DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De Japansche inval in China.
Het bezoek vari Mussolini aan Duitschland.
Ho. 227 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur» C. KRAK.
Dinsdag 28 September 1937
139e Jaargang
De algemeerie toestand.
Het zwaar geteisterde Hankau.
DE BOMBARDEMENTEN.
Grootsche ontvangst in Berlijn.
DE LEIDERS SPREKEN.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTTEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 28 September.
In de politieke commissie der assemblee
van den Volkenbond zijn gisteren de reeds
aangekondigde debatten over Spanje begon
nen en het is vooral Del Vayo, die in een
scherpe rede een aanval ondernam op het
stelsel der non-interventie.
Del Vayo (men moet bedenken, dat dit de
Spaansche minister van buitenlandsche za
ken is) herinnerde er aan, dat de Spaansche
regeering herhaaldelijk de daden van agres
sie van Duitschland en Italië heeft bekend
gemaakt en hij herhaalde de mededeeling
van Negrin, dat Italië zich nog deze dagen
gereed maakt om meer effectieven naar
Spanje te sturen.
Wat zal de Volkenbond doen? riep Del
Vayo uit. Zal hij zich vergenoegen met de
feiten te betreuren? Enzal hij deze aan
de non-interventie-commissie voorleggen?
Del Vayo was scherp, toen hij deze vragen
stelde en toen hij de Londensche commissie
haar zeer trage werkwijze verweet. En hij
werd nog scherper, toen hij redevoeringen
citeerde van Hitier en Mussolini ten gunste
van Franco.
De vrije volkeren, aldus Del Vayo, wach
ten met ongeduld op het tijdstip, dat de ter
reur der dictaturen, veroorzaakt door de
zwakheid van de democratische landen, zal
ophouden. Indien men de dingen hun loop
laat gaan, zal de meening der democratieën
zich keeren tegen hen die hebben toegege
ven aan de chantage der dreiging van een
algemeenen oorlog. Vandaag is Spanje het
slachtoffer, morgen zal het een andere staat
zijn, die lijdt onder een oorlogschantage en
is overgeleverd aan agressies van bepaalde
staten. Een politiek van berusting leidt tot
onmacht en verlies voor den Volkenbond. De
assemblee dient een eind te maken aan de
openlijke agressies. Men mag Spanje niet de
middelen tot zelfverdediging onthouden. Dat
zou gelijk staan met een premie op de
agressie.
11
In de commissie van 23, die belast is met
de behandeling van het Japansch-Chinee-
sche conflict, heeft Wellington Koo, de Chi-
neesche gedelegeerde, scherpe kritiek gele
verd op den Japanschen aanval in China. Hij
herinnerde aan de onmenschelijke wijze
van bombardeeren door de luchtmacht en
noemde dit een duidelijk geval van agressie.
Wellington Koo vroeg zich af, wat de Vol
kenbond kan doen tegenover de schending
van het Handvest, het Briand-Kellogg-pact
en het negen mogendheden-verdrag. Als de
Volkenbond den aanvaller niet kan bedwin
gen, kan hij in ieder geval hem aanwijzen
en bekend maken, wat hij denkt van de Ja-
pansche wijze van oorlogvoeren. Het is in
het belang van den bond, dat hij de schen
ding van recht en menschelijkheidsbeginse-
len veroordeelt. Dat Japan tot een dergelijke
strijdwijze zijn toevlucht neemt, is een uit
daging aan de beschaving. Als men dit geval
toelaat, bestaat er geen enkele waarborg,
dat het zich niet in het Westen zal herhalen.
De Chineesche regeering is van meening, dat
de bond, ongeacht de ervaringen van het
verleden, den regeeringen maatregelen kan
aanbevelen en dat de commissie zonder ver
wijl moet nagaan, welke maatregelen China
het best kunnen helpen. Zij vraagt in het bij
zonder, dat zooveel mogelijk bemoediging
en steun zullen worden verleend. Ik hnpp
aldus Wellington Koo dat de commissie
zich niet zal verliezen in den doolhof der
procedure, doch snel en krachtig zal han
delen.
Na het bewogen expose van den Chinee-
schen vertegenwoordiger verklaarde Cran-
borne, dat de commissie zich zonder omwe
gen moest uitspreken over de luchtbombar
dementen in China. De Engelsche vertegen
woordiger zeide: „Ik kan geen woorden vin
den om uitdrukking te geven aan mijn af
schuw van de luchtaanvallen op de non
combattanten in China. De Britsche regee
ring heeft reeds geprotesteerd en de desbe
treffende regeering verantwoordelijk gesteld.
De bombardementen in China beteekenen
een bedreiging voor de beschaafde wereld.
De Britsche regeering geeft hier uiting aan
haar afschuw van de luchtbombardementen
in China en hoopt, dat de commissie die
plechtig zal veroordeelen. De openbare mee
ning is een factor, waarmede de verantwoor
delijke regeering goed zou doen rekening te
houden".
Uit bovenstaande ziet men, hoe scherp de
luchtaanvallen veroordeeld zijn en het was
dan ook geen wonder, dat de volgende reso
lutie met algemeene stemmen werd aange
nomen:
„De consultatieve commissie, met spoed
de" kwestie van het bombardeeren van open
steden in China door de Japansche lucht
macht besprekend, geeft uitdrukking aan
haar diepe droefheid, welke wordt veroor
zaakt door deze bombardementen, welke den
dood van onschuldige burgers, waaronder
Alle protesten van vreemde mogendheden
ten spijt, gaan de Japanners voort met Chi
neesche centra buiten de eigenlijke ge
vechtsfronten te bombardeeren.
Officieel wordt van Chineesche zijde
medegedeeld, dat tengevolge van de vijf
Japansche luchtaanvallen van Zaterdag te
Nanking ten minste 300 menschen om het
leven zijn gekomen en 400 gewond. Een
Chineesch ambtenaar zeide, dat 96 toestel
len aan de aanvallen hebben deelgenomen
en dat 200 bommen zijn geworpen.
De Japanners houden officieel vol, dat
tijdens het luchtbombardement van Zater
dag van Nanking het Chineesche ministerie
van oorlog geheel is vernield.
De sterke wind en de hevige regenval
hadden Zondag Nanking eenige verade
ming gegeven van de Japansche bombarde
menten. De voorziening met water en elec-
trischen stroom is 's ochtends hervat. Of
schoon het radiostation der regeering en van
het Chineesche Central News gisteren werd
vernield, heeft het agentschap eenige uren
later de verspreiding der berichten hervat
en werd een andere zender in gebruik ge
nomen.
Ernstiger zijn de aanvallen geweest,
waaraan Kanton gisteren weer bloot heeft
gestaan. De aanvallen schenen vooral ge
richt op de spoorlijn Kanton-Hankou en het
station. Het schijnt dat het station niet ge
troffen is, daar men uit andere wijken
meent te hebben waargenomen, dat de bom
men vielen op de naburige huizen. Het valt
echter, naar Reuters correspondent meldt,
moeilijk betrouwbare inlichtingen te krij
gen, daar de Chineezen dit deel van de stad
streng bewaken. Intusschen werden alle be
schikbare Roode Kruis-eenheden naar het
tooneel van den aanval ontboden en zag
men verscheidene omgekomen vrouwen
wegdragen.
Volgens een officieuze meedeeling zijn,
naar raming, tachtig menschen gedood en
gewond. De stad wacht in angstige spanning
op een nieuwen luchtaanvaL De meesten
vonden den dood in hun woning rondom het
station. Een bom schijnt ontploft te zijn in
een spoorwegwerkplaats, waarbij eenige
werklieden omkwamen en een brand ont
stond.
Men heeft nog geen inlichtingen over de
aan de spoorlijn toegebrachte schade.
's Nachts had een Japansch vliegtuig ook
nog twee bommen laten vallen bij het vlieg
veld der stad, maar blijkbaar het doel ge
mist. De projectielen kwamen neer in het
open veld.
Overdreven verhalen?
Van Japansche zijde worden de verhalen
over de duizenden dooden te Kanton bij de
aanvallen van Woensdag en Donderdag
overdreven genoemd. De woordvoerder van
bet ministerie van buitenlandsche zaken te
Tokio heeft gisterochtend verklaard, dat bij
nauwgezet onderzoek gebleken is dat het
grootste aantal getroffenen bij welken Ja
panschen luchtaanval op Kanton ook, niet
meer dan 20 heeft bedragen. Dit hoogste ge
tal van twintig werd geteld in een nood
hospitaal, dat door een Japansche bom
werd getroffen. De Japanners hebben het
niet op non-combattanten gemunt en de
waarschuwing van vice-admiraal Hasegawa,
voordat de bombardementen begonnen, had
juist ten doel te zorgen, dat non-combat
tanten gespaard zouden blijven. De moei
lijkheid is, dat de militaire inrichtingen
midden tusschen de woonwijken in liggen.
De woordvoerder merkte ook op, dat het
internationale recht rog niets nopens lucht
aanvallen regelt. Op de Haagsche conferen
tie van 1922 hebben de Japansche, Italiaan-
sche en andere delegaties erop aangedron
gen, dat de doeleinden voor luchtbombarde
menten zouden worden beperkt en duide
lijk worden aangegeven, maar de Engelsche
en Fransche gedelegeerden hielden vol, dat
alle inrichtingen, die als militaire inrichtin
gen mochten worden beschouwd, gebom
bardeerd moesten mogen worden.
Intusschen meldt Reuters correspondent
te Kanton, dat hij gelegenheid heeft gehad
de getroffen wijken te bezoeken, nadat het
grootste gedeelte van den puinhoop was op
geruimd. Daarbij is hem gebleken, dat geen
belangrijke militaire inrichtingen zijn ge
troffen. Wel zijn er verscheidene gaten ge
slagen in het vliegveld waar verscheidene
vele vrouwen en kinderen, ten gevolge heb
ben. De commissie verklaart, dat geen ver
ontschuldiging bestaat voor dergelijke da
den, welke in de geheele wereld een gevoel
van afgrijzen en verontwaardiging hebben
gewekt en zij veroordeelt deze daden op
plechtige wijze",
loodsen oppervlakkig beschadigd werden.
Ook de gedenkhal voor Soen Jat-sen heeft
eenige schade gelden, doordat tengevolge
van de kracht van een ontploffing in de na
bijheid enkele pannen van het dak werden
gerukt. Bommen, gemikt op de luchtvaart
club te Toengsjan, hebben drie huizen in de
nabijheid vernield en bommen, gericht op
het arsenaal te Sjektseng, misten eveneens
hun doel en vernielden een slaapgelegen
heid van de werklieden, waar eenige doo
den en gewonden vielen.
Het grootste „militaire" verlies viel in een
tijdelijk militair hospitaal te Kamloengfong
in het Noordelijk deel van de stad, waar
gelijk hierboven gemeld, twintig menschen
den dood vonden.
Verschrikkelijke tooneelen.
Een andere correspondent van Reuter
meldt uit Hankou, dat men daar dezelfde
verschrikkelijke tooneelen heeft waargeno
men als Woensdag en Donderdag te Kanton.
Woetsjingmiou, de armenwijk van Hankou,
is zwaar geteisterd. Duizenden dakloozen
loopen ontdaan rond, terwijl gisterochtend
zelfs nog vermoeide reddingsbrigades bezig
waren slachtoffers uit het puin te graven,
van wie de een dood was, maar de ander nog
teekenen van leven vertoonde. Onder de
laatsten zijn er enkelen zoo verminkt, dat
de dood een verlossing voor hen zou zijn.
„Ik keek een hut binnen en zag drie ge-
doode mannen, die nog zaten in een natuur
lijke houding; een hunner hield een dood
kind in zijn armen.Elders kwam ik in een
kamer, waar een héele stapel lijken lag, ter
wijl in het aangrenzende vertrek een Chi
neesche vrouw alweer bezig was een maal
te bereiden. „De moraal van het volk" zegt
deze correspondent, „is uitstekend en de
reddingsbrigades gaan maar onvermoeid
door met hun werk in de hoop nog eenige
levens te kunnen behouden".
De aanvallers vlogen op een hoogte van
circa 600 M„ zoodat zij volgens de vreemde
lingen in de stad heel goed moeten hebben
kunnen zien, dat zij zich boven een dichtbe
volkte wijk bevonden, waarin geen mili
taire doeleinden te vinden waren.
Admiraal Hondo, de Japansche vloot-
attaché te Sjanghai, heeft aan buitenland
sche journalisten verklaard dat de actie van
de Japansche luchtmacht ten doel heeft de
Chineesche militaire opjecten systematisch
te vernielen. Aangezien de Chineezen ook
ziekenhuizen en andere cultureele instel
lingen als militaire opjecten gebruiken,
kunnen deze niet gespaard worden.
Toen men den admiraal opmerkzaam er
op maakte, dat ook de bureaux van Havas,
van een Duitsch en een Amerikaansch
nieuwsbureau werden beschadigd, toonde
de admiraal zich verbaasd en beloofde dat
de Japansche regeering deze kwestie nauw
keurig zal bestudeeren.
Spionnen te Kanton.
De correspondent van de Times te Hong
kong meldde Zaterdag aan zijn blad:
De buitenlanders te Kanton, die belang
hebben bij de situatie in China, zijn van
meening, dat het effect van de Japansche
luchtbombardementen steeds ernstiger zal
worden. De Chineezen beschikken over
Russische vliegtuigen, die langzamer zijn
dan de Japansche en Italiaansche machines
van den vijand. Men is zeer verwonderd
over de merkwaardige werkzaamheid van
spionnen, die de Japansche bombardements
vliegtuigen aanwijzingen geven van de da
ken van de huizen van Kanton af. In den
beginne geloofde men niet aan de spionnen-
verhalen, die de ronde deden, maar thans
neemt men toch wel de waarheid er
van aan. Uit vertrouwde bron wordt ver
nomen, dat in de afgeloopen week meer dan
honderd spionnen ter dood zijn gebracht.
Op groote schaal worden arrestaties ver
richt, ook onder niet-Chineezen en onder
de bedienden van buitenlanders, hetgeen
aanleiding heeft gegeven tot het totaal on
juiste gerucht, dat huiszoekingen zouden
zijn verricht in consulaten en woningen van
buitenlanders.
De buitenlanders bier schatten het aantal
dooden en gewonden te Kanton tijdens de
afloopen week op ongeveer 500. Leden van
het roode kruis, die uit Kanton naar Hong
kong zijn teruggekeerd, melden dat er een
nijpend tekort is aan verbandstoffen, zelfs
aan het gewone verbandgaas, zoodat er pa
pier moest worden gebruikt voor het aan
leggen van verbanden. Er is thans te Hong
kong een internationaal roode kruiscomité
opgericht, dat zorg draagt voor het zenden
van verbandmiddelen voor Kanton.
Volgens berichten uil Chineesche bron
zyn de Japansche vliegtuigen thans naar
Formosa teruggekeerd om benzine te laden
en in dien tusschentijd heeft Kanton rust
gehad. Een enkel Japansch vliegtuig heeft
hier en daar bommen laten vallen, maar het
schijnt, dat er sinds Vrijdag nergens belang
rijke schade is aangericht.
Geblindeerde trein in den aanval.
De bladen melden uit Peiping, dat een
Japansche geblindeerde trein aanvallen on
derneemt op het station van Hsinlo aan de
spoorlijn PeipingHankou. Voorts hebben
de Japanneezen Feng-Stjiakau Ingenomen,
op 30 mijl van de grens van Sjantoeng. Zij
hebben de Chineesche linies langs de rivier
Tseya doorboord ten Noordwesten van
Tsingtsien. Men verneemt verder, dat de
missiepost der Britsche methodisten geen
slachtoffers telt als gevolg van den lucht
aanval van Vrijdag, maar dat de kerk en
het instituut zware schade leden.
Amerika volgt de gebeurtenissen
nauwlettend.
In antwoord op een door journalisten ge
stelde vraag, of de Amerikaansche regeering
niet voornemens was nieuwe maatregelen
te treffen wegens de bombardementen op
Nanking en Kanton, antwoordde minister
Huil, dat de regeering de gebeurtenissen
nauwlettend bleef volgen, maar dat hij hier
aan verder niets had toe te voegen.
Voorts zeide hij, dat de regeering van
Tokio nog niet geantwoord had op de pro
testen van Washington.
Gisteravond te 17.39 uur reden de
beide speciale treinen, waarmede de
duce en de Führer met hun gevolg
reisden, het station Heerstrasse te Ber
lijn binnen. Op het perron werden de
beide staatslieden ontvangen door ge
neraal Goering en andere Duitsche
staatslieden, alsmede de leden van de
Italiaansche legatie te Berlijn, de Itali
aansche consuls uit het geheele Rijk en
leden van de fiascio en vertegenwoor
digers van de Italiaansche kolonies.
De eerewacht voor het station was be
trokken door een compagnie van de S.S.
lijfwacht van Hitier, twee compagnieën van
het leger, een compagnie van de lucht-
luchtmacht en een compagnie van de
marine.
Terwijl de muziek de volksliederen van
Duitschland en Italië speelde, inspecteer
den de beide staatslieden de eerewacht.
Vervolgens reden beiden per auto naar het
paleis van den rijkspresident. Langs den
geheelen weg werden de staatshoofden
luide toegejuicht.
Behalve de reeds genoemden waren op
het station Heerstrasse ook de leden van
het diplomatieke corps en de militaire atta-
che's aanwezig ter begroeting van den
duce en den Führer.
Geheime besprekingen.
Volgens een eigen bericht van het D. N.
B. zijn alle berichten in de buitenlandsche
pers met nadere bijzonderheden over den
inhoud van de besprekingen tusschen Be-
nito Mussolini en Adolf Hitier, alsmede
over een uitnoodiging van Mussolini aan
Hitier om een bezoek te brengen aan Italië
of over een aanstaand beroep van beide
staatslieden op de westelijke mogendheden
voortijdige voorspellingen, welke op zuiver
fantasie berusten. De besprekingen tusschen
den Führer en zijn gast worden streng ge
heim gehouden. Ook staat nog niet vast of
na afloop van het bezoek van den duce een
officieel communiqué over den inhoud van
de besprekingen zal worden gepubliceerd.
Tafelreden van Hitier en Mussolini.
Aan het diner, dat gisteren den duce
werd aangeboden hielden de Führer en de
duce tafelreden.
„Als leider en kanselier van het Duitsche
volk, heb ik de groote eer en vreugde Uwe
excellentie heden in de hoofdstad van het
Rijk van harte welkom te heeten", aldus
begon Hitier. „Met mij begroet de Duitsche
natie op dit feestelijk uur in U den genia-
len schepper van het fascistische Italië, den
vormer van het nieuwe imperium". De
Führer verklaarde verder, dat Mussolini
uit de begeestering van het volk langs den
weg, welken hij heeft gevolgd, heeft kunnen
opmaken, dat dit bezoek voor het Duitsche
volk meer is dan een gewoon diplomatiek
gebeuren. Duitschland en Italië hebben
elkaar in dezen tijd vol verwarring gevon
den omdat zij van gelijke politieke opvat
ting zijn en gelijke belangen hebben. Dit
hebben de besprekingen, welke beide
staatslieden de laatste dagen hebben ge
voerd wederom bewezen. Deze samenwer
king moet niet worden opgevat als een blok,
dat gevormd wordt tegen andere Europee-
sche staten.
„Ik hef derhalve mijn glas op", zoo be
sloot Adolf Hitier zijn rede, „op het welzijn
van den koning van Italië, keizer van
Ethiopië, Uw hooge souverein, alsmede op
het persoonlijk welzijn van Uwe excellentie
zelf en op het groeien en bloeien van de
fascistische Italiaansche natie".
Mussolini antwoordde: „Sedert ik Duit-
schen bodem betrad, heb ik overal de
geestelijke atmosfeer van een groot be
vriend volk van Duitschland in het bruine
hemd, van Duitschland van Adolf Hitier
om mij gevoeld. In den leider en kanselier
van het Duitsche volk begroet ik den strij
der, die het Duitsche volk het bewustzijn
van zijn grootheid heeft teruggegeven. Ik be
groet ik hem den man, die het land, waar
mede Italië door zoovele banden van geest
en arbeid is verbonden, opnieuw heeft ge
schapen. De fascistische en de nationaal-
socialistische revolutie waren en zijn schep
pende revoluties. Duitschland en Italië heb
ben op hun grond groote werken van cul
tuur en vooruit gsm g geschapen, nieuwe en
niet minder groote werken zullen in de
toekomst ontstaan".
De duce verklaarde de kracht en het ge
loof van het Duitsche volk te bewonderen.
De DuitschItaliaansche solidariteit is
leven en werkdadig, het is geen gevolg van
berekening op diploipatieke spitsvondig
heid, doch van gemeenschappelijke belan
gen en richt zich niet tegen de overige we
reld. Italië en Duitschland willen met alle
overige volken samenwerken, wanneer zij
van goeden wil zijn.
Zij verlangen alleen begrijpen voor hun
behoeften en gerechtvaardigde verlangens.
De besprekingen van de laatste dagen heb
ben de vriendschap versterkt, Mussolini
neemt de herinneringen aan de krachtige
Duitsche troepen met zich mee en hij dankte
voor de goede ontvangst, welke hem was
bereid. De duce hief vervolgens zijn glas
op en dronk op het groeien en bloeien van
het nationaal-socialistische Duitschland en
het welzijn van Adolf Hitier.
De hoofdstad in feesttooi.
Ter gelegenheid van het bezoek van den
duce zal vandaag in Berlijn alle arbeid
rusten. Vanochtend zou de duce een bezoek
brengen aan de Italiaansche ambassade en
aan het huis der Fascio. Hedenmiddag zal
hij de gast zijn van generaal Goering in
diens buitenverblijf Karinhall.
Vanavond zal de groote betooging op het
Maifeld worden gehouden, welke zal wor
den bijgewoond door den Führer en den
duce, die beiden het woord zullen voeren.
Deze betooging zal het hoogtepunt zijn van
het bezoek van Mussolini aan Duitschland.
Te 18.30 uur zal minister dr. Göbbels de
vergadering openen, waarna de duce en de
Führer zullen spreken. Hiema zullen zij
zich naar de regeeringsloge bevinden en te
19.40 zal het concert beginnen, waaraan
4000 militaire muzikanten zullen mede
werken.
Omstreeks 20 uur zal de Führer met den
duce en de overige gasten naar Wilhelm-
strasse terugkeeren.
De verdwijning van de Miller. - Vice-
admiraal Kedroff, de onder-voorzitter van
den Bond van Russische oud-strijders, heeft
tegenover een correspondent van Havas ver
klaard, dat de bond er van overtuigd is, dat
generaal de Miller „het slachtoffer der
bolsjewisten is geworden, evenals generaal
Koetjepof zeven jaar geleden". Hij voegde
er aan toe, dat generaal Abramof, de in
Bulgarije wonende eerste plaatsvervangende
voorzitter, thans het voorzitterschap van den
Bond had aanvaard.
Gespannen toestand te Nazareth. -
Onder de Arabieren te Nazareth heerscht
groote bezorgdheid over de maatregelen, die
de regeering zou kunnen nemen in ver
band met den gisteren gepleegden moord
op twee Britten. Reeds zijn 108 personen
gearresteerd, waaronder talrijke Arabische
notabelen. De meeste winkels te Nazareth
zijn in verband met den gespannen toestand
gesloten en in de stad is een afdeeling Brit
sche troepen aangekomen.
Russische vonnissen. - De „Toerkmens-
kaia Iskra" meldt, dat het hooggerechtshof
van Turkmenistan zes technici wegens sa
botage bij den bouw van een groep che
mische fabrieken tot den dood door den
kogel veroordeeld heeft. Vier personen zijn
tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld.