DAGBLAD VOOB ALKMAAR EN ONSTREKEN. Chineesch tegen-offensief in voorbereiding. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- cn Feestdagen, uitgegeven. Aboonementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetalwg voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk- kerij v/b. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Tele!. 3320, redactie 3330. No. 304 Dit nummer bestaat nit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Dinsdag 28 December 1937 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 139e Jaargang De algemeene toestand. Moreel der troepen van Tsjang Kai Sjek zou zijn hersteld. Nog eens het incident op de Jangtse. Archeologische vondst in een kerkmuur. Tekst van 200 woorden. De strijd om Teruel. Nieuws in 't kort. ALKMAARSC Alkmaar, 28 December. De Popolo d'ltalia publiceert een belang- wekkend hoofdartikel, dat vermoedelijk af- komstig is van de hand van Mussolini zelf en dat handels over de volkssouvereiniteit in zoogenaamd democratische landen. Het artikel is geschreven naar aanleiding van de voorstellen van het Amerikaansche parlementslid Ludlow, die een wijziging wil aanbrengen in de grondwet van de Ver. Staten, door het congres de macht om oor- log te verklaren te ontnemen en een derge- lijk besluit ondergeschikt te maken aan een volksstemming. Volgens het artikel in de „Popolo d'lta lia" is het lot van dit voorstel gemakkelijk te voorspellen, want de Amerikaansche pers noemt het beschamend en gevaarlijk. Het is mogelijk, dat Ludlow gelijk heeft, zoo gaat de „Popolo" voort, doch hij maakt de bijna onvergeeflijke fout de democratic ernstig te nemen. Het volk is souverein, of is het niet en in het laatste geval is het alleen de speel- pop in handen van de plutocratische kapita- listen, geheime vereenigingen en politieke benden, die het uitbuiten en bedriegen on- der voorwendsel het te leiden. De „Popolo" vraagt zich af, of het volk steeds souverein is, behalve in het geval wanneer zijn be- staan op het spel staat en schrijft verder, dat het rumoer, dat is ontstaan door het voorstel van Ludlow een bewijs is, dat de democra tic een dwaling is en dat de beginselen hier- van alleen toegepast kunnen worden in de gewone levensomstandigheden, in buitenge- wone omstandigheden kunnen ze niet toege past worden. De tegenstand, welke Ludlow ontmoet, bewijst, dat de democraten vree- zen voor de schadelijke gevolgen van hun democratic in bepaalde gevallen. Zij willen dan een diqtatoriaal systeem toepassen of een bijna-dictatoriaal systeem. De schrijver van het artikel herinnert ver- volgens aan het vierde boek van de rede- voeringen van Mussolini, waarin in 1924 werd voorspeld, hetgeen thans in de Ver. Staten geschiedt en het artikel besluit met een aanhaling van het antwoord op de en- quete van Gustave Lebon, over de beste de- finitie van democratie: De democratic is een politiek systeem, waarin men van tijd tot tijd het volk de illusie geeft, souverein te zijn. Tenslotte verklaart de schrijver van het artikel: „Deze illusie is nutteloos, de souve- reiniteit is belachelijk, een waarachtig volk heeft slechts te handelen". Tokio houdt rekening met een langduri- gen oorlog. Dat kan men opmaken uit de ontwerp-begrooting 1938/1939, welke thans aan het parlement is voorgelegd. De volgen- de punten zijn van belang, om eens even na te zien, zulks in verband met het conflict in China: 1. aanvulling der bewapeningen; 2. hulp aan militairen en andere werken van maatschappelijken steun in verband met het Chineesche incident; 3. luchtverdediging; 4. ontwikkeling der hulpbronnen op land- fcouwgebied; 5. aanmoediging en bevordering van den exporthandel; 6. aanmoediging van het vloeibaar maken van steenkool; 7. opleiding van technische deskundigen; 8. ontwikkeling van de burgerluchtvaart; 9. het „earmaken" van ruime fondsen bij wijze van reserve ter voorziening in crisis- uitgaven in verband met het Chineesche in cident. De inkomsten worden geraamd op 2.867.796.000 jen, waarbij inbegrepen de gel- den die verkregen zullen worden uit lee- ningen ten bedrage van 694.163.000 jen. De uitgaven worden geraamd op 2.867.796.000 jen; er zijn bezuinigingen in- gevoerd ten bedrage van 141.068.000 jen. De departementen, met uitzondering van die van oorlog en dat van marine, hebben 56.000.000 jen noodig in verband met het Chineesche incident. Van de leeningen ten bedrage van 694.163.000 jen dient 556.695.000 ter dekking van het deficit op de begrooting en 124.617.000 voor uitgaven in Mandsjoekwo. 7.946.000 voor wegenbouw, 3.804.000 voor herstelwerken na de aardbeving. De inkomsten op de loopende begrooting waren geraamd op 2.908.731.000 jen, de uit gaven op 2.908.731.000 jen. Het zijn cijfers om van te duizelen. Maar de oorlog is immers een duur, heel duur spelletje. Volgens Chineesche officieel4 krin- gen zijn de Chineesche strijdkrachten druk bezig met de voorbereiding van een groot tegenoffensief, dat over een maand of twee zal worden inge- zet en is het moreel der Chineesche troepen hersteld door de aankomst van versterkingen en nieuwe uitrus- tingen aan de verschillende fronten. Voorts zijn de laatste weken belangrijke wijzigingen gebracht in het burgerlijke en militaire personeel met het doel de Chi neesche leger-operaties meer doeltreffend te maken. Er zijn verder aanwijzingen, dat vroegere communistische leiders, die on- verzoenlijk anti-Japansch gezind zijn, een grooter aandeel verwerven in de leiding der zaken, doch benoemingen van dien aard worden niet gepubliceerd. Uit Hankau wordt volgens Havas ge- meld, dat de Chineesche communistische partij een manifest publiceert, waarin wederom uitdrukking wordt gegeven aan den wil tot het einde tegenstand te bieden aan Japan. Voorts bepleit het manifest een versterking van de regeering, die „ver- tegenwoordigers van alle Chineesche par- tijen zou moeten omvatten". De partij vraagt tevens een reorganisatie der Chi neesche propaganda in het buitenland en bezweert de regeering een dringend be- roep te doen op het buitenland, met het oog op een „zoo omvangrijk mogelijke" hulp. Inneming van Tsinan door Japan- ners bevestigd. Het keizerlijke hoofdkwartier bevestigt, dat de Japansche troepen Tsinan, de hoofdstad van Sjantoeng, hebben geno- men. De Chineesche troepen, aldus dit com munique, hebben de stad in brand gesto- ken; sedert Zondagmorgen staan het pro- vinciale regeeringsgebouw, het Japansche en het Duitsche consulaat, het Japansche ziekenhuis en andere gebouwen in lichte laaie. De Chineezen trekken in- zuidelijke rich ting op Taingan terug; Japansche vliegtuigen achtervolgen hen en brengen hun zware verliezen toe. Nu Tsinan is veroverd, zoo meldt Reu- ter nader, rukken de Japanners op naar Tsingtau. Zij hebben Tsjantien aa^i den spoorweg TsinanTsingtau bereikt. De Chineezen leggen loopgraven aan bij Weihsien aan die lijn. Op advies van Washington vertrek vandaag een aantal Amerikanen met de Amerikaansche kanonneerboot „Sacra- mento" uit Tsingtau naar Sjanghai. De lichte Amerikaansche kruiser ,,Marble- head", de Amerikaansche kruiser „Pope" en de Britsche kruiser „Suffolk" blijven ter plaatse. Het Japansche hoofdkwartier deelt mede, dat de Chineezen bij hun terug- tocht uit Nanking 53.874 dooden hebben achtergelaten; de buit der Japanners be- stond uit 108 zware kanonnen, 19 kleine kanonaien, 79 loopgraafmortieren, 37 lucht- afweer kanonnen, 1386 machinegeweren, 10 tanks, vele kleinen wapens en een groote hoeveelheid munitie. Het Chineesche hoofd der zendings- school te Peking is op vrije voeten gesteld, de Japanners geven geen verklaring van hetgeen is gebeurd. De Amerikaansche kanonneerboot „Oahu" en een reddingssleepboot zullen vandaag den Jangtse opvaren, ten einde na te gaan of het mogelijk is de „Panay" te lichten. De ministeries van Oorlog, Marine en Buitenlandsche Zaken te Tokio hebben volgens Domei de opstelling van het ant woord op de Britsche nota betreffende de kwestie van de „Ladybird" voltooid op grond van rapporten, die ter plaatse zijn opgesteld. Het antwoord zal morgen of een dezer dagen worden overhandigd. Naar verluidt zal het uiteenizetten, dat het in cident geheel door een vergissing is ver- oorzaakt, worden openhartige en oprechte verontschuldigingen aangeboden, en wordt medegedeeld, dat stappen zullen worden gedaan om een herhaling van der- gelijke gebeurtenissen te voorkomen en dat schadeloosstelling zal worden betaald voor de geleden verliezen. Positie der vreemdelingen in Soetsjau-gebied. In een persconferentie verklaarde de woordvoerder van de Japansche ambas- sade te Sjanghai de positie der vreemde lingen ten noorden van de Soetsjau, dat voorheen ook de reglementen tot bescher- ming van het Japansche leger gelden, hetgeen wil zeggen, dat de doodstraf kan worden toegepast op alle vreemdelingen, van welke nationaliteit ook, wanneer zij zich schuldig maken aan spionnage. De woordvoerder voegde hieraan toe, dat dit niet beteekent, dat alle rechten van exterritorialiteit zijn afgeschaft. De Ja pansche autoriteiten willen de internatio- nale wetten en de bestaande verdragen handhaven en zooveel mogelijk rekening houden met de rechten van de onderdanen van een derde mogendheid. Gistermiddag zijn op een schip, dat de Soetsaju-kreek afvoer en Japansche mili tairen aan boord had, drie handgranaten geworpen, waarvan er een ontplofte. Een Japansche soldaat werd gewond. Van Japansche zijde wordt veronder- steld, dat de dader een Chinees is geweest. Naar van officieele Japansche zijde wordt verklaard, toont het gebeurde aan, dat de politie van de internationale nederzetting niet in staat is, incidenten te verhinderen. In politieke kringen te Tokio gelooft men, dat de Japanners het voorval als een voorwendsel willen gebruiken om hun in- vloed in de internationale nederzetting te versterken. De Britsche pers over het incident. De Britsche pers constateerde gisteren koel het aannemen van de Japansche ver ontschuldigingen door de Vereenigde Sta ten en men verwacht, dat de Britsche regeering de Japansche verontschuldigin gen op gelijke wijze zal ontvangen. De bladen wijzen minder op de ontspanning, welke hierdoor teweeg is gebracht dan wel op de waarschuwing, welke dit voor Japan inhoudt. De Times schrijft, dat men niet kan zeggen, dat de Japansche uitleg bevredi- gend is, doch zij werd door de Amerikaan sche regeering aanvaard, evenals de ver ontschuldigingen. Het is thans niet noodig ze op de keper te gaan beschouwen. Het was verstandig van Washington de ver- zekeringen van Tokio, dat de Amerikaan sche belangen en ook de belangen van andere mogendheden beschermd zullen worden, te aanvaarden. Het Amerikaan sche antwoord was evenwel koel en Japan behoeft zich geen illusies te maken, dat een nieuw incident wederom een „onge- luk" zal worden genoemd. Men weet thans, waaraan men zich thans te houden heeft. De verklaringen van den Japanschen keizer bij de opening van het parlement dat de Japansche legers het prestige van Japan in het buitenland hebben verhoogd is blijkbaar alleen voor binnenlandsch ge- biuik bestemd. In ieder geval regelt de politiek, welke Japan en China wil volgen de houding vara de overige mogendheden. De News Chronicle en de Daily Herald dringen aan op een Britsche-Amerikaan- sche toenadering in het Verre Oosten. Onderzoek naar wapenen. De Japansche militaire autoriteiten heb ben van het bestuur der internationale ne derzetting geeischt, een gestreng onderzoek naar wapenen te houden, daar de maatre- gelen van de internationale politie, volgens de Japanneezen, tot dusver niet voldoende geweest zijn. Volgens Japansche berichten, hebben in het bezette Yangtsegebied, Chineesche vrij- buiters overvallen verricht op Japansche mi litaire posten. Daar de zuivering slechts langzaam vordert, vreezen de Japanneezen, dat deze vrijbuiters Sjanghai binnen zullen dringen. Na den val van Tsinan. Na Tainan van de laatste Chineesche troe pen te hebben gezuiverd, hebben twee Ja pansche detachementen hun opmarsch naar het zuiden m de richting van Tainan, onge- veer 40 K.M. ten zuiden van Tsinan, voort- gezet. Bij het betreden van de ommuurde stad van Tsinan, bleek, dat bijna alle bur gers in de stad waren gebleven, hoewel de Chineesche troepen, voor »hun aftocht, het Japansche consulaatsgebouw hadden ver- brand. Een andere Japansche troepenmacht, welke zich op ongeveer 60 K.M. ten Noord- Oosten van Tsinan bevindt, is begonnen de Gele rivier over te steken. Met den val van Tsinan, bevinden zich alle hoofdsteden van de vijf Noord-Chineesche provincies in Ja pansche handen. De Japansche troepen die Nanking bezet hebben en daarna de Jangtse waren overgestoken naar den noordelijken oever, rukken thans noordwaarts op langs de spoorlijn Tientsin-Poekau. Kort geleden heeft men te Sparloesa in de Zweedsche provincie Vaestergoet- land een opmerkelijken archeologischen vondst gedaan in den vorm van een runensteen, welker inscripties de des kundigen voor een raadsel stellen. Deze steen heeft veel gelijkenis met den bekenden steen te Roek in de naburige provincie Oestergoetland, die ook nog enkele geheimen voor de geleerden bewaart. Beide steenen zijn vermoedelijk afkomstig uit. het einde van de achtste of het begin der ne- gende eeuw, en waarschijnlijk is de sparloe- sasteen van iets ouder datum dan die van Roek. De Sparloesasteen is gevonden in de muur van een kerk, en was in twee stukken gespleten. Beide deelen waren nagenoeg ge heel bedekt met inscripties en afbeeldin- gen, w.o. de oudste en beste tot dusver ge vonden teekening van een prae-historisch bouwwerk, waarschijnlijk een heidensche tempel, van een leeuw, een zeilschip en een krijger te paard. De Sparloesasteen levert voor de deskun digen wel zeer veel moeilijkheden op en men twijfelt eraan of de inhoud der inscripties wel ooit met stelligheid zal kunnen worden vastgesteld. Dr. Hugo Jungner, een groot kenner van de Noordsche talen, veronderstelt, dat de inscripties op den steen betrekking hebben op een groote boerenhoeve, bij welke mee- ning andere deskundigen zich aansluiten. De ontcijfering van den hoeksteen wordt nu als gereed beschouwd. Een oude man, Varin geheeten, zou vertellen hoe zijn zoon vermoord was en hij betreurt het te oud te zijn om dezen te wreken. Op de schouders van zijn anderen zoon, die de kinderschoe- nen nog niet is ontwassen, plaatst hij nu den heiligen plicht zijn broeder te wreken. De tekst, die ongeveer tweehonderd woor den bedraagt, is geschreven in allitereerend rijm en herinnert aan de mystieke dicht- kunst van de IJslandsche Edda. De auteur van de runen heeft de krachtigste en hef- tigste bezweringen en vervloekingen geuit tegenover den moordenaar, en daar de smeekbeden aan toegevoegd, dat zijn zoon de kracht zal hebben de wraak voor zijn oudea vader ten uitvoer te leggen. Volgens te St. Jean de Luz ontvangen berichten uit rechtsche bron, neemt de strijd om Teruel van uur tot uur grooteren omvang aan en worden de effectieven, die eraan deelnemen, voortdurend versterkt. De oude stad Teruel blijft zich krachtig verdedigen. Het radiostation, waarover de verdedigers beschikken, stelt het rechtsche opperbevel om de drie uur op de hoogte van den toestand. Verder wordt medegedeeld, dat de groote omsingelingsbeweging aan de flanken, die de troepen van Franco zijn begonnen, zich steeds duidelijker afteekent en men neemt aan, dat zij binnenkort voltooid zal zijn. Het rechtsche opperbevel toont het grootste vertrouwen in de resultaten van de om- singelingsmanoeuvre. Overigens bewaart Franco's legerleiding de grootste geheimhouding omtrent haar voornemens, doch men spreekt van een groot offensief in de nabijheid van Teruel, dat zou samenvallen met een tweede en zeer krachtig offensief op een ander front. De regeeringstroepen zien de noodzake- lijkheid in van snel optreden en daarom trachten zij de oude stad door onophoude- lijke aanvallen en zelfs ten koste van zwa re verliezen tot overgave te dwingen. Het is een ware snelheidswedstrijd tus- schen de aanvallende regeeringstroepen en de rechtsche hulpcolonnes. Maurice Ravel overleden. - Na een langdurige ziekte is de Fransche componist Maurice Ravel te Parijs, in den ouderdom van 62 jaar te Parijs overleden. Van den beginnen af droeg zijn oeuvre een duidelijk stempel van eigen persoon- lijkheid, welke zich volkomen baanbrak in zijn werker Groote dorpsbrand in Chili - Het plaatsje Castro op het eiland Chiloe is giste ren door een geweldige brand geteisterd. Zeventig huizen waren een prooi der vlam- men. Honderdvijftig gezinnen werden dak- loos. De schade wordt geraamd op vijf mil- lioen pesos. Onrust in Sleeswijk. - Vijf December j.l. heeft de rechtbank te Apenrade den leider van de Duitsche minderheid in Deensch Sleeeswijk, dr. Moller, veroordeeld tot zestig dagen hechtenis, terwijl twee an dere leiders van deze minderheid werden veroordeeld tot een gemeeenschappelij ke boete van vijfhonderd kronen. Zij werden veroordeeld, omdat zij in pamfletten de Deensche autoriteiten en het Deensche recht hadden beleedigd in verband met de veroor- deeling van een aantal Duitschers, die de putten van een boerderij te Stoltig hadden vergiftigd, welke door een Deen van een Duitscher, die slechte zaken had gemaakt, was gekocht. De Deensche pers maakt thans melding van het feit, dat van vijf tot twee en twin- tig December de Duitsche pers, zoowel in Duitschland als in Sleeswijk een hevige veldtocht tegen Denemarken heeft gevoerd. Bovendien zijn overal in Deensch Sleeswijk vergaderingen gehouden om tegen het von- nis te protesteeren, uit Duitschland zijn redenaars gekomen, die in felle toespraken zelfs wijziging van de grens eischten. Dit schijnt te wijzen op een hernieuwde actie van Duitschland inzake Sleeswijk, het geen verontrusting wekt in Deensche poli tieke kringen. Voor groot bed rag aan oude munteu gevonden. - Bij herstellingswerkzaamheden aan een oud huis te Calais heeft men in een muur gouden munten uit den tijd van Phi lips den Stoute gevonden, die een waarde van een millioen frank zouden vertegen- woordigen. De munten werden op grond van een koninklijk decreet van 15 April 1939 gestagen. Vermoedelijk heeft de bezit- ter der goudstukken deze bij de verovering door de Engelschen in 1347 in een muur ge- metseld en is de schat bij zijn dood ver- geten. De typhus-epidemie in Engeland. - Te Croydon werd Maandag een nieuw geval van typhus en een nieuw geval van over- lijden geconstateerd. Het aantal zieken be draagt thans 289 en het aantal dooden 29. Een Giorgione ontdekt. - In de kunst- zalen van Stadel te Frankfort heeft men een schilderij ontdekt, dat, naar men zegt, af komstig is van den Venetiaanschen schilder Giorgione, en dat voorstelt de redding van Remus en Romulus. Zes maanden geleden kocht het museum een geschilderd paneel, dat na grondigen schoonmaak dit werk uit het begin van de zestiende eeuw onthulde. Het schilderij, dat de tweelingbroeders toont in een Arcadisch dal met blauwe bergen op den achtergrond, wordt thans tentoongesteld in een der zalen van het museum. De onrust in Palestina. - Gisteren heb ben zich in Noord-Palestina verscheiden bot- singen voorgedaan tusschen Engelsche troepen en gewapende benden, die probee- ren de Syrische grens over te trekken, na- dat zij eerst hun wapenen hadden begraven. De bandieten werden verspreid. De grens wordt tusschen Matoeala en Nakoera scherp bewaakt. Daar de gevechten evenwel in hef- tigheid zijn afgenomen, kon een deel der in de buurt van Tiberias geconcentreerde troe- ken Haifa bereiken. In het geheele land zetten de troepen de zuiveringsactie voort. Notabelen uit Galilea zijn te Nazareth bijeengekomen, waar zij een waarschuwing ontvangen. terwijl zij werden uitgenoodigd de namen op te geven der in hun dorpen wonende terroristen. Zij werden met zware straffen bedreigd. Kfar Soeba heeft een collectieve boete opgeloopen. Gisteravond hebben terroristen op een autobus gescho- ten, van welke zij vermoedden, dat er joden in zaten. In de autobus bevonden zich echter Arabieren. Een jongen werd ernstig gewond. Brand in een groote zagerij. - In een groote houtzagerij in Skole in Polen is brand uitgebroken. Tijdens de blusschins- werkzaamheden is een arbeider gevallen. Hij was op slag dood. Twee andere arbei- ders werden zwaar gewond. De schade, die door het vuur is aangericht, bedraagt 200.000 zlotys. Zware brand in Londen. - Gistermid dag is een zware brand uitgebroken in Ox- fordstreet te Londen, in het gebouw van een groote gramofoonplatenmaatschappij, waar ruim 60.000 platen opgeslagen waren. vijftien brand weerlieden bestreden het vuur. Het belendende perceel moest worden ontruimd, het verkeer werd omgelegd en de politie vormde een afzetting om het toege- stroomde publiek op een afstand te hou den. De concierge kwam in de vlammen om. Politie slaags met bandieten. Te Cochabamba is de politie slaags geraakt met een bende bandieten, waarbij acht ban dieten en twee politiemannen zijn gedood. De lei in eere hersteld. - In verband met de noodzakelijkheid op papier te bezui- nigen is de lei in eere hersteld in de Duit sche scholen. De minister van opvoeding heeft bepaald, dat de lei het schoolschrift zal vervangen in de beide eerste schoolklas- sen. In de twee volgende jaren zal het ge- bruik van de lei facultatief zijn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1937 | | pagina 1