dagblad voor alkmaar en omstreken.
Adolf Hitier onmiddellijk leider der weermacht.
Totale reorganisatie van de buitenlandsche
politiek en het leger.
No. 30 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Zaterdag 5 Februari 1938
140e Jaargang
De algemeene toestand.
De Duitsche rijkspresident en -kanselier, Adolf
Hitier, heeft gisteren bekend gemaakt, dat hij
zelf de directe leiding neemt over de geheele
weermacht en dat hij te zijner adviseering een
geheimen kabinetsraad heeft ingesteld onder
voorzitterschap van von Neurath en bestaande
uit de volgende leden: Ribbentrop, Göring,
Hess, Göbbels, Lammers, Brauchitsch, Rader
en Keitel.
Ambassadeurs teruggeroepen.
Om gezondheidsreden
ontslag gevraagd.
Interessante brieven van Hit'er.
Generaal Von Fritsch
in arrest,
De Rijksdag bijeen
geroepen.
Reactie in andere landen.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse uumraers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telci. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Alkmaar, 5 Februari.
Duitschland heeft gisteren een vrij
sensationeelen dag beleefd: de hoogste
autoriteit in het Derde Rijk, Hitier zelf,
heeft als rijkspresident en als rijkskanse
lier en als Führer een onverwacht groot
aantal bedankjes en mutaties bekend ge
maakt. Vele er van beteekenen in feite
heel weinig, andere werden al lang ver
wacht, enkele waren werkelijk een ver
rassing.
De geschiedenis draait om twee perso
nen: de kwestie-Blomberg en de zaak-
Fritsch. Dat generaal vorn Blomberg zou
aftreden, was bekend. Men kon alleen be
nieuwd zijn naar het tijdstip van aftreden
en de reden er van, d.w.z. de officieele
reden. Terwijl ieder weet en Hitier
geeft het zelf toe dat het huwelijk van
von Blomberg met zijn typiste de werke
lijke oorzaak is van het ontslag, wordt
officieel gezegd, dat von Blomberg om
gezondheidsredenen ontslag heeft ge
vraagd. En dit ontslag werd gegeven.
Zoo iets gebeurt meer, gebeurt zelfs
herhaaldelijk. Maar in dit speciale geval
treedt deze vorm van ontslagneming te
meer op den voorgrond, nu von Neurath
eveneens wegens hoogen leeftijd hij is
65 jaar verzocht heeft om ontslag en
Hitier heeft het niet aanvaard!
Dan is er de kwestie-Fritsch. Fritsch
was opperbevelhebber van het Duitsche
leger en werd een paar dagen geleden in,
arrest gesteld. Dat was in elk geval een
zeer ernstig feit.
Welnu, ook Fritsch heeft ontslag ge
vraagd uit zijn hooge functie en ook al
om gezondheidsredenen.
Wat er precies gebeurd is in de hoogere
legerleiding, blijft natuurlijk onbekend,
maar dat er een sterke oppositie bestond
in het leger tegen de nat. soc. regeering,
mag wel als vaststaand worden beschouwd.
Tenslotte blijkt uit de vele berichten
(voor bizonderheden verwijzen wij naar
de berichten in de kolommen hier naast),
dat er een legeruitbreiding heeft plaats
gehad. Maar ook hier ontbreken de gege
vens, zoodat deze bekendmaking slechts de
onrust buiten het land kan bevorderen.
Overigens moet men bedenken, dat tal
van besluiten, welke gisteren genomen zijn,
toch binnenkort zouden zijn gekomen,
maar dat de crisis-Blomberg alles meer
verhaast heeft.
Het gevoel, dat te Berlijn na den ge-
denkwaardigen avond van den vierden
Februari overheerscht, is dat van ver
lichting, want sedert een week hadden, in
verband met het uitstellen van de Rijks
dagbijeenkomst en de kwestie-Von Blom
berg, de meest fantastische geruchten de
ronde gedaan. De veranderingen, die zich
gisteren hebben voorgedaan, zijn, hoewel
minder schokkend, niet minder gewichtig.
Er komt in tot uiting, dat de partij een
steeds grooteren invloed verwerft op leger,
buitenlandsche politiek en economisch
leven Dit economisch leven was het uit
gangspunt. De ten uitvoerlegging van, het
vierjarige plan legt de bevolking steeds
zwaardere lasten op. Het leger kon ge
makkelijk het centrum worden van alle
oDenliike of verborgen tegenstanders. Het
leger was geneigd zich te verzetten^tegen
al te drastische nieuwigheden op econo
misch gebied en kritiek te °e
godsdienstpolitiek, het anti-serm
zelfs op de buitenlandsche^ politiek^ Het
moest op economisch geo:ed len
komen met de totalitaire b g
het nationaal-socialisme.
Niettemin blijkt de reorganisatie van het
leger een compromis. verkeer-
Daar hü in de onmogehjkheid v
de, het leger een minister en persje
geven, die uitsluitend aan e Hitier
socialisme verknocht waren, ^et
de onmiddellijke leiding op zl zai
schijnt, dat Görirg weldra geroepe*^
worden von Blomberg te verva^ p€hel.
aanzien van de instelling van een gehe^
men kabinetsraad vraagt men tej_
d«e raad in aijn van
eerst
van
De Führer en rijkskanselier, zoo
meldt het D. N. B., heeft het vol
gende besluit betreffende de leiding der
weermacht uitgevaardigd:
Het opperbevel over de gezamenlijke
weermacht oefen ik van nu af recht
streeks persoonlijk uit.
Het tegenwoordige departement van de
weermacht in het rijksministerie van oorlog
komt met zijn taak als „opperbevel der
weermacht" en als mijn militaire staf on
middellijk onder mijn bevel.
Aan het hoofd van den staf van het op
perbevel der weermacht staat de tegenwoor
dige chef van het departement van de weer
macht". Hij is in rang met de rijksministers
gelijkgesteld.
Het opperbevel der weermacht behandelt
tevens de zaken van het rijksministerie van
oorlog.
De chef van het opperbevel der weer
macht heeft ook de bevoegdheden, welke
de rijksminister van oorlog thans bezit.
Het opperbevel der weermacht heeft in
vredestijd overeenkomstig mijn instructies
de uniforme voorbereiding der rijksverde
diging op elk gebied tot taak.
Ambassadeurs teruggeroepen.
De Führer en rijkskanselier heeft
den ambassadeur te Londen, von Rib
bentrop, ontheven van zijn ambt van
ambassadeur te Londen en hem tot
rijksminister van buitenlandsche zaken
benoemd.
Tegelijkertijd heeft de Führer de ambas
sadeurs von Hassel te Rome, von Diercksen
te Tokio en von Papen te Weenen terugge
roepen en ter beschikking gesteld.
De Führer heeft den generaal der artil
lerie von Brauchitsch benoemd tot opperbe
velhebber van het leger, onder gelijktijdige
bevordering tot Generaloberst.
De Führer heeft rijksminister baron
von Neurath ontheven van zijn ambt
van rijksminister van buitenlandsche
zaken en bepaald, dat hy rijksminister
blijft, met weglating van de tot dusver
gebruikelijke toevoeging „zonder porte
feuille".
Bij deze gelegenheid heeft de Führer
tevens bepaald, dat ook de overige
rijksministers, die geen departement
beheeren, voortaan den titel van minis
ter zullen dragen zonder toevoeging
van de aanduiding „zond ar portefeuil
le" welke de Führer onnoodig en on
juist ,acht, daar ook zij een belangrijke
taak hebben te vervullen, met name
rijksminister Hess.
De Führer heeft Generaloberst Göring,
den opperbevelhebber van de luchtmacht,
tot generaal-veldmaarschalk beT"-°md.
ling het initiatief van het jan
buitenlandsche zaken, t zaj
onder leiding van een partujanjaa
kunnen remmen. In de ge,8 ident van
naam van Schacht, die als p _:et
de rijksbank eigenlijk demissionair
genoemd. Niettemin staat het vast, d
de verwijderde oorzaken van gn in
nisatie van gisteren zal moet stelsel
de gelp'd»iüke afschaffing van
van Schacht.
von Ribbentrop
Hitier
Geheime kabinetsraad.
De Führer heeft het volgende decreet in
zake de instelling van een geheimen kabi
netsraad uitgevaardigd:
„Te mijner adviseering bij de leiding der
buitenlandsche politiek stel ik een geheimen
kabinetsraad in.
Ik benoem tot president van den geheimen
kabinetsraad den rijksminister baron von
Neurath.
Ik benoem tot leden van den geheimen
kabinetsraad: den rijksminister van buiten
landsche zaken Joachim von Ribbentrop,
den minister-president van Pruisen, rijks
minister van luchtvaart en opperbevelhebber
van het luchtwapen, generaal-veldmaar-
schalk Hermann Göring; den plaatsvervan
ger van den Führer rijksminister Rudolf
Hess; den rijksminister en chef der rijks
kanselarij, dr. Hans Heinrich Lammers; den
opperbevelhebber van het leger, general
oberst Walther von Brauchitsch; den opper
bevelhebber der marine generaal-admiraal
dr. H. C. Erich Rader; den chef van het op
percommando der weermacht, generaal der
artillerie Wilhelm Keitel.
De loopende zaken van den geheimen ka
binetsraad leidt de rijksminister en chef der
rijkskanselarij.
Het aftreden van von Blomberg.
Rijkskanselier Hitier heeft generaal-veld-
maarschalk von Blomberg naar aanleiding
van zijn aftreden uit de functie van rijks
minister van oorlog en opperbevelhebber
van de weermacht het volgende schrijven
gericht:
„Sedert het in 1936 voltrokken herstel
van de volledige Duitsche souvereiniteit
in militair en territoriaal opzicht, hebt gij
mij herhaaldelijk verzocht ontlast te wor
den van een dienst, die aan uw gezond
heid de zwaarste eischen stelt.
Ik wil thans na het einde van het vijfde
jaar van den wederopbouw van ons volk
en zijn weermacht voldoen aan uw weder
om ingediende verzoek. Moogt gij door
den voor u liggenden tijd van ontziening
het herstel vinden, waarop gij meer dan
vele andere menschen aanspraak kunt
maken.
Op den dertigsten Januari 1933 hebt gij,
als eerste officier van het nieuwe ryk, den
eed van trouw aan de nat.-soc. staatslei
ding voor mij afgelegd.
Vijf jaar lang hebt gy dien eed onwrik
baar in acht genomen.. In dit tijdperk
voltrok zich de meest unieke militaire re
organisatie, die de Duitsche geschiedenis
kent.
Londen, 4 Febr. (Reuter). De
diplomatieke correspondent van
de Daily Telegraph and Morning
Post schrijft, dat op een gegeven
oogenblik Hitier den binnenland-
schen toestand zoo ernstig inzag,
dat hij bevel gaf tot arrestatie van
Von Fritsch. Dit bevel is Dinsdag
j.1. ten uitvoer gelegd. Generaal
Von Fritsch werd 48 uur gevan
gen gehouden, doch toen op vrije
voeten gesteld. Gisteren echter
had hij nog huisarrest.
Met dit werk echter zal ook uw naam
in de geschiedenis voor altijd verbonden
zijn. Namens mijzelf en namens het Duit
sche volk breng ik u ook op dit oogenblik
de uitdrukking van diepbewogen dank
baarheid".
Schrijven van Hitier aan von Neurath.
Ter gelegenheid van zijn benoeming tot
president van den geheimen kabinetsraad
heeft Hitier aan freiherr von Neurath een
schrijven gezonden van den volgenden in
houd:
„Bij gelegenheid van het einde van het
eerste halve decennium der nat.-soc.
staatsleiding hebt gij mij weder verzocht
met pensioen te mogen gaan, zooals gij dit
hoopte. Ik *kan met het oog op uwe voor
mij onontbeerlijke diensten, al houd ik re
kening met het feit, dat gij zooeven 65
jaar zijnt geworden, en een veertigjarig
dienstjubileum hebt gevierd, dit verzoek
niet inwilligen.
In de vijf jaar van een gemeenschappe
lijke samenwerking zijn mij uw raad en
uw inzicht onontbeerlijk geworden.
Wanneer ik u derhalve, met vrijmaking
van de loopende zaken van het rijksmi
nisterie van buitenlandsche zaken, benoem
tot president van den geheimen kabinets
raad, geschiedt dit om mij ook in de toe
komst een raadgever aan den hoogsten top
van het rijk te behouden, die mij in vijf
zeer moeilijke jaren in loyale trouw ter
zijde gestaan heeft. U daarvoor thans dank
te zeggen, is mij een diepe behoefte des
harten".
von Neurath
Schrijven van Hitier aan von Fritsch.
Rijkskanselier Hitier heeft den aftreden
den opperbevelhebber van het leger, gene
raal overste freiherr von Fritsch een schrij
ven gericht van den volgenden inhoud:
„Met het oog op uw aangetaste gezond
heid hebt gij u gedwongen gezien mij te
verzoeken u ontslag te geven uit uw
dienstfunctie. Nu een eerst kort geleden in
het zuiden doorgebracht verblijf niet de
gehoopte uitwerking heeft gehad, heb ik
besloten thans gevolg te geven aan uw
verzoek. Ik maakt gebruik van de gele
genheid van uw uittreden uit de actieve
weermacht om in diepe dankbaarheid
waardeering uit te spreken voor uw uit
muntende prestaties in dienst van den we
deropbouw van het leger. Want met deze
vernieuwing en herversterking van het
Duitsche leger in den tijd van Maart 1935
tot Februari 1938 zal uw naam voor altyd
in de geschiedenis verbonden zijn".
B e r 1 ij n, 4 Februari. De Duit
sche Rijksdag is tegen Zondag den
20en Februari te Berlijn bijeen
geroepen.
von Fritsch
De indruk in Italië.
De hervormingen in de Duitsche regee
ring en het diplomatencorps worden in Italië
ontvangen met de voor alles wat de be
vriende mogendheid aangaat gebruikelijke
.sympathie.
De dagbladen hebben nog geen commen
taar geleverd op de problemen der binnen-
landsche reorganisatie in Duitschland, maar
deze heeft geen verrassing gewekt.
Over het geheel worden de hervormingen
in het hoogere kader van de militaire strijd
krachten in Duitschland beschouwd als een
uitbreiding van het nationaal-socialisme, een
verschijnsel dat zich ook in Italië heeft voor
gedaan, waar het leger steeds meer gefasci-
seerd wordt.
Over het geheel beschouwt men de bewe
ging als een vereenvoudiging van het Duit
sche politieke raderwerk, waarin tot dus
verre elementen van verschillende strekkin
gen naast elkaar waren blijven bestaan.
Engelsche persstemmen.
In een commentaar op de gebeurtenissen
in Duitschland schrijft de „Times", dat Hit-
Iers invloed waarschijnlijk door de recon
structie versterkt is. De omstandigheden, die
voor de veranderingen bestonden, doen ver
moeden, dat die veranderingen noodzakelijk
waren tengevolge van de krachtsverhouding
tusschen de radicale elementen in de natio-
naal-socialistische partij en de tradities der
oude militaire en burgerlijke diensten. Het
huwelijk van von Blomberg deed de onte
vredenheid in legerkringen, die von Blom
berg te veel nazi achtten, en in nationaal-
socialistische kringen, die hem te zeer legeT-
man oordeelden, culmineeren. Hoewel de
verlangens van sommige nationaal-socialisti-
sche leiders niet bevredigd zijn, ziet het er
toch naar uit, dat het toezicht der partij op
het leger aanzienlijk versterkt is.
Fransche persstemmen.
Over de gebeurtenissen in Duitschland
schrijft de Berlijnsche correspondent van de
„Journal": „De bom is gebarsten. Hij blijkt
van reusachtige afmetingen te zijn. De
crisis, ontstaan door de houding van den
generalen staf en het officierenkorps en
gedeeltelijk gericht tegen Von Blomberg's
huwelijk, heeft zich tegen den staf zelf
gekeerd. De beramers van de actie tegen
Von Blomberg schijnen de dwaze hoop ge
koesterd te hebben, voordeel te kunnen
trekken van de in hoofdzaak interne crisis,
die zij hadden uitgelokt, met de bedoeling
directen invloed te kunnen oefenen op de
binnenlandsehe-, de buitenlandsche- en de
godsdienstpolitiek. Welnu, de legerleiding
is voortaan in al haar geledingen afhanke
lijk van de nationaal-socialistische partij, die
het opperste gezag is en de eenige overwin-
nares van den dag. De generaals, die zich
hadden gevleid met de hoop, althans indi-
recten invloed te kunnen oefenen op de
politiek, die maar half waren ingenomen
met de spil RomeBerlijn, die maar ge
deeltelijk vertrouwen hadden in de mili
taire waarde van het nieuwe Italië en die
van meening waren, dat de Spaansche aan
gelegenheid reeds e lang geduurd had, deze
generaals zijn verslagen, door de partij, die
haar opvattingen oplegt, en die slechts een
buitenlandsche politiek kent, die van Hitier.
De „Oeuvre" vraagt zich af of men in de
Duitsche gebeurtenissen de voorteekenen
van ernstige beslissingen moet zien. Het
blad acht het in ieder geval moeilijk, de
gebeurtenissen niet in verband te brengen
met den toestand in de Middellandsche Zee,
waar men Engeland op het oogenblik aan
een krachtproef onderwerpt. Men moet be
denken of het uur niet gekomen is, dat ook
Frankrijk een „houding" aanneemt, zich
niet meer tevreden stelt met conferenties en
vodjes papier, maar denkt aan het open
bare welzijn en door groote eenheid den
weg voor een oorlog verspert, zoodat de
genen, die rekenen op de Fransche verdeeld
heid, zullen aarzelen en terugwijken.