DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Vrouwen en kinderen doodgeschoten
No. 253 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Donderdag 28 October 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Na de verovering van Tsjapei.
CHINEESCHE HELDEN.
De protocollen van de
wijzen van Zion.
De behandeling in hooger beroep.
Zware bandjir op Sumatra.
Vele dooden en gewonden.
Onveilige Spaansche
wateren.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
iii
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTTEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. TeleL 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 28 October.
Het is al weer de Duitsche koloniale
kwestie, die aangesneden moet worden!
De Times behandelde n.1. gisteren in een
hoofdartikel de Duitsche eischen in deze en
schreef hierover, na er op gewezen te
hebben, dat „de reeks ingezonden stuk
ken, die laatstelijk verschenen zijn, het
zeer algemeene verlangen hebben doen
zien, te komen tot een vreedzame regeling
van dit probleem", o.m. het volgende:
De openbare meening in Engeland
steunt zeker niet op de these, volgens wel
ke de wereldvrede verzekerd zou zijn,
wanneer men zuiver en eenvoudig dat
gedeelte van het verdrag van Versailles
vernietigde, dat de koloniën betreft. Zij
steunt echter evenmin op de stelling, vol
gens welke het verdrag van Versailles in
alle bijzonderheden gehandhaafd en nooit
herzien moet worden, gelijk de verdrags
clausules dit bepalen.
Het gaat er dus niet om Duitschland zijn
koloniën terug te geven, maar er oprecht
naar te streven voor Duitschland een ter
rein te vinden, dat voor ontwikkeling
aanvaardbaar is: erkennen dat het „Capax
imperii" is, zou te meer bevredigend zijn
wanneer een zoodanig terrein voor
Duitschland geopend kon worden door de
drie of vier groote koloniale mogendheden,
die aaneensluitende gebieden bezitten in
Afrika.
Vervolgens verklaarde de Times: „Men
zou niets goeds tot stand brengen, wanneer
men de expansiekVacht van Duitschland
wilde breken door het binnen de twintig
jaar geleden gevestigde grenzen te houden
en door het te omringen als olifanten een
tijger in den jungle. Het hangt echter niet
alleen van Engeland af concessies te doen
„zoo lang het nog tijd is". Het moet een
internationaal gebaar zijn, want wanneer
het een geisoleerde geste is, wekt het het
gevaar veeleer de expansielust van
Duitschland te prikkelen dan te bevre
digen.
Het blad beeindigde zijn beschouwin
gen met te herinneren aan de twee voor
waarden, die noodzakelijk zijn voor een
bevredigende regeling: de onderhande
lingen moeten gevoerd worden langs di-
plomatieken weg en niet „door redevoe
ringen op openbare pleinen" en ten twee
de moet de Spaansche kwestie geregeld
worden, voor zoover zjj Duitschland be
treft. Nu heeft Duitschland, zoo merkt 't
blad op, „voorzichtig geweigerd zich in
Spanje te laten meesleepen in den om
vang, waarin andere mogendheden dit
hebben gedaan." Engeland heeft er zich
niet in laten meesleepen dan alleen als
bemiddelaar. Er is dus geen reden, waar
om Spanje een permanent rotsblok zou
zijn, dat den weg verspert, die leidt naar
betere betrekkingen tusschen de beide
landen."
Het artikel in de Times-is op zich zelf
verheugend, want men proeft er als het
ware den wensch uit, om te komen tot be
tere samenwerking. Dat wil natuurlijk
heelemaal nog niet zeggen, dat de Duit
sche eischen nu spoedig ingewilligd wor
den of dat er zelfs kans op bestaat, dat
Duitschland binnen afzienbaren tijd ko
loniën kan krijgen. Het betreft hier uit
sluitend de openbare meening van het
publiek.
Dit is reeds een belangrijk feit. De
openbare meening kan krachtig zyn; ze
kan zelfs wel eens de regeering dwingen
tot een koersverandering.
Nu echter de Engelsche meening zeker
niet geheel afwijzend staat tegenover de
Duitsche eischen, zal de Duitsche meening
verstandige politiek moeten voeren, niet
alleen in de koloniale kwestie, maar ook
in andere vraagstukken, het buitenland
betreffende. Duitschland kan heel wat be
reiken, als het maar verstandig blijft.
Al zien wij voorloopig nog geen Duit
sche koloniën! Dat is een kwestie, die te
sterk internationaal is.
Japan gaat niet naar de negen-mogend-
heden-conferentie. De reden er van heeft
de Japansche regeering uiteengezet. Ze
zegt, dat de conferentie berust op een be
sluit van den Volkenbond, die Japan er
van beschuldigt, het negen-mogendheden-
verdrag te hebben geschonden. Bovendien
beteekent het Japansche optreden China
slechts een maatregel van zelfverdediging,
waartoe Japan gedwongen is door de anti-
Japansche uitdagingen der Chineezen.
De Japansche regeering is er verder
van overtuigd, dat een poging tot oplos
sing van het Japan en China in het bij
zonder betreffende probleem door zoovele
mogendheden slechts nieuwe verwikkelin
gen kan brengen en een rechtvaardige
regeling van het conflict slechts belem
mert. De Japansche actie in China heeft
uitsluitend ten doel de Chineesche regee
ring te dwingen tot het opgeven van haar
politiek, die den vrede in' het Verre Oosten
Na den terugtocht der Chineesche
troepen naderden de Japanners gisteren
Nan Siang tot op vijf honderd meter en
bezetten het ten Zuidoosten daarvan ge
legen Kiang Kiau, ten Zuiden van den
spoorweg ShanghaiNanking.
In den laten namiddag rukten de Ja
panners op tot de Soetsjau-kreek. De
Chineezen betrokken verdedigingsstel
lingen ten Zuiden van deze kreek.
Bij de bezetting van Tsjapei kwam het
tot bloedige gevechten van man tegen
man. In Tsjapei bevinden zich momen
teel nog talrijke Chineesche mitrailleurs
nesten, welke nog moeten worden op
geruimd.
Daar deze mitrailleursnesten zich veelal
op hooge, gunstig gelegen punten bevinden,
van waaruit de Chineezen hun tegenstanders
gevoelige verliezen toebrengen, hebben de
Japanners de grootste moeite, hun veroverin
gen tot linies te consolideeren.
Volgens de opgave der Japanners lodpt
het front thans 500 meter Oostelijk van Nan
Siang in Zuidelijke richting naar Kiang Kiau
en vandaar naar den Noordelijken oever van
de Soetsjaukreek en verder naar de Wang-
poe.
De woordvoerder van het Chineesche
hoofdkwartier heeft, naar Havas meldt, me
degedeeld, dat de terugtocht der troepen uit
Kiangwan en Tsjapei in volmaakte orde en
met weinig verliezen is volvoerd.
Een bataljon van de 28ste divisie heeft ge
weigerd, terug te trekken en blijft tegen
stand bieden in den sector ten Zuid-Westen
van het Noorderstation.
In gezelschap van Japansche officieren
heeft een verslaggever van de „United
Press" een bezoek gebracht aan de buiten
wijken van Kiangwan, waar de Japanners
nog niet zijn binnengerukt, daar het zoeken
naar mijnen nog niet voltooid is.
Geen huis stond er, of het was door gra
naten gehavend, alle bruggen zijn vernield
en de straten tot puinhoopen geschoten,
waarin de groote gaten gapen door de
grondmijnen geslagen.
Nu de Japansche linkervleugel de interna
tionale nederzetting zoo dicht genaderd is,
heeft de Britsche consul-generaal allen, die
in het Westelijk deel der concessie wonen,
aangeraden de eerste dagen binnensnuis te
blijven, met het oog op verdwaalde kogels.
Ook heef* men voorzorgen genomen, om
deze wijk onmiddellijk te ontruimen.
Terwijl de Chineesche vluchtelingen in
dichte drommr-n op den Brennan-straat wa
re: samengepakt, beschoten de Japanners
de Sungsing-fabriek, die een halve mijl Wes-
te'ijk daarvan gelegen is. Onmiddellijk ont
stond een groote paniek. De vluchtelingen
trachtten zich in veiligheid te brengen in en
achter de naastbij gelegen verschansmgen
en onderkomens, zoodat de politie was ge
dwongen, met gewe!d een betrekkelijke orde
te handhaven. Vrouwen en kinderen werden
in het gedram g onder den voet geloopen.
Chineesche helden.
Toen de Japanners den weg naar Shanghai
trachtten schoon te vegen, speelden zich
ontzettende tooneelen af. In koelen bloede
staken de Japansche stoottroepen met de ba
jonet de soldaten der Chineesche achterhoe
de neer, die waren achtergebleven, om vol
heldenmoed den terugtocht der hoofdmacht
te dekken.
Vreeselijk ook waren de verliezen der Ja
panners. Als een stoomwals rolde het Japan
sche leger aan, doch van Chineesche zijde
brak een helsch-mitrailleurvuur los, waar
door de Japanners bij honderden te gelijk
vielen. Midden tusschen de oprukkende troe
pen ontploften bovendien voortdurend de
bedreigt en door communistische elemen
ten gesteund wordt.
De regeering heeft verder een verkla
ring gepubliceerd, waarin gezegd wordt,
dat de toestand sedert het sluiten van het
negen-mogendheden-verdrag geheel ver
anderd is daar de communistische invloed
in de binnenlandsche ontwikkeling van
China groote wijzigingen in dit land ver
oorzaakt heeft. Japan is geenszins afkee-
rig van internationale samenwerking, doch
de bestaande moeilijkheden tusschen Ja
pan en China kunnen slechts door onmid
dellijke onderhandelingen dezer landen
opgelost worden. Japan wenscht cultu-
reele en economische samenwerking met
de andere mogendheden in China en zal de
belangen en rechten dier mogendheden
eerbiedigen.
Chineesche grondmanen, tientallen slachtof
fers in de lucht slingerend.
De brand in Tsjapei heeft, naar het D.N.
B. nog meldt, intusschen een lengte van vier
kilometer en een breedte van drie kilometer
bereikt. Dit stadsdeel, eens de woonplaats
van een half millioen menschen en een
groot industrie-centrum, is volkomen vernie
tigd.
Vrouwen en kinderen dood geschoten.
De Japansche troepen, die naar de Soets
jaukreek zijn opgerukt, hebben daar, naar
Havas meldt, verscheidene mitrailleurs op
gesteld, waarmede zij de spoorbrug bestrij
ken, waarover de vluchtelingen uit Tsjapei
naar het Zuiden trekken. Zij schoten ver
scheidene malen op de menigte, waaronder
tal van slachtoffers vielen.
Volgens de waarnemingen van neutrale
ooggetuigen, was deze menigte voor het
meerendeel samengesteld uit vrouwen en
kinderen. Er bevond zich geen enkele Chi
neesche soldaat onder, daar de Chineesche
militaire autoriteiten eerst de evacuatie der
vrouwen en kinderen hebben willen verze
keren.
Vlucht in de internationale neder
zetting.
Een vertegenwoordiger van Havas is ge
tuige geweest van de toelating van ongeveer
5000 Chineesche vluchtelingen tot de inter
nationale nederzetting. Tienduizenden men
schen, die naar de Concessie stroomden, wed
den tegengehouden bij den spoorwegover
gang van de lyn SjanghaiHangtsjau, welke
gesloten was en door Britsche troepen en po
litie bewaakt werd. Op last der autoriteiten
werden de boomen te 16.15 uur geopend en
na een half uur weer gesloten.
Een reusachtige menigte bleef onbeschut
en zonder voedsel buiten de concessie. De
meeste vluchtelingen hebben vrijwel niets
bij zich.
Nachtelijke gevechten.
Den geheelen nacht is ten Oosten van
Sjanghai verwoed gestreden aan de oevers
van de Soetsjau, waar de Chineesche en Ja
pansche artillerie elkander zwaar bestook
ten.
De brand in Tsjapei is in hevigheid afge
nomen. In de meeste wijken, waar lage hui
zen staan, zijn de woningen als stroo ver
brand en rest er niets meer dan rookende
puinhoopen. Het is onmogelijk, een raming
te maken van de schade, maar het is waar
schijnlijk, dat deze honderden millioen Chi
neesche dollars zal bedragen.
Een aanzienlijke menigte dakloozen ver
dringt zich aan de westgrens van de inter
nationale nederzetting.
De Chineesche dagbladen schrijven in hun
commentaren op de gebeurtenissen van gis
teren, eensgezind, dat hier niet van een ne
derlaag gesproken kan worden. Het betreft
een strategische terugtocht, die reeds lan
gen tijd voorbereid was, naar de nieuwe ver
dedigingslinie.
De woordvoerder van het Japansche leger
heeft verklaard, dat de Japansche troepen
het contact met het Chineesche leger, dat
zich naar het Zuiden terugtrekt en de rivier
Soetsjau verlaat, verloren hebben. Slechts de
rechteroever is nog door de Chineesche ach
terhoede bezet. De Japanneezen, die zich ge
nesteld hebben aan den linkeroever, maken
zich gereed de rivier over te steken.
De woordvoerder verklaarde verder nog,
dat hjj uit Nanking had vernomen, dat de
officieele Chineesche woordvoerder tegen
over de pers had verklaard, dat de Chinee
sche verliezen 10.000 man bedragen. Volgens
de Japansche autoriteiten zou dit getal ech
ter de helft lager zijn dan in werkelijkheid
het geval is.
Blücher plotseling vertrokken.
De Völkischer Beobachter meldt: Naar uit
Moskou verluidt heeft maarschalk Blücher,
de bevelhebber van het Russische leger in
het Verre Oosten, plotseling zijn standplaats
verlaten. Het doel van zijn reis wordt streng
geheim gehouden.
Dit plotselinge vertrek van Blücher ter
stond na de jongste nederlagen der Chinee
sche troepen, heeft in Moskou groote belang
stelling gewekt.
Daar in Ulan-Bator de hoofdstad van Bui-
ten-Mongolië, sinds eenige dagen een verte
genwoordiger van den Chineeschen genera-
len staf vertoeft, acht men het niet uitge
sloten, dat Blücher voor rechtstreeksche be
sprekingen derwaarts is vertrokken. Voorts
merkt men op, dat het opperbevel van het
Russische roode leger in het Verre Oosten
de laatste dagen tot een intensieve inspectie
der uitrusting van de troepen is overge
gaan. De voorbereidingen der kaders voor
het geval het ergste zou gebeuren schijnen
voltooid te zijn. Het heeft verder de aandacht
getrokken, dat verschillende officieren van
leger en vloot, alsmede eenige militaire in
genieurs, een moreelen ruggesteun hebben
gekregen, doordat 102 hunner dezer dagen
met de hoogste ordeteekenen der Sovjet-
Unie zijn onderscheiden.
Het einde der vijandelijkheden is
nog niet nabij.
De Japansche ministeries van oorlog en
marine hebben een verklaring afgelegd ter
gelegenheid van „de Japansche overwin
ning bij Sjanghai". In deze verklaring rich
ten zij een waarschuwing tot het Japansche
volk, zeggend dat „het feit de Chineesche
troepen te hebben teruggeslagen uit het ge
bied van Sjanghai, niet beteekent, dat het
einde van de vijandelijkheden nabij is. In
tegendeel er zijn nog vele moeilijkheden te
overwinnen en men moet nog lang wachten
alvorens te komen tot een volledige rege
ling van den toestand".
Na den val van Tsjapei.
De Japanneezen dringen voorhoede-af-
deelingen over den spoorweg Sjanghai-
Nanking in de richting van de Soetsjau
kreek, ten zuiden waarvan de Chineezen
den aanval afwacht.
De Chineezen hebben de spoorbrug van
de lijn Sj anghai-Hangst j au onbruikbaar
gemaakt voor gemechaniseerde eenheden.
Burgers echter trekken er nog met levens
gevaar haastig overheen.
Het Chineesche bataillon, dat zijn stel
lingen in Tsjapei niet heeft willen verla
ten, houdt heldhaftig stand in een groep
gebouwen tegenover den noordelijken oever
van de Soetsjaukreek. De Japansche auto
riteiten hebben de Britsche en Amerikaan-
sche buitenste wachtpost aan de andere
zijde van de Kreek in de internationale
nederzetting gewaarschuwd, dat zij zullen
gaan trachten dit nieuwe alcazar in de
lucht te laten vliegen.
De Japansche troepen beweren, dat zl]
gestadig Nansiang in hun greep krijgen.
Gisteren begon voor het hooggerechtshof
te Bern de behandeling in hooger beroep
van het proces over de echtheid van de z.g.
„protocollen van de wijzen van Zion", waar
in in eerste instantie in Mei 1935 vonnis was
gewezen.
De behandeling in eerste instantie van dit
proces heeft veertien dagen geduurd en is
over de geheele wereld met groote aandacht
gevolgd.
Het proces vindt zijn ontstaan in het feit,
dat leden van den „Bund national-socialisti-
scher Eidgenossen" en van het „nationale
front" de in Duitschland gedrukte „protocol
len van de wijzen van Zion" in de uitgave
van Theodor Fritsch nok van de hand van
Alfred Rosenberg bestaat een editie onder
het publiek verspreid hadden.
De Zwitsersche Israëlitische gemeente
diende, evenals de „Israëlitische Kultusge-
meinde Bern" hiertegen een aanklacht in
met het gevolg, dat de voornaamste beklaag
den bestraft werden met boeten wegens het
overtreden van de Bernsche wet op vuil
schrijverij.
De rechter had het, alvorens een vonnis
te vellen, noodzakelijk geacht, grondig op
heldering te brengen in de vraag op de z.g.
„protocollen van de wijze van Zion" gere
kend moeten worden tot de vuilschrijverij
en of zij vervalscht of echt zijn.
Hij constateerde, dat „de protocollen van
de wijzen van Zion" een vervalsching, een
plagiaat en belachelijke onzin zijn". Tot deze
overtuiging kwam de rechter na bestudee
ring van al het beschikbare materiaal, op
grond van getuigenverklaringen en van de
rapporten van deskundigen.
Als getuigen, welker verklaringen beslis
sende aanwijzingen voor de valschheid der
protocollen opleverden, traden o.m. op prof.
dr. Chaim Weizmann, voorzitter van de sio-
nistische wereldorganisatie te Londen, verder
de bekende Russische historicus prof. Paul
Müojekoff, de vroegere Russische minister
van buitenlandsche zaken, die sedert het be
gin van de sovjet-heerschappij, in Parijs in
ballingschap leeft, de opperrabbijn van
Stockholm, prof. dr. Markus Ehrenpreis.
Laatstgenoemde bewees, dat de bewering,
volgens welke de protocollen opgesteld wa
ren op het eerste Sionistencongres in Bazel
in 1897 waar hij zelf aanwezig was ge
weest en een belangrijke rol had gespeeld
onzin en een onmogelijkheid was.
Als deskundigen fungeerden prof. dr. A.
Baumgarten van de juridische faculteit te
Bazel voor de aanklagers en eerste luitenant
b.d. U. Fleischhauer uit Erfurt voor de be
klaagden. Als gerechtelijke deskundige was
aangewezen de schrijver C. A. Loosli te
Bern.
Baumgarten en Loosli constateerden, dat
de protocollen een vervalsching waren en de
rechter verwierp volledig de conclusies van
Fleischhauer.
Intusschen zijn een reeks geheime docu
menten te voorschijn gekomen uit materiaal,
dat in Bern in een spionnage-aangelegen-
Padangsidempoean, 28 October. Op
25 dezer te middernacht had een zware
bandjir plaats nabij Panjaboengan, ge
legen 65 K.M. van Padangsidempoean in
de richting Padang (Sumatra).
Door deze bandjir werd een brug
weggeslagen, terwijl het hoofdverkeer
tusschen Padang en Medan werd ge
stremd. Vele huizen werden vernield.
Veertig personen vonden den dood,
terwijl vele anderen gewond raakten.
Verscheidene lijken zijn reeds aange
spoeld.
Nadere bijzonderheden.
De resident van Tapanoeli, in welke resi
dentie de Bandjir plaats had, seinde het
volgende telegram:
Blijkens een op 26 October van den
assistentresident van Padang-Sidempoean
ontvangen telefoonbericht, is Woensdag
nacht de Kampong Mompang-Djoeloe, na
bij Panjaboengang, onderafdeeling Man
daling door een Bandjir geteisterd.
Het doodenlijstje.
Veertien personen zijn gedood, hetzij
door verdrinking, hetzij doordat zij
bedolven raakten onder ingestorte hui
zen. Voorts worden nog vier personen
vermist, terwijl vijf anderen niet ern
stig gewond raakten.
Een ijzeren brug is weggeslagen. In de
nabijgelegen Kampong Goenoengtoea is
het brughoofd van een ijzeren brug weg
geslagen.
In een nabij gelegen Kampong had even
eens een Bandjir plaats, waarbij één kind
verdronk.
De Sawahs en wegen zijn met zand
bedekt.
Ook bij Moearasipongi, bezuiden Hoeta
Nopan, eveneens in de Residentie Tapanoe
li, deden zich vele afschuivingen voor.
Het asverkeer op den grooten weg
Padangsidempoean-Padang is volkomen
gestremd.
heid door de justitie in beslag is genomen.
Hieruit blijkt, dat de onkosten der beklaag
den door Duitschland betaald zijn. Tevens
komen in deze documenten de namen voor
van bekende nat.-soc. functionnarissen.
Britsch schip door Spaanse hen
treiler beschoten.
De Evening Standard publiceert een
bericht van Lloyds, volgens hetwelk een
Britsche stoomschip gisteren door een
trailer der Spaansche opstandelingen is
beschoten. Het radiostation Land's End
deelt mede, van het Fransche tankschip
„Scheherazade" het volgende bericht te
hebben opgevangen, geadresseerd aan ieder
Britsch oorlogsschip: „Van het Britsche
s.s. Stanray: een rechtsche treiler heeft
schoten op ons gelost en ons op 3 mijl
afstand van Aviles aangehouden".
Aviles is een kleine haven nabij Gijon.
De Stanray is een schip van 880 ton, thuis
behoorende te Londen.
De aanval op de Fransche schepen.
Het onderzoek naar de nationaliteit der
vliegtuigen die in de Middellandsche Zee
een Fransch vrachtschip en een Fransch
marinevaartuig hebben aangevallen, heeft
nog geen nauwkeurige resultaten opgele
verd. Derhalve heeft de Fransche regee
ring zoowel bij de regeering te Valencia
als bij de autoriteiten te Salamanca krach
tig tegen de aanslagen geprotesteerd en
waarborgen voor de veiligheid van schepen
en vliegtuigen der Air France geëischt.
Foto's der vliegtuigmodellen zijn naar Va
lencia en Burgos gezonden om vergissingen
onmogelijk te maken.
Trein rijdt op menschenmenigte in. -
Een electrische trein is tusschen Kanagawa
en Yokohama op een menschenmenigte in
gereden, die zich op den spoorweg had be
geven om een vertrekkenden troepentrein
toe te juichen. Twee en twintig personen
werden op slag gedood, terwijl tientallen
andere ernstige verwondingen opliepen.
Veertien dooden bij mijnramp. - Uit
Anchorage in Alaska wordt gemeld, dat ten
gevolge van een ontploffing in een kolen
mijn veertien arbeiders om het leven ge
komen zouden zijn.
De moord op Riedel. - Te San Martin
is een Russisch onderdaan, Pinkus, gearres
teerd. Hij werd gezocht wegens verdenking
van medeplichtigheid aan den moord op
den nationaal-socialistischen functionnaris
Riedel op 17 Aprü LL
