DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. £udUoaact Ne. 221 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK, Maandag 20 September 1937 De algemeen© toestand. Japcmsche moeilijkheden in Noord-China. Successen waren dringend noodig. Snelheid van handelen geboden. Spaansche duikboot zou geroofd worden. De daders gearresteerd. Nieuws in 't kort. COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTTEN: Van 1—5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Alkmaar. 20 Spntpmh.r N. ADEMA. 139e Jaargang Alkmaar,. 20 September. Zooals men weet, heeft president Roose- velt ter herdenking van het 150 jarig „be staan" der Amerikaansche grondwet een rede gehouden, waarin hij een aanval heeft gedaan op de „toenemende dreiging der dic tatuur". En wat voor een aanval! De werkloosheid is verminderd in de dictatoriale landen. Ja wel, maar alleen dank zjj de krankzinnige wapenfabricage. Er heerscht orde! Zeker, maar ze wordt gehandhaafd door vreesaan- jaging en ten koste van de individueele vrij heidsrechten. Zoo riep Roosevelt het uit Het was een felle aanval, die nog dieper doordrong, toen Roosevelt verder ging en zeide, dat er geen sprake is van den ondergang van de demo cratie in de wereld. „In de eerste plaats, zoo zeide Roosevelt, zullen de mannen en vrou wen van thans weigeren zich lafhartig te onderwerpen aan een enkelen man of aan een groep, die zichzelf als heerscher opwerpt. Bovendien voeren deze nieuwe regeerings- vormen -de wereldzaken naar een punt, waarop de beschaving bedreigd wordt. De vrees waart rond door de wereld, de vrees voor agressie, de vrees voor invallen en re volutie en de vrees voor den dood. Het Ame rikaansche volk is terecht vastbesloten die wassende bedreiging van zijn kusten te we ren". Het kan niet ontkend worden, dat Japan in de afgeloopen week min of meer belangrijke successen geboekt heeft in den oorlog tegen China. Vooral de overwinningen in het Noorden mogen hier genoemd worden en zij zijn waar schijnlijk van veel grootere waarde dan de kleine succesjes, die bij Sjanghai ge boekt konden worden. Het was te verwachten, dat Duitschland onmiddellijk zou reageeren op dezen aanval van den president der Vereenigde Staten. De Duitsche pers heeft de gelegenheid gretig aangegrepen, om commentaren te leveren en de Völkischer Beobachter schreef zelfs, dat de president der demagogische formules en vijandige beweringen de tegenstellingen in de wereld, die uit zichzelf al ernstig ge noeg zijn, heeft willen verscherpen. Duitsch land, aldus het blad, heeft de methoden van Roosevelt sedert eenigen tijd met verwonde ring gadegeslagen. De president heeft niet het recht kritiek te oefenen op door vreem de regeeringen genomen dictatoriale maat regelen. Hij richt zijn aanvallen tegen bui- tenlandsche dictaturen slechts om de aan dacht van zijn eigen dictatoriale begeerten af te leiden. t] De laatste dagen hebben we eenige keeren in deze rubriek het apparaat van den Vol kenbond genoemd en men weet, dat er op dezen Statenbond nog al eens kritiek te le veren is. Dat het apQaraat lang niet feilloos werkt, geeft zelfs de grootste voorstander van den Volkenbond toe en ook Delbos, de Fransche minister van buitenlandsche zaken en Vol kenbondsgedelegeerde, stemt daar volmon dig in toe. In een rede, die hij Zaterdag in den Volkenbondsraad heeft gehouden, heeft hij beweerd, dat het mechanisme van den Bond herzien moet worden, omdat de Bond niet over de noodige en voldoende middelen beschikt, om een vreedzame ontwikkeling der collectiviteit te verzekeren. Welke die middelen dan zouden moeten zijn, heeft Delbos niet gezegd. Maar wel heeft hij uiteengezet, hoe verdeeld de wereld thans is. „Indien de volkeren niet willen ondergaan aldus Delbos zouden zij dag en nacht waakzaam moeten blijven, maar zulk een zenuwachtige spanning zou geleide lijk worden tot een koorts en de vrees zou even gevaarlijk worden als de bedreiging. Indien daarentegen sommigen zouden ont wapenen en anderen zouden voortgaan met hun superbewapening, zou de wereld ver deeld worden in meesters en slaven. Overgaande tot de verhouding tusschen de leden en niet-leden van den Volkenbond, zeide Delbos, dat allen dezelfde plicht heb ben. De handteekeningen eerbiedigen is niet slechts een zaak van eer, maar van leven of dood voor alle volkeren. In dit verband wees Delbos erop, dat de wereld, wat de interna tionale samenwerking betreft, achteruit gaat Omdat wij immers goedschiks of kwaadschiks van elkaar afhangen, waarom dan niet openlijk die wederkeerige afhanke lijkheid die in geen enkel opzicht vernede rend is, erkennen? De regeerinb, die ik ver tegenwoordigt weigert te gelooven, dat geen verzoening mogelijk is tusschen de meest verschillende landen, en tusschen de meest uietenloopende regiems. De rede van Delbos is waard om bestu deerd te worden. Aan den eenen kant mag 2e een aanklacht zijn, aan den anderen kant Is ze een stem, die roept om hulp. Moge die roepstem toch eens gehoord borden. Het zou de geheele wereld gezonder bi aken! Die successen in het Noorden waren noo dig. Met de onzekerheid van een achter land, dat in hooge mate anti-Japansch ge zind is, en dat bovendien nog vol zit met guerilla-benden, kwam het er voor Japan op aan, om zoo snel mogelijk een groot gebied te bezetten enom zoo snel mogelijk de hoofdmacht der Chineesche troepen in dat Noorden te vernietigen. Japan had dus haast in dit gebied. Want het moest ook nog een wig slaan tusschen China en Mongolië, d.w.z. het moest voor komen, dat China daar steun zou kunnen krijgen van Rusland. Om dit te verwerkelijken hebben de Ja- pansche colonnes, die Kalgan veroverd heb ben, zich gesplitst. Een van de deelen is in Noordwestelijke richting getrokken om daar de Japansche defensie te gaan voorbereiden. Het spreekt echter wel vanzelf, dat bij de manier waarop Japan thans opereert in Noord-China, namelijk met, zij het zeer groote, expeditie-colonnes, van een bezetting van het veroverde gebied niet veel kan ko men ook al stroomen dan ook versterkin gen toe, en dat den vijand zeker gelegenheid gegeven mag worden de vooruittrekkende colonnes te stoppen, omdat dan direct ook de mogelijkheid van infiltraties zou bestaan. De gevaren, die aan het haastige optreden van Japan in het Noorden verbonden zijn, zijn dan ook duidelijk. Ook om nog een an dere reden is er haast. Van Mantsjoekwo is Japan, zooals met al het gebied dat het ooit bezet heeft, nimmer zoo zeker geweest en met de bevolking en de troepen aldaar be staan moeilijkheden, die van Chineeschen kant natuurlijk gebruikt worden. Dat uit deze moeilijkheden een belangrijke aanval in den rug van de Japanners voort zou ko men is niet aan te nemen, doch de positie van de Japanners is van dien aard dat het geringste oponthoud fataal kan zijn, dus ook hierom opnieuw haast. Bij Sjanghai. Bij Sjanghai heeft Japan het veel moeilij- lijker, omdat het troepen moet landen op een gebied, dat door China onder vuur genomen kan worden. De Japansche positie te Sjanghai staat of valt dan ook met het optreden van de oor logsschepen in de rivier voor Sjanghai, die echter, wanneer de strijd zich verder van de oevers af verplaatst, weinig meer kunnen uitrichten en die ook thans al vaak machte loos moeten zijn, omdat de Chineezen telken3 en ondanks een moordend vuur van Japan sche mitrailleurs, den vijand gaan opzoeken, waarbij zij gevechten van man tegen man forceeren, waardoor het Japansche scheeps geschut niet in werking gebracht kan wor den, zonder onder de eigen troepen ook dood en verderf te zaaien. Lotjen heeft deze week op die manier twee keer van bezetting ge wisseld. De ontsnapping der Chineezen. der tegenstand overschreden en de linker vleugel staat thans schrijlings op de hoofd lijn op verscheidene mijlen ten zuiden van Kaupeitien. Zaterdag zijn vier Chineesche troepentrei- nen, die in zuidelijke richting reden, onder vuur genomen. De Chineesche troepen, die stellingen hadden bezet langs de lijn Tingh- sing-Hsintsjeng-Pahsien, zijn naar het zui den teruggetrokken. Nanking beschoten. De Japansche autoriteiten hebben Zaterdag alle diplomatieke vertegenwoordigers en vreemdelingen verzocht Nanking vóór den middag van den 21sten September te verla ten, daar Nanking dan gevaarlijke zone zal zijn geworden. Er werd aan toegevoegd, dat Nanking ge bombardeerd zou worden. Voorts werd den buitenlandschen oorlogs schepen, ook den Britschen oorlogsbodem „Capetown", aangeraden, stroomopwaarts voor anker te gaan. Dit bleek weldra noodig te zijn, want gis teren werd Nanking al bestookt door Japan sche vliegtuigen, waarbij tal van burgers als slachtoffer gevallen zouden zijn. In den morgen opereerden 43 Japansche toe stellen tijdens den eersten raid gedurende 20 minuten. Zij trachtten het arsenaal, het vliegveld, het radiostation en andere pun ten te bombardeeren. Des middags deden 23 Japansche toestellen een nieuwe poging. In beide gevallen werden de Japansche toe stellen teruggeslagen, zooals de telegram men uit China melder- Het Japansche marinecommando meldt, daarentegen dat twintig Chineesche toe stellen zouden neergeschoten zijn. De vlieg velden zouden vernield zijn. De Japanneezen zouden geen enkel vliegtuig verloren hebben. Na dezen strijd en na het neerschieten van zeven toestellen in Sjansi aldus de Japanneezen kan de Chineesche luchtmacht als vernietigd be schouwd worden. Latere Japansche berich ten zeggen, dat 26 Chineesche vliegtuigen neergehaald zouden zijn en dat de Japan neezen drie toestellen verloren zouden heb ben. 30.000 Japanneezen te Tientsin. Volgens het agentschap Central News zou den 30.000 man Japansche troepen te Tient sin zijn ontscheept. Men denkt, dat belang rijke operaties voor de deur staan in de vlakte van Hopei. Het voornaamste doel zou zijn Pautung (aan den spoorweg van Pei- ping naar Hankau) en Tsjangstsjau (aan den spoorweg van Tientsin naar Poekau). Japan sche oorlogsschepen hebben het eindpunt van den spoorweg naar Loenghai, ten noor den van Nangsau, beschoten. Men weet, dat een groot Chineesch leger, dat in Noord-China operearde en dat be dreigd werd door een algeheele omsinge ling, toch nog kon ontsnappen aan den greep der Japanners. De behendigheid der Chineezen, die aan de Japansche omsingeling ontsnapt zijn, on danks de hoop, die de Japanneezen hadden een „slag bij den Tannenberg" in China te kunnen leveren, doet vreezen, dat de Chi neezen de Japansche troepen meesleepen in verre operaties en nog belangrijke strijd krachten overhouden na verjaagd te zijn uit „de streek, die gedemilitariseerd moet wor den". Sommige welingelichte Japansche kringen verklaren echter nader, dat de nieuwe „slag bij den Tannenberg" binnenkort geleverd zal worden in het gebied van Sjanghai, wanneer de nieuwe Japansche versterkingen die langs het Oosten in Poetoeng aankomen, erin ge slaagd zullen zijn de ten noordwesten van Sjanghai gelegen stellingen om te trekken Actueele strijdberichten De Japansche troepen zijn gisteren nog tien mijlen opgerukt en bevinden zich thans nog geen dertig mijlen van Pautingfoe af. De colonnes van den rechtervleugel en van het centrum hebben de zijlijn van den spoorweg Peiping-Hankau in de nabijheid bijna zon- Een duikboot der Spaansche regee ring, de C. 2, die sedert drie weken in de koopvaardij haven te Brest gemeerd ligt in afwachting van herstellingsar- beid aan den motor, is Zaterdagavond het tooneel van een merkwaardig ge vecht geweest. Tegen tien uur kwam een boot langszij met twaalf in burger gekleede personen aan boord. Een hunner zeide de oemmandant van de C. 4 een duikboot, die te Leverdon op reparatie wacht te zijn. Aan boord van de C. 2 bevonden zich slechts de gezag voerder en 11 minderen. Nadat de comman danten elkaar begroet hadden en de man nen in carré waren opgesteld, stelde de nieuw-aangekomen commandant voor, de C. 2 voor drie millioen te koopen. Toen de commandant van de C. 2 dit weigerde, werd een automatisch schietwapen op de beman ning gericht: de opvarenden werden gebon den. Het lawaai trok de aandacht van een matroos, die op wacht stond en reeds waren de meertouwen losgeworpen, toen deze man een der aanvallers neerschoot en de alarm sirene deed weerklinken. De aanvallers sloegen toen haastig op de vlucht in gezel schap van den commandant van de C. 2 en van een anderen officier. Gedwongen mee te gaan. Een later bericht meldde, dat de mannen, die getracht hebben zich meester te maken van de duikboot C. 2, des morgens in de vroegte per auto vertrokken waren. Zij werden aangehouden in de omgeving van Bordeaux met den gezagvoerder en den offi cier-mecanicien van de C. 2, die zij met zich mee hadden genomen. Vier hunner waren op 13 September te Brest aangekomen. Het waren: Parella Raphael, Martin Antonio, een advocaat uit Hendaye, Sangello en Robert Chaix, beiden ingenieurs uit Saint Jean de Luz. Onder bedreiging van een automatisch vuurwapen waren de commandant van de C. 2, kapitein Jesul de Las Haras en luite nant Fernando gebonden, evenals de be manning, waarbij gebruik gemaakt werd van kettingen en henneptouwen. De aan vallers trachtten te vuren op den op wacht staanden matroos, Digo Augusto, die in zijn wachthuisje zat, maar deze ïegde den eerste, die hem naderde, met een revolverschot neer. Onder bedreiging van den revolver lieten toen de aanvallers zich naar land brengen in een boot van de C. 2. Hoe de overval geschiedde. De „Sureté" deelt omtrent den overval op de Spaansche duikboot nader mede, dat de commandant van de C. 4, na den Fran- schen schildwacht van het arsenaal omver geloopen te hebben, gevolgd door tien man aan boord klom van de C. 2 en de beman ning last gaf in een compartiment van het schip bijeen te blijven, terwijl hij bespre kingen zou voeren met den commandant van de C. 2. Een matroos, die de wijk had genomen in den gevechtstoren, weigerde te gehoorzamen en doodde een der bezoekers, die hem wilde- dwingen het voorbeeld van zijn kameraden te volgen. De aanvallers wilden vervolgens, dreigend met hun revol vers, de bemanning dwingen in zee te steken onder de vlag van Franco. De Fransche schildwacht had inmiddels den wachtpost van het arsenaal gealarmeerd en de aan vallers vluchtten, waarbij zij den gezag voerder van de C. 2 en den officier-meca nicien als gijzelaars meenamen. Hun auto is aangehouden nabij Bordeaux. In deze auto zaten de commandant van de C. 4, een Franschman, een Spanjaard, die student zegt te zijn, de beide gijzelaars en een Span jaard, Orendain geheeten, die de vermoede lijke dader is van den aanslag in Maart j.1. aan boord van een Spaansch regeerings- schip in de haven van Bayonne. De aan boord van de C. 2 gedoode aanvaller is even eens een bekend terrorist, die de vermoede lijke dader is van den aanslag in Juni j.L in de haven van Marseille. Hij heette Ga- barrain Goni. Een der gearresteerden is in het bezit ge vonden van een brief van den kolonel Troncoso, die het bevel voert over de recht- sche troepen in Guipuzcoa, waarin de com mandant van de C. 2 uitgenoódigd wordt de duikboot tegen een belooning van 2 millioen pesetas uit te leveren. Nadere bijzonderheden. „La Petite Gironde" meldt uit Bordeaux, dat hedennacht vijf personen, die den over val op de Spaansche duikboot C 2 hebben ge pleegd, naar Bordeaux zijn overgebracht, waar zij aan een verhoor zijn onderworpen. Reeds thans zullen de Spanjaarden in staat van beschuldiging kunnen worden gesteld wegens geweldpleging, terwijl andere be schuldigingen ongetwijfeld zullen volgen. Uit het door Havas ingestelde onderzoek blijkt, dat de kapitein van de C 4 door geen enkelen officier of ander lid der bemanning was vergezeld. Juan Las Heras had Zaterdag te Brest den commandant van de C 2 ont moet. Zij waren overeengekomen, dat deze oorlogsbodem aan Franco zou worden gele verd. De bemanning nu was verdeeld, tien opvarenden waren voor den commandant en de anderen tegen hem. Drie Spaansche zeelieden, die bij de zaak betrokken zijn, zijn voortvluchtig, doch zij kunnen ieder oogenblik worden gearres teerd, daar zij niet de grens over kunnen. De autoriteiten zijn in het bezit van papie ren, waaruit blijkt, dat de zaak van zeer groot belang en zeer ernstig is. Bij zijn verhoor betoonde Chaix, een Fransche reserve-officier, zich zeer onthutst. Orandin, die reeds gezocht wordt wegens een bommenkwestie, werd vannacht naar Bordeaux overgebracht. Geen brandstichting van Rotonde vermoed. - Het Oostenrijksche gezantschap te Berlijn deelt mede: Bij de onderzoekin gen, welke tot dusver naar de oorzaak van den brand in de Rotonde zijn gehouden, is geen aanwijzing verkregen voor een brand stichting. Veeleer moet worden aangeno men, dat of een kabelbrand, of onachtzaam- heind bij het vervoer van goederen uit de jaarbeurs de brand veroorzaakt heeft. Communistische studenten gearres teerd. - De politie te Tokio heeft zeven studenten aan de keizerlijke universiteit, die van communistische propaganda ver dacht worden, in hechtenis genomen. Dormoy over de aanslagen te Parijs. - Ter gelegenheid van de opening van het nieuwe stadhuis van Aubusson heeft de mi nister van binnenlandsche zaken, Dormoy, een toespraak gehouden, waarin hij den aanslag in de Rue Presbourg fel hekelde. De socialisten aldus Dormoy bewon deren dergelijke aanslagen niet. Er is niets Fransch in deze terroristische daad. Het ware Frankrijk werkt in rust. Vergeefs streven zekere fracties naar het verbreken der republikeinsche wettigheid. De arbeid van het Volksfront duurt voort. De socialis ten verlangen bij de aanstaande verkiezin gen niet hun bondgenooten te overwinnen. De hoofdzaak is, dat ieder trouw blijft aan het gemeenschappelijk programma. Er moet geen aanval op de radicale partij gedaan worden, doch de reactie moet verslagen worden. Het volksfront aldus besloot Dormoy zal bevestigd en versterkt uit de verkiezingen komen. De zuivering in Rusland. - De presi dent der republiek Karelie, Archipof, en de minister van justitie, Palin, zijn afgezet. Zij I werden beschuldigd van bourgeois-nationa- lisme. Deze afzettingen komen na de re cente onthullingen omtrent een uitgebreide nationalistische, profinsche beweging. De kerkstrijd in Duitschland. - Domi nee Fuellkrug, die optreedt als plaatsver vanger van ds. Niemoeller in de St. Anna- kerk te Dahlem, heeft bekend gemaakt, dat wederom oppositioneele predikanten in Brandenburg gearresteerd zijn. In het ge heel zijn thans berichten ontvangen over 141 arrestaties. Mijnbrand in Engeland. - Gisternacht is brand uitgebroken in de mijn Deed Hill bij Trindon in het graafschap Durham. Twee mijnwerkers zijn om het leven geko men. Italiaansch terrorist verdwenen. - Ver nomen wordt, dat de bekende Italiaansche terrorist Giuseppi Passoti is verdwenen. De politie had juist verdenking tegen hem op gevat, dat hij de dader, ofwel medeplichtig zou zijn aan de brandstichting in een aantal vliegtuigen, welke kortgeleden op het vlieg veld Toussus le Noble verbrand zijn. Passoti zou een doodsvijand zijn van Tamburinim. Onfortuinlijke opstijging met stratos- feerballon. - Zaterdag is een Russische luchtballon opgestegen naar de stratosfeer, doch op een hoogte van 700 a 800 M. be merkte de bemanning, dat gas ontsnapte uit het omhulsel. De ballon begon te dalen en kwam op 4 K.M. van het punt van vertrek neer. Op het oogenblik der landing werden de leden der bemanning, die geen gebruik maakten van hun valscherm, gekwetst, ter wijl de gondel licht beschadigd werd. De toestand dezer leden van de bemanning is geenszins verontrustend. Er is een onder zoek ingesteld om de oorzaken van de da ling vast te stellen. De overwintering aan de Noordpool. - De leider van de Noordpoolexpeditie deelt mede, dat het dagelijks duisterder wordt in het Poolgebied. De zon stijgt nog slechts 5 graden boven den horizon en gaat dan weer onder. Nog verscheidene dagen zal zij zichtbaar zijn en dan zal zij ondergaan, waarna de overwinteraars haar niet zullen weerzien voor Februari 1938. Tot het laatst op zijn post. - De kapi tein van het Amerikaansche vrachtschip Kairis, dat met het s.s. Livanos in botsing gekomen is, heeft geweigerd zijn schip, waarvan alleen de brug nog maar boven water steekt, te verlaten. De maritieme prefect te Buenos Aires heeft een sleepboot uitgezonden om den kapitein te dwingen, het wrak te verlaten. Autobus tegen boom gereden. - Een autobus met oud-strijders, die naar de jaar vergadering van het American Legion te New-York onderweg was, is tegen een boom gereden. Dertig inzittenden werden ten deele zwaar gewond. Ongeregeldheden te Algiers. - Le Ma- tin meldt uit Algiers, dat het gisterochtend tot een botsing is gekomen tusschen een 200-tal leden der Arabische Volkspartij, die, ondanks het verbod van den prefect toch een betooging wilden houden en de politie. De commissaris van politie en een tiental agenten werden gewond. Dertig inheemschen werden licht gewond. Tien betoogers zijn gearresteerd. ONZE POSTVLUCHTEN. De positie der postvliegtuigen is: Ibis (uitr.) te Singapore. Nandoe (uitr.) te Basra. Valk (thuisr.) te Athene en de Torenvalk (thuisr.) te Rangoon. VLIEGTUIGONGEVAL. Hedenochtend is van geringe hoogte de leerling-vlieger reserve-tweede-luitenant J. L. M. Theunissen met een Avro-toestel neergestort op het vliegveld Andir te Ban- doeng. De oorzaak van het ongeval was een fout in het besturen. De bestuurder werd niet ernstig gewond en is naar het militair hospitaal vervoerd. Het les-vliegtuig w^rd zwaar beschadigd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1