Jfu&Cicaties
JUovmciaal Tlieuws
Owze Jiotaniën
JCeck éi SxAool
AMSTERDAMSCHE
BEURS
1'/,
BERGEN
HEILOO
SCHAGERBRUG
HEI EN BOSCH.
fl
DE SLAG DER GEESTEN
DERDE BLAD
ONTEIGENING TEN BEHOEVE VAN
DEN AANLEG VAN DEN
PROVINCIALEN WEG
ALKMAAR—SCHAGEN.
De BURGEMEESTER der gemeente
ALKMAAR maakt bekend, dat een af
schrift van het procesverbaal van de te
Alkmaar op 17 SEPTEMBER 1937 ge
houden zitting der Commissie uit Gedepu
teerde Staten, benoemd tot het aanhooren
van de bezwaren van belanghebbenden
tegen het plan van onteigening ten behoeve
van den aanleg van den provincialen weg
AlkmaarSchagen (met name van den
weg van den Westdijk van den Schermeer-
polder naar de ringvaart ten Noorden van
den polder de Schermeer bij den Huigen-
dijk met een zijtak naar het ontworpen
kanaal OmvalHuigendijk in de gemeen
ten Alkmaar en Oudorp), zoomede een
afschrift van het rapport dier Commissie
aan den Minister van Waterstaat, ter
secretarie der gemeente voor een ieder ter
inzage zijn r.edergelegd.
Alkmaar, 15 October 1937.
De Burgemeester van Alkmaar,
F. H. VAN KINSCHOT.
Geldinzameling op 20 October a.s.
Zooals in de dagbladen is vermeld en
in de radio-rede van minister Romme uit
voerig uiteengezet is, zijn de gemeente
besturen over het geheele land uitgenoodigd
in de maand October een geldinzameling
te houden om diegenen, die tot heden van
werkloosheid verschoond gebleven zijn, in
de gelegenheid te stellen uit dankbaarheid
een geldelijk bedrag te offeren om daar
mede de werklooze gezinnen in de komende
maanden hulp te bieden.
Uit de opbrengst dezer geldinzameling
zullen aan die gezinnen van ondersteunde
en tewerkgestelde werkloozen, welke voor
het verkrijgen van kleeding, schoeisel en
dekking zelve sparen, doch gedurende den
eersten tijd, waarin nog niet voldoende ge
spaard kon worden om uit de gespaarde
kwartjes, aangevuld door rijk en gemeente
gezamenlijk met evenzoovele kwartjes of
0.40 al naar gelang het aantal gezinsleden,
de hoogst noodige goederen te koopen, een
extra-uitdeeling van kleeding, schoeisel en
dekking worden gedaan voor zoover de
opbrengst der collecte zulks toelaat en het
aantal spaarders welke aan de spaarregeling
deelnemen.
Deze geldinzameling zal in deze gemeente
worden gehouden door het Plaatselijk
Steuncomité B en wel op Woensdag 20 Oc
tober a.s. en op volgende dagen en wordt
door het gemeentebestuur warm aanbevolen.
Reeds hebben zich ongeveer 50 werklooze
spaarders op het Bureau voor Werkverschaf
fing en Steunverleening aangemeld.
Jaarvergadering V.V.V.
Als in den staart het venijn zit
(wat men nog al eens beweert) dan is dit
zeker op de jaarvergadering van de V.V.V.
tot uiting gekomen. Het belangrijkste lijkt
ons de rondvraag. Wie zijn Pappenheimers
kent, begreep dadelijk, dat er wat aan de
hand was. Enkele vreemde gezichten wezen
daar op. De stemmingen en de rondvraag
hebben bewezen, dat er is geageerd.
Bij de rondvraag kwam ter tafel „hét on
veilig Heiloo" en „broodroof". Zooals be
kend, stonder er artikelen in een gratis ver
spreid blad, die na lezing de vraag wettig
den: is het in Heiloo zoo ver gekomen, dat
men niet veilig kan loopen?
Mag men zijn meening niet uiten en in
dien men het toch doet, wordt men dan be
dreigd met broodroof? Welnu, de heer C. ten
Bruggencate sneed die vragen aan en hoe
wel het over elf uur was, bleef men geïnte
resseerd luisteren. Na te hebben gememo
reerd wat door bedoeld blad werd bespro
ken, vroeg de heer ten Bruggencate wat het
bestuur denkt te doen. De V.V.V. wordt ge
noemd en ook de Bond van Forensen en het
is van het grootste belang, dat de V.V.V. zich
ervoor interesseert, dat Heiloo veilig blijft.
Er werd gesproken van een kind aan den
Kanaalweg, een melkmeisje in den polder
en een geval in Ter Coulster, alsmede over
de vrije wandeling van patiënten van de St.
Willebrordusstichting. Het is inderdaad juist
dat de patiënten niet overal vrij moeten kun
nen loopen. Daar moeten we stelling tegen
nemen, werd betoogd. Is het waar, dat men
zijn betrekking verliest als men het waagt
z\jn meening te uiten? Is het waar dat het
dreigement is geuit door onzen gemeente-se
cretaris? Ik voel het zóó aan, dat we stelling
moeten nemen als Heiloo gevaarlijk is voor
vrouwen en kinderen, aldus de voorzitter. Is
dat juist, dan passeeren ze Heiloo en dat
moeten we niet hebben.
De heer G. Wilbrink zeide: laten ze eerst
eens met den heer Bruul spreken.
De heer Mossel was voor het vrije woord.
Doch die vrijheid moet men voorzichtig han-
teeren. Is het wel juist wat de heer van Stij-
geren in bedoeld blad aanvoerde? De winst
van het G.E.B. is zeker onjuist. Ik raad de
V.V.V. aan geen overijlde besluiten te ne
men.
De heer Smits (bestuur) oordeelde, dat
men den raad van den heer Mossel moet
opvolgen. In het bosch van Nijenburg waren
enkele weken geleden een paar kinderen
aangerand, aldus een bericht in de bladen.
Een zekere V. had de kinderen ontzet. Spr.
stelde er prijs op te verklaren, dat het be
richt niet van hem afkomstig was. Spr.
zeide dit, omdat de politie hem had ge
wezen op de onjuistheid van het bericht. De
politie had het geval onderzocht, de moeder
van de kinderen gehoord en er bleef van de
geheele „aanranding" niets over. Zoo komen
er praatjes, die geen goed doen aan Heiloo.
De heer Mossel vond het stuk van den
heer van Sty geren vaag, er wordt niets
concreets gezegd.
De voorzitter zeide, dat deze zaak de al-
gemeene aandacht van het bestuur V. V. V.
zal hebben.
Het voorstel-ten Bruggencate, dat het be
stuur wilde machtigen om de zaak zooals zij
naar voren is gebracht, te onderzoek^p en
indien de feiten juist zijn, daar over te
leurstelling uit te spreken, werd door den
voorzitter overgenomen. De bestuursleden
bepaalden zich tot luisteren. Het voorstel
werd goedgekeurd.
Na het openingswoord van den voorzitter,
den heer J. L. Groot, deelde deze mede, dat
de heer Idema de eerste en de heer Smits
de tweede secretaris is.
De voorzitter zeide, dat er in de courant
stond dat hy had bedankt, doch dat is niet
juist, ik ben zoo sprak hij tot de
jaarvergadering aangebleven. Voorts deelde
spr. mede, dat van de Ned. Spoorwegen
bericht is ontvangen, dat de trein van 18.10
hier stopt, zoo kan men van de goedkoope
avondretours naar Amsterdam profiteeren.
De heeren Idema en Smits brachten de
jaarverslagen uit van de V. V. V. en van
het sportgebouw. We teekenen aan, dat de
concerten niet aan de verwachtingen vol
deden. Heiloo waardeert geen goede mu
ziek, dat is wel duidelijk gebleken. Na de
jaarverslagen kwamen de rekeningen over
1936-1937. De heer Vierkant bracht rapport
uit en verklaarde alles in orde. De ontvang
sten en uitgaven waren: van de V. V. V.
841.53 en van het sportgebouw 1047.83.
Bij de begrooting der V. V. V. stelde de
heer Wilbrink voor om een post a 25 uit
te trekken voor het concours dat Eensge
zindheid denkt te houden. De bedoeling is
een bijdrage voor het garantiefonds. Na
langdurige besprekingen werd met het
oog op de kasmiddelen een bedrag van
10 disponibel gesteld.
De begrooting leverde nog een ander
punt op, dat veel stof deed opwaaien. Het
bestuur wilde een post van 25 op de be
grooting brengen voor een douceurtje voor
den sec.-penningmeester. De heer ten Brug
gencate gaf het liever aan het garantie
fonds en als de feestavond meevalt, kan het
net zoo goed. De post bleef gehandhaafd.
De begrooting werd vastgesteld op een
bedrag van 713.15.
De begrooting voor het Sportgebouw werd
voorgesteld op 1090,35. Hierbij werden de
huren voor Doves en Volksonderwijs ver
laagd (voor „Eensgezindheid" bleef zij 52
per jaar) en behoudens onvoorziene om
standigheden werd het salaris van den con
ciërge met 50 verhoogd. Een post kwam
op de begrooting voor uitbreiding van het
Sportgebouw (bergruimte).
Bij de behandeling van de balans werden
gebouw en grond geschat op 8932,25 en
500. De schuld bij de Boerenleenbank is
2000 (thans 1900) en bij de gemeente
Heiloo (voor den niet betaalden bouw
grond) 500. Na langdurige besprekingen
werden de begrootingen en balans goedge
keurd.
Bestuursverkiezing: Na een groot aantal
stemmingen werd als voorzitter gekozen de
heer C. ten Bruggencate, die bedankte.
Daarna werd gekozen de heer Jac. van
Gemeren, die de benoeming aanvaardde.
Na een aantal stemmingen werd de heer
G. Smits gekozen (bij loting met den heer
P. J. Schotvanger). Ook werd gekozen de
heer B. B. van Tricht. De heer P. Avis
deed mededeeling over het feestprogram
bij het 30-jarig bestaan op 21 October a.s.
Aan het einde der vergadering heeft de
nieuwe voorzitter den scheidenden func-
tionnaris dank gebracht.
Oprichting zangvereeniging.
Alhier is een zangvereeniging opgericht
met als directeur de heer Jac. Jansen uit
Egmond. Reeds hebben zich 30 leden op
gegeven. De vereeniging zal „Apollo"
heeten. Het bestuur is samengesteld als
volgt: J. Wiering, voorzitter; N. T. Hopman,
secretaris; mej. M. Vos, penningmeesteres;
mevr. Breebaartvan der Horst en J. W.
Meijer, bestuursleden.
GROOTE BRAND NABIJ PADANG.
Te Fort v. d. Capellen bij Padang (Java) ia
een groote brand uitgebroken, waarbij
achttien blokhuizen in de asch zijn gelegd.
Negen personen zijn gedood en elf gewond,
waarvan drie zwaar gewond.
De schade aan de huizen bedraagt onge
veer achtduizend gulden en die aan goede
ren circa zeventien duizend gulden. Het
verzekerde bedrag beloopt slechts duizend
gulden. De oorzaak van den brand is onbe
kend.
BEROEP PREDIKANT EVANGELISCHE
LUTHERSCHE GEMEENTE TE
ALKMAAR.
Bij de gisteren gehouden stemming is
beroepen door de Evangelisch Luthersche
gemeente alhier ds. S. v. d. Woude, evang.
luthersch predikant te Edam.
„DE STRIJDKREET".
Orgaan van het Leger des Heils
in Duitschland verboden.
Naar Havas uit Londen meldt, heeft het
hoofdkwartier van het Leger des Heils
aldaar bericht ontvangen, dat de Duitsche
autoriteiten het orgaan van het Leger „De
Strijdkreet" verboden hebben; zij weigeren
het recht van publicatie voor dit jaar te
vernieuwen.
PREDIKBEURTEN.
ZONDAG, 17 OCTOBER 1937.
ALKMAAR.
Groote Kerk, 10 uur, bevestiging ds.
Klein Wassink, door ds. Klein Wassink,
van Bathmen; 3 uur n.m., intrede ds. Klein
Wassink.
Kapelkerk, 6 uur n.m., ds. Rijks, van
Groningen.
Rem. Geref. Gemeente, 10.30 uur, ds.
Rappold.
Ev. Luth. Kerk, (Oudegracht), 10.30 uur,
mej. Da. M. P. Stol, van Haarlem.
Doopsgezinde Kerk, 10,30 uur, ds J.
Yntema, van Haarlem.
Geref. Kerk, 10 uur en 5 uur, ds. von
Meyenfeldt.
Vrij Ev. Gem., Geesterweg la, 10.15 uur,
de heer B. Elzinga, van Amsterdam; av. 7
uur, ds. Ruys, onderwerp: „Wat is een
Christen?"; Zaterdag,' 2 uur, kindersamen
komst.
Leger des Heils (stichter William Booth),
Zaterdagavond, openluchtsamenkomst op
de Steenenbrug; Zondag, 10 uur, heiligings-
dienst; 3.30 uur, bij goed weer openlucht
samenkomst op den Kattenberg; 8 uur, bij
zondere samenkomst; leiders brigadier en
mevrouw Govaars; Dinsdag, 8 uur, solda-
tenmeeting; Donderdag heiligingsdienst.
UIT DE OMGEVING.
AKERSLOOT, 10 uur, ds. van Mullem.
BERGEN, 10.45 uur, ds. v. d. Kieboom.
Ger. kerk, 10 uur, leesdienst; 5 uur n.m.,
ds. Donner, van Broek op Langendijk.
Evangelisatie Maranatha, 10.30 uur, ds.
Swaan, van IJmuiden.
BARSINGERHORN, Doopsgezinde Ge
meente, voorm. 10 uur, ds. R. van der Veen.
BARSINGERHORN, 10 u., ds. Vorstman.
DIRKSHORN, av. 7 uur, ds. de Leeuw.
DRIEHUIZEN, geen dienst.
EGMOND AAN DEN HOEF, 9.30 uur, ds.
v. d. Kieboom.
GROOTSCHERMER, geen denst.
HEILOO, 7 uur n.m., ds. Bloemhoff
(tekst Job 4 5). Onderwerp: „Als het ons
raakt".
Nederl. Herv. Evang. Vereeniging, a. d.
Kerklaan, 10 uur, ds. A. G. H. van Hoo-
genhuyze, van Amsterdam.
HEERHUGOWAARD, 10 uur, ds. v. d.
Kam.
LIMMEN, 2 uur n.m., ds. van Mullem.
NIEUWE-NIEDORP, Doopsgezinde Ge
meente, 10 uur, Da. A. Leistra, van Edam.
NIEUWE NIEDORP, geen dienst.
NOORDSCHARWOUDE, 10.30 uur, ds.
Roobol.
OOSTGRAFTDIJK, geen dienst.
OUDE-NIEDORP, geen dienst.
OUDORP, geen dienst.
OTERLEEK, geen dienst
OUDKARSPEL, J.30 uur, ds. RooboL
"OUDESLUIS, geen dienst.
PETTEN, geen dienst.
SCHAGEN, 10 uur, ds. Eikema (extra
collecte).
ST. MAARTENSBRUG, 10 u., ds. Witkop.
SCHAGERBRUG, av. 7 u„ ds. Witkop.
SCHERMERHORN, 10 uur, ds. Boeren-
donk.
SINT PANCRAS, 9.30 uur, ds. Molenaar,
voorbereiding H. A. en 3 uur. ds. Molenaar.
STOMPETOREN, 10 uur, ds. Heep.
Evangelisatie, 10 uur, de heer A. van
Ginkel, van Amsterdam.
URSEM, 7 uur n.m., ds. Boers.
WARMENHUIZEN, 10 u., ds. de Leeuw.
WINKEL, geen dienst.
WESTGRAFTDIJK, 10 uur, ds. Loysen
(Doop).
ZUIDSCHERMER, geen dienst.
Het landschap van October.
Veluwsche schoonheid en na-
tuurpracht elders.
De heide is uitgebloeid; het bosch bloeit
nu in duizend bonte kleuren. Zeg niet, dat
duizend overdreven is: wie telt de varia
ties van tinten, waarin het herfstbosch zich
tooit? Veeleer is duizend veel te weinig.
Want er is een zoo menigvuldiger scha
keering van groen nog, van geel, van rood,
van paars, van bruin, van wit en zwart,
van grijs en oranje, ja wel van alle kleu
ren in al hun mengelingen en scherpe of
zacht afgestemde overgangen, dat het be
ter is met tellen maar niet te beginnen,
doch veeleer oog en hart te gast te doen
gaan aan zooveel schoonheid, die in Octo-
berdagen over de bosschen ligt.
Hei en bosch; voor mij liggen een circu
laire en een boek die ervan spreken. Een
volstrekt niet droge circulaire, een aller
minst naar papier alleen maar ruikend
boek. De circulaire roept naar den Velu-
werand, het boek brengt, als ge 't open
slaat, de zoete, pittige aromen in je neus
van het herfstbosch en de wijde heiden.
De circulaire is van Natuurmonumenten,
de sympathieke vereeniging, die el al
zoovele en steeds met succes de wereld in
zond. Deze, de nieuwste, die de laatste
wel niet zal zijn, want wat moet er nog
veel gered worden van de schoonheid van
Nederland, deze roept op om het prachtige
woud- en heidegebied van den Zuid-Oos
telijken Veluwezoom, met een uitgestrekt
heid van niet minder dan 4000 H.A. tot
nationaal park te maken. D.w.z. het begin
en veel meer dan het begin is er al, is er
allang. Hagenau werd in 1910 al aange
kocht, Rhederoord in 1919, Beekhuizen en
de Rheder- en Worth-Rhederheide in
1930, het Onzalige Bosch in 1933, met
elkaar 'n bijeenhoorende uitgestrektheid
van 2500 H.A. Nu moet de Imbosch, die
zich bij het bovengenoemde gebied zoo
schitterend aansluit, er nog bij! Het is een
heuvelachtig gebied ten Noorden van Ro-
zendaal, met loofhout en naaldbosschen
van zeer uiteenloopenden leeftijd en sa
menstelling en het bevat tevens groote
heidevelden. Giften en rentelooze voor
schotten, ook inschrijvingen op een 2 y» pet.
obligatieleening zijn hartelijk welkom aan
het adres van Natuurmonumenten, Hee
rengracht 540 te Amsterdam. Hier is weer
grootsch opbouwend werk te doen, natio
naal werk van hooge allure en van meer
dan nationale beteekenis.
Daar herinnert ook dr. Jac. P. Thijsse
aan in zijn nieuwste werk, het hoeveelste
al? dat bij Contact te Amsterdam versche
nen is. Het draagt den titel die boven deze
bijdrage staat. Het vertelt op de boeiende
wijze, die al het werk van Thijsse ken
merkt, van de schoonheden en de merk
waardigheden van bosch en heide. Tachtig
kostelijke foto's vormen de tweede helft
van dit voorname boek, deel van de serie
„De schoonheid van Nederland", die weer
eens op een nieuwe wijze oogen openen en
harten winnen wil voor onze prachtige
vaderlandsche natuur.
De vacanties zijn voorbij en schaarsch is
voor velen de vrije tijd, waarvan anderen
helaas zoo overvloedig veel bezitten; maar
dichtbij voor sommigen, veraf jammer ge
noeg voor anderen, ook voor schrijver de
zes liggen de schatten van heideland en
bosch. Heide, die in zijn stilte, zijn een
zaamheid en in zijn omlijsting en tooi, hier
en daar van kleurige najaarsboomen, nu
wel weer het allermooiste is. Bosch, dat na
het harde eentonige groen van den zomer
zich hult in kostelijk, ja vorstelijk ornaat.
Daar en elders, overal min of meer, legt
October vele rijkdommen open, glorie der
aarde, nog eenmaal vlammend bloeiend,
stralend voor het wintergetijde.
A. L. B.
NIEUWS IN 'T KORT.
Drie dooden en acht gewonden. - Ten
gevolge van een defect aan de stuurinrich
ting is bij Vitteaux ((Goudkust) een auto
bus tegen een boom gebotst. Er zijn drie
dooden en acht gewonden.
Dertien personen op overweg gedood.
- Bij een botsing tusschen een trein en
een vrachtauto op een overweg tusschen
Bahawalpoer en Samasata (Br.-Indië) zijn
dertien inzittenden van de vrachtauto ge
dood. Voorts werden nog twaalf inzittenden
zwaar gewond.
Overheids-redame.
De New-Yorksche ondergron*BÈ8i
spoorwegen zijn zich terdege bewust,
dat ook overheids- en sem i -oveifoeids-
instellingen voor de diensten die
het publiek kunnen bieden reclame
moeten maken.
Met advertenties in de peis houden
zij daarom geregeld het publiek op de
hoogte. Evenals andere overheidsbe
drijven, in tal van Amerikaane<4?e
steden, plaatst dit bedrijf haar rffik-
me in couranten.
van Vrijdag 15 October 1937.
OPGAVE VAN NOORDHOLLANDSCH
LANDBOUWCREDIET N.V.
Vorigs
koers
STAATSLEENINGEN.
4 Nederl. 1934 101%
4 Ned.-India 1934 100>/«
5)4 DuitschL '30 m. verkL 28 %s
BANK-INSTELLINGEN.
Amsterd, Bank 147%
Handel Mil Cert v. 250 158
Koloniale Bank
Ned. lnd. Handelsbank
INDUSTR. OND. B1NNENL.
Alg. Kunstzijde Unie
Calvé Delft Cert.
NederL Ford
120%
135
51%
76%
240
Philips GloeiL Gem. Bezit 3387/j
Unilever 143%
INDUSTR. OND. BU1TENL.
i
t
i
i
t
Anaconda
Bethleh. Steel
Cities Service
Kennecott Copper
Republic Steel
Standard Brands
Steel comm.
U. S. Leather
CULTUUR MAATSCH.
H. V. A
Java Cultuur
Ned. Ind. Suiker Unie.
Vorstenlanden
Dito actions
MIJNBOUW.
Alg. Ezplor. Mij.»
Redjang Lebong
PETROLEUM.
Dordtsche Petr.
Kon. Petr.
Perlak
Phillips Oil
Shell Union
Tide Water
RUBBERS.
Amsterd. Rubber
Deli Bat. Rubber
Hessa Rubber
Oostkust i
Serbadjadi
Interc. Rubber
SCHEEPVAARTEN.
Kon. Ned. Stoomboot.
Scheepvaart Unie
TABAKKEN.
Deli Batavia
Oude Deli
Senembah
A.MER. SPOORWEGEN.
Atchison Topeka
Southern Paciiic
Southern Railw. Cert.
Union Pacific
Canadiao Pac.
23%
43%.
1%»
27%
14%
1
7%
50
4Vs
4 V
1
443%
t
146
I
125%
39%
20.10
88
1
168%
1
348
t
•ti
t
3617.
83
32%,
12%
11%
221%
1501/,
152'/,
79'/,
1131/,
2%
128%
124
199V,
274%
272
33%
18%
11%
73%
6%
laatstek.
22.30-45,
101%
28
148
160
115
130%
47%-8
77%
240
317-8*
141J-2}
42%
2JHV*
40-T/i,
264-7%,
13%-%
7
47%-%
432-5
138
121
37
89%
168%
345»/,
357}-8}
83
30%
12%-%
11*%
212-%
143
142%
75
105-7
V/s
122-%
-20
119|-
192
270
32%
16%
10»/,
72
6%
§Noteering per 50. z) ex-coupon
fExclaim. 'Evdivldend.
Prolongatie vorige koers X, heden )4 pCt.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
OFFICIEEL.
Vorige koere: Reden:
New-York
1.81
1.80'/»
Londen
8.97 "Is
8.07
Berlijn
72.65
72.85
Parijs
6.10%
6.09)4"
Brussel (Belga)
30.48
30.48)4
Zürich
41.62
41.6254
Kopenhagen
40.10
40.07)4
Stockholm
46.30
46.27)4
Oslo
45.12)4
45.10
Italië
9.55
Praag
6.33*6
De wonderlijke schoonheden
van het Noorderlicht
Stockholm.
Een heldergroene straal schiet over de
horizon aan den Noordelijken hemel. Een
oogenblik verandert er niets, maar dan vol
gen er reeds gele, roode en violette stralen
in een prachtige samenstelling van kleuren.
Schitterend als de kleuren van een regen
boog verschijnen de stralen, steeds in een
andere combinatie.
Zoo ongeveer ziet het eeuwige wonder
van het Noorderlicht er uit, dat over Lap
land een spookachtig schijnsel werpt, heel
geheimzinnig en dat misschien wel nooit
door de wetenschap verklaard wordt. In
millioenen kristallen breekt de weerschijn
van het Noorderlicht op de schitterend
witte sneeuwvlakte. Een sprookjesachtigen
indruk maakt dit Noorderlicht, dat de som
bere dagen tijdens de wintermaanden door
gloeit, zoodat zoowel de morgen- als de
avondschemering in een rooden gloed ge
huld zijn. Wanneer evenwel de nacht over
het landschap gedaald is, dan begint de
spokendans van flikkerende dwaallichten.
Want het Noorderlicht kent geen tijd, steeds
is het onrustig.
Nu weer een ander oogenblik: geelachtig
groene wolken trekken langs den hemeL
Hun kleur wisselt voortdurend, na eenigen
tijd vormen zij één groote boog, die zich
over het landschap uitstrekt. Nu verdeelden
zij zich weer in lichtbanden, die er als
vloeiende lava-stroomen uitzien en waar-
tusschen de hemel donker afsteekt.
Er bestaat geen een Noorderlicht, dat op
het andere gelijkt. Ontelbaar als de sterren
zijn de kleurschakeeringen van het Noor
derlicht, dat de Poolnacht doorgloeit. Een
andere keer zijn het lichtgevende sluiers, die
in vele plooien gelegd zijn en als het ware
in den wind wapperen. Dan weer zijn het
ontelbare pijlen, uit duizenden bogen afge
schoten, die in de oneindige wereldruimte
vliegen. Of het zijn slechts groote eenvoudige
lichtvlakten, met scherp afgeteekende
kanten.
Deze zoogenaamde „Noorderlichtkroon" is
slechts zeer zelden te zien. Het Noorderlicht
verandert zoo snel van vorm en kleur, dat
de oogen van den toeschouwers het toover-
achtige kleurenspel slechts ternauwernood
in zich kunnen opnemen. Daarom behoeft
het ons ook niet te verbazen, wanneer het
volk van het Hooge Noorden, de Lappen
steeds weer probeeren, deze vuurteekens
aan den hemel op een of andere wijze te
verklaren. Een van de interessantste vertel
lingen over het Noorderlicht is die van een
ouden woudlooper, welke men in een oude
blokhut op berkenschors opgeschreven
vond. Zij luidt als volgt:
„In het Noorden en het Noord-Oosten
groeien twee heldere lichtstrepen, gelijk
twee versterkingstorens in de hemelruimte.
De beide lichtstralen gaan na eenige
oogenblikken in twee lichtende wolken
over, die op twee legers gelijken, die tegen
elkaar optrekken. De gevechtslinies ont
plooien zich en ofschoon men niets hoort,
ziet men in de vorm van kleine, witte rook
wolkjes het vuur van geweren en ander
geschut. Nu stooten de vijandelijke linies
op elkaar, langzaam trekken zij zich weer
terug om wederom een aanval te doen en
de strijd te hervatten. Zwak belicht door het
het geweervuur woedt eenige oogenblikken
de strijd. Een tweede en tenslotte nog een
derde aanval maken een einde aan den
„slag der geesten". Nog spuwen de geweren
vuur, totdat tenslotte de beide, strijdende
legers in de bloedroode lichtgolven van het
Noorderlicht verdrinken".
Andere Laplanders weten weer te ver
tellen, dat bij het verschijnen van het
Noorderlicht de hemel open gegaan was.
God de vader troonde te midden zijner
engelen op een gouden stoel en werd geheel
zichtbaar in zijn Goddelijke Heerlijkheid.
Het Noorderlicht, dat met hetzelfde recht
Zuiderlicht genoemd zou kunnen worden,
is voor de wetenschap nog steeds een van
die groote onoplosbare raadselen der natuur
en behalve zijn geografische verspreidheid
weten de geleerden er tegenwoordig nog net
zoo weinig van als honderden jaren gele
den. In het Hooge Noorden van Lapland
kan men het gedurende de negen winter
maanden bijna iederen dag zien, in het
midden van Zweden ongeveer dertig maal
en in het Zuiden van het land slechts tien
maal per jaar. In de sub-tropische landen
komt het Noorderlicht misschien eenmaal in
de tien jaar voor en in de tropen nooit. Een
enkele uitzondering op deze regel bracht het
jaar 1905 ,toen zelfs in de buurt van de
aequator het Noorderlicht te zien was!
Ontelbare theorieën hebben getracht, het
geheim van dit natuurverschijnsel te ont
sluieren. In een oud Noorsch handschrift
van de 13de eeuw wordt meegedeeld, dat het
Noorderlicht een lichtuitstraling van het
Poolijs is. In de 18de eeuw was men van
meening, dat het lichtschijnsel afkomstig
was van brandende zwaveldampen uit Pool-
vulcanen en de moderne wetenschap is van
meening, dat het Noorderlicht ontstaat door
electrische ontladingen. De invloed er van
op de radio-ontvangst staat in ieder geval
vast. Maar ondanks het eeuwenlange zoeken
brandt het Noorderlicht nog steeds als een
groot vraagteeken aan de nachtelijke hemeL
Het is een van die problemen, dat er is om
door de wetenschap opgelost te worden.
Anders is het echter voor den eenvou-
digen Laplander, die tijdens de negen lange
wintermaanden naar de zon verlangt, die,
terwijl hij van het harde werk en de ge
vaarlijke strijd uitrust, geniet van het licht-
sprookje van de Noordelijke hemel in zijn
onwerkelijke pracht en in de onbegrensd
heid van de wereldruimte onwillekeurig
iets van de eeuwige Goddelijke macht be
speurt.
