WITTE
?ijr die zich om ^ireta f^arbo verkocht
C
RUDYARD KIPLING'S ROMAN
..CAPTAINS COURAGEOUS"
VERFILMD.
Tien jaar in het donker geleefd,
omdat zij niet meer
mocht bestaan.
löiHi'
ONZE BIOSCOPEN.
oooooooooooooooooooooooooooooooo
Het leven op de visacherstrawler»
op het celluloid vastgelegd.
„STORM DUIVELS".
De beeltenis van CATHRINE
SERGAVA, die het zegel van
een lilmcomplot verbrak en
uit de schaduw van Greta
Garbo wegvluchtte 11
Na tien jaar begraven te zijn ge
weest is Cathrine Sergava, een beeld
schoone blondine, die naar Hollywood
was gekomen om haar geluk by de
film te probeeren, uit den doode her
rezen.
En nu is pas uitgekomen, dat zij
zich had geleend voor een onmoge
lijke transactie: zy had tien jaar in
volstrekte eenzaamheid moeten leven
ver van de wereld, zonder eenig con
tact met haar medemenschen. Pas als
de duisternis gevallen was, mocht zy
zich op straat vertoonen, doch
dan nog altijd gesluierd, opdat zij
niet zou worden herkend.
Daar was een speciale reden voor.
Bijna heeft zy het tien jaar volge
houden. Even voor het contract af
liep en zou worden vernieuwd, ont
trok zij zich aan haar verplichtingen
en zy vluchtte de wyde wereld in, de
vryheid tegemoet.
Tien jaar levend dood.
Zij had zich het leven/ wèl anders voor
gesteld toen zij tien jaar geleden naar
Hollywood trok. Zij wilde filmster wor
den en zij had goede introducties. Doch
niet alleen introducties, ook speeltalent,
en een bijzonder boeiend, klassiek gelaat,
dat vrij veel gelijkenis vertoonde met het
fijnbesneden masker van/ Greta Garbo.
Zij had dezelfde spleen in haar oogen, de
zelfde geslotenheid om den mond, dezelf
de welving van de neusvleugels, dezelf
de golf in het blonde haar, hetzelfde pos
tuur, denzelfden gang en eendere gebaren
weemoedig, maar plastisch, zuiver en ex
pressief.
Greta Garbo, hoewel reeds in Scandina
vië onder de regie van Maurits Stiller een
ster, stond pas aani het begin van haar
Amerikaansche carrière. Zij had bij de
Metro Goldwyn contract geteekend. Groo-
te dingen verdien van haar verwacht en
haar gage was daarmee recht-evenredig.
In die dagen kwam Cathrine Sergava
naar Hollywood, de stad, waar al zooveel
droomen in vervulling gingen, maar waar
nog veel meer illusies ten grave werden
gedragen.
Cathrine Sergava kwam bij de talen
ten-jagers van de Metro Goldwyn terecht
en hoopte, dat zij zou worden ontdekt.
Zij werd ontdekt: als dubbelgangster
van Greta Garbo. Maar in den roem van
Greta Garbo waren kapitalen gestoken en
ten koste van wat ook moest elk aanbod
van nieuwe Garbo's op de beurs van het
filmspel worden vermeden, want elke
vermeerdering van aanbod zou onherroe
pelijk een daling van den koers der
Zweedsche madonna tengevolge hebben.
Greta Garbo bedreigd.
De concurreerende filmproducenten zou
den zich niet ontzien, het menschdom van
de illusie te berooven, dat Greta Garbo een
geschenk des hemels is, waarmee de we
reld slecht® ééns in de vijftig jaar wordt
verrast.
Cathrine Sergava moest dus verdwijnen.
Er was geen andere mogelijkheid. Maar zij
zou zich duur verkoopen. Met vrouwelijke
gevatheid berekende zij snel, dat een ge-
depreciëerde Garbo nog altijd een ster-
salaris waard is. Zy bedong dus 750 dollar
per week en kreeg ze. Voorloopig werd
een contract opgemaakt voor tien jaar.
Toen sluiterde zij zich en aanvaardde Vrij
willig haar verbanning, verbrak alle ver
bindingen met de wereld, leefde als een
kluizenares in de buurt van Hollywood,
inde elke week haar chèque en genoot van
het accres van haar overgespaard geld
Want er was natuurlijk geen sprake van,
dat zy uitgaf wat zij verdiende. Zy had er
geen gelegenheid voor, want in het con
tract stond nauwkeurig omschreven hoe
sober zij moest leven om toch vooral niet
de aandacht te trekken.
Wurgende eenzaamheid,
In den beginne viel de eenzaamheid haar
mee. Maar op den duur begon zy te voe
len, wat zij miste: alles wat een vrouw
met temperament behoeft om gelukkig te
zijn. Zij trachtte zooveel mogelijk te ver
geten, dat zij een tweede Greta Garbo had
kunnen zijn.
Zij beeldde zich de rol in vam een tren
rende oorlogsweduwe zonder belangstel
ling voor de wereld, maar het werd steeds
moeilijker, de eenzaamheid te doorstaan
Zij kon den lust niet weerstaan, nu en dan
een bioscoop binnen te glippen en dan
trokken de films van Greta Garbo haar
met magnetische kracht. Gesluierd viel zij
niet op in de massa en in het donker kon
zij toezien.
Als de diepe aandacht van het publiek
voor het Zweedsche idool dan bijna ondra
gelijk werd, moest zij de zaal verlaten om
niet in de verleiding te komen, verdriet uit
te schreeuwen.
En hoe meer zij las van Greta Garbo's
teruggetrokken leven, van haar spleen en
ontoegankelijkheid, des te meer beeldde zij
zich in, zelf Greta Garbo te zijn.
Het werd een martelende obsessie, want
telkens werd zij weer aan haar eigen be
staan herinnerd en dan viel zy met een
smak terug in de werkelijkheid. Pas toen
het contract af begon te loopen, genas zij
van deze schizophrenie en by het herwin
nen van de rustige zekerheid, dat zy weer
een gewoon mensch onder gewone men-
schen zou mogen zijn, als zij het ellendige
contract maar niet vernieuwde, groeide
haar verlangen naar de vrijheid zoozeer,
dat zij haar kapitaal vry maakte, haar
koffers pakte en uit Hollywood den rug
toekeerde met het stellige voornemen,
zich nooit meer in dat graf van droomen
en illusies te wagen.
Maar nu staat de film-kolonie overeind:
Greta Garbo's dubbelgangster is uitge
broken. Zal men nooit meer van haar
hoorèn of
Maar Cathrine Sergava is niet jong
meer. Haar jeugd is in gevangenschap ver
welkt. Zij is nu rijk, maar zij voelt zich
doodarm. Alleen het gevoel weer vrij te
zijn geeft haar kracht.
Een film van wind en water en vriendschap tot in den dood
„EEN STAD OP STELTEN".
Viotoria-theater.
Zijn er eigenlijk bij de Metro-Goldwyn-
Mayer wel twee bekenden komieken dan 't
duo LaurelOliver? Is is überhaupt in de
wereld een tweetal te vinden dat deze ko
mische filmacteurs naar de kroon kan ste
ken? Wij gelooven het niet, want na het
zien van „Een stad op stelten" zijn we meer
dan ooit ervan overtuigd, dat we hier te
doen hebben met een uitmuntend stel ko
mieken.
Men weet, het scenario voor de films
schrijft Stan Laurel, het huil-type, die dan
ook over heel wat aardiger vondsten kan
beschikken dan zijn groote en onafschei
delijke vriend Oliver Hardy.
B.v. de vondst van de uitgeschoten duim,
welke als een sigarettenaansteker werkt is
werkelijk een van de meest origineele ge
dachten uit deze film.
Au fond heeft het verhaal zelf slechts
alleen beteekenis om de acteurs volop ge
legenheid te geven zich geheel uit te spelen.
Het gaat er hier om, dat Stan en Oliver een
acte aan een charmant meisje moeten
overhandigen, waarmee ze in 't bezit komt
van een goudmijn. Geen kleinigheid der
halve!
En dan bedenke men nog, dat ze deze
acte aan de verkeerde geven en eerst ge-
ruimen tijd daarna daarvan op de hoogte
gesteld worden! Zij willen met bekwamen
spoed hun fout goedmaken en ze doen dat
op een wel hoogst eigenaardige manier.
Met veel lawaai breken ze in by de dame,
aan wie ze de acte het eerst gaven en ver
wekken daardoor een algeheelen opstand.
Enfin alles komt natuurlijk op zyn pootjes
terecht, maar hoe, dat willen we nog niet
aan de publiciteit prys geven. Het zy vol
doende op deze plaats op te merken, dat er
dol-komische scènes zijn, dat men bij tijden
zeer geamuseerd toeziet naar de fratsen en
dolle scènes.
Kortom, het is een film van bijzonderen
humor en hun, die nu eens flink willen
lachen, raden wij wel aan, zich naar het
Victoria-theater te gaan.
Temeer ook, daar het voorprogramma
alleszins de moeite waard is.
Zoowel het binnen- als het buitenlandsche
nieuws is zeer actueel en bezienswaardig
en dadrby komt een aardig filmpje van de
bekende kinderclub en een geslaagd kleu-
ren-teekenfilmpje.
Het geheel is 'n alleraardigst programma,
waarvan de directie zeker plezier zal heb
ben
IK BEN EEN VLUCHTELING.
Roxy-the„...'.
Dit is een film, waarvan de samenstellers
allereerst het doel hebben gehad er een goed
werk mee te verrichten door ze als propa
gandafilm tegen het misdadige instituut der
kettinggangers te gebruiken.
Wellicht geeft ze het leven van derge
lijke misdadigers in wat te schrille kleuren
weer, maar wie haar ziet, zal tot de over-
utiging moeten komen, dat de mannen, die
weerlooze en in ketenen geklonken men-
schen mishandelen op een wijze als gede
monstreerd wordt, nog veel misdadiger zijn
dan hun slachtoffers. Wij weten niet of er
in Amerika nog strafkolonies zyn waar
mannen voor een onoverzienbaar aantal
jaren in kettingen geklonken den zwaarsten
arbeid moeten verrichte en als beesten be
handeld worden. Hier wordt met Paul Muni
in de hoofdrol de geschiedenis van een jon
gen man vertoond, die onschuldig tot
dwangarbeid in een strafkolonie van ket
tinggangers wordt veroordeeld. Wij sparen
onze lezers de mishandelingen welke men
een beetje te sterk op den voorgrond brengt
maar daarvoor heeft de film dan ook een
propagandistische strekking. Paul Muni in
de gedaante van den gevangen Allan ont
vlucht de hel waarin men hem heeft opge
sloten en boet dat met zijn verdere leven
omdat hij als een opgejaagd stuk wild, altijd
bevreesd voor ontdekking, van het eene oord
naar het andere moet vluchten. De film is
hier al meer vertoond, maar er was blijkbaar
voldoende belangstelling om ze nog eens
in het Roxy te laten draaien.
Vooraf gaat veel actueel nieuws in be
weegbaar geïllustreerden vorm, een fraaie
film over Ierland en een éénacter, waarin
de historie van een verlaten vrouw wordt
gegeven.
EEN DAG OP DE RENBAAN.
City-theater.
Zij, die, aangetrokken door de zeer bij
zondere, suggestieve buiten-reclame voor
deze film, het City-theater een der eerst
volgende dagen binnengaan, zullen zich
na hun bezoek heusch niet bekocht ge
voelen, want niet alleen dat zij een be
zoek aan een renbaan brengen, maar
daarnaast zien zij een aaneenschakeling
van zooveel dolle situaties, dat zij geneigd
zullen zijn te zeggen een onbetaalbaren
schat van humor te hebben genoten. Daar
voor zorgen „de Marx-brothers", die on
navolgbare gekken zijn genoemd en dezen
naam ten volle verdienen.
Respectievelijk als paardendokter, die
als leider van een sanatorium wordt aan
gewezen, als ijsco-man en als jockey die
nen zij zooveel lachpillen toe, dat het
onmogelijk is ook maar een klein deel te
vertellen van den humor, waaraan „Een
dag op de renbaan" zoo rijk is. Wij zullen
daartoe dan ook geen poging wagen en
slechts zeggen, dat ieder die van humor
houdt en eens goed wil lachen, deze rol
prent moet gaan zien.
ooooooooooooooooodoooooooooooooa
en
Met de verfilming van
Rudyard Kipling's roman
„Captains Courageous"
heeft Metro-Goldwyn-
Mayor een onderwerp aan
geroerd, dat wel zeer nauw
aan Holland's hart ligt: het
leven op de visscherstraw-
lers, die soms wekenlang in
den mist op de zank banken
voor de kust liggen, de
strijd van deze eenzame,
harde mannen tegen de
elementen, het vechten om
het dagelyksch brood, hun
geloof, hun vreugde en hun
verbetenheid wanneer de
zee zich tegen hen keert
kortom, al die elementen, die
juist ook ons volk gestaald
en groot gemaakt hebben.
Het mogen Amerikaan
sche visschers zijn voor de
kust van New England en
New Foundland, de hoofd
rol Manuel mag zelfs die
van een kinderlijk-naieven
en toch in zijn simpele
ruwheid grooten Portugees
zyn, de zee maakt alle vis
schers gemeen, de zee kent
zooals vice-admiraal
Quant het in zijn 'speech ter
eere van de Amsterdam-
sche première van deze
film op den aldaar gehou
den „Helden der Zee"-dag
zoo schoon uitdrukte
geen nationaliteiten, geen
verschil van ras en geloof,
zy vraagt den mensch en dien ten volle,
en overal ter wereld wordt „de visch
duur betaald".
Het is dit motief, dat vooral het tweede
deel van deze groote, strak en toch
romantisch-grootsch opgezette film, waar
in overigens geen vrouw meespeelt, be-
heerscht. De inleiding behelst slechts het
milieu, waarin de jonge Harvey (een
werkelijk ontstellend rijp en volmaakt ge
speelde rol van den jongen Freddie Bar-
tholomew) verkeerd opgroeit, tot het toe
val hem aan boord van den Gloucester
schoener „We're here" brengt. En van
dat oogenblik af staat achter elk beeld,
elk woord, dat gesproken wordt, dat
machtig wonder van de zee, waarop de
schepen varen: de schoonheid van de zee
en haar verschrikking, de macht van de
kleine boot en zijn hulpeloosheid, als de
elementen den strijd schijnen te zullen
winnen.
De film is geheel gehouden in dien
boeienden, rijken toon van eenvoudig en
overal verantwoord pathos in den besten
zin van het woord. Het is een film, die
episch en dramatisch tegelijk is en waarin
de schoonheid der werkelijkheid leeft.
Boot, golven, vischvangst, mist, zon en
wind zijn de motieven, die van dit voort
durend rijke beeld afkomen. En temidden
van hen leven die kernachtige, levens
groot uitgehouwen figuren, die tesamen
wel de meest volmaakte bezetting van een
film vormen, die men ooit bijeengebracht
heeft: Spencer Tracy's rol van den Portu-
geeschen Manuel, een rol die grooter, die
per, edeler en oorspronkelijker is dan zelfs
zijn wereldberoemde priester uit San
Francisco, doet hier een dier schier Bij—
belsche figuren leven, die men nimmer zal
Lionel Barrymore, Freddie Bartholomew
Spencer Tracy, als de „Moedige
Kapiteins" uit Kipling's boek.
vergeten en in vele landen is de film dan
ook om hem alleen Manuel genoemd.
Freddie Bartholomew als Harvey, Lionel
Barrymore als een pracht van een ouden
zeerob, Mickey Rooney als de stille, maar
in het leven reeds geharde scheepsjongen
dan, Charles Grapewin, John Carradine
zy allen aan boord van den schoener
vormen een bemanning, die als een een
heid leeft in deze film, die naar het einde
toe een steeds grootschere allure krijgt.
Zij eindigt rondom het beroemde beeld,
dat in Gloucester, in Amerika, staat, het
beeld van den „onbekenden zeeman" aan
het roer met den ontróerenden opdracht!
„They that go dwon to the sla in ships".
Van de kade, waarop dit beeld staat,
worden elk jaar in November, met het
uitgaand getij de kransen en bloemen
van alle nabestaanden in zee geworpen,
als eeuwigdurend aandenken aan hen, die
nimmer op hun booten terugkeerden. En
het is met deze ceremonie en met de
prachtige toespraak van den dorpsdomi
nee dat de film besluit.
En werkelijk, wel is er iets in de film
wereld veranderd, dat men een groote
publiekfilm, die alom de successen van
San Francisco en De Goede Aarde naar
den kroon gaat steken, durft te besluiten
met een plechtig woord als anders eerder
in de kerken dan in de bioscopen verwacht
mocht worden.- Maar zoo groot is de span
ning van deze film, zoo edel het gevecht
van man tegen man, karakter tegen ka
rakter en tenslotte van den mensch tegen
de elementen, dat elke toeschouwer de
diepe, eerlijke en nog door geen andera
film overtroffen ontroering van dit einde
een „happy end" in zoo geheel anderen
zin zal ondergaan.
Het voorprogramma opent met een goed
journaal, dat o. a. de overstroomingen
van de Tiber by Rome, de koudegolf met
veel sneeuwval in Noord-Amerika en een
massa-wedloop in 't Bois de Boulogne in
beeld brengt. Verder komt er nog een
grappige teekenfilm „Porky's Railroad"
en een film, die de walvischvangst laat
zien.
DE LAATSTE TREIN UIT MADRID.
Bioscoop-theater Harmonie.
Deze bijzondere sterke speelfilm, boeiend
van het begin tot het einde, zal deze week
de Harmonie-bezoekers zeker verrassen. De
film speelt wel in het door burgeroorlog
verwoeste Spanje, maar de z.g. oorlogs-
tafreelen zijn slechts klein in getal. De film
stelt zich ook niet op een politiek standpunt,
doch geeft slechts interessante avonturen
uit het leven van menschen in het Spaan-
sche land. De situatie is n.L deze: Madrid
heeft nog slechts één spoorwegverbinding
en wel met Valencia. Maar de regeering zal
genoodzaakt zijn deze lyn op te blazen. Nog
slechts één trein zal Madrid verlaten, 's
nachts om twaalf uur. Zy, die in Madrid
achterblijven zullen alle gevolgen daarvan
moeten dragen. Duizenden willen natuur
lijk met dezen trein mee, doch er is slechts
plaats voor honderden. Alleen zij, die van
een speciale pas zijn voorzien, kunnen mee
reizen. En nu geeft de film te zien hoe al
lerlei menschen trachten op één of andere
wijze aan een pas te komen, om de stad te
verlaten. Eduardo de Soto wordt in aller
lei avonturen gewikkeld door zyn liefde
voor Carmeldo en zyn vriendschap met ka
pitein Alvarez. Deze laatste offert voor zijn
vriend en voor de vriendschap alles, zelfs
zijn leven op. Een internationale avonturier
ster doodt een bekende om voor Eduardo
een pas te krijgen.
Juan, een vrijwilliger, die geen weerloozen
kan dooden, wil ontvluchten om niet naar
het front te moeten en by zyn poging om
een pas te bemachtigen komt hij in aanra
king met een meisje Lola en een ontroeren
de liefdesgeschiedenis is het gevolg. De
Amerikaansche journalist Dexter moet met
den trein vertrekken, omdat hij is uitge
wezen, maar hij neemt Maria als secreta
resse mee. Deze Maria heeft door zijn toe
doen afscheid kunnen nemen van haar ver-
oordeelder vader en vindt hartelijkheid en
liefde. Men moet deze sterk gespeeld*
scènes zien om ze op hun juiste waarde te
kunnen schatten. Maar boeiend en aangrij
pend soms i6 het geheel. Gilbert Roland
als Ernesto, Anthony Quinn als de vriend,
Lionel Atwill als de militaire bevelhebber,
benevens Dorothy Lamour, Karen Morley,
Olympe Bradna en Helen Mack geven spel,
dat gij niet gauw zult vergeten.
Het voorprogramma is zeer interessant en
uitgebreid. Een mooi journaal, een komisch#
tweeacter, een sportfilm over Jachthonden,
een teekenfilm van Poppey en een tweetal
fraaie muzikale nummers met zang en dans
geven in elk genre iets goeds. Een zeer goed
programma!