dagblad voor alkmaar en omstreken.
Jopansche ministers moeten voorzichtiger
worden.
No. 20 Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Dinsdag 25 Januari 1938
De algemeene toestand.
Interpellatie over den strijd in China.
Vredesvoorwaarden en Japan's
minimum-eischen.
140e Jaargang
Aanslag op den koning van
Griekenland verijdeld.
Op het laatste nippertje.
Bomaanval op Franschen
torpedojager.
De strijd bij Teruel.
Nieuws in 't kort.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTEEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK.
Alkmaar, 25 Januari
Gisteren, herdachten de heer en mevr.
Lloyd George hun 50-jarig huwelijksfeest!
De heer Lloyd George mag zich, even
als zijn vrouw, nog in een goede gezond
heid verheugen. Hij wandelt veel en speelt
harttochtelijk golf. Het gouden huwelijks
feest werd in intiemen kring gevierd
temidden van de kinderen en kleinkin
deren.
Zoo zou ongeveer het berichtje luiden,
als het hier een „gewoon" echtpaar betrof.
Maar Lloyd George is een groot politicus
geweest en daarom is hij zeer officieel
geïnterviewd door de dagblad-schrijvers.
Daarbij heeft de gouden bruidegom zijn
meening weergegeven over den huidigen
internationalen toestand, welke meening
in 't kort op het volgende neerkomt
De toekomst van de menschelijke vrij
heid hangt af van wat Engeland, Frankrijk
en de Ver. Staten thans doen en of zij
handelen volgens gelijke richtsnoeren.
Deze groote democratieën, zijn machtig
genoeg om de menschelijke vrijheid te
beschermen.
Als Frankrijk door een autocratisch land
zou worden aangevallen is er geen partij
in Engeland, welke zich niet dadelijk aan
zy'n zy'de zou scharen.
Ten aanzien van de uitgebreide wape
ning van sommige landen aan de Middel-
landsche Zee, vooral wat de luchtmacht
betreft, zei Lloyd George: „Wij zijn niet
bang. Als de oorlog tot 1919 had geduurd
zou Engeland in staat zijn geweest 30.000
vliegtuigen van elk type of klasse van
vliegtuigen 's jaars voort te brengen en dat
zou opnieuw kunnen."
Mussolini is misschien de handigste
bluffer van het huidige Europa. Hij heeft
het gedaan met de armelijkste troeven in
handen. De ware troeven zijn in handen
van de democratische mogendheden en als
de juiste tijd daar is, zullen, zij er de tafel
meer schoonvegen.
Ook mevrouw Lloyd George is aan de
interviewers ten prooi gevallen. Op de
vraag of niet het meest trotsche oogenblik
in haar leven geweest was toei^ haar man
premier was, zeide zij nadrukkelijk: Neen.
De tijden waren toen te somber en er was
veel te veel persoonlijke bitterheid. Voor
haar blijft de mooiste herinnering aan de
politieke loopbaan van haar man een dag
in Juli, vlak na het aannemen van de wet
op het ouderdomspensioen. Zij reed toen
met haar man van Holyhead naar Menai
Bridge en overal werden zij door de dor
pelingen en vooral de ouden van dagen
met de grootste hartelijkheid begroet.
Beiden waren zeer onder den indruk en
Dame Margaret zei toen tot David: „Wat
er ook gebeuren moge en wat je ook doet,
dit zal in mijn herinnering voortleven als
het grootste oogenblik in je loopbaan.
Met genoegen denkt mevrouw Lloyd
George ook terug aan haar inzameling
voor een fonds van Britsche zeelieden,
waarvoor zij in een jaar tijds 70.000 pond
inzamelde en waarvoor zij een groot deel
van. het organisatiewerk zelf verrichtte,
zonder hulp van een typiste.
Mevrouw Lloyd George geniet van haar
bezoek aan Zuid-Frankrijk, maar op den
duur gaat haar toch niets boven haar ge
liefde Wales. „Ik houd van Wales", zei zij,
ik ben daar onder mijn eigen menschen
ën ik voel mij er gelukkiger dan waar ter
wereld".
Ter gelegenheid van zijn officieel bezoek
aan Boedapest heeft Bohle, staatssecreta
ris en hoofd van de buitenlandsche orga
nisatie in het Duitsche rijksministerie van
Sniche zaken, een rede gehouden
voor het Hongaarsche genootschap voor
buitenlandsche politiek. Daarbij heeft hij
nog eens de beginselen van de «rganisa ie
der Rijks-Duitschers m den ^eenade
eengezet. Zeer goed, zoo zeide Bohle, weten
wij te onderscheiden tusscheni de Rijks-
Duitschers in het buitenland
schers, die wat taal en cultuur be^aeft
weliswaar van Duitschen stam zyn, m
die niet moeten worden gerekend to
burgers van het Duitsche rijk^ SAP nu
landsche organisatie der NS-D,^'
heeft geenszins tot taak deze volks-Duit
schers in het buitenland te orgam.seer^
Deze verzekering, reeds g
openbaar gegeven, wenschte Bohle nog
eens plechtiglijk te herhalen.
Het behoort tot de beginselen der bu
tenlandsche organisatie, zich nooi
binenlandsche politiek van vreemde
gendheden te mengen. Wanneer wij
rijksburgers in het buitenland organrsee-
ren, aldus Bohle, dan kan ik verzekeren,
dat diit feit alleen aan alle buitenlandsche
regeeringen de krachtigste waarborg voor
een loyaal optreden van onze burgers w
liet buitenland biedt.
Na erop gewezen te hebben, dat ook
andere landen in het buitenland organi
saties bezitten, vervolgde spr.: De uit-
In het Japansche Huis van Afgevaar
digden is de kwestie der vredesonder
handelingen ter sprake gekomen, door
dat Benkio Sjio. een der onafhankelijke
leden, vroeg, of de regeering van Japan
geen gouverneur-generaal voor Noord-
China zou benoemen en of het niet noo-
dig was, in verschillende oorden van
China permanent troepen te houden en
die als koloniale troepen te reorgani-
seeren.
Ook wilde hij weten, of de vredesvoor
waarden van vier punten aan een nieuw
bewind in China zullen worden voorgelegd,
met welke vredesvoorwaarden bedoeld wa
ren de voorstellen, indertijd door een Duit
schen diplomaat ter kennis van de centrale
regeering gebracht, toen er krijgsoperaties
aan den gang waren in het gebied om
Sjanghai. Sjio herinnerde aan een verkla
ring van de Duitsche regeering, dat Japan
in China den wensch had te kennen gege
ven, dat er medewerking zou zijn van
Duitschland om te komen tot een vreed
zame schikking van het huidige incident.
Minister Konoje antwoordde, dat wellicht
een organisatie, waardoor de politieke voor
lichting aan de regeering van Noord-China
zou worden uitgebreid, te gelegener tijd zal
worden overwogen. Voorts deelde Konoje
mede, dat de Japansche regeering onafge
broken gestreefd had naar een herziening
door China van zijn houding sinds het uit
breken van het huidige incident. Maar op
16 Januari had de regeering de beginselen
van Japans politiek ten opzichte van China
geformuleerd. Konoje zeide, dat Japan nooit
zelf een vredesvoorstel had gedaan. Japan
gaat een nieuw tijdvak in en het huidige
in China is het keerpunt. Daarom moet, naar
de miiiister-president zeide, de regeering de
noodige hervormingen uitvoeren, om ten
opzichte van het nieuwe tijdvak paraat te
zijn. De allereerste wijzigingen moeten wor
den gebracht in de dingen, die verband
houden met het huidige incident.
Ook de Japansche minister van buiten
landsche zaken, Hirota, deed nadere mede-
deelingen. Hij zeide, dat de aanleiding tot
het incident diep vertakt was. Ook de be
trekkingen tusschen Engeland en Japan zijn
zeer ingewikkeld. De minister van buiten
landsche zaken meende, dat Engeland niet
zoo kortzichtig zal zijn, dat het zijn politiek
zal base aren op de onvoorziene voorvallen,
die van tijd tot tijd gemeld zijn. Japan, zoo
zeide Kirota, was bereid om over een vrede
te onderhandelen, indien de Chineesche na
tionale regeering een vredesgedelegeerde
wil zenden en Duitschland had enkel zijn
goede diensten als bemiddelaar aangeboden.
De Chineesche regeering had echter de laat
ste kans niet willen aangrijpen en daarom
hadden zoowel Japan als Duitschland op 19
dezer, na overleg te hebben gepleegd, hun
verklaringen gepubliceerd. Hirota had, zei
de hij, de opening van het parlement afge
wacht, alvorens omtrent de onderhandelin
gen verklaringen af te leggen, zulks ten
einde te voorkomen, dat onware berichten
in omloop zouden komen. De minister van
buitenlandsche zaken verklaarde voorts, dat
de vier punten, in de vredesvoorwaarden
vervat, Japan's minimumeischen uitmaken
voor latere onderhandelingen nopens den
vrede. Japan zal met een gerust gemoed die
voorstellen kunnen voorleggen aan een
nieuw bewind in China en zoo'n nieuw be
wind zal in staat zijn ze met niet minder
rustige kalmte te aanvaarden. Nog ver
klaarde de minister, dat de Japansche regee
ring besloten heeft, dat China schadeloos
oefening van ditzelfde recht noemt men bij
de Duitschers agitatie of pan-Germanisme.
Het moge voor onze tegenstanders zeer
moeilijk zijn, te zeggen, wat zij onder pan-
Germanisme verstaan, zelf moeten wij
bekennen, dat wij dit buiten onze grenzen
uitgevonden woord niet kunnen definiee-
ren. Wij nationaal-socialisten kunnen met
de hand op het hart verzekeren, dat wij
geen hartgrondiger wensch hebben dan in
rust en vrede te worden gelaten om ons
rijk weder te kunnen opbouwen.
Bohle bestreed vervolgens de bewerin
gen, dat zijn organisatie of het Duitsche
Rijk in de Duitsche volksgroepen trachten
te ageeren. Pogingen de Duitschers in
Hongarije tegen den staat op te zetten,
werden van Duitsche zijde ten scherpste
verooïdeeld,
stelling zal moeten geven voor alle schade,
die door de Japanners in China is geleden.
Ook de minister van oorlog, Soegijama,
beantwoordde den interpellant. Hij zeide,
dat de legerautoriteiten thans te veel te
deen hebben met het voeren der militaire
operaties. Zij zullen echter zorgvuldig het
vraagstuk bestudeeren van het onderhou
den van Japansche troepen, niet enkel in
China, maar ook in Mandsjoekwo, wanneer
de militaire operaties eenmaal zullen zijn
afgeloopen.
Konoje en Soeëtsoegoe geven nadere
inlichtingen.
In het Japansche Heerenhuis, welks
leden bekend staan om hun deftige wel
gemanierdheid, en die onder of na rede
voeringen of gedurende debatten zelden
teekenen van instemming geven, is
gisterochtend van de gewoonte afge
weken. Dat was, toen Kozaka een vrij
scherpe interpellatie had gehouden.
Nadat hij er bij de regeering op had aan
gedrongen te luisteren naar de „stille stem"
van de natie bij de pogingen om een na
tionale politiek te voeren, wekte Kozaka
ertoe op, dat alle ministers zich zouden ont
houden van Uitlatingen over diplomatieke
zaken, behalve de minister-president en de
minister van buitenlandsche zaken. Het in
terview, door admiraal Soeëtsoego toege
laten in de Januariaflevering van het tijd
schrift Kaizo, vermeldende, zeide Kozaka,
dat Soeëtsoegoe zijn opvatting omtrent
diplomatieke zaken had gegeven, terwijl
Kozaka daarover de meening van den mi
nister-president en den minister van bui
tenlandsche zaken wilde leeren kennen.
Zinspelende op het feit, dat een verkla
ring van Soeëtsoegoe was afgekondigd op
den 21en dezer, op welken zelfden dag een
groot aantal leiders van het volksfront was
in hechtenis genomen, merkte hij op, dat
Soeëtsoegoe beweerd had, dat democratie
en liberalisme kweekbedden zijn voor het
communisme.
De minister-president, Konoje, beloofde,
dat de leden van zijn regeering voortaan
uiterst voorzichtig zouden zij in het geven
van hun persoonlijke meeningen. Konoje
zeide nog, dat Japan voortaan niets meer
met Tsjang Kai Sjek's regeering wil te ma
ken hebben, doch tegelijkertijd verwacht,
dat nieuwe regeeringsorganisaties zullen
ontstaan in Noord-China en elders, die met
Japan zullen samenwerken. In dit verband
echter merkte de minister-president op, dat
de buitenlandsche mogendheden het be
wind van Tsjang Kai Sjek nog erkennen.
Daarom is het voeren van de betrekkin
gen tusschen Japan en de buitenlandsche
mogendheden uiterst moeilijk, voorzoover
het China betreft. De minister-president
verklaarde, dat Japan zijn uiterste best
moet doen, van de buitenlandsche mogend
heden gedaan te krijgen, dat deze een juist
inzicht krijgen in de werkelijke feiten. Zoo
wel de Japansche regeering als het Japan
sche volk moeten zich niet aan onnoodige
prikkeling van het buitenland schuldig
maken.
Ook de minister van binnenlandsche
zaken, Soeëtsoegoe, heeft de interpellatie
van Kozaka beantwoord. Hij zeide, het te
betreuren, dat zijn interview met de Kaizo
in het buitenland aanleiding had gegeven
tot misverstand, welke misverstand echter
het gevolg was geweest van verkeerde ver
taling, overdrijving en tekstvervalsching.
Indien men het geheele interview onbe
vooroordeeld leest, dein zal het duidelijk
worden, aldus de minister, dat het misver
stand aan de bovengenoemde oorzaken is
toe te schrijven. Het interview was ver
leend, voordat hij als minister was opge
treden. Hij had in het kort het volgende
verklaard: Indien China tegen alle hoop op
een gunstigen uitslag in zijn nutteloos ver
zet blijft voortzetten, zal het eenige resul
taat daarvan zijn, dat heel China in de asch
wordt gelegd. Ik ben ervan overtuigd, dat
dit niet enkel een groot ongeluk zou zijn
voor China, maar ook voor de geheele ver
dere wereld en in het bijzonder voor Japan
en Engeland. Ik houd het daarom voor on
mogelijk, dat een verstandig Engeland China
zou bijstaan en het ongeluk van dat land nog
zou vergrooten. Mocht Engeland dat echter
wel doen, dan moet zoo denk ik erover
Japan er ijverig naar streven Engeland
tot een andere opvatting te brengen.
Voorts zeide Soeëtsoegoe, dat het moeilijk
was om de begrippen liberalisme en demo
cratie scherp te definieeren, maar hij wees
op bepaalde gevallen, waarin de Komintern
aan haar agenten had opgedragen van de
sociaal-deffipsratie een kweekbed te maken
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
voor het communisme. Daarom was het,
meende de minister, noodzakelijk, dat de
politie de sociaal-democratische organisaties
in het oog houdt bij het onder controle hou
den van de communisten. Voorts meende de
minister, dat een liberalisme, dat de belan
gen van den staat negeert en de persoon
lijke vrijheid op de spits drijft, onder de
huidige noodtoestanden beschouwd moet
worden als een tegenstander van Japan.
Het Boedapester dagblad „Az Est"
meldt uit Athene, dat men aldaar op
het laatste nippertje een moordaanslag
op koning George van Griekenland en
op den Griekschen minister-resident
Metaxas heeft kunnen verijdelen.
Aan het hoofd van het complot zou
de gewezen chef van de staatspolitie
Polichronopoelos hebben gestaan, die
indertijd op last van hooger hand is ont
slagen en gearresteerd en op het eilandje
Xanthi gevangen is gezet.
Koning George van Griekenland
Volgens mededeelingen der politie zou het
in de bedoeling hebben gelegen den koning
en den premier neer te schieten bij de
jongste huwelijksplechtigheid in de kathe
draal. Polichronopoelus heeft vier jaar ge
leden een moordaanslag tegen Venizelos op
touw gezet, die echter gveneens kon wor
den verijdeld.
In verband met het bericht uit Boedapest
van de Az Est schijnt het van belang, dat
er gisterochtend een officieel communiqué
is uitgegeven, waarin wordt gezegd, dat een
aantal vroegere partijpolitici, die de orde in
het land verstoorden, door de verspreiding
van vliegende blaadjes, waarin zij tot op
stand aanspoorden, door de autoriteiten uit
de hoofdstad zijn verwijderd en op eilan
den zijn geïnterneerd.
Uit Saloniki wordt hieraan toegevoegd,
dat deze incidenten veroorzaakt waren door
leiders der vroegere oppositiepartijen van
welke er een groot aantal in hechtenis is ge
nomen. Het is verder opgevallen dat Meta
xas de laatste dagen talrijke gesprekken
heeft gevoerd met den minister van open
bare veiligheid. Wanneer de oppositie haar
actie niet staakt, zou men voornemens zijn
het leger paraat te houden.
Terwijl de Fransche torpedojager La
Poursuivante gistermiddag op één K.M.
uit de kust in de Fransche wateren
kruiste, verschenen op een zeker oogen
blik vier rechtsche oorlogsschepen, die
zich in de richting der Spaansche kust
bewogen.
Kort daarop vloog een vliegtuig over de
schepen, en liet boven de Poursuivante, die
het ongetwijfeld voor een rechtschen oor
logsbodem hield, twee bommen vallen, die
evenwel geen doel troffen. De oorlogssche
pen van Franco verwijderden zich met volle
kracht onder dekking van een rookgordijn,
vurend op drie vliegtuigen, die over het
smaldeel vlogen. Het schieten duurde onge
veer een half uur.
De gevechten bij Teruel.
Volgens inlichtingen uit nationalistische
bron is de strijd bij Teruel na een korte
rustpoos gistermorgen weer hervat. Waar
nemers der nationalisten beweren dat de
stad geheel verlaten is. Vandaar dat Teruel
een nuttelooze strategische positie voor de
rechtsche troepen oplevert. In den sector
ten Noord-Oosten van Teruel bezetten de re-
geeringstroepen nog twee versterkte stellin
gen, Santa Barbara en Mansueto, die door
de voorhoede der nationalisten onophoude
lijk aangevallen worden.
Naar verluidt beschouwt men in nationa
listische militaire kringen Franco's tegen
offensief op Teruel als een operatie van se
cundaire beteekenis; de voornaamste strijd
moet zich later afspelen.
Uit Barcelona wordt gemeld, dat de troe
pen van Franco na het tweede tegenoffen
sief van 17 Jan. een gebied hebben heroverd,
dat begrensd wordt door een zone van 12
K.M. lengte en 2 K.M. breedte. De troepen
•der opstandelingen hebben er een week over
moeten doen om de hoogten, die de Alfam-
bra beheerschen, weer te veroveren. Volgens
dit bericht levert het bezit van deze hoog
ten voor de verdediging der republikeinen
voor Teruel geen gevaar op. Franco's troe
pen bevinden zich hier in ongeveer dezelfde
positie, die de regeeringstroepen vóór het
groote offensief in de vorige maand, inna
men. De aanvallen der eersten op de hoog
ten van Celadas en Muleton kosten hun veel
menschen. De republikeinen verdedigen zich
«nu in zeer versterkte stellingen, die Teruel
moeilijk te veroveren maken.
Verder leggen de nationalisten den nadruk
op de actie der luchtmacht. Twintig recht
sche vliegtuigen hebben belangrijke punten
op Catalaansch gebied gebombardeerd w.o.
eenige electrische centrales. Tijdens de
'luchtaanvallen eergisteren, heeft de recht
sche luchtmacht 102 ton explodeerende stof
fen uitgeworpen.
Vluchtelingen uit Puigcerda willen
niet terug.
De stemming onder de menschen uit
Puigcerda, die een toevlucht hadden ge
zocht te Bourg Madame op Franschen bo
dem, is gisteravond opgewonden gebleven.
Men wilde de vluchtelingen weer over de
grens leiden, doch de meesten weigerden.
Vierhonderd personen hebben den nacht in
Bourg Madame (jloorgebracht. De prefect van
de Oostelijke Pyreneeën is daar aangeko
men.
Op vliegtuigen boven Fransch gebied
zal onmiddellijk worden geschoten.
Aangezien vliegtuigen van de luchtmacht
van Franco, die Puigcerda gebombardeerd
hadden, over Fransch gebied zijn gevlogen,
zijn de opdrachten aan de afweerbatterijen
langs de Fransche grens hernieuwd en ver
scherpt. In het vervolg zullen de Fransche
luchtdoelbatterijen onmiddellijk zonder
waarschuwingsschot het vuur openen op
ieder vliegtuig, dat poogt over Fransch ge
bied te vliegen.
Grensincident tusschen Estland en
Rusland. - Op 19 Januari j.L ontdekten twee
soldaten van de Russische grenswacht
op het meer Tsjoedskoje (Peipoesmeer)
eenige personen, die met twee sleden onge
veer 750 meter op Russisch gebied waren
doorgedrongen. Tijdens de achtervolging
der grensovertreders werden de soldaten
onverwacht door leden van de Estland-
sche grenswacht van Estlandsch gebied
af beschoten, van een afstand van ongeveer
100 meter. De beide Russische soldaten
werden gedood. Een onderzoek ter plaatse
wordt ingesteld. Het Russische telegraaf-
agentschap Tass verneemt thans uit be
trouwbare bron, dat in opdracht van het
volkscommissariaat van buitenlandsche za
ken de Russische gezant in Estland aan het
ministerie van buitenlandsche zaken aldaar
een protestnota heeft overhandigd, waarin
de eisch tot bestraffing van de schuldigen
en schadevergoeding aan de achtergebleven
betrekkingen van de slachtoffers gesteld
wordt.
Fransch echtpaar gevangen genomen.-
Drie personen uit Perpignan, een handels
reiziger en een koopman met zijn echtge-
noote, die per auto naar Perthas waren ge
gaan en een wandeling op Spaansch gebied
maakten, zijn door de Spaansche grens
wacht gearresteerd en naar Junquera ge
bracht. De Spaansche politie heeft niet
medegedeeld, waarom zij gearresteerd wer
den.
Om tweehonderd francs. - In het
Fransche gehucht la Poree, gemeente la
Fleche, heeft een boerengezin, bestaande
uit een weduwe en twee zoons, geweigerd
toegang tot de woning te verleenen aan een
deurwaarder, die beslag kwam leggen op
den inboedel, omdat een belastingschuld ten
bedrage van 200 francs sinds een jaar al
niet betaald werd. De deurwaarder liet
daarop een slotenmaker komen om de deur
open te breken. Een der beide zoons ontstak
daarop in woede, greep zijn geweer en
schoot den slotenmaker neer. De man werd
door een kogel in het hart getroffen en was
op slag dood. Het huis is thans omsingeld.
De bewoners weigeren zich over te geven.
Aardbeving in Japan. - Gisteravond
laat is een aardbeving waargenomen in de
districten van Kobe en Wakayama in het
westen van Japan. Er zijn geen persoonlijke
ongelukken gebeurd, noch werd ernstige
schade aangericht,
