DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Incident van de Panay was een vergissing.
No. 303 Dit nutnmer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
IMaandag 27 December 1937
139e Jaargang
De algemeene toestand.
Amerika aanvaardt de Japansche
verontschuldigingen.
Het Japansche antwoord.
Het Amerikaansche antwoord.
De krijgsverrichtingen
in China.
De Japanners rukken Sjantoeng
binnen.
Hevige gevechten met
terroristen in Palestina.
Reeds 22 rebellen gedood.
De Paus over het
Derde Rijk.
Protest tegen houding van het
Nationaal-Socialisme.
VRA-ANTI VRIES
De Kerstfeestviering in het
Burgerziekenhuis.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegcvcn. Abonnementsprijs per
3 maandeo bij vooruitbetalmg voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk-
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Teief. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA,
Alkmaar, 27 December.
Het daghet in het Oosten!
Juist op het oogenblik, dat de toestand
zeer kritiek zou worden in het Verre
Oosten, juist op het moment, dat men
rekeniing hleld met een kritieke spanning
tusschen Amerika en Japan, komt er een
opklaring: Japan's antwoord op de Ame
rikaansche nota heeft bij de Amerikaan-
sche regeering genoegdoening gevonden en
dus is het incident bijgelegd.
Waarbij wij maar moeten hopen, dat er
niet al te spoedig een nieuw incident
komt, al kan dat dan ook honderdimaal
een vergissing zijn.
Het is voor Japan moeilijk geweest, om
de „vergissing" aannemelijk te maken
want het had rekening te houden met de
conclusie, welke de commissie der Ameri-
iaans-che marinestrijdkrachten te Sjanghai
na haar onderzoek over de incidenten
had gepubliceerd,
Deze commissie was n.l. tot de volgende
conclusie gekomen:
De Panay, vergezeld van drie schepen
van de Standard Oil Cy. voer de rivier op
om het kawonvuur te ontvluchten.
De Japanneezen waren van deze ver-
plaatsing verwittigd. Zij ontvingen een
nauwkeurige aanduiding van de bestem-
ming van het schip. Alle schepen voerden
horizontale vlaggen en hadden bovendien
die nationale kleuren in top.
Tegen hall twee bombardeerden drie
twee-motorige Japansche vliegtuigen de
Panay en Meiping. De Panay antwoordde
met mitrailleurvuur. Zes eenmotorige
vliegtuigen ondemamen vervolgens een
aanval. Zij wierpen in twintig minuten tijds
twintig bommen uit, waardoor de Panay
werd vernietigd. De Amerikanen, die
terugkeerden naar de Panay om er medi-
camenten te halen, zagen de Japanneezen
in een motorboot uit machinegeweren op
de Panay schieten en het schip vervolgens
enteren, eenige minuten voordat het door
de golven werd verzwolgen.
Japansche vliegtuigen hebben vervol
gens de koopvaardijschepen aangevallen,
die zich tijdens den eersten aanval hadden
verwijderd. De Meiping en de Meishia
werden vernield. Japansche soldaten
zwaaiden met Japansche vlaggen om te
trachten het bombardement te doen ein-
digen. Eenigen hunner werden door bom-
scherven gewond. De Japansche soldaten
namen de van de Meiping ontsnapte per-
sonen aan boord en legden jegens hen geen
enkele vijandigheid aan den dag.
De commissie geeft een nauwkeurig
verslag van de door Engelschen en Japan
neezen aan de Amerikanen verleende hulp
en wenscht alle getuigen van het incident
geluk met hun houding.
Het aantal dooden bedroeg vier, het
aantal gewonden vijftig, van wie elf ern-
stig gewond zijn.
De Japansche bevolking schijnt zeer vol-
daar te zijn over de wending, welke de
Panay-aangelegenheid heeft genomen. Zij
beschouwt het incident als geregeld en
ziet in het gebaar van mrs. Grew het be-
wijs, dat het voorval geen wijziging heeft
gebracht in de sympathie voor Japan. De
„Japan Times", die in het algemeen door
diplomatieke kringen geinspireerd wordt,
schrijft, dat de vriendschap tusschen de
twee groote volken aan den Stillen Oceaan
door het voorval versterkt is, omdat Japan
daardoor gelegewheid kreeg uiting te geven
aan zijn sympathie voor de Vereendgde
Staten.
Overigens schijnt het volk eenstemmig
van meening te zijn, dat men Engeland
niet dezelfde verontschuldigingen schuldig
is, omdat Engeland, aldus zegt men, door
de Chineezen te steunen de kans loopt, dat
zijn schepen gebombardeerd worden.
In diplomatieke en vlootkringen heeft
men er met groote opluchting kennis van
genomen, dat de Amerikaansche regeering
de verzekeringen der laatste Japansche
nota aawvaardt. Men vreesde zeer, dat het
samenvallen der incidenten van Panay en
Lady Bird tot samenwerking der beide
Angelsaksische landen in den Stillen
Oceaan zou leiden. Dat het verschil van
belangen tusschen Engeland en Amerika
blijft be9taan>, wordt beschouwd als een
der voornaamste voorwaarden voor het
succes der Japansche politiek op het
vasteland en voor de Japansche vrijheid
van beweging in Azie.
Juist den dag voor Kerstmis heeft de
Japansche minister van buitenlandsche
zaken den Amerikaanschen ambassadeur
Grew het antwoord van de Japansche
regeering op de Amerikaansche nota
overhandigd, welke betrekking heeft op
het incident met de „Panay".
In het antwoord wordt allereerst herin-
nerd aan de nota, die Hirota reeds 14 Dec.
j.L aan den ambassadeur heeft toegezonden.
terwijl tevens de Amerikaansche protest-
nota en de in die nota opgesomde eischen
der Amerikaansche regeering in herinnering
worden gebracht.
In het Japansche antwoord wordt
verklaard, dat in de nota van 14 Dec.
reeds duidelijk kenbaar is gemaakt, dat
er geen sprake is geweest van een op-
zettelijke aantasting van Amerika's
rechten of van een moedwillig dooden
van Amerikaansche onderdanen, maar
dat het incident van de „Panay" een
zuivere vergissing is geweest.
De Japansche regeering spreekt de hoop
uit, dat dit uit de talrijke verklaringen der
militaire autoriteiten duidelijk is gebleken.
Vervolgens wordt er in het Japansche
antwoord op gewezen, dat de nota van 14
December voldoende heeft aangetoond, dat
Japan bereid is verontschuldigingen aan te
bieden en schadeloosstelling te betalen.
Ten aanzien van de door Amerika ver-
langde garantie, dat dergelijke incidenten
zich niet meer zullen voordoen, wordt ver
klaard, dat strenge orders zijn gegeven aan
leger en vloot om de belangen van Ameri
kanen en andere buitenlanders te eerbiedi-
gen, zelfs indien hieruit strategisch nadeel
zou voortspruiten.
De Japansche regeering zal stappen ne-
men om meer nog dan tot nu toe het geval
was, contact te houden met de Amerikaan
sche autoriteiten in China, teneinde zoo-
doende beter te kunnen waken voor de be-
scherming der Amerikaansche burgers en
belangen.
In het laatste deel van het antwoord
wordt er op gewezen, dat ofschoon de aan
val op de „Panay" een vergissing was, de
regeering te Tokio niet geaarzeld heeft den
commandant van de Japansche luchtmacht,
die bij het incident betrokken was, schout-
bij-nacht Mitsoenami, terug te roepen, het-
geen een buitengewoon strenge disciplinaire
maatregel was.
De Japansche regeering spreekt ten slotte
de hoop uit, dat de regeering van de Ver.
Staten uit de ingrijpende maatregelen, die
eerstgenoemde heeft genomen, de conclusie
zal trekken, dat Japan vurig wenscht de
rechten en belangen van de Ver. Staten te
eerbiedigen en te beschermen.
De Amerikaansche ambassadeur te Tokio,
Grew, heeft de antwoord-nota zijner regee
ring aan de Japansche regeering overhan
digd.
Na aan de incidenten op de Jangtse her-
innerd te hebben, zegt de nota: „De regeering
der Ver. Staten heeft met tevredenheid den
spoed gadegeslagen, waarmede Japan de nota
van 14 December heeft beantwoord, terwijl
het zijn verantwoordelijkheid voor het in
cident met de „Panay" toegaf, uiting gaf
aan zijn leedwezen en schadevergoeding aan-
bood. De regeering der Ver. Staten is van
meening, dat het Japansche verslag over de
getroffen maatregelen beantwoordt aan den
Amerikaanschen eisch, uiteengezet in de
nota van 14 December. Wat de oorzaken en
de omstandigheden van het incident betreft:
de Japansche regeering heeft in de nota van
14 December inededeeling gedaan van de
slotsom, waartoe zij gekomen is. In dit op-
zicht handhaaft de Amerikaansche regeering
de conclusies van haar onderzoek, waarvan
een copie naar Tokio is gezonden. De regee
ring der Ver. Staten spreekt de hoop uit,
dat de door Japan genomen maatregelen
toereikend zullen zijn om nieuwe aanvallen
of onwettige inmengingen door de Japan
sche autoriteiten of strijdkrachten tegen
Amerikaansche burgers, belangen en goede-
ren te voorkomen".
Ontspanning in de betrekkingen.
De Amerikaansche nota, aldus meent men,
maakt een einde aan de Amerikaansch-Ja-
pansche diplomatieke spanning zonder even-
wel het incident te sluiten. Daar de door Ja
pan te betalen schadevergoeding nog vastge-
steld moet worden en het vertrouwen der
Amerikaansche regeering in de Japansche
beloften beperkt blijft, zooals uit de laatste
zinsnede van de nota blijkt, zal Washington
het Japansche optreden in China met de
grootste aandacht blijven volgen.
Niettemin zal de nota bijdragen tot kal-
meering der gemoederen in de Ver. Staten,
althans voor enkele dagen, hetgeen van be-
lang is in verband met de aanstaande ver-
tooning van de film, die het publiek met alle
bijzonderheden van het bombardement der
„Panay" bekend zal maken. Men is verder
van meening, dat de nota beschouwd kan
worden als den eersten stap op den weg naar
versterking der diplomatieke samenwerking
tusschen Amerika en de andere onderteeke-
naars van het negen mogendhedenverdrag,
zoodat men een gemeenschappelijk stand-
punt zou kunnen voorbereiden voor het ge
val Japan zich aan een nieuw incident zou
schuldig maken.
Hoewel er niet veel berichten zijn van de
gevechtsterreinen, is er wel belangrijk
nieuws, n.l. dat de Japanners de provincie
Sjantoeng zijn binnengedrongen. Zij zijn n.l.
bij Tsinau de Gele Rivier overgestoken en
hebben thans vasten voet op den Zuidelij-
ken oever.
Nopens de gevechten op het front Woe-
hoe-Hangtsjou meldt. Havas uit Sjanghai,
dat de Japansche troepen in Tsjekiang
Wanghoe hebben bezet. Daarentegen zouden
de Chineezen in Hopei Nonlo en Tauring
bezet hebben.
Van Chineeschen kant ontkent men uit-
drukkelijk, dat de Japanners Hangtsjou zou
den hebben genomen.
De Japanners rukken thans langs het kei-
zerkanaal en den spoorweg PoekouTien
tsin benoorden de Jangtse op in noordelijke
richting, terwijl zij thans tot op den ge-
noemden spoorweg ook van Tsinau Zuid-
waarts dringen, waaruit men de conclu
sie zou kunnen trekken, dat het hun
er om te doen is een verbinding tusschen
hun legers in Noord-China en die in het ge-
bied van Nanking tot stand te brengen en
tevens het kustgebied van de provincies
Kiangsoe en Sjantoeng in hun bezit te bren
gen. Dit is wel een uitgebreide taak, maar
gezien de huidige verdeeling der legers zul
len zij vermoedelijk alleen in het Noorden
in Sjantoeng op verzet stuiten. Door echter
snel uit het Zuiden op te rukken, zouden zij
het leger van Sjantoeng dwingen aan twee
fronten te strijden en hoewel dat leger goed
moet zijn uitgerust, zal het daartoe vermoe
delijk wel niet in staat blijken.
Ondernemen zij inderdaad deze operatie,
dan zal men vermoedelijk voorloopig geen
verderen opmarsch zien langs de Jangtse en
in Tsjikiang, d.w.z. in Z.W. en Z.-richting
van hun huidige front Woehoe-Hangtsjou.
Dat een aanval op Sjantoeng thans hun
eerste doel zal zijn, schijnt men ook te mo-
gen opmaken uit een bericht van het Duit-
sche Nieuwsbureau, dat de meeste Japansche
oorlogsschepen, die voor de kust van
Kwangtoeng (Zuid-China) lagen, naar het
Noorden, vermoedelijk naar Sjantoeng, zijn
opgestoomd. Onder deze schepen bevinden
zich een vliegtuigmoederschip en twee
kruisers.
Bomaanslagen op Russische huizen
te Sjanghai.
Tass'meldt, dat onbekenden Vrijdag een
bom in de woning van ir. Droury, lid van
de club van Russische burgers, hebben ge-
worpen, waardoor de ingenieur gewond
werd. Op denzelfden dag is een bom ont-
ploft in het bureau van de „Intoerist". De
woning van Droury ligt in de Fransche, het
bureau der „Intoerist" in de intemationale
nederzetting in Sjanghai. Tass verklaart, dat
zich reeds vier van dergelijke incidenten
hebben voorgedaan, sedert de Japanneezen
Sjanghai hebben bezet. Volgens het Sovjet-
agentschap zijn de aanslagen gepleegd door
witte gardisten, waarschijnlijk aangezet
door de Japanneezen.
Japansche soldaten dringen school-
gebouw binnen.
Gisterochtend zijn Japansche soldaten
met geweld de woning binnengedrongen
van het Chineesche hoofd der school
van de Anglicaansche zending, waar zij
particuliere papieren in beslag namen.
Vervolgens drongen zij, eveneens met
geweld, het schoolgebouw binnen, waar
zij ook particuliere papieren in beslag
namen. Daarna vertrokken zij weder,
doch namen het hoofd der school met
zich mede. Deze bevindt zich thans in
arrest. Het is niet bekend waarvan hij
wordt beschuldigd.
De strijd, die in Noord-Palestina
gevoerd wordt tusschen geregelde
troepen en terroristische benden.
neemt den vorm aan van een waren
veldslag. Reeds zijn 22 rebellen ge
dood.
De autoriteiten hebben besloten, de
grens tusschen Syrie en Palestina te
sluiten.
Een Arabische autobuschauffeur, die
tusschen Jeruzalem en Hebron door terro
risten was aangehouden, vertelde later
aan de politie, dat drie met geweren ge
wapende mannen hem des nachts hadden
aangehouden en hem naar zijn rijbewijs
hadden gevraagd. Zij bemerkten toen, dat
hij niet de man was, dien ze zochten. Het
kwam uit, dat de chauffeur, die anders de
bus reed, ziek was en nu vervangen was,
De drie mannen brachten den plaatsver
vangenden chauffeur naar een vierden
terrorist, blijkbaar de leider, en hielden
toen raad. Het resultaat was, dat twee
mannen zich naar de bus begaven en op de
machine en op de as van de auto schoten
Daarna kwamen ze terug en verklaarden
dat het vonnis was uitgevoerd, waarna de
vier mannen zich in de bergen terug-
trokken.
Er komen veel gevallen voor van
„terechtstellingen" van Arabieren door
terroristen, als gevolg van den onzekeren
toestand. De beschuldigingen luiden dan
meestal: verraad of weigering zich bij de
gewapende mannen in de bergen aan te
sluiten.
Gisteren heeft de Paus negen en twintig
leden van het college van kardinalen
ontvangen, die hem hun gelukwensehen
kwamen brengen. De kardinaal-deken
mgr. Granito di Bel-monte, las een adres
voor, dat aan de overal ter wereld gewekte
zorgen van verleden jaar omtrent den ge-
zondheidstoestand van den Paus herin-
nerde, alsmede aan zijn gelukkig herstel
De Paus heeft daarna een rede gehouden
waarin hij zeide een plechtig protest te
moeten uiten tegen de beschuldigingen
van de Duitsche autoriteiten jegens de
R.K. Kerk, dat deze niet religieuze maar
politieke doeleinden zou nastreven. Zij
nerzijds beklaagde de Paus zich over ver-
volging van den godsdienst door het nat.-
soc. gouvernement.
Een nader telegram meldt, dat de
Paus o.m. het volgende heeft gezegd:
„Voor het aangezicht der geheele
wereld moeten wij plechtige en om-
lijnde woorden spreken, een woord
over een feit en een woord over een
beginsel. Het eerste bestaat hierin,
dat er in Duitschland een werkelijke
godsdienstvervolging is, ten spijt van
hen, die het tiegengestelde beweren.
Het woord over het beginsel bestaat
ini het ontkennen van de beschuldi-
ging, die sommigen tegen de Kerk
inbrengen, dat zij niet den godsdienst,
maar de politiek op het oog heeft."
De spreker protesteerde nadrukke-
lijk tegen deze bewering, en hield
staande, dat de Kerk geen staatkun-
dige doch uitsluitend godsdienstige
handeling voert.
De Paus vervolgde: „Wij willen niet
langer bij deze droevige dingen blijven
staan, en alleen een ander punt der waar
heid bespreken."
Na betuigd te hebben, dat weinig landen
hem zoo goed bekend zijn in hun uitingen
van geestelijk en maatschappelijk leven
als Duitschland, vervolgde de spreker:
„Daarom is het voor on® dubbel treurig,
te moeten constateeren, dat men er feuten
tegen de waarheid blijft begaan. Deze
waarheid betreft niet alleen ons persoon-
lij-k, maar alles wat voor ons het heiligst
is, en dat in onze zorg zulk een groote
plaats inneemt en zoozeer onze verant
woordelijkheid voor God en voor de men-
schen raakt d:e katholieke hierachie en
den katholieken godsdienst der Heilige
Kerk Gods, die de Goddelijke goedheid ons
heeft willen toevertrouwen. Men zegt, dat
de kath. godsdienst met meer is wat hij
geweest is, doch politiek van aard, en dat
hij zich niet meer op de religie maar op de
politiek toelegt; zoo doet men het voor
komen, alsof de vervolging die men tegen
de Kerk onderneemt slechts een verdedi-
ging is. Onze Heere Jezus Christus, die
dezelfde beschuldiging heeft willen on-
dergaan, werd aan Pilatus als een volks-
ANTIROEST
L Vroogt Uw garogehouder
f 3.50 per 5 liter bus
H. M. de koningin heeft de
Kerstdagen in het Burgerzieken
huis te Amsterdam doorgebacht.
Vrijdag heeft de koningin aan
alle verpleegden in het zieken-
huis een souvenir laten uitreiken.
Den eersten Kerstdag, des mor-
gens na het ontbijt, heeft H. M.
de koningin aan alle verpleegsters
persoonlijk een geschenk over
handigd.
Ook het verdere personeel, dat
aan het ziekemhuis verbonden is,
werd door de koningin met een
kerstgeschenk verrast.
Hare Majesteit wordt morgen
in Den Haag terugverwacht.
opzweeper overgeleverd, alsof hij een
vijand van den keizer was. Pilatus begreep
wel den waren toestand, ofschoon hij hem
ndet scheen te begrijpen of veinsde hem
niet te begrijpen: Zijt Gij dan een ko-
ning? Kennelijk spreekt Pilatus van een
politieken koning, die Palestina in onrust
wil brengen.
Onze Zaligmaker antwoordt: „Mijn
Koninkrijk is ndet van deze wereld"; het-
zelfde zouden wij kunnen zeggen van ons.
Indien wij politiek bedreven, zooals men
ons verwijt, dan zou op het oogenblik, nu
men spreekt ijver bewapening en oorlog,
in eenig deel van de wereld een kleine,
belachelijk kleine poging worden gedaan
om ons te hulp te komen. Wij hebben dit
niet noodig en wij herhalen met Jezus
Christus: „Mijn Koninkrijk is niet van deze
wereld". Wij denken niet aan politiek, dit
zeide Christus, bevestigend, dat hy niet
op de wereld was gekomen om politiek te
voeren, doch om getuigenis af te leggen
van de waarheid, van de waarheid, welke
de wereld zoo weinig waardeert. Pilatus
zelf heeft gevraagd: „Wat is waarheid?"
en ging heen.
Wat ons de eeste smart veroorzaakt, is,
zoo vervolgde de Paus, te zien, dat men
ons van misbruik van den godsdienst be-
schuldigt. Dit is de slechtste gedachte die
men kan hebben, een laster in het aange
zicht van zooveel onzer eerwaardige broe-
ders in het episcopaat en het kardinalaat,
in het aangezicht van zooveel priesters en
zooveel goed'e geloovigen, die steeds ge-
reeds zijn God's wet te gehoorzamen en
als goede Christenen te leven, maar ook
als goede urgers die zich bewust zijn van
hun burgerlijke en- maatschappelijke plich-
ten tegenover de menschen en tegenover
het volk.
Geen erger bekommernis kan aan onze
vele bezorgdheden van allerlei aard wor
den toegevoegd.
Er blijft ons slechts over, zoo besloot de
Paus, onze oogen tot God te slaan, opdat
Hij ons te hulp komen zal. Hij die in Zijn
eindelooze genade en goedheid alles ver-
mag, opdat Hij Zijn getrouwen te hulp zal
komen die zooveel lijden verdragen, niet
alleen in het land dat wij hebben genoemd,
maar ook in andere; troostend is de ge
dachte aan de eindelooze barmhartigheid
Gods. De Paus besloot met den apostoli-
schen zegen-.
Twee emstige verkeersongelukken m
Frankrijk. - Op den weg door het bosch van
Fontainebleau, waar een dikke mist hing,
zijn Zaterdagavond drie auto's met elkaar in
botsing gekomen, tengevolge waarvan er
twee in brand vlogen. Een persoon kwam
hierbij om het leven, terwijl zes gewonden
naar het ziekenhuis moesten worden ver-
voerd.
N-abij Dijon zijn twee auto's met groote
snelheid op elkaar ingereden, waarbij een
vrouw gedood en drie andere inzittenden
zeer ernstig gewond werden. De botsing ge-
schiedde met zulk een kracht, dat een der
wagens een sprong van ongeveer dertig
meter maakte.
Ongelukken in de Vereenigde Staten. -
Bij Wellsburg in West-Virginie is een auto
met zes jongelieden, die met Kerstverlof van
Houston kwamen, in het water gereden. De
inzittenden kwamen om het leven.
Te Pittsburg zijn de locomotief en de ten
der van een trein van een 15 meter hoogen
spoordijk gereden en op de straat terecht
gekomen. Twee menschen werden gedood,
zeven gewond.