DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Stad m Omgeving,
sm
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 70 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Redevoering in den Poolschen senaat.
Het jongste incident.
140e Jaargang
De Duitsche Vrijheidspartij
opgespoord.
46 personen in arrest.
Johan Demaegt overleden.
Schrijver van het „Verloren
Hoeksken" in het Laatste Nieuws.
Nieuws iri 't kort.
Zernatto en Stockinger niet ^et militaire vliegveld
uitgeleverd. Ie Bergen.
De algemeene toestand.
ALKMAARSCHE COURANT.
Het incident tusschen Polen en Li-
tauen is formeel opgelost, doordat
Litauen het Poolsche ultimatum aan
vaardde.
Wü behoeven over de oorzaak van
het conflict hier niet nog weer een uit
eenzetting te geven, aangezien deze de
vorige week reeds uitvoerig gepubli
ceerd is.
Op het oogenblik moeten beide re
geeringen de maatregelen nemen,
welke noodig zijn voor een gezonde
samenwerking tusschen beide landen
en het dient gezegd, dat deze maat
regelen met bekwamen spoed ter hand
zijn genomen.
Intusschen heeft de Poolsche minister van
buitenlandsche zaken, Beek, in den Pool
schen Senaat een rede gehouden, die een
antwoord was op de interpellaties van Tu-
dakowski, en die betrekking heeft op de
jongste gebeurtenissen.
Beek heeft in die rede o.m. het volgende
naar voren gebracht:
Wat het incident zelf betreft, zal ik kort
zijn, want ondanks het dramatische karak
ter vormt het slechts een onderdeel van een
groot internationaal probleem. Ik zou ech
ter op twee punten willen wijzen. Een sol
daat van de grenswacht is gevallen. Wan
neer zijn bloed de overeenstemming tus
schen de twee naburen, Polen en Litauen
bezegelt, zal hij zijn leven gegeven hebben
voor een edele zaak. Bovendien moet de
wereld weten dat in Polen achter iederen
dienstdoenden soldaat de geheele staat
staat. Ik ben niet voornemens over het inci
dent zelf meer te zeggen.
Ik moet vaststellen dat in den loop van
de talrijke jaren, die vooraf gingen aan de
tegenwoordige gebeurtenissen de Poolsche
regeering geen enkele gelegenheid heeft
veronachtzaamd en alle middelen te baat
heeft genomen om de abnormale en later
gevaarlijke betrekkingen met Litauen beter
en redelijker te maken.
De constateering van het feit dat wij alle
te onzer beschikking staande diplomatieke
middelen om den vroegeren staat van zaken
te verbeteren uitgeput hebben, viel samen
met de periode waarin de instellingen en
methoden van het internationale leven,
welke gedurende een langen tijd de nor
male diplomatie aanvulden, een aanmerke
lijke inzinking ondergingen. Door de opvat
tingen van onze regeering te stellen tegen
over de toenemende nervositeit die het ge
volg was van een dergelijke ontwikkeling
van den algemeenen toestand, heb ik her
haaldelijk aangegeven dat aan den eenen
kant de behoefte tot overeenstemming tus
schen de staten bestond, in het bijzonder
voor wat ons betreft tusschen de staten van
Europa en dat aan den anderen kant het
oude procédé stond, het eenvoudigste dat
toch zijn doelmatigheid bewezen heeft, ik
bedoel het rechtstreeksche contact langs
diplomatieken weg.
De grootste bezorgdheid constateerden
wij toen, dat, en dit was een uniek geval in
Europa, dit procédé niet van toepassing
was op een van onze naburen, d.w.z. niet
tusschen ons en Litauen gebruikt kon wor
den. Deze afwezigheid van een eenvoudig
ste internationale taal was niet alleen bui
tengewoon gevaarlijk maar verlamde ook
de normale betrekkingen van dagelijksche
nabuurschap tusschen onze beide staten.
Toen wij ons daarom bevonden in de ern
stige spanning der laatste dagen, was het
eerste wat gedaan moest worden, nagaan
waar de bron zich bevond van deze gevaar
lijke belemmering, die goede betrekkingen
met onzen nabuur onmogelijk maakte, ten
opzichte van wien wij a priori geen enkel
gevoel van vijandschap voelden. Het ant
woord op deze vraag was duidelijk: het ge
brek aan rechtstreeksche besprekingen
vormde de oorzaak van de kwaaL De con
clusie was niet minder duidelijk: dit pro
bleem dat beslissend was voor onze toekom
stige houding, moest worden aangesneden.
De huidige toestand.
Zooals gij weet zijn op 19 Maart diploma
tieke betrekkingen met Litauen aange
knoopt. Wij zijn bezig met de technische
werkzaamheden, die ten doel hebben er de
practische uitvoering van te verzekeren.
Zoo is de toestand op het oogenblik.
Allen die zich in Polen interesseeren voor
de ernstige problemen van ons nationale
leven, zullen zich afvragen wat dat zal op
leveren, wat de latere loop der dingen zal
zijn. Van verschillende kanten krijgen wü
verschillende meeningen en plannen te
hooren, wü zullen zeker ook kritiek te
hooren krijgen van personen die zich af
vragen, waarom wü deze toekomst niet dui
delijker hebben afgebakend.
Wat dit betreft moeten wij terugkeeren
tot zekere beginselen en tradities van de
Poolsche politiek. Wanneer wü de zaken
rustig beküken, weten wij dat in iedere
internationale actie op zün minst twee par-
tüen zün. Nu willen wü met de andere
partü tot overeenstemming komen, weder-
keerig. Wü willen in onze actie optreden
in overeenstemming met de andere partü
en niet tegen haar. De Poolsche politiek
kan zich van dit doel niet laten afkeeren.
Noch door haar overwegingen van gevoel,
noch door opgewondenheid van de open
bare meening al is die volkomen gerecht
vaardigd, het eenige werkelijke gevaarlüke
element zou zün een gebrek aan goede wil
van den kant van Litauen. Ik wil niet ver
onderstellen dat in de nieuwe phase der
betrekkingen tusschen Polen en Litauen
wü voor dit gevaar zouden kunnen komen
te staan. Wij zouden in ons verleden een
groot aantal elementen kunnen vinden, die
invloed zouden kunnen uitoefenen op een
welwillende bestudeering van het Poolsch- -
Litausch probleem. Laat ons echter het ver
leden historie laten blüven. Van het stand
punt der tegenwoordige werkeüjkheid zal
het voldoende zijn eenvoudig te constatee-
ren, dat het Litausche volk zijn eigen staat
geschapen heeft en dat dat zijn goede recht
is Zoo is het ook met het recht dat het Li
tausche volk heeft de politiek te voeren, die
het wil, op voorwa*de echter dat dit wer-
kelük zün eigen polftiek is. En wanneer wü
erin slagen onze na&iurschappelijke betrek
kingen te vestigen op de grondslagen van
een wederkeerige welwillendheid en van de
eerbiediging der algemeen in het inter
nationale leven aanvaarde normen en ge
bruiken zal Polen dit zeker met een werke
lijke voldoening begroeten. In dien zin is
de weg geopend.
De Duitsche geheime staatspolitie is er
in geslaagd de z.t, Duitsche Vrijheids-
party op te sporen, welke per radio anti-
nationaal-socialistische mededeelingen uit
zond en pamfletten verspreidde. 46 perso
nen, mannen en vrouwen, zün gearres
teerd. Volgens een inlichting uit be
trouwbare bron zullen zij voor de volks
rechtbank moeten verschünen.
Tot de gearresteerden behooren twee
uitgevers, een vroegere afgevaardigde van
den rüksdag en eenige burgerambtenaren,
die beschuldigd worden van hoogverraad
en ter dood kunnen worden veroordeeld.
Met leedwezen heeft men in breede
kringen in Vlaanderen heden het overlüden
vernomen van Johan Demaegt, den sympa
thieken, ook in Nederland, waar hü tüdens
den oorlog vertoefde, bekenden medewer
ker van het Laatste Nieuws.
Johan Demaegt was een vaardig letter
kundig criticus, doch verwierf vooral naam
als schrüver van de afwisselende humoris
tische, romantische en sentimenteele stuk
jes, die dag in dag uit sedert jaren onder
het „Verloren Hoeksken" in het Laatste
Nieuws verschenen zijn. Een aantal van
deze „Hoekskens", die hü onderteekende
als A. Rammah werden onlangs in boek
vorm uitgegeven. Aan deze „Verloren
Hoekskens" in het Laatste Nieuws waren
tüdens de oorlogsjaren „Vlaamsche Hoek
jes" in de Middelburgsche Courant vooraf
gegaan.
Johan Demaegt, die den leeftüd van 61
jaren bereikte, overleed te Halle.
(Msb.)
Een nieuw vaccine tegen gele koorts.
De Rockefeller Foundation in de V.S.
deelt mede, dat men den proef genomen
heeft met een nieuw vaccine tegen gele
koorts. In Brazilië zün 38.000 personen met
het vaccine ingeënt en in Columbia 2000.
De resultaten waren uitstekend.
Wervelstorm eischt zestig dood en. - Bü
een wervelstorm, die de drie dorpen Jhau-
tala, Kalamapoer en Kadamichar geteisterd
heeft, zyn, naar gemeld wordt, zestig per
sonen om het leven gekomen en honderden
gewond, terwül groote materieele schade
werd aangericht. Honderden stuks vee zijn
omgekomen.
Kleine nazi's spelen „Oostenrijkje". -
Een nieuw spel heeft bü de Duitsche jeugd
ingang gevonden. Het heet „Oostenrijkje"
en wordt als volgt gespeeld:
De kinderen verdeelen zich in twee par
tü en en worden gescheiden door een streep,
welke de Duitsch-Oostenrijksche grens voor
stelt. De knapen, die de Duitsche troepen
uitbeelden, trekken in paradepas met ha
kenkruis-vlaggetjes naar de grens. Daar
worden zün ontvangen door een groep kna
pen, die hun den nazigroet brengen. Onder
gejuich omhelzen zij elkaar en marcheeren
gezamenlük verder.
Een toeschouwer, die een der jongens ge
heel alleen zag staan, en hem vroeg, waar
om hü niet medespeelde, kreeg ten ant
woord: „ik speel wel mee, ik ben Schusch-
nigg".
Groote dorpsbrand. - Honderden ge
zinnen zün dakloos geworden door een brand
in het Tsjechische dorp Iznia. Twee kinderen
kwamen in de vlammen om, en 80 woningen
werden vernield.
Arabier ontvoerd. - Een Arabier, Fares
genaamd, die men in Palestünsche Arabi
sche kringen ervan verdacht spionnage te
vlegen ten gunste van Engeland, is tezamen
met zün chauffeur op een rit door het
district Akko door Arabische benden ont
voerd. Het onmiddelük door politie en mili
tairen ingestelde onderzoek heeft tot dus
verre nog geen resultaat opgeleverd. Men
vermoedt, dat Fares en zün chauffeur om
het leven zün gebracht.
Omtrent de ontvoering zelf is het volgende
bekend geworden: Toen de Arabische bende
leden trachtten de auto van Fares aan te
houden, opende hü onmiddellyk het vuur op
zün aanvallers, waarbü een hunner werd
gedood. Fares vluchtte daarop in een kof
fiehuis in het nabügelegen dorp. Hier werd
hü geruimen tüd belegerd, tenslotte gevan
gen genomen en weggevoerd.
Alkmaar, Donderdag.
Het agentschap Ceteka meldt uit
Praag, dat zü is gemachtigd met klem
tegen te spreken, dat de vroegere Oos
tenrüksche ministers Zernatto en
Stockinger aan de Duitsche politie zou
den zün uitgeleverd, zooals zekere bui
tenlandsche bladen hebben bericht.
Alkmaar, 24 Maart.
Er is nog al tüd betrekkelük weinig be
kend geworden over de positie der geeste
lijken in het ingely'fde Oostenrük. Natuur-
lyk mag verwacht worden, dat ook in dit
opzicht Oostenrük geheel gelükgeschakeld
zal worden, zoodat ook daar de kerkstrijd
zal ontbranden.
Van groot belang is dit alles voor de
katholieken die zulk een groote plaats in
Oostenrük innemen. Dat het hun echter
niet in alle opzichten naar wensch zal gaan
en dat zy door het nieuwe bewind zeker niet
voor honderd procent betrouwbaar geacht
zullen worden, moge blüken uit het vol
gende bericht, dat de Italiaansche „Osserva-
tore Romano" uit Freiburg brengt.
Het blad zegt, dat mgr. Waitz, aartsbis
schop van Salzburg, die zich naar een door
Innitzer büeengeroepen bisschopsconferentie
wilde begeven, gefouilleerd werd met het
motief, dat hü documenten bü zich droeg,
waaruit zün verstandhouding met Belgische
en Fransche communisten zou blüken. Vijf
priesters van het aartsbisdom werden gear
resteerd, waarbü een hunner in het gezicht
werd geslagen. Een tehuis van roomsch-
katholieke gezellen werd gesloten, van een
andere organisatie werd de kas in beslag ge
nomen, organisaties van roomsch-katholieke
vrouwen en meisjes in Salzburg en Linz zün
ontbonden. De roomsch-katholieke pers be
staat niet meer en is in één nacht nationaal-
socialistisch geworden. Rükscommissarissen
installeeren zich in redactiebureaux en uit
geversfirma's.
Ziehier een kleine opsomming van wat er
in Oostenryk reeds gebeurd is. En men
mag hierbü niet vergeten, dat de berichten
uit Oostenryk zelf door de officieele in
stanties gecensureerd worden, zoodat wü het
hoofdzakelyk moeten hebben van buiten
landsche persbureaux.
In de Hongaarsche Kamer heeft graaf I
Szechenyi, lid der christelüke partü, de
regeering verweten, dat zü het publiek niet
voldoende inlicht over de vraagstukken der
buitenlands che politiek. Hü zeide, dat daar
door eenerzüds een paniekstemming, ander-
züds een ongerechtvaardigde hoop werd
veroorzaakt door de Oostenrüksche gebeur
tenissen. De interpellant betreurde het ver
volgens, dat de Hongaarsche regeering. de
radio-omroep en de pers der regeeringspar-
tüen geen kans hebben gezien om te komen
tot een enkel gebaar van sympathie voor het
Oostenrijk van Seipel, Dollfuss en Schusch-
nigg. „De Anschluss zoo zeide hü is
niet tot stand gekomen door een vrü wils
besluit. Oostenrük is door een leger bezet!"
Een andere interpellant, de afgevaardigde
der onafhankelijken Hugo Payrr, vroeg de
regeering vervolgens, welke waarborgen er
bestaan voor de onafhankelükheid van Hon-
garüe. Hü zeide: „wü hebben de Oostenrijk-
sche debacle gezien en thans voelt Tsjecho-
Slowaküe zich bedreigd."
Wanneer men weet, dat de regeerings-
partijen vanaf de banken beide interpellan-
ten herhaaldelijk interrumpeerden met
„Leve het bevriende Duitschland!" en „Tsje-
cho-Slowakije moet beven", e.d., dan merkt
men wel, hoe het ook in Hongarüe broeit,
en hoe een belangrijke meerderheid de
Anschluss met voldoening heeft gevolgd.
Mogen wü daar uit opmaken, dat het bol
werk der nazi's zich steeds zal uitbreiden
en dat het in de naaste toekomst vrü wel ge
heel Midden-Europa zal bestrüken? Het is
mogelük, temeer, waar ook in Polen de
sympathie voor Duitschland groeiende is.
Het gevolg zal zün, dat Tsjecho-Slowaküe
steeds meer in de knel komt en dat haar on
afhankelükheid steeds meer bedreigd wordt.
De Fransche senaatscommissie voor bui
tenlandsche zaken is gistermiddag büeen-
gekomen en heeft kennis genomen van een
verklaring van den minister van buitenland
sche zaken Paul Boncour. Daarbü heeft hy
herinnerd aan het Poolsch-Litausche con
flict. Hü wenschte zichzelf geluk met de
vreedzame regeling, waar Frankrijk aan
heeft meegewerkt door zün aan Polen den
vriend en bondgenoot gegeven raad tot
matiging, waarbü Litauen overigens werd
gewezen op het belang, voor zich zelf en
voor den vrede, toe te stemmen in de aan
knooping van normale betrekkingen met
Polen.
Boncour zette daarna de tegenwoordige
situatie in de Middellandsche Zee en vooral
in Spanje uiteen en wees zonder dubbelzin
nigheid op het standpunt der Fransche re
geering, waarbü hü den nadruk legde op de
vitale Fransche belangen in dit gebied. Hü
sprak de wensch uit dat de Britsch-Italiaan-
sche onderhandelingen vergezeld zullen gaan
van een ontruiming van Spaansch grondge
bied. Al wordt de politiek der vorige regee
ringen ook door de tegenwoordige regeering
gevolgd, aldus Boncour, dit zal allerminst
een verzwakking van Frankrijk's positie te
weegbrengen, noch een duurzame of tüde-
lyk installeeren toestaan van niet-Spaansche
strüdkrachten in de nabüheid van Fransch
grondgebied of in de Fransche verbindings
lijnen. De minister keurde krachtig de
luchtbombardementen af, welken omvang
de regeering er toe bracht, tezamen met
Engeland stappen te Salamanca te doen.
Natuurlük heeft de minister ook de ge
beurtenissen in Midden-Europa geschetst
en daarby gewezen op de noodzakelükheid
en de urgentie van een gecoördineerde ac
tie van alle mogendheden, die de vrüheid
der volken wenschen geëerbiedigd te zien
en voornemens zün zich te verzetten tegen
iedere poging van agressie of inmenging,
welke den Europeeschen vrede in gevaar
zou kunnen brengen.
Tenslotte herinnerde hy aan de door alle
opeenvolgende Fransche regeeringen sedert
den oorlog bevestigde politiek en gaf uiting
aan den wensch, voor zoover het de aange
gane verplichtingen betreft, deze na te ko
men, met name ten aanzien van Tsjecho-
Slowaküe.
In de gister gehouden vergadering van
Burgemeester en Wethouders van Ber
gen werd besloten de ingediende tee
keningen voor de fundatie in de hangars
van het militaire vliegveld goed te keuren.
Deze teekeningen waren een maand ge
leden ingediend en, zooals bJ bouwaan-
vragen in Bergen gebruikelyk is, ter be
oordeeling gezonden aan de Provinciale
Adviescommissie te Haarlem.
Deze commissie had als haar oordeel te
kennen gegeven dat een andere plaats
voor den bouw van de hangars wenschelük
was.
Wü meenen, dat de Adviescommissie
daardoor een terrein betrad, wat niet
het hare is, omdat zij slechts in
het algemeen heeft te beoordeelen of de
te bouwen bouwwerken aan redelijk te
stellen aesthetische eischen voldoen.
Bovendien zün wij van meening, dat, waar
de minister van defensie in de Kamer met
nadruk heeft verklaard, dat de bouw van
de hangars der. meesten spoed vordert, om
de te ontvangen kostbare vliegtuigen te
bergen, het ongewenscht was om deze
teekeningen naar de adviescommissie te
zenden en daardoor de goedkeuring enkele
weken te vertragen. Dit is waarlijk de
democratie op zyn smalst en wy verheu
gen ons er dan ook over, dat B. en W. ten
slotte hebben ingezien, dat zy en niet de
advies-commissie, de beslissing hebben te
nemen.
De hangars komen aan den kant van
Bergen, zooals ook het defensiebelang
vordert, dat de hoofdtoegangsweg aan den
kant van Bergen komt. Hierover is tus
schen B. en W. en den minister het ge-
wenschte contact verkregen.
Een beslissing is hierover nog niet ver
kregen.
Wy hopen en vertrouwen dat het ge
meentebestuur het mogelyke zal doen om
in deze te bereiken wat voor Bergen wen-
schelyk is.
Het belang van Bergen vordert, dat ook
de raad als geheel er naar streeft de aan
het vliegveld verbonden voordeelen voor
Bergen te verzekeren.
Zooals wü ieeds mededeelden hebben
B. en W. onmiddellyk, toen bekend werd
dat de aannemersfirma Strüland uit Uit
hoorn opdracht heeft gekregen om de be-
noodigde 87000 M3. zand van het terrein
van het Provinciaal Waterleidingbedrijf
naar het vliegveld te vervoeren, zich met
deze firma in verbinding gesteld om te
voorkomen, dat dit vervoer in het seizoen
door het dorp zal plaats hebben per zand-
auto.
Dit zou voor Bergen, met het oog op het
vreemdelingenverkeer, eenvoudig funest
zyn.
In drie maanden toch zouden niet min
der dan 30.000 zandauto's ieder met een
last van 3 ton, door het dorp moeten jak
keren, hetgeen 1 zandauto per minuut be-
teekent.
Wie met de drukte langs de Breelaan in
den zomer bekend is, weet, dat een der
gelijk verkeer langs dezen smallen dorps
weg niet te verwerken is, nog afgezien van
het feit dat daardoor deze licht gefundeer
de weg totaal zou worden vernield.
B. en W. hebben dan ook de oplossing
aan de hand gedaan om dit vervoer per
smalspoor door het duingebied en over
weilanden naar het vliegveld te doen plaats
hebben.
Hiervoor zal het noodig zyn dat 5 K.M.
smalspoor wordt gelegd; dat er onder de
trambaan by den Uilenvangersweg een
tunneltje wordt gemaakt en dat de Zee
weg en de Heerenweg door het smalspoor
worden gepasseerd, zoodat daar voor het
verkeer wachten moeten worden geplaatst.
B. en W. zijn er in geslaagd van de be
trokken grondeigenaren voor een zekere
vergoeding, de vereischte toestemming te
verkrygen.
De aannemer heeft zich in principe met
deze wijze van vervoer vereenigd, doch
aan defensie opgave gedaan van de daar
aan verbonden kosten, die hooger zyn dan
het vervoer per zandauto.
Naar wy vernemen heeft de minister
over deze kwestie nog geen beslissing ge
nomen.
Aangezien het levensbelang van Bergen
in het a.s. seizoen ten zeerste is betrokken,
vertrouwen wy er op, dat de raad in zijn
Woensdag a.s. te houden vergadering aan
deze zaak de noodige aandacht zal schen
ken en er niet voor zal terug deinzen om,
zoo noodig, hiervoor een offer te brengen.
NOORDHOLLANDSCH LANDBOUW-
CREDIET.
De heer E. H. Moens, tot dusver plaats
vervangend directeur van het Leidsche
bükantoor der N.V. Noordhollandsch Land-
bouwcrediet, gevestigd te Alkmaar is be
noemd tot directeur van dat kantoor naast
den heer J. A. W. Aalbersberg.
geslaagd.
De heer R. Dykhuizen alhier slaagde aan
de Amsterdamsche Uruversrte.t voor het
artsexamen.
