DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Troepen rukten op tusschen Chert en Cati.
Dere Courant word» ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, groote
contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h HERMS COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330.
Toen de zee nog niet bereikt was
ZWAAR ARTILLERIE-VUUR.
Japansche versterkingen
naar het zuiden.
Weinig vorderingen in
Spanje.
Hevige strijd bij Tortosa.
De algemeene toestand.
Bevel tot inhechtenisneming
van Otto van Habsburg.
Wegens hoogverraad.
Codreanoe veroordeeld.
Wegens laster iegens
een oud-premier.
Vliegongeluk bij Lyon.
Vijf personen verbrand
Hevige aardbeving in
Anatolië.
Tweehonderd vijftig dooden.
Nieuws in 't kort.
alkmaarsche courant
(Van onzen specialen verslaggever.)
Morella, 13 April. Het kleine dorp
met zijn Romaansche kerk van steen,
die de zon gevangen schijnt te houden,
zijn Romeinsche aquaduct, verbrokkeld
maar toch nog stand houdend, is zóó ge
nesteld in en tegen een hooge rots, dat
het bijna begrijpelijk wordt, dat de
Baedeker het niet noemt. Morella met
haar straten waar nauwelijks twee auto's
kunnen passeeren, het middeleeuwsche
marktplein, zal echter in de komende da
gen een niet gemakkelijk te vergeten
naam krijgen. Niet langer staan de vrou
wen, de aarden kruik in de zijde ge
drukt, alleen voor de kraan, die de ge
heele bevolking van drinkwater voor
ziet. Tientallen soldaten komen er nu
hun veldflesschen vullen.
Ongeveer dertig kilometer van het nu
wakker geschudde dorp ligt een gedeelte
van het front, waarvan verwacht mag wor
den, dat het in belangrijkheid zal winnen
van vele andere. Het karakteristieke van het
landschap is wel, dat het open ligt als een
relief-landkaart.
Tusschen de bergen begroeid met heide
en doornachtig struikgewas grijs van het
stof, opgewaaid door den scherpen wind,
kronkelt een gele bijna onbegaanbare zand
weg. De cavalerie rijdt er stapvoets langs op
naar het front. Een kleurige lijn, in een
ondanks de laaiende zon grauw landschap.
Uniformen met blauw, rood en groen, witte
en bruine ezels, die schommelend en bellen
rinkelend in een lange lijn achter elkaar
loopen.
Zware artillerie, grijsgroen als de struiken
waarmee zij gecamoufleerd is, staat in vele
batterijen in de heuvels opgesteld. De explo
sies bij het vuren zijn zoo hevig, dat de auto
ruiten den druk bijna niet weerstaan. In het
terrein achter de Turmel een der belang
rijkste bergen onzichtbaar voor de artil
leristen, die rond de stukken liggen en wach
ten op de telefonische berichten over de uit
werking van het geschut, zijn breede lijnen
van rook te zien. Twee bergruggen benemen
het uitzicht. De gele zandweg splitst zich er
achter naar twee dorpen. Cati rechts en
Chert links.
Het kost meer dan twee uren klimmen om
den hoogsten bergtop in de omgeving te berei
ken. Maar dan kunnen de operaties ook ge
heel gevolgd worden. Chert en Cati liggen
in een voor dit gebied te noemen vlak ter
rein. Aan de horizon is de Middellandsche
Zee te zien. De kust ligt hier slechts op 25
K.M. afstand.
Uren lang dreunt de artillerie. De regee-
ringstroepen schijnen daarover niet of in ge
ringe mate te beschikken. Het terrein is zoo
droog, dat de springende granaten overal
het struikgewas in brand steken. Tot nog
toe was niets van den tegenstander te zien.
Vanmorgen echter deed hij een vertwij
felden aanval op de Turmel. Een bataljon
trok uit de richting van Chert over den zand
weg naar den berg. Deze onbegrijpelijke tac
tische fout kostte tientallen manschappen
het leven. Van den bergtop, dien wij beklom
men, was te zien hoe iedere granaat vijf of
zes soldaten weg maaide.
Langzamerhand neemt het artillerievuur
af. Zwaar brommend naderen vier escadril
les vliegtuigen. Onafgebroken dreunen de
explosies. De toestellen duiken een voor een
uit de formaties en openen mitrailleurvuur.
Plotseling verschijnen kleine witte wolkjes
aan den blauwen hemel. Dertig of veertig
cirkelronde vlekjes. Het luchtafweergeschut
heeft het vuur op de nationale vliegtuigen
geopend. Het duurt echter niet langer dan
een halve minuut.
Door den kijker worden de oprukkende
troepen zichtbaar. Tusschen Chert en Cati
steken zij het vlakke terrein over. De artil
lerie verlegt het vuur. Zes tanks kruipen
over den zandweg en wij zien hoe zij Cati
binnendringen. De infanterie laat het dorp
rechts liggen om de bergen, die haar nog
van de zee scheiden, te bezetten. Een regee-
ringstank, komende uit Chert, tracht een
vanmorgen buiten gevecht gestelde collega
weg te sleepen. Hij moet echter de wijk ne
men voor de kanonnen, die plotseling den
weg onder vuur nemen.
De avond valt sneL Cavalerie trekt langs
den zandweg. Bij Morella zijn vele Roode
Kruis-auto's gestationneerd. Honderden
vrachtauto's rijden af en aan. Overal zijn
mannen in telefoonpalen bezig nieuwe gelei
dingen aan te brengen. Langs den weg zijn
de vroegere posities van de regeeringstroe-
pen nog te zien. Een aantal op elkaar ge
stapelde brokken steen, die hier voor het
grijpen liggen, met in het midden een kijk
gat. Dat is alles. Van een harmonische ver
dediging kan niet gesproken worden. Toch
is er geen land, dat gemakkelijker te verde
digen moet zijn dan Spanje.
Inmiddels wordt gemeld, dat Cati geval
len is en officieus, dat tevens Chert door de
nationalisten is bezet. Reeds wordt groote
druk uitgeoefend op San Mateo, de laatste
versterkte stad voor de Middellandsche zee,
waarvan de troepen dus nog slechts 20 K.M.
verwijderd zijn:
De Japansche positie in Zuid-Sjan-
toeng wordt ernstig bedreigd. In aller
ijl zenden de Japanners daarom ver
sterkingen naar het Zuiden. Het eerste
doel is de te Yihsien belegerde troepen
te ontzetten. Een divisie uit Sjanghai
is reeds te Tsingtao aangekomen.
Ook Noord-China levert verster
kingen.
Vijfduizend Japansche soldaten zijn
te Tsinan aangekomen. Zij kunnen echter
niet langs den spoorweg TientsinPoekau
oprukken, daar de Chineezen de spoorlijnen
ten zuiden van Tsinan vernield hebben.
Intusschen hebben de Chineezen, die aan
het hoofdfront in zuid-Sjangtoeng operee-
ren gisterochtend vroeg voor de derde maal
Hantsjwang 50 K.M. ten noorden van
HsoetsjaU) heroverd. Hantsjwang is een
ideale basis voor de Chineezen, van waar
uit zij bij hun opmarsch naar het noorden
Lintsjeng kunnen aanvallen, waardoor de
Japansche troepen te Tsaotsjwang en
Yihsien verder geisoleerd zouden worden.
Japan heeft geen nieuws.
In het gisteren door het hoofdkwartier
van het Japansche leger in noord-China
uitgegeven communiqué over de gevechten
der laatste dagen wordt niets medegedeeld
omtrent den toestand in Sjantoeng.
Over den toestand aan het front van
Sjansi wordt o.m. gezegd, dat de operaties
zich sedert weken gunstig ontwikkelen en
op 16 April tot een groot succes geleid
hebben, doordat 20.000 man Chineesche
troepen, die de verbinding ten noorden van
Loenfoe ernstig bedreigden, verslagen wer
den. De Chineezen verloren bij dit gevecht,
dat zeven uur duurde, meer dan tweedui
zend dooden en veel oorlogsmateriaal.
In een ander communiqué deelen de Ja
panners mede, dat zij Lingji geheel bezet
hebben.
De berichten uit Spanje brengen de
laatste dagen weinig teekening in den
toestand. Met eenige zekerheid kan
slechts geconstipeerd worden, dat er
aan de Spaansche fronten weinig be
langrijks gebeurt. Langzaam rukken de
troepen van Franco op. Hier en daar
bieden de troepen der regeering met
succes tegenstand, o.a. bij Tremp, waar
een vijandelijke aanval werd afgeslagen.
Zelfs zeggen de laatste berichten uit
Barcelona, dat ten Noorden van de Rio Mag-
dalena de dorpen Barbara en Burg her
overd zijn. Op andere plaatsen melden de
opstandelingen echter weer successen. Zoo
zouden in den sector Roquetas 2500 gevan
genen zijn gemaakt. Drie dorpen zijn vol
gens Salamanca door hen bezet.
Verder boekten de opstandelingen nog
enkele plaatselijke overwinningen, o.a. in de
richting van Siërra Pesonada, hetgeen door
de regeering wordt toegegeven.
De strijd bij Tortosa.
Havas meldt uit Barcelona: In de sec
toren Cherta en Amposta en ten Noorden en
ten Zuiden van Tortosa werd gisteren zeer
hevig gevochten. Ondanks de herhaalde
aanvallen der opstandelingen, die daarbij
worden gesteund door tanks en vliegtuigen,
houden de regeeringstroepen stand. Het pas
gevormde front ten Noorden van Uil de
Cona is niet aanmerkelijk gewijzigd. Ten
zuiden van Beni Carlo hebben de troepen
van generaal Aranda geprobeerd het front
Alkmaar, 20 April.
Frankrijk kan voorloopig tevreden zijn.
Italië heeft de voorstellen van Frankrijk, om
besprekingen aan te knoopen teneinde de
bestaande misverstanden uit den weg te rui
men, aanvaard, nadat de Fransche zaakge
lastigde te Rome, Jules Blondel, Zaterdag
j.1. de opvattingen van de Fransche regee
ring aan graaf Ciano had uiteengezet.
Blondel heeft daarbij in het bijzonder ge
wezen op het verlangen van de Fransche re
geering, zich te Geneve te kunnen vereeni
gen met de Britsche stappen.
Na de geheele zaak met Mussolini te heb
ben besproken, heeft graaf Ciano gisteren
den Franschen zaakgelastigde medegedeeld,
dat Italië bereid is, op deze voorstellen in
te gaan. Thans zal het contact tusschen beide
regeeringen worden voortgezet. Er bestaan
geen problemen in den eigenlijken zin des
woords tusschen beide landen, alle politieke
vraagstukken werden geregeld bij de over
eenkomsten van Januari 1935. Wel bestaat
een psychologisch probleem en dit is grooter
dan het probleem dat bestond tusschen Ita
lië en Engeland.
Vermoedelijk zullen de besprekingen tus
schen Ciano en Blondel het geheel der be
trekkingen tusschen beide landen omvatten
en van Fransche zijde zal men waarschijnlijk
trachten een geschreven overeenkomst tot
stand te brengen, welke een soort bevesti
ging zal zjjn van Britsch-Italiaansche over
eenkomsten, op die punten welke in het bi
zonder Frankrijk raken, zooals de verbin
dingswegen over de Middellandsche zee, de
Spaansche kwestie en Syrië.
Men wil pogen gelijke garanties te verkry
gen als Engeland. Frankrijk zal dan het Ita-
liaansche keizerrijk erkennen onder gelijke
voorwaarden als Engeland.
Het schijnt dat men voor 9 Mei, wanneer
de Volkenbondsraad bijeen zal komen, de
zaak tusschen de regeeringen wil regelen
door middel van een briefwisseling. Nadien
zal dit dan worden gevolgd door eigen
lijke besprekingen tot regeling van de tech
nische vraagstukken, zooals de belangen van
Frankrijk in Ethiopië, n.1. de spoorweg Dji-
boeti-Addis Abeba, handelsbelangen, de
grens tusschen Ethiopië en Somalieland, enz.
In politieke en diplomatieke kringen te
Rome is men van oordeel, dat de Fransch
Italiaansche besprekingen onder gunstige
voorteekenen beginnen.
[1
Het accoord tusschen Engeland en Italië
heeft in Japan eenige bezorgdheid gewekt.
De correspondent van de „Daily Telegraph"
te Tokio verneemt n.1., dat hoewel regee-
ringsautoriteiten en andere op den voor
grond tredende Japanners weigeren in het
openbaar commentaar te leveren op het slui
ten van de Engelsch-Italiaansche overeen
komst, zij deze voor Japan als aan groote
bezwaren onderhevig beschouwen. Een hoog
geplaatste Japansche regeeringsautoriteit
verklaarde aan den bovengenoemden corres
pondent: „Wij weten, dat Italië onze vriend
is en wij vertrouwen dit land, maar wij ver-
keeren in onzekerheid omtrent Engeland. Nu
Italië en Engeland samen gaan, is het logisch
dat Japan beducht is".
Men ziet, officieel is Japan uiterst gere
serveerd. Doch ook de Japansche pers is zeer
voorzichtig met haar commentaren en de
meeste bladen negeeren den gang van za
ken van den laatsten tijd in Europa of geven
alleen de feiten. Een uitzondering hierop
maakt de „Jomioeri Sjimboen", die schrijft,
dat hoewel zekere betrekkingen tusschen
Brittannië en Italië er thans beter uitzien,
niet gezegd kan worden dat de fundamen-
teele punten van conflict tusschen de twee
landen verwijderd zijn. Wij slagen er niet
in (aldus het blad) eenige materialiseering
van beteekenis te zien van een fundamen
teele samenwerking tusschen Brittannië en
Italië. Het teekenen van het verdrag (zoo
vervolgt het blad) zal geen rechtstreekschen
invloed oefenen op de kwesties van het Ver
re Oosten .Het is ondenkbaar, dat er eenige
wijziging zou komen in de houding van Italië
jegens Japan. In ieder geval is het zijdeling-
sche effect van het Engelsch-Italiaansche
pact een zaak van ernstige bezorgdheid voor
Japan. De politiek van Brittannië in het Ver
re Oosten zal waarschijnlijk van invloed zijn
op de politiek van de Sovjet-diplomatie.
Het „Journal de Moscou" schrijft naar
aanleiding van het Britsch-Italiaansche ac
coord, aldus meldt Tass uit Moskou, dat de
voornaamste reden voor Chamberlain, een
dergelyk verdrag af te sluiten, een moge
lijke verzwakking van de as Rome—Berlijn
was. Echter zou Mussolini zijn alliantie met
Duitschland toch niet durven verbreken. De
Duce zal zich genoopt zien om tijdens Hit-
ler's bezoek te Rome nieuwe bewijzen van
zyn trouw aan de as RomeBerlijn te ge
ven.
Het officieuze Joegoslavische blad, de „Sa-
moeprava" schrijft, dat door het Britsch
Italiaansche accoord een geheel nieuwe pe
riode wordt ingeluid, ten voordeele van den
vrede.
aan de Middellandsche Zee te verbreeden,
doch zij hadden geen succes.
De opstandelingen echter melden wél eenig
succes bij Tortosa.
Eenigen tijd geleden heeft Franco den
negentienden April tot feestdag verklaard,
omdat het op dezen dag een jaar geleden
was, dat er een overeenstemming bereikt was
tusschen de „phalanx" en de „traditionalis
ten". Franco heeft ter gelegenheid van deze
vereeniging een redevoering gehouden, hier
en daar hadden betoogingen en parades
plaats enz. Is bij den volgenden verjaardag
van deze partijen-fusie heel Spanje in het
bezit van de opstandelingen? Het ziet er tot
nog toe wel naar uit!
De „Angriff" bevestigt thans in een be
richt op de eerste pagina, onder een ont
zaggelijk opschrift, dat op 29 Maart een
bevel tot inhechtenisneming van Otto van
Habsburg is uitgevaardigd wegens hoog
verraad. Het blad spreekt over den aartsher
tog als over een „misdadiger" en een
„vluchteling". Het schrijft, dat het bevel
tegen hem is uitgevaardigd, omdat hij „ge
vlucht is en de hulp van Parijs heeft inge
roepen tegen Hitier voor het arme verdrukte
Oostenrijksche volk".
Het orgaan gebruikt de uiterst heftige
termen tegen den aartshertog, evenals tegen
keizer Karei en keizerin Zita.
Codreanoe, eertijds leider van de
IJzeren Garde in Roemenië, is giste
ren veroordeeld tot zes maanden ge
vangenisstraf en een boete van 2000 lei.
Hij was beschuldigd van laster jegens
den oud-premier prof. Jorga.
Het is de eerste maal in zijn avontuurlijke
loopbaan, dat Codreanoe een veroordeelend
vonnis tegen zich heeft hooren uitspreken,
hoewel het de derde maal was, dat hij voor
het gerecht moest verschijnen. In 1923 had
hij een prefect van politie te Jassy gedood.
De desbetreffende rechtszaak werd door de
rechtbank te Turnu Severin behandeld, die
Codreanoe vrijsprak. In 1934 moest hij als
leider van de IJzeren Garde voor het ge
recht verschijnen tegelijk met de moorde
naars van den eersten minister Duca. Deze
zaak werd voor den krijgsraad te Boekarest
behandeld. Er waren toen zestig beklaag
den. Naast Codreanoe was generaal Can-
tacuzene verschenen. De moordenaars wer
den tot levenslange gevangenisstraf ver
oordeeld. Codreanoe werd vrijgesproken.
Gisteren is Codreanoe voor een aan een
minister gezonden schrijven veroordeeld.
Bij de behandeling was gisteren geen
enkele getuige verschenen. Noch de oud
premier, noch de talrijke vrienden van den
beklaagde, noch ook prof. Jorga, die het
waardiger achtte de beschuldiging in han
den van het O.M. te laten. In het requisi
toir werd, Lort samengevat, gezegd: Men
kan den mensch niet van den minister
scheiden en beweren, dat de beleedigingen
die aan het adres van prof. Jorga gericht
zijn, voor den journalist in hem alleen be
doeld waren.
De beide advocaten van Codreanoe be
paalden zich in hun pleidooien tot een
juridisch standpunt. Codreanoe zelf ver
klaarde, dat de artikelen van Jorga
reeds de bevestiging inhielden van een
complot. Daarom achtte hij het noodig ter
bescherming van zijn vrijheid te protestee
ren.
Na langdurige beraadslaging sprak de
krijgsraad zijn vonnis uit. Het publiek dat
voor een groot deel bestond uit personen
die met de IJzeren Garde sympathiseeren,
ging zonder betooging uiteen.
Een brief van Codreanoe.
De Roemeensche pers zou heden een do
cument publiceeren, dat de openbare mee
ning ernstig in beroering zal brengen. Het
betreft een door Codreanoe aan Stelescoe,
een lid van de IJzeren Garde, gezonden
brief, die geschreven is vóór den moord op
Duca.
Codreanoe gaf in dit schrijven te ver
staan, dat hjj op de hoogte was van de plan
nen der moordenaars.
Hij zet er voorts in uiteen, dat de organi
satie van de IJzeren Garde terroristische
middelen moet gebruiken en krachtig haar
anti-semietische campagne moet voortzet
ten.
Zooals men weet, aldus Havas, werd
Stelescoe later door zijn vroegere vrienden
doodgeschoten. Hij werd beschuldigd van
verraad.
Vanochtend zou bij het Fransche dorp
Saint Donat tijdens een oef en vlucht van
een groep legervliegtuigen van het vliegveld
Bron, die op weg waren naar Marignane,
een ernstig ongeluk zijn gebeurd.
Een der toestellen zou slecht zijn neerge
komen en in brand geraakt, waarbij de vijf
inzittenden levend zouden zijn verbrand.
Het zou een Amiot-bommenwerper zyn, die
verongelukt is. Bijzonderheden zijn echter
nog niet bekend.
In het Villajet Kirchier, wordt uit Tur-
kije's hoofdstad Ankara gemeld, heeft
zich een hevige aardbeving voorgedaan,
waarbij tien dorpen werden vernield en
tweehonderdvijftig personen om het le
ven zijn gekomen.
Bovendien is een groot aantal plaatsen
in Centraal Anatolië, in het bijzonder
Ankara, Tsjankiri, Tosia, Cesaree, Ko-
nian en Tsjoroem geteisterd. Tal van ge
bouwen en huizen zijn beschadigd.
Aangezien de ramp verscheiden pro
vincies heeft getroffen, hebben de auto
riteiten met spoed de noodige hulpmaat
regelen genomen.
Men vreest, dat het aantal dooden nog
grooter zal zijn.
Opstandige beweging in Honduras? -
Volgens Nicaraguayaansche bladen zou in
Honduras een militaire opstand zyn uitge
broken onder leiding van de generaals
Feliberto Diaz Zelaya en Rufino Solis. De
opstandelingen zouden kazernes en verschei
dene regeeringsgebouwen hebben bezet. Men
beschikt nochtans over geen enkele offi-
cieele inlichting.
Aanslag op provinciegouverneur leidt
tot bloedige botsing. - De Syrische minister
van binnenlandsche zaken heeft medege
deeld, dat op Paaschzor.dag de gouverneur
der provincie Djesireh bij het binnenrijden
van de stad Hassetsje door een menschen-
menigte is aangevallen, die met steenen naar
hem wierpen en schoten losten. De gouver
neur werd licht gewond. De gendarmerie,
die den gouverneur begeleidde, opende het
vuur op de menigte. Daarbij werden drie
personen gedood en twaalf gewond.
Ruit ingeworpen bij Duitschen legatie
secretaris. - Gisterochtend is bij den Duit-
sche legatiesecretaris te Praag, Andor Henk,
van wiens woning een hakenkruisvlag uit
hing, een ruit ingeworpen. In verband hier
mede zijn zes personen gearresteerd.
Een hooge ambtenaar van het ministerie
van buitenlandsche zaken heeft zich on
middellijk naar het Duitsche gezantschap
begeven, teneinde den gezant namens het
ministerie zijn leedwezen te betuigen en hem
de verzekering te geven, dat de schuldigen
gestraft zullen worden.
Projectiel uit den wereldoorlog ont
ploft. - In een plaatsje nabij Nervesa Della
Bataglia (Italië) is gistermiddag een pro
jectiel uit den wereldoorlog gevonden. Ten
gevolge van onvoorzichtigheid ontplofte het,
waardoor zeven personen, waaronder twee
jongens, werden gedood. Twee andere per
sonen werden gewond, waarvan één ernstig.
Arsenicumertslagen ontdekt. - Sovjet-
Russische geleerden hebben in de bergen van
Svanetië in den Kaukasus belangrijke ar
senicumertslagen ontdekt. Voor de explora
tie hiervan zal een groote industrie gevestigd
worden, en zullen arbeiderswoningen ge
bouwd en verkeerswegen aangelegd worden.
Bom ontploft in centrum van Jeruza
lem. - Gisteren, den verjaardag van het uit
breken der wanordelijkheden van 1936 in
Palestina, is een bom ontploft in het centrum
der stad Jeruzalem. Twee joodsche voorbij
gangers werden licht gewond. Maandag
avond was in een andere straat in Jeruzalem
een bom tot ontploffing gekomen.
Jack ie Coogan en zijn moeder. Een
deurwaarder heeft kans gezien, zich toegang
te verschaffen tot de woning van mevrouw
A. Bernstein, de moeder van Jackie Coogan,
en haar de dagvaarding te doen toekomen
voor het rechtsgeding, door Jackie Coogan
tegen haar begonnen. Wij hebben vroeger al
eens gemeld, dat de jonge Coogan zijn moe
der er van beschuldigt, hem te weinig (4
millioen dollar) te hebben uitbetaald van
het door hem als wonderkind van de film
verdiende geld. Mevrouw Bernstein had
zich in haar huis opgesloten en het hek zelfs
onder electrischen stroom gezet, ten*'nd® d
deurwaarders af te schrikken Mevrouw
Bernstein zal dus nu de behandeling van het
proces persoonlijk bijwonen of anders de ge
volgen moeten dragen, die de strafwet mo
gelijk maakt.
V
