DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Franco s troepen naderen de oostkust. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Moeilijkheden voor de regeering in het republikeinsche gedeelte. Felle strijd bij Balaguer. Vrijdag 15 April 1938 Samenwerking tusschen Engeland en Frankrijk. Militair-technische besprekingen. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 140e Jaargang Een„praatjeaan den haard" Paaschrede van Roosevelt. Aardbeving op Ambon. De aigemeene toestand. ALKMAARSCHE COURANT. No. 89 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Franco's troepen zetten, hoewel in een langzaam tempo, den opmarsch naar de Middellandsche Zeekust voort. Deze op marsch werd gistermorgen om 7 uur hervat over een front, dat liep van Cati naar Cherta en het succes was dermate groot, dat de belangrijke weg Valencia Barcelona thans over vele kilometers door de artillerie van Franco bestreken kan worden. Door dezen opmarsch, waarbij merkwaar dig genoeg weinig tegenstand werd geboden, zoodat het front der regeeringstroepen op vier plaatsen werd doorbroken, staan de Franco-legers thans over een lengte van 12 K.M. op ongeveer 11 K.M. afstand van de Middellandsche Zee. Tegenover deze belangrijke successen van Franco staat echter ook eenig succes van de regeeringstroepen. Volgens een bericht van Havas uit Barcelona hebben de regeerings troepen n.1. in den sector van Lerida zich van de helft van het dorp Vallfoyona, ten Zuiden van Balaguer gelegen, meester ge maakt. Huis voor huis hebben de dinamiteros hier bevochten. Voor Balaguer trachtten de regeerings troepen telkens de rechtschen terug te wer pen op den linkeroever van de Segre. Ze werden echter steeds weer teruggeslagen. De „vijfde colonne". Het gaat de Spaansche regeering den laatsten tijd niet bepaald voor den wind. De overmacht van Franco schijnt voort durend grooter te worden en reeds houdt men overal rekening met een vrij spoedig einde der krijgsverrichtingen. Echter, niet alleen tegenover deze overmacht moet de regeering vechten, zij heeft bovendien moeilijkheden in eigen land, waar de zoogenaamde „vijfde colonne" een dagelijksch gevaar is. Een bijzondere medewerker van de Times schrijft daarvan uit Marseille, d.d. 13 April, het volgende, zooals wij dat in de N.R.C. lezen: Berichten uit Barcelona melden, dat de nieuwe regeering onder leiding van dr. Negrin drastische maatregelen heeft geno men om het gevaar van de „vijfde colonne te bezweren. Zoo worden zij genoemd die zich op republikeinsch gebied ophouden, maar die sympathiseeren met generaal Franco. Zij ontleenen hun naam aan het feit dat de radio van de nationalisten tijdens de crisis van het offensief tegen Madrid in No vember 1936 verzekerde dat er niet alleen vier colonnes naar de hoofdstad oprukten, maar dat zich binnen haar muren ook nog een „vijfde colonne" bevond, die zich gereed hield naar de wapens te grijpen om de an dere vier colonnes te helpen. Inderdaad be stond zulk een „vijfde colonne" te Madrid, maar de bekendmaking door de nationalis tische radio had en geheel tegenovergestelde uitwerking, en leidde tot een bloedige slach- Het dagblad van de regeering te Barce lona „La Vanguardia", zinspeelde eenige dagen geleden duidelijk op het gevaar van een opstand van de „vijfde colonne De vrees is gerechtvaardigd. Vele menschen in Barcelona zijn bang voor geweld door de aanhangers der nationalisten Zy weten dat deze nationalisten lijsten hebben van pe sonen die ter dood gebracht zullen worden Zij vermoeden, dat de „vijfde colonne op een gegeven oogenblik aan de slachting zal beginnen. Hierdoor bestaat het gevaar, dat represailles worden uitgelokt, en dat het zou kunnen komen tot straatgevechten, ^end* regeering niet krachtig genoeg optreedt zouden extremisten den toestand wi handen kunnen nemen. Indien de straatge vechten zouden uitbreken terwijl dev«and voor de poort staat, zou zijn zege al heel ge makkelijk te behalen zijn. De regeering tracht ongelukken te voor komen en optreden döor extremisten te ve. hinderen. Des avonds, als de bewoners thuis zijn, worden invallen in woningen g en personen die beschouwd wor leden van de „vijfde colonne worden ind daad voor hun eigen veiligheid Als gevolg van dergelijke invallen w onlangs op één avond twee bioscopen gevuiu met arrestanten. Aan den anderen kant bestaat by de volking de groote en, gerechtvaardigde vrees dat zij blootgesteld zal worden aa represailles zoodra de nationalisten Barce lona in hun macht hebben gekregen. ie mand is gerustgesteld door de verzekeringen dat alleen de schuldigen gestraft zullen worden, want men begrijpt wel dat iedereen „schuldig" zal zijn die da rapubli&einsche regeering heeft gesteund. Buitenlandsche waarnemers zijn ervan overtuigd dat alleen internationale interventie een slachting op groote schaal kan voorkomen. Afgezien van de „vijfde colonne" baart de spionnage de republikeinsche regeering ook zorg, want de inlichtingendienst van gene raal Franco is uitstekend. Huisvesting van de vele arrestanten is moeilijk. Sinds Januari is een aantal gevan gen gezet op twee in de haven liggende sche pen. Dit zijn passagiersschepen geweest, die als gevangenis zijn ingericht. Een van de schepen herbergt de politieke gevangenen aanhangers van Franco. Het andere huis vest de gevangenen van de Centrale Gevan genis. Dit gebouw is namelijk eens door een bom uit een vliegtuig getroffen. Eenige ge detineerden werden gedood en er ontstond een paniek. Een van de voornaamste problemen voor dr. Negrin is de voorziening van de weer macht met oorlogsmateriaal en manschap pen. Alle fabrieken die oorlogsmateriaal ver vaardigen, en die daarin een hoog peil heb ben bereikt, moeten ten koste van alles aan den gang worden gehouden. Zij hebben daarvoor electrische stroom noodig. De val van de groote electrische centrales ten noor den van Lerida is dan ook een zware slag voor de regeering geweest, maar zij tracht de moeilijkheid te overkomen. Het gebruik van electrische stroom is gerantsoéneerd, en er zijn nieuwe stoomcentrales in werking ge steld. Daarvoor is weer steenkool noodig. Catalonië produceert eenige steenkool van minderwaardige kwaliteit. Het meerendeel moet echter geïmporteerd worden. Wat de manschappen betreft: alle klassen van 1929 tot 1940, d.w.z. alle mannen van 19 tot 30 jaar oud zijn onder de wapenen geroepen. De twee grootste vakvereenigin- gen, die sinds het recente vredesverdrag goed samen schijnen te werken, hebben zich belast met het werven van mannen tusschen de 30 en 34 jaar oud. Patrouilles komen hui zen en kantoren binnen en oefenen alle soorten overredingskracht uit om mannen die volgens hen onder de wapenen moesten zyn, daartoe te brengen. Indien het echter niet tevens mogelijk wordt gemaakt deze recruten uit te rusten en te trainen, zullen deze troepen geen goede gevechtswaarde hebben. De voornaamste moeilijkheid is de voorziening van officieren. Het is gebleken, dat eenige van de oudere officieren niet overijverig zyn geweest, en teveel van de nieuwe officieren zijn niet behoorlijk opgeleid. In de opleidingskampen wordt daarom op volle kracht gewerkt. De Daily Express en de Daily Mail verwachten een technische uitbreiding van het Britsch-Fransche bondgenoot schap ter gelegenheid -van de recht- streeksche besprekingen, die volgens deze bladen binnenkort tusschen de mi nisters der beide landen zullen worden gevoerd. De diplomatieke redacteur van den Daily Express weet in dit verband te melden, dat men thans bezig is met het opstellen van een gedetailleerd plan voor technische samen werking, dat in wezen gelijk staat met een militair verbond tusschen de drie defensie diensten van Frankrijk en Engeland. Verscheidene Fransche ministers, waar onder waarschijnlijk Daladier, Bonnet en Chautemps, komen over een paar weken naar Londen om hierover met Chamberlain, Halifax en de Britsche defensieministers te spreken. Ingeval van gevaar zou de Fransche ma rine de verantwoordelijkheid op zich nemen voor de verdediging van bepaalde sectoren, terwijl de Britsche vloot de overige voor haar rekening zou nemen, en daartoe zoo noodig van de Fransche havens gebruik zou kunnen maken. Wat dè luchtverdediging betreft zijn, alles volgens genoemd blad, de besprekingen reeds begonnen en zullen de ministers der beide landen nog slechts enkele bijzonderhe den hebben te regelen. Aan Britsche vlieg tuigen zal worden toegestaan, van Fransche vliegvelden gebruik te maken. De strijd krachten der beide landen zouden als een geheel beschouwd worden, zoowel bij ver dedigend als bij aanvallend optreden, alles volgens een algemeen coördinatieplan. De kwestie van het opperbevel zal nog bespro ken worden. De Daily Mail publiceert zij het met min der bijzonderheden, soortgelijke mededee- lingen. Het blad gelooft, dat de bijeenkomst zal worden gehouden nadat de Britsche be grooting op 26 dezer in stemming zal zijn gebracht. Alle bladen zijn echter van oordeel, dat de bijeenkomst voor de vergadering van den Volkenbondsraad en voor het bezoek van Hitier aan Rome zal worden gehouden. Als plaats van bijeenkomst wordt Londen waar schijnlijk geacht, hoewel de Parijsche cor respondent van de Times de mogelijkheid niet uitsluit, dat de Britsche ministers zich naar Parijs zullen begeven. Achttien arbeiders omgekomen. - Op vijftien myl afstand van Suez is een vrachtauto met werklieden op een spoor wegovergang door een goederentrein ge grepen. Achttien arbeiders werden gedood en vijftien gewond. In een z.g. „Praatje aan den haard", dat hij gewoonlijk met Paschen houdt, en dat per radio verspreid wordt, heeft president Roosevelt het Amerikaansche volk verzocht de krachten te vereeni gen, om den economischen teruggang der laatste maanden te bedwingen. Zijn aan het congres gerichte boodschap verklaarde hij hiermede, dat de regeering het Amerikaansche volk niet in den steek kan laten, nu de particuliere ondernemingen er in de laatste maanden niet in geslaagd zijn den duizenden werkloozen arbeid te verschaffen. Daarna zette Roosevelt uiteen, hoe zeer de regeering er op bedacht is te waken voor den Amerikaanschen geest, d.i. den democratischen geest, welke de vrijheid van gedachte, van het woord en van de pers huldigt. De Vereenigde Staten hebben een rol te vervullen in de voorhoede der demo cratieën in deze verwarde wereld. De president leverde critiek op de door de groote trusts in het begin van 1937 verrichte overproductie en zeide tot de conclusie te zijn gekomen, dat de burgers en de regee ring thans moeten optreden. „Wij lijden onder een gebrek aan verbruik en vraag, welke zijn oorzaak vindt in een gebrek aan koopkracht. Daarom moeten de werkloozen gesteund worden, moet er werk verschaft worden, moet de koopkracht der massa ver- In den afgeloopen nacht is tegen 00.30 uur een aardbeving op het eiland Ambon (Molukken) gevoeld. Deze aardbeving was zoo duidelijk te voelen, dat menig een wakker geschrokken is, terwijl de klokken bleven stilstaan. De duur van de beving was een minuut. Richting vermoedelijk Oost-West. hoogd en de particuliere ondernemingen door credieten gesteund worden". Voorts weerlegde Roosevelt de bewerin gen, dat hij naar een dictatuur streeft en besloot aldus: „De democratie is uit ver scheidene groote landen verdwenen uitslui tend omdat de volken de onzekerheid, wel ke geboren is uit de werkloosheid en het zwakke optreden der regeeringen, moede waren. De vermoeide volken offerden hun vrijheid op in de hoop op brood. De Ameri kaansche democratie is in staat zich te hand haven. Het Amerikaansche volk is het eens over de verdediging zijner vrijheden tot eiken prijs. De eerste verdedigingslinie wordt gevormd door de bescherming der economische veiligheid. Het eenige bolwerk der vrijheid is eer. regeering, voldoende sterk om de belangen van het volk te be schermen, en een volk, voldoende verstan dig, oir. de souvereine controle over zijn regeering te handhaven. Alkmaar, Vrijdag. R.K. RECLASSEERINGSVEREENIGING AFD. ALKMAAR. Aan het jaarverslag over 1937 ontleenen wij het volgende: In pater Helling werd een ijverig en een ambitieus medewerker verloren. Ook het heengaan van mr. dr. Bromberg valt de af- deeling zwaar. Gelukkig verliest men den heer Netten alleen als voorzitter, maar niet als lid. In de vacature van voorzitter is nog niet voorzien. Ook vertrok de heer Nysten. Gezondheidsredenen noodzaakten hem niet alleen het reclasseeringswerk neer te leggen, doch ook zijn eigen werk, met een langdu rig verlof in een sanatorium. Het bestuur bestaat thans uit de heeren J. J. A. Netten, F. Feijen, H. v. d. Kamer, dr. Hofstee, dr. Barnhoorn, mevr. Bakkum-Vel- seboer, mej. Apeldoorn en M. Kloet als se cretaris. Het secretariaat is nog gevestigd Oudegracht 261, teL 2018. Alkmaar, 15 April. Zaterdag zal het Engelsch-Italiaansche accoord worden onderteekend! Ziedaar het belangwekkende zinnetje, dat Chamberlain in het Lagerhuis lanceerde. En zoo zal dus morgen een accoord onderteekend worden, dat ware minister Eden aangebleven zeker niet mogelijk geweest was. Misschien is het zóó beter, misschien echter beteekent het nieuwe accoord in feite niets. Dat zal de tijd moeten leeren. Het betreffende document behandelt de volgende punten: Middellandsche Zee, Na burige Oosten, Oost-Afrika en Spanje. Het herhaalt de bewoordingen van het gentle- men's agreement van 1937, waarbij de twee partijen de beteekenis erkennen van haar wederzijdsche belangen in de Middelland sche Zee. Het bevestigt het Italiaansch- Britsche verdrag van 1927 nopens de in vloedssfeer der twee staten in het Naburige Oosten en bevestigt de geldigheid van de internationale conventie van 1888, welke aan alle schepen vrije doorvaart verleent door het Suezkanaal. Het accoord bepaalt, dat Italië het pro tectoraat over Aden erkent en regelt tot wederzijdsche voldoening de kwestie, ge rezen door den „oorlog in den aether" en in verband daarmede de politiek van Engeland en Italië in de Arabische landen met name Palestina. Voorts voorziet het in een erkenning van het Italiaansche keizerrijk in Ethiopië door Engeland en brengt het de verbintenis voor beide landen mede betrekkingen van goede nabuurschap te vestigen tusschen hun be zittingen in Oost-Afrika. Anderzijds aanvaardt Italië de verplich ting zijn militaire effectieven in Libye aan zienlijk te verminderen. Ten slotte verplichten Engeland en Italië zich den territorialen status quo in de Westelijke Middellandsche Zee te eerbie digen. Te dien aanzien heeft Italië aan Groot-Britannië de verzekering gegeven dat het geenerlei territoriaal oogmerk heeft ten aanzien van Spanje. In Romeinsche kringen, waar men de sluiting van de overeenkomst toejuichte, erkent men algemeen, dat deze in de eerste plaats psychologisch van belang is. Haar waarde zoo zegt men zal voor al afhangen van den geest, waarin zij zal worden toegepast. Niettemin vormt zij een belangrijke etappe op den weg naar toe nadering tusschen de beide landen en baant zij den weg tot verbetering der betrekkingen tusschen Rome en Parijs. De Italiaansche bladen maken op de eerste pagina en met groote opschriften melding van de voltooiing der Britsch-Italiaansche onderhandelingen en de aanstaande onder- teekening der overeenkomst. De Tribuna schrijft, dat het accoord oprechte voldoening zal wekken, niet alleen in Italië en Enge land, maar bij alle volken, die den vrede willen en belang hebben bij het evenwicht in de wereld. Het maakt een einde aan een tijd vak van spanning, incidenten en wrijving, dat het gevaar voor internationale verwar ring in zich droeg. Daarvan werd gebruik gemaakt door alle ontbindende krachten, en door alle stroomingen, die belang hadden bij tweedracht. Thans heeft het Italië van Mus- solini, tegen hetwelk en zonder hetwelk niets van beteekenis in de wereld gedaan kan worden, door zijn overeenkomst met Engeland het evenwicht der factoren, die onmisbaar zijn voor de hechtheid en de vruchtbaarheid der internationale betrek kingen, hersteld. De diplomatieke redacteur van Stefani schrijft over het onderhoud dat de Engelsche ambassadeur te Rome, Lord Perth, gisteren met Mussolini gehad heeft, tijdens welk on derhoud de tekst van de Engelsch-Italiaan sche overeenkomst definitief is vastgesteld, dat dit van historische beteekenis was. Het onderhoud van gisteren maakte een einde aan een lange reeks van besprekingen, die in een geest van samenwerking en begrip door minister graaf Ciano en Lord Perth, volgens richtsnoeren van Mussonili en den Britschen premier Chamberlain, zijn gevoerd en welke een aigemeene verheldering van de betrekkingen tusschen de beide groote mogendheden ten gevolge hebben gehad. Het is bijna een maand geleden dat graaf Ciano in den grooten fascistischen raad sprak over het bevredigend verloop van de voor- loopige besprekingen met Engeland en waarbij hij den wensch tot uitdrukking bracht dat deze voorloopige besprekingen gevolgd zouden worden door even succes- tij ke definitieve besprekingen, welke alle verschillen van meening tusschen de beide landen uit den weg moesten ruimen. Stefani schrijft ten slotte dat het protocol dat Zater dag geteekend zal worden, een omvangrijke lengte heeft. Terwijl de Italiaansche bladen zeer enthousiast zijn over de totstandkoming van het accoord, zwijgen de Engelsche kranten. Dat is zeer merkwaardig en geeft te denken. Zou men in Engeland minder tevreden zijn over den inhoud van de overeenkomst? Het is niet onmogelijk. Want in de eerste plaats is het Engelsche volk niet erg pro-Italië en heeft het niet al te veel vertrouwen in een Italië, dat het in staat acht, om de overeen komst terzijde te leggen, als het noodig zou blijken, en in de tweede plaats beteekent het accoord voor Engeland eigenlijk een nederlaag! Wy denken alleen maar aan de erkenning van het keizerrijk Ethiopië. Daar mee keurt Engeland immers de verovering van Abessinië goed en dat is iets, wat in strijd is met de Engelsche idee, dat Groot- Britannië de beschermer is van kleine landen. Neen, de winst is aan de zijde der Italianen. En Chamberlain moet nn maar zorgen dat het Engelsche volk van het tegengestelde overtuigd wordt. Erg gemakkelijk zal dat niet gaan! Het Bureau. Op den len en 3en Woensdag van elke maand houdt het bureau haar zitting in het Martha-Tehuis aan den Nieuwlandersingel 70, vanaf 's avonds 8 uur. In 1937 zijn 111 personen besproken geworden en niet min der dan 892 gevallen zijn behandeld. Door het bureau werden 13 voorlichtings rapporten uitgebracht. Gese poneerden. Wij begonnen dit jaar met 2 gevallen, 3 ge vallen kwamen er dit jaar by, terwijl 1 ge val gunstig werd afgeschreven. Wij sluiten dit jaar met 4 gevallen. Voorwaardelijk veroordeelden. V.V.'s zijn onze zorgen-kinderen. Begin 1937 hadden wij 37 gevallen in opdracht; het loopende jaar bracht ons 10 nieuwe geval len er bij, terwijl 12 gevallen werden afge voerd, zoodat wij het jaar besluiten met 35 voorw. veroordeelden. Voorwaardelijk in vrijheid gestelden. Hadden wij by het begin van 1937 2 V.L onder toezicht, 2 nieuwe gevallen werden ons opgedragen, 1 geval werd met gunstig verloop afgevoerd, zoodat 3 gevallen in be handeling blijven. Financiën. Onze boeken sluiten met een saldo in kas van 14.51, terwijl hiervan een bedrag van 24.24 als geld van derden moet worden uitgekeerd. Wij sluiten derhalve met een na- deelig saldo van 9.73. ALKMAARSCHE BRANDWEER. Dezer dagen bezocht de commandant van de Brusselsche brandweer met een zijner hoofdbrandmeesters de Alkmaar- sche brandweerkazerne in verband met de aanschaffing van een moderne stalen mechanische ladder. De commandant sprak zijn lof uit over het aanwezige materiaal, de inrichting der kazerne en was vol bewondering voor het meest moderne, de stalen ladder. Bij het afscheid wenschte hij zijn Hol- landsehe makkers veel succes toe bij hun brandbestrijding. Het is een prettige gedachte dat de Alkmaarsche brandweer zelfs de belang stelling van de brandweerautoriteiten uit het buitenland heeft getrokken. NOORDHOLLANDSCH LANDBOUWCREDIET N.V. In de gister gehouden aigemeene verga dering van aandeelhouders van het Noord- hollandsch Landbouwcrediet N.V. werd de balans en de winst- en verliesrekening per 31 December 1937 goedgekeurd. Besloten werd het dividend voor de 6 pet. cumulatief preferente aandeelen te bepalen op 6 pet., voor de 5 pet. preferente aandee len op 5 pet. en voor de gewone aandeelen °PDe 'heer jhr. H. van Foreest werd ate commissaris herkozen, terwijl het co11®^ van commissarissen met een lid werd uit gebreid door de benoeming van den heer J. J. Nieuwenhuysen, burgemeester te Lim- men,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1