DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Het Italiaansche antwoord gepubliceerd.
No. 238 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Maandag II October 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Waarom Italië afwijzend stond.
De uiteenzetting.
Japan vecht uit
zelfverdediging.
Hoog water in het Noorden.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
•JÜt
PRIJS DER GEWONE AD VER TENTTEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, gsoote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. TeleL 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 11 October.
Italië heeft een afwijzend antwoord ge
stuurd op de FranschBritsche nota en hoe
wel men dit algemeen verwachtte, heeft het
toch een onprettigen indruk gemaakt in het
buitenland.
Alvorens echter deze indrukken hier weer
te geven, mogen wij nog wel even wijzen op
de mogelijke gevolgen, die de weigering van
Italië zal kunnen hebben. Zoo zou de eerste
reactie op de Italiaansche weigering kunnen
zijn, dat de Fransch-Spaansche grens weer
geopend zal worden, hetgeen Engeland
naar verluidt zou goedkeuren. Dat zou
tevens kunnen beteekenen, dat de geheele
niet-inmenging zou komen te vervallen!
Mocht het zoover komen en de moge
lijkheid daartoe bestaat dan zal misschien
nog een wapen-embargo kunnen worden
ingesteld, maar voor het overige zou geen
der mogendheden maatregelen nemen tegen
een der strijdende partijen in Spanje.
En nu de indrukken in het buitenland. De
„Petit Parisien", het bekende Fransche blad,
schrijft, dat de Italiaansche nota teleurstel
ling heeft gewekt. Men schijnt aldus het
blad te Rome niet te willen begrijpen, dat
het er voor Frankrijk en Engeland niet om
gaat, om een zekere partij in Spanje te zien
zegevieren, maar dat het gaat om de veilig
heid der andere landen en de bescherming
der verbindingswegen van die landen met
hun koloniën
In diplomatieke kringen te Londen be
treurt men het, dat Italië de uitnoodiging
niet aanvaard heeft. Het is op het oogenblik
moeilijk te voorzien, wat de toekomst van de
niet-inmenging in Spanje zal zijn, want na de
weigering van Italië ziet men geen mogelijk
heid om tot een doeltreffende non-interven
tie te geraken. Men doet opmerken, dat
Duitschland geen Middellandsche Zee-mo-
gendheid is en dat, indien het zou zijn uitge-
noodigd, andere landen met evenveel recht
zouden hebben verlangd, tegenwoordig te
zijn. De toestand is eenigszins duister gewor
den, doch het is duidelijk, dat de besluiten,
die Engeland en Frankrijk de volgende week
zullen moeten nemen, van de grootste betee-
kenis zijn.
De Times maakt zich tot spreekbuis voor
de teleurstelling in officieele Britsche krin
gen. Het blad ziet in de verwerping der
Fransch-Britsche voorstellen het laten varen
van iedere hoop op het ontdekken van een
methode om het Spaansche probleem snel
ler op te lossen dan het niet-inmengingsco-
mité. Men moet dus terugkeeren tot het co
mité, maar dit is practisch verlamd sedert
Juli, en het ziet er naar uit, dat het machte
loos zal blijven. Het blad spreekt trouwens
een streng oordeel uit over het comité, want,
wanneer dit zich tegen zijn taak opgewas
sen zou hebben getoond, zou het niet noodig
geweest zijn de recente uitnoodiging, die
Italië thans verworpen Ijeeft, te verzenden.
De „Daily Telegraph" betreurt eveneens
het negatieve karakter van het antwoord,
ondanks den verzoeningsgezinden toon. Het
blad voegt er aan toe, dat Groot-Britannië
er niet onkundig van is, dat de veiligheid
der Fransche verbindingen met Noord-Afri-
ka even belangrijk voor Frankrijk is als de
verbindingen van het Oosten naar het Wes
ten voor Groot-Britannië. Ten dien opzichte
vraagt het blad zich af, welke internationale
overwegingen Italië er toe gebracht hebben
zijn troepen in Libye te versterken. Overi
gens ontleent het blad voldoening uit de om
standigheid, dat de uitgewisselde nota's „in
feite niet iedere deur sluiten, hoe weinig
hoop zy ook bieden op een overeenstem
ming".
DE MODERNE ZEEROOVERS
WEER AAN HET WERK.
Schip der Spaansche regeering tot
zinken gebracht.
Gisterochtend omstreeks zes uur is het
schip der Spaansche regeering Cabo
Santhome, dat van de Sovjet-Unie op weg
was naar Spanje, op 45 mijl uit de Algerijn-
sche kust tusschen Bone en La Calle, doqr
twee onbekende torpedobooten aangeval
len. Het schip werd gedurende een uur on
der vuur genomen en het achterschip vatte
vlam. De Coba Santhome zond S.O.S.-seinen
uit en de aanvallers verdwenen. Tot half
drie in den middag gaf een rookzuil bij
Kaap Rosa aan, waar het brandende schip
lag, omstreeks kwart voor drie hoorde men
een hevige ontploffing, waarna het wrak
zonk.
De opvarenden werden door visschers-
vaartuigen naar La Calle gebracht. Een van
hen werd gedood en zes gewond. Fransche
vliegtuigen hebben de omgeving afgezocht,
doch niets gevonden van de aanvallers.
Zaterdagavond is de Italiaansche
nota van antwoord op de Engelsch-Fran-
sche uitnoodiging tot een drie-mogend-
hedenconferentie gepubliceerd, welke
nota met veel belangstelling doch zon
der veel spanning tegemoet werd ge
zien, omdat het reeds vrijwel vaststond,
dat zij op een weigering zou neerkomen.
Zoo blijkt het inderdaad te zijn. De
essentieele inhoud van het document komt
nagenoeg overeen met hetgeen daaromtrent
de laatste dagen in de verschillende offi
cieuze Italiaansche commentaren was voor
speld. Tegelijkertijd is ook de oorspronke
lijke Fransch-Engelsche nota van uitnoodi
ging d.d. 2 October bekend gemaakt. Dit
stuk blijkt geheel overeen te stemmen met
het korte uittreksel, dat was opgenomen in
ons blad van Maandag 4 October.
Wij laten hier de hoofdzaken uit den
tekst der Italiaansche nota volgen:
In de eerste plaats neemt de fascistische
regeering gaarne kennis van de verzekerin
gen, welke door de Fransche regeering met
betrekking tot de politieke onafhankelijk
heid van Spanje zijn gegeven. Wat dit be
treft is het niet noodig te herinneren aan
de verzekeringen, welke zelfs zeer plechtig
en herhaaldelijk ten aanzien van de poli
tieke onafhankelijkheid en derhalve on
schendbaarheid van het Spaansche schier
eiland, de eilanden en het koloniale terri
torium zijn gegeven.
In de volgende paragraaf zegt de Italiaan
sche regeeTing ten volle de meening der
Fransche regeering te deelen, dat de in
wendige strijd in Spanje ophoude een oor
zaak te zijn van verdenking en wrijving tus
schen de andere mogendheden en dat de
toestand zich zoodanig ontwikkele, dat ook
op ander gebied vorderingen kunnen wor
den gemaakt om te komen tot een alge-
meene ontspanning. De regeering is bereid
met de meeste welwillendheid alle midde
len onder het oog te zien zooals zij dat
altijd in het verleden gedaan heeft om de
politiek van non-interventie effectief te ma
ken.
De Italiaansche regeering wijst er dan
op, dat Frankrijk een bijzonder belang
hecht aan de kwestie der vrijwilligers en
hun terugtrekking. Ten einde de politieke
standpunten en verantwoordelijkheden van
elk te preciseeren en niet om ontijdige mo
tieven van politiek te berde te brengen, is
het van belang er aan te herinneren, dat
Italië, met Duitschland, de eerste is geweest
om er op aan te dringen, dat het zenden
van vrijwilligers zou worden verboden en
vervolgens, dat deze zouden worden terug
getrokken. De Italiaansche regeering herin
nert dan aan de verschillende gelegenheden
waarbij zij op deze wenschelijkheid heeft
gewezen.
De afwijzing.
In de volgende paragraaf der nota
komt de Italiaansche regeering tot de
tot haar gerichte uitnoodiging om te
zamen met de regeeringen van Frank
rijk en Engeland besprekingen te be
ginnen, ten einde zoo mogelijk tot een
accoord te geraken nopens geëigende
maatregelen ter bevordering van de
politiek van niet-inmenging.
De Fransche regeering stelt deze proce
dure voor teneinde de moeilijkheden te
vermijden, welke zich in de Londensche
commissie zouden kunnen voordoen. De
fascistische regeering weet het Fransche
voorstel op zijn juiste waarde te schatten,
maar zij twijfelt of de moeilijkheden, waar
om het hier gaat, zullen worden overwon
nen door toevlucht te nemen tot bijzondere
procedures en met neurie tot de procedure,
die voorgesteld wordt. De aandacht wordt
er op gevestigd, dat de kwesties direct ook
andere staten dan Frankrijk, Groot-Brittan-
nië en Italië raken. Niet veronachtzaamd
moet worden, dat zonder de toestemming
van Burgos en Valencia iedere beslissing
op dit stuk tot geen practische resultaten
kan leiden. Dit klemt te meer, wanneer
men zich de houding van den vertegenwoor
diger van Valencia te Genève herinnert, die
onder bepaalde voorwendsels in zijn Vol
kenbondsrede iedere mogelijkheid van eva
cuatie der vrijwilligers, strijdend aan de
zijde van Valencia, uitsloot. De fascistische
regeering is ervan overtuigd, dat het begin
nen van zelfs praeliminaire procedures bui
ten de Londensche commissie onder de ge
geven omstandigheden zou leiden niet tot
het verminderen maar tot het bevorderen
van misverstand en van verwikkelingen en
eer zou vertragen dan verhaasten de tot
standkoming van een algemeen accoord,
een accoord overigens, dat de fascistische
regeering in de hoogste mate noodzakelijk
acht. Derhalve is de regeering van oordeel,
dat het zaak is de non-interventie-kwestie
te blijven behandelen in den schoot der
Londensche commissie.
Tenslotte geeft de Italiaansche regeering
er kennis van, dat zij in ieder geval niet
deel zal nemen aan besprekingen, bijeen
komsten of conferenties, waartoe de Duit-
sche regeering niet eveneens zou zijn uitge-
noodigd en waaraan deze regeering niet
zou deelnemen.
De geschapen toestand.
De nota, zooals deze boven is weergege
ven is Zaterdag door Ciano aan Lord Perth,
den Britschen gezant en aan den Franschen
zaakgelastigde Blondel overhandigd. De
tekst werd doorgeseind aan Eden, die zich
bij den koning op Balmoral in Schotland
bevindt. Gedurende het weekeinde zal het
document door de hooge ambtenaren van
het departement van buitenlandsche zaken
te Londen worden bestudeerd en uiteraard
is men in nauw contact met Parijs. In af
wachting van besluiten over de te volgen
gedragslijn onthoudt men zich te Londen
van officieus commentaar. Men is natuur
lijk zeer benieuwd, wat de gevolgen zullen
zijn van den ernstigen toestand, die naar de
voorzeggingen van de Engelsche en Fran
sche regeering uit een weigerachtig ant
woord voortvloeit. In de diplomatieke krin
gen, zoo meldt Havas, weet men niet meer
wat nu de toekomst van de niet-inmen-
gingspolitiek zal zijn, want na dit Italiaan
sche antwoord is het al buitengewoon moei
lijk nog te komen tot een effectieve non-in
terventie en doet opmerken, dat Duitsch
land geen Middellandsche Zee-mogendheid
is en dat, indien dit land zou worden uitge-
noodigd, ook andere mogendheden moesten
worden uitgenoodigd met evenveel reden.
Mededeelingen omtrent de Italiaan
sche interventie.
De Spaansche gezant te Londen heeft
Zaterdag in opdracht zijner regeering te
Valencia de Engelsche regeering attent ge
maakt op het feit, dat Italiaansche duikboo-
ten, die onbeschroomd de Spaansche vlag
voeren, in de Middellandsche Zee optreden
De regeering te Valencia had bovendien
inlichtingen uit zeer betrouwbare bron ont
vangen volgens welke de Italiaansche lucht
macht een aanval zal doen met gasbommen
aan het front van Madrid.
De Italiaansche gezant te Londen heeft al
deze mededeelingen eenvoudig te absurd
genoemd om ze een tegenspraak waardig te
keuren.
„Japan treedt uit zelfverdediging
op tegen de anti-Japansche politiek
der Chineesche regeering", aldus luidt
de verklaring van het departement
van buitenlandsche zaken, waarin
geantwoord wordt op de resolutie van
den Volkenbond en de redevoering
van Roosevelt. Voorts wordt gezegd,
dat de Westersche mogendheden de
ware bedoelingen van Japan niet be
grijpen. Japan streeft naar de onder
drukking der anti-Japansche politiek
en naar handhaving van den vrede in
het Verre Oosten in samenwerking
met China. Japan heeft geen territo
riale bedoelingen en schendt derhalve
de verdragen niet. China daarentegen
voert een hardnekkigen strijd tegen
Japan, daartoe aangedreven door
communisten, en tracht de Japansche
rechten in China met geweld te schen
den. Het is derhalve de Chineesche
regeering, die den wereldvrede be
dreigt.
De „Nitsji Nitsji Sjiboem" meldt, dat de
minister van buitenlandsche zaken, Hirota,
in een gisteren gehouden kabinetsraad de
houding heeft besproken, die Japan aan
neemt in verband met de rede van Roo
sevelt.
Hij verklaarde, dat Japan gaarne een
uitnoodiging zou aanvaarden tot deelne
men aan een conferentie der negen mo
gendheden, wanneer deze wettig bijeenge
roepen zou worden volgens de bepalingen
van het verdrag, maar dat het niet kan
toestaan daartoe te worden uitgenoodigd
na tot „aanvaller" te zijn verklaard.
Vervolgens zette de minister uiteen, dat
de onderteekenaars van het negenmogend-
hedenverdrag een resolutie zullen aanne
men, waarin wederom de beginselen van
het internationale recht bevestigd worden
en waarin China moreele voldoening
wordt gegeven.
„Zij zullen evenwel tot geen enkele col
lectieve actie besluiten, zooals een econo
mische- of financieele boycot van Japan,
gezien de ongelukkige ervaringen met
Abessinië", aldus concludeerde Hirota.
De Volkenbond is verplicht een voor
zichtige houding aan te nemen met gelijk
tijdige eerbiediging van de belangen van
Engeland, Frankrijk en de Vereenigde
Staten, die trachten in een verafgelegen
deel van de wereld een toestand te hand
haven, die voordeelig is voor hun finan
cieele en economische expansie".
De woordvoerder van de Japansche ma
rine heeft tegenover vertegenwoordigers
van de pers verklaard, dat de Japansche
luchtmacht zich gisteren actief heeft ge
toond en de voornaamste sectoren van het
front bij Sjanghai heeft bestookt, bene
vens verscheidene punten in Zuid-China
rondom Kanton en in Noord-China langs
den spoorweg TientsinPoekau, waarbij
talrijke treinen, die oorlogsmaterieel ver
voerden, vernield werden.
In Noord-China hebben de Japanners
Pingloe, gelegen ten Zuidwesten van Ta-
toeng, ingenomen. Mongoolsche cavalerie
heeft Tsjiesiajing ten Westen van Soeijoe-
an en Woetsjoean ten Noorden van Soei-
joean bezet. Pautau, het eindpunt van de
spoorlijn Peiping-Soeijoean is eveneens
bezet.
Boycotbeweging tegen Japan groeit.
Het bestuur van het Zweedsche Vakver
bond en dat van de sociaal-democratische
partij, evenals eenige andere organisaties,
hebben gemeenschappelijk een verklaring
gepubliceerd, waarin zij uitnoodigen tot
het boycotten van Japansche goederen.
Uit Ottawa wordt gemeld dat de presi
dent van het vakverbond een oproep heeft
gericht tot alle Canadeesche arbeiders om
Japansche goederen te boycotten. Hij
vroeg de regeering een embargo te leggen
op verschepingen bestemd voor Japan.
De strijd bij Sjanghai.
De regen, die tijdens het weekend nog
viel, is opgehouden en het is mooi weer
geworden, zoodat vandaag de gevechten
weer begonnen zijn in alle sectoren rond
om Sjanghai, hoewel nog slechts op be
perkte schaal gestreden kan worden in
verband met den modderigen toestand
van het terrein. De Japanneezen beweren,
dat zij vorderingen hebben gemaakt op de
rechterflank. Successen van beteekenis
hebben zij echter niet behaald.
De overstroomingen in het noorden.
Het Japansche opperbevel deelt mede,
dat doorsteken van den spoorwegdijk der
TientsinPoekau-lijn bij Toelitsjoeng
noodzakelijk is geworden met het oog op
de dreigende overstroomingscatastrophe.
Voor de legerleiding beteekent dat een
militair offer van groote porte. Volgens de
laatste berichten staat achter het Japan
sche front in Noord-China tot dusverre
een gebied van 7000 vierk. K.M. onder
water en wel voor een deel tengevolge van
de vernieling der dijken van het Keizer-
kanaal bij den terugtocht der Chineesche
troepen, voor een deel ook tengevolge van
de wolkbreuken en de gebrekkige controle
der dijken en dammen, die op verschillen
de plaatsen vanzelf instorten onder den
druk der watermassa's. Met het doorsteken
van den spoordijk der TientsinPoekau-
lijn en de daarmede ontstaande verbreking
der eenige lijn voor de voorziening van het
centrum van het linksche Japansche leger
hoopt de legerleiding een wegstroomen der
watermassa's in de richting van de zee tot
stand te brengen en een overstrooming
van Tientsm te verhinderen. Hier in
Tientsin liggen, zooals bekend is, munitie-
en verzorgingsvoorraden, voor het mee-
rendeel op laaggelegen terreinen, voor het
halve leger. De beschermingswerken zijn
in Tientsin in ieder geval reeds op koorts
achtige wijze ter hand genomen. De Chi
neesche voorsteden staan reeds onder
water.
Berichten van het front melden, dat de
rechtervleugel van het Japansche leger
aan de spoorlijn PeipingHankau voorbij
Tsjengtieng goed opschiet, maar dat de
linkervleugel, aan de spoorlijn Ttientsin
Poekau door de overstrooming van de
verbindingen achter het front zijn op-
marsch heeft moeten staken. Bovendien
zou in de provincie Sjantoeng een nieuwe
toestand zijn ontstaan, doordat de gou
verneur daar, Hanfoetsjoe, versterkingen
heeft gekregen van de centrale regeering
en opgerukt is met front naar het oosten.
Hij heeft daardoor voor den Japanschen
linkervleugel een gevaarlijke flankstelling
ingenomen. Uit Tsjefoe wordt gemeld, dat
daar reeds een aanvang is gemaakt met de
vernieling der havenwerken.
De strijd in Sjansi.
Volgens het Chineesche blad Ta Koeng
Pau woedt een hevige slag bij Kwosjien,
in de provincie Sjansi. De Chineezen heb
ben zware verliezen geleden. Hun strijd
krachten bereiden krachtige tegenaan
vallen voor. Aangezien de rivier Tse Joe,
welke Hopei van Zuid naar Noord door
stroomt, sterk gezwollen is en den spoor
weg TientsienPoekau heeft vernield, is
het voor de Japansche troepen moeilijk
geworden ravitailleering te ontvangen.
DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND.
Priesters mogen geen godsdienst
onderwijs meer geven op de
scholen.
Gisterochtend is in alle katholieke kerken
van Berlijn een herderlijk schrijven van den
bisschop voorgelezen, waarin ter kennis
van de geloovigen wordt gebracht, dat den
priesters door den staat verboden is gods
dienstles te geven op de scholen.
„Het nieuwe decreet van de Duitsche
regeering", zoo wordt in het schrijven ge
zegd, „voert de leuze „de priesters uit de
scholen" in de practijk door. Op deze wijze
wil men voorkomen, dat het woord van
onze priesters doordringt in de kinder
zielen. Dit is een aanduiding, dat in de ko
mende tijden het katholicisme op de proef
zal worden gesteld. Als bisschop van Berlijn
heeft men mij niet op de hoogte gebracht
met de redenen, waarom de geestelijken niet
langer godsdienstonderricht mogen geven".
Verder wordt in het herderlijk schrijven
geconstateerd, dat de strijd tegen den gods
dienst zulke vormen heeft aangenomen, dat
men zich niet moet verwonderen, dat de
geestelijkheid uit de scholen wordt geban
nen, doch het gevaar, dat hieruit voort
spruit is, dat de kinderen niet langer in den
geest van Christus onderwezen zullen wor
den.
De redevoeringen en de geschriften van
de mannen, die verantwoordelijk zijn voor
het leven van het land, toonen aan, welke
denkbeelden zij hebben over de Heilige
Schriften en hoe men het katholieke leven
beleedigt. De veldtocht tegen de kerk gaat
bij etappen, opdat het doel hiervan niet te
spoedig aan allen blijkt.
De bisschop spoort de ouders aan nauw
keurig te letten op het onderwijs, dat door
de leekenonderwijzers aan de kinderen
wordt gegeven en hij kondigt aan, dat eens
in de week in de kerken godsdienstonder
richt zal worden gegeven aan de kinderen
door de priesters, die thans niet meer in de
scholen kunnen komen.
JAPAN EXCUSEERT ZICH.
De Nozaki Bros Co. Ltd. te Yokohama
heeft aan vele harer relaties ook in Ne
derland een brochure gezonden, waarin
de Japansche inval in China verklaard
wordt door te wijzen op de jarenlange
tarting van Japan en de onmenschelijke
behandeling van Japanneezen in China,
dat door communisten geregeerd wordt.
Japan zou thans zoo in het gedrang zijn
gekomen, dat het niet langer werkloos
kon toezien.
Na deze verklaring wordt medegedeeld,
dat de troebelen in het Oosten geenszins
den normalen handel in den weg behoeven
te staan.
VITTORIO MUSSOLINI BIJ
ROOSEVELT?
Italiaansche kringen te Washington
verklaren, dat Vittorio Mussolini „offi
cieus" een bezoek zal brengen aan Roose
velt in den loop van den middag. De zoon
van Mussolini, die weinig Engelsch
spreekt, heeft geweigerd een verklaring af
te leggen. Men weet slechts, dat hij voor
nemens is vandaag per vliegtuig naar
New-York te gaan en in den loop van de
volgende week met de Rex naar Italië te
vertrekken.
Het anti-fascistische comité in het
district Columbia heeft een schrijven ge
richt tot president Roosevelt, waarin het
er aan herinnert, dat Vittorio Mussolini
heeft deelgenomen aan de bombardemen
ten op „weerlooze Abessijnen" en Roose
velt verzoekt te weigeren „een individu,
dat een natie vertegenwoordigt, die als
aanvaller is aangewezen", te ontvangen.
FRANKRIJK WIL ZIJN KOLONIËN
HOUDEN.
Na het te Parijs gehouden congres van
Franschen in het buitenland werd een
diner aangeboden, waarbij ook president
Lebrun aanzat.
Tijdens het congres verklaarden kolo
nialen en oud-kolonialen, zoowel burgers
als militairen, dat zij niet verlangden, dat
de politieke souvereiniteit van Frankrijk
over eenig gebied overzee zou worden af
gestaan. Deze gebieden maken een inte
greerend deel uit van het Fransche grond
gebied.
Tijdens het diner hield Berenger, de
voorzitter van den bond van Franschen in
het buitenland, een rede, waarin hij hulde
bracht aan het Fransche genie, dat buiten
de grenzen van het land in Europa zestig
millioen Franschen bij het land wist te
voegen.