dagblad voor alkmaar en omstreken. Mussolini over Oostenrijk en Duitschland. jaWiSss; v» «r No. 6A Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur, C KRAK. Donderdag 17 Maart 1938 140e Jaargang Italië had nooit eenige verplichting gehad jegens Oostenrijk. De politieke haard van Europa. Zelfmoorden in Oostenrijk. De aigemeene toestand. Duitsche Pijksdagzitting. Hitier terug in Berlijn. Poolsche legerafdeelingen te Wilna geconcentreerd. Gevaarlijke situatie. COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 «-egels f 1.25, elke regel meer f 0 25. groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en W*mM«#trtjk- kerij v h. HFRMS COSTER ZOON. Voordam C 9, postrfiro 37060 Telet 3320. redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. In zijn in de Italiaansche Kamer ge houden rede heeft Mussolini gisteren een overzicht gegeven over de gebeur tenissen in Oostenrijk, waarbij hij een parallel trok tusschen de eenheid van Duitschland en die van Italië. Tijdens zijn uiteenzetting zeide de Duce, reeds in Juli 1937 aan Schuschnigg te hebben verklaard, dat de onafhanke lijkheid van Oostenrijk een zuiver Oostenrijksche kwestie was, waarmee Italië zich niet zou bemoeien en dat de basis der Italiaansche buitenlandsche politiek gevormd werd door de as Rome-Berlijn. Mussolini wees vervolgens op de vriendschap tusschen Italië en Duitsch land en zeide o.m.: „De grenzen discu - teeren niet, zij verdedigen zich." „Wanneer een gebeurtenis noodlot tig is, dan is het beter, dat zij zich voordoet met u, dan ondanks u, of erger nog tegen u" Aldus verklaarde Mussolini gister middag in de Kamer, toen hy een redevoering hield over de gebeurte nissen in Oostenrijk, Italië's houding ten opzichte van Oostenrijk en Italië's vriendschap met het Duitsche rijk. Dezer dagen heeft zich een groote ge beurtenis voorgedaan zoo vervolgde Mussolini welke de politieke kaart van Europa heeft gewijzigd. Oostenrijk heeft opgehouden als staat te bestaan en is een deel geworden van Duitschland. Het plebisciet van 10 April zal dit voidongen feit bevestigen. Het Oostenrijksche drama is niet gisteren begonnen. Het begon in 1848, toen het kleine Piemont den Oostenrijkschen ko lossus durfde trotseeren. Het drama duur de na den-wereldoorlog twintig jaar lang voort. De epiloog had een snel verloop en verraste slechts de verstrooiden en on wetenden. Een korte terugblik op deze twintig jaren doet ons duidelijk zien dat hetgeen gebeurde moest gebeuren en dat de stroom, ondanks dijken van papieren verdragen, buiten zijn oevers moest treden. De geboorte-acte van Oostenrijk dateert van 12 November 1918, d.w.z. enkele dagen na de ineenstorting van het rijk, door de democratische constitutie van Bauer, die verklaarde dat Oostenrijk deel uitmaakte van den Duitschen staat met den naam Duitsch-Oostenrijk. Toen kwa men de vredesverdragen van Versailles en St. Germain, die Oostenrijk „oplegden" dat is het woord onafhankelijk te blij ven. Dat was een absurd iets. Oostenrijk, en dat heeft de geschiedenis nog nimmer te zien gegeven, had zijn onafhankelijkheid kunnen prijsgeven met toestemming van den Volkenbond. Aldus is Oostenrijk zijn leven begonnen als onafhankelijke staat onder sociaal-democratisch regiem. Vervolgens kwamen de Chnstelyk- Socialen, doch dat was niet voldoende en A i Jftnori/iiOPlP VOO ff— Mussolini. wijdte niet kon afmeten. Geen enkele Oostenrijker had ons ooit gevraagd dat te doen. Geen enkele Oostenrijker heeft ons er voor bedankt dat wij het i hebben gedaan." De as Rome-Berlijn. Mussolini besprak vervolgens de inter nationale politiek, met name de totstand koming van de as RomeBerlijn en zeide dat te dien tijde de natior.aal-socialistische beweging in Oostenrijk zich snel ontwik kelde. Dat was het oogenblik, waarop Italië Oostenrijk aanried toenadering tot Duitschland te zoeken, omdat een staat, welke zich Duitsch noe nt, niet kan bestaan in een anti-Duitschen zin. „Tijdens mijn ontmoeting met Schusch nigg in April 1937", aldus Mussolini, „heb ik den Bondskanselier duidelijk te verstaan gegeven dat de onafhankelijkheid van Oos tenrijk een kwestie is, welke in de eerste plaats den Oostenrijkers aangaat en dat de as RomeBerlijn het fundament is der Ita liaansche buitenlandsche politiek. De afge zant van Bondskanselier Schuschnigg vroeg mij op 7 Maart omstreeks het middaguur voor den eersten keer sinds maanden wat ik van een plebisciet dacht. Ik antwoordde hem op de meest afdoende wijze dat dit een vergissing was. „Deze helsche machine zal in uw eigen handen tot ontploffing komen". „In min of meer officieuze kringen aan de overzijde der Alpen heeft men mij gevraagd waarom wij niet tnsschen- beiden zijn gekomen. Wij antwoorden dat wij nimmer verplichtingen hebben aangegaan, direct noch indirect, noch schriftelijk, noch mondeling. Oostenrijk heeft ons nimmer gewapende interven tie gevraagd om met geweld zijn eigen onafhankelijkheid te verdedigen. Een land, dat militaire hulp noodig heeft tegen zijn eigen volk, is niet meer waard zich zoo te noemen". „Hetgeen zich in Oostenrijk afspeelt, is het bewijs van de innige aspiratie van het Oostenrijksche volk naar „Anschluss". Op alle argumenten, die het spoor dragen van een zeker nationalisme, antwoorden wy dat wanneer een gebeurtenis onafwendbaar is, het beter is dat zij zich voordoet mèt u, dan ondanks u iof erger nog tegen u. „Er zijn op de wereld menschen, die zóó oppervlakkig, zóó onwetend zijn van de toestanden in het fascistische Italië, dat zij meenen indruk op ons te maken met een globaal cijfer van de millioenen Duitschers aan onze grenzen. Italië laat zich niet ge makkelijk beinvloeden door 52 landen, die daar ook niet in slaagden tijdens den Afri- kaanschen oorlog. Italië heeft een stalen wil en een stalen ..iel en het vervolgt recht streeks zijn weg. Wij zijn zóó weinig onder den indruk dat wij rustig toegeven dat over eenige jaren de Duitsche bevolking langs natuurlijken weg zal zijn toegenomen tot 80 millioen zielen, terwijl wij dan een be volking van 50 millioen zullen hebben. Maar niet aan één enkele grens, doch aan tien grenzen, w.o. die met Italië onwrikbaar één zal zijn. „Voor ons, fascisten, zijn de grenzen hei lig. Men discuteert er niet over, maar men verdedigt ze. Toen het Oostenrijksche dra ma gebeurde, meenden de tegenstanders van het fascisme dat zich eindelijk een goede gelegenheid voordeed om den eenen totali- tairen staat tegen den anderen op te zetten en hun solidariteit te breken door een schok, welke laat ons dit tot de beroeps pacifisten zeggen het voorspel zou zijn geweest van een nieuwen wereldoorlog Deze berekening der democratieën, loges en Derde Internationale was onjuist. De verwachting was kinderlijk en beleedigend, omdat zij aan ons karakter en ons politiek inzicht te kort deed. „Het uur is thans gekomen", zoo besloot Mussolini, „van hetgeen men zou kunnen noemen het op de proef stellen van de as RomeBerlijn. Welnu, de Duitschers weten dat de as geen diplomatiek maaksel is, het welk alleen doeltreffend is voor normale gelegenheden, doch dat zij zich vooral hecht heeft betoond in dit uitzonderlijke uur in de geschiedenis van Duitschland en van Europa. Twee naties, welker formatie parallel liep, zooals zij ook één zijn in haar analoge politieke en levensbeschouwing, kunnen gezamenlijk opmarcheeren ten einde onze bewogen wereld een nieuw evenwicht te geven, dat ten slotte een vreedzame en vruchtbare samenwerking der beide volken zal mogelijk maken. Het nat.-soc. blad „Telegraf" meldt, dat de Weensche fabrikant Reitlinger en zijn dochter zelfmoord hebben gepleegd op zijn bezitting Jenbach. Reitlinger is langen tijd voorzitter van den bond van Tiroolsche industrieelen geweest. Ook Bayer, hoogleeraar aan de uni versiteit te Innsbrück en zijn dochter hebben de hand aan zichzelf geslagen. Freud gearresteerd? De Weensche correspondent van de „Paris Soir" meldt, dat prof. Sigmund Freud, de vader der psycho-analyse, prof. Loewi, winnaar van den Nobel prijs, en prof. Neuman, de bekende chi rurg, die verleden jaar geweigerd zou hebben Hitier te opereeren, gearresteerd zouden zijn. De Kaerntnerstrasse, een der drukste win kelstraten van Weenen, was gisteren het tooneel van een anti-semietische agitatie, die herinnerde aan de gebeurtenissen op den Kurfuerstendamm te Berlijn in 1935. Groepen van zeer jeugdige personen, die het hakenkruis op armbanden droegen, vie len Joodsche kooplieden lastig. Zy trokken door de straten onder het geroep van „dood aan de joden". Zij besmeurden de winkel ruiten en puien met bruine verf en schre ven er „Juden" op. Een van uur tot uur aan groeiende menigte stond onverschillig toe te zien. De politie greep niet in. Oostenrijk werd onder de financieele v oog dy van den Volkenbond gesteld. Mussolini gaf daarna een overzicht van de ontwikkeling van Oostenrijk op nenlandsch politiek gebied tot het nat\o- naal-socialisme aan de macht kwa 1933 nam het nationaal-socialisme het be wind in Duitschland in handen. In Maart van datzelfde jaar heeft Dollfuss zyn re geering vernieuwd, maar hy noe Oostenrijk een christelij'ken onafhai. e j ken, doch Duitschen staat. De strijd gon tusschen de regeering en de na - naal-socialistische beweging. Dollfuss w in 1934 gedwongen een revolte te onder drukken; enkele maanden later deed zi de nationaal-socialistische Putsch voor. „Ik beval toen" aldus de Duce „dat vier divisies van het gebied der Boven-Adige naar den Breniner werden gestuurd: een daad van ele mentaire voorzorg met het oog op onvoorziene bloedige gebeurtenissen, waarvan men de mogelij ke draag - Alkmaar, 17 Maart. Er is een nieuwe kaart van Europa ge komen, een kaart, die er onheilspellend uitziet. Dat hebben wij te danken aan de Anschluss, aan de vergrootimg van het Duitsche rijk. Nu zou het op zich zelf als wij even vergeten, op welke wijze Duitschland ver groot is no; niet zoo erg bedenkelijk zijn, dat de Duitsch-Oostenrijksche grens niet meer bestaat en dat de Rijn gedegra deerd is tot de tweede rivier van Duitsch land (de Donau is thans „de grootste Duitsche rivier"!), als wij alleen te maken hadden met de grenzen „an sich." Er is echter meer. Warneer men een kaart van Europa bekijkt, waarop niet alleen de grenzen der landen staan aange geven, maar waar tevens de volkeren, die zich één gevoelen, zijn geschetst, dan wordt de toestand minder prettig. Dan zien wij in het Westen, dat een deel van België en geheel Luxemburg Duitsch spreekt en dat een belangrijk percentage der bevolking daar Duitsch is. Datzelfde zien wij meer Zuidwaarts op Fransch grondgebied, en bij Bazel naar het Oosten gaande in Zwitserland. Wij kunnen gevoegelijk aannemen, dat het Duitsch-sprekende Zwitserland geen behoefte gevoeld aan een Anschluss, daar voor is het nationaliteitsgevoel van den Zwitser te sterk, daarvoor voelt hij zich te na aan zijn eigen land, Zwitserland, dat met Duitschland slechts zijn taal gemeen heeft. Wat het Belgische gedeelte betreft, her inneren wij slechts aan de onlusten te Eupen, nu twee of drie dagen geleden. En wat het Fransche deel betreft, ook daar behoeven wij ons voorloopig niet erg on gerust over te maken. Echter, dan, als wij Zwitserland gepas seerd zijn, komt er een warwinkel. Daar ligt het Oostenrijksche en het Italiaansche Tirol. Het eerste deel kan gerust zijn: het is by het groote Duitsche rijk gevoegd. Maar het tweede deel? Men weet, dat de Tirolers al reeds aan Hitier gevraagd heb ben, om dit Italiaansche gebieu weer tot het echte Tiroolsche toe te voegen. Wat logisch gesproken ook zoo behoorde te zyn. Zie daar dus een punt op de kaart, waar moeilijkheden kunnen ontstaan, al zal Hitier er weinig voor voelen, om kwestie te maken met den Duce. Er is echter een nog veel moeilijker ge val: Ten Zuid-Oosten van het oude Duitschland ligt Tsjecho-Slowakije. De huidige toestand is zoo, dat de helft van dit land en wel het deel, waarin de hoofd stad Praag ligt, wordt begrensd door het groote Duitsche rijk. En bovendien hier komt het op aan! een zeer breede, vele kilometers tellende straal van het Tsje chisch gebied wordt bewoond door Duit schers. Het is een zeer belangrijke min derheid en men weet, hoe die minderheid zich roert. Ziet, dat is een der gevaarlijks* vulka nen van Europa: de zeer breede Tsjechi sche rand, waar vrijwel niets dan Duit schers wonen. Het zijr: de z.g. Sudeter Duitschers en ieder, die de kranten der laatste dagen (men zie bijvoorbeeld slechts ons n mmer van gisteren!) gevolgd heeft, weet, hoe die minderheid actief ge worden is. Dan is er Duitschland's Oostgrens. Daar is de situatie nog veel ingewikkelder. Polen en Dantzig bezitten groote groe pen Duitschers, die uiteraard aan de gren zen wonen en die natuurlijk ook graag tot het groote Duitschland zouden willen be- hooren. Verder naar het Oosten ligt daar nog Oost-Pruisen: geheel van het overige Duitschland afgescheiden en Oostwaarts weer begrensd door Litauen. Men begrijpt welke moeilijkheden daar te verwachten zijn in deze tijden van on rust, in deze tijden van Duitsch succes, waardoor alle Duitschers waar zy ook wonen een sterk machtsindee gekregen hebben. Wij willen hier verder over de kaart der Duitschers niet uitwijden, het was slechts onze bedoeling, eenig idee te geven van de aigemeene situatie. Keeren wy dan nu terug tot de feiten van den dag! Mussolini heeft gisteren in de Italiaan sche Kamer een rede gehouden, waarin hij het standpunt van Italië t.a.v. de ge beurtenissen m Midden-Europa heeft uit een gezet. Uit deze rede blijkt, dat Schuschnigg nimmer op den steun van Italië heeft mogen rekenen. Belangrijker dan de rede van Mussolini lykt ons echter het debat in het Engelsche Lagerhuis. De regeering heeft bloot gestaan aan zeer felle aanvallen van de zijde der oppositie, die de regeering grove nalatig heid, althans groote slapheid verweet in haar beleid der buitenlandsche politiek. De kwestie ging niet direct over Midden- Europa, dan wel over den toestand in Spanje. In Spanje toch hebben de troepen van Franco de laatste dagen enorme vorde ringen gemaakt, die zelfs abnormaal ly- ken. Direct na die successen doken in tal van landen berichten op, als zou Franco juist nu weer groote versterkingen uit Duitschland en Italië ontvangen hebben, versterkingen wat betreft materiaal en wat betreft manschappen. Nu ging het in het Engelsche Lagerhuis in hoofdzaak om het volgende: de Brit- sche regeering wil onderhandelen met Italië, maar heeft vooraf bepaald, dat Ita lië voor en tydens deze onderhandelingen geen troepen meer naar Spanje zou zen den. Is dit nu gebeurd Ja, zegt de Engelsche oppositie! Neen. beweert Chamberlain en hij verduidelijkte dit: De Italiaansche troepenverplaatsingen betreffen uitslui tend die troepen, die al lang in Spanje zijn. Wat de gebeurtenis in Midden-Europa betreft, er heerscht in Engeland een groote ongerustheid over de positie van Tsjecho- Slowakije. Attler heeft Chamberlain het vuur na aan de schenen gelegd. Eerst vraagt hy, waf Engeland zou doen, als Tsjecho-Slowakije door Duitschland werd aangevallen. Chamberlain gaf geen ant woord. Toen vroeg hij, of de Engelsche buitenlandsche politiek veranderd was. Al weer weigerde Chamberlain te antwoor den. Met deze onzekerheid moet het Engel sche volk en diens afgevaardigden het voorlo pig doen. ZIJ, DIE ZICH MET 1 APRIL VOOR MINSTENS DRIE MAANDEN OP DIT BLAD ABONNFFREN, ONTVANGEN DE TOT DIEN DATUM VER SCHIJNENDE NUMMERS FRANCO EN GRATIS. Hitier is gisternamiddag in Berlyn teruggekeerd en daar door een enorme menschenmenigte ontvangen. Op het Tempelhof werd hij door Göring en de andere ministers begroet en daar heeft Göring hem de volmachten teruggege ven, welke de rijkskanselier hem had verleend, voor dat deze naar Oostenrijk vertrok. Officiëel wordt meegedeeld, dat de president van den Duitschen Rijksdag, generaal Göring, den Duitschen Rijks dag tegen Vrijdag a.s. des avonds 8 uur heeft bijeengeroepen. Wat gebeurt er op het oogenblik in Oost-Europa? Men weet, dat er een ernstig Poolsch- Litausch conflict is uitgebroken en hoe wel er op het oogenblik geruststellende berichten zijn binnengekomen, kan toch niet ontkend worden, dat de situatie verre van rustig is. Immers, volgens Reuter, zouden twee Poolsche legerafdeelingen te Wilna ge concentreerd zijn. Daar kan dus van alles uit voort vloeien. Beek te Warschau terug. Minister Beek is gistermiddag te Warschau teruggekomen. Hy had direct een bespre king met president Moscicki, maarschalk Smigly-Rydz, minister-president Sklad- kowski en den vice-premier Kwiatkowsky. Hoewel nog geen enkel communiqué dien aangaande werd uitgegeven, verklaren goed ingelichte kringen dat Beek een uiteenzet ting gaf van zyn reis naar Rome en over den Europeeschen toestand in het algemeen. Verder werd het Poolsch-Litausche con flict besproken. Men meent te weten, dat geen enkele nota of ultimatum aan Litauen werd gericht. En in sommige kringen te Warschau verwondert men zich over de in het buitenland verspreide geruchten over de Poolsch-Litausche betrekkingen. De regee- ringsgezinde pers wijst er op dat het doel van de tegenwoordige Poolsche politiek het opklaren van den toestand tusschen Kowno en Warschau is om zoo spoédig mogelijk tot herstel der normale diplomatieke betrek kingen te komen. Niettemin heeft de parlementsfractie van de nationale eenheid een motie aangenomen, waarin gezegd wordt, dat men op alle ge beurlijkheden voorbereid is. Een Litausche uiteenzetting. In officieele Litausche kringen verklaart men, dat uit het onderzoek buiten twijfel is komen vast te staan, dat de Poolsche sol daat op Litaqsch gebied is getroffen, nadat hy het eerst op een Litausche politiebe ambte had geschoten. De hinderlaag, waar over het Poolsche officieele communiqué spreekt, is pure fantasie. De Litauers respecteeren steeds de grens, hetgeen van de Polen niet gezegd kan worden. Litauen heeft niet het initiatief tot anti-Poolsche propaganda genomen: het heeft zich beperkt tot het weerleggen van de aanvallen, door de Poolsche pers en radio tegen Litauen gericht. Te Kowno is medegedeeld, dat men nog geen antwoord heeft op het aan Polen ge dane voorstel tot instelling van een commis sie van oorzaak, dat 14 Maart is gedaan. De reactie te Parijs. De ontwikkeling van het Poolsch-Litau sche conflict wordt te Parijs met te meer aandacht gevolgd, omdat volgens berichten uit Berlyn de Poolsche regeering het voor nemen zou hebben tegenover Kowno dezelf de methoden toe te passen, die Hitier ten aanzien van Oostenryk gevolgd heefL Het behoeft geen betoog, dat men hier op een minnelijke schUkM w,^h uit, dut IÏÏ"'vTv«XV<<p -f

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1