L
JltaQqis/lrwna
HIIMHARDTJES'
Spanje in het teeken van den strijd.
Kou en Griep
AMSTERDAMSCHE
BEURS
Zürich
Kopenhagen
Weec&eticht
Verwachting:
Buitenlandsch weeroverzicht.
GEMENGD NIEUWS.
thans voordeligernieuwe navulprijzen
FLACON O
:ti) cent
iaat Uw ledig Maggiftesje opnieuw bij Uw winkelier vullen
£aat$te A
Aan den rand van Madrid wordt zwijgend
gevochten met onzichtbare oogen, die
toch iedere beweging volgen.
HET GELUIDLOOZE VLIEGTUIG.
tweede blad.
verdrijft U wondersnel met
cachets MIJNHAROT
1P°^
"er 72 cachet» SO ct. Proefdoosje 2 stuks Wet
DE VERDEDIGING VAN NED-INDIE.
Een uitlating van de Chicago Tribune.
Naar het Marineblad meedeelt, kwam in
de Chicago Tribune het volgende voor, wat
Nederland zich met betrekking tot de ver
dediging van Nederlandsch-Indië voor ge
zegd kan laten houden, ook al komt daarin
niet uit, dat ons land in den laatsten tijd
meer aandacht aan de versterking ook van
de Indische defensie heeft besteed:
„De situatie in Europa maakt het voor
Engeland en Frankrijk onmogelijk om ter
verdediging van hun bezittingen in het
Verre Oosten aanzienlijke maritieme en an
dere militaire strijdmiddelen beschikbaar
te stellen. De Amerikaansche marine-auto
riteiten zijn het er over eens, dat operatiën
van de vloot in het Verre Oosten door ge
brek aan bases onmoglijk zijn. De Neder-
landsche bezittingen en Australië en Nieuw-
Zeeland zijn dus afhankelijk van hun eigen
defensiemiddelen. En deze zijn thans niet
sterk.
De regeeringen van deze gebieden hebben
voor hun verdediging vertrouwd op de
vloten van Engeland en de Vereenigde Sta
ten. Zij hebben voor zich zelf geld gespaard
en de defensielasten door anderen laten
dragen. Het leek een aardige politiek, doch
thans denkt men daar anders over. Het
wordt tijd, dat zij den last zelf dragen, hoe
onaangenaam het ook is.
Zoowel Ned.-Indië als Australië en Nieuw-
Zeeland kunnen een veel sterkere weer
macht in stand houden dan thans en de hui
dige situatie dwingt hen om met vaart de
noodige maatregelen tot versterking van
hun defensie te nemen".
HET SPOORWEGONGELUK IN DE
WATERGRAAFSMEER.
Het verkeer in beide richtingen
hersteld.
Tot laat in den middag hebben de man
nen van de „spoor" ononderbroken doorge
werkt, om de schade aan het rijdend mate
riaal en de spoorlijnen op het emplacement
Watergraafsmeer te herstellen.
Om twee uur gistermiddag was men zoo
goed als klaar met het verwijderen van de
verongelukte wagons, aanzienlijk vroeger
dus, dan men in de ochtenduren had ver
ondersteld.
van Vrijdag 25 Februari 1938.
OPGAVE VAN NOORDHOLLANDSCH
LANDBOUWCREDIET N.V.
Vorige
koers
STAATSLEENINGEN.
3—3y, Neder1. 1938 100»%,
3 Ned-indië 1937 100
5H DuitschL '30 m verkL 31»/w
BANK-INSTELLINGEN.
Amsterd. Bank158%
Handel Mij CerL v. 250 159
Koloniale Bank 1273/e
Ned. Ind. Handelsbank 137'/«
1NDUSTR. OND. BINNENL.
Alg Kunstzijde Unie
CaTvé Delft Ce-t.
42'/,
93'/,
301
30s'/4
156%
Nederl. Ford
Philips Gloeil. Gem. Bezit
Unilever
INDUSTR. OND. BU1TENL.
Am. Smelting
Anaconda
Bethleh. Steel43%
Citie* Service
General Motors
Kennecott Copper
R public Steel
Standard Brands
Steel comm.
U. S. Leatber
CULTUUR MAATSCH.
H. V. A
Java Cultuur
Ned. Ind. Suiker Unie
Vereen. Vorstenlanden
MIJNBOUW.
Alg. Explor. Mij.
Rediang Lebong
PETROLEUM.
39%
§25%6
IVlS
27%
29'%,
6
41Vl«
4 Va
443
159'/,
134
72'/,
871/,
177
352%
362%
87
29%
11W»
Dordtsche Petr.
Kon. Petr.
Perlak
Phillips Oil
Shell Union
Tide Water
RUBBERS.
Amsterd. Rubber
Deli Bat Rubber
Hessa Rubber
Oostkust
Serbadjadi
Interc. Rubber
SCHEEPVAARTEN.
Kon Ned. Stoomboot
Scheepvaart Unie
HollandAmerika lijn
JavaChinaJapan lijn
TABAKKEN.
Deli Batavia
Oude Deli
Senembah
AMER. SPOORWEGEN.
Atcbison Topeka
Southern Pacific
Southern Railw. Cert.
Union Pacific
Canadian Pac.
SNoteering per 50.
fExclaim 'Exdividend.
Prolongatie vorige koers n, heden n
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
OFFICIEEL.
Vorige koers
221%
144
143%
152%
107
3%
130%
118%
109
87%
250
306
3091/s
283/4
14%
9%6
59'/,
5'/,
laatste k.
2.30-45
101
100.%,
'1%
159%
16.J
127%
137%
42-%
92%
300%
i07%-8
156%
38
24't/w
42%
l'/ie-'/s
26%,
29-%
13H/16
6".
40%-'/,
4
443'/,
158
134
72'A
86»/,
175
351»/,
361-3/,
86%
28%
ll"/w
"Vwt
219-%
143
137
148
105
3%-*/i«
129'/4
119-%
108%
86
2501-IJ
310"
311-2
28%
147/i»
8'Vw
59
5%
x) ex-coupon
New-York
Londen
Berlyn
Parijs
Brussel (Belga)
Stockholm
Oslo
Italië
1.78»/,,
8.96'%,
72.32
5.823%
30.35
41.531%
40.05
46.22 )4
45.0754
9.42)4
Heden:
1.78'/,
8.96"/..
72.32 H
5.83
30.34 X
41.53 H
40.05
46.20
45.071%
Matige tijdelijk toenemende zuidelijke tot
zuidwestelijke wind; toenemende bewol
king; weinig of geen regen; iets zachter.
Minder koud; toenemende bewolking.
Het gebied van noogen luchtdruk breidde
zich naar het noordoosten uit en nam weer
aanzienlijk in beteekenis toe. De kern met
barometerstanden boven 780 m.m. ligt over
Beieren. De depressie in het noordoosten
trok verder af, de oceaandepressie kwam
veel dichter bij en breidde zich aanzienlijk
naar het noorden uit, zoodat het lage druk-
gebied zich thans van de Azoren tot over
Groenland uitstrekt. IJsland en het westen
van de Britsche eilanden verkeeren onder
den invloed van deze depressie. Er waaien
daar krachtige tot stormachtige zuidelijke
winden met hooge temperaturen, Blacksod
meldde vanmorgen 14 graden Celcius en
regen, Valencia tapte over het afgeloopen
etmaal 27 m.m. af. Ook langs de Noorsche
kust waait een krachtige zuidelijke wind
met zwaar bewolkte tot betrokken hemel.
In noord-Scandinavië valt aan de achter
zijde van de aftrekkende depressie nog
hagel en sneeuw. In het hooge drukgebied
is de wind meest zwak met lichte bewolking
en in sommige gebieden ochtendnevel. De
hooge Alpentoppen melden mooi helder
weer met temperaturen van 5 tot 10 graden
vorst. In zuid-Scandinavië nam de vorst toe,
uit Frankrijk, België en het zuiden van ons
land trok zij zich grootendeels terug. Overi
gens daalde op het vasteland van west-
Europa de temperatuur hedennacht weer tot
onder het vriespunt met matige vorst in
zuid-Duitschland.
Verwacht wordt, dat de oceaandepres
sie haar invloed geleidelijk meer naar
het oosten zal uitbreiden, zoodat in
onze omgeving de zuidelijke wind in
kracht zal toenemen, ook de bewolking
zal waarschijnlijk toenemen, neerslag
van beteekenis wordt echter nog niet
verwacht. De temperatuur zal geleide
lijk blijven stijgen, zoodat voor van
nacht geen vorst van beteekenis meer
te wachten is.
LICHT OP!
Hedenavond voor rijwielen, motorrijtui
gen en andere voertuigen van 18.tot 6.25
uur licht op.
Om tien minuten over twee was de laat
ste wagen, de goederenwagen, weer op de
rails gezet en inmiddels was men begonnen
met het leggen van den wissel, die in de
plaats van de vernielde stukken rails zou
komen. En toen het half drie geworden
was, was ook het afgaand spoor geheel her
steld er waren vier nieuwe stukken
rails ingelegd zoodat de eerste treinen
weer konden passeeren, naar men ons ver
zekerde met volle snelheid.
De eerste was de trein naar Twente, die
op den vastgestelden tyd, 14.11 uur van het
Centraal Station was vertrokken. Bij de
laatste seinpaal voor de plaats van het on
geluk werd een oogenblik gestopt, waarna
de baan vrij werd gegeven. Onder gejuich
van het arbeidende personeel, en niet min
der van de inzittende reizigers reed de trein
over de vernieuwde baan.
Het werk, dat de Nederlandsche Spoor
wegen hier hebben verricht, getuigt, gezien
den enormen spoed, die erbij betracht is, van
een groot doorzettingsvermogen. De service
voor het publiek bleek hier op hoogen prijs
en ook op de eerste plaats gesteld te wor
den.
Tegen 4 uur was het verkeer in beide
richtingen hersteld, zoodat de forensen, die
Amsterdam des morgens langs den omweg
moesten bereiken, weer langs de gewone
route huiswaarts konden keeren.
POGING TOT BEROOVING.
Haagsche stucadoor gearresteerd -
Gistermiddag was een 60-jarige bewoner
van Bussum op bezoek bij de 32-jarige
vrouw J. H. K. in haar woning aan de Jan
van Riebeekstraat te Den Haag. Op een ge
geven oogenblik miste hij zijn portefeuille,
waarin 255.aan bankpapier geborgen
was. De man liep onmiddellijk de straat op,
en riep een agent aan. Toen deze het huis
binnen ging, bleek, dat de vrouw de porte
feuille al aan den eigenaar had teruggege
ven, en zelf gevlucht was.
De agent arresteerde daarop een mede
bewoner den 33-jarigen stucadoor W. H.
Toen de vrouw 's avonds naar huis terug
keerde, werd zij door een agent, die voor
de woning post had gevat, aangehouden.
Zoowel de man als de vrouw blijven in
arrest en zullen zich hebben te verantwoor
den wegens poging tot berooving. Zij ont
kennen echter hardnekkig de bedoeling te
hebben gehad, den man de portefeuille af
handig te maken.
Geen Bisamrat te Budel. - In verband
met een berioht, volgens hetwelk te Budel
gisteren een Bisamrat zou zijn gevangen,
deelt de burgemeester van Budel ons mede,
dat deskundigen hebben geconstateerd, dat
hier geen sprake is van een Bisamrat. Het
betreft hier slechts een gewone rat.
Doodelijk ongeval. - Vanmorgen om
streeks negen uur is bij het lossen van een
schip de 46-jarige Holleman op de loop
plank, die tengevolge van de vorst glad was,
uitgegleden. De man viel in het water en
kwam om het leven. Het slachtoffer laat een
vrouw en twee kinderen achter.
r H
9 3
IN KWALITEIT ONVERANDERD!
(Ongecorrigeerd.)
TIEN JAAR RADIOTELEFONIE
MET INDIE.
Goedkoope jubileumgesprekken van
28 Februari tot 5 Maart.
In verband met de omstandigheid, dat
thans 10 jaar geleden de radiotelefoni-
sche verbinding met Indië ter beschik
king van het publiek werd gesteld, zal
van 28 Februari tot en met 5 Maart a.s.
gelegenheid worden gegeven tot het
voeren van gesprekken met Indië te
gen een zeer bij zonder tarief, n.L
van 5 met Java, Madoera en Bali en
van 6.50 met Sumatra en Makassar (de
normale prijs is f 15, resp. 18).
Aanvrage voor de gesprekken waar
voor de eenige beperking is dat de duur
beperkt is tot 3 minuten en dat geen
zakelijke aangelegenheden mogen wor
den behandeld, kunnen op alle kantoren
worden ingediend, alwaar tevens na
dere inlichtingen worden verstrekt.
ONZE GEZANT NAAR ROME
VERTROKKEN.
Dr. J. B. Hubrecht naar Italië.
De nieuwe Nederlandsche gezant te
Rome en mevrouw Hubrechtvan Al
phen zijn hedenochtend van hun buiten
plaats „Moersbergen" bij Doorn per auto
naar Rotterdam gereden, vanwaar zij
met den pullman om 11.42 uur van het
station Delftsche Poort naar Rome zijn
vertrokken.
21 DOODELIJKE LONGPEST-
GEVALLEN OP MIDDEN-JAVA.
Uit Cheribon (Midden-Java) meldt
Aneta heden:
Van 6 tot 12 Februari zijn in de
desa Koeloer, district MaJjalen, 21
gevallen van longpest voorgekomen,
alle met doodelijken afloop.
ZIJN MINDERJARIG KIND OP
ZOLDER VERBORGEN.
Een maand gevangenisstraf opgelegd.
De los-werkman- C. T. te Amsterdam, was
uit de ouderlijke macht ontzet en zijn zoon
tje was naar een opvoedingsgesticht ge
bracht. Hij wist daar echter te ontvluchten
en bij zijn vader terug te komen, die hem
op zolder verborg en zoodoende in overtre
ding kwam met art. 280 van het wetboek
van strafrecht. Het zoontje werd ten slotte
toch door de politie ontdekt en de vader
moest zich hedenochtend voor den Haag-
schen politierechter verantwoorden.
De man bleek reeds verscheidene malen
o.a. wegens openbare dronkenschap te zijn
veroordeeld.
Conform den eisch werd hem thans een
maand gevangenisstraf opgelegd.
GECOMPLICEERDE AANRIJDING.
Vanmorgen kwam de 47-jarige wissel
loop er J. Marijt, wonende te Leiden, per
rijwiel van den Vinkenweg onder Oegst-
geest en moest den nieuwen rijksweg
dwars oversteken. Op hetzelfde oogenblik
kwam uit de richting Amsterdam een per
sonenauto, bestuurd door den heer G.
Hunik uit Wijhe (Ov.) met groote snelheid
aanrijden en een aanrijding was niet meer
te voorkomen. De wielrijder werd door
de auto gegrepen en over den weg ge
slingerd. De man bleef met een gecompli
ceerde onderbeenbreuk en verdere inwen
dige kneuzingen liggen.
Een passeerende geneesheer verleende
de eerste hulp. Toen deze daarmede bezig
was, kwam uit de richting Den Haag een
personenauto, bestuurd door den heer A. S.
Overvliet wonende te Voorburg. Deze auto
wilde ter plaatse stoppen. Een achter hem
rijdende personenauto, bestuurd door den-
heer Glazer uit Amsterdam, die met zeer
groote snelheid reed, wilde tusschen de uit
den Haag en Amsterdam komende auto's
passeeren. De heer Glazer zag op het laat
ste oogenblik dat dit niet ging en remde
toen uit alle macht. Deze wagen sloeg
echter over den kop en kwam tegen den
wagen van den heer Overvliet terecht,
waardoor deze auto eveneens kantelde.
De inzittenden, in de auto van. den
heer Overvliet zaten twee passagiers, lie
pen geen noemenswaardig letsel op.
De wielrijder, die later door dr. Hugen-
holtz uit Oegstgeest is verbonden, is per
ziekenauto naar het Academisch zieken
huis te Leiden vervoerd en daar ter ver
pleging opgenomen.
Van de twee auto's zijn alleen de caros-
serieën beschadigd. Het rijwiel is totaal
vernield.
ONZE POSTVLUCHTEN.
Uitreis: Oehoe te Singapore; Reiger te
Basra; Emoe te Napels.
Thuisreis: Wielewaal te Jodhpoer; Nan-
doe te Singapore.
DE DUITSCHE VLIEGERS VERTROKKEN.
De drie Duitsche militaire vliegers, die
Zaterdagmorgen j.L in Dortmund zijn opge
stegen en des middags bij Heerenveen een
noodlanding hadden gemaakt en Woensdag
op aanwijzing van het Departement van
Defensie naar het vliegveld Eelde waren
vertrokken, hebben vanochtend om kwart
voor twaalf de terugreis naar het vaderland
aanvaard. De start geschiedde vlot en bij
zeer mooi weer. Spoedig waren de drie ma
chines, die in Noordelijke richting via Gro
ningen langs het Winschoterdiep vlogen, uit
het gezicht verdwenen.
(Van onzen bijzonderen correspondent.)
SALAMANCA, Februari. Voor lieden,
die in het bezit zijn van een gezonde eetlust
is de Maandag een triest begin van de week.
Vreemdelingen, die nog niet de gewoonten
van het land kennen, vooral de gouimands
onder hen worden daarmee danig verrast.
De maaltijden in Spanje zijn voor Neder
landsche begrippen rijkelijk uitgebreid al
moet men wel even aan de tijden, waarop
die gebruikt worden, wennen. Een diner om
tien uur 's avonds zou vele landgenooten
wat al te dicht bij bedtijd vallen! De lunch,
die om twee uur 's middags genuttigd wordt
is steeds een warme maaltijd, gewoonlijk
met soep, visch en vleesch. Ook in minder
voorname pensions is dat het geval en is
brood slechts een onmisbare aanvulling.
Boter verschijnt slechts op de tafels in de
betere hotels. Op Maandag evenwel schijnt
deze hoorn des overvloeds uitgeput te zijn.
Om twee uur verschijnt één gerecht op tafel
en het diner is al niet uitgebreider. De be
doeling van deze massa „hongerproef" is een
zeer materialistische. Voor de „Ein Topf'-
maaltijden wordt n.1. dezelfde prijs betaald
als gewoonlijk. Hotels en pensions staan de
meerwaarde af aan den staat. De opbrengst
is voor het leger. De Vrijdag is een klein na
proefje van den Maandag; er wordt dan geen
fruit geserveerd. Controle op de nakomst
van deze voorgeschreven maatregelen ge
schied op eenvoudige wijze door de politie,
die een nauwkeurige opgave van het aantal
hotel- en pensiongasten in haar bezit heeft.
Niet zonder verbazing slaat men de reac
tie van een bombardement op een overbe
volkte stad als Salamanca gade. Zondag
avond cirkelden de bundels van vele schijn
werpers langs den blauw-violetten hemel.
De kathedraal ving het helle licht in haar
okerkleurigen steen op en stond daar als
een symbool van schoonheid en vrede, ter
wijl toch ergens vernieling dreigde. Nie
mand let daar echter meer op. Zelfs duurde
de indruk van het bombardement, toen na
drie verkenningsvluchten der regeerings-
toestellen, eindelijk een vlieger zijn projec-
tieeln-handle omhaalde en vijf dooden te
betreuren vielen, hoogstens twee dagen. Er
is meer noodig om het moreel van de bevol
king te schokken. Overigens, zoo zei mij een
officier, is dit een kwestie van organisatie,
n Toledo, een stad die slechts twee tot drie
kilometers van het front verwijderd is
bij goede windrichting is het krijgsrumoer
duidelijk hoorbaar gaat het leven even
rustig zijn gang als in Salamanca. Het vlieg
tuig heeft de veiligheid van een stad „ach
ter het front" al zeer relatief gemaakt.
Wat doet de bevolking tijdens een lucht
aanval? Waarschijnlijk zouden de meeste
Nederlanders zich in een kelder verbergen.
De Spanjaard doet dat zoo hij niet over
een werkelijk bomvrijen kelder beschikt
beslist niet.
Het Spaansche woonhuis lijkt mij over het
algemeen even solide in zijn constructie als
het Nederlandsche. De vloeren zijn, ook op
hooger gelegen etages, dikwijsl van tegels,
die zelfs een betere bescherming geven te
gen brand- e.a. bommen. De praktijk heeft
evenwel geleerd, dat normale, niet versterk
te kelders door instortingsgevaar niet ge
schikt zijn als schuilplaats. Daarom stelt het
gezin zich liever onder deurposten op, die
dicht bij den uitgang van het huis gelegen
zijn.
Mocht het huis instorten, dan blijven ge
woonlijk de deuromramingen intact. Voor-
beelden daarvan zijn overal te zien, het
meest frapant wel in het Alcazar te Toledo,
dat toch tijdens de wekenlange beschieting
en de ontploffingen van twee ondergrond-
sche mijnen, heel veel te verduren kreeg.
Verschillende regeeringen hebben het noo
dig geacht profijt te trekken van de helaas
zoo duur gkochte oorlogservaring in Spanje.
Zij gingen daarbij vanzelfsprekend niet zoo
ver als Italië en Duitschland, die o.a. in het
Franco-gebied hun oorlogsmateriaal in de
praktijk beproeven. Eenige landen zonden
officieel militaire attaché's, andere deden dit
op meer bedekte wijze. De ontdekking van
den Zwitserschen attaché was niet zonder
humor. Eenige verslaggevers maakten nabij
Bilbao kennis met een collega, die door zijn
stramme lichaamshouding niet weinig op
viel. Enkele journalisten rooken lont en be
gonnen een opgewekt gesprek over hun be
roep, waarin de Zwitsersche collega zich zoo
verstrikte, dat hij tenslotte ruiterlijk het doel
van zijn reis opgaf.
Tot het nieuwe oorlogsmateriaal behoort
o.a. het geruischlooze vliegtuig, waarover
veel, doch weinig positiefs, geschreven is.
Dit toestel is zeker een sensatie, ondanks
alle verschrikkelijke bijbedoelingen, die er
aan verbonden zijn. Een kort dof geluid, dat
slechts een fractie van een seconde hoorbaar
is, verraadt het passeeren van deze machine.
Men gelooft zijn oogen en ooren niet, wan
neer in de seconde die noodig was om naar
het balcon te loopen, het toestel, dat van Ita-
liaansch maaksel en buitengewoon rank van
bouw is, reeds als een geluidlooze groote
vogel uit het gezicht verdwijnt.
Italië moge op oorlogsgebied sterk geïnte
resseerd zijn voor Spanje, zijn economischen
invloed is daaraan evenredig. Het 1 peseta
biljet is daar o.m. een bewijs voor. Het ge
brek aan wisselgeld werd den laatsten tijd
inderdaad te lastig. Voor de winkelcassa's
stonden de klanten dikwijls in rijen, niet om
te betalen, doch wachtend tot de juffrouw
achter het raampje weer een nieuwe zen
ding kleingeld zou ontvangen. Tot voor kort
bestond de 1 pesata slechts als een zilveren
muntstuk. Het nieuwe papiergeld is gedrukt
te Milaan.
Vroeger werd Nederland nog wel eens met
den druk van vreemde bankbiljetten ver
eerd, doch ook op dit gebied bleef de invloed
van Italië niet uit. De uitvoering van het bil
jet vraagt eenige aandacht. De symbolen van
de republiek komen er n.1. in het geheel niet
op voor. Dit zou in de richting kunnen wij
zen, dat Franco-Spanje niet ongeneigd zou
zijn het monarchistisch bewind eventueel te
herstellen. Hoewel nimmer het tegendeel is
beweerd, lijkt dit op het oogenblik minder
waarschijnlijk dan ooit. De vlag of het in
signe van de koningsgezinden overheersch-
ten nooit Den laatsten tijd is daarentegen
een opmerkelijke overheersching en ver
meerdering van de phalanx-aanhangers te
constateeren, die naar men weet, van het
herstel der monarchie afzien. Of de Spaan
sche geschiedenis een parallel zal vertoonen
met die van Duitschland valt niet te voor
spellen, doch lijkt niettemin waarschijnlijk.
Ook textielproducten worden thans van
Italië betrokken. Dat het hier niet kleine
orders betreft behoeft nauwelijks betoogd te
worden. Enorme hoeveelheden worden tot
militaire uniformen verwerkt. Een der be
langrijkste ateliers bevindt zich te San Se-
bastiaan in een oud schoolgebouw. De stof
ligt op lange tafels soms in vijftig lagen dik
Met een electrisch bewogen vlijmscherp mes
wordt het goed bliksemsnel in den juisten
vorm gesneden. Onderbroeken, hemden,
uniformjassen worden op deze wijze behan
deld. Tientallen naaimachines roffelen den
geheelen dag. Het personeel bestaat gedeel
telijk uit vrouwen, die uit het regeerings-
gezinde gebied afkomstig zijn. Vele vrou
wen, waaronder een infante, boden zich als
vrijwilligers aan en werken minimum vier
uren in het atelier. In drie dagen tijds wer
den hier eens 20.000 uniformen afgeleverd.
Het voornaamste strijdtooneel ligt de laat
ste maanden in Aragon, waardoor min of
meer de aandacht van Madrid is afgeleid.
De berichten over verbitterde gevechten in
de universiteitswijk hielden op, slechts nu
en dan druppelt eenig nieuws door over de
activiteit der artillerie. Mocht het de recht-
sche troepen na herneming van Teruel,
waarop groote kans blijkt te bestaan, ge
lukken de verbinding tusschen Valencia en
Barcelona te bemoeilijken of te verbreken,
dan zal automatisch de druk op Madrid
weer toenemen. Slechts weinig Nederlan
ders kunnen zich een idee vormen over de
situatie van deze zoo by uitstek kunst
matige hoofdstad. Nog in mindere mate, hoe
daar soms op vier meter afstand twee vijan
delijke kampen liggen. Juist daarom is een
bezoek aan dit gedeelte van het front zoo
interessant, nu de vijandelijkheden zich be
perken tot het behoud van veroverde stel
lingen en hoogsten kleine guerilla scher
mutselingen.
Madrid ligt gezien uit de richting Cara-
"banchelGetafe in een ondiepe kom, die
omgeven is door hooge bergmassa's. Op den
achtergrond schijnt de stad gebouwd te zijn
tegen een zacht glooiende helling. De om
trek van de hoofdstad is een rots en steen-
wcesternij van vele vierkante kilometers.
De grond is nauwelijks hier en daar be
bouwd. Natuurlijke bronnen van welvaart
ontbreken geheel. Uit deze dorre rotsen
partijen schijnt een sprookjesstad geheven
te zijn, die blikkert en fel uit straalt in de
zon. Hoog daarboven uit steekt het telefoon
gebouw. Absolute stilte, geen mitrailleur-
geknetter is te hooren. Bij de nadering van
deze uit de verte bijna onwerkelijke stad
verdwijnt meenige illusie, overal stuit men
op wachtposten. Herhaaldelijk is legitimatie
noodzakelijk. De spanning stijgt voelbaar.
De auto moet achtergelaten worden. De lei
ding gaat in militaire handen over. Het i?
weer de bittere werkelijkheid van den oor
log. Eenige mitrailleurs beginnen hun
scherpe ratel. De weg wordt onder vuur
gelegd om ons een eenigszins gedekte voort
gang te geven. Van dit oogenblik af, gaat en
staat ieder journalist voor eigen risico. Tien;
twaalf meters moeten zoo snel mogelijk
oversprongen worden. Dan geven de huizen
weer dekking. Steeds meer naderen we de
scheidingslijn. De huizen zyn ontruimd,
versterkt met zandzakken. Een kapitein
neemt een steen uit de muur. Daar aan de
overzijde zyn.... huizen, een straat, de
tegenpartij. Een paar kogels tikken op de
muur. Dan is het weer stil. Even verder
biedt een opening weer gelegenheid de hui
zen aan de overzijde van de straat te zien.
Ze zijn als gezichten met levenlooze oogen.
Dat is de eenige herinnering, die men er van
bewaart. Dan vertelt de begeleidende offi
cier: „U zag den vijand niet. Ik ben hier
reeds anderhalve maand en ik zag hem
evenmin. Geen soldaat gezien". Dat de ver
dedigers aan de overzijde waakzaam zijn,
bewijzen de kogels die een oogenblik gele
den op de muur tikten, toen wij den steen
uit de muur namen. Afgezien van deze en»
kele schoten bewaren beide partijen een
dringend zwijgen. Schiet de een niet, dan
doet de andere het evenmin. Toch is de
oorlog hier misschien nog vreeselijker in
zijn uitingen, dan aan het actieve front. Aan
den rand van Madrid wordt zwijgend ge
vochten met onzichtbare oogen, die toc.i
iedere beweging volgen. Daarom wor
daar, waar de illusie-sprookjesstad uit d
rotsen oprijst de beste en meest beheerschte
manschappen geplaatst.
