DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
15918
L
gvraevn» tMstand. Engeland bereid, bemiddelend op te treden.
Ho. 229 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Donderdag 30 September 1937
139e Jaargang
Chineesche heldenmoed met den dood bekocht.
DE PROTESTEN TEGEN JAPAN.
De 100.000
viel heden op
Nieuws in 't kort.
Mislukte Luchtraid op
Barcelona.
Tweedracht in de U. G. T.
URANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2,—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telel 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA
Ben ito Mussolini is gistermiddag om kwart
over drie weer vertrokken en zal vandaag
te Rome terugkeeren. Daar wacht hem he
denmiddag een grandioze ontvangst. Alle
partij formaties zijn opgeroepen en zij zuilen
langs den weg staan, die de Duce zal volgen
van het station naar de Plazza Venezia, waar
het volk zich zal verzamelen, om Mussolini
zijn vreugde, aanhankelijkheid en vertrou
wen te betuigen. En daar zal Mussolini een
rede houden, welke naar men gelooft
van eenige beteekenis zal zijn, daar Musso
lini zou kunnen profiteeren van het uitbren
gen van het verslag van zijn reis om bepaal
de punten der politieke ontwikkeling uiteen
te zetten.
Dat zou dus een belangrijke en in elk ge
val belangwekkende rede kunnen worden,
maar.... zal de Duce werkelijk nieuws ver
tellen?
Voorloopig betwijfelen we dat, ook al, om
dat er in Berlijn geen enkel officieel commu
niqué over Mussolini's bezoek gepubliceerd
zal worden. Waar de Duitsche regeering
dus blijkbaar weinig voelt voor openbaarma
king van de gehouden besprekingen, laar zal
Mussolini al even weinig gesteld zijn op me-
dedeelingen van te internen aard.
Intusschen verklaart de „Giornale d!
Italia", dat het bezoek van Mussolini aan
Duitschland bevestigd heeft, dat er op het
oogenblik twee Europa's bestaan: het nieuwe
Europa van fascisme en nationaal-socialisme
en het oude Europa van de liberaal-democra
tische traditie. Is het mogelijk aldus
vraagt het blad het jonge en het oude
Europa te verzoenen? Te Berlijn heeft men
eens te meer verzekerd, dat verzoening mo
gelijk is. Fascisme en nationaal-socialisme
hebben als partij geen programma van ver
breiding en als staat geen agressief program
ma. Als in de toekomst Europa fascistisch zal
zijn, zal dat geschieden door de natuurlijke
evolutie der nationale, binnenlandsche
krachten. In afwachting daarvan kunnen de
beide Europa's naast elkaar leven in een
geest van samenwerking. Maar het nieuwe
Europa vraagt van het liberaal-democrati
sche goeden wil en begrip voor zijn nieuwe
levenswijze. De verschillen moeten terzijde
gesteld worden: men moet de solidariteit
voor de gemeenschappelijke vredestaak te
rugvinden. Dezen oproep hebben Hitier en
Mussolini tot Europa gericht, thans moeten
de andere landen spreken en handelen.
Het plotselinge vertrek van den Russischen
ambassadeur te Nanking, Bogomolof, naar
Moskou (men zie ook het nieuws over den
oorlog in China) heeft zooals men weet te
Sjanghai veel commentaar uitgelokt. Zooals
we reeds melden in de kolommen hiernaast,
is men van meening, dat de regeering te
Moskou haar ambassadeur in China wil
raadplegen over de rol van Sovjet-Rusland
in het huidige conflict en men gelooft daar
ook, dat het gevolg van deze raadpleging wel
eens een toenadering tusschen China en de
Sovjet-Unie kon zijn. De politieke betrekkin
gen tusschen Moskou en Nanking zijn niet
veranderd, doch de meeningsverschillen tus
schen de beide regeeringen hebben betrek-
Reuter meent te weten, dat in de ka
binetszitting van het Britsche kabinet
gisteren in de eerste plaats den toe
stand in het Verre Oosten en die in de
Middellandsche Zee besproken zijn.
Ten aanzien van het eerste vraagstuk
verwacht men niet, dat het voorstel tot
boycot van Japansche goederen, dat
door zekere kringen naar voren is ge
bracht, in eenig opzicht de goedkeuring
der regeering zal verwerven.
Niettemin wordt vernomen, dat En
geland zoo noodig bereid zal zijn als
bemiddelaar tusschen de strijdende
partijen op te treden.
Naar voorts uit Genève wordt gemeld,
heeft Lord Cranborne in de commissie van
25 verklaard, dat Engeland bereid is deel
te nemen aan een conferentie der meest
belanghebbende mogendheden om het con
flict in het Verre Oosten op de een of an
dere wijze te regelen, mits bedoelde mo
gendheden eveneens bereid waren aan zulk
een conferentie, zooals Bruce (Australië)
die heeft voorgesteld, deel te nemen
Oorlogsschepen bombardeeren
Poetoeng.
De Japansche oorlogsschepen zijn gister
middag om kwart voor vijf begonnen den
rivieroever van Poetoeng (de tegenover het
oude Sjanghai aan de Wangpoe liggende
stadswijk) krachtig te bombardeeren. De
granaten floten over de buitenlandsche
schepen, die op Wangpoe voor anker la
gen. Het vuur was gericht op de electrische
centrale van Poetoeng.
De woordvoerders der Japansche marine
heeft de pers medegedeeld, dat het Japan
sche landingscorps bij Sjanghai ten zuiden
van het park van Hongkioe een halven kilo
meter in de richting van Tsjapei is opgerukt
en den spoorweg SjanghaiWoesoeng heeft
bereikt
De woordvoerder van het Japansche le
ger verklaarde, dat de frontlijn te Sjanghai
geen verandering heeft ondergaan. In bui
tenlandsche kringen gelooft men, dat de
hardnekkige tegenstand der Chineezen het
Japansche aanvalsplan heeft verijdeld.
Volgens een bericht uit Japansche bron
moesten de Chineezen bij een mislukten
aanval 250 dooden op het slagveld achter
laten. Hieronder vond men de lijken van
drie Chineesche meisjes-studenten.
Chineesche heldenmoed.
Chineesche soldaten hebben een staaltje
van heldenmoed gedemonstreerd met hun
poging, om het bij Sjanghai liggende Ja
pansche vlaggeschip „Idzoemo" in de lucht
king op het gebied van de binnenlandsche I te *aten vliegen,
politiek; deze geschilpunten zullen tegen- Onder begunstiging van de duisternis ver
over de bedreiging van China en van de trokken, naar Reuter meldt, ruim twintig
Sovjet-Unie gemakkelijk vergeten kunnen Chineesche soldaten sommigen aan boorc
worden. Hoewel de Sovjet-Unie in het hui- van sampans de anderen zwemmend, uit
dige conflict geen rol speelt, is de houding Poetoeng omb ij de „Idzoemo een mijn te
vï de regeering te Moskou een factor Van I plaatsen. Nadat zij het stalen net hadden
de allergrootste beteekenis voor de plannen I bereikt, dat rond de „Idzoemo is aange
van Nanking zoowel als van Tokio. Men
weet in politieke kringen te Sjanghai wel,
dat de kringen van het Japansche leger en
de Japansche marine het als hun voornaam
ste taak zien de communistische bedreiging
te bestrijden en daarmede de Sovjet-Unie
en velen te Sjanghai gelooven dan ook, dat
Idzoemo'" is
bracht, begonnen zij dat door te knippen,
doch in het icht van den aanbrekenden dag
werd hun aanwezigheid aan boord van de
„Idzoemo" opgemerkt. Ziende, dat de Chi
neesche soldaten in elk geval verloren zou
den zijn, lieten hun kameraden op den oever
de mijn door middel van een kabel sprin
gen. Bij de ontploffing werden alle Chinee-
de strijd van dit oogenblik sle i zgn gedoo<j) terwijl een regen van scherven
bereiding van een grooter conf 1C op het Japansche schip neerdaalde. De ont-
Japansche militaire kringen on was zoo hevig, dat talrijke officie-
achten.
Men weet te Sjanghai dat te Tokio groote
vrees bestaat voor de Russische plannen en
dat men de overtuiging heeft dat de Sovjet-
Russische regeering slechts wacht op het
oogenblik, dat Japan zich in een strijd tegen
China geheel heeft uitgeput om Japan aan
te vallen. De veronderstelling, dat de regee
ring te Tokio een dergelijken aanval tot
iederen prijs wil voorkomen, lijkt dus aanne
melijk. Men ziet een aanwijzing van deze
toenemende Russisch-Japansche spanning in
de steeds grooter wordende troepenzendin
gen naar Mantsjoekwo. Te Sjanghai houdt
men zich volgens een correspondent van Ha
ren en manschappen aan boord van den op
bijna een kilometer afstand gelegen Ame-
rikanschen kruiser „Augusta" uit hun bed
den werden geworpen.
Van de fronten.
Aan het front langs de spoorlijnen Pei-
ping—Hankau en TientsinPoekau zijn de
Japanners verder opgerukt. Generaal
Teraoetsji, de Japansche opperbevelhebber
kwam 's middags te Paoting (Paotingfoe)
aan. Volgens tot dusver niet bevestigde ge
ruchten, zal het Japansche hoofdkwartier
naar deze plaats (op 146 K.M. van Peiping)
worden overgebracht. De Japansche troepen
vas eveneens bezig met de mogelijkheid dat I thans ongeveer 80 K.M. ten zuiden
Japan als het door tegenslag in China m de
knel komt, alles zal doen om een grootqp
conflict uit te lokken, dat zich met name
ook over Europa uit zou moeten breiden,
waardoor dan een gedeelte van de Sovjet-
Russische troepen in Europa bezig zou zijn
nauwe samenwerking tusschen Rusland en
China zelfs binnen korten tijd niet uit
zal kunnen blijven, welke samenwerking dan
meer positief zou moeten zijn dan die van
en dat tevens te groot krachtsvertoon van de het verdrag van non-agressie tusschen de
Westersche mogendheden in den Stillen beide landen en men gelooft, dat de reis van
Oceaan onmogelijk zou maken. In verband Bogomolof naar Moskou de gebeurtenissen,
met deze mogelijkheden en gevaren acht welke in dit verband te verwachten zijn, zal
men het te Sjanghai dan ook zeker dat een verhaasten.
'van Paoting. In dezen sector hebben eer
gisteren voor het eerst Chineesche vlieg
tuigen aan den strijd deelgenomen.
Wat den strijd ter zee betreft, verneemt
het Japansche agentschap Domei uit Hong
kong dat Japansche marinevliegtuigen bij
Macao het Chineesche patrouillevaartuig
„Woe-feng" (200 ton) tot zinken hebben ge
bracht. De oude Chineesche 2600-tons-krui
ser ,Tsjauho" zou bij Kanton door Japan
sche vliegtuigen ernstig zijn beschadigd.
Voorts heeft de douane te Sjanghai vol
gens Havas een telegram uit Pakhoi ont
vangen, waarin gezegd wordt, dat verschei
dene jonken door een Japansche kruiser in
brand zijn geschoten.
Wanneer de Japansche operaties ge
ëindigd en met succes bekroond zullen
zijn, zal, naar de correspondent te Pao
ting van de Tokio-sche „Nitsji Nitsji
Simboen" voorspelt, een autonome fede
ratie der vijf provincies van Noord
China worden gesticht. Voorts zouden
deze provincies dan worden gedemili
tariseerd.
Dit alles zou volgens den correspondent
het voordeel hebben, dat deze provincies
het geld, dat zij thans aan de generaals be
talen, zelf zouden kunnen uitgeven.
Japan antwoordt op protesten der
mogendheden.
De Japansche regeering heeft de diploma
tieke vertegenwoordigers van Engeland, de
Vereenigde Staten, Frankrijk en Rusland
te Tokio haar antwoord overhandigd op de
protesten dezer mogendheden tegen het
bombardeeren van Chineesche non-combat
tanten. Over den aard van dit antwoord is
niets bekend geworden.
Volgens een Domei-bericht uit Sjanghai
heeft de Fransche ambassadeur Naggiar 27
dezer bij den Japanschen ambassadeur
Kawagoe geprotesteerd tegen het werpen
van een bom op de bureaux van Havas tij
dens den luchtaanval op Nanking van 25
September j.1. Naar verluidt, heeft de Fran
sche ambassadeur zich het recht voorbehou
den schadevergoeding te eischen.
Naar het Britsche departement van bui-
tenlandschen zaken heeft medegedeeld, stelt
de Britsche regeering zich voor het Parle
ment te verzoeken Sir Hughe Knatchbull-
Hugessen, den Britschen ambassadeur in
China, in verband met de ernstige verwon
dingen, welke deze heeft opgeloopen,
5000 toe te kennen.
Verontwaardiging in Japan.
De Japansche pers geeft uiting aan haar
verontwaardiging op de resolutie, welke
door de volkenbondscommissie is aange
nomen.
De Hocho Racboen schrijft, dat een ver
haal dat slechts door een persoon wordt
verteld, geen bewijs heeft en dat derhalve
Japan zich niets heeft aan te trekken van
deze resolutie, welke gegrond is op een
zijdige rapporten. De overige bladen nemen
een gelijke houding aan.
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft
verklaard, dat de Chineesche berichten over
aanvallen op niet strijders, hospitalen en
scholen door de Japansche troepen en lucht
macht onjuist zijn.
De Chineezen volgen deze methode, om
dat zij geen hoop hebben op een overwin
ning. Verder beschuldigde hij Chineesche
censoren te Sjanghai er van in de perstele-
grammen over een luchtaanval op Sjanghai
de woorden „Chineesche vliegtuigen" te
hebben vervangen door „Japansche vlieg
tuigen".
Verder sprak de woordvoerder nogmaals
het bericht tegen, dat een Japansche onder
zeeër een aantal Chineesche jonken in den
grond zou hebben geboord waarbij driehon
derd opvarenden om het leven zouden zijn
gekomen.
Volgens den woordvoerder hebben de
Japansche oorlogsbodems opdracht geen
jonken lastig te vallen.
Plotseling vertrek van Russischen
ambassadeur.
De Russische ambassadeur te Nanking,
Bogomolov, is plotseling naar Moskou terug
geroepen en dit haastig vertrek heeft in
Japan de meening gewekt, dat de ambassa
deur een belangrijke rol heeft te spelen in
een Chineesch-Russische toenadering.
Hoewel de Sovjet-Unie niet bij het tegen
woordige conflict is betrokken, is haar hou
ding toch de belangrijkste factor bij alle
politieke en strategische plannen van Ja
panners en Chineezen. Daar Japan's leger
en marine het als hun eerste taak beschou
wen een einde te maken aan de dreiging
van het communisme en van de Sovjet-Unie,
zijn in politieke kringen velen van mee-
ning, dat de tegenwoordige strijd slechts de
voorbereiding vormt van een Russisch-
Japansch conflict, dat Tokio onvermijdelijk
acht. Men legt er in dit verband den nadruk
op, dat de Japansche operaties van thans
niet dienen om bepaalde economische oog
merken te verwezenlijken, maar dat Japan
den strijd tegen China pas is begonnen na
de mislukking der diplomatieke pogingen
om Nanking tot „samenwerking tegen het
communisme" te brengen. Met dit laatste
bedoelde Japan volgens Chineesche poli
tici, dat Nanking het mogelijk zou maken
dat het Japansche leger bij een conflict met
Rusland van het Chineesche grondgebied
zou mogen gebruik maken en dat China in
dat geval neutraal zou blijven tegenover
Japan.
Men doet in dit verband opmerken, dat
de Japansche veldtocht in de half-woestijn'
achtige gebieden van Tsjahar geen ander
belang heeft dan de verdediging van
Mandsjoekwo's westgrens te verzekeren en
de verbindingen tusschen China als men-
schenreservoir en Rusland als wapenreser
voir te verbreken. In het onophoudelijk
zenden van troepen naar Mandsjoekwo ziet
men een aanwijzing voor de zeer ernstige
Russisch-Japansche spanning.
De dagelijksche doodvonnissen. - Lenin
gradskaja Prawda meldt, dat de militaire
rechtbank te Leningrad tien ambtenaren
van de electriciteitsvoorziening ter dood
heeft veroordeeld, daar zij „op instructie
van de Gestapo" zich schuldig maakten aan
spionnage en terrorisme. Zij hadden o.a.
sabotage gepleegd, tengevolge waarvan
Leningrad op 19 September in duisternis
gehuld was.
Onlusten in Britsch-Indië. - In Wazirl
stan (Br.-Indië) zijn weer schermutselingen
met opstandige stammen voorgevallen,
waarbij een Indisch officier en vijf Indische
soldaten zijn gedood en 24 Indische soldaten
zijn gewond. De tegenstanders leden zware
verliezen; de troepen vonden zeven dooden
op het slagveld.
Norman Ebbutt ziek. - De voormalige
Berlijnsche correspondent van de „Times",
Norman Ebbutt, heeft volgens de „Daily
Herald" tijdens een vacantie in Kent een
inzinking gehad. Hij is in een ziekenhuis
opgenomen.
Arabische notabelen naar concentratie
kamp. - Talrijke Arabieren, w.o. verschil
lende notabelen en leiders, die in verband
met den moord op den Engelschman An
drews zjjn gearresteerd, zijn veroordeeld tot
drie maanden opsluiting in een concentra
tiekamp. Men spreekt zelfs van ruim 200
geconcentreerden.
Scheepsbotsing bij Brest. - In dichten
mist zijn op 45 mijl afstand van Quessant
de stoomschepen „Norma" uit Bergen en
Catilina" uit Oporto met elkaar in botsing
gekomen. De bemanning van het Portu-
geesche schip is door het Noorsche aan
boord genomen. De „Catilina" wordt naar
Le Conquet gesleept.
Muiterij aan boord van een Britsch
schip. - Volgens berichten in de Poolsche
pers is muiterij uitgebroken aan boord van
het schip „Jaron", dat onder Engelsche vlag
vaart. Vier matrozen, die de muiterij leid
den, zyn, nadat de opstand was onder
drukt, aan land gezet. Naar verluidt bestaat
de lading van het schip uit oorlogsmateriaal,
dat in een Oostzeehaven is geladen. Nadat
de muiterij onderdrukt was, is de eerste
officier met den cargadoor aan land gegaan
om de reeders in kennis te stellen met de
incidenten. Het schip was bevracht door een
Fransche maatschappij. Tijdens dit verblijf
aan land is de eerste officier gevlucht en
heeft het schip het ruime sop gekozen. Naar
verder wordt vernomen, heeft de „Jaron"
reeds eenige malen van naam gewisseld en
het schip komt niet voor in het scheeps
register als varende onder Britsche vlag.
Een late veroordeeling. - Eén der
leiders van den Februari-opstand in 1934 in
Weenen, die tijdens de gevechten met de
regeeringstroepen met een aantal sociaal
democratische arbeiders de gasfabriek Leo-
poldau bezet had en die later naar Rusland
was uitgeweken, is thans tot vijf jaar zware
kerkerstraf veroordeeld.
Opstand in Abessinië? - De „Paris
Soir" publiceert een bericht van zijn cor
respondent te Djiboeti, waarin deze mede
deelt, dat Dessie dezer dagen werd bedreigd
door een opstand der inboorlingen. De
Italianen hebben volgens de correspondent
alle beschikbare vrachtauto's gerequireerd
om versterkingen te zenden. Verwoede ge
vechten zouden zijn geleverd, waarbij zware
verliezen zouden zijn geleden. Verder zou
den 50.000 Abessiniërs, gewapend met ge
weren en mitrailleurs, de Italianen ge
dwongen hebben enkele gebieden in het
Zuidwesten te ontruimen. De inboorlingen
zouden zelfs de beschikking hebben over
enkele tanks. Vierhonderd gewonde Italianen
zijn via Djiboeti naar Italië vertrokken.
Buikloop-epidemie in Japan. - In de
Japansche provincie Foekoeoka is een buik
loop-epidemie uitgebroken. Van de vijf
honderd zieken zijn reeds ongeveer drie
honderd overleden.
Twee driemotorige vliegtuigen der recht-
schen hebben gister gepoogd naar Barcelona
te vliegen. Zij werden daarin echter ver
hinderd door het afweergeschut.
Tegen het middaguur vlogen drie recht-
sche toestellen boven verscheidene dorpen
aan de Catalaansche kust. Ze wierpen bom-"
men neer, waarbij onder de burgerbevol
king drie personen werden gedood en vijf
gewond.
Blijkens een bericht uit Valencia heeft
het bestuur van de Algemeene Arbeiders
Unie (de U. G. T.), waarvan Largo Cabal-
lero secretaris-generaal is, een in krachtige
termen gestelden brief ontvangen van 29
gedelegeerden van tot de U. G. T. behoo-
rende bonden. Deze brief wijst er op, dat er
oneenigheid bestaat tusschen het bestuur en
den nationalen raad der U. G. T. De 29 bon
den, waarvan er 13 onlangs uit de U. G. T.
werden gezet (in het geheel maken 42 syn
dicaten deel uit van de U. G. T.), vragen
een dringende bijeenroeping van den natio
nalen raad opdat deze de omstandigheden
zal onderzoeken, waaronder de uitzetting
der 13 bonden is geschied.
In een door de 29 gedelegeerden onder
teekend manifest wordt o.a. gezegd: „Wij
willen den oorlog winnen, wij richten ons
tot het proletariaat. De nog overgeblevenen
in het bestuur willen zich verzetten tegen
de bijeenkomst van den nationalen raad.
Tijdens de jongste ministerieele crisis pu
bliceerde het bestuur van de U. G. T. een
mededeeling, waarin het zijn steun weiger
de aan elke regeering, welke Largo Cabal-
lero niet tot minister-president zou hebben.
Onmiddellijk na de samenstelling van het
kabinet-Negrin keurde de nationale raad de
houding van het bestuur af en bood zijn
onvoorwaardelijken steun aan de regeering
aan."
Het manifest toont aan, dat het bestuur
zich niet aan zijn beginselen heeft gehou
den en dringt aan op syndicalistische en
politieke eenheid in het republikeinsche
Spanje.
De contra-spionnage.
De Madrileensche politie deelt mede dat
er een aantal individuen zijn gearresteerd,
die tot een Phalangistische organisatie be-
hooren en in verbinding stonden met de
onlangs door de contra-spionnagediensten
ontdekte organisatie.
Senorita Rosario de Llano, een zuster
van den rechtschen generaal Queipo de
Llano, die tezamen met zeven andere gij
zelaars door de regeering te Valencia is
uitgewisseld, is aan boord van den Brit
schen destroyer „Vanoe" uit Valencia te
La Linea aangekomen.
Meer dan 600 vrouwen uit Madrid zijn
gisteren naar de Fransche grens gediri
geerd. De 30 personen, die in de legatie van
Uruguay te Madrid een onderdak hadden
gevonden, zijn Woensdagnacht aan boord
van het Britsche s.s. „Gibelzedjon" met be
stemming naar Marseille vertrokken.
Van de fronten.
Omtrent de krijgsverrichtingen meldt
Havas uit Saragossa dat de linksche troe
pen gisteren hun aanvallen in den sector
van Fuentes de Ebro hebben gestaakt: zij
waren daar ges .uit op krachtige verdedi
gingslinies, welke slechts met die bij Madrid
vergeleken kunnen worden. De strijd ver
plaatst zich naar het noorden, naar het
front voor Java en naar dat tusschen
Huesca en Saragossa. Bij Java versterken
de linkschen hun druk, terwijl ten zuiden
van Huesca de rechtsche troepen het initia
tief hebben. Ten noordoosten van Saragossa
zijn de linksche troepen verdreven uit de
laatste stellingen, waaruit zij nog den weg
naar Huesca en den spoorweg, die daar
mede tot Almudevar evenwijdig loopt, kon
den bedreigen. De rechtschen trekken in dit
gebied langzaam maar zeker op. In den
sector van Orna was de strijd veel heviger.
De linksche troepen deden op een dag drie
aanvallen, doch zonder resultaat.