het stelsen van waarneming is nog steeds van kracht en blijft ook van kracht, evenals de controle te land. Men herinnert zich overigens, dat admiraal van Duim onlangs zijn verslag heeft ingediend over de functionneering van het controle-stelsel in het algemeen. Dit document zal binnenkort door de non-interventie-commissie worden be handeld. Men meent nu te weten, dat het rapport concludeert tot de nutteloosheid der vlootpatrouilles en hoewel dit argu ment in officieele kringer niet wordt ge bezigd (omdat het rapport nog niet is ge publiceerd!) is dit waarschijnlijk een der redenen, waarom Engeland en Frankrijk zonder bezwaar meenden een einde te kunnen maken aan het stelsel der patrouilles. Het eigenlijke en nuttige doel van dit gebaar is echter, om een zoo groot moge lijk aantal torpedobooten ter beschikking te stellen van de Middellandsche Zeevlo- ten, omdat deze eenheden belast zullen worden met het politietoezicht ter zee. Deze taak (en daarop legt men in Lon den en Parijs den nadruk) moet thans den voorrang hebben boven, andere en zij is urgenter en belangrijker dan het uitoefe nen van toezicht aan de Spaansche kust. Het besluit van Engeland en Frankrijk is in Berlijn zeer slecht ontvangen, d.w.z. door de Duitsche openbare meening. Politieke kringen wenden onverschil ligheid voor en zeggen, dat Duitschland nooit geloof geslagen heeft aan de doel treffendheid van de controle ter zee. Daarentegen drukken de dagbladen zich duidelijker uit. Zij beweren, dat Frankrijk en Engeland zich willen verzekeren van de hegomonie ter zee zonder rekening te houden met de belangen en het prestige van de andere groote mogendheden, o.m. Italië. De „Nachtausgabe" is van meening, dat het Fransch-Engelsche besluit een betreurenswaardige verplaatsing vormt van de Fransche en Britsche zeestrijd krachten binnen een kader van een inter nationale missie van vreedzamen aard en besluit: „Niet alleen Italië, ook Duitschland heeft er bijzonder belang bij van de Brit sche en Fransche regeeringen een loyale en openlijke verklaring te verkrijgen om trent de werkelijke doeleinden- van haar politiek in de Middellandsche zee en jegens Spanje." Ook Italië heeft het besluit van Enge land en Frankrijk bestudeerd en ook hier is de openbare meening er zeer tegen ge kant. Vooral de Tribuna maakte zich zeer boos en in zeer scherp' bewoordingen vraagt zij, wie ooit het recht heeft gehad, de Middellandsche Zee uit te leveren aan de Fransche en Engelsche zeestrijd krachten. Want zoo wordt het besluit beschouwd: een versterking van de Engelsche en Fransche zeestrijdkrachten in de Middel landsche Zee. Enzoo is het eigenlijk ook! .„üiu (Van onzen correspondent). Nauwelijks is de agitatie in verband met de Nationale Bank van België ach ter den rug of de geruchten nopens de reeds lang in het vooruitzicht gestelde wijzigingen in de regeering van den heer van Zeeland krijgen vorm. De heer De Schrijver, minister van Binnenland- sche Zaken, zal de regeering verlaten om zich aan familiebelangen te wijden. Men spreekt ook over een mogelijk ver trek van den heer Ph. van Isacker, minister van Economische Zaken. Men had eigenlijk voorzien, dat de heer Van Zeeland zelf duidelijk zou tekennen geven dat hij aan het bewind wou verzaken, maar het debat over de Nationale Bank schijnt hem in de meening versterkt te hebben dat dit voornemen, moest het wor den uitgevoerd, voor het oogenblik niet in het belang is van het land. Overigens is het zeer merkwaardig op te merken, dat de bladen die, zonder tot de oppositie te be- hooren, niettemin den heer van Zeeland in verband met de zaken van de Nationale Bank geen harde woorden hebben gespaard, thans de eersten zijn, na aan zijn onbaat zuchtigheid steeds hulde te hebben ge bracht, om de hoop uit te spreken dat hy geen ontslag nemen zal. Doch de wijzigingen in de personen zijn tenslotte van minder belang dan de wijzi gingen in het programma. Wij zouden op de aan de orde zijnde politieke gebeurtenissen in Belgi^^niet de aandacht vestigen, ware het niet de omstandigheden van bij- zonderen aard zijn. Immers, onder invloed van de gebeurtenissen in Frankrijk wordt hier te lande verwacht of... gevreesd, als men wil dat de linksche krachten opnieuw agitatie zullen voeren en hervormingen zullen willen bekomen. Daar is b.v. reeds de kwestie van de toepassing van de 40- urige arbeidsweek aan de Antwerpsche haven. Alhoewel de werkgevers er met alle kracht tegen zijn, wijzende op de concur rentie van Rotterdam, willen de syndikaten den maatregel toch doordrijven. Men voor ziet dat voor andere groote bedrijven een dergelijke politiek zou kunnen worden ge volgd. Daarom is men er in de andere par tijen op uit, te komen tot wat genoemd wordt het herstel van de politiek van Na tionale Unie. Indien ministers moeten, worden ver vangen dan is het om krachtiger persona liteiten te hebben die beter den invloed zouden neutraliseeren van de socialisten de Man en Spaak, of die alsdan toch minder welgevallig zouden staan te hunnen op zichte. Men neemt het den heer van Zee land bijzonder kwalijk dat hij de finan- cieele kaderwet heeft laten goedkeuren, waardoor de regeering volmacht krijgt om bij besluiten de organisatie van half-offi- cieele credietinstellingen te wijzigen, dus zonder tusschen komst van het parlement. Men neemt het ook kwalijk, in niet-socia- listische kringen, dat hy de wet op de de valuatiewinsten heeft laten aannemen, waardoor fiscale inquisitie wordt ingevoerd en de kapitalen worden gehinderd in hun bewegingsvrijheid. Men verzet zich ook tegen de wijziging van de wet op de ouderdomspensioenen, waaromtrent niet eens duidelijk is gezegd welke de gevolgen zullen zijn voor de be grooting. Anderzijds wordt aangevoerd dat de heer van Zeeland buitengewoon welwil lend is geweest ook nog op een andere manier ten opzichte van de socialisten, n.1. door hervormingen, waarvan zij niet moe ten hebben, voorloopig, uit te stellen, zoo als de fiscale vereenvoudiging, de bestuur lijke hervorming, de oprichting van een Staatsraad,enz. Zal de heer van Zeeland tenslotte op dit gebied de moeilijkheden ontmoeten, waarover wij reeds spraken? „La Libre Belgique", het katholieke or gaan der Brusselsche conservatieven, heeft onthuld, en het bericht is bevestigd, dat te Loppem, bij Brugge, besprekingen zullen worden gevoerd, tusschen katholieken en Vlaamsche nationalisten. Dit kan niet an ders geschieden dan met het oog op de huidige politieke constellatie. Het is dui delijk dat men alles wil doen om den link sche invloed te verminderen. De socialis ten vormen de grootste groep in de Kamer. Zij zullen maar weinig water in hun wijn willen doen. Maar zooals elders teekent de strijd in de politiek, zij het dan ook met vreedzame middelen, zich meer en meer af van links tegen rechts. Door onbekende oorzaak is gisteren brand uitgebroken in de Rotunde, het enorme gebouw, waarin de Weensche Jaarbeurs steeds gehouden wordt. Het vuur, dat met alle brandweermid delen bestreden werd, greep zoo hefig om zich heen, dat er van het trotsche gebouw niets meer te redden viel. In nauwelijks een kwartier tijd brandde het reusachtige gebouw aan alle vier hoe ken. Reeds na 25 minuten stond vast, dat niets gered kon worden. De vlammenzuilen, die omhoog schoten, bereikten een lengte van honderd meter en waren ver buiten Weenen, tot op het platteland van Neder- Oostenrijk te zien. Aangezien op het oogen blik, waarop de brand uitbrak, de in de Rotunde werkende arbeiders schafttijd had den, zijn geen persoonlijke ongelukken ge beurd. Talrijke brandweermannen echter bekwamen rookvergiftigingen. De oorzaak. Gisteravond deelde de directeur van de stedelijke brandweer, ir. Wagner, door de radio mede, dat er geen sprake kan zijn van een kortsluiting, zooals men eerst gedacht had. Alle electrische leidingen waren op het moment, waarop de brand uitbrak, uitge schakeld. Slechts aan twee dingen kan ge dacht worden: onvoorzichtigheid of brand stichting. Volgens berichten in de bladen zouden reeds verscheiden verdachte personen in arrest zijn gesteld. De politie heeft alle manschappen, die vrij van dienst waren, opgeroepen en ze voor alarm gereed gehou den. De president van de Wiener Messe A.G., de vroegere minister van handel Heinl, heeft tegenover vertegenwoordigers van de pers medegedeeld, dat den laatsten ty'd reeds driemaal in de Rotunde brand is uit gebroken. Steeds echter had het personeel van het huis de vlammen kunnen blusschen. Verdachten verhoord. Omstreeks middernacht woedde nog steeds het vuur in de puinhoopen van de Rotunde. De brandweer bepaalde zich ertoe de om geving te beschermen. Het politie-onderzoek naar de oorzaak van den brand wordt riog voortgezet. Reeds heeft eerste verhoor der verdachte personen plaats gevonden. Over het resultaat daarvan werd tot nu toe niets medegedeeld. Kwaadwilligheid in het spel? Het onderzoek naar de oorzaken van den brand, welke de Rotunde te Weenen heeft verwoest, duurt voort. Drie dagen geleden werd reeds een begin van brand geconsta teerd en men vraagt zich af of het vuur niet eenige dagen heeft gebroeid. Toch schijnt het volgens een verklaring van den vroegeren minister Heinl, welke is gepubliceerd in een extra-editie van het „Neue Wiener Tageblatt" niet aan twijfel onderhevig dat de brand is aangestoken. De politie, van haar kant, verklaart, dat op het oogenblik niets een dergelijke bewering staaft. Men wacht thans op de publicatie van het rapport van den commandant der Weensche brandweer. Het Vrijdag tot stand gekomen accoord bepaalt, dat ieder vliegtuig, dat een koop vaardijschip aanvalt zonder te waarschu wen of te zorgen voor de veiligheid der opvarenden in den vervolge behandeld zal worden als een zeeschuimer. In feite komt dit neer op een verbod van luchtaanvallen op koopvaardijschepen. De voorstellen tot uitbreiding van het accoord van Nyon tot aan de oppervlakte varende schepen wek te bezwaren bij den Griekschen gedele geerde en bijgevolg voegde men hieraan een zinsnede toe met de strekking, dat in haar territoriale wateren de mogendheden zullen kunnen optreden naar eigen wensch volgens de omstandigheden. Het heden tot stand gekomen accoord, gaat begeleid van twee bijlagen betreffende de te volgen routes en de zónes, die gereserveerd wor den voor duikbootoefeningen. Het accoord is door de vertegenwoordigers der negen staten zonder voorbehoud onderteekend. Gayda over de conferentie te Nyon. In de „Giornale d'Italia" soms Gayda de redenen op, die volgens hem de onderhan delingen en dé resultaten van Nyon bedor ven hebben. Die redenen zijn: 1. men heeft bij de bijeenroeping der conferentie de positie van Italië, die met de Middellandsche zee samenhangt, ver geten; 2. de Italiaansche nota was geen wei gering, omdat zij naar de commissie voor de niet-inmenging verwees. Alleen de bei de sovjet-nota's hebben Italië doen han delen zooals het gedaan heeft. De geest van samenwerking van Engeland en Frankrijk had met dit motief rekening moeten houden; 3. Londen en Parijs hebben verklaard Italië van den loop der onderhandelingen op de hoogte te zullen houden. Rome is echter slechts ingelicht over de resultaten; 4. volgens het eerste Fransch-Britsche plan zou Rusland medewerken aan een controle, waarvan Italië uitgesloten zou zijn. Dit plan getuigde zoo weinig van „samenwerking", dat de kleine mogend heden het onmiddellijk vernietigden; 5. Londen en Parijs schijnen thans de belangen van Italië, die niet alleen betrek king hebben op de Thyrreensche zee en de Adriatische zee, maar ook op Libye en de Dodekanesos, te erkennen, maar niet temin blijven zij Italië als oeverstaat be schouwen; 6. het Italiaansche antwoord preciseert de voorwaarden, waarop Italië zou kun nen onderhandelen over deelneming aan de bewaking. Gayda zegt niet te begrijpen, hoe men thans nog van Italië kan ver wachten, dat het iets te zeggen heeft. Hoewel de zware regens de activiteit aan de fronten van Sjanghai, de krijgs verrichtingen ten zeerste hebben belem merd, is de strijd zelve ook gisteren zeer hevig geweest. Zoo zou Tsjotsjau, dat op 64 K.M. ten Zuiden van Peiping ligt, in handen der Japanners gevallen zijn, terwijl bovendien 50.000 er werd eerst over 100.000 gesproken! Chineezen omsingeld zouden zijn. De strijdwijze der Chineezen. Een buitenlandsch militair deskundige heeft tegenover een vertegenwoordiger van Havas een verklaring afgelegd, waarin hij o.m. zeide: „De veldslag rondom Sjanghai bevestigt de superioriteit van het Japansche oorlogstuig, maar heeft de opmerkelijke waarde van den Chineeschen soldaat in het licht gesteld. De Chineesche troepen hebben zeer zware verliezen geleden tengevolge van de bombardementen, de tegenstand der Chi neesche infanteristen heeft echter den op- marsch der Japanneezen, die eveneens zware verliezen hebben geleden, zeer moeilijk maakt". „De Chineesche troepen hebben de volgen de tactiek gekozen: om het intensieve ge schutvuur der Japansche oorlogsschepen te ontwijken, welk vuur de aanvallen voorbe reidt, verlaat de Chineesche infanterist haar eerste linies en gaat tot den tegenaanval over, wanneer de Japansche troepen het nog niet georganiseerde terrein bezetten. Er ont staan dan gevechten van man tegen man, waarbij de Chineezen zich bedienen van bajonetten en groote sabels en waardoor de opofferingsgeest van de Chineesche solda ten hun een overwicht geeft". De genoemde buitenlandsche militaire des kundige is van meening, dat de Chineesche strijdkrachten langen tijd stand zullen hou den, zoo niet in de tegenwoordige linie, dan toch ten minste op de linie Kiating-Nantsi- no. In ieder geval zyn volgens hem de 80.000 Japansche soldaten, die zich thans voor Sjanghai bevinden, noodig om de om de streek Sjanghai-Soetsjoe bezet te hou den. De omsingelde Chineesche soldaten. We schreven hierboven reeds, dat een 50.000 Chineezen omsingeld zouden zijn. De Japansche Nijptang schijnt zich on- verbiddellijk te sluiten op deze Chineesche troepen die geisoleerd zitten tusschen Lianghsiang en Tsjetjau. De Japanneezen hadden een nieuwen op- marsch met tanks en infanterie naar Lianghsiang verricht en waren daarna in noordelijke richting gekeerd om de terug trekkende Chineezen te achtervolgen. Het Chineesche opperbevel had zich klaarblij kelijk rekenschap gegeven van de gevaar lijke situatie, waarin de 50.000 Chineesche soldaten zich bevonden, want Japansche vliegers melden, dat een sterke Chineesche hulpcolonne in allerijl in noordelijke rich ting optrok van de Chineesche basis te Pautingfoe en zich thans op een afstand van slechts een dertigtal kilometers be vindt. De Japansche troepen trachten deze colonne op te vangen, maar zy worden daarbij belemmerd door den dikken laag modder, die zich tengevolge van nieuwe regens gevormd heeft. Meer zuidelijker leverden de Chineezen een hardnekkig achterhoede-gevecht, dat den opmarsch van den Japanschen lin kervleugel stuitte en het succes in gevaar bracht van de andere Japansche omsinge- lings-beweging en waardoor de kern van de Chineesche troepen in staat gesteld wordt ongedeerd te ontwijken en Pauting foe te bereiken. Een kleine afdeeling Japanneezen heeft Haioean genomen, op tachtig kilometer ten Noordwesten van Pautingfoe, na een om weg van bijna 500 kilometer door de ber gen. Ontploffing te Algiers. - Te Algiers is in een banketbakkerij in de Rue Isly een koelapparaat ontploft. De banketbakkerij werd vernield en de aangrenzende win kels ernstig beschadigd. Vijftien voorbij gangers werden gewond, waarvan twee ernstig. De nalatenschap van sir James Bar- rie. - De eenige weken geleden gestorven Engelsche roman- en tooneelschrijver, sir James Barrie, heeft een der grootste ver mogens nagelaten, ooit door een Engelsch schrijver bijeen gebracht. Uit zijn open baar gemaakt testament blijkt, dat hij 173.467 pond sterling bezat. De staat heft hierop aan successierechten een bedrag van 40475 pond sterling. Van de in de laatste jaren overleden schrijvers heeft slechts Hall Caine een grooter vermogen achtergelaten, n.1. 250.000 pond sterling. De nalatenschap van sir Rudyard Kipling bedroeg 155.000 pond sterling, van Hardy 91.000 pond sterling en die van Galsworthy 88.000 pond sterling. Aardbeving te Parma. Gistermiddag werd te Parma een hevige aardbeving gevoeld. Er vielen geen slachtoffers, doch verscheidene gebouwen scheurden. Nieuwe vijanden des volks. - De (Russische) „Izwestija" meldt, dat Tagy- rof, oud-president van het centrale uit voerende comité van Bachkirie, ontmas kerd is als verrader van het vaderland en als agent der nationalistische bourgeois. Volgens het blad schijnt het lot Boelachof, president van den raad van commissaris sen, en andere personen in Bachkirie te wachten. Overstroomingen bij Grenoble. - Door den zwaren regenval van verschei dene dagen is ernstige schade aangericht in de nabijheid van Grenoble en aan weerszijden van de Rhone. Op verschil lende plaatsen is het treinverkeer onmo gelijk geworden. Te Tain is gisteravond een goederentrein ontspoord, terwijl de sneltrein ParijsMarseille bij Beauchatel gederailleerd is. De telefoonverbindingen zijn op vele plaatsen verbroken. Beken zijn buiten haar oevers getreden, waardoor bruggen zijn weggesleurd en wegen ver sperd zijn. Te Bougechamnulad zijn ver scheidene huizen ingestort, een jong meisje wordt vermist. Grieksch vrachtschip op Rio Plata ge zonken. - De kapitein van het Grieksche vrachtschip „Kairis", dat op de Rio Plata is gezonken, heeft geweigerd zijn schip te verlaten. Een officier en een matroos wei gerden dit eveneens, doch de overige leden der bemanning begaven zich snel aan waL Noodweer boven Londen. - Een zeer heftig onweder, gepaard gaande met een hevigen regenval, heeft zich gisteren ont last boven de streek van Londen en de aangrenzende graafschappen. Vier kabel ballons werden op de militaire terreinen van Cardingtcn door den bliksem vernield. De verkiezing van New York's burge meester. - In de eerste verkiezingsronde zyn, blijkens de tot nu toe bekende uitsla gen, La Guardia en Jeremiah Mahoney candidaat gesteld voor het ambt van burge meester der stad New York en valt de derde candidaat, senator Copeland, uit. Arabieren ontstemd over Palestijnsche kwestie. - Het te Jaffa verschijnende blad „Falastin" bevat thans de eerste aanwij zing, dat de Arabieren de nieuwe Britsche commissie, die naar Palestina zal worden gezonden, wellicht zullen boycotten en zul len weigeren te onderhandelen op basis van een verdeeling van Palestina. Het blad schrijft o.m. dat de rede, die Eden op 14 dezer voor den Volkenbondsraad heeft ge houden, heeft aangetoond, dat Engeland den voorkeur geeft aan de Joden, zoodat medewerking der Arabieren onmogelijk is. Enorme brand te Topotz. - Te Topotz in Tsjecho-Slowakije is gisteren een brand uitgebroken, welke door den krachtigen wind met razende snelheid om zich heen greep. Om 10 uur 's morgens waren reeds 120 woonhuizen in de asch gelegd, en nog had men het vuur niet kunnen bedwingen. Niet minder dan dertig brandweren namen aan het blusschingswerk deel, alsmede mili tairen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1