DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Hechte verdediging der Chineezen
te Sjanghai.
ft
No. 231 Dit nummer bestaat uit vier bladen. Directeur: C. KRAK.
Zaterdag 2 October 1937
139e Jaargang
De algemeerie toestand.
Het Japansche offensief geen noemenswaardig succes.
Japansche meeningsverschillen.
SpaanscheCortes geopend.
Redevoeringen van Barrio en Negrin,
Nieuws in 't kort.
De zomertijd voorbij!
De zomertijd zal dit jaar
hedennacht eindigen.
De klokken zullen dan om
3 uur worden teruggezet
op 2 uur.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. TeleL 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 2 October.
In Frankrijk naderen de Kantonnale
verkiezingen en in verband daarmee heeft
de radicale en socialistische radicale partij
een manifest uitgevaardigd, waarin ver
schillende onderdeelen de moeite van
publicatie waard zijn.
Door arbeid "n door te produceeren
aldus het manifest is de commercieele
balans van Frankrijk te herstellen, wat
een voorwaarde is voor de handhaving
van den vrede.
Wij willen echter niet, zoo vervolgt het
manifest, dat de arbeid door enkelen wordt
geëxploiteerd. Ieder moet door den arbeid
een waardig en gelukkig bestaan kunnen
vinden. Daarom sluiten wij ons aan bij
het onderzoek, dat de regeering in over
eenstemming met C. G. T. instelt naar
Frankrijk's productie. De arbeid moet ook
in staat stellen te sparen, zoodoende de
vorming van eigendom mogelijk makend.
De eigendom heeft echter voor ons be
perkingen. Wij willen voor een zoo groot
mogelijk aantal burgers eigendom moge
lijk maken, zijn echter van meening, dat
de ophooping van eigendom in machtige
naamlooze vennootschappen een gevaar
vormt voor den staat. Daarom dient de
staat controle uit te oefenen, omdat hij de
eenige bewaker is van het nationale belang
en opdat de vrijheid van handel voor allen
veilig zij.
Op het platteland heerscht een malaise,
welke een vlucht naar de steden ten ge
volge heeft, welke ongunstig kan werken
op den economischen toestand. De boer
profiteert bovendien ndet van de regeling
betreffende betaalde vacanties. Voor hem
bestaat geen 40-uren week. Er moet voor
worden gezorgd, dat de boer niet het ge
voel moet hebben achtergesteld te worden.
Met blijdschap constateeren de radicalen
het financieele herstel, dat hervormingen
mogelijk maakt ook voor de boeren, b.v.
pensioen voor oude boeren, kleine spaar
ders, een juiste verdeeling van bijslagen
voor groote gezinnen ten behoeve van
landbouwers, verzekering tegen natuur
rampen, ontwikkeling van coöperatieve
instellingen, kortom verbetering van de
arbeid en levensvoorwaarden ten platte-
lande.
Behalve met de moeilijkheden der boe
ren houdt het radicale manifest zich ook
bezig met den middenstand. De overeen
komsten, die de staat heeft kunnen tot
stand brengen tusschen werkgevers en
C.G.T., hebben onvoldoende rekening ge
houden met de behoeften der midden
standers. Alle burgers, die een vast inv-
komen hebben, zijn getroffen door de
duurte en hebben hun koopkracht zien af
nemen. Voor de ambtenaren moeten maat
regelen worden genomen, winkeliers en
kleine industrieelem moeten worden ge
steund door organisatie van credietverlee-
ning te hunnen behoeve. Hun vertegen
woordiging in den nationalen economischen
raad dient te worden versterkt en zij moe
ten worden beveiligd tegen de groote
trusts, warenhuizen, enz.
Men ziet, het manifest is zeer, zeer veel
belovend en inderdaad zal elk weldenkend
mensch het met de meeste, zoo niet alle
opmerkingen en ideeën geheel eens zijn.
Echter, het is een verkiezingsmanifest en
al speelt het spel zich dezen keer ook af in
het buitenland, verkiezingsmanifesten zijn
er uitsluitend om stemmen te winnen. Als
het dan eindelijk zoover is, dat er gewerkt
kan worden, dan komt de praktijk.
En zoo zal ook hier de praktijk wel weer
zijn, dat het manifest een leuze is, maar
dat de millioenen ontbreken, om idealen
te verwezenlijken.
Dat is zeer zeker in Frankrijk, waar de
schatkist leeg is, het geval.
In de binnenlandsche politiek van Zuid-
Slavië dreigt een crisis als resultaat van
een overeenkomst, welke naar alle waar
schijnlijkheid vandaag te Zagreb tusschen
de belangrijkste oppositiepartijen getee-
kend zal worden.
Deze overeenkomst tusschen de radica
len, democraten en boerenpartij is in be
ginsel reeds aanvaard door dr. Matsjek den
leider van de Kroatische oppositie en
voorzitter van het democratische boeren-
blok. De overeenkomst is gericht op dras
tische hervormingen van het huidige con
stitutioneel regime, langs de volgende
lijnen: de onmiddellijke schorsing van de
huidige constitutie en de vorming van een
regeering, bestaande uit de leiders van de
partijen, die den steun der natie genieten,
welke regeering bij decreet een aantal
„fundamenteele wetten" zou moeten uit
vaardigen ter vervanging van de huidige
constitutie, zoolang nog geen nieuwe is
opgesteld en door een constitutioneele ver
gadering aanvaard. Deze wetten zouden de
monarchie, de eenheid van den staat en de
vrijheden van alle deelen van het volk
Japansche berichten bevestigen, dat bij
het offensief aan het front van Sjanghai
slechts geringe vorderingen worden ge
maakt. De Japansche marine-attaché
heeft toegegeven, dat de troepen giste
ren zware verliezen hebben geleden.
Ook in den sector LioehangLo-tjen
stuiten de Japanners nog steeds op
krachtigen tegenstand. Daar de tank- en
infanterie-aanvallen van gisteren geen
succes hebben gehad, boren de Japan
ners lange mijngangen, om de met beton
versterkte stellingen op te blazen.
De woordvoerder van het Japansche leger
heeft de pers medegedeeld, dat de Japan
ners langs den weg Lo-tjenKiating, den
hardnekkigen tegenstand der Chineezen ten
spijt, vijfhonderd meter ten westen van
Lo-tjen zijn opgerukt. Lioehang is geheel
door Japansche troepen bezet.
In het Chineesche hoofdkwartier wordt
echter verklaard, dat Lioehang nog steeds
in handen der Chineezen is. De Chineesche
strijdkrachten, die in den sector Kiangwan
tot den aanval overgingen, bemerkten tot
hun verbazing, dat het terrein door de
Japanners ontruimd was. De Japansche
troepen schijnen zich terug te trekken op
Woesoeng en Jangtsepoe. De Chineesche
troepen vorderen langzaam, daar zij de
grootste omzichtigheid in acht nemen.
Twaalf Japansche vliegtuigen zijn gister
middag over Hankau naar het zuiden ge
vlogen, waar zij Nantsjang hebben gebom
bardeerd. Hierbij werden verscheidene bur
gers gedood.
De Japansche troepen hebben gisteren
drie belangrijke stellingen in de provincie
Sjansi bezet bij hun opmarsch in de richting
van de hoofdstad der provincie, Taijoean.
De Japansche troepen rukken langs drie
wegen op naar de stad.
Na de verovering van den Jementsjau-pas
rukken de afdeelingen van het Kwantoen-
leger snel op. Zij bedreigen Taijoeanfoe, dat
zij tot op 100 K.M. afstand genaderd zijn.
De Japansche Arbeidersfederatie die
100.000 leden telt, heeft besloten, van 10
October a.s. af, alle stakingen in Japan te
verbieden, zoolang het conflict met China
duurt.
Het Japansche blad „Kokoemin" publi
ceert een artikel, waarin verklaard wordt,
dat Japan zijn doel in China niet zal be
reiken, indien de overheerschende invloed
van Engeland in China niet te niet wordt
gedaan.
garandeeren. De regeering zou dan nieuwe
kieswetten opstellen en invoeren en bin
nen enkele maanden nieuwe verkiezingen
laten houden. Daarna zou het n/ieuwe en
vrij gekozen parlement een commissie
benoemen om een nieuwe grondwet op te
stellen. Als deze de goedkeuring had van
de meerderheid van de Kroaten, Serven
en Slowenen, zou een constitutioneele ver
gadering gekozen worden om de nieuwe
grondwet tot wet te verheffen. Een pro
gramma, dat alles bij elkaar verscheidene
jaren zou vereischen.
Men houdt er in oppositiekringen reke
ning mee, dat de regeering wel eens zou
kunnen trachten de macht door geweld te
handhaven of door het instellen van een
soort van fascistische organisatie. Er wordt
beweerd, dat er reeds manschappen aange
worven en uniformen voor dit doeleinde
besteld zijn. Daartegenover maakt de
oppositie toespelingen op de „boerengar-
de" van Matsjek, die eenige honderddui
zenden sterk is en evenals andere boe-
renformaties gereed zou staan voor een
„marsch naar Belgrado"
Stojadinowitsj en zijn mede-ministers
schijnen overigens niet onder den indruk
van de gebeurtenissen en optimistisch te
staan tegenover de komende dingen. Zij
beweren, dat de overeenkomst van de op
positie alleen maar op papier staat en de
beproeving van den politieken strijd ndet
zal kunnen doorstaan. Toegevend, dat dr.
Matsjek de meerderheid van het Kroati
sche volk vertegenwoordigt, ontkennen zij,
dat van de Servische oppositiepartijen het
zelfde gezegd kan worden. Alle pogingen
van den kant van de oppositie om met ge
weld naar de macht te grijpen zullen ver
ijdeld worden, aldus de regeering en alle
krachten van den staat. Dolitie en leger,
zullen hiertoe worden gebruikt.
Chineesche vliegtuigen in actie.
Voor het eerst sinds 26 September hebben
Chineesche vliegtuigen vannacht vier maal
een nachtelijken aanval ondernomen op de
Japansche stellingen te Sjanghai en ondanks
het hevige luchtdoelgeschut wisten zij te
ontkomen.
De Japanneezen beweren, dat zij Lioe
hang, een der voornaamste posities in den
Chineezen „ijzeren gordel" hebben ver
overd, maar de Chineezen spreken dit
tegen.
Volgens een officieele Japansche mede-
deeling, bedraagt het aantal slachtoffers aan
hun zijde sinds het begin der vijandelijk
heden 1893 dooden en 5637 gewonden. Zij
ramen het aantal Chineesche slachtoffers
op 20.000 dooden en 35.000 gewonden.
Groot Japansch offensief voorbereid.
De zegsman van het Japansche leger
meldt, dat de Japansche troepen van den
terugkeer van het fraaie weder profiteeren,
om een groot offensief voor te bereiden,
dat waarschijnlijk aan het geheele front
te land en ter zee zal worien ontketend.
Volgen1! het Chineesche agentschap Central
News hebben de Chineezen een tegenaan
val ondernomen op de spoorlijn Tientsin-
Poekau en de Japanneezen teruggedreven
naar het noorden, zij zouden verscheidene
plaatsen hebben heroverd en den opmarsch
voortzetten.
Meeningsverschillen in het
Japansche kabinet.
De Japansche minister van landbouw,
graaf Yori-Yasoe Arima, die een der meest
vooraanstaande leden van het hoogerhuis
is, heeft gisteren een opmerking gemaakt,
welke een bevestiging vormt van de ge
ruchten die voortdurend de ronde doen
over meeningsverschillen tusschen de leden
van het kabinet en over het drijven van de
voorstanders eener algeheele wijziging van
het kabinet-Konoje en van hen, die een
sterke regeering wenschen. Arima ver
klaarde: „Wij zouden beter doen, moedig
de moeilijkheden van den huidigen toestand
onder de oogen te zien en ons nauwer aan
een te sluiten in plaats van ons te laten
beinvloeden door de actie van buiten af ten
aanzien van de organismen, die er op ge
richt zijn, de regeering te versterken".
Deze waarschuwing van Arima verbergt
naar het schijnt dieper gaande geschilpun
ten, en o.a. deze: moet het kabinet een
Braintrustregeering met een politieken tint
vormen of een consultatieven ministerraad,
of eenvoudig trachten een krachtiger con
trole uit te oefenen op het economische le
ven des lands in den meer uitgebreiden zin
des woords? Tot deze laatste conclusie is
men gekomen tijdens een bespreking,
waarbij besloten werd verschillende eco
nomische controle-organen te reorganisee-
ren door ze samen te voegen en de activi
teit er van te vergrooten door er een bu
reau tot controle der staatszaken van te
maken onder voorzitterschap van den eer
sten minister. Deze resolutie zal nog van
daag worden voorgelegd aan den kabinets
raad, die een definitieve beslissing zal
moeten nemen.
Japan wenscht geen inmenging.
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft
gisteren tegenover journalisten verklaard,
dat Japan geen bemiddeling in den huidi
gen oestand wenscht en vastbesloten is te
strijden tot het einde en totdat China zijn
anti-Japansche politiek volkomen gewij
zigd heeft.
Om te beginnen volkomen rekenschap
dienen te geven van de oprechtheid onzer
aspiraties en van ons doel. Indien een mo
gendheid de zaak van China wil steunen,
zal zij op haar hoede dienen te zijn voor de
leugenachtigde Chineesche propaganda. Op
het oogenblik achten wij de instelling van
een non-interventie-commissie niet oppor
tuun.
Betooging voor boycot van
Japansche goederen.
In Madison Square Garden te New York
is gisteravond een groote betooging gehou
den voor de boycot van Japansche goede
ren georganiseerd door de Amerikaansche
Liga tegen oorlog en fascisme en door de
Liga van vrienden van het Chineesche
volk.
Het boycotplan behelst o.a. de American
Federatie of Labor te steunen opdat zij el
ke medewerking kan weigeren bij het ver
voer van Japansche goederen. Voorts het
instellen van een embargo op oorlogsma
teriaal bestemd voor Japan en het uitoefe
nen van druk op de Amerikaansche regee
ring opdat zij volkomen haar verplichtingen
nakomt vervat in het negenmoeendheden-
verdrag en het pact Briand-Kellogg.
Gistermorgen is in een bijzondere
plechtige atmosfeer en onder groote be
langstelling de zitting van de Cortes ge
opend.
De voorzitter, Martinez Barrio, zeide in
zijn openingsrede o.a.: Spanje is hier. De
meeningsverschillen, die ons zouden kunnen
scheiden, verdwijnen voor de historische
oogenblikken, waarin wij leven, en het is in
dit teeken dat het parlement weder bijeen
komt. Zooals wij hier vereenigd zijn, verte
genwoordigen wij Spanje, ofschoon enkele
der politieke partijen in het parlement nu
meriek niet vertegenwoordigd zijn op een
wijze, die met haar beteekenis in overeen
stemming is.
Dit laatste gezegde van den voorzitter
werd in de wandelgangen druk besproken.
Velen meenen, dat het een nauwelijks ver
holen toespeling is op de C.N.T.; anderen ge-
looven echter, dat de voorzitter op de repu
blikeinen doelde.
Na de rede van Barrio werden verschillen
de wetsontwerpen goedgekeurd, waaronder
een tot verlenging van den staat van alarm
in het geheele door de linksche troepen be-
heerschte gebied. Largo Caballero woonde
de zitting niet bij.
Minister-president Negrin nam vervol
gens het woord. Hij zeide dat het Italiaan-
sche offensief in Noord-Spanje, het linksche
offensief in Aragon en de verschillende
werkzaamheden te Geneve het niet moge
lijk maken zooveel tijd aan de beschouwing
der parlementaire werkzaamheden te wij
den als men wel had gewild. De regeering
wenscht een vrede, die de rechtsorde en de
onafhankelijkheid waarborgt en die het volk
in staat stelt, zichzelf door middel der de
mocratische instellingen het economische en
sociale regime te geven, dat het wenscht.
De individueele veiligheid wordt voortaan
door de regeering voleldig gegarandeerd.
Er is een rechtscollege ingesteld aldus
Negrin dat moet oordeelen in gevallen'
van hoogverraad en spionnage: de activiteit
van dit college strekt zich op het oogenblik
uit tot zekere ambassades, die tot asyl die
nen. Dit sluit voor de regeering een ernstige
verantwoordelijkheid in. Zij zal niet toelaten,
dat zij van haar onvervreemdbare rechten
beroofd wordt. Het aantal personen, dat in
deze ambassades een toevlucht heeft gezocht,
is zóó groot, dat bepaalde ambassades heb
ben moeten uitbreiden en aangrenzende ge
bouwen in gebruik hebben genomen. De re
geering heeft aan deze lokalen dezelfde rech
ten van exterritorialiteit toegekend als de
ambassadegebouwen genieten. Het gevolg
daarvan is, dat er achter het front een waar
vijandelijk leger bestaat. Dit vraagstuk kost
de regeering enorm veel hoofdbrekens, doch
zij is voornemens het geheel alleen tot op
lossing te brengen. Het heeft ook de aan
dacht van Geneve getrokken. De Spaansche
regeering zal echter den vluchtelingen, die
de Spaansche wetten niet overtreden heb
ben, alle faciliteiten toestaan.
Negrin zeide verder er van overtuigd
te zijn, dat de oorlog langdurig zeil zijn.
De regeering zal echter zulk een mach
tig leger op de been kunnen brengen,
dat zij van het defensief in het offensief
zal kunnen overgaan.
De regeering onderhoudt hartelijke be
trekkingen met alle staten, behalve met
die, welke Franco erkend hebben. Negrin
getuigde van zijn dankbaarheid jegens Rus
land en Mexico, en besloot zijn rede met de
woorden: „Wij strijden voor een groot Span
je, dat alleen door en voor Spanjaarden be
staat".
De woorden van den minister-president
werden geestdriftig toegejuicht.
Met 177 van de 185 stemmen werd het re-
geeringsontwerp tot wijziging van het regle
ment van orde voor het parlement aangeno
men.
Volgens dit onwerp kunnen maatregelen
worden genomen tegen afgevaardigden, die
de vergaderingen niet bijwonen. Zij kunnen
de aan hun mandaat verbonden rechten ver
liezen.
Beroemde gangsters! - In alle Duit-
sche bladen wordt met diepe verontwaar
diging melding gemaakt van het feit dat
de Labour-afgevaardigde Barnes in het
Lagerhuis Hitier en Mussolini als gang
sters heeft betiteld.
Aanslag op den spoorweg Toulouse—
Auch. - De veldwachter van Tournefeuille
heeft nabij een overweg op een meter
afstand van de rails van den spoorweg
ToulouseAuch een helsche machine
ontdekt. De bom is door de militaire auto
riteiten verwijderd.
De staat van oorlog in Brazilië. - De
president van Brazilië heeft de volksver
tegenwoordiging verzocht den staat van
oorlog te willen invoeren in verband met
het ontdekken van een communistisch
compiot. Vermoedelijk zal nog heden ge
stemd worden. Op het oogenblik is het in
het geheele land rustig.
De gebeurtenissen in Palestina. - De
autoriteiten hebben aan de Palestijnsche
bladen verboden ander dan officieel
nieuws over de arrestatie van de onwettig
verklaarde Arabische organisaties te pu-
bliceeren of commentaar op de besluiten
der autoriteiten te leveren.
Chalidi, de burgemeester van Jeruzalem,
is met 5 andere leden van het Arabische
comité aan boord van den kruiser Sussex
gebracht, waarna zij gedeporteerd zullen
worden zoodra de zich nog in vrijheid be
vindende leden gearresteerd zullen zijn.
Hoesseini, voorzitter van den hoogen
Mohammedaanschen raad, is te Beersjeba
gearresteerd. Er zijn gistermorgen tal van
huiszoekingen en arrestaties verricht,
doch, nu het publiek van de gebeurtenis
sen op de hoogte is, neemt de ongerustheid
af.
De Groot-Moefti wordt in de moskee
van Oman verdedigd door zijn lijfwacht
van 200 zwaargewapende Arabieren. Of hij
gearresteerd zal worden in de moskee is
nog niet beslist.
Een Arabier, die in een der straten van
Jeruzalem op een sommatie om te blijven
staan, toch doorliep, is door een Engelsch
soldaat op bevel van zijn patrouilleleider
doodgeschoten.
Hugo Black spreekt. - Hugo Black,
de veelbesproken nieuwe rechter in het
Amerikaansche Hooggerechsthof, heeft in
een radiotoespraak het stilzwijgen verbro
ken en ronduit toegegeven, dat hij vroeger
lid van den Ku Klux Klan is geweest.
Terstond daarop liet hij er echter op vol
gen, dat hij niet vooringenomen is tegen
joden, katholieken of negers.
„Ik geloof, zoo zeide hij, dat mijn record
als senator reeds elke onverdraagzaam
heid op gebied van ras en godsdienst
weerlegt. De ten aanzien van mij gedane
zinspelingen zijn gegrond op het feit, dat
ik ongeveer 15 jaar geleden mij bij den
Ku Klux Klan heb aangesloten. Later heb
ik mij daaruit teruggetrokken, en nooit
ben ik opnieuw toegetreden".
Hij voegde er aan toe geen sympathie te
koesteren voor welke organisatie ook, die
zich zelf de on-Amerikaanschhe bevoegd
heid toekent, de volledige vrijheid van
godsdienst te belemmeren.
Zeven personen omgekomen bij auto
ongeval. - In de buurt van het stadje
Salo bij Helsingfors is een auto in een
stroom gereden. Zeven personen verdron
ken, en twee anderen werden ernstig ge
wond.
De roode vlootvoogd afgezet. - De
Moskousche correspondent van de Daily
Telegraph meldt:
Admiraal Orlof is ontheven van het op
perbevel over de roode vloot. Hij bekleed
de dit sinds 1926. Zijn opvolger, admiraal
Viktorof, is uit Wladiwostok ontboden,
waar hij het bevel voerde over de roode
vloot in het Verre Oosten.
Admiraal Orlof heeft de Sowjet-regee-
ring vertegenwoordigd bij de kronings
plechtigheden als plaatsvervanger voor
wijlen maarschalk Toechatsjewski, die
zich 24 uur voordat hij naar Londen had
moeten vertrekken, liet verontschuldigen
vanwege een plotselinge verkoudheid.
De afzetting van admiraal Orlof, die
sinds eenigen tijd verdacht was, zal wel
een mysterie blijven, gelijk zoovele an
dere mutaties van den laatsten tijd. Ik ben
er vandaag bij toeval achtergekomen door
een klein berichtje uit Leningrad over een
parade van pas bevorderde zee-officieren.
Daarbij werd gewag gemaakt van de
tegenwoordigheid van admiraal Viktorof,
die als opperbevelhebber van de roode
strijdkrachten ter zee werd aangeduid.
Niet alleen ontslagen van hooge offi
cieren, maar zelfs nieuwe benoemingen op
hooge posten worden thans gemeenlijk
buiten de Sovjet-pers gehouden.
