dagblad voor alkmaar en omstreken. Adolf Hitier onmiddellijk leider der weermacht. Totale reorganisatie van de buitenlandsche politiek en het leger. No. 30 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Zaterdag 5 Februari 1938 140e Jaargang De algemeene toestand. De Duitsche rijkspresident en -kanselier, Adolf Hitier, heeft gisteren bekend gemaakt, dat hij zelf de directe leiding neemt over de geheele weermacht en dat hij te zijner adviseering een geheimen kabinetsraad heeft ingesteld onder voorzitterschap van von Neurath en bestaande uit de volgende leden: Ribbentrop, Göring, Hess, Göbbels, Lammers, Brauchitsch, Rader en Keitel. Ambassadeurs teruggeroepen. Om gezondheidsreden ontslag gevraagd. Interessante brieven van Hit'er. Generaal Von Fritsch in arrest, De Rijksdag bijeen geroepen. Reactie in andere landen. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse uumraers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telci. 3320, redactie 3330. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Alkmaar, 5 Februari. Duitschland heeft gisteren een vrij sensationeelen dag beleefd: de hoogste autoriteit in het Derde Rijk, Hitier zelf, heeft als rijkspresident en als rijkskanse lier en als Führer een onverwacht groot aantal bedankjes en mutaties bekend ge maakt. Vele er van beteekenen in feite heel weinig, andere werden al lang ver wacht, enkele waren werkelijk een ver rassing. De geschiedenis draait om twee perso nen: de kwestie-Blomberg en de zaak- Fritsch. Dat generaal vorn Blomberg zou aftreden, was bekend. Men kon alleen be nieuwd zijn naar het tijdstip van aftreden en de reden er van, d.w.z. de officieele reden. Terwijl ieder weet en Hitier geeft het zelf toe dat het huwelijk van von Blomberg met zijn typiste de werke lijke oorzaak is van het ontslag, wordt officieel gezegd, dat von Blomberg om gezondheidsredenen ontslag heeft ge vraagd. En dit ontslag werd gegeven. Zoo iets gebeurt meer, gebeurt zelfs herhaaldelijk. Maar in dit speciale geval treedt deze vorm van ontslagneming te meer op den voorgrond, nu von Neurath eveneens wegens hoogen leeftijd hij is 65 jaar verzocht heeft om ontslag en Hitier heeft het niet aanvaard! Dan is er de kwestie-Fritsch. Fritsch was opperbevelhebber van het Duitsche leger en werd een paar dagen geleden in, arrest gesteld. Dat was in elk geval een zeer ernstig feit. Welnu, ook Fritsch heeft ontslag ge vraagd uit zijn hooge functie en ook al om gezondheidsredenen. Wat er precies gebeurd is in de hoogere legerleiding, blijft natuurlijk onbekend, maar dat er een sterke oppositie bestond in het leger tegen de nat. soc. regeering, mag wel als vaststaand worden beschouwd. Tenslotte blijkt uit de vele berichten (voor bizonderheden verwijzen wij naar de berichten in de kolommen hier naast), dat er een legeruitbreiding heeft plaats gehad. Maar ook hier ontbreken de gege vens, zoodat deze bekendmaking slechts de onrust buiten het land kan bevorderen. Overigens moet men bedenken, dat tal van besluiten, welke gisteren genomen zijn, toch binnenkort zouden zijn gekomen, maar dat de crisis-Blomberg alles meer verhaast heeft. Het gevoel, dat te Berlijn na den ge- denkwaardigen avond van den vierden Februari overheerscht, is dat van ver lichting, want sedert een week hadden, in verband met het uitstellen van de Rijks dagbijeenkomst en de kwestie-Von Blom berg, de meest fantastische geruchten de ronde gedaan. De veranderingen, die zich gisteren hebben voorgedaan, zijn, hoewel minder schokkend, niet minder gewichtig. Er komt in tot uiting, dat de partij een steeds grooteren invloed verwerft op leger, buitenlandsche politiek en economisch leven Dit economisch leven was het uit gangspunt. De ten uitvoerlegging van, het vierjarige plan legt de bevolking steeds zwaardere lasten op. Het leger kon ge makkelijk het centrum worden van alle oDenliike of verborgen tegenstanders. Het leger was geneigd zich te verzetten^tegen al te drastische nieuwigheden op econo misch gebied en kritiek te °e godsdienstpolitiek, het anti-serm zelfs op de buitenlandsche^ politiek^ Het moest op economisch geo:ed len komen met de totalitaire b g het nationaal-socialisme. Niettemin blijkt de reorganisatie van het leger een compromis. verkeer- Daar hü in de onmogehjkheid v de, het leger een minister en persje geven, die uitsluitend aan e Hitier socialisme verknocht waren, ^et de onmiddellijke leiding op zl zai schijnt, dat Görirg weldra geroepe*^ worden von Blomberg te verva^ p€hel. aanzien van de instelling van een gehe^ men kabinetsraad vraagt men tej_ d«e raad in aijn van eerst van De Führer en rijkskanselier, zoo meldt het D. N. B., heeft het vol gende besluit betreffende de leiding der weermacht uitgevaardigd: Het opperbevel over de gezamenlijke weermacht oefen ik van nu af recht streeks persoonlijk uit. Het tegenwoordige departement van de weermacht in het rijksministerie van oorlog komt met zijn taak als „opperbevel der weermacht" en als mijn militaire staf on middellijk onder mijn bevel. Aan het hoofd van den staf van het op perbevel der weermacht staat de tegenwoor dige chef van het departement van de weer macht". Hij is in rang met de rijksministers gelijkgesteld. Het opperbevel der weermacht behandelt tevens de zaken van het rijksministerie van oorlog. De chef van het opperbevel der weer macht heeft ook de bevoegdheden, welke de rijksminister van oorlog thans bezit. Het opperbevel der weermacht heeft in vredestijd overeenkomstig mijn instructies de uniforme voorbereiding der rijksverde diging op elk gebied tot taak. Ambassadeurs teruggeroepen. De Führer en rijkskanselier heeft den ambassadeur te Londen, von Rib bentrop, ontheven van zijn ambt van ambassadeur te Londen en hem tot rijksminister van buitenlandsche zaken benoemd. Tegelijkertijd heeft de Führer de ambas sadeurs von Hassel te Rome, von Diercksen te Tokio en von Papen te Weenen terugge roepen en ter beschikking gesteld. De Führer heeft den generaal der artil lerie von Brauchitsch benoemd tot opperbe velhebber van het leger, onder gelijktijdige bevordering tot Generaloberst. De Führer heeft rijksminister baron von Neurath ontheven van zijn ambt van rijksminister van buitenlandsche zaken en bepaald, dat hy rijksminister blijft, met weglating van de tot dusver gebruikelijke toevoeging „zonder porte feuille". Bij deze gelegenheid heeft de Führer tevens bepaald, dat ook de overige rijksministers, die geen departement beheeren, voortaan den titel van minis ter zullen dragen zonder toevoeging van de aanduiding „zond ar portefeuil le" welke de Führer onnoodig en on juist ,acht, daar ook zij een belangrijke taak hebben te vervullen, met name rijksminister Hess. De Führer heeft Generaloberst Göring, den opperbevelhebber van de luchtmacht, tot generaal-veldmaarschalk beT"-°md. ling het initiatief van het jan buitenlandsche zaken, t zaj onder leiding van een partujanjaa kunnen remmen. In de ge,8 ident van naam van Schacht, die als p _:et de rijksbank eigenlijk demissionair genoemd. Niettemin staat het vast, d de verwijderde oorzaken van gn in nisatie van gisteren zal moet stelsel de gelp'd»iüke afschaffing van van Schacht. von Ribbentrop Hitier Geheime kabinetsraad. De Führer heeft het volgende decreet in zake de instelling van een geheimen kabi netsraad uitgevaardigd: „Te mijner adviseering bij de leiding der buitenlandsche politiek stel ik een geheimen kabinetsraad in. Ik benoem tot president van den geheimen kabinetsraad den rijksminister baron von Neurath. Ik benoem tot leden van den geheimen kabinetsraad: den rijksminister van buiten landsche zaken Joachim von Ribbentrop, den minister-president van Pruisen, rijks minister van luchtvaart en opperbevelhebber van het luchtwapen, generaal-veldmaar- schalk Hermann Göring; den plaatsvervan ger van den Führer rijksminister Rudolf Hess; den rijksminister en chef der rijks kanselarij, dr. Hans Heinrich Lammers; den opperbevelhebber van het leger, general oberst Walther von Brauchitsch; den opper bevelhebber der marine generaal-admiraal dr. H. C. Erich Rader; den chef van het op percommando der weermacht, generaal der artillerie Wilhelm Keitel. De loopende zaken van den geheimen ka binetsraad leidt de rijksminister en chef der rijkskanselarij. Het aftreden van von Blomberg. Rijkskanselier Hitier heeft generaal-veld- maarschalk von Blomberg naar aanleiding van zijn aftreden uit de functie van rijks minister van oorlog en opperbevelhebber van de weermacht het volgende schrijven gericht: „Sedert het in 1936 voltrokken herstel van de volledige Duitsche souvereiniteit in militair en territoriaal opzicht, hebt gij mij herhaaldelijk verzocht ontlast te wor den van een dienst, die aan uw gezond heid de zwaarste eischen stelt. Ik wil thans na het einde van het vijfde jaar van den wederopbouw van ons volk en zijn weermacht voldoen aan uw weder om ingediende verzoek. Moogt gij door den voor u liggenden tijd van ontziening het herstel vinden, waarop gij meer dan vele andere menschen aanspraak kunt maken. Op den dertigsten Januari 1933 hebt gij, als eerste officier van het nieuwe ryk, den eed van trouw aan de nat.-soc. staatslei ding voor mij afgelegd. Vijf jaar lang hebt gy dien eed onwrik baar in acht genomen.. In dit tijdperk voltrok zich de meest unieke militaire re organisatie, die de Duitsche geschiedenis kent. Londen, 4 Febr. (Reuter). De diplomatieke correspondent van de Daily Telegraph and Morning Post schrijft, dat op een gegeven oogenblik Hitier den binnenland- schen toestand zoo ernstig inzag, dat hij bevel gaf tot arrestatie van Von Fritsch. Dit bevel is Dinsdag j.1. ten uitvoer gelegd. Generaal Von Fritsch werd 48 uur gevan gen gehouden, doch toen op vrije voeten gesteld. Gisteren echter had hij nog huisarrest. Met dit werk echter zal ook uw naam in de geschiedenis voor altijd verbonden zijn. Namens mijzelf en namens het Duit sche volk breng ik u ook op dit oogenblik de uitdrukking van diepbewogen dank baarheid". Schrijven van Hitier aan von Neurath. Ter gelegenheid van zijn benoeming tot president van den geheimen kabinetsraad heeft Hitier aan freiherr von Neurath een schrijven gezonden van den volgenden in houd: „Bij gelegenheid van het einde van het eerste halve decennium der nat.-soc. staatsleiding hebt gij mij weder verzocht met pensioen te mogen gaan, zooals gij dit hoopte. Ik *kan met het oog op uwe voor mij onontbeerlijke diensten, al houd ik re kening met het feit, dat gij zooeven 65 jaar zijnt geworden, en een veertigjarig dienstjubileum hebt gevierd, dit verzoek niet inwilligen. In de vijf jaar van een gemeenschappe lijke samenwerking zijn mij uw raad en uw inzicht onontbeerlijk geworden. Wanneer ik u derhalve, met vrijmaking van de loopende zaken van het rijksmi nisterie van buitenlandsche zaken, benoem tot president van den geheimen kabinets raad, geschiedt dit om mij ook in de toe komst een raadgever aan den hoogsten top van het rijk te behouden, die mij in vijf zeer moeilijke jaren in loyale trouw ter zijde gestaan heeft. U daarvoor thans dank te zeggen, is mij een diepe behoefte des harten". von Neurath Schrijven van Hitier aan von Fritsch. Rijkskanselier Hitier heeft den aftreden den opperbevelhebber van het leger, gene raal overste freiherr von Fritsch een schrij ven gericht van den volgenden inhoud: „Met het oog op uw aangetaste gezond heid hebt gij u gedwongen gezien mij te verzoeken u ontslag te geven uit uw dienstfunctie. Nu een eerst kort geleden in het zuiden doorgebracht verblijf niet de gehoopte uitwerking heeft gehad, heb ik besloten thans gevolg te geven aan uw verzoek. Ik maakt gebruik van de gele genheid van uw uittreden uit de actieve weermacht om in diepe dankbaarheid waardeering uit te spreken voor uw uit muntende prestaties in dienst van den we deropbouw van het leger. Want met deze vernieuwing en herversterking van het Duitsche leger in den tijd van Maart 1935 tot Februari 1938 zal uw naam voor altyd in de geschiedenis verbonden zijn". B e r 1 ij n, 4 Februari. De Duit sche Rijksdag is tegen Zondag den 20en Februari te Berlijn bijeen geroepen. von Fritsch De indruk in Italië. De hervormingen in de Duitsche regee ring en het diplomatencorps worden in Italië ontvangen met de voor alles wat de be vriende mogendheid aangaat gebruikelijke .sympathie. De dagbladen hebben nog geen commen taar geleverd op de problemen der binnen- landsche reorganisatie in Duitschland, maar deze heeft geen verrassing gewekt. Over het geheel worden de hervormingen in het hoogere kader van de militaire strijd krachten in Duitschland beschouwd als een uitbreiding van het nationaal-socialisme, een verschijnsel dat zich ook in Italië heeft voor gedaan, waar het leger steeds meer gefasci- seerd wordt. Over het geheel beschouwt men de bewe ging als een vereenvoudiging van het Duit sche politieke raderwerk, waarin tot dus verre elementen van verschillende strekkin gen naast elkaar waren blijven bestaan. Engelsche persstemmen. In een commentaar op de gebeurtenissen in Duitschland schrijft de „Times", dat Hit- Iers invloed waarschijnlijk door de recon structie versterkt is. De omstandigheden, die voor de veranderingen bestonden, doen ver moeden, dat die veranderingen noodzakelijk waren tengevolge van de krachtsverhouding tusschen de radicale elementen in de natio- naal-socialistische partij en de tradities der oude militaire en burgerlijke diensten. Het huwelijk van von Blomberg deed de onte vredenheid in legerkringen, die von Blom berg te veel nazi achtten, en in nationaal- socialistische kringen, die hem te zeer legeT- man oordeelden, culmineeren. Hoewel de verlangens van sommige nationaal-socialisti- sche leiders niet bevredigd zijn, ziet het er toch naar uit, dat het toezicht der partij op het leger aanzienlijk versterkt is. Fransche persstemmen. Over de gebeurtenissen in Duitschland schrijft de Berlijnsche correspondent van de „Journal": „De bom is gebarsten. Hij blijkt van reusachtige afmetingen te zijn. De crisis, ontstaan door de houding van den generalen staf en het officierenkorps en gedeeltelijk gericht tegen Von Blomberg's huwelijk, heeft zich tegen den staf zelf gekeerd. De beramers van de actie tegen Von Blomberg schijnen de dwaze hoop ge koesterd te hebben, voordeel te kunnen trekken van de in hoofdzaak interne crisis, die zij hadden uitgelokt, met de bedoeling directen invloed te kunnen oefenen op de binnenlandsehe-, de buitenlandsche- en de godsdienstpolitiek. Welnu, de legerleiding is voortaan in al haar geledingen afhanke lijk van de nationaal-socialistische partij, die het opperste gezag is en de eenige overwin- nares van den dag. De generaals, die zich hadden gevleid met de hoop, althans indi- recten invloed te kunnen oefenen op de politiek, die maar half waren ingenomen met de spil RomeBerlijn, die maar ge deeltelijk vertrouwen hadden in de mili taire waarde van het nieuwe Italië en die van meening waren, dat de Spaansche aan gelegenheid reeds e lang geduurd had, deze generaals zijn verslagen, door de partij, die haar opvattingen oplegt, en die slechts een buitenlandsche politiek kent, die van Hitier. De „Oeuvre" vraagt zich af of men in de Duitsche gebeurtenissen de voorteekenen van ernstige beslissingen moet zien. Het blad acht het in ieder geval moeilijk, de gebeurtenissen niet in verband te brengen met den toestand in de Middellandsche Zee, waar men Engeland op het oogenblik aan een krachtproef onderwerpt. Men moet be denken of het uur niet gekomen is, dat ook Frankrijk een „houding" aanneemt, zich niet meer tevreden stelt met conferenties en vodjes papier, maar denkt aan het open bare welzijn en door groote eenheid den weg voor een oorlog verspert, zoodat de genen, die rekenen op de Fransche verdeeld heid, zullen aarzelen en terugwijken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1