dagblad voor alkmaar en omstreken. De onrust in Europeesche landen Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het gebeele Rijk 2.50. Losse anmraers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VERTE NT IEN: Van 15 <*egels f 1.25, elke regel meer f 0 25. groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franct aan de N. V. Boek- en W«n<fels<frtik- kerij v/h. HERMS COSTER ZOON. Voordam C 9, postrfiro 37060 Telel 3320. redactie 3330. 140e Jaargang De verschrikkingen van den oorlog in de lucht. MAATREGELEN IN WEENEN. De algemeene toestand. a Het Litausche kabinet neemt ontslag. Gevechten in Palestina. Moeilijkheden in de Engelsche regeering. Eden en Churchill zouden spoedig weer minister zijn I ALKMAARSGHE COURANT. D" nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Spanje en Duitschland blijven nog altijd belangwekkend voor ons. In het eerste land woedt nog steeds de bur geroorlog, in het tweede voltrekt zich de Anschluss meer en meer. Wij zullen hier het belangrijkste nieuws uit beide landen vermelden en dit overzicht dan besluiten met het weergeven van de Italiaansche opvat tingen over den luchtoorlog, een onder werp, dat in de belangstelling van iedereen staat. Wat dan de Anschluss betreft, na een week van vacantie zullen de scholen in Weenen vandaag weer open gaan met een herdenking van de nazi-overwinning. Er zullen geen Joodsche onderwijzers meer zijn en de Joodsche kinderen zullen pas morgen weer naar school mogen. Zij zul len dus geen getuige zijn van de herden king der overwinning. Bovendien zal er op de scholen voortaan niet meer begonnen worden met een gebed. Dit is bekend gemaakt door dr. Fritz, den nieuwen minister van onderwijs. Slechts één krant in Weenen publiceert het bericht, dat de scholen niet meer zullen beginnen met een gebed, waarschijnlijk om het or thodox-katholieke deel van de bevolking van Oostenrijk op het platteland niet het hoofd te doen schudden. De bevolking van Weenen was niet bijzonder orthodcx-katho- liek en zal dit weinig kunnen schelen. Dr. Fritz zeide, dat het geloof in de kerken gerespecteerd zou worden, maar dat niet meer toegestaan zal worden, dat de kerk zich op de school met de politiek bemoeit. Alle platen en bustes, welke herinneren aan de vroegere misdadige Oostenrijksche regiems, zijn uit de schoolgebouwen verwij derd en het onderwijs wordt voortaan ge baseerd op de bekende nationaal-socialis- tische ideeën en op het „Führerprinzip". De nieuwe burgemeester van Weenen, dr. Neubacher, wiens doel het is van Weenen een „Hamburg van Midden-Europa" te maken, ontving de vertegenwoordigers van het Weensche bedrijfsleven en zeide, dat hij niet verwachtte de gewezen „roode" ar beiders van Weenen met woorden te kun nen overtuigen, maar dat hij dit wilde doen met daden. Dr. Neubacher is zijn campagne onder de arbeidersklasse begonnen met afschaffing van de rijwielbelasting, welke zeer impopu lair was, en met de belofte den prijs van het gas te verlagen. De „gouwleider" voor Oostenrijk, Buer- ckel, heeft aangekondigd, dat vijf millioen mark beschikbaar zal worden gesteld voor arbeiderswoningen. De kranten publicee- ren dit bericht met een ophef alsof Weenen met zijn schitterende socialistische kazer newoningen voor arbeiders nooit van „op ruiming van krotwoningen" had gehoord. Voor den derden keer in vier dagen tijd hebben nazi-autoriteiten en politie gewaar schuwd tegen 't optreden van plunderaars. De politie laat speciale auto's rondrijden om plunderaars op heeterdaad te betrappen en de bevolking wordt opgewekt onmid dellijk telefonisch te waarschuwen zoodra iemand de woning binnendringt. De nazi autoriteiten verklaren, dat de plunderingen worden verricht door communistische pro vocateurs in de uniform van nazi's, maar het is wel vreemd, dat er tevens een offi- cieele order is uitgevaardigd, dat alle zaken welke in de afgeloopen dagen door nazi's zijn gerequireerd, bij de politie aangegeven moeten worden met een rapport om welke reden de requisitie is geschied en op welke wijze zij is geschied. Gerequireerde auto's moeten in een speciale garage van de po litie te Weenen worden afgeleverd. Men ziet thans geen troepen en tanks en vrachtauto's meer Weenen binnenrijden. Het grootste deel van de Duitsche troepen is ingekwartierd in kleine provincieplaat sen. De plattelandsbevolking schijnt goed met de Duitsche soldaten te kunnen op schieten. Militaire veldkeukens hebben gisteren voedsel in de arme wijken van Weenen verdeeld. De opwinding is veel verminderd en de Oostenrijkers beginnen eenig idee te krijgen van het Duitsche nationaal-socialisme, waarvan zij tot nog toe weinig of niets wisten. In het algemeen verwachtte men, dat het nationaal-socia lisme in Oosenrijk een wat verwaterde edi tie zou zijn, maar thans blijkt, dat het precies hetzelfde zal zijn als dat in Duitsch land. De eenige verschillen, die nog be staan, zijn te wijten aan gebrek aan tijd van invoering. Het anti-semietische weekblad der Stür- mer is thans, evenals in Duitschland, aan de hoeken van de straat aangeplakt in vuur rode kijkkastjes, ter voorlichting van de Weeners. Ambtenaren, die ongehuwd zijn, moeten zes documenten overleggen en ge huwde ambtenaren twaalf, om de zuiver heid van hun bloed te bewijzen. Luchtoorlog in Spanje. In Spanje woedt den laatsten tijd in hevige mate de luchtoorlog, die honder den slachtoffers eischt. Vooral Barce- lona heeft veel van de vliegtuigaanval- len te lijden. Toch werden gisteren een paar bom bardementsvliegtuigen met succes be streden door een jager van de regee ring, die er een neerschoot en een ander verdreef. Van meer direct belang is echter de bui- tenlandsche hulp aan generaal Franco. De Spaansche ambassade te Londen heeft gis teravond een communiqué gepubliceerd, waarin werd meegedeeld, dat groote hoe veelheden oorlogsmateriaal en talrijke des kundigen uit Duitschland en Italië naar Franco zijn gekomen en dat deze „aanvoer" nog steeds doorgaat. Een dezer schepen bracht veertien vecht- wagens en twaalf jachtvliegtuigen. Twaalf Maart zijn zes Heinkel bombardements vliegtuigen te Melilla aangekomen en door gevlogen naar Spanje. Vier Maart zijn vier escadrilles Heinkel bombardementsvliegtui gen over Frankrijk naar Palma gevlogen om deel te nemen aan het offensief in Ar- ragon. Deze toestellen maken thans deel uit van het Duitsche „Condor"-legioen, dat bovendien beschikt over twee groepen jachtvliegtuigen en vier escadrilles Messer- schmidt jachtvliegtuigen, twee escadrilles Heinkel 51, twee escadrilles Dornier 17 en een escadrille Heinkel 45. Commandant van het Condor-legioen is generaal Veidt, de onder-commandanten zijn Neudorfer, Her- mann, Scholz, Schroeder, Fischer en Ziel- berg, allen officieren van de Duitsche lucht macht. De Italiaansche strijdkrachten werden in groepen van 800 *ot 1000 man, in totaal vijftien duizend man, te Cadix en de ove rige zuidelijke havens aan land gezet. Bo vendien zijn in de afgeloopen dertig dagen driehonderd Duitsche en Italiaansche vlie geniers aangekomen. Aan het hoofd van de Italiaansche troepen staan de generaals Berti en Francisci. In het communiqué worden vervolgens de namen van de Italiaansche ondercommandanten genoemd. De Duitsche en Italiaansche luchtmacht beschikt over 150 Fiatvliegtuigen no. 32, honderd Savoia 81, dertig Stormi, veertig Romeo, veertig Junkers, veertig Heinkels en veertig Dorniervliegtuigen. De rest van de luchtmacht, nog ongeveer zevenhonderd toestellen, bestaat uit Messerschmidt toe stellen en Savoia-watervliegtuigen. De verschrikkingen van den luchtoorlog. „Het grondbeginsel van de militaire opleiding is een oorlog met de snelle beslissing". Ziedaar de verklaring van generaal Alkmaar, 22 Maart. Wij hebben ondanks alle rumoer rond om het land, dat er toch feitelijk ten zeerste by geïnteresseerd was heel weinig uit Zwitserland gehoord over de eventueele ge volgen van de Anschluss. Maar gisteren heeft de Zwitsersche bondsraad bij den aan vang der parlementszitting een verklaring afgelegd over de neutraliteit van het land. In deze verklaring werd met een zinspe ling op de verdwijning van Oostenrijk o.m. gezegd: „De wijziging, welke de politieke kaart van Europa dezer dagen heeft onder gaan, kan niet een verzwakking van de po litieke situatie van Zwitserland tot gevolg hebben. De onafhankelijkheid en de neutra liteit van het eedgenootschap blijkt integen deel meer dan ooit onontbeerlijk te zijn voor de handhaving van het Europeesche even wicht. Van alle zijden werden ons op dat punt plechtige verzekeringen gegeven. De waarde daarvan is onbetwistbaar. Geen on zer drie buurlanden kan verlangen of wen- schen, dat Zwitserland verdwijnt. Geen hunner bedreigt onze democratische staats instellingen, die een der voornaamste rede nen van bestaan zyn van het eedgenuo - schap en zijn 22 kantons. Ht is een eeuwenoude missie van Zwitser land in Juropa en in het belang van allen de doorgangen van de Alpen te bewaken. Zwit serland dekt en beschermt de vitale deelen der grensgebieden van zijn buren. De wil van het Zwitsersche volk deze missie te ver vullen en zyn onafhankelijkheid te doen eer biedigen ten koste van zijn bloed is unaniem en onwrikbaar. Zwitserland houdt zich van büitenland- «che twisten afzydig. Iedere aanval tegen de onschendbaarheid van onzen bodem zou een ver8chrikkelijke misdaad beteekenen tegen het meoschenrecht. De uit de gebeurtenissen te trekken les laat geen erAelen twijfel over. 0n» pogingen onze volledige neutraliteit te doen erkennen, moeten worden voortgezet en ten «inde worden gebracht. Inderdaad moet iedere mogelijke dubbelzinnigheid te dezen opzichte worden weggenomen. Bovendien is het noodig, dat wij er naar streven met ieder onzer buren en in dezelfde mate correcte en vriendschappelijke betrek kingen te onderhouden. De strijd, welke in het buitenland wordt geleverd tusschen te gengestelde politieke stelsels gaat onzen staat niet aan. Ieder volk is vrij zich zijn eigen binnenlandsche regiem in te stellen. Het Zwitsersche volk is vereend en moet vereend blijven in den wil zich te verdedigen tegen wien ook en tot den laatsten ademtocht voor het onvergelijkbare vaderland, dat God ons heeft gegeven. Laat ons in deze tijden steeds dieper weten door te dringen in de missie, welke de Voorzienigheid ons heeft toege kend. Laat ons bewijzen, dat een democratie als de onze het regiem is van gedisciplineer de vrijheid en dat niemand de hechtheid van de federale banden zal kunnen verbre ken. Het was duidelijke taal, die gesproken werd en deze verklaring doet sympathiek aan. Geen wonder dan ook, dat geheel Zwit serland er van harte mee instemde. Wij gelooven, dat Zwitserland met zyn eigenaardige en toch zoo belangrijke positie, zich niet ongerust behoeft te makey. Chamberlain zal Donderdag in het Engel- sche Lagerhuis een verklaring afleggen over de buitenlandsche politiek. Wat hij zal zeg gen, is natuurlijk nog niet bekend, maar juist daarom zit er een zekere spanning in het wachten. Het schijnt evenwel, dat de Tsje chische aangelegenheid interessant kan wor den. Gemeld wordt in dit verband, dat de Engelsche regeering deze kwestie uit twee oogpunten wil aanschouwen: een politiek en een strategisch. Het Engelsche kabinet zal moeten beslissen, of het voor Engeland mo gelijk zal zyn, een definitieve verbintenis tegenover Praag aan te gaan. In parlemen taire kringen is men er van overtuigd, dat Chamberlain geen enkele formeele ver plichting zal aanvaarden en alle ministers zyn het met hem eens, dat oen dergelijke verplichting niet gerechtvaardigd zou zijn door de omstandigheden van het oogenblik. Toch gelooft men niet dat Chamberlain een isolationistische verklaring zal afleggen. De premier zal dan de verplichtingen van Frankrijk ten aanzien van Tsjechoslowakye op den voorgrond stellen en de ernstige ge varen, welke in dat verband zouden voort vloeien uit een gewelddadig optreden tegen Praag. Daarbij zou hij dan tevens den wensch tot uiting brengen tot een accoord tusschen Praag en Berlijn op het stuk der minderhe den en men verwacht dat ook de Britsche diplomatieke dienst in dien zin zal werk zaam zijn. Ten aanzien van Spanje verwacht men geen belangrijke wijziging ten opzichte van de verklaringen door den eersten mi nister verleden Woensdag afgelegd. Een zeer merkwaardig bericht komt uit Brussel! Het liberale dagblad „Gazetta" al daar, dat verwijst naar een onlangs door Vandervelde over den toestand in Spanje ge schreven artikel, meldt, dat de regeering te Barcelona, overstelpt door de jongste ge beurtenissen en in het nauw gedreven door een voor haar wanhopig geworden situatie, zeer binnenkort er toe zou overgaan om de aansluiting van Catalonië by Frankrijk te verzoeken. Reeds deze week, of wellicht de volgende week zou dit voornemen verwe zenlijkt kunnen worden. Wij kunnen moeilijk dit bericht au serieux nemen, maar op zich zelf is het niet onin teressant. Wij denken hier aan wat wij de vorige week schreven over Catalonië: het zou mogelijk zyn, dat deze Spaansche pro vincie na de overwinning van Franco min of meer een vazalstaat van Italië zou worden Dat zou de Duitsche „belooning" aan Italië zijn, nadat dit zyn welwillende medewerking (door niets te doen!) verleend had bij de Anschluss! Catalonië by Frankrijk. Er zal nog heel wat water door de straat van Gibraltar vloeien, voordat het zoo ver is. Al gelooven wij gaame, dat het politieke inzicht der Catalonische bevolking eerder een aansluiting by Frankrijk zou wenschen dan onder toezicht te staan van Italië. Pariani, den Italiaanschen onderstaats secretaris van oorlog, die bovenstaande aanhaalde in zyn toelichting op de Italiaansche begrooting. Een ander stuk, de memorie van toelich ting op de Italiaansche begrooting voor de luchtmacht, huldigt de theorie, dat 'n over weldigende luchtaanval den weerstand van den vijand zal breken. De overwinning, al dus wordt gezegd, zal zyn aan den kant van hem, die zijn eigen bodem kan verdedigen door een bliksemsnel offensief in de lucht, dat den weerstand van den vijand zal bre ken op de vitale punten van zijn eigen ge bied. Een dergelijk offensief moet van het begin van den oorlog in de schaduw van zijn vleugels het kenmerk dragen van een macht, waartegen geen verdediging is opge wassen. In een komenden Europeeschen oorlog, welke onvermijdelijk een wereld oorlog zal worden, zal de luchtmacht de voornaamste rol spelen welke den loop van den oorlog en van de geschiedenis bepaalt en beheerscht. Deze toelichting schuift de zienswijze van de Britsche militaire critici ter zijde, dat de luchtmacht in Spanje niet aan de verwach tingen zou hebben beantwoord. De oorlog in Spanje is een burgeroorlog, waarin men van de zijde van Franco tracht de over winning te bereiken met een minimum van bloedvergieten en verwoesting. Deze bur geroorlog verschilt hemelsbreed van den onbeperkten oorlog, welke onvermijdelijk zou voortvloeien uit een volkerenbotsing in een algemeenen oorlog, waarvan het be staan en de ondergang van naties, de over- heersching of de slavernij van heele volken zouden afhangen. Als de luchtaanval ook maar een oogenblik zich van zijn beperkin gen vrijmaakt, gelijk dezer dagen te Bar celona, wordt haar actie gevoeld in het heele vijandelijke kamp. De schrik, welken hy verwekt ter plaatse, waar hij treft, ver spreidt zich en vindt zelfs weerklank buiten de grenzen van de vechtenden. Ook in China gaan de beweringen over het ontoereikende van het luchtwapen niet op. De groote steden zijn niet met den grond gelijk gemaakt, omdat de invaller zoozeer verzekerd is tenslotte de overwin ning te zullen behalen, dat hij genoegen er mee kan nemen, zoo weinig mogelijk te ver nielen. Bij een internationalen oorlog zullen heele volken, en niet alleen vijandelijke strijd krachten, worden gebroken. In de Kamer heeft generaal Valle, de onder-staatssecretaris voor de luchtmacht, nog gezegd, dat de overwinningen op het Baskische front in Spanje voornamelijk te danken waren aan de luchtmacht en dat de overwinning der rechtschen bij Teruel voor 75 pCt. daaraan te danken was. Hij merkte op, dat frontaan-allei slechts leiden tot stremming en rekking van het krijgsbedrijf en dat thans, nu heele bevolkingen in de vijandelijkheden betrokken worden, de meest logische wyze om den oorlog te „hu- maniseeren" bestaat in het doen van al het mogelijke om den oorlog zoo kort mogelijk te laten duren, al moet dc' ook nog zooveel kosten. De organisatie van de Italiaansche lucht macht is er thans heelemaal op gericht de eenheden te vergrooten. Italië is het eerst begonnen met eenheden grooter dan een groep en thans kan men al van luchtdivisies tot luchtcorpsen overgaan. Het eerste lucht- corps zal de wolken kiezen bij Hitiers be zoek aan Italië. Zoo'n korps, bestaande uit divisies bommenwerpers en jachtvliegtui gen, honderden bij elkaar, kan in 24 uur tyds van den eenen sector van het gevechts front naar den anderen gevoerd worden. Thans opereeren deze formaties nog met vliegtuigen met een lading bommen van één ton, een snelheid van 400 K.M. per uur en een radius van actie van 2000 K.M., maar spoedig zullen deze cijfers aanzienlijk over troffen worden. Het Litausche kabinet is afgetreden. President Smetona heeft echter ge weigerd dit aftreden te aanvaarden voor de eerste minister Tubelis, die ernstig ziek is en zich op het oogenblik in Zwitserland bevindt teruggekeerd zal zijn. Tubelis zou zich thans onver wijld naar Kaunas begeven. Joden en Arabieren slaags. In een afgelegen streek nabij de Libanee- sche grens hebben joodsche kolonisten een groote troep gewapende Arabieren na een verbeten strijd, die een half uur duurde, gisteravond teruggeslagen. Tijdens het ge vecht werd een jood gedood en een tweede gewond. Men gelooft, dat ook verscheidene Arabieren verwondingen hebben bekomen. Dit kan echter niet vastgesteld worden, aan gezien de gewonden door de terugtrekkende Arabieren meegekomen zyn. De joodsche kolonie, die door de Arabie ren overvallen werd, was eerst tijdens het weekend gevestigd en had nog geen naam. (Van onzen Londenschen correspondent). Londen, 20 Maart. Een rustige Engelsche Zaterdagmid dag. Ons Square, dat heel de week vol auto's staat, ligt geheel verlaten. De mede-bewoners van ons bescheiden flat gebouw zyn getooid in Buziau-pakken de country ingetogen om de tweede hands Londensche lucht uit hun longen te blazen en ze te vervangen door de frissche lucht van Surrey of Kent. Minister-president Chamberlain doet ook aan dezen uittocht mee. Hij heeft zyn som bere ambtswoning in Downingstreet voor het week-end verwisseld voor zijn buitenverblijf in Chequers. Terwijl de gewone burger zijn zorgen in de Metropolis achter laat om voor eenmaal de zorgelooze geneuchten van het land te genieten, wacht Chamberlain een zware taak. In het prachtige Buck zal hij na moeten denken over de moeilijke en opwindende week die achter hem ligt, en hij zal daar een beslissing moeten voorbreeiden die van veel belang zal zyn voor de verdere rich ting van de Britsche buitenlandsche poli tiek. Zyn positie in het kabinet en in de party is er door de gebeurtenissen van deze week niet op vooruitgegaan. De supporters van Eden verwijten hem dat hij nu al de failure van zijn politiek aan den Lyve ondervindt Vooral in de partij is veel critiek geoefend op zyn rede van Maandag j.L en op zijn niet- inmengingsverklaring van Woensdag. Oneenigheid in de regeering? De geruchten als zou er in de boezem van het kabinet oneenigheid bestaan over de te volgen politiek, werden deze week hoe langer hoe sterker. Deze geruchten vonden hun climax in een sensationeel bericht in het Londensch liberale avondblad „The Star", dat Donderdagavond niets meer of minder beweerde dan dat Chamberlain zijn Eerste-ministerschap zou verliezen en dat een nieuw kabinet zou gevormd worden met Churchill als eexste-minister, en Eden als minister van buitenlandsche zaken. Lloyd George werd zelfs als mogelijk minister genoemd. Het is duidelijk dat deze berichten ten sterkste overdreven waren. Als symptoon van de ontevredenheid is dit bericht echter wel kenmerkend. Het semi-officieele regee- ringsorgaan „The Daily Telegraph and Mor- ning Post" -zweeg als een graf over de on eenigheid. Dit wil echter niet veel zeggen, want bij de laatste crisis, die tot het ontslag van Eden leidde, heeft dit blad tot het laatste oogenblik de moeilijkheden ontkend. In verantwoordelijke conservatieve krin gen geeft men wel toe, dat er in het kabinet eenige oneenigheid bestaat over de te volgen politiek. Winston Churchill's magistrale rede van Maandag heeft daar niet weinig toe bijge dragen. Churchill, meer dan den officieelen oppositie-leider Majoor Attlee, heeft het kabinet van antwoord gediend. Zelfs gema tigde Conservatieven komen langzamerhand tot de overtuiging dat het jammer is, dat een zoo scherp en knap staatsman als Wins ton Churchill buiten het kabinet staat. Hoe graag men hem ook, in het licht der gebeur tenissen van deze week, in het kabinet zou zien opgenomen, de Conservatieven zijn ver standig genoeg om zich niet in een paniek stemming te laten brengen. Men wil Cham berlain een faire kans geven een en ander zelf te regelen. Het is dan ook totaal uitge sloten dat een beslissing in welken vorm dan ook geforceerd zal worden. Een nieuwe politiek. Men verwacht dat Chamberlain Woensdag in de wekelyksche kabinetszitting met een nieuw weldoordacht plan zal komen. In zijn mooie buitenverblijf zal hy dit week-end naar een oplossing zoeken die zijn politiek een nieuwen vorm zal geven. Men mag aan nemen dat zyn nieuwe politiek energiek en doelbewust zal zijn en dat hij het vertrouwen der partijoppositie hiermee zal terug winnen. Minister Chamberlain zelf beschouwt het vertrouwen, dat men in hem gesteld heeft, als een overwinning en een persoonlijk succes. Een vooraanstaand lid der Toryparty ver zekerde ons, dat Chamberlain alleen nog maar op een goede gelegenheid wacht om Churchill en Eden in zijn kabinet op te nemen. Een dusdanige kabinetsverandering zou het prestige van de regeering danig versterken. He» opnemen zou een geste zyn die in breeden kring gewaardeerd zou wor-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1