DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Incident van de Panay was een vergissing. No. 303 Dit nutnmer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. IMaandag 27 December 1937 139e Jaargang De algemeene toestand. Amerika aanvaardt de Japansche verontschuldigingen. Het Japansche antwoord. Het Amerikaansche antwoord. De krijgsverrichtingen in China. De Japanners rukken Sjantoeng binnen. Hevige gevechten met terroristen in Palestina. Reeds 22 rebellen gedood. De Paus over het Derde Rijk. Protest tegen houding van het Nationaal-Socialisme. VRA-ANTI VRIES De Kerstfeestviering in het Burgerziekenhuis. Nieuws in 't kort. ALKMAARSCHE Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegcvcn. Abonnementsprijs per 3 maandeo bij vooruitbetalmg voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk- kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Teief. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA, Alkmaar, 27 December. Het daghet in het Oosten! Juist op het oogenblik, dat de toestand zeer kritiek zou worden in het Verre Oosten, juist op het moment, dat men rekeniing hleld met een kritieke spanning tusschen Amerika en Japan, komt er een opklaring: Japan's antwoord op de Ame rikaansche nota heeft bij de Amerikaan- sche regeering genoegdoening gevonden en dus is het incident bijgelegd. Waarbij wij maar moeten hopen, dat er niet al te spoedig een nieuw incident komt, al kan dat dan ook honderdimaal een vergissing zijn. Het is voor Japan moeilijk geweest, om de „vergissing" aannemelijk te maken want het had rekening te houden met de conclusie, welke de commissie der Ameri- iaans-che marinestrijdkrachten te Sjanghai na haar onderzoek over de incidenten had gepubliceerd, Deze commissie was n.l. tot de volgende conclusie gekomen: De Panay, vergezeld van drie schepen van de Standard Oil Cy. voer de rivier op om het kawonvuur te ontvluchten. De Japanneezen waren van deze ver- plaatsing verwittigd. Zij ontvingen een nauwkeurige aanduiding van de bestem- ming van het schip. Alle schepen voerden horizontale vlaggen en hadden bovendien die nationale kleuren in top. Tegen hall twee bombardeerden drie twee-motorige Japansche vliegtuigen de Panay en Meiping. De Panay antwoordde met mitrailleurvuur. Zes eenmotorige vliegtuigen ondemamen vervolgens een aanval. Zij wierpen in twintig minuten tijds twintig bommen uit, waardoor de Panay werd vernietigd. De Amerikanen, die terugkeerden naar de Panay om er medi- camenten te halen, zagen de Japanneezen in een motorboot uit machinegeweren op de Panay schieten en het schip vervolgens enteren, eenige minuten voordat het door de golven werd verzwolgen. Japansche vliegtuigen hebben vervol gens de koopvaardijschepen aangevallen, die zich tijdens den eersten aanval hadden verwijderd. De Meiping en de Meishia werden vernield. Japansche soldaten zwaaiden met Japansche vlaggen om te trachten het bombardement te doen ein- digen. Eenigen hunner werden door bom- scherven gewond. De Japansche soldaten namen de van de Meiping ontsnapte per- sonen aan boord en legden jegens hen geen enkele vijandigheid aan den dag. De commissie geeft een nauwkeurig verslag van de door Engelschen en Japan neezen aan de Amerikanen verleende hulp en wenscht alle getuigen van het incident geluk met hun houding. Het aantal dooden bedroeg vier, het aantal gewonden vijftig, van wie elf ern- stig gewond zijn. De Japansche bevolking schijnt zeer vol- daar te zijn over de wending, welke de Panay-aangelegenheid heeft genomen. Zij beschouwt het incident als geregeld en ziet in het gebaar van mrs. Grew het be- wijs, dat het voorval geen wijziging heeft gebracht in de sympathie voor Japan. De „Japan Times", die in het algemeen door diplomatieke kringen geinspireerd wordt, schrijft, dat de vriendschap tusschen de twee groote volken aan den Stillen Oceaan door het voorval versterkt is, omdat Japan daardoor gelegewheid kreeg uiting te geven aan zijn sympathie voor de Vereendgde Staten. Overigens schijnt het volk eenstemmig van meening te zijn, dat men Engeland niet dezelfde verontschuldigingen schuldig is, omdat Engeland, aldus zegt men, door de Chineezen te steunen de kans loopt, dat zijn schepen gebombardeerd worden. In diplomatieke en vlootkringen heeft men er met groote opluchting kennis van genomen, dat de Amerikaansche regeering de verzekeringen der laatste Japansche nota aawvaardt. Men vreesde zeer, dat het samenvallen der incidenten van Panay en Lady Bird tot samenwerking der beide Angelsaksische landen in den Stillen Oceaan zou leiden. Dat het verschil van belangen tusschen Engeland en Amerika blijft be9taan>, wordt beschouwd als een der voornaamste voorwaarden voor het succes der Japansche politiek op het vasteland en voor de Japansche vrijheid van beweging in Azie. Juist den dag voor Kerstmis heeft de Japansche minister van buitenlandsche zaken den Amerikaanschen ambassadeur Grew het antwoord van de Japansche regeering op de Amerikaansche nota overhandigd, welke betrekking heeft op het incident met de „Panay". In het antwoord wordt allereerst herin- nerd aan de nota, die Hirota reeds 14 Dec. j.L aan den ambassadeur heeft toegezonden. terwijl tevens de Amerikaansche protest- nota en de in die nota opgesomde eischen der Amerikaansche regeering in herinnering worden gebracht. In het Japansche antwoord wordt verklaard, dat in de nota van 14 Dec. reeds duidelijk kenbaar is gemaakt, dat er geen sprake is geweest van een op- zettelijke aantasting van Amerika's rechten of van een moedwillig dooden van Amerikaansche onderdanen, maar dat het incident van de „Panay" een zuivere vergissing is geweest. De Japansche regeering spreekt de hoop uit, dat dit uit de talrijke verklaringen der militaire autoriteiten duidelijk is gebleken. Vervolgens wordt er in het Japansche antwoord op gewezen, dat de nota van 14 December voldoende heeft aangetoond, dat Japan bereid is verontschuldigingen aan te bieden en schadeloosstelling te betalen. Ten aanzien van de door Amerika ver- langde garantie, dat dergelijke incidenten zich niet meer zullen voordoen, wordt ver klaard, dat strenge orders zijn gegeven aan leger en vloot om de belangen van Ameri kanen en andere buitenlanders te eerbiedi- gen, zelfs indien hieruit strategisch nadeel zou voortspruiten. De Japansche regeering zal stappen ne- men om meer nog dan tot nu toe het geval was, contact te houden met de Amerikaan sche autoriteiten in China, teneinde zoo- doende beter te kunnen waken voor de be- scherming der Amerikaansche burgers en belangen. In het laatste deel van het antwoord wordt er op gewezen, dat ofschoon de aan val op de „Panay" een vergissing was, de regeering te Tokio niet geaarzeld heeft den commandant van de Japansche luchtmacht, die bij het incident betrokken was, schout- bij-nacht Mitsoenami, terug te roepen, het- geen een buitengewoon strenge disciplinaire maatregel was. De Japansche regeering spreekt ten slotte de hoop uit, dat de regeering van de Ver. Staten uit de ingrijpende maatregelen, die eerstgenoemde heeft genomen, de conclusie zal trekken, dat Japan vurig wenscht de rechten en belangen van de Ver. Staten te eerbiedigen en te beschermen. De Amerikaansche ambassadeur te Tokio, Grew, heeft de antwoord-nota zijner regee ring aan de Japansche regeering overhan digd. Na aan de incidenten op de Jangtse her- innerd te hebben, zegt de nota: „De regeering der Ver. Staten heeft met tevredenheid den spoed gadegeslagen, waarmede Japan de nota van 14 December heeft beantwoord, terwijl het zijn verantwoordelijkheid voor het in cident met de „Panay" toegaf, uiting gaf aan zijn leedwezen en schadevergoeding aan- bood. De regeering der Ver. Staten is van meening, dat het Japansche verslag over de getroffen maatregelen beantwoordt aan den Amerikaanschen eisch, uiteengezet in de nota van 14 December. Wat de oorzaken en de omstandigheden van het incident betreft: de Japansche regeering heeft in de nota van 14 December inededeeling gedaan van de slotsom, waartoe zij gekomen is. In dit op- zicht handhaaft de Amerikaansche regeering de conclusies van haar onderzoek, waarvan een copie naar Tokio is gezonden. De regee ring der Ver. Staten spreekt de hoop uit, dat de door Japan genomen maatregelen toereikend zullen zijn om nieuwe aanvallen of onwettige inmengingen door de Japan sche autoriteiten of strijdkrachten tegen Amerikaansche burgers, belangen en goede- ren te voorkomen". Ontspanning in de betrekkingen. De Amerikaansche nota, aldus meent men, maakt een einde aan de Amerikaansch-Ja- pansche diplomatieke spanning zonder even- wel het incident te sluiten. Daar de door Ja pan te betalen schadevergoeding nog vastge- steld moet worden en het vertrouwen der Amerikaansche regeering in de Japansche beloften beperkt blijft, zooals uit de laatste zinsnede van de nota blijkt, zal Washington het Japansche optreden in China met de grootste aandacht blijven volgen. Niettemin zal de nota bijdragen tot kal- meering der gemoederen in de Ver. Staten, althans voor enkele dagen, hetgeen van be- lang is in verband met de aanstaande ver- tooning van de film, die het publiek met alle bijzonderheden van het bombardement der „Panay" bekend zal maken. Men is verder van meening, dat de nota beschouwd kan worden als den eersten stap op den weg naar versterking der diplomatieke samenwerking tusschen Amerika en de andere onderteeke- naars van het negen mogendhedenverdrag, zoodat men een gemeenschappelijk stand- punt zou kunnen voorbereiden voor het ge val Japan zich aan een nieuw incident zou schuldig maken. Hoewel er niet veel berichten zijn van de gevechtsterreinen, is er wel belangrijk nieuws, n.l. dat de Japanners de provincie Sjantoeng zijn binnengedrongen. Zij zijn n.l. bij Tsinau de Gele Rivier overgestoken en hebben thans vasten voet op den Zuidelij- ken oever. Nopens de gevechten op het front Woe- hoe-Hangtsjou meldt. Havas uit Sjanghai, dat de Japansche troepen in Tsjekiang Wanghoe hebben bezet. Daarentegen zouden de Chineezen in Hopei Nonlo en Tauring bezet hebben. Van Chineeschen kant ontkent men uit- drukkelijk, dat de Japanners Hangtsjou zou den hebben genomen. De Japanners rukken thans langs het kei- zerkanaal en den spoorweg PoekouTien tsin benoorden de Jangtse op in noordelijke richting, terwijl zij thans tot op den ge- noemden spoorweg ook van Tsinau Zuid- waarts dringen, waaruit men de conclu sie zou kunnen trekken, dat het hun er om te doen is een verbinding tusschen hun legers in Noord-China en die in het ge- bied van Nanking tot stand te brengen en tevens het kustgebied van de provincies Kiangsoe en Sjantoeng in hun bezit te bren gen. Dit is wel een uitgebreide taak, maar gezien de huidige verdeeling der legers zul len zij vermoedelijk alleen in het Noorden in Sjantoeng op verzet stuiten. Door echter snel uit het Zuiden op te rukken, zouden zij het leger van Sjantoeng dwingen aan twee fronten te strijden en hoewel dat leger goed moet zijn uitgerust, zal het daartoe vermoe delijk wel niet in staat blijken. Ondernemen zij inderdaad deze operatie, dan zal men vermoedelijk voorloopig geen verderen opmarsch zien langs de Jangtse en in Tsjikiang, d.w.z. in Z.W. en Z.-richting van hun huidige front Woehoe-Hangtsjou. Dat een aanval op Sjantoeng thans hun eerste doel zal zijn, schijnt men ook te mo- gen opmaken uit een bericht van het Duit- sche Nieuwsbureau, dat de meeste Japansche oorlogsschepen, die voor de kust van Kwangtoeng (Zuid-China) lagen, naar het Noorden, vermoedelijk naar Sjantoeng, zijn opgestoomd. Onder deze schepen bevinden zich een vliegtuigmoederschip en twee kruisers. Bomaanslagen op Russische huizen te Sjanghai. Tass'meldt, dat onbekenden Vrijdag een bom in de woning van ir. Droury, lid van de club van Russische burgers, hebben ge- worpen, waardoor de ingenieur gewond werd. Op denzelfden dag is een bom ont- ploft in het bureau van de „Intoerist". De woning van Droury ligt in de Fransche, het bureau der „Intoerist" in de intemationale nederzetting in Sjanghai. Tass verklaart, dat zich reeds vier van dergelijke incidenten hebben voorgedaan, sedert de Japanneezen Sjanghai hebben bezet. Volgens het Sovjet- agentschap zijn de aanslagen gepleegd door witte gardisten, waarschijnlijk aangezet door de Japanneezen. Japansche soldaten dringen school- gebouw binnen. Gisterochtend zijn Japansche soldaten met geweld de woning binnengedrongen van het Chineesche hoofd der school van de Anglicaansche zending, waar zij particuliere papieren in beslag namen. Vervolgens drongen zij, eveneens met geweld, het schoolgebouw binnen, waar zij ook particuliere papieren in beslag namen. Daarna vertrokken zij weder, doch namen het hoofd der school met zich mede. Deze bevindt zich thans in arrest. Het is niet bekend waarvan hij wordt beschuldigd. De strijd, die in Noord-Palestina gevoerd wordt tusschen geregelde troepen en terroristische benden. neemt den vorm aan van een waren veldslag. Reeds zijn 22 rebellen ge dood. De autoriteiten hebben besloten, de grens tusschen Syrie en Palestina te sluiten. Een Arabische autobuschauffeur, die tusschen Jeruzalem en Hebron door terro risten was aangehouden, vertelde later aan de politie, dat drie met geweren ge wapende mannen hem des nachts hadden aangehouden en hem naar zijn rijbewijs hadden gevraagd. Zij bemerkten toen, dat hij niet de man was, dien ze zochten. Het kwam uit, dat de chauffeur, die anders de bus reed, ziek was en nu vervangen was, De drie mannen brachten den plaatsver vangenden chauffeur naar een vierden terrorist, blijkbaar de leider, en hielden toen raad. Het resultaat was, dat twee mannen zich naar de bus begaven en op de machine en op de as van de auto schoten Daarna kwamen ze terug en verklaarden dat het vonnis was uitgevoerd, waarna de vier mannen zich in de bergen terug- trokken. Er komen veel gevallen voor van „terechtstellingen" van Arabieren door terroristen, als gevolg van den onzekeren toestand. De beschuldigingen luiden dan meestal: verraad of weigering zich bij de gewapende mannen in de bergen aan te sluiten. Gisteren heeft de Paus negen en twintig leden van het college van kardinalen ontvangen, die hem hun gelukwensehen kwamen brengen. De kardinaal-deken mgr. Granito di Bel-monte, las een adres voor, dat aan de overal ter wereld gewekte zorgen van verleden jaar omtrent den ge- zondheidstoestand van den Paus herin- nerde, alsmede aan zijn gelukkig herstel De Paus heeft daarna een rede gehouden waarin hij zeide een plechtig protest te moeten uiten tegen de beschuldigingen van de Duitsche autoriteiten jegens de R.K. Kerk, dat deze niet religieuze maar politieke doeleinden zou nastreven. Zij nerzijds beklaagde de Paus zich over ver- volging van den godsdienst door het nat.- soc. gouvernement. Een nader telegram meldt, dat de Paus o.m. het volgende heeft gezegd: „Voor het aangezicht der geheele wereld moeten wij plechtige en om- lijnde woorden spreken, een woord over een feit en een woord over een beginsel. Het eerste bestaat hierin, dat er in Duitschland een werkelijke godsdienstvervolging is, ten spijt van hen, die het tiegengestelde beweren. Het woord over het beginsel bestaat ini het ontkennen van de beschuldi- ging, die sommigen tegen de Kerk inbrengen, dat zij niet den godsdienst, maar de politiek op het oog heeft." De spreker protesteerde nadrukke- lijk tegen deze bewering, en hield staande, dat de Kerk geen staatkun- dige doch uitsluitend godsdienstige handeling voert. De Paus vervolgde: „Wij willen niet langer bij deze droevige dingen blijven staan, en alleen een ander punt der waar heid bespreken." Na betuigd te hebben, dat weinig landen hem zoo goed bekend zijn in hun uitingen van geestelijk en maatschappelijk leven als Duitschland, vervolgde de spreker: „Daarom is het voor on® dubbel treurig, te moeten constateeren, dat men er feuten tegen de waarheid blijft begaan. Deze waarheid betreft niet alleen ons persoon- lij-k, maar alles wat voor ons het heiligst is, en dat in onze zorg zulk een groote plaats inneemt en zoozeer onze verant woordelijkheid voor God en voor de men- schen raakt d:e katholieke hierachie en den katholieken godsdienst der Heilige Kerk Gods, die de Goddelijke goedheid ons heeft willen toevertrouwen. Men zegt, dat de kath. godsdienst met meer is wat hij geweest is, doch politiek van aard, en dat hij zich niet meer op de religie maar op de politiek toelegt; zoo doet men het voor komen, alsof de vervolging die men tegen de Kerk onderneemt slechts een verdedi- ging is. Onze Heere Jezus Christus, die dezelfde beschuldiging heeft willen on- dergaan, werd aan Pilatus als een volks- ANTIROEST L Vroogt Uw garogehouder f 3.50 per 5 liter bus H. M. de koningin heeft de Kerstdagen in het Burgerzieken huis te Amsterdam doorgebacht. Vrijdag heeft de koningin aan alle verpleegden in het zieken- huis een souvenir laten uitreiken. Den eersten Kerstdag, des mor- gens na het ontbijt, heeft H. M. de koningin aan alle verpleegsters persoonlijk een geschenk over handigd. Ook het verdere personeel, dat aan het ziekemhuis verbonden is, werd door de koningin met een kerstgeschenk verrast. Hare Majesteit wordt morgen in Den Haag terugverwacht. opzweeper overgeleverd, alsof hij een vijand van den keizer was. Pilatus begreep wel den waren toestand, ofschoon hij hem ndet scheen te begrijpen of veinsde hem niet te begrijpen: Zijt Gij dan een ko- ning? Kennelijk spreekt Pilatus van een politieken koning, die Palestina in onrust wil brengen. Onze Zaligmaker antwoordt: „Mijn Koninkrijk is ndet van deze wereld"; het- zelfde zouden wij kunnen zeggen van ons. Indien wij politiek bedreven, zooals men ons verwijt, dan zou op het oogenblik, nu men spreekt ijver bewapening en oorlog, in eenig deel van de wereld een kleine, belachelijk kleine poging worden gedaan om ons te hulp te komen. Wij hebben dit niet noodig en wij herhalen met Jezus Christus: „Mijn Koninkrijk is niet van deze wereld". Wij denken niet aan politiek, dit zeide Christus, bevestigend, dat hy niet op de wereld was gekomen om politiek te voeren, doch om getuigenis af te leggen van de waarheid, van de waarheid, welke de wereld zoo weinig waardeert. Pilatus zelf heeft gevraagd: „Wat is waarheid?" en ging heen. Wat ons de eeste smart veroorzaakt, is, zoo vervolgde de Paus, te zien, dat men ons van misbruik van den godsdienst be- schuldigt. Dit is de slechtste gedachte die men kan hebben, een laster in het aange zicht van zooveel onzer eerwaardige broe- ders in het episcopaat en het kardinalaat, in het aangezicht van zooveel priesters en zooveel goed'e geloovigen, die steeds ge- reeds zijn God's wet te gehoorzamen en als goede Christenen te leven, maar ook als goede urgers die zich bewust zijn van hun burgerlijke en- maatschappelijke plich- ten tegenover de menschen en tegenover het volk. Geen erger bekommernis kan aan onze vele bezorgdheden van allerlei aard wor den toegevoegd. Er blijft ons slechts over, zoo besloot de Paus, onze oogen tot God te slaan, opdat Hij ons te hulp komen zal. Hij die in Zijn eindelooze genade en goedheid alles ver- mag, opdat Hij Zijn getrouwen te hulp zal komen die zooveel lijden verdragen, niet alleen in het land dat wij hebben genoemd, maar ook in andere; troostend is de ge dachte aan de eindelooze barmhartigheid Gods. De Paus besloot met den apostoli- schen zegen-. Twee emstige verkeersongelukken m Frankrijk. - Op den weg door het bosch van Fontainebleau, waar een dikke mist hing, zijn Zaterdagavond drie auto's met elkaar in botsing gekomen, tengevolge waarvan er twee in brand vlogen. Een persoon kwam hierbij om het leven, terwijl zes gewonden naar het ziekenhuis moesten worden ver- voerd. N-abij Dijon zijn twee auto's met groote snelheid op elkaar ingereden, waarbij een vrouw gedood en drie andere inzittenden zeer ernstig gewond werden. De botsing ge- schiedde met zulk een kracht, dat een der wagens een sprong van ongeveer dertig meter maakte. Ongelukken in de Vereenigde Staten. - Bij Wellsburg in West-Virginie is een auto met zes jongelieden, die met Kerstverlof van Houston kwamen, in het water gereden. De inzittenden kwamen om het leven. Te Pittsburg zijn de locomotief en de ten der van een trein van een 15 meter hoogen spoordijk gereden en op de straat terecht gekomen. Twee menschen werden gedood, zeven gewond.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1