DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
£uchtoaact
ONDERZOEK NAAR DE INCIDENTEN OP
DE JANGTSE.
Dinsdag 21 December 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Humanitair werk van vrijwilligers.
Hugessen niet meer ambassadeur.
Het offensief tegen Teruel.
Een volkomen verrassing.
Proclamatie van Hitier tot
het Duitsche volk.
Naar aanleiding van den dood
van Ludendorff.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE COURA
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 299 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
PRIJS DER GEWONE AD VERTE NTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Tel et 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 21 December
In officieuze Amerikaansche kringen
krijgt men den indruk, dat de spanning,
ontstaan door het incident met de „Panay",
nog steeds even ernstig is, ondanks de kalm
te der Amerikaansche pers en de geduldige
houding der verantwoordelijke autoriteiten.
Er is reden voor, om den toestand ernstig
in te zien, al wil dat natuurlijk niet zeggen,
dat er kans is op een gewapend conflict tus-
schen Amerika en Japan. Zoo ver is het ge
lukkig nog niet gekomen.
Wat evenwel niet wegneemt, dat de kans
daarop ook nog altijd bestaat. In dit ver
band mag hier wel melding gemaakt wor
den van plotselinge activiteit der Ameri
kaansche vloot. Men leze het desbetreffende
bericht:
In den afgeloopen nacht zijn plotseling
negen torpedojagers met verzegelde orders
naar de hoofdbasis van de Amerikaansche
Stille Oceaanvloot, San Pedro, vertrokken.
In marinekringen wordt verder onofficieel
vernomen, dat vijf escadrilles van de mari
ne-luchtmacht te San Diego opdracht heb
ben ontvangen zich gereed te maken voor
een vlucht met onbekende bestemming.
Omtrent de opdrachten van de torpedo
jagers wordt de grootste geheimhouding be
tracht. De schepen zouden in het begin van
het volgend jaar een kruistocht gaan ma
ken. De bemanning was voor een groot deel
aan den wal aan het passagieren, toen zij
in allerijl aan boord moest terugk3eren.
Het marine-departement te Washington
verklaart, dat de vlootbeweging asm de
westkust onder leiding staat van den plaat
selijken bevelvoerenden admiraal, die hier
in kan handelen zonder opdracht, van
Washington.
In marinekringen, te San Diego wordt de
veronderstelling geuit, dat deze mobilisatie
een proef is om te zien hoe snel de vloot ge
reed is.
San Pedro ligt tweehonderd kilometer ten
noorden van San Diego en is een van de
voornaamste havens van Californië.
Dit telegram bevalt ons niet. Want al wordt
de manoeuvre ook vergoelijkt door de me-
dedeeling, dat het plotselinge vertrek slechts
een proef is, niemand zal dat willen geloo
ven. Dergeijke proeven neemt men met op
de meest kritieke dagen en mocht ze inder
daad genomen worden, dan blijkt dat oogen
blikkelijk uit een officieele verklaring. En
deze laatste is tot nu toe achterwege geble
ven!
Eerder gelooven wij, dat de plotselinge
activiteit der Amerikaansche vloot In direct
verband staat met de gebeurtenissen in
China en al wijst het vertrek der schepen
zeker niet op dreigend oorlogsgevaar, het
kan in elk geval beteekenen, dat Amerika
Japan tot vlugger handelen wil aansporen
inzake de jongste incidenten.
Trpuwens, dat de toestand lang niet nor
maal is, bewijst ook wel het besluit van den
Amerikaanschen staatssecretaris Huil, die op
het oogenblik meent, dat Amerika zijn sche
pen in het Verre Oosten niet mag terug
trekken. Iets, waartoe van Amerika uit den
wensch was te kennen gegeven.
Uit Boedapest komt het zooveelste bericht
over een mogelijke terugkeer der monarchie
in Hongarije.
Naar aanleiding n.1. van een onthulling
van een portret van den overleden generaa'
der cavallerie, Stephan Horthy, een broer
van den rijksbestuurder, heeft de rijksbe
stuurder een rede uitgesproken, waarin hij
o.m. zeide: „Wij moeten meer dan ooit te
voren er naar streven alles te vermijden,
wat kan leiden tot tweedracht onder de
Hongaren. Ik acht het mijn plicht de in de
voorbije, schitterende eeuwen met het leven
der natie saamgesmede oeroude instellin
gen van de monarchie te behouden. Een re-
publikeinsche staatsvorm is bij ons naar
mijn meening ondenkbaar. Ik wil echter
thans wederom in het licht stellen, dat al
leen met de grondwet in overeenstemming
zijnde factoren bevoegd zijn de actualiteit
der regeling van de op dit gebied .ïog han
gende kwesties vast te stellen op een tijd
stip, waarop de natie het juist zal achten
haar wil tot uiting te brengen door de daar
toe bevoegde organen. Iedere macht behoort
aan de heilige kroon. Uit haar ontspringt
ieder recht. Er bestaat dus geen reden tot
ongerustheid. Mijn naam is tweemaal met
de oplossing van het koningsprobleem in
verband gebracht. Zeventien jaar geleden,
naar aanleiding van de onthulling van het
gedenkteeken ter vereeuwiging van het na
tionale leger in Szekesfehervar, heb ik reeds
gezegd, dat ik niet kan toelaten, dat de per
soon van den rijksbestuurder in verband ge
bracht wordt met den koninklijken troon.
Die overtuiging sprak ik toen uit en in dien
zin vat ik mijn plicht ook thans op. Ik richt
derhalve tot de geheele groote openbare
meening het verzoek het oeroude instituut
van de monarchie niet tot den speelbal van
politieke tweedracht te maken.
In Japan wordt een onderzoek in
gesteld naar de incidenten op de
Jangtse. Hoe de resultaten van dit
onderzoek ook mogen uitvallen, de
houding van Japan jegens China is
vastgesteld na den val van Nanking,
aldus het Japansche persbureau
Domei.
Het incident te Tsjingtau zal dus niets
veranderen aan het program, dat de
Japansche regeering opgesteld heeft en
dat Donderdag in den kabinetsraad moet
worden goedgekeurd. Zoodra dit geschied
is, zal de premier het door den keizer laten
ratificeeren.
De overleverde journalisten van de ka
nonneerboot „Panay" die aanwezig waren
op de persconferentie, in den loop waar
van generaal Harada mededeeling deed
van de resultaten van het door de Japan-
neezen ingestelde onderzoek, hebben ver
klaard, dat de monddeksels nooit van de
kanonnen van de „Panay" zijn afgenomen
tot het oogenblik waarop het schip zonk.
Desgevraagd verklaarde de woordvoer
der van het Japansche leger dat een Ja
pansche infanterie-officier „maatregelen
genomen had" toen het nog onmogelijk
was, de natievlag van het schip te onder
scheiden.
Toen den woordvoerder gevraagd werd
of de Japansche commissie van onderzoek
buitenlandsche getuigen zou hooren, ver
klaarde deze: het is niet de gewoonte der
Japansche marine, buitenlandsche getui
gen te hooren. Hij voegde hieraan toe, dat
dit zou geschieden indien Tokio het noodig
mocht oordeelen.
Nieuwe Engelsche ambassadeur.
Volgens een Reuter-bericht uit Londen
is officieel bekend gemaakt, dat Sir Hughe
Knatchbuil Hugessen, die onlangs ern
stig gewond werd, niet als ambassa
deur naar China zal terugkeeren. Sir
Archibald Kerr, thans ambassadeur te
Bagdad, is in zijn plaats benoemd.
In een verklaring van het Britsche
departement van buitenlandsche zaken
wordt uiteengezet, dat de recente gebeur
tenissen in China, gepaard gaande met de
onzekerheid omtrent den datum, waarop
Hugessen weer in staat zou zijn om zijn
functies te hervatten, het noodzakelijk
hebben gemaakt de zaak opnieuw te be
studeeren. Men acht het thans van essen
tieel belang voor Groot-Brittannië in Chi
na vertegenwoordigd te worden door een
diplomaat van dert rang van ambassadeur
De nieuw-benoemde ambassadeur zal zoo
spoedig mogelijk naar China vertrekken.
De Amerikaansche minister van bui
tenlandsche zaken, Huil, heeft bekend ge
maakt, dat de Amerikaansche regeering
reeds lang het plan had de Amerikaan
sche handelsschepen en onderdanen uit
het Verre Oosten terug te trekken waa
neer hun functies aldaar niet meer noo
dig zouden zijn, maar da4 het voor het
oogenblik niet het geschikte moment is
om daartoe over te gaar.. In een toestand
als den tegenwoordigen kan de Ameri
kaansche regeering niet plotseling haar
verplichtingen en verantwoordelijkheden
desavoueeren.
De strijd in Nanking
De speciale correspondent van Reuter
in Nanking meldt, dat een van de opval
lendste humanitaire daden bij het huidige
krijgsbedrijf, was het werk dat is verricht
door de interrationalf vrijwiiligerscom-
missie, die de orde heeft bewaard in de
veilige zone in Nanking en de burgerbe
volking voor een groot deel voor de oor
logsverschrikkingen heeft behoed. Geen
gewapende kreeg verlof binnen de vluch-
telingenzone te komen, waarin duizenden
verschrikte burgers elkaar verdrongen.
De eerlijkheid gebiedt er melding van
te maken, dat het Japansche commando
vermeden heeft de vluchtelingenzone te
bombardeeren, waardoor het het leven
var> duizenden heeft gered.
Nadat de Japanners hevig strijdend de
stad uit het Zuiden waren binnengedron
gen, brachten zij bezoeken in de huizen en
„adviseerden" den bewoners de Japansche
vlag uit te hangen, waaraan dezen natuur
lijk terstond gehoor gaven.
Japansche vliegtuigen vlogen boven de
stad en lieten vlugschriften vallen, waarin
er bij de burgers op aangedrongen werd
„naar de huizen van hun vaderen terug
♦e keeren en in vrede en voorspoed te
leven".
Toch deden zich bij de bezetting door de
Japanners gevallen van wreedheid voor.
Executies en gevallen van plundering wa
ren talrijk. De correspondent zag Japan
sche soldaten op een gewonden Chinees
schieten, die op de straat lag. Groepen
gevangenen werden, aaneengebonden,
doodgeschoten.
Op den 14den December, den dag van
de bezetting, drongen Japansche troepen
het ziekenhuis van de universiteit binnen
en stalen daar vulpenhouders, horloges en
andere kostbare voorwerpen van de Chi-
neesche verpleegsters. De operatiemessen
van dr. Wilson werden eveneens ont
vreemd.
Soldaten vielen ook drie der grootste
vluchtelingenkampen binnen waar ze geld
en andere bezittingen van de vluchtelingen
roofden. Ze voerden ook 600 mannen weg.
In de stad sloegen Japansche troepen de
étalages van winkels met hamers en bijlen
in. Zij bedienden zichzelf en liepen weg,
beladen met zilveren schalen, flesschen
wijn, etenswaren in blik en andere voor
werpen. Vaak dwongen zij Chineesche
koelies den buit voor hen te dragen.
Vijf soldaten gingen het huis van den
Amerikaanschen ambassadeur Johnson
binnen. Zij werden er echter door de ge
zamenlijke Amerikaansche journalisten en
een filmoperateur weer uitgedreven. Zij
hadden echter een aan den ambassadeur
toebehoorende zaklantaren weten te be
machtigen.
Twee aan Amerikaansche burgers toebe
hoorende auto's werden meegenomen en de
Amerikaansche vlag, die over een ervan
lag uitgespreid, werd op de straat gewor
pen.
Uit inlichtingen, afkomstig uit het
rechtsche Spanje, blijkt, dat het offen
sief tegen Teruel het best georganiseer
de is geweest, dat de linkschen tot nu
toe hebben ondernomen. Het vormde
dan ook een volkomen verrassing. Na
bezetting van de heuvels en de dorpen
Concud en Villastar was de omsingeling
der stad een feit.
Er bestaat evenwel toch nog een kleine
verbinding met de rechtsche achterhoede.
Op het oogenblik spelen de gevechten zich
af in de onmiddellijke nabijheid der stad,
welker verdediging vergemakkelijkt wordt
door het feit, dat Teruel op een hoogte ge
legen is. De troepen van Franco verdedigen
zich met behulp van talrijke automatische
wapens, als gevolg waarvan de gevechten
buitengewoon bloedig zijn.
De effectieven, die aan den aanval op
Teruel deelnemen, schijnen ongeveer 30.000
man sterk te zijn. Zy beschikken over over
vloedig materiaal.
Naar het rechtsche opperbevel verklaart,
is hier sprake van een operatie welke be
oogt,. den grooten algemeenen aanval, die
generaal Franco heeft voorbereid, te ver
ijdelen. Men voegt er evenwel aan toe, dat
dit doel niet bereikt zal worden, daar de
plannen van den rechtschen generalen staf
tot op den letter en zonder de minste wij
ziging gevolgd zullen worden. Teruel zal
uitsluitend met troepen uit dezen sector
verdedigd worden.
De positie der stad schijnt niettemin
moeilyk te zijn en veel overeenkomst te
toonen met die van Oviedo en Huesca. Het
algemeen bevel over den secetor schijnt in
handen te zijn van generaal Aranda, den
verdediger van Oviedo.
Wanhopige tegenaanvallen.
Na de verovering van de poort aan de
Oostzijde van Teruel hebben de regeerings-
troepen hun opmarsch voortgezet. De artil
lerie heeft de eerste groepen huizen en de
gebouwen in de binnenstad aan een hevige
beschieting onderworpen.
De aangevallenen hebben verscheidene
wanhopige tegenaanvallen ondernomen om
te trachten den kring der aanvallers te door
breken, doch al hun pogingen waren ver-
geefsch.
Gisteravond hebben machtige zoeklichten
het tooneel van den strijd beschenen.
In de Zuidelijke voorsteden is het kanon
vuur buitengewoon hevig.
Toen de correspondent d- stad verliet,
boden de straten, waarin Chineesche doo-
den, waaronder veel burgers, verspreid
lagen, een huiverirvgwekkenden aanblik.
Veilige zone bepleit voor Hankau.
Reuter's diplomatieke medewerker
meldt, dat er afzonderlijke vertoogen zijn
gericht tot Tokio door Brittannië en an
dere mogendheden (naar vernomen wordt
de Vereenigde Staten en Frankrijk) waar
in de nadruk wordt gelegd op de raad
zaamheid van de vestiging van een vei
lige zone te Hankau. Hieraan wordt groot
gewicht gehecht wegens de groote concen
tratie va nde internationale scheepvaart
op den Jangtse en de aanzienlijke inter
nationale bezittingen in Hankau zelf.
Uit Chineesche bron te Tsinan verluidt,
dat de apansche generaal Doihara, de
„Lawrence van Mandsjoerije", in een ge
vecht aan den spoorweg PekingHankau
gesneuveld is. Het lichaam zou te Tientsin
verbrand zijn, waarna de asch naar Japan
zou zijn overgebracht.
Een Domeibericht uit Hongkong meldt,
dat er reeds een groote uittocht uit Kan
ton plaats vindt naar Hongkong en
Macao.
De Japansche militaire attaché generaal
Harada heeft gister in een persconferentie
het resultaat meegedeel van het Japan
sche onderzoek naar het tot zinken brengen
van de „Panay".
Het week zoozeer af van de relazen van
de overlevenden, marinemannen zoowel als
burgers, dat één journalist, die zich toen
op de „Panay" bevond di- vraag stelde of
Harada en de overlevenden het over het
zelfde incident hadden.
Tot de talrijke purten van den uitslag
welke de correspondenten betwistten be
hoorde de ontkenning van Harada, dat
booten van het Japansche leger op de
..Panay" geschoten hadden en zijn be
wering, dat de „Panay" varende was toen
zij aangevallen werd, daar de officieren
rapporteerden, dat de „Panay" meer dan
2 uur vóór het bombardement begon voor
anker was gegaan.
Hitier heeft naar aanleiding van den
dood van generaal Ludendorff de volgende
proclamatie tot het Duitsche volk gericht:
„Met den dood van generaal Ludendorff
is een historische verschijning van ons
heengegaan. Met zijn naam is voor altijd
de grootste heldenstrijd van het Duitsche
volk verbonden. Vereenzaamd te midden
van een even zwakke als wortellooze
politieke omgeving heeft deze man in den
grooten oorlog geprobeerd aan de zijde van
den veldmaarschalk de weerstandskracht
der natie tot onvergelijkelijke prestaties op
te drijven, om daarmede voor de Duit-
schers en hun rijk de vrijheid te verkrij
gen.
Nadat karakterlooze opvatting en jam
merlijke zwakte zijn val hadden veroor
zaakt stortte Duitschland in een en ver
viel tot den smaad van Versailles.
In deze jaren van de diepste vernede
ring verbond dt veldheer uit den wereld
oorlog, Ludendorff, zich met de strijders
voor de binnen- en buitenlandsche weder
opstanding der natie. Voor deze vrijheid
worstelde en streed hij sindsdien op zijn
wijze. Het zoo groote en exclusieve doel
was in overeenstemming met de fantasti-
sche overgave van dezen main. Zijn liefde
en zijn smeekbeden behoorden ons volk
toe, zijn haat gold zijn vijanden. Zooals
bij alle strijders zonder compromis op
deze aarde zal ook bij hem de indruk
van zijn persoonlijkheid der na hem
levende wereld bewuster zijn dan vele
tijdgenooten".
Proclamatie tot het leger.
De rijksminister van oorlog en opper
bevelhebber der weermacht, generaal-veld
maarschalk von Blomberg, heeft tot de sol
daten der weermacht een proclamatie ge
richt, waarin hij verklaart:
„Als schepper van de weermacht, organi
sator en mede-verantwoordelijk veldheer
heeft Ludendorff een essentieel aandeel
aan den in- en uitwendigen opbouw van
het beste leger der wereldgeschiedenis. Met
Hindenburg voerde hij dit leger naar
overwinningen van klassieke grootte. In de
laatste moeilijke jaren van den oorlog was
hij de ziel en de wil van alle eerlievende
Duitschers. Ook in den nederlaag hield hü de
eigen eer en de wapeneer van het leger
zuiver. Voor Luik evenwel en bij den
marsch naar de Feldherrnhalle op 9 Nov.
1923 vereenden zich gedachte en daad, hou
ding en persoonlijke opoffering tot heldhaf
tig voorbeeld.
Zoolang er Duiische soldaten zullen zijn,
zal Ludendorff voortleven als een der
grootste figuren van den PruisischDuit-
schen soldatenstand.
De begrafenis van Ludendorff.
Het programma van de begrafenis van
generaal Ludendorff staat thans vast.
Woensdagochtend zal het stoffelijk over
schot bij de Siegestor op een baar worden
gelegd. Te tien uur in den ochtend begint
de officieele plechtigheid met het overbren
gen van het stoffelijk overschot van de
siegesor naar de Feldherrenhalle. Hier zul
len twee bataljons infanterie, een afdeeling
artillerie, een afdeeling marinetroepen en
een bataljon van de luchtmacht paradee
ren. Vervolgens zal de minister van oorlog
het woord voeren, waarna de minister,
generaal-veldmaarschalk von Mackensen,
de opperbevelhebbers van de verschillende
deelen der weermacht en andere delegaties
kransen bij de kist zullen leggen. Hierna
zal het stoffelijk overschot door gemotori
seerde eenheden naar Tutzing worden ge
bracht, waar in het huis van den overledene
een intieme plechtigheid zal worden gehou
den, waarna de doode met militaire eer op
het kerkhof van Tutzing zal worden bijge
zet.
Een doode bij een spoorwegougevml. -
Gisteren is op het station Langerbrugge de
personentrein EeclooGent tegen een stil-
staanden goederentrein geloopen. De loco
motief en twee wagons van den personen
trein sprongen uit de rails. Een persoon
werd gedood en ëen twintigtal menschen
werd gewond.
Brand in een school eischt 78 dood en. -
In de ten Zuiden van Osaka gelegen Japan
sche provincie Makayama is een volksschool
door brand geheel vernield. Naar tot nu toe
werd bericht, zijn 78 schoolkinderen hierbij
om het leven gekomen.
Tienduizend veroordeelden worden vrij
gelaten. - Het centrale uitvoerende comité
van den raad van volkscommissarissen in
Rusland heeft besloten 10.000 veroordeel
den, die te werk waren gesteld bij het leg
gen van een tweede spoor op de lijn
KarimskaiaKhabarofsk, voor den afloop
van hun straftijd in vrijheid te stellen, nu
de werkzaamheden aan den* poorweg vol
tooid zijn.
Maatregelen tegen spionnage. - De sub
commissie voor militaire aangelegenheden
in Amerika overweegt thans een verscher
ping der wetten tegen de spionnage.
Er zullen in het bijzonder wettelijke be
palingen worden uitgevaardigd inzake het
fotografeeren van militaire inrichtingen en
het teekenen van landkaarten.
Ook op de vervaardiging van films door
particulieren zal een verscherpte controle
worden ingesteld.
Gevecht tusschen gewapende bende en
grenspolitie. - Gisteren is het in Palestina
tot een treffen gekomen tusschen een ge
wapende bende en grenspolitie. Twee ban
dieten werden neergelegd, twee gewond,
terwijl een andere bandiet werd gevangen
genomen.
Brutale juweelen-diefstal. - Gisteren
bestelden drie elegant gekleede personen
een kamer in een hotel op Westend te Lon
den. Vervolgens bestelden zij telefonisch
bij een filiaal van een groote Parijsche
juweliersfirma een aantal diamanten ringen
op zicht. Korten tijd later kwam de ver
tegenwoordiger van deze firma bij hen. De
man werd evenwel gebonden en er werd een
prop in den mond gedaan, waarna de ban
dieten vluchtten met de juweelen, ter
waarde van zestien duizend pond sterling.
Het bloedbad op de grens van Haïti. -
De legatie van Haïti te Washington heeft
medegedeeld, dat naar schatting 12.168 per
sonen zijn gedood bij het bloedblad op de
grens van Haitï en Santo Domingo in Octo-
ber van dit jaar. De republiek Santo Domin
go wordt beschuldigd het vredesverdrag
van 1874 en het vriendschapsverdrag van
1929 te hebben geschonden.
ONZE POSTVLUCHTEN.
Uitreis: Nandoe te Basrah, Emoe te Ban-
doeng, Gier te Rangoon.
Thuisreis: Valk te Jodhpur, Ibis te Athene.
Vanmorgen te 7.03 uur is het K. L. M.-
vliegtuig PH-ALP „Pelikaan" met gezag
voerder Frijns van Schiphol naar Indië
vertrokken.
Meegenomen werd 285 K.g. vracht, 505
K.g. briefpost en 51 K.g. pakketpost.
Aan boord zijn twee passagiers voor
Alexandrië, twee voor Bagdad, één voor
Calcutta, en twee voor Batavia.
