Agenda
Het Nationaal-Socialisme en de Kerk
Aan den vooravond van het
Niemöller-proces.
Beatrix, zij, die geluk brengt.
Moordaanslag te
Warmenhuizen.
Het nationaal-socialisme
als religie.
TWEEDE BLAD.
3
Na den slag, staat er onder een oud schil
derij, waarop men een verlaten slagveld vol
dooden en gewonden ziet en waarop stuk
ken van vernield oorlogstuig bewijzen hoe
heet het er toegegaan is.
Na den slag zouden ook wij thans kunnen
zeggen, of beter in verband met het
feestelijk der blijde geboorte na het
feest.
Want onze straten zijn gelukkig na af
loop van alle festiviteiten niet gevuld ge
weest met gewonden al heeft er hier en
daar nog wel zoo'n verdwaalde feestganger
met een vlaggetje in zijn hand rondge-
loopen, die niet heelemaal vast op zijn bee-
nen gestaan heeft.
Na het feest dus, dat overal in onze stra
ten een mengsel van oranje-papier, stuk
getrokken vlaggetjes en ledige zakjes uit
diverse automaten heeft achtergelaten.
De met zoovee! spanning verwachte ge
beurtenis is voorbij, de laatste feestklanken
zijn verstorven, en de kolommen der dag
bladen bevatten nog slechts de berichten
van de gister voor het laatst gehouden
festiviteiten.
Nog enkele dagen zal aller belangstelling
uitgaan naar het bulletin, dat den toestand
van Hare Koninklijke Hoogheid vermeldt
en daarna zullen wij vertrouwd zijn met de
gedachte, dat het Prinselijk gezin niet meer
uit twee maar uit drie personen bestaat.
Reeds nu gaan aller gedachten uit naar
het kleine prinsesje Beatrix, dat gister
officieel in den Burgerlijken Stand is inge
schreven.
Er is nieuw, jong leven in het Prinselijk
paleis en zooals geheel Nederland van
ganscher harte meegeleefd heeft met alles
wat in haar prille jeugd van Prinses Juliana
kon verteld worden, ~oo zullen wij van nu
af met greote belangstilling de dagelij ksche
gebeurtenissen in het leventje van Prinses
Beatrix volgen.
Het prinsesje is tot dusver nog slechts aan
de hoogste autoriteiten in den lande ver
toond en het Nederlandsche volk wacht in
spanning de eerste foto's af, die door mil-
lioenen in den lande met ontroering beke
ken zullen worden.
Beatrix, de geluk brengende, was er
mooier naam denkbaar?
Zij heeft reeds het geluk gebracht in het
Prinselijk Paleis, Zij heeft heel Nederland
en daarmede ook de inwoners van onze
gemeente reeds dagen van spontane en
oprechte vreugde geschonken.
Moge Zij niet alleen een gelukbrengster
zijn, maar moge ook haar eigen leven van
dat geluk in alle opzichten getuigen.
Moge Hare geboorte het begin zijn van
een tijdperk van voorspoed en vrede waarin
ons volk, na lange jaren van crisis en onze
kerheid, weer een blijde en zonnige toe
komst tegemoet gaat.
Alkmaar, Woensdag.
Vrouw door messteken gewond.
Gisteravond half elf is de echtgenoote
van den timmerman Meijer te Warmen
huizen, terwijl zij in bed lag, door een
onverlaat, die de kamer was binnenge
drongen, met drie messteken verwond.
Oogenblikkelijk na het misdrijf ver
leende de assistent van dr. van Hesteren
medische hulp en hoewel de toestand
van de vrouw niet ernstig was, achtte
de medicus haar opname in het Sint
Elisabethziekenhuis te Alkmaar nood
zakelijk.
Om tien uur had gisteravond de familie
Meijer, wonende aan „de Oude Waal" te
Warmenhuizen (een gedeelte van deze ge
meente vlak voor de trambaan) zich ter
ruste begeven. De vader was naar boven ge
gaan, omdat zijn echtgenoote het bed in de
bedstede van de woonkamer met een lo
geetje zou deelen, terwijl de dochter dit
eveneens deed in de andere bedstede, die
zich eveneens in de woonkamer bevindt. De
drie zoons waren nog niet thuis, want ook
in Warmenhuizen werd feest gevierd.
Iemand dringt binnen.
Plotseling trad om ongeveer half elf een
manspersoon de woonkamer binnen, die re
gelrecht naar de bedstede liep waar de
vrouw des huizes zich met het logeetje ter
ruste had begeven. In een minimum van tijd
bracht hij de vrouw 'n messteek in den hals,
een op haar voorhoofd en een in den arm
toe. Toen de vader, op het hulpgeroep, naar
beneden was gesneld, was de onverlaat
reeds verdwenen.
De heer Meijer rende nog naar buiten,
doch kon ook daar geen spoor meer van den
dader ontdekken. Inmiddels was een van
de zoons thuis gekomen, die, terwijl de va
der en dochter met de verwonde vrouw
bezig waren, de dokter en de politie waar
schuwde. De verwondingen bleken geluk
kig niet levensgevaarlijk, doch de vrouw
had toch zooveel bloed verloren, dat haar
opname in het ziekenhuis te Alkmaar nood
zakelijk werd geoordeeld.
Vermoedens.
Bij de familie was direct het vermoeden
gerezen, dat men te doen heeft gehad met
een wandaad van den 28-jarigen werkloo-
zen Spaans, die vóór jaar omgang had
gehad met de dóchter des huizes, welke om
gang door haar was verbroken.
Vermoed wordt, dat S. zich op de moeder
heeft willen wreken. Spaans leverde voor
een zevental jaren de politie nog al veel
last op. Hij is niet geheel normaal en zelfs
gedurende acht maanden patiënt geweest in
de psycjiopaten-inrichting Willebrordus te
Heiloo. De laatste jaren leverde hij echter
geen moeilijkheden op.
Bioscopen.
Victoria-theater, half acht, hoofdnummer
Verbannen (dram.); hoofdrollen Zarah
Leander, Willy Birgel, Hilde von Stolz,
Viktor Staal e.a. Toegang boven 18 jaar.
Heden (Dinsdagav.) twee voorstellin
gen, om half 8 en om kart vóór tien.
City-theater, 8 uur, hoofdnummer De
Heerscher (dram.); hoofdrol Emil Jannings.
Toegang boven 14 jaar.
Roxy-theater, 7.45 uur, eerste hoofdnum
mer Je moet maar boffen (klucht); hoofd
rollen Watt en Half Watt; tweede hoofd
nummer Hoogspanning, levensgevaarlijk
(sens.); hoofdrol Pat O'Brien. Toegang
boven 14 jaar.
Woensdag 2 Februari.
7.30 uur, De Unie, piano-avond leerlingen
Sim van Nieuwkuyk.
8.15, 't Gulden Vlies, opvoering van Boefje
door Ver. Rotterdamsch-Hofstad-tooneeL
Arrestatie.
Toen de politie hem gisteravond laat ar
resteerde, was hij aan het biljarten in het
café van Wester.
S. ontkende zich aan het misdrijf te heb
ben schuldig gemaakt, doch de politie oor
deelde het veiliger om hem toch in bewa
ring te houden, aangezien men ongetwijfeld
met een daad van een bekende te doen
heeft, omdat de dader, om in het huis te
komen, gebruik heeft gemaakt van een sleu
tel, die aan een spijker in een hosje voor de
deur hing. Bovendien had de dader zich re
gelrecht door de keuken naar de woonkamer
begeven.
De burgemeester, de heer Nolet, die gister
avond een oogje op de feestelijkheden in de
gemeente had gehouden en gisteravond pas
om twaalf uur met het gebeurde in kennis
kwam, heeft den verdachte hedenmorgen
een streng verhoor afgenomen en termen
gevonden om hem hedenmiddag naar het
Huis van Bewaring te Alkmaar te laten
overbrengen.
EEN DANKBETUIGING.
Reeds hedenmorgen heeft het Oude-
gracht-comité van den particulieren secre
taris van prinses Juliana, baron Baud, een
brief ontvangen, waarin dank werd be
tuigd voor de aanbieding van het door
den heer B. D. F. Pekelharing vervaardigde
lied, hetwelk met bijzondere erkentelijk
heid was aanvaard.
VLAGGESTOK OP HET HOOFD.
Gistermorgen omstreeks 11 uur liep de
19-jarige dienstbode C. A., wonende alhier
over het Luttik-Oudorp te Alkmaar. Op
een gegeven oogerablik brak een aldaar
aan den gevel van cén der perceelen be
vestigde vlaggestok doormidden, waardoor
een gedeelte op het hoofd van het meisje
terecht kwam. Zij bekwam een diepe
hoofdwonde en is door de politie voorloo-
pig verbonden. Na behandeling in het
Centraal Ziekenhuis kon zij weer huis
waarts gaan.
DRONKENSCHAP.
Gisteren werden door de politie twee
personen, die zich in kenr.elijken staat
van dronkenschap op den openbaren weg
bevonden, aan het bureau van politie ter
ontnuchtering in bewaring gesteld.
Toen hij achterom keek om te zien of
zijn achterlicht brandde, reed hij tegen het
Landbouwhuis op waardoor hij een wond
boven het linker oog bekwam en zijn lin
kerwang eveneens verwond. Hij is door de
politie voorloopig verbonden en is daarna
naar een dokter verwezen.
OPBRENGST SPELDJESDAG.
De bruto-opbrengst van den speldjesdag
gehouden door de buurtvereenigingen be
draagt 53.53.
BADHUIS „HET WITTE KRUIS",
Kweerenpad.
In het Badhuis van „Het Witte Kruis"
aan het Kweerenpad werden gedurende de
maand Januari 1938 de navolgende baden
genomen:
Kuipbaden 125, le klas douche 116, 2e
klas douche 331, 3e klas douche 728.
Werkloozen en hun gezin kunnen in het
Badhuis „Witte Kruis" op vertoon van hun
stempelkaart voor zich en hun gezin een
douche bekomen ad 5 cent per bad, doch
alleen de eerste 4 dagen der week.
DRIE DORPEN BETWISTEN ELKANDER
DEN FEESTWIJN.
Wederom zijn te Egmond aan Zee twee
groote vaten met ongeveer 600 liter Algier-
schen wijn aangespoeld, blijkbaar bedoeld
als feestgave ter viering van de blijde
gebeurtenis.
Niet onvermakelijk is de geschiedenis van
het vat, dat Zondagmorgen aanspoelde. Dit
vat werd eerst gevonden op het strand, dat
onder de ban der gemeente Egmondbinnen
behoort. Althans zoo meenden de strand
jutters. De bureemeester-str and vonder van
Egmondbinnen werd gewaarschuwd en met
paard en kar trok men langs het strand om
het geweldige vat op te halen. Op de plaats
aangekomen moest men echter constatee-
ren, dat het vat op het strand der gemeente
Bergen lag. Dies werd te Bergen aangifte
gedaan van deze vondst.
Voordat men van daaruit gelegenheid had
het vat weg te halen, kwam echter de zee
onstuimig opzetten en nam haar buit weer
mee! De golvenmassa stuwden 't vat zuid
waarts, voorbij de ban van Egmondbinnen
en wierpen het op het strand onder de ge
meente Egmond aan Zee. Zoo werd het dus
met recht, twee honden vechten om een
been, de derdeloopt er hard mee heen!
Dit laatste natuurlijk niet letterlijk geno
men, want het kostte nog heel wat moeite
het zware vat in het dorp te brengen!
Inmiddels wordt ons uit Egmond-binnen
gemeld, dat men daar zeker weet, dat het
vat binnen die gemeente is aangespoeld.
Het is natuurlijk een zeer begeerenswaar-
dig bezit en de gemeenten moeten nu maar
onderling uitmaken wie er de gelukkige
eigenaresse van zal worden.
K. O. H.!
Op het Ritsevoort, in het pand no. 29,
opent de heer Ko Bottemanne hedenmid
dag om 4 uur zijn nieuwen winkel. De heer
Bottemanne was hiervóór in de Magda-
lenenstraat gevestigd.
Deze winkel is, wat het interieur betreft,
geheel modern ingericht. Er achter be
vinden zich een kantoor en een monster
kamer. Op de eerste verdieping is de
reparatie- en service-inrichting voor ver-
lichtings- en radioartikelen, in het bij
zonder van Philips, waarvan Koh U
bovendien een groote collectie in den
winkel aanbiedt. Lampenkappen, waarin
de heer Bottemanne specialiteit is er is
een eigen atelier heeft hij ook in groote
verscheidenheid, waaronder opvouwbare,
zonder spijlen dus iets nieuws op dit
gebied.
Rosenberg volgde de politicus Kerrl. „Das
Schwarze Korps", orgaan van de S.S., heeft
in een artikel „An die Kirchen" deze rede
voeringen verduidelijkt.
In het kort in dit de inhoud: Het natio-
naal-socialisme is een religieuze beweging,
die de binding aan God en de goddelijke
ordinanties niet slechts principiëel erkent,
maar ook doorleeft. Het nationaal-socialisme
is dus „Gottglaubig", hoewel zonder dogma's.
Het is bovendien positief christelijk: ook
Christus heeft een ongehoorden strijd tegen
het jodendom gevoerd Ook in de praktijk
zijn we christelijk (winterhulp!). Het na
tionaal-socialisme is onze staatsgodsdienst,
het is religie en wereldbeschouwing tege
lijk. Het staat een natianaal-socialist vrij het
nat.-socialisme als religie te belijden.
Maar er is godsdienstvrijheid en dus kan
ieder de religie belijden, die hij voor zijn
privé-genoegen verkiest: de germaansch-
heidensche bewegingen en Ludendorff,
evengoed als de roomsche of protestantsche
christenen, mits al deze religies zich houden
binnen de perken der zielszorg of zorg voor
het hiernamaals en zich niet inlaten met de
dingen van het dagelijks leven, zich niet
bamoeien met wereldbeschouwing of poli
tiek. Daar de staat echter geen interesse
meer heeft aan het instituut kerk, zal ieder
zijn religie moeten uitoefenen op eigen kos
ten. Einddoel is, dat alle religieuze gemeen
schappen, ook de chr. kerk, zelf in hun
onderhoud zullen moeten voorzien: „het
tafellaken is doorgesneden."
Waarop dit in de toekomst zal uitloopen,
is nog niet te voorspellen. Wij geven niet
anders dan de naakte feiten en noemen ter
illustratie nog twee gebeurtenissen uit vele
gelijksoortige.
Op 10 Oct. 1937 heeft rijkspropaganda-
minister Göbbels in Bad-Segeberg (Slees-
wijk) in tegenwoordigheid van meer dan
20.000 bewoners der „Nordmark" de groote
Nordmark-Feierstatte" plechtig ingewijd. In
zijn rede vergeleek Göbbels deze groote
nationaal-socialistische betoogingen, waarop
steeds dezelfde gedachtegang wordt gepre
dikt, met de verkondigingswijze der kerken,
„die tegenwoordig nog hetzelfde prediken
wat hun leermeester 2000 jaar geleden ge
zegd heeft". Het nat.-socialisme handelt in
dezelfde lijn nu de kerken geen vat meer
op het volk hebben. De zin van de meeting
werd als volgt aangeduid: Wij komen samen
NIET UITGEKEKEN.
Gisteravond reed de 29-jarige wiel
rijder L. A., wonende te Haarlem, als
bestuurder van een rijwiel over de Pater
nosterstraat alhier.
DISTRICTS-ARBEIDSBEURS.
Doelenstraat 30. Tel. 4395.
De Directeur van bovengenoemd Bureau
deelt mede, dat heden staan ingeschreven:
Groep Bouwvakken: 1 waterbouwkundige,
3 glas in loodzetters, 1 glazenwasscher, 1
steenbikker, 2 steenhouwers, 4 stratenma
kers, 2 stratenm.-opperlieden, 2 stuc.-opper-
lieden, 1 tegelzetter, 1 granietwerker, 1
steenzetter, 9 betonwerkers, 13 voegers, 33
opperlieden, 25 stucadoors, 81 schilders, 117
grondwerkers, 60 metselaars, 109 timmer
lieden.
Groep metaalindustrie: 13 bankwerkers,
3 blikslagers, 3 carrosseriebouwers, 2 con
structiewerkers, 9 electriciens, 1 fitter, 1 in
strumentmaker, 2 kernmakers, 2 ketelma
kers, 5 klinkers, 16 loodgieters, 2 üjnwer-
kers, 6 machinisten, 3 mach. teekenaars, 4
metaaldraaiers, 1 metaalvijler, 1 metaal
slijper, 17 monteurs, 2 orgelmakers, 1 piano
stemmer, 3 plaatwerkers, 1 ponser, 3 rijwiel
herstellers, 1 rijwiellakker, 1 scheepsbouwer,
1 scheepstimmerman, 1 scheepswerk.kun-
dige, 6 smeden, 7 stokers, 1 tandtechniker,
1 voorslaander, 2 vuurwerkers, 2 wagen
makers, 4 ijzerwerkers, 1 zandbereider.
Groep verkeerswezen: 71 chauffeurs, 15
schippers, 1 kapitein en 1 machinist binnen
vaart, 2 expeditieknechten, 8 koetsiers, 22
pakhuisknechten, 28 magazijnbedienden, 1
emballeur, 3 kellners, 5 loopknechten, 1
hotelknecht.
Groep voedings- en genotmiddelen: 58 si
garenmakers, 5 sorteerders, 1 kistenplakker,
1 stripper, 5 tabaksbewerkers, 3 koks, 9 sla
gers, 7 chocoladebewerkers, 1 koffiestroop-
brander, 2 bierbottelaars, 1 ouwelbakker, 3
zuivelbereiders, 26 bakkers,
Groep houtbewerking: 20 meubelmakers,
11 stoffeerders, 7 mach.houtbewerkers, 1 kis
tenmaker, 3borstelmakers, 1 beitser, 1 beeld
houwer, 1 biljartmaker.
Groep handel: 23 vertegenwoordigers, 6
winkelbedienden, 4 colporteurs.
Groep boek- en steendrukkerijen: 6 letter
zetters, 2 drukkers.
Groep land- en tuinbouwbedrijven: 18
tuinlieden, 29 landarbeiders, 5 bloemisten.
Overige beroepen: 8 boekbinders, 4 was-
schers, 2 kleermakers, 1 rietwerker, 5
schoenmakers, 1 port.-huisknecht, 1 verfbe-
reider, 3 kalkbranders, 1 huidenzouter, 1
klompenschilder, 1 onderwijzer, 1 papier
bewerker, 3 controleurs, 2 bedrijfsleiders, 1
tegelmaker, 1 verpleger, 1 batikker, 2 ad
ministrateurs, 4 boekhouders, 1 secretarie
ambtenaar, 4 incasseerders, 2 verzekerings
agenten, 20 kantoorbedienden, 4 zakken-
stoppers, 1 reclameteekenaar, 39 transport
arbeiders, 293 los arbeiders.
Gedeeltelijk werkloos: tabaksindustrie 9,
overigen beroepen 5.
Jeugdige werkzoekenden beneden 18
jaar: 45.
Vrouwelijk personeel: 1 steno-typiste, 9
kantoorbedienden, 1 verkoopster, 2 meisjes
voor h. d., 1 huishoudster, 1 dienstbode v.d.
en n„ 1 costuumnaaister, 6 werksters.
Alkmaar, 29 Januari 1938.
De Directeur v.n.
v. d. HEUVEL.
CENTRALE WERKPLAATS.
Voor jeugdige werkloozen van
14 tot 24 jaar.
Over de week van 23 tot 29 Januari wer
den door bemiddeling van de Arbeidsbeurs
geplaatst bij een patroon: 1 kantoorbedien
de, 1 bankwerker.
Aan de Centrale werkplaats kunnen wor
den geplaatst: 4 timmerlieden, 2 metselaars,
3 kantoorbedienden, 3 schilders, 1 teekenaar,
2 in andere vakken.
De Commissie voor ontwikkeling.
om ons met het volk uit te spreken. Wij
voelen ons als de politieke zielzorgers van
het volk en hebben de overtuiging, dat het
onze taak moet zijn de zorgen waarmee de
ziel van het volk beladen is, te verminde
ren en te verzachten. Dat zie ik ook als de
edelste taak van deze „Feierstatte. Hier
moet het volk verheffing en stichting zoe
ken en vinden. Deze plaats moet een „poli
tieke kerk" zijn, waarin voor tientallen en
honderdtallen van jaren de menschen tot
ware nat.-socialisten opgevoed worden".
En in een Duitsch blad las ik: „Op aan
stichting van het district Mecklenburg der
N.S.D.A.P. zyn behalve in Güstrow ook in
Wismar en Bad Doberan niet meer gebruik
te kapellen omgebouwd tot „Ahnenhallen"
(tempels tot herinnering aan de voorouders).
De „Ostseebote" van 19 Nov. 1937 geeft ver
slag van een plechtige „Namensweihe"
(naamgevingsplechtigheid) die in de Ahnen-
halle van Doheran plaats had. Zes paar
ouders waren verschenen met hun kinderen
en vertegenwoordigers van hun geslacht
alsmede met de waardigheidsbekleeders der
N.S.D.A.P. De zaal was buitengewoon zinrijk
versierd met de symbolen van het Derde
Rijk en bracht de deelnemers reeds uiter
lijk in een plechtige stemming. Na een
praeludium van Chopin en een wijdings
woord sprak de „Gaukulturwart", partijge
noot Bartholdy op indrukwekkende wijze
tot de deelnemers. Hij zette de beteekenis
en de waarde van de bloedverwantschap
uiteen („Wij beschouwen den mensch als
van nature goed en niet in zonden gebo
ren") en de beteekenis van de opname der
nu „gewijden" in de volksgemeenschap.
Een serenade van Haydn besloot deze ern
stige en waardige wijdingsure. Volgens een
ander bericht zijn in deze „kerk" reeds
zeven huwelijken ingezegend en vier maal
is er een soort van „Duitsche doop" in de
boven aangeduide wijze verricht, waarbij de
gouverneur van Mecklenburg, Hildebrandt,
het woord voerde.
Inderdaad, hier zijn zielszorg, politiek en
religie één ondeelbaar geheel geworden. Het
nat.-socialisme is alles tegelijk en is dus
totaal in den meest volstrekten zin.
Hoe heeft de kerk, die in 1933 deze ont
wikkeling niet had voorzien, daarop ge
reageerd? Hierover handelt een volgend
artikel.
door drs. C. van Liere.
n.
Dat het nat.-socialisme met ijzeren
consequentie dezen weg is blijven vol
gen, bewijzen de belangrijke gebeurte
nissen van dit najaar. In den eersten
plaats het verschijnen van een nieuw
werk van Rosenberg: „Protestantische
Rompilger", afgesloten in Aug. 1937 (be
gin Nov. reeds 6e druk.
In zeer felle en vaak grove bewoordingen
hekelt de schrijver het, dat niet aUeen e
roomsche kerk, maar ook het belijdend ee
der protestantsche kerk zich nog steeds nie
wil onderwerpen aan de „Völgische we
reldbeschouwing. Ons diep religieus ge oo
aan Duitschland wordt gesmaad. Jahwe de
joodsche woestijngod, die met den God der
Duitschers niets te maken heeft, wordt weer
°P de troon gezet. Het oude jodenboek, ne
°ude Testament met zijn ellendige Joods-
Knechtelyke geesteshouding, beschouw t
men nota bene als bron van Godsopen-
baring. En wat het ergste is men
kweekt door de prediking van zonde en ge
nade een minderwaardigheidsgevoel, dat
ons tegen de borst stuit: De strijd van
roomsch en protestant gaat in tegen de natio
naal-socialistische gedachtenwereld en dus
tegen de Duitsche wedergeboorte. „De nat.-
s°c. wereldbeschouwing rust onvoorwaar
delijk (Kompromiszlos) op het zelfrespect
van den Duitschen mensch, op de natuur
lijke, voor ons allen edele waarden: wij zijn
er vast van overtuigd, dat het Duitsche volk
niet erf zondig, maar erf adellijk is".
In zijn laatste hoofdstuk concludeert hij,
dat het christendom als wereldbeschouwing
afgedaan heeft. Zijn duizend jaren in de
wereldgeschiedenis zijn om vereerenswaar-
dige kathedralen en beelhouwwerken blij
ven als artistieke herinneringen achter,
evenals de tempels van Zeus en de gezan
gen van Thor, maar de germaansche waar
den, niet de christelijke, dienen ons bij den
opbouw van ons volk. Het christendom is
ten slotte een schadelijke antiquiteit en als
product van vreemd ras en vreemden bodem
volkomen verwerpelijk. De nationaal-socia
listische religie van ras, bloed en bodem, de
god binnen in den mensch, is uitgangspunt
van alle denken, willen en handelen: de
eeuw van deze religie is thans aangebroken,
het tijdperk van volk en ras.
Duidelijker kan het moeilijk worden ge
zegd.
Men kan bezwaarlijk volhouden, dat dit
geschrift in staat is illusies te wekken ten
opzichte van de vrijheid der christelijke
kerk. Men zou alleen kunnen vragen: Is dit
geloof van het Nieuwe Rijk volgens Rosen
berg reeds in een of andere nieuwe reli
gieuze gemeenschap georganiseerd? Sedert
het arisch rasbewustzijn door de nationaal-
socialistische beweging zoo hoog in koers
steeg en een eigen mythe schiep, heeft im
mers de oud-germaansche religie prachtige
kansen gekregen. Inderdaad zijn er tallooze
pogingen gedaan om aan de anti-christe
lijke „Gottschau" vorm en structuur te
geven. De eisch van een Duitsch-nationale
kerk, waarin het nationale bewustzijn tot
een nieuwe godsdienst is uitgebouwd, is
vele malen gesteld, velen hebben ge
worsteld naar vormgeving van dat nieuwe
geloof, oude germaansche gebruiken zijn
overal opgerakeld, maar het is nog nergens
gelukt de mythe der 20e eeuw tot een
concrete geloofsgemeenschap uit te werken.
Vele groepen staan hier vijandig tegenover
elkaar o.a. die Deutsche Glaubensbewegung,
die nordische Glaubensbewegung, die ger-
manische Glaubensgemeinschaft, der Kampf-
ring deutschen Glaubens en vele andere.
Tegenover al deze germaansch-religieuze
gemeenschappen staat weer 't echtpaar
Ludendorff, in 't bijzonder Frau Mathilde
(Ludendorff is, zooals men zich herinnert,
kort geleden gestorven). Zy beschouwt de
christianiseering van het Duitsche volk als
een der grootste misdaden van de wereld
geschiedenis, maar zij staat negatief tegen
over eiken vorm van godsdienst. Het meest
uitgewerkt vinden we de beschrijving van
allerlei riten en plechtigheden nog in
Hauer's Deutsche Gottschau (1934). Maar
het Derde Rijk ziet deze versplintering niet
graag, Rosenberg beslist voor geen enkele
dezer geloofsgemeenschappen.
Arthur Frey (zie bl. 89) heeft den indruk
dat al deze bewegingen aan het verloopen
zijn. De oorzaak hiervan is, dat onder druk
van boven de meening veld wint, dat een be
paalde religie of confessie, die een reli
gieuze aanvulling zou zijn van de natio-
naal-socialische wereldbeschouwing, volko
men onnoodig is. Het nationaal-socialisme
zelf is religie en heeft naast zich geen en
kele kerk of afzonderlijke religieuze ge
meenschap noodig. De christelijke kerk be
schouwt zij als vijandig, de germaansch
religieuze gemeenschappen beschouwt zij
als overbodig. De volksgemeenschap moet
op den duur in het nationaal-socialisme zoo
wel haar religieuze als haar politieke een
heid vinden, het nat.-soc. zelf is het nieuwe
geloof, dat iedere confessie overbodig
maakt. In het nationaal-socialisme vallen
.Ouitsche religie en Duitsche politiek samen.
Hiermee hebben alle kerken, kerkgenoot
schappen of wat daarop lijkt, hun bestaans
recht in beginsel verloren, ook de „nationa
le kerk (Nationalkirche)". De Duitsche na
tionaal-socialistische volksgemeenschap is
de Duitsche nationale kerk tegelijk.
Het valt ons, Nederlanders, moeilijk ons
dit in te denken. En toch is dit absoluut
noodig om de draagwijdte van den Duit
schen kerkstrijd te begrijpen.
Dat deze zienswijze juist, bewijzen de
opzienbarende redevoeringen van den ryks-
kerkminister Kerrl, te Fulda en te Hagen
a/W op 23 en 30 Nov. 1937. Op den profeet
