^Buitenland
Nieuws in 't kort.
DE VERANDERINGEN OP HET IJSELMEER.
Morgen nieuwe
non-interventie-poging.
Chineezen moeten wijken.
TWEEDE BLAD
Italië zegt geen concessies meer
te kunnen doen.
Officieel wordt medegedeeld, dat het sub
comité voor de niet-inmenging Dinsdag
te 16 uur in plaats van Maandag zal
bijeenkomen. Men heeft tot dit uitstel be
sloten om meer tijd beschikbaar te hebben
voor de bestudeering van de antwoorden
der regeering op de ontwerp-resolutie.
Voorts meldt Havas uit Rome dat de
„Informazione Dipplomatica" een artikel
bevat, waarin gezegd wordt dat de wen
ding, die de besprekingen te Londen heb
ben genomen, met veel aandacht -in Ita-
liaansche verantwoordelijke kringen ge
volgd wordt. Het is een feit, aldus dit arti
kel, dat het Italiaansche initiatief in de
voorafgaande vergadering, dat in alle te
goeder trouw zijnde kringen als een wer
kelijke bijdrage tot de Europeesche samen
werking werd toegejuicht, niet de gevolgen
gehad heeft, die men ervan had mogen ver
wachten. Toen men tot de toepassing der
aanvaarde beginselen genaderd was, rezen
er ternstige moeilijkheden, die de besprekin
gen belemmerden en de resultaten der
eerste bijeenkomst in gevaar brachten. De
houding van den Russischen gedelegeerde
was in openlijken strijjjl met hetgeen be
sloten was.-Verder was de BritschFran-
sche houding tegenover het Russische stand
punt onbegrijpelijk toegeefelijk, wat overi
gens in gezaghebbende Italiaansche krin
gen niet al te veel verwondering gewekt
heeft. Het is een dwaasheid te gelooven,
dat Italië nog meer belangrijke concessies
kan doen.
Men kan in de bestaande omstandigheden
slechts constateeren, dat de besprekingen
opnieuw dreigen vast te loopen. Doch, aldus
de „Informazione", het zou belachelijk zijn
Italië daarvoor ook maar de geringste ver
antwoordelijkheid te willen opdringen.
Dit artikel zoo luidt een bericht uit
Londen heeft aldaar eenige verrassing
gewekt, omdat men naast andere staten ook
Italië in belangrijke mate verantwoordelijk
stelde voor de*ln het sub-comité gerezen
moeilijkheden. In een commentaar uit
diplomatieke kringen is een duidelijk onge
duld waar te nemen: men constateert, dat
de noodzakelijke goede wil in heel wat ge
vallen volkomen ontbreekt. Men hoopt, dat
'de delegaties, die aan de opstapeling der
moeilijkheden hebben medegewerkt, vóór
Dinsdag een verzoenender houding zullen
aannemen, anders zou men wellicht een
nieuwe mislukking moeten vaststellen.
Krachtig offensief der Japanners.
Gisteren zijn de Japansche strijd-
krachten bij Sjanghai, naar Domei
meldt, tot het sinds eenige dagen aan
gekondigde offensief overgeaan.
Omtrent het resultaat van den strijd loo-
jen de berichten sterk uiteen. Volgens het
Japansche hoofdkwartier heeft het offen
sief volledig succes gehad en zijn de Chi
neezen op den terugtocht. Volgens den
Chineeschen woordvoerder daarentegen
hebben de Chineezen wel is waar eenig
terrein moeten prijsgeven, doch is hun
linie als geheel ongewijzigd gebleven.
„Na twee maanden van hardnekkigen
tegenstand", aldus zegt het Japansche
communiqué, „zijn de Chineesche troepen
in den sector ten Noorden van Sjanghai
Zondagochtend door het krachtige offensief
der Japanners overweldigd en tot een al-
gemeenen terugtocht overgegaan".
„Dit offensief is gevolgd op de verovering
van de sterke stellingen bij Tatsang en
Kiangwan, die de Chineesche troepen in
verwarring bracht".
„Onmiddellijk nadat het Chineesche front
ineengestort was en de Chineezen over het
geheele front den terugtocht begonnen,
hebben de Japansche troepen in samenwer
king met de luchtmacht een krachtige ach
tervolging ingezet, waarbij zij de Chinee
zen gestadig verder in Westelijke en
Zuidwestelijke richting terugdrongen".
REDE VAN LEON BLUM.
Onthulling monument-Salengro.
lil aanwezigheid van vijftigduizend
personen is het monument van Roger
Salengro, voormalig socialistisch minister
en burgemeester van Rijssel te Bruay en
Artois onthuld. Leon Blum bracht in zijn
rede hulde aan de nagedachtenis van
Ealengro en hoopte, dat de tegenwoordige
regeering na het weder bijeen komen van
de Kamers definitief de wet zal doen aan
nemen tot bestraffing van laster in de
pers, welke de regeering-Blum reeds door
de Kamer heeft doen aannemen. „Wij moe
ten eindelijk," audus Blum, „van het par
lement een tekst verkrijgen, die beant
woordt aan de dringende behoeften, die de
tragische dood van onzen vriend Salengro
zoo duidelijk heeft doen aan het licht
komen." Er is een wet noodig die open
baarmaking en controle van de inkomsten
waarvan de bladen bestaan, mogelijk
maakt."
Vervolgens maakte Blum melding van
de campagne der „reactie" die weder aan
de macht wil komen om het beweerde
faillissement van het volksfront af te
wikkelen. Hij wees erop, dat de jongste
kantonale verkiezingen het volksfront
meerderheid en de socialistische partij
terrein hebben doen winnen. De reactie
wil de volksfrontmeerderheid omverwer
pen en met de regeering van het volks
front afrekenen, doch welke andere meer
derheid is dan mogelijk? aldus Blum. Elke
poging tot omverwerping van het Volks
front zot» in de Kamer communisten en
socialisten tegenover zich vinden, alsmede
de afgevaardigden van de republikeinsch
socialistische unie en een groot aantal
radicalen, die de solidariteit met de ar
beiders, die gisteren zoowel als vandaag de
beste waarborg voor de republiek en de
vrijheid vormen, niet willen verbreken.
PROCLAMTIE VAN ROOSEVELT.
In een proclamatie, waarin de bevolking
wordt opgewekt, den 11 den November op
gepaste wijze den wapenstilstandsdag te
vieren, wijst Roosevelt op de wetteloos
heid en de twisten, die de internationale
veiligheid en zelfs de beschaving bedrei
gen. Hij voegt hieraan toe: „Wij dienen
opnieuw uiting te geven aan den wensch,
een vredespolitiek te voeren, al het moge
lijke te doen om den oorlog te vermijden,
te arbeiden voor herstel van het vertrou
wen en de orde tusschen de naties, en te
herhalen dat het verlangen naar vrede nog
steeds de groote meerderheid van de vol
keren der aarde kenmerkt.
DE 15e VERJAARDAG VAN DEN
OPMARSCH NAAR ROME.
Geheel Italië bereidt zich voor om den
15en verjaardag van den opmarsch naar
Rome, Donderdag a.s. met bijzondere
feestelijkheid te vieren. Het hoogtepunt
zal worden gevormd door het groote
appel-generaal der fascistische partij,
waarvoor honderdduizend vooraanstaande
persoonlijkheden en politieke leiders uit
geheel Italië naar Rome zullen komen.
Voor het eerst zal dit appèl-generaal
worden bijgewoond door een afvaardiging
der N. S. D. A. P. onder leiding van Ru-
dolf Hess.
Den 29s#en October zal Mussolini in de
provirtcie x,ittoria de vierde nederzetting
Aprilia openen.
INTERVIEW MET MUSSOLINI.
De betrekkingen tusschen Italië
en Egypte.
Het dagblad „Al Misri" te Cairo, publi
ceert een interview met Mussolini over de
betrekkingen tusschen Italië en Egypte.
Mussolini zou o. m. hebben verklaard, dat
Italië jegens Egypte slechts vriendschap
pelijke en vreedzame gevoelens heeft.
Italië zou daarvoor waarborgen geven,
wanneer daarbij wederkeerigheid gega
randeerd zou worden. De politiek van
Italië in de Middellandsche zee is gericht
ep vrede en samenwerking met alle staten.
Italië zal echter niet dulden, dat het com
munisme zich in dit gebied uitbreidt.
Overigens verklaarde Mussolini nog, dat
de Mohammedaansche missies in Abes-
synië dezelfde faciliteiten kunnen genieten
als de andere religies. De Egyptische be
langen bij het Tana-meer zullen door
Italië geëerbiedigd worden.
DE VERKIEZINGEN IN AUSTRALIË.
Ofschoon de regeeringspartijen in
Australië waarschijnlijk drie of vier zetels
zullen hebben verloren, kunnen zij in het
huis van afgevaardigden op een meerder
heid van 17 leden rekenen.
Bij de verkiezingen voor de helft van
het aantal zetels van den senaat, d. w. z.
achttien, plus een die door overlijden open
is gevallen, hebben de Labour-candidaten
in alle staten de leiding, doch zij zouden
practisch alle zetels moeten winnen om
het kabinet Lyons in de minderheid te
kunnen plaatsen.
KONING GEORGE NAAR WEST
EUROPA.
Koning George van Griekeflland zal 29
October naar West-Europa vertrekken.
Volgens de bladen is het niet*uitgesloten,
dat de koning, hoewel zijn reis niet offi
cieel is, gelegenheid zal hebben in contact
te treden met de staatshoofden en leidende
persoonlijkheden van de landen, die hij zal
bezoeken. Verder deelen de bladen mede,
dat de koning zich met het Grieksche
stoomschip „Hellas" naar Brindisi zal be
geven. Hij zal een bezoek brengen aan
Rome, Parijs en Londen en eind November
weder te Athene terugkeeren.
Vrouwen in de lucht. - De Russische
aviatrice Valentine Grisodoesova heeft
Zondag met de navigatrice Raskova, zon
der tusschenlanding, met 'n licht vliegtuig,
een afstand afgelegd van ongeveer 1500
K.M., waarmede het wereldrecord voor
afstandsvluchten in rechte lijn voor vrou
wen, dat in 1936 gevestigd was door de
Amerikaansche Ellen Mac Closerkey, met
een passagier in een toestel van dezelfde
categorie, met bijna het dubbele is ge
broken.
Trambotsing te Weenen. - In dfe wijk
Floridsdorf te Weenen zijn gisteren eenige
tramwagens met elkaar in botsing geko
men. 25, voor het grootste deel zwaarge
wonde, personen werden uit de overblijf
selen der wagens geborgen.
Italië en het Anti-Kominternpact. -
Het blad Asahi te Tokio verklaart, dat de
gelijktijdige aankomst in Rome van den
Japanschen ambassadeur te Berlijn,
Moesjakoji, en von Ribbentrop, die bei
den het Japansch-Duitsche pact hebben
onderteekend, in Italiaansche diploma
tieke kringen wordt beschouwd als een
aanwijzing dat Italië zich bij dit pact zal
aansluiten.
Het vraagstuk der vrijwilligers. - De
Fransche minister Delbos heeft met den te
Parijs vertoevenden ambassadeur te Lon
den een onderhoud gehad over de gisteren
gehouden bijeenkomst van de non-inter
ventie-commissie. Het schijnt wel, dat de
Fransche regeering, indien het mogelijk zou
blijken tot overeenstemming te komen ten
aanzien van het aantal vrijwilligers, dat
symybolisch terstond teruggetrokken zou
moeten worden, niet op verwezenlijking van
dezen maatregel zal aandringen. Parijs wei
gert aan te nemen, dat de moeilijkheden
onoverkomelijk zijn, doch wel schijnt het,
dat de Britsche en de Fransche regeering
zich moeilijk zullen kunnen vereenigen met
den Italiaanschen eisch, dat de besluiten
der commissie met algemeene stemmen
worden genomen. Deze regel zou het ge
vaar meebrengen, dat het Londensche orga
nisme volkomen machteloos gemaakt wordt.
Herdenking van den slag aan den
IJzer. - Ter herdenking van den slag aan
den IJzer hielden gister de Belgische
oudstrijdersvereenigingen hun tradioneele
optochten en defileerden zij voorbij het
graf van den onbekenden soldaat te Brus
sel. Ook de socialistische oudstrijders be
gaven zich naar dit graf. Onder het pu
bliek werden wel tegenbetoogingen ge
houden, doch ernstige incidenten deden
zich niet voor.
Onlusten te Belgrado. - Ter gelegen
heid van het congres van de jeugdafdee-
ling van de regeeringspartij te Belgrado
heeft Zondag de oppositie een tegende-
monstratie te Belgrado georganiseerd. De
oppositie verwijt de regeeringspartij
stormafdeelingen te willen oprichten. Op
verscheidene punten van de stad deden
zich vechtpartijen voor tusschen politie en
demonstranten.
De oppositie had een optocht georgani
seerd, waarin doeken met opschriften
werden meegedragen. Deze opschriften
luidden o.a.: „Leve de Fransche democra
tie", „Leve de vereenigde oppositie", „Le
ve de overeenkomst tusschen de Servische
en Croatische oppositie".
In de gevechten met de politie werden
verscheidene personen gewond, de politie
verrichtte talrijke arrestaties.
De Barmat-zaak. - In de Barmat-
zaak heeft men Zaterdag nog 18 getuigen
a charge, oud-administrateurs of leden
van het personeel van de bank Goldzieher
en Penso en de Noorderbank gehoord. Zij
legden verklaringen af over een reeks
onregelmatigheden, die geconstateerd zijn.
Donderdag a.s. zullen de verhooren wor
den voortgezet.
Brand aan boord van Britsch schip -
Tusschen Hongkong en het eiland Hainan
is het Britsche s.s. „Kaitangata", dat 1983
ton meet, in brand gevlogen. Verschillende
schepen begeven zich ijlings derwaarts,
teneinde de bemanning, die van het bran
dende schip in zee gesprongen is, op te
pikken. De laatste berichten melden, dat
de Kaitangata geheel verwoest is door het
vuur en dat het Britsche s.s. Manning vier
Europeesche leden der bemanning heeft
opgepikt, benevens 13 Chineesche matro
zen. In het geheel bevond zich een be
manning van 42 koppen aan boord. De
bemanning zoekt thans de omgeving af
naar de overige drenkelingen.
Anti-fascisten veroordeeld. - Zeven
tien personen, die te Rome ervan beschul
digd waren de communistische partij te
Gagliari opnieuw gevormd te hebben, zijn
voor het speciale gerechtshof verschenen.
Eén hunner kreeg 5 jaar gevangenisstraf,
negen kregen straffen van een tot twee
jaar gevangenis, zeven werden vrijge
sproken.
Rede van minister Jaspar. - De
Brusselsche liberale minister van verkeer,
Jaspar, heeft in een rede gewezen op de
onmogelijkheid eener linksche of rechtsche
coalitie en verklaard, dat de liberalen,
indien zij in de oppositie gaan, de vorming
eener parlementaire meerderheid verhin
deren en het land in een toestand van
onstandvastigheid en onlusten brengen.
Zinspelend op de rede van den voorzitter
der liberale partij, Coulonveaux, waarin
deze verklaard had het sluimerend ver
langen der liberale partij naar oppositie
te hebben begrepen, doch het tevens on
mogelijk noemde in den boezem der
regeering oppositie te voeren, voegde Jas
par er aan toe, dat de liberale partij niet
den schijn moet wekken haar plicht met
tegenzin te vervullen. De liberale minis
ters leggen volkomen die waakzaamheid
aan den dag, waartoe hun' de invloed van
hun partij in staat stelt. De socialisten
hebben in de regeering een belangrijken
invloed, waarvan het wettig karakter
moet worden erkend, doch er is geen
linksche overheersching of een verschui
ving naar links.
Wederom geruchten omtrent aftre
den van Schacht. - Te Berlijn doet weder
om het gerucht de ronde, dat Schacht
reeds de volgende week zal aftreden als
minister van Economische Zaken. Hij zou
zijn functie van rijksbank-president be
houden en als minister niet worden ver
vangen. Het ministerie zou beheerd wor
den door twee staatssecretarissen, Posse,
die reeds sinds lang staatssecretaris in het
ministerie van Economische Zaken is, en
Neumann, die door Göring belast is met
de leiding van het vierjarenplan. Het is op
het oogenblik niet mogelijk een officieele
bevestiging van dit gerucht te verkrijgen.
DE POLDERWERKEN.
Er is de laatste maanden wel het een
en ander veranderd op het IJselmeer.
Toen wij in Mei van dit jaar naar de
inpolderingswerken van den Noord-
Oostpolder trokken, was het dijkge-
deelte SchoklandRamspol juist ge
gund aan de firma Zanen en Verstoep
te Den Haag en op de plaats waar het
zou komen baggerde een groote molen
de veenlaag weg, die er op den
IJselmeerbodem lag. Wat later ver
scheen de eerste kraan, die de inhoud
van keileembakken in het water stortte
en op 13 Juli van dit jaar beleefden we
het groote moment, dat de eerste aard
kluiten van den dijk boven water
kwamen. Vol trots hebben we daar1
toen de vaderlandsche driekleur op
zien planten.
En nu is het October en in dien
tusschentijd is het brokje keileem een
dijkdeel geworden van bijna 2 K.M.
Een witte streep.
Toen we met ons kleine motorbootje het
Keteldiep uitkwamen, op weg naar Urk,
zagen we over de woelige wateren heen
den dijk als een witte streep in de grijsheid
van den najaarsdag liggen. Aan het begin
van die streep was een klein plekje rood
te onderscheiden, het pannendak van de
directiekeet aan de Westzijde; op het
steeds groeiende andere einde staken don
ker de kranen af tegen het luchtruim en
de rook, die er omhing, wees er op, dat
ze zonder ophouden voortwerkten.
Maar nog een andere verrassing bracht
ons het verdere verloop van de reis. Want
toen we Schokland eenige kilometers
afstand reeds lang voorbijgevaren waren
en we ook het wordende dijkdeel aan de
Zuidzijde daarvan niet meer zagen, drong
het tot ons door, dat we toch zoo langza
merhand het anders hoog uit zee oprij
zende Urk moescten zien, met links ervan
het witte plekje, dat de vuurtoren is. Het
was heiig en het kon dus in nevels verbor
gen zijn, Urk. Eén van de eendagszeelie-
den, die met ons de reis naar het IJsel-
meer-eiland maakte, dacht al, dat de schip
per een verkeerden koers genomen had,
want het eenige dat we zagen rechtvooruit,
waren donkere silhouetten van baggermo
lens en van keileembakken en ook van
kranen, zoodat het vermoeden voor de
hand lag, dat we in ieder geval niet ver
meer zouden behoeven te varen. Want dat
waren kennelijk de uiterlijke teekenen van
de dijkwerken bij Urk, waar, zooals men
weet, en dijkdeel in de richting Schokland
gemaakt wordt, dat straks met het hier
boven vermelde gedeelte verbonden zal
worden. Hoe we echter ook tuurden, Urk
was en bleef onvindbaar. I
Achter den dijk.
Tot we het op eens gewaar werden.
Lankzaam schoof het van achter een don
kere streep te voorschijn, met zijn ge
boomte, zijn huizen en zijn witten vuur
toren.
Toen we nog wat doorgevaren waren, za
gen we ook, wat het eiland zoo lang aan
ons oog onttrokken had. Het was de dijk
geweest die zwarte streep, die zich hoe
anger hoe duidelijker ging afteekenen en
die reeds bijna een kilometer in de rich
ting van Kampen in zee gaat.
Wandelen in Kampen's richting.
Onze schipper heeft ons in de nieuwe
haven aan wal gezet. Zoo noemde hij
althans de werkhaven die hier het vorige
jaar gemaakt werd ten behoeve van de
vele schepen, die materialen voor de dijk
werken aanvoeren. Het Dlijkt geen over
bodige luxe te zijn geweest, want dit jaar
is de bedrijvigheid in de Urker haven zeer
toegenomen en de vroegere havenkom, die
juist plaats genoeg biedt aan de visschers-
vloot en de schepen van den beurt dienst
op Kampen, zou onmogelijk in staat ge
weest zijn om zooveel vreemde gasten te
bergen, die puim en basalt, beton en ijzer,
stroo en rijshout en nog vele materialen
meer in fabelachtige hoeveelheden aan
voeren. Urk heeft er aan deze zijde van
het eiland een ander aanzien door gekre
gen. Een kraan van Stork, een groot,
blauwgrijze gevaarte, is er zelfs verrezen.
Via een zandlichter, een groote schuit
met een bodem, die geopend kan worden
en dus op zeer eenvoudige wijze haar
lading kan lossen, bereikten we den vas
ten wal, in casu de pier van de nieuwe ha
ven.
En toen hebben we een wandeling ge
maakt van bijna een kilometer in de rich
ting Kamoen. Achter ons lieten we Urk,
voor ons lag, lang en smal de dijk en
rechts en links was de zee, die allang geen
zee meer is, maar zee klinkt toch nog al
tijd grootscher dan meer en we polderen
immers de Zuiderzee in?
De eerste driehonderd meter leverden geen
moeilijkheden op. De wandelweg was hard
als steen, al was hij dan ook niet vlak. De
bonkige, harde keileem blijft, zelfs al is ze
door de kwieke dragg-liners geëgaliseerd,
altijd hobbelig, zoolang er geen ander weg
dek gemaakt is. Op witte plankjes is met
de cijfers aangegeven, hoe ver men op den
dijk vordert. Driehonderd lezen we, 400:
daar waren arbeiders bezig de dijkhelling
aan den toekomstigen polderkant te beklin-
keren, terwijl anderen aan de andere zijde
basalt stapelden. Vijfhonderd, het wordt al
glibberiger, de keileem ligt hier ook losser
en het wordt ook drukker. Vijftig meter
verder doet, met veel drukte, een dragg-
liner zijn werk; de dijkhelling, die verder
naar Urk toe reeds afgewerkt was, wordt
hier met man en macht onder handen ge
nomen, kruiwagens gaan af en aan, er
wordt met schoppen en andere werktuigen
gewerkt en als we nog tien meter verder
loopen eindigt de wandeling plotseling,
doordat we tot de kuiten in de vettige brij
wegzakken, die de nog versche keileem er
vormt. Dit is de 600 meter grens en hier
zwoegen groote kranen met den inhoud der
keileembakken, die sleepbooten zonder op
houden aanvoeren en wegalen. Het is de
firma Blankvoort uit Bloemendaal, die dit
deel van de werkzaamheden onder handen
heeft. De aannemer is best tevreden over de
vorderingen van het werk; in het begin
werd het wat gestagneerd en het gaat wel
niet zoo vlug als onder Schokland, waar de
hulpmiddelen wat grooter en zwaarder zijn,
maar men schiet toch aardig op.
Grondwerkers.
De arbeiders, die hier aan den dijk staan,
zijn Sliedrechters, Werkendammers en
mulders. De voorman van de laatsten ken-
kennen we. Het is een oud-wethouder van
Genemuiders. De voorman van de laatsten
wagen omgaat.
De opzichter is best over deze men-
schen tevreden. „Wy hebben hen het
vorig jaar ook gehad", vertelt hij ons,
„toen we de werkhaven maakten en ze
zijn toen zoo goed bevaüen, dat we ze
dit jaar weer aangevraagd hebben bij
de arbeidsbemiddeling in Kampen. In
totaal werken er thans honderd Gene
muiders bij de inpolderingswerken.
Genemuiden krijgt dus zijn deel wel
mee van de werkzaamheden. De Gene
muiders van hun kant werken ook
graag aan de dijken. Het werk is goed,
al is het zwaar en de verdiensten zijn
behoorlijk.
„Hoe zwaar het wel is, kunt u het best
constateeren, door zelf de schop eens ter
hand te nemen en te gaan graven, aooals
u hen dat ziet doen", vertelde de opzichter.
We hebben het gedaan, maar na twee
scheppen aarde op de wachtende kruiwa
gens geworpen te hebben, voelden we onze
spieren al. Loodzwaar is deze grondsoort
en men moet het wel gewend zijn. Den
kruiwagen opbeuren was heelemaal on
doenlijk. We kregen hem geen centimeter
van den grond. Maar ieder zijn vak. De
Genemuiders behandelen deze materie met
het gemak van iederen dag.
Keet 2.
Het kan ook, want de menage op Urk is
prima. Daarvan hebben we ons, na het be
zoek aan den dijk overtuigd in keet twee,
die op het terrein staat en huisvesting geeft
aan dertig Genemuiders. Aan weerszijden
wordt zij geflankeerd door den keten van de
Werkendammers.
Het was juist koffietijd, toen we het ge
bouw binnenstapten, na eerst natuurlijk
toestemming gevraagd te hebben aan den
kok, die hier heer en meester is. „Je mag
wel binnen komen, als je je voeten maar
eerst veegt", zeide hij, en daarbij bleek hij
nog al misprijzend naar onze wit-gekleurde
schoenen, die alle sporen van de worsteling
met het keileem nog vertoonden. Maar hij
had het volle recht die concessie aan de
schoonheid van zijn gasten te eischen, want
zoo helder was de vloer, dat het wel leek,
of de groote schoonmaak zoo juist achter
den rug was. Slechts vandalen zouden het
kunnen wagen, er zonder voeten vegen
binnen te gaan.
Behalve schoon was het binnen ook
warm. Veel te warm vonden we.
„Wat wil je", zei de kok, „het is tijd om
het eten op te zetten en dat krijg je zonder
vuur niet gaar".
De koffie was net klaar. Uit een grooten
ketel werd zij in kleinere overgeschonken
en er was zoo juist een steenenbikker van
den dijk gekomen, om aan een juk de ver
schillende ketels naar zijn hongerige en dor
stige kameraden op den dijk te brengen.
„D'r wordt zeker nog al aardig goed ge
geten?" merkten we op.
„Ze lusten hier alles", was het antwoord.
„Alleen is er een, die vandaag een slechte
dag heeft, want we eten vanavond andij
vie en vanmorgen, toen hij zag, dat de
groenteboer de struiken bracht, zei hij
tegen me: Eten we vandaag al weer zware
tabak kok? Maar overigens niets geen last
hoor. Nooit hebben ze een verkeerd woord
onder elkaar, altijd is de stemming even
prettig".
Vervelen doen ze zich op Urk ook niet.
Overdag werken ze hard en 's avonds zijn.
ze te moe om wat anders te doen, dan een
krant te lezen, en dan gaan ze eenmaal in
de veertien dagen naar huis. De groote
feestdag.
We hebben den kok maar niet langer op
gehouden. Hij moest het vleesch nog „over
hangen", enfin, we begrepen wel, dat hij
potkijkers missen kon, zoodat we nog juist
als goede vrienden scheiden konden.
De dijk in zee.
En 's middags zijn we naar den dyk mid
den in zee getrokken, waarover we hier
boven al schreven. Het dijkdeel, dat al bijna
2 K.M. lang is. Een machtig gezicht is het,
zoo'n dijk, als u er boven op staat. Op den
breeden voet van 30 meter steunen de met
basalt en beton gedekte flanken de bonkige
kruin; bonkig van de keileem, die er de
bovenlaag van vormt. Hier te wandelen en
dan langzaam als bij Urk naar het eindpunt
te gaan, waar zware kranen onophoudelijk
verder zwoegen en arbeiders in waterlaar
zen rondscharrelen in water en modder,
geeft een trotsch gevoel. Hier bakenen wij
een zee af en veroveren 'n provincie mat
't machtige hijschwerktuig, dat de techniek
ons schonk en met de koele berekening, die
nauwkeurig alles nagaat en ieder brokje
keileem precies zoo legt als het liggen moet.
Zwoegers en denkers reiken elkaar in de
zen gigantischen arbeid de hand en zij zijn
bezield door hetzelfde, een taaien wil en
een vast geloof in de toekomst.
De natuur komt den mensch ook
hier te hulp om te zorgen, dat hij niet
versaagt, maar doorgaat. Want rond de
arbeiders vliegen de eerste landvogels,
die hier midden in zee bestaansmoge
lijkheden gevonden schijnen te hebben.
Spreeuwen zijn het en roodstaartjes en
zelfs een mees. Dat de musch er ook
al is spreekt haast vanzelf. Er zijn er
zelfs al twee.
Deze dijk is ook een plaats van tegen
stellingen. Er op en er omheen de bedrij
vigheid van zwaaiende kranen, ploeterende
dragg-lines, materialen lossende schepen
en af en aan varende booten en aan den lij
kant van den dijk de sereene rust van den
herfstdag, waarin een visscherman wacht
tot er wat meer wind is en droomerig voor
anker ligt. Zoo fijn zijn de omtrekken van
het scheepje in het grijs van lucht en water,
als een Japansch plaatje.
De dijken van den Noord Oostpolder zul
len, als ze eenmaal gereed zijn, niet slechts
Nederlandsch zijn, om de ondernemings
geest, die ze opstapelde, maar ook, om het
materiaal, dat er in verwerkt is. Want men
neemt op het oogenblik proeven met een
betonnen bekleeding van de dijkhellingen,
met het doel het basalt, dat een buiten-
landsch product is, te kunnen vervangen.
Verschillende soorten tegels zijn er gelegd
en de winter zal moeten uitmaken, welke
soort het meest geschikt is. Zoo vaart de
Nederlandsche industrie ook wel bij dit
groote werkobject.
De aannemers hebben geluk. Het weer
houdt zich prachtig en nog kan de dijk
daardoor groeien, met 100 meter P«r
week, een snelheid, die een record is
bij een dergelijken dijkaanleg. Maar ook
hier zal straks de winter de arbeiders
onverbiddelijk naar huis sturen.
Wij hebben nu al afscheid genomen van
de polderwerken, tot het volgend voorjaar.
