DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. EUROPA-AFRIKA 1938. J Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. No. 103 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Woensdag 4 Mei 1938 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 140e Jaargang Het zwarte werelddeel. Actie van Deensche extremisten. Minister van justitie kondigt maatregelen er tegen aan. Aanvallen op mgr. Sproll. Omdat hij niet heeft gestemd. Nieuw Chineesch offensief in Zuid-Sjangtoeng De algemeen© toestand. Nieuw Britsch-Japansch incident te Sjanghai. Duitsch dienstmeisje verdwenen. Geheimzinnig geval in Engeland. Nieuws in 't kort. Nachtelijke brand te Roelofarendsveen. Zes woningen en een schuur in de asch gelegd. ALKMAARSCHE COURANT. RASP 6HAP15 l HUPGHADA 3 QA1YAPA asast OLIEVELDEN 4 KJ PK UK 5 NAFT KHAK EK 7 HAFT KCL 8 6ACH t QARA6HUU 6 MASJFO SULdMAN 9 BAHREIN Het „zwarte werelddeel", zooals Afrika wel eens genoemd wordt, trekt meer en meer de aandacht en het lykt er op, dat 1938 voor Afrika (en daardoor ook voor Europa) een belangrijk jaar wordt. Men weet, dat zoo langzamerhand de staten de verovering van Abessinië door Italië gaan erkennen. De kaart geeft dui delijk aan, welke bezittingen Italië thans in dit werelddeel heeft. Egypte wordt meer en meer onafhanke lijk, in elk geval steeds meer zelfstandig. Dan is er de jongste Italiaansch-Engel- sche overeenkomst, waardoor verschillen de punten betreffende de Middellandsche Zee geregeld zijn, terwijl bovendien een pact de verhouding tusschen beide landen zal regelen en beider militaire en mari tieme machten zal omschrijven binnen een gebied van 190 graden O.L., 20 graden O.L. en 7 graden Z.B. op het vasteland van Oost-Afrika en Arabië. West-Afrika, het Fransche koloniale be zit, de handelswegen Frankrijk-Afrika vragen ook een nadere beschouwing. On derhandelingen worden gevoerd tusschen Italië en Frankrijk, in den geest van het Engelsch-Italiaansch accoord, en eerlang zal ook tusschen Frankrijk en Italië een betere samenwerking tot stand komen. Frankrijk en Engeland zijn tot een groot- scheepsche overeenkomst gekomen ter be hartiging van wederzijdsche economische en militaire belangen. Intusschen willen ook de Amerikanen zich niet onbetuigd laten en verscheen er dezer dagen een publicatie over een parti culier plan om de Afrikaansche negerstaat Liberia uit te breiden met de omringende Engelsche- en Fransche koloniën en alzoo een groot Afrikaansch negerrijk te stich ten op modernen voet. Het Amerikaansche negervraagstuk zou daardoor opgelost kunnen worden. En danpraten Hitier en Mussolinl met elkaar! Zullen ook zij Afrikaansche punten bestudeeren? Daar zijn nog altijd de voormalige Duitsche koloniën en de Duitsche koloniale eisch is nog steeds niet ingewilligd! Voor elk der verschillende behandelde punten geeft de kaart een duidelijk inzicht in de situatie en over het belang van Afrika. De Deensche minister van justitie, Steincke, op wien onlangs in het Folke- ting door een nationaal-socialist losse schoten werden gelost uit een zooge naamd hondepistool, heeft dezer dagen op een vergadering te Aalborg maatre gelen aangekondigd tegen de agitatie en de politieke methoden van de extremis tische partijen. In het najaar zal een wetsontwerp dienaangaande worden in gediend. De minister erkende, dat de democratie op post moest staan ten aanzien van haar fou ten en gebreken, die door haar gezworen vijanden kunnen worden uitgebuit, maar meende anderzijds dat het geen zin had het misbruik toe te staan dat met name van na tionalistische zijde gemaakt werd van de vryheid van meeningsuiting, welke men van die zijde, zoodra men aan de macht was, zou vervangen door dood, stilzwijgen en leider- vergoding. Het begrip van de democratische wijheid of de grondwet, aldus de minister, eischt geenszins verdraagzaamheid tegenover een geweldmentaliteit op de uiterste vleugels of tegenover een agitatie die geleidelijk ont aardt in een naar beneden halen van de re geering, de rechtbanken, ambtenaren of de democratie zelf. De minister achtte de voorgenomen maat regelen geboden uit naam niet alleen van de democratie maar ook van het openbare fat soen. Er is geen sprake van een reactionnair doel, maar (aldus de minister) wij willen niet in een riool leven of eenigerlei vorm van geweld, terreur of stelselmatige leugen campagne dulden. In de Nationaal-Sozialistischer Kurier heeft de rijksstadhouder van Würtemberg, Murr, een aanval gedaan op den bisschop van Rothenburg, mgr. Sproll, die de eenige kiezer van Rothenburg was, die zijn stem niet heeft uitgebracht bij de volksstemming op 10 April j.L Murr schrijft, dat men niet kan zwij gen bij een afwezigheid als die van mgr. Sproll. Men moet deze beschouwen als een bewuste demonstratie tegen den staat en de partij. Murr beschuldigt mgr. Sproll van schijn heilige aanvallen op de partij. De bisschop heeft gepoogd zich te recht vaardigen door te zeggen, dat zijn geweten hem niet toeliet te stemmen voor een lijst van afgevaardigden, waarvan vele verklaar de vijanden van de kerk zijn. Murr brengt hiertegen in, dat de bisschop de grootheid van de taak, welke de Voorzienigheid den Führer heeft toevertrouwd, niet wil begrij pen. De bisschop droomt van een martel kroon, doch deze eer zal hem worden ge weigerd, hij heeft tegen zijn plicht gehan deld. Hij moet hieruit de consequentie trek ken. Zonder twijfel beteekenen deze aan vallen van Murr op den bisschop, dat deze zoo spoedig mogelijk moet aftreden. Nadat de Chineezen gisterochtend aan het front van Zuid-Sjantoeng hun tegen offensief hadden ingezet, is de middelste Chineesche colonne er volgens een mededeeling van het Chineesche pers bureau in geslaagd, door de Japansche linie heen te dringen en den tegen stander zware verliezen toe te brengen. Een der Chineesche bevelhebbers, die de operaties aan het front van Zuid-Sjantoeng leiden, heeft in een interview met de bui- tenlandsche correspondenten te Hsoetsjau verklaard, dat het de opzet der Japanneezen was, aan het front van Zuid-Sjangtoeng een breedopgezette omtrekkende beweging uit te voeren, doch dat deze opzet totaal mislukt is. De Japanneezen wachten thans eerst nieuwe versterkingen af, doch de Chineezen Alkmaar, 4 Mei. De lange reis door Italië heeft een vollen dag geduurd. Gistermorgen om 8 uur bereikte Hitier de Italiaansche grens, gisteravond om half negen stapte hij in Rome uit den trein, maar hij werd verwel komd door koning Victor Emanuel en door Mussolini. En toen ging het in optocht naar het Quirinaal, waar de Duitsche leider zijn intrek nam. Wij zouden hier heel wat kunnen schrij- ven over de meer dan schitterende ont vangst, welke Hitier te beurt viel. Op alle stations werd hij door de plaatselijke auto riteiten begroet, overal waren versierin gen aangebracht, overal was de menigte samengestroomd. En in Rome was een on telbare massa bijeen, om den Führer van Duitschland toe te juichen gedurende diens zgetocht langs de straten, welke van het station naar het Quirinaal leidden. Trouwens, als wij hier 't officieele pro gramma zouden weergeven, dan zou daar uit blijken, dat dit geheel uit feestelijk heden en demonstraties bestaat. Groote militaire parades zullen te zijner eere worden gehouden, gala-voorstellingen zul len worden gegeven, de Führer zal een deel der manoeuvres bijwonen, musea zullen worden bezocht, kortom, het eene feest na het andere zal worden bezocht. Feest, feest, en nog eens feest. Maar daarvoor komt Hitier niet in Italië! Hij komt om met zijn collega Mus solini te praten; hy kwam waarschijnlijk ook, om den paus te begroeten, maar dat gaat niet door. Want de paus heeft juist voordat Hitier kwam, het Vaticaan ver laten en is naar zijn zomerverblijf ver trokken. Dat laatste heeft eenig opzien gewekt. Men maakt uit dit vertrek van den paus op, dat hij een bezoek van Hitier niet op prijs stelde. Waarnuit weer valt op te maken, dat de paus nog lang niet tevreden is over de houding der Duitsche regeering t. o. v. de katholieke kerk. Hitier komt dus niet naar Rome om feest te vieren, maar om te onderhandelen. Waarover? Over de as RomeBerlijn? En over de ItaliaanschEngelsche over eenkomst? Men neemt in net algemeen te loonden aan, dat de as RomeBerlijn even stevig zal blijven. Men twijfelt er niet aan, of het verblijf van Hitier zal eindigen met bevestigingen van solidariteit, doch daarin ligt voor de Engelsche openbare meening niets verontrustends. De vraag is of deze bevestigingen over een komen met de nieuwe werkelijkheid. Zoo had het gerucht de ronde gedaan, dat militaire accoorden onder oogen werden gezien bij wijze van antwoord op de Fransch-Britsche accoorden. Deze geruch ten houdt men voor weinig geloofwaardig in Britsche diplomatieke kringen en in Duitsche en Italiaansche kringen be schouwt men ze eveneens als ongegrond. Men hoopt veeleer, dat om redenen van onafhankelijkheidsoverwegingen, die thans de Italiaansche politiek schijnen te inspi- reeren, Mussolini op de Duitsche politiek slechts een matigenden invloed zal kunnen uitoefenen, die van groot belang zou kun nen zijn op het oogenblik, nu het probleem der Duitsche minderheden in Tsjecho- Slowakije de Britsche meening in de hoogste mate bezig houdt. In een hoofdartikel geeft de „Times" uitdrukking aan de meening, dat Mussolini met een zekere welwillendheid naar Hitier zal luisteren. Want, voor zoover het de Tsjechische kwestie betreft, was hij steeds voor een vreedzame wijziging der verdra gen. Het blad somt vervolgens de punten op, waarover de besprekingen minder hartelijk zouden kunnen zijn: de Duitsche expansie in Zuid-Oost-Europa, de politie ke en economische rivaliteit in den Bal kan en in het bijzonder de betrekkingen van Italië en Duitschland met Hongarije. Tenslotte een toespeling makend op den nieuwen toestand met betrekking tot En geland schrijft de „Times": „De bespreking tusschen de beide dictatoren zal waar schijnlijk meer zijn dan een demonstratie van solidariteit. Zij zal een werkelyken invloed kunnen uitoefenen op den gang van zaken in Europa. De „Daily Express" maakt een toespe ling op het antwoord van Mussolini aan Chamerlain, waarin hij zeide, dat hij niet bij voorbaat de houding van Italië zou kunnen vastleggen voor een geval van oorlog over Tsjecho-Slowakije. Het blad denkt, da* Mussolini waar schijnlijk hetzelfde aan Hitier zal zeggen. zijn vastbesloten, voor de aankomst dezer versterkingen den vijand op de vlucht te drijven. Van het front van Sjanghai. De laatste dagen hebben Chineesche mo biele troepen in de omgeving van Sjanghai een groote bedrijvigheid aan den dag gelegd en te Sjanghai kon men het geweervuur hooren. De Chineesche troepen zijn reeds gevaarlijk dicht tot Nanking genaderd. Op het oogenblik staan zij op 20 K.M. ten Zuiden van deze stad. Oproep aan vakvereenigingen. De arbeidersorganisaties te Hankau heb ben een oproep gericht tot de leidende vak organisaties in het buitenland, waarin aan gedrongen wordt op het toepassen van sancties tegen Japan, o.a. door het vervoer van oorlogsmateriaal naar Japan onmogelijk te maken. De overwining van China, zoo wordt in den oproep gezegd, zal ook de overwinning zijn van den wereldvrede en de rechtvaardigheid. Engelsch sergeant door Japanschen politie-agent bij den arm gegrepen en meegesleurd. Wederom heeft zich te Sjanghai een Britsch-Japansch incident voorgedaan. Een vrachtauto van de Britsche marine, bestuurd door een Chineeschen chauffeur en geëscorteerd door slechts één Engelsch ma rinesoldaat, stopte, komende uit de door de Japanneezen bezette wijk Hongkioe, voor het gebouw van het Britsche consulaat-generaal, toen een Japansch müitair politie-agent den Chineeschen chauffeur bevel gaf naar Hong kioe terug te keeren. Hij riep daarbij de as sistentie in van Japansche schildwachten, die op de dichtbijzijnde brug stonden. De sergeant van de wacht in het consu laatsgebouw kwam hierop tusschenbeide. Hij werd door den Japanschen politie-agent bij den arm gegrepen en meegesleurd in de richting van Hongkioe. De sergeant rukte zich echter los en weigerde mee te gaan, waarop de Japanner zich na eenige oogen- blikken terugtrok. Volgens een niet-officieel Japansch be richt over dat incident zou de Engelsche vrachtauto, met munitie geladen, door Hong kioe zijn gereden. De Britsche autoriteiten verklaren echter dat de vrachtauto geen mu nitie vervoerde. De „Daily Telegraph" meldt, dat de politie te Aldershot een Duitsch dienst meisje, Olga Perauer, heeft aangehou den, die uit de gevangenis was ontsla gen, nadat zij er zes van de zeven dagen, waartoe zij was veroordeeld wegens het feit, dat zij zich niet als vreemdeling had laten inschrijven, had doorgebracht. Zij werd aangehouden toen zy uit een bioscooptheater kwam en meegenomen naar het politiebureau. Het ministerie van binnenlandsche zaken had een onderzoek naar haar gedrag in En geland laten instellen. Er waren bezwaren tegen gerezen, dat zij in Groot-Britannië zou trouwen. Zij had aanzegging gekregen Zaterdag op zijn laatst het land te verlaten. Het verluidt, dat het meisje, toen het de gevangenis had verlaten, een spoorkaartje naar Dover had ontvangen. In plaats daar van ging zij naar Fleet (Hampshire), waar zij Charles Cousins ontmoette, die het voor nemen had met haar te trouwen. Zij hoorde er van de moeder van Cousins, dat zij niet in huis kon blijven. Cousins bracht haar naar het station, waar hij voor haar een kaartje kocht voor Londen. De man verklaart, dat hij het meisje toen verliet om de bagage te halen. Toen hy te rugkwam was zij verdwenen. Later vond hy het kaartje voor Londen op het perron. Hij heeft nog steeds het re?u van de bagage, welke hy op het station heeft afgegeven. „Ik hield veel van haar", verklaarde Char les, „en was van plan met haar te trouwen, maar dat is nu onmogelijk". De geheimzinnige millioenendiefstal. - De Nederlandsche onderdaan, die het slacht offer zou zijn geworden van een diefstal van verscheidene millioen francs, waarvan hy in een hotel in Brussel zou zijn beroofd, is naar Amsterdam teruggekeerd. Hij heeft verklaard, dat het geld, dat uit Duitschland was gekomen, hem voor reke ning van een in Nederland wonenden israë- liet was ter hand gesteld. De tusschenpersoon en hy zelf zouden een hoog commissieloon, ongeveer 800.000 francs, krygen. De tus schenpersoon zou hem het geld overhandigd hebben op een bank in den Kruidtuin. In den afgeloopen nacht omstreeks drie uur heeft in Roelofarendsveen een hevige brand gewoed, waardoor zes wo ningen en een aangrenzende schuur in de asch zijn gelegd. De brand is ontstaan in de schuur van den groentenzouter J. Huigsloot, aan den Dorps weg, welke schuur op eenigen afstand vart de woning is gelegen. Het vuur werd ont dekt door buren, die de brandweer waar schuwden. De brand nam echter, aangewak kerd door den hevigen wind, zoo grooten om vang aan, dat men de hulp moest inroepen van de brandweer te Leiden. Met alle kracht bestreed men het vuur, dat intusschen was overgeslagen naar een complex van zeven kleine arbeiderswonin gen, die achter het hotel „De Vier Heems kinderen", stonden en die bewoond werden door de families G. Huigsloot, B. Hoogen- boom, G. van Zanten, J. van Klink, de we duwe van der Meer, de weduwe T. Boerman en T. H. van Gerven. De bewoners moesten in allerijl hun huis jes verlaten. Zij vonden bij omwonenden on derdak. Het vuur woedde zoo hevig, dat de brand weer niet kon voorkomen, dat zes huisjes geheel afbrandden. Het zevende brandde slechts gedeeltelijk uit, maar kreeg veel wa terschade. De schuur, waarin de brand is ontstaan, werd eveneens een prooi der vlam men. Het huis van den heer Huigsioot is echter gespaard gebleven. Om zeven uur was men den brand meester en kon men met de nablussching beginnen. Behalve mej. Boerman, waren alle bewo ners verzekerd. De schade is aanzienlijk. De brand is vermoedelijk ontstaan door kort sluiting. De woningen behoorden aan den heer W. Hoogenboom, eigenaar van hotel „De Vier Heemskinderen". Een der bewoonsters is tijdens den brand gevallen, waardoor zij een arm brak. Het slachtoffer is naar het ziekenhuis te Leiden vervoerd. Grieven der Sudeten-Duitschers. - De persdienst der Sudeten-Duitsche partij deelt mede, dat de politieke hoofdcommissie der Sudeten-Duitsche partij in haar gister ge houden vergadering met groot leedwezen en verontrusting kennis genomen heeft van gebeurtenissen in Troppau. De commissie zijn voorts uit verschillende deelen des lands berichten ter kennis ge bracht, volgens welke, o.a. ook wegens deel name aan de Meifeesten der Sudeten-Duit sche partij, tegen personen in openbaren dienst disciplinaire en sociale sancties zijn toegepast. Bij zulke gebeurtenissen, aldus de pers dienst, is het onmogelijk, den door Henlein in zijn te Karlsbad gehouden rede gezochten uitweg uit de tegenwoordige situatie te vinden. De politieke commissie maakt daar op alle verantwoordelijken met allen na druk opmerkzaam. Zij heeft haar parlemen taire vertegenwoordigers opgedragen, dit standpunt onverwijld onder de aandacht der regeering te brengen. Het optreden der Arabische activisten. - Zes Arabieren uit twee dorpen in de buurt van Nabloes (Palestina) werden door Ara bische activisten ontvoerd, omdat hun van activistische zijde het verwijt werd gemaakt de nationale zaak te hebben verraden. Omtrent het lot van deze ontvoerden is men even onzeker als omtrent onder gelijke omstandigheden in andere streken van Palestina verdwenen personen. Uit vele dorpen wordt ook gemeld, dat er 's nachts Arabische activisten zijn binnen gedrongen, die paarden, levensmiddelen en geld opeischen. Zij geven regu's af, waarop, vermeld staat, dat de in beslag genomen artikelen zullen worden aangewend ten be hoeve van den nationalen strijd. De krijgsraad te Nabloes heeft Dinsdag een Arabier ter dood veroordeeld, die in het bezit van wapenen was bevonden, waarvoor hy geen vergunning had. Italiaansch stoojmschip in moeilijkheden. - Het radiostation te Marseille heeft nood seinen opgevangen van het Italiaansche schip Quirinale, dat zich op 38 gr. N.B. en 20 gr. 34 gr O.L. in moeilijkheden bevindt. De Quirinale behoort thuis te Triest en meet 3.779 ton. Het radiostation deelt verder mede, dat het Fransche stoomschip Prado aan de monding van de Rhóne is vergaan. Suzanne Linder veroordeeld. - De recht bank te Parijs heeft Suzanne Linder, de em ployé van het Fransche ministerie van bui- tenlandsche zaken, die gearresteerd was wegens het vervaardigen van valsche pas sen, veroordeeld tot acht maanden gevange- "ÏIÏ medeplichtige, de Rus MichelRosen- feld werd tot achttien maanden veroor deeld. Bovendien werd hy veroordeeld tot dertien maanden gevangenisstraf, omdat hy by zijn arrestatie in het bezit was van een valsche pas.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1