DAGBLAD VOOR
ALKMAAR
EN OMSTREKEN.
HET VLOOT VRAAGSTUK.
De grondwetsherziening afgekondigi
No. 37 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Maandag 14 Februari 1938
140e Jaargang
De algemeene toestand.
,11»
Japansche weigering om het vlootprogram
bekend te maken
DE AMERIKAANSCHE MEENING.
Nieuws in rt kort.
Prinses Juliana en haar
dochter maken het uitstekend
Heden publicatie in het Staatsblad.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het gebeele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels f 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aen de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v b. HERMS COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Te'et. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
ALKMAAR, 14 Februari 1938.
Hoewel in den laatsten tijd heel wat
staatshoofden of leiders van regeeringen
verschillende hoofdsteden bezocht hebben
en besprekingen voerden met mdere eerste
ministers zonders dat .men veel resultaten
daarvan zag, heeft de plotseling opge
komen reis van den Oostenrijkschen
kanselier voor een conferentie met Hitier
toch nog wel alle aandacht kunnen trek
ken. De samenkomst, welke plaats had op
den Obersalzberg op het landgoed van
den Führer op diens uitnoodiging, werd
van Duitsche zijde nog bijgewoond door
den ambassadeur te Weenen, von Papen
en den rijksminister van buitenlandsche
zaken, von Ribbentrop, terwijl dr.
Schuschnigg vergezeld was van den Oos
tenrijkschen staatssecretaris van buiten
landsche zaken, dr. Guido Schmidt.
Het gold hier, zooals gemeld werd, een
onofficieele ontmoeting ter uitwisseling
van gedachten over alle kwesties die de
verhouding tusschen het Duitsche rijk en
Oostenrijk betreffen en die zijn er nog
al wat, grootendeels veroorzaakt door
de actie der nazi's.
Het over deze conferentie uitgegeven
communiqué is uiterst sober en noemt
zelfs geen enkel punt waarover gespro
ken is.
De Parijsche Intransigeant concludeert
hieruit, dat er geen positief resultaat is
bereikt, nu het „klaroengeschal te Berlijn
ontbreekt." Over het algemeen blijft het
bij gissingen en hetgeen de bladen der
buitenlandsche hoofdsteden over de be
sprekingen schrijven. Men verwacht wel,
dat de onafhankelijkheid van Oostenrijk
door Duitschland bevestigd is en dat Hitier
door deze samenkomst zijn in Duitschland
geschokte prestige heeft trachten te her
stellen door de aandacht van de militaire
moeilijkheden af te leiden.
De kortheid van het officieele commu
niqué over de bespreking te Berchtes-
gaden was ook in Weenen gister het be
langrijke feit van den avond. De meening
in welingelichte kringen is, dat nog vele
belangrijke vragen onbeantwoord zijn ge
bleven. Men verklaart, dat Oostenrijk
loyaal de politiek, voortvloeiende uit de
overeenkomst van 11 Juli, zal blijven vol
gen, welke moeilijkheden die ook mede
brengt. Men had den indruk, dat de kwes
tie van een regeeringwijziging veel min
der actueel is dan zij kort geleden scheen.
Dat het resultaat der gevoerde bespre
kingen den Duitschers niet is mee gevallen,
schijnt door te schemeren in het volgende
Reuter-bericht uit Berlijn. „Ondanks het
stilzwijgen dat de Duitsche openbare mee
ning bewaart, is den correspondent van
Reuter door welingelichte diplomatieke
kringen te kennen gegeven, dat het, ge
zien den uitgebreiden omvang der tusschen
Hitier en Schuschnigg besproken proble
men, niet mogelijk is geweest in alle bij
zonderheden tot een onderlinge overeen
komst te geraken. Men hoopt echter, dat
er spoedig eensgezindheid van opvatting
tot stand zal komen in alle aangelegen
heden, die nog open staan."
De Tsjechoslowaaksche minister van
justitie, Derer, heeft gister te Kosice een
groote politieke redevoering uitgesproken,
waarin hij over de besprekingen van
Schuschnigg met Hitier zeide: „Oostenrijk
biedt sinds jaren weerstand aan buiten-
landschen druk. Het onderhoud tusschen
Schuschnigg en Hitier is het resultaat van
de Oostenrijksche politiek, die geen com
promis toelaat, wanneer het gaat om de
onafhankelijkheid des lands. Door het feit
alleen, dat deze besprekingen gevoerd zijn,
heeft de sterkste staat de gelijkheid
kend van den zwaksten staat.Ditsucces
is uitsluitend mogelijk gemaakt
Oostenrijk zich energiek aan dezelfde p
tiek gehouden heeft. „nthin-
Ook Tsjechoslowakije mag g kiie
denden invloed duiden. Tsje 1
heeft zich in twintig jaar een
tiek systeem opgebouwd. Er is g
reden om hierin wijziging te brenge
Wanneer het land dit systeem behou^
zal het de grootste binnenlandsüi en
tenlandsche moeilijkheden te bov
Het feit, dat een krachtige
soonlijkheid president is, is m dit
slechts gissingen en verwachtmgen
aanzien van wat men zelf het liefs
willen. Veel is er waarover nog wei 1e»
naders zou mogen worden gezegd,
of en zoo ja, in hoeverre Italië beke
geweest met Hitler's uitnoodiging a<"
Schuschnigg. Men meent te weten na
Mussolini een telefonisch gesprek met aen
Führer had, alvorens deze zich richtte
den Oostenrjjkschen kanselier.
Schuschnigg- heeft een bezoek gebrac
aan Oostenrijkschen bondspresident M1"
De Japansche regeering heeft Zaterdag
de nota's van Engeland, Amerika en
Frankrijk van 5 Februari, betreffende
de bewapening ter zee, beantwoord,
door de overhandiging van een nota aan
de ambassadeurs dezer staten.
In dit antwoord verklaart de Japansche
regeering niet het voornemen te hebben
zich een bewapening aan te schaffen, welke
een bedreiging voor de andere landen vormt,
en geeft zij als haar meening te kennen, dat
het verstrekken van inlichtingen betreffende
den vlootbouw niet tot een redelijke ont
wapening zou bijdragen, aangezien een
kwantitatieve beperking der bewapening
ontbreekt. De Japansche regeering is daarom
niet bij machte aan den desbetreffenden
wensch dezer staten gevolg te geven.
In het feit, dat de Japansche regeering de
gevraagde inlichtingen niet wenscht te ver-
srtekken, kan zij geen logische reden zien
voor de veronderstelling der mogendheden,
dat zij bezig is aan een vlootbouwplan voor
schepen, welker tonnenmaat de bij het ver
drag van 1936 vastgestelde grenzen over
schrijdt. De japansche regeering maakt
zich daarom dan ook niet bezorgd, indien de
andere staten het „escalator" recht zouden
uitoefenen, zooals vervat in genoemd ver
drag, waarbij Japan niet is aangesloten.
Wat betreft de mededeeling der staten,
dat zij bereid zijn hierna met de Japansche
regeering te praten over eenige beperking
van tonnenmaat en caliber, vermeldt het
Japansche antwoord, dat de Japansche re
geering van meening is, dat zulk een be
spreking op geen enkele wijze zou leiden
tot een verwezenlijking van de verlangens
der Japansche regeering betreffende de ont
wapening. Niettemin is de Japansche re
geering te allen tijde bereid besprekingen
aan te gaan, waarbij een redelijke kwanti
tatieve beperking der bewapening een eerste
plaats zou innemen.
Gelijktijdig met dit antwoord aan de drie
vlootmogendheden, heeft de Japansche re
geering een mededeeling gepubliceerd, waar
in zjj o.a. het volgende verklaart:
De Japansche regeering zou het diep be
treuren, indien de groote vlootmogendheden
tot een uitbreiding van hun bewapening en
van hun vlootbouw zouden overgaan. In dat
geval zouden zij Japan geen andere keus
laten, dan wijziging te brengen in de be
staande Japansche vlootbouwplannen, ten
einde aan de nieuwe ontwikkeling het hoofd
te kunnen bieden.
De meening der Amerikaansche
regeering.
Naar de Amerikaansche minister Huil
Zaterdag verklaarde, betreuren de Ver-
eenigde Staten het antwoord van Japan.
De Amerikaansche regeering is, naar men
meent te weten, van oordeel, dat het op het
oogenblik geen nut heeft, met Tokio be
sprekingen aan te knoopen. Uit het Japan
sche antwoord maakt men op, dat Japan
alleen in besprekingen wil treden, indien de
verhouding 5:5:3 wordt prijsgegeven om
plaats te maken voor een gelijke hoogste
limiet voor de Vereenigde Staten, Engeland
en Japan, hetgeen voor de Amerikaansche
regeering onaanvaardbaar is.
Waarschijnlijk zullen thans nieuwe be
sprekingen tusschen Washington, Londen en
Parijs worden gehouden, teneinde te be
slissen, in hoeverre de drie mogendheden
gebruik zullen maken van de „Escalator"-
clausule.
In welingelichte Amerikaansche kringen
verklaart men, dat de Amerikaansche re
geering als gevolg van het Japansche ant
woord, haar volle vrijheid van handelen zal
hernemen, hetgeen, naar men aanneemt,
beteekent, dat de regeering zich thans vrij
acht slagschepen grooter dan 35.000 ton te
bouwen.
De verklaring van Japan, dat zij bereid is
te spreken over quantitatieve beperking,
wordt beschouwd als een nieuwe poging,
pariteit met de Vereenigde Staten en Enge
land te verkrijgen.
Het antwoord ook in Londen
ontvangen.
Het Japansche antwoord op de Britsche
vlootnota is thans ook te Londen ontvangen.
Het is echter nog niet bestudeerd. De diplo-
klas, wien hij in tegenwoordigheid van
Guido Schmidt, een uitvoerige uiteenzet
ting gaf van zijn besprekingen te Berch-
tesgaden. Bovendien heeft hij verschillen
de leden van het kabinet op de hoogte
gebracht.
matieke correspondent van Reuter merkt in
dit verband op, dat uiteraard het Britsch-
Amerikaansche-Fransche overleg voortgezet
zal worden en dat, aangezien Duitschland en
Rusland ook verbonden zijn met het vloot-
verdrag, er in een of ander stadium van dit
overleg natuurlijk ook contact gezocht zal
worden met deze landen.
Zal Japan toch nog mededeelin-
gen verstrekken?
De woordvoerder van het ministerie
van buitenlandsche zaken heeft laten
doorschemeren, dat Japan zijn weigering
tot het verstrekken van inlichtingen over
de tonnage der slagschepen wellicht nog
zal herzien. Hij zeide, dat de mogendheden
zich beter niet-officieel tot de Japansche
regeering konden wenden. Het zou dan
mogelijk zijn, dat de Japansche regeerin
gen inlichtingen over de slagschepen zou
verschaffen, hoewel dergelijke inlichtin
gen niet bindend zouden zijn.
Hongaarse!» journalist uit Italië gezet.
- De journalist Imre Barcs, correspondent
van het Hongaarsche blad „Az Est", dat te
Rome als een anti-nationaal-socialistisch
orgaan wordt beschouwd, is uit Italië gezet.
Barcs is lange jaren te Rome geweest, hij
was oorlogscorrespondent in Abessinië en is
naar aanleiding daarvan gedecoreerd. An
dere buitenlandsche journalisten zijn onder
een bijzondere bewaking gesteld. Vertegen
woordigers der Duitsche politie werken op
het oogenblik met de Italiaansche politie
samen.
Gele koorts in den Belgischen Congo. -
Van officieele zijde wordt bericht, dat te
Bangui, in Fransch Equatoriaal Afrika, ge
vallen van gele koorts zijn geconstateerd.
Ook in den Belgischen Congo hebben zich
aan de grens vier verdachte ziektegevallen
voorgedaan onder de inlanders. De genees
kundige dienst heeft thans alle maatregelen
tegen uitbreiding der ziekte getroffen.
Boycot van Japan. - Onder voorzitter
schap van den Labour-afgevaardigde, Noel
Baker, die Lord Cecil wegens ongesteldheid
verving, is te Londen een internationale
conferentie bijeengekomen tot hulpver
leening aan China en boycot Japan. Er wa
ren 850 afgevaardigden uit twintig landen
aanwezig, o.a. een delegatie uit Nederland.
Groote champagne-productie in Rus
land. - Volgens de „Prawda" zullen de
Sovjet-Russische staatswijnbedrijven te
Rostof aan de Don dit jaar een millioen
flesschen champagne afleveren, hetgeen
neerkomt op een verdubbeling der afleve
ring van 1937. Het bedrijf zou, indien in
drie ploegen dag en nacht doorgewerkt
werd, zoo noodig jaarlijks drie millioen
flesschen champagne kunnen afleveren.
Herdenking der kroning van den paus.#
- Ter gelegenheid van de herdenking van
het feit, dat paus Pius XI 16 jaar geleden
gekroond is, is in de Sixtijnsche kapel een
plechtige mis opgedragen, waarbij tegen
woordig waren 28 kardinalen, het diploma
tieke corps, de hooge prelaten en vele auto
riteiten. Onder de toejuichingen der menig
te begaf de paus zich naar de kapel, waar
kardinaal Nasalli Rocca de mis opdroeg. De
paus heeft talrijke geluk wenschen van
staatshoofden, eerste ministers en andere
autoriteiten ontvangen.
Te Berlijn is in de kathedraal van St.
Hedwig een pontificale mis opgedragen door
den apostolischen nuntius, mgr. Orsenigo. De
mis werd namens den Führer en de rijks
regeering bijgewoond door rijksminister
von Neurath, voorzitter van den geheimen
kabinetsraad.
Zeventien communisten gearresteerd.
Het was de politie ter oore gekomen, dat in
Carinthië heimelijk weer een afdeeling der
communistische partij was opgericht. Ter
stond zijn daarop de leiders der organisatie
te Klagenfurth, alsmede eenige propagan
disten, in totaal zeventien personen, in
hechtenis genomen.
Begrafenis van prins Nicolaas. - In
tegenwoordigheid van koning George, den
prins-regent van Joego-Slavië, Paul, den
hertog van Kent en de overige leden der
koninklijke familie, alsmede van de hoog
ste geestelijkheid des lands, is heden het
stoffelijk overschot van prins Nicolaas ter
aarde besteld. Tot de aanwezigen behoorden
voorts de Grieksche minister-president, alle
leden van het kabinet en het diplomatieke
corps.
Gevecht om grondbezit. - Bij een ge
vecht om het bezit van een strook grond in
Mexico zijn twaalf arbeiders om het leven
gekomen.
Woldemaras in vrijheid. - Wegens het
a.s. 20-jarig jubileum der onafhankelijkheid
van Lithauen heeft de president der repu
bliek op groote schaal amnestie verleend.
Hiervan profiteert o.a. de vroegere minister
president professor Woldemaras, die wegens
den militairen opstand van 1934 tot 12 jaren
opsluiting was veroordeeld. Hij wordt on
voorwaardelijk in vrijheid gesteld.
Dr. de Groot deelt mede, dat het
met den gezondheidstoestand van
H.HJLK.H.H. prinses Juliana en
prinses Beatrix in alle opzichten
uitstekend blijft gaan en dat prinses
Juliana Zondag voor het eerst het
bed heeft verlaten.
POOOOoooooooooooooooooooooooco
s<xxxxx>o<xx>o<xxx>ooooo<x>c>oooo<x>oooooooooo<xxxxxxxxxxx>cooocc
's-GRAVENHAGE, 14 Februari.
Heden is uitgegeven Staatsblad no. 180, bevattende de „publicatie
van 11 Februari 1938, betreffende de plechtige afkondiging van de vastge
stelde veranderingen in de Grondwet", welke luidt als volgt:
Wij, Wilhelmina, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden,
prinses van Oranje-Nassau, enz., enz., enz.
Aan allen, die deze zullen zien of hooren lezen, saluut!
Overwegende, dat bij zes wetten van 19 Januari 1938 op de voor
geschreven wijze veranderingen in de Grondwet zijn vastgesteld betreffende:
het inkomen der Kroon;
de schadeloosstelling en het pensioen van de leden van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal;
het openen van de mogelijkheid ministers te benoemen, niet-belast
met de leiding van een ministerieel departement;
het kiesrecht;
het openen van de mogelijkheid openbare lichamen voor beroep en
bedrijf in te stellen;
het overgangsrecht;
dat ingevolge artikel 199 van de Grondwet de vastgestelde verande
ringen plechtig moeten worden afgekondigd en bij de Grondwet gevoegd;
Gezien artikel 1 en artikel 72 van de Grondwet, artikel 2 van de
wiet, houdende algemeene bepalingen der wetgeving van het Koninkrijk,
artikel 95 van de Indische Staatsregeling, artikel 43 van de Surinaamsche
Staatsregeling en artikel 43 van de Curagaosche Staatsregeling;
hebben goedgevonden en verstaan, gelijk wij goedvinden en verstaan
bij deze:
I. de wetten van 19 Januari 1938, houden veranderingen in de Grond
wet, worden geplaatst in het Staatsblad van het Koninkrijk der Neder
landen, in het Staatsblad van Nederlandsch-Indië, in het Gouverae-
mentsblad vap Suriname en in het Publicatieblad van Curagao.
De Staats-', Gouvernements- eji Publicatiebladen, waarin de wetten
worden geplaatst, worden uitgegeven op 22 Februari 1938, des namid
dags half drie uur wettelijken tijd in Nederland.
II. De wetten worden, op het tijdstip onder 1 genoemde, voorgelezen:
a. in Nederland:
in eene plechtige openbare zitting van den Hoogen Raad der
Nederlanden, van elk der Gerechtshoven en der Arrondisse-
ments- rechtbanken
b. in Nederlandsch-Indië
in eene plechtige openbare zitting van het Hooggerechtshof van
van Nederlandsch-Indië;
c. in Suriname:
in eene plechtige openbare zitting van het Hof van Justitie;
d. in Curagao:
in eene plechtige openbare zitting van het Hof van Justitie.
Van de voorlezing in de rechterlijke colleges wordt proces-verbaal
opgemaakt.
III. Van het tijdstip af van inwerkingtreding van wetten:
in Nederland:
klokslag middernacht tusschen 13 Maart en 14 Maart 1938;
in Nederlandsch-Indië:
klokslag middernacht tusschen 23 Maart en 24 Maart 1938;
op Java en Madoera:
elders:
klokslag middernacht tusschen 1 Juni en 2 Juni 1938;
in Suriname:
klokslag middernacht tusschen 23 Maart en 24 Maart 1938;
in Curagao:
klokslag middernacht tusschen 23 Maart en 24 Maart 1938;
zijn de vastgestelde bepalingen bij de Grondwet gevoegd.
Onze Ministers van Justitie, van Binnenlandsche Zaken en van
Koloniën zijn belast met de uitvoering van deze publicatie, welke:
zal worden geplaatst in het Staatsblad van het Koninkrijk der
Nederlanden, het Staatsblad van Nederlandsch-Indië, het Gouvernements
blad van Suriname en het Publicatieblad van Curagao;
Op het tijdstip onder 1 genoemd, zal worden afgelezen, in Nederland:
in iedere gemeente van de pui of voor de deur van het huis der gemeente,
in Nederlandsch-Indië van het paleis te Batavia van den Gouverneur-
Generaal, en in Suriname en in Curagao: van het Paleis van den Gouverneur.
SOESTDIJK, den llden Februari 1938.
WILHELMINA.
Het stuk is gecontrasigneerd door alle ministers.
^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO^OOS
