DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
No. 288 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Woensdag 8 December 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand. NANKING STAAT IN
\/f}| I p Wl AM Een aanval op het fascisme door
Zuid-Afrikaansche onderwijzers
Tsjang Kai Sjek ontsnapt in een vlieotuig.
Chineezen vernielden
stadsgedeelten.
De a.s. Russische verkiezingen
Vroolijke tooneelen te Moskou
De toestand van
Z.K.H. prins Bernhard
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door bet gebeele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS COSTER ZOON, Voordam C
postgiro 37060. felef 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 8 December.
Rusland zal over enkele dagen zijn ver
kiezingen houden. Daarom heeft het cen
traal uitvoerend comité der communistische
partij der Sovjet-Unie een oproep gericht
tot alle kiezers in verband met deze verkie
zing voor den oppersten sovjet.
In dezen oproep wordt er op gewezen, dat
de partij bij deze verkiezingen gemeen
schappelijk zal optreden met de partijlooze
arbeiders, collectieve boeren en intellec
tueelen. Dientengevolge zullen de candida-
ten zoowel voor de leden der partij als voor
de partijloozen dezelfden zijn. De oproep
vraagt vervolgens of de bolsjewistische par
tij het vertrouwen van het volk geniet,
waarop het voor de komende verkiezingen
rekent, om daarna over te gaan tot een te
rugblik op hetgeen onder het bewind der
Sovjets is bereikt. De nadruk wordt gelegd
op de verbetering van den toestand der ar
beiders, de opruiming van de werkloosheid,
het recht van alle burgers op arbeid en den
steun in den ouderdom.
De vrienden der Sovjet-Unie verheugen
zich over deze resultaten. De Sovjet-Unie
heeft echter, aldus de oproep, niet slechts
vrienden, maar ook vijanden, en wel: wat er
is overgebleven van de opgeruimde „uitbui
tende klassen" in het binnenland, en de
reactionnaire fascistische krachten der kapi
talistische landen in het buitenland. Al zijn
de binnenlandsche vijanden niet sterk en
talrijk, de hen steunende vijanden in het
buitenland beteekenen een gevaar voor onze
vrijheid en ofhankelijkheid. Om ons land
voor dit gevaar te hoeden, moeten goed ge
organiseerde straforganisaties aanwezig zijn,
die de spionnen en vijanden van het Sovjet
volk onschadelijk maken. Voorts moet het
technische goed uitgeruste roode leger de
grenzen der Sovjet-Unie voor een overval
van buiten af beschermen.
Ten slotte dient een weldoordachte en lo
gisch doorgevoerde vredespolitiek gevoerd
te worden, welke de agressieve politiek der
kringen, die naar oorlog streven alsmede
der kapitalistische landen aan de kaak stelt.
Alle drie genoemde elementen zijn in de
Sovjetunie aanwezig en daardoor is te ver
klaren, dat 't Sovjetvolk reeds zestien jaar
lang bevrijd bleef van oorlogsbotsingen en
zijn vreedzamen arbeid kan voortzetten.
Daarom durft de partij op het vertrouwen
van het volk bij de komende verkiezingen
te rekenen.
De 12 December 1937, zoo besluit de op
roep, moet worden tot een grooten feestdag
van eenheid der arbeiders van alle volke
ren der Sovjet-Unie, rondom de roemrijke
banier van Lenin en Stalin.
Voor het overige verwijzen we naar de
rubriek Buitenland naar het artikel van een
by zonderen correspondent van de Times.
In gezaghebbende Poolsche kringen be
vestigt men, dat Bech gedurende zijn laatste
onderhoud met Delbos in den trein naar
Krakau zeer waarschijnlijk het standpunt
der Poolsche regeering in de koloniale
kwestie heeft uiteengezet, zonder de eische.i
nauwkeurig te omschrijven. Hij zou Delbos
slechts kennis hebben gegeven van het
Poolsche standpunt ten aanzien van grond
stoffen en emigratie, die de deelneming van
Polen aan een eventueele internationale
conferentie daarover zouden rechtvaardigen.
Dit standpunt is overigens reeds door Beek
verdedigd in de senaatscommissie voor bui-
tenlandsche zaken en in den Volkenbonds
raad in September 1936.
Hoewel de bijzonderheden over den strijd
by Nanking hiernaast uitvoerig opgenomen
zyn, mogen we hier nog wel iets mededee-
len over de situatie by Nanking.
Nanking is niet meer te houden voor de
Chineezen. Om echter de stad niet geheel
te behoeven te verwoesten, hebben de Ja
panners den commandant van het Chinee-
sche leger te Nanking gevraagd zich over te
geven, alvorens de stormaanval zou geschie
den. In geval de Chineezen zouden weige
ren, de stad over te geven, zou de belegering
uitloopen op een van de bloedigste gevech
ten van den geheelen strijd tusschen China
en Japan.
Tsjang Kai Sjek heeft voro zijn vertrek uit
Nanking 't opperbevel in Nanking gegeven
aan generaal Tang Sjen Sji, die thans de ver
dediging der hoofdstad met steun van gene
raal Koe Tsjoe Toeng, den militairen gou
verneur van de provincie Kiangsoe, leidt.
Hun hoofdtaak schijnt daarin te bestaan,
den tegenstand zoo lang mogelijk te hand
haven, tot het gros der Chineesche troe
pen zich in veiligheid heeft gebracht.
Arm Nanking!
Chineesche troepen, die Nanking
verlaten, hebben gisteren Je stad op
verscheidene punter, in brand gesto
ken en het munitiedepot, de petro-
leumopslagplaatsen, het vliegveld
met de hangars en werkplaatsen zijn
vandaag stelselmatig verwoest. Van
tijd tot tijd weerklonken schoten,
waaruit men opmaakt, dat plunde
raars verhinderd weiden hun voor
nemens tot uitvoering te brengen.
By het aanbreken van den dag
hebben alle Chineesche vliegtuigen de
hoofdstad verlaten op weg naar de
nieuwe basis in het binnenland; de
beschadigde machines, die niet tijdig
gerepareerd konden worden, werden
vernietigd.
Men vreest, dat de mooie regee-
ringsgebouwen, die het beste van de
Oostersche en Westersche architectuur
in zich vereenigen, eveneens verwoest
zullen worden, voordat de Chineesche
strijdkrachten zich voorgoed terug
trekken.
De vooruitgeschoven Japansche troepen
hebben hun opmarsch aan den rand van
Nanking eenigen tijd moeten staken, aldus
Havas uit Sjanghai, daar de Chineezen
hier gisteren weerstand zijn gaan bieden.
Intusschen ziet men in het vertrek van
Tsjang Kai Sjek een teeken, dat het niet
in de bedoeling ligt langer weerstand te
bieden dan noodig is om den terugtocht te
dekken. De terugtocht zou hoofdzakelijk
in Zuidwestelijke richting geschieden langs
den rechterover van de Jangtse, d. w. z.
naar Woehoe, hetgeen den tegenaanval
verklaart, die de Chineezen de laatste
dagen hebben ondernomen in het gebied
van Kwangte om dei Japanschen op
marsch naar het Westen te stuiten. Deze
opmarsch toch dreigde den terugtocht uit
Nanking naar Woehoe onmogelijk te
maken.
Nanking wordt grootendeels ver
nietigd.
Voor het eerst in zyn lange geschiede
nis staat Nanking op het punt in, vreemde
handen te vallen. Voordat zy zich terug
trekken, hebben de Chineezen gisteren de
stad op verscheidene punten in brand ge
stoken en het munitiedepot, de petroleum-
opslagplaatsen, het vliegveld, met de han
gars en werkplaatsen, aijn stelselmatig
verwoest. Van tyd tot tyd weerklonken
schoten, hetgeen een teeken was, dat plun
deraars door een kogel verhinderd wer
den, hun voornemens tot uitvoering te
brengen.
Bij het aanbreken van den dag hadden
alle Chineesche vliegtuigen de hoofdstad
verlaten op weg naar de nieuwe basis in
het binnenland, terwijl de beschadigde
machines, die niet op tyd gerepareerd kon
den worden, vernietigd werden.
Men vreest, dat de mooie regeeringsge-
bouwen, die het beste van de Oostersche
en Westersche architectuur in zich ver
eenigen, eveneens door het vuur verwoest
zullen worden, voordat de Chineesche
strijdkrachten zich voorgoed terug
trekken.
De Japansche troepen voor Nanking.
De Japansche troepen, welke voor Nan
king liggen, brengen op het oogenblik be
legeringsgeschut in stelling. Het schijnt,
dat zij verwachten, dat in Nanking een
bestuurswisseling zal komen, waardoor de
stad zal worden overgegeven. De Japan
sche militairen willen blijkbaar de stad
een bestorming besparen.
Onderwijl bestudeert het Japansche ka
binet de houding, welke zij moet aanne
men, wanneer Tsjang Kai Sjek naar het
Westen van China terugtrekt om verder
tegenstand te bieden. In dit geval zal de
Japansche regeering ongetwijfeld de re
geering van Tsjang Kai Sjek niet meer
erkennen.
Ook is mogelijk, dat de regeering van
Tsang Kai Sjek omver geworpen zal wor
den en dat een nieuwe regeering vrede
met Japan wil sluiten.
De woordvoerder van het ministerie van
buitenlandsche zaken heeft medegedeeld,
dat de Japansche regeering nog geen
plannen heeft opgesteld voor het geval
China vrede zal vragen. Wanneer China dit
verzoek doet, zal Japan beginnen de voor
waarden te bestudeeren.
Nanking brandt.
Omtrent de gevechten rond Nanking
bericht het Chineesche blad Takoeng Pau,
dat gisteren in de voorsteden van Nanking
hevig gevochten is. De geheele stad is ge
huld in rookwolken, welke opstijgen uit
de gebouwen, welke door de Japansche
vliegers in brand zijn gestoken. Men schat,
dat zeven Japansche regimenten aan den
aanval deelnemen. Het hevigst schijnt ge
vochten te worden in de oostelijke voor
steden. De Chineezen hebben de prachtige
villa's, welke rond het Mauseleum van
Soen Jat Sen Sen stonden, in brand ge
stoken om een ruimer schootsveld te krij
gen. Tegen den r.acht werd de strijd min
der hevig. De Chineesche troepen houden
het dorp Toenglioe, dat tusschen twee
heuvels ligt nog bezet, zij hebben uit het
noorden en noordwésten versterking ont
vangen.
In het zuidoosten hebben drie Japansche
regimenten, gesteurd door gemotoriseerde
eenheden het dorp Toenhoea, tien kilome
ter ten zuiden van het fort Kwanghoea
aangevallen. In het zuiden zijn twee Ja
pansche regimenten opgehouden door
Chineesche troepen halverwege Moling-
kwan en Nanking.
Tsjiang Kai Sjek op het nippertje
ontkomen.
Japansche vliegtuigen hebben het snelle
driemotorige verkeerstoestel achtervolgd,
waarmede Tsjang Kai Sjek, zijn vrouw,
eenige generaals en de Australische advi
seur van den generalissimus uit Nanking
vertrokken. Zoowel het achtervolgde toe
stel als de jachtmakende vliegtuigen haal
den het uiterste uit hun machines. Gelei
delijk wist het verkeerstoestel, dat op een
oogenblik bijna achterhaald was, den af
stand tusschen zichzelf en de achtervolgers
grooter te maken, tot de jacht eindelijk
boven Anking, de hoofdstad van Anhwei,
opgegeven werd.
Uit een bericht van Reuter uit Nanking
moet men concludeeren, dat de Japanners
er geen vermoeden van hadden dat Tsjang
Kai Sjek zich in het verkeersvliegtuig be
vond.
Wat Tsjang Kai Sjek wil.
De correspondent van de Jomioeri Sjim-
boen te Sjanghai meldt aan zijn blad, dat
Tsjang Kai Sjek nooit tot overeenstemming
zal komen met Japan, maar zal trachten
voort te gaan met het rekken der vijande
lijkheden tegen Japara door een basis te
vestigen in Kwangtoerag en Kwangsi, zelfs
wanneer hij Nanking verliest. De bezetting
van Sjanghai, aldus deze correspondent,
beteekent het einde van het eerste stadium
in het Chineesch-Japansche conflict. De
onderwerping van Nanking zal het tweede
stadium besluiten en het begin vormen
van het derde en laatste stadium der vij
andelijkheden. Japan moet geen einde
maken aan de militaire operaties, aldus
deze journalist, zoolang het anti-Japan-
sche orgaan, de Kwomintang, te Hankau
of Tsjiangsja verblijft; het moet integen
deel de drijfjacht voortzetten niet alleen
naar Kioekiang en Nangtsjang, maar ook
naar Hankau en Tsjaragsja, teneinde de
anti-Japansche agenten van de Kwomin
tang in het nauw te drijven in de drie
buitenprovinciën Tsetsjoean, Kweitsjau en
Joennan. Door de overheersching van de
zeven provinciën Kiangsoe, Tsjekiang,
Foekien, Kiangsi, Anwei, Hoepei en Hoe-
nan is Japan in staat Centraal- en Zuid-
China te zuiveren. Het is zoo duidelijk als
het maar kan, dat Tsjang Kai Sjek niet
tot overeenstemming met Japan zal komen
bij den van van Nanking en zal volharden
in zijn anti-Japansche houding, hopende
zonder reden en droomende van bijstand
van derden.
De correspondent verwacht, dat Tsjang
Kai Sjek na het verlies van Nanking zijn
troepen zal verzamelen in de provincie
Hoenan en vandaar de provincies Kwang
toerag en Kwangsi zal binnentrekken, waar
hij een basis voor operaties tegen Japan zal
vestigen en afhankelijk zal zijn van Brit-
sche wapen- en munitieleveringen via
Hongkong en Franschen bijstand via Indo-
China.
Tenslotte merkt de correspondent op, dat
er een wijziging intreedt in de Chineesche
massa, die naar zijn meening doode-
lijk vermoeid raakt van de anti-Japansche
leuze, die zoo ijverig door de leiders te
Nanking wordt verspreid.
In het laatste nummer van „The Edu
cational News of South Africa", het of
ficieele orgaan van den Zuid-Afrikaan'
schen onderwijzersbond, wordt een
verwoede aanval gedaan op het fascis
me, waarbij er bij onderwijzers op aan
gedrongen wordt, niet toe te staan, dat
het fascisme onbelemmerd het land bin
nendringt, en tegen bureaucratische
tusschenkomst van overheidswege op
school op te komen.
Het kan niet ontkend worden, dat het
fascisme zich uitbreidt, aldus luidt een
hoofdartikel. Op het oogenblik heeft het
reeds half Europa in zijn greep en zijn voel
hoorns strekken zich uit tot bijna alle lan
den ter wereld Zuid-Afrika incluis.
De onderwijzers, die de hoeders zijn van
kennis en cultuur en deze verspreiden onder
kinderen en jonge menschen, zien zich he
den ten dage, of zij het willen of niet en of
zij het inzien of niet, tegenover den onver
biddelijken keus geplaatst: toe te staan, dat
het fascisme zich onbelemmerd ontwikkelt
en zijn vernietigend werk verricht, of zien
actief daartegen te verzetten. Het is mis
schien niet mogelijk of wenschelijk voor on
derwijzers zich in een politieken stryd te
gen het fascisme te werpen, maar het is hun
plicht en hun voorrecht te voorkomen, dat
het binnendringt in het rijk van ideeën en
in de practijk van de opvoedkunde. Een over
winning van het fascisme beteekent een ze
gepraal van geweld, van onverdraagzaam'
heid, van physieke, moreele en intellectueel e
slavernij. Het houdt in het einde van cul
tuur en beschaving. Het verspreidt zich
snel. Wat kunnen onderwijzers doen om het
tegen te houden?
Zij moeten hun leerlingen aanmoedigen
vrijuit te denken, te becritiseeren, te vragen,
te twijfelen en vrij spel te geven aan hun
verbeeldingsvermogen.
Dit hoofdartikel wordt ondersteund door
een aantal andere artikelen, o.m. getiteld
„De geschiedenis, zooals de nazi's haar
zien", „De wetenschap onder fascistisch be-
I wind" en „Aanhalingen van barbarisme".
Een bijzondere corr. van de Times schrijft
uit Moskou d.d. 6 dezer:
De laatste week voor de verkiezingen is
aangebroken, en de verkiezingscampagne in
Moskou is druk aan den gang. A.s. Zondag
moeten de meer dan 1.100 afgevaardigden
voor de beide huizen van het nieuwe parle
ment worden gekozen. Op eiken hoek van
de straat in Moskou ziet men groote banie
ren en spandoeken, waarvan de roode kleur
schel afsteekt bij de pas gevallen sneeuw.
„Iedereen naar de stembus", „Onze stem
voor onzen beminden Stalin", „12 Decem
ber, groote dag voor het socialistisch vader
land" kan men lezen.
De voorbereiding van de verkiezing is
geëindigd. Alle candidaten zyn benoemd,
altijd zonder oppositie, en de verkiezings
campagne is niets anders meer dan het op
jagen van de kiezers naar de stembus. Daar
bij wordt elk propaganda-middel gebruikt:
openbare vergadering, huisbezoek, parades
over straat met muziek en spandoeken, en
radiopraatjes van de daken van de huizen
af tot in de hotelkamers en de spoorweg-
coupé's toe.
En is nog geen groote openbare vergade
ring belegd voor de aanprijzing van de
twaalf candidaten die Moskou zal afvaardi
gen (Stalin is één van hen), maar gisteren
en vandaag zijn vrije dagen geweest, en
het volk heeft dus tijd genoeg gehad zich
naar de talrijke kleine straatvergaderingen
te begeven, of, wellicht een doeltreffender
propaganda-middel, bezoek aan huis te ont
vangen van partijleden die komen uitleg
gen hoe, waarom en waar gestemd moet
worden.
De koude, die heden heerscht, geeft Mos
kou een merkwaardig stillen aanblik. De
winkelruiten zyn met luiken bedekt, en de
ruiten van de trams wit bevroren. De Mos-
kovieten hebben zware bonten jassen aan
gedaan, en astrakan-mutsen of sjaals over de
ooren getrokken. Zy verzamelen zich rond
sprekers („agitators" worden die genoemd),
die meestal op een vrachtauto staan te
oreeren. In de buurt staat vaak een andere
vrachtauto waar warme spijs te koop is en
welke versierd is met een spandoek. „Dank
aan Stalin, die ons het leven zoo vroolijk
maakt".
Op het Roode Plein.
Des avonds biedt Moskou een prachtigen<
aanblik. De sneeuwvlokken jagen over het
Roode Plein, dat onder strijklicht is gezet,
en leggen zich op de takken van de rijen
denneboomen aan den voet van de lichtgele
muren van het KremL Elke bizarre koepel
van de kathedraal van St. Basilius is over
dekt met een witte muts van sneeuw. Boven
de lichte muren van het Kreml ziet men de
verlichte vensters van de regeeringsgebou-
Geen dagelijksch communiqué
meer.
De particuliere secretaris van
Z.K.H. prins Bernhard, jhr. mr. C.
Dedel verstrekte ons hedenmiddag
het volgende communiqué:
„De nacht van Dinsdag op
Woensdag is door prins Bernhard
rustig doorgebracht. Vanmorgen
heeft hy zyn ontbijt met smaak ge
nuttigd. De hoofdpijn gaat in ma
tigen graad op en neer.
De hoofdwond van den hofjager
Spek is genezen. De operatiewond
geneest op normale wijze. De toe
stand blyft gunstig.
Er zal geen dagelijksch
communiqué meer worden
uitgegeve n".
wen, en daarboven weer, lichtend uit den
grijzen hemel, twee reusachtige roode ster
ren met vijf punten, pas aangebrachte toe
voegingen aan dit décor dat passend zou
zijn voor de opera Boris Goedoenof.
Om den hoek, op het Swerdlowsk-plein,
staat een dichte menigte in de sneeuw, en
kijkt naar een troep artisten die een dans
voorstelling in de open lucht geeft. De artis
ten draaien en springen, en hun bevroren
adem stijgt telkens als een vreemdsoortige
pluim op in het strijdlicht. Hoog boven
alles leest men in statige roode néon-letters
in Kyrillisch karakter „Drink Tomaten
Sap".
Dit is het uiterlijk van wat de bladen
noemen „verkiezingen voor het zegevierend
socialisme en waarachtige democratie".
Vele Russen hadden verwacht, dat er keuze
tusschen eenige candidaten zou zijn.
De kiezer krijgt echter een stembiljet met
slechts één naam erop, en een ander stem
biljet weer met één naam, resp. voor de bei
de huizen van het nieuwe parlement. Indien
de kiezer het met deze benoeming eens is,
doe hij niet anders dan Deide briefjes in de
stembus werpen. Indien hij het niet eens is
met een van de candidaten, moet hij dien
naam doorstrepen, en eventueel kan hij bei
de namen doorstrepen. In officieele kringen
wordt verklaard, dat niemand het niet eens
is met de fundamenteele politiek van Rus
land, zoodat het niet noodig is keuze te
geven van candidaten. Wanneer men daar
tegen aanvoert dat de bevolking een ande
ren candidaat dan de genoemde liever zou
zien wegens betere plaatselijke kennis,
krijgt men het antwoord dat de kiezers dan
maar moeten wachten tot die candidaat in
den plaatselijken raad gekozen kan worden.
Er is één ding ten gunste van deze ver
kiezingen, namelijk dat de candidatenlyst,
afgezien van de namen van de leidende per
sonen, vele jonge mannen en vrouwen be
vat die in de afgeloopen drie jaren een repu
tatie hebben gekregen wegens hun initiatief
in politieke en industrieele aangelegen
heden. Op de lijst kan men vertegenwoor
digers van alle takken van bedrijf vinden,
van ingenieurs en arbeiders af (onder wie
bijvoorbeeld Stachanof) tot acteurs, melk
meisjes en bekende leden van de intelli
gentsia toe. De Sovjet-regeering schijnt er
op uit te zyn een sovjet van alle talenten te
scheppen.
Engelsch schip zinkende. - Bij de
Engelsche maatschappij „Court Line Ltd"
is bericht ontvangen, dat het s.s. „Quar-
rington Court", metende 6900 ton, zich in
langzaam zinkenden toestand bevindt in
de Roode Zee. Het schip was op weg van
Calcutta naar Charleston en Baltimore
met een lading jute. Het heeft een beman
ning van 35 koppen aan boord.
Acht dooden hij een auto-ongeluk. -
Op den weg tusschen Mexico-stad en
Laredo is een autobus omgeslagen, waar
door acht personen om het leven zijra ge
komen en 43 werden gewond.
Deken van Bergen ernstig gewond. -
Prins Ferdinand de Croy, de 70-jarige
pauselijke protonotarius en deken van
Bergen (België), is door een auto aange
reden en zwaar gewond naar het zieken
huis vervoerd.
Ernstig ongeluk by onbewaakten
overweg. - Bij het station Oegalen (N.-
Koerland) heeft een sneltrein op een on
bewaakten overweg een slede gegrepen,
waarop zich een gezelschap bruiloftvie-
rende personen bevond. Vier personen
werden gedood, een vijfde ernstig gewond.
De bestuurder van de slede had bij den
wedstrijd tegen andere sleden den nade
renden trein niet gezien.
