DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
EUROPA-AFRIKA 1938.
J
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 103 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Woensdag 4 Mei 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Het zwarte werelddeel.
Actie van Deensche
extremisten.
Minister van justitie kondigt
maatregelen er tegen aan.
Aanvallen op mgr. Sproll.
Omdat hij niet heeft gestemd.
Nieuw Chineesch
offensief in Zuid-Sjangtoeng
De algemeen© toestand.
Nieuw Britsch-Japansch
incident te Sjanghai.
Duitsch dienstmeisje
verdwenen.
Geheimzinnig geval in
Engeland.
Nieuws in 't kort.
Nachtelijke brand te
Roelofarendsveen.
Zes woningen en een schuur
in de asch gelegd.
ALKMAARSCHE COURANT.
RASP 6HAP15
l HUPGHADA
3 QA1YAPA
asast
OLIEVELDEN
4 KJ PK UK
5 NAFT KHAK EK
7 HAFT KCL
8 6ACH t QARA6HUU
6 MASJFO SULdMAN 9 BAHREIN
Het „zwarte werelddeel", zooals Afrika
wel eens genoemd wordt, trekt meer en
meer de aandacht en het lykt er op, dat
1938 voor Afrika (en daardoor ook voor
Europa) een belangrijk jaar wordt.
Men weet, dat zoo langzamerhand de
staten de verovering van Abessinië door
Italië gaan erkennen. De kaart geeft dui
delijk aan, welke bezittingen Italië thans
in dit werelddeel heeft.
Egypte wordt meer en meer onafhanke
lijk, in elk geval steeds meer zelfstandig.
Dan is er de jongste Italiaansch-Engel-
sche overeenkomst, waardoor verschillen
de punten betreffende de Middellandsche
Zee geregeld zijn, terwijl bovendien een
pact de verhouding tusschen beide landen
zal regelen en beider militaire en mari
tieme machten zal omschrijven binnen een
gebied van 190 graden O.L., 20 graden
O.L. en 7 graden Z.B. op het vasteland van
Oost-Afrika en Arabië.
West-Afrika, het Fransche koloniale be
zit, de handelswegen Frankrijk-Afrika
vragen ook een nadere beschouwing. On
derhandelingen worden gevoerd tusschen
Italië en Frankrijk, in den geest van het
Engelsch-Italiaansch accoord, en eerlang
zal ook tusschen Frankrijk en Italië een
betere samenwerking tot stand komen.
Frankrijk en Engeland zijn tot een groot-
scheepsche overeenkomst gekomen ter be
hartiging van wederzijdsche economische
en militaire belangen.
Intusschen willen ook de Amerikanen
zich niet onbetuigd laten en verscheen er
dezer dagen een publicatie over een parti
culier plan om de Afrikaansche negerstaat
Liberia uit te breiden met de omringende
Engelsche- en Fransche koloniën en alzoo
een groot Afrikaansch negerrijk te stich
ten op modernen voet. Het Amerikaansche
negervraagstuk zou daardoor opgelost
kunnen worden.
En danpraten Hitier en Mussolinl
met elkaar! Zullen ook zij Afrikaansche
punten bestudeeren? Daar zijn nog altijd
de voormalige Duitsche koloniën en de
Duitsche koloniale eisch is nog steeds niet
ingewilligd!
Voor elk der verschillende behandelde
punten geeft de kaart een duidelijk inzicht
in de situatie en over het belang van
Afrika.
De Deensche minister van justitie,
Steincke, op wien onlangs in het Folke-
ting door een nationaal-socialist losse
schoten werden gelost uit een zooge
naamd hondepistool, heeft dezer dagen
op een vergadering te Aalborg maatre
gelen aangekondigd tegen de agitatie en
de politieke methoden van de extremis
tische partijen. In het najaar zal een
wetsontwerp dienaangaande worden in
gediend.
De minister erkende, dat de democratie op
post moest staan ten aanzien van haar fou
ten en gebreken, die door haar gezworen
vijanden kunnen worden uitgebuit, maar
meende anderzijds dat het geen zin had het
misbruik toe te staan dat met name van na
tionalistische zijde gemaakt werd van de
vryheid van meeningsuiting, welke men van
die zijde, zoodra men aan de macht was, zou
vervangen door dood, stilzwijgen en leider-
vergoding.
Het begrip van de democratische wijheid
of de grondwet, aldus de minister, eischt
geenszins verdraagzaamheid tegenover een
geweldmentaliteit op de uiterste vleugels of
tegenover een agitatie die geleidelijk ont
aardt in een naar beneden halen van de re
geering, de rechtbanken, ambtenaren of de
democratie zelf.
De minister achtte de voorgenomen maat
regelen geboden uit naam niet alleen van de
democratie maar ook van het openbare fat
soen. Er is geen sprake van een reactionnair
doel, maar (aldus de minister) wij willen
niet in een riool leven of eenigerlei vorm
van geweld, terreur of stelselmatige leugen
campagne dulden.
In de Nationaal-Sozialistischer Kurier
heeft de rijksstadhouder van Würtemberg,
Murr, een aanval gedaan op den bisschop
van Rothenburg, mgr. Sproll, die de eenige
kiezer van Rothenburg was, die zijn stem
niet heeft uitgebracht bij de volksstemming
op 10 April j.L
Murr schrijft, dat men niet kan zwij gen
bij een afwezigheid als die van mgr. Sproll.
Men moet deze beschouwen als een bewuste
demonstratie tegen den staat en de partij.
Murr beschuldigt mgr. Sproll van schijn
heilige aanvallen op de partij.
De bisschop heeft gepoogd zich te recht
vaardigen door te zeggen, dat zijn geweten
hem niet toeliet te stemmen voor een lijst
van afgevaardigden, waarvan vele verklaar
de vijanden van de kerk zijn. Murr brengt
hiertegen in, dat de bisschop de grootheid
van de taak, welke de Voorzienigheid den
Führer heeft toevertrouwd, niet wil begrij
pen. De bisschop droomt van een martel
kroon, doch deze eer zal hem worden ge
weigerd, hij heeft tegen zijn plicht gehan
deld. Hij moet hieruit de consequentie trek
ken. Zonder twijfel beteekenen deze aan
vallen van Murr op den bisschop, dat deze
zoo spoedig mogelijk moet aftreden.
Nadat de Chineezen gisterochtend aan
het front van Zuid-Sjantoeng hun tegen
offensief hadden ingezet, is de middelste
Chineesche colonne er volgens een
mededeeling van het Chineesche pers
bureau in geslaagd, door de Japansche
linie heen te dringen en den tegen
stander zware verliezen toe te brengen.
Een der Chineesche bevelhebbers, die de
operaties aan het front van Zuid-Sjantoeng
leiden, heeft in een interview met de bui-
tenlandsche correspondenten te Hsoetsjau
verklaard, dat het de opzet der Japanneezen
was, aan het front van Zuid-Sjangtoeng een
breedopgezette omtrekkende beweging uit te
voeren, doch dat deze opzet totaal mislukt
is.
De Japanneezen wachten thans eerst
nieuwe versterkingen af, doch de Chineezen
Alkmaar, 4 Mei.
De lange reis door Italië heeft een
vollen dag geduurd. Gistermorgen om 8
uur bereikte Hitier de Italiaansche grens,
gisteravond om half negen stapte hij in
Rome uit den trein, maar hij werd verwel
komd door koning Victor Emanuel en door
Mussolini. En toen ging het in optocht
naar het Quirinaal, waar de Duitsche leider
zijn intrek nam.
Wij zouden hier heel wat kunnen schrij-
ven over de meer dan schitterende ont
vangst, welke Hitier te beurt viel. Op alle
stations werd hij door de plaatselijke auto
riteiten begroet, overal waren versierin
gen aangebracht, overal was de menigte
samengestroomd. En in Rome was een on
telbare massa bijeen, om den Führer van
Duitschland toe te juichen gedurende
diens zgetocht langs de straten, welke van
het station naar het Quirinaal leidden.
Trouwens, als wij hier 't officieele pro
gramma zouden weergeven, dan zou daar
uit blijken, dat dit geheel uit feestelijk
heden en demonstraties bestaat. Groote
militaire parades zullen te zijner eere
worden gehouden, gala-voorstellingen zul
len worden gegeven, de Führer zal een
deel der manoeuvres bijwonen, musea
zullen worden bezocht, kortom, het eene
feest na het andere zal worden bezocht.
Feest, feest, en nog eens feest.
Maar daarvoor komt Hitier niet in
Italië! Hij komt om met zijn collega Mus
solini te praten; hy kwam waarschijnlijk
ook, om den paus te begroeten, maar dat
gaat niet door. Want de paus heeft juist
voordat Hitier kwam, het Vaticaan ver
laten en is naar zijn zomerverblijf ver
trokken.
Dat laatste heeft eenig opzien gewekt.
Men maakt uit dit vertrek van den paus
op, dat hij een bezoek van Hitier niet op
prijs stelde. Waarnuit weer valt op te
maken, dat de paus nog lang niet tevreden
is over de houding der Duitsche regeering
t. o. v. de katholieke kerk.
Hitier komt dus niet naar Rome om
feest te vieren, maar om te onderhandelen.
Waarover? Over de as RomeBerlijn?
En over de ItaliaanschEngelsche over
eenkomst?
Men neemt in net algemeen te loonden
aan, dat de as RomeBerlijn even stevig
zal blijven. Men twijfelt er niet aan, of
het verblijf van Hitier zal eindigen met
bevestigingen van solidariteit, doch daarin
ligt voor de Engelsche openbare meening
niets verontrustends.
De vraag is of deze bevestigingen over
een komen met de nieuwe werkelijkheid.
Zoo had het gerucht de ronde gedaan, dat
militaire accoorden onder oogen werden
gezien bij wijze van antwoord op de
Fransch-Britsche accoorden. Deze geruch
ten houdt men voor weinig geloofwaardig
in Britsche diplomatieke kringen en in
Duitsche en Italiaansche kringen be
schouwt men ze eveneens als ongegrond.
Men hoopt veeleer, dat om redenen van
onafhankelijkheidsoverwegingen, die thans
de Italiaansche politiek schijnen te inspi-
reeren, Mussolini op de Duitsche politiek
slechts een matigenden invloed zal kunnen
uitoefenen, die van groot belang zou kun
nen zijn op het oogenblik, nu het probleem
der Duitsche minderheden in Tsjecho-
Slowakije de Britsche meening in de
hoogste mate bezig houdt.
In een hoofdartikel geeft de „Times"
uitdrukking aan de meening, dat Mussolini
met een zekere welwillendheid naar Hitier
zal luisteren. Want, voor zoover het de
Tsjechische kwestie betreft, was hij steeds
voor een vreedzame wijziging der verdra
gen. Het blad somt vervolgens de punten
op, waarover de besprekingen minder
hartelijk zouden kunnen zijn: de Duitsche
expansie in Zuid-Oost-Europa, de politie
ke en economische rivaliteit in den Bal
kan en in het bijzonder de betrekkingen
van Italië en Duitschland met Hongarije.
Tenslotte een toespeling makend op den
nieuwen toestand met betrekking tot En
geland schrijft de „Times": „De bespreking
tusschen de beide dictatoren zal waar
schijnlijk meer zijn dan een demonstratie
van solidariteit. Zij zal een werkelyken
invloed kunnen uitoefenen op den gang
van zaken in Europa.
De „Daily Express" maakt een toespe
ling op het antwoord van Mussolini aan
Chamerlain, waarin hij zeide, dat hij niet
bij voorbaat de houding van Italië zou
kunnen vastleggen voor een geval van
oorlog over Tsjecho-Slowakije.
Het blad denkt, da* Mussolini waar
schijnlijk hetzelfde aan Hitier zal zeggen.
zijn vastbesloten, voor de aankomst dezer
versterkingen den vijand op de vlucht te
drijven.
Van het front van Sjanghai.
De laatste dagen hebben Chineesche mo
biele troepen in de omgeving van Sjanghai
een groote bedrijvigheid aan den dag gelegd
en te Sjanghai kon men het geweervuur
hooren. De Chineesche troepen zijn reeds
gevaarlijk dicht tot Nanking genaderd. Op
het oogenblik staan zij op 20 K.M. ten
Zuiden van deze stad.
Oproep aan vakvereenigingen.
De arbeidersorganisaties te Hankau heb
ben een oproep gericht tot de leidende vak
organisaties in het buitenland, waarin aan
gedrongen wordt op het toepassen van
sancties tegen Japan, o.a. door het vervoer
van oorlogsmateriaal naar Japan onmogelijk
te maken. De overwining van China, zoo
wordt in den oproep gezegd, zal ook de
overwinning zijn van den wereldvrede en
de rechtvaardigheid.
Engelsch sergeant door Japanschen
politie-agent bij den arm gegrepen
en meegesleurd.
Wederom heeft zich te Sjanghai een
Britsch-Japansch incident voorgedaan.
Een vrachtauto van de Britsche marine,
bestuurd door een Chineeschen chauffeur en
geëscorteerd door slechts één Engelsch ma
rinesoldaat, stopte, komende uit de door de
Japanneezen bezette wijk Hongkioe, voor het
gebouw van het Britsche consulaat-generaal,
toen een Japansch müitair politie-agent den
Chineeschen chauffeur bevel gaf naar Hong
kioe terug te keeren. Hij riep daarbij de as
sistentie in van Japansche schildwachten, die
op de dichtbijzijnde brug stonden.
De sergeant van de wacht in het consu
laatsgebouw kwam hierop tusschenbeide.
Hij werd door den Japanschen politie-agent
bij den arm gegrepen en meegesleurd in de
richting van Hongkioe. De sergeant rukte
zich echter los en weigerde mee te gaan,
waarop de Japanner zich na eenige oogen-
blikken terugtrok.
Volgens een niet-officieel Japansch be
richt over dat incident zou de Engelsche
vrachtauto, met munitie geladen, door Hong
kioe zijn gereden. De Britsche autoriteiten
verklaren echter dat de vrachtauto geen mu
nitie vervoerde.
De „Daily Telegraph" meldt, dat de
politie te Aldershot een Duitsch dienst
meisje, Olga Perauer, heeft aangehou
den, die uit de gevangenis was ontsla
gen, nadat zij er zes van de zeven dagen,
waartoe zij was veroordeeld wegens het
feit, dat zij zich niet als vreemdeling had
laten inschrijven, had doorgebracht.
Zij werd aangehouden toen zy uit een
bioscooptheater kwam en meegenomen
naar het politiebureau.
Het ministerie van binnenlandsche zaken
had een onderzoek naar haar gedrag in En
geland laten instellen. Er waren bezwaren
tegen gerezen, dat zij in Groot-Britannië
zou trouwen. Zij had aanzegging gekregen
Zaterdag op zijn laatst het land te verlaten.
Het verluidt, dat het meisje, toen het de
gevangenis had verlaten, een spoorkaartje
naar Dover had ontvangen. In plaats daar
van ging zij naar Fleet (Hampshire), waar
zij Charles Cousins ontmoette, die het voor
nemen had met haar te trouwen. Zij hoorde
er van de moeder van Cousins, dat zij niet
in huis kon blijven. Cousins bracht haar naar
het station, waar hij voor haar een kaartje
kocht voor Londen.
De man verklaart, dat hij het meisje toen
verliet om de bagage te halen. Toen hy te
rugkwam was zij verdwenen. Later vond hy
het kaartje voor Londen op het perron. Hij
heeft nog steeds het re?u van de bagage,
welke hy op het station heeft afgegeven.
„Ik hield veel van haar", verklaarde Char
les, „en was van plan met haar te trouwen,
maar dat is nu onmogelijk".
De geheimzinnige millioenendiefstal. - De
Nederlandsche onderdaan, die het slacht
offer zou zijn geworden van een diefstal van
verscheidene millioen francs, waarvan hy
in een hotel in Brussel zou zijn beroofd, is
naar Amsterdam teruggekeerd.
Hij heeft verklaard, dat het geld, dat uit
Duitschland was gekomen, hem voor reke
ning van een in Nederland wonenden israë-
liet was ter hand gesteld. De tusschenpersoon
en hy zelf zouden een hoog commissieloon,
ongeveer 800.000 francs, krygen. De tus
schenpersoon zou hem het geld overhandigd
hebben op een bank in den Kruidtuin.
In den afgeloopen nacht omstreeks
drie uur heeft in Roelofarendsveen een
hevige brand gewoed, waardoor zes wo
ningen en een aangrenzende schuur in
de asch zijn gelegd.
De brand is ontstaan in de schuur van den
groentenzouter J. Huigsloot, aan den Dorps
weg, welke schuur op eenigen afstand vart
de woning is gelegen. Het vuur werd ont
dekt door buren, die de brandweer waar
schuwden. De brand nam echter, aangewak
kerd door den hevigen wind, zoo grooten om
vang aan, dat men de hulp moest inroepen
van de brandweer te Leiden.
Met alle kracht bestreed men het vuur,
dat intusschen was overgeslagen naar een
complex van zeven kleine arbeiderswonin
gen, die achter het hotel „De Vier Heems
kinderen", stonden en die bewoond werden
door de families G. Huigsloot, B. Hoogen-
boom, G. van Zanten, J. van Klink, de we
duwe van der Meer, de weduwe T. Boerman
en T. H. van Gerven.
De bewoners moesten in allerijl hun huis
jes verlaten. Zij vonden bij omwonenden on
derdak.
Het vuur woedde zoo hevig, dat de brand
weer niet kon voorkomen, dat zes huisjes
geheel afbrandden. Het zevende brandde
slechts gedeeltelijk uit, maar kreeg veel wa
terschade. De schuur, waarin de brand is
ontstaan, werd eveneens een prooi der vlam
men. Het huis van den heer Huigsioot is
echter gespaard gebleven.
Om zeven uur was men den brand meester
en kon men met de nablussching beginnen.
Behalve mej. Boerman, waren alle bewo
ners verzekerd. De schade is aanzienlijk. De
brand is vermoedelijk ontstaan door kort
sluiting. De woningen behoorden aan den
heer W. Hoogenboom, eigenaar van hotel
„De Vier Heemskinderen".
Een der bewoonsters is tijdens den brand
gevallen, waardoor zij een arm brak. Het
slachtoffer is naar het ziekenhuis te Leiden
vervoerd.
Grieven der Sudeten-Duitschers. - De
persdienst der Sudeten-Duitsche partij deelt
mede, dat de politieke hoofdcommissie der
Sudeten-Duitsche partij in haar gister ge
houden vergadering met groot leedwezen
en verontrusting kennis genomen heeft van
gebeurtenissen in Troppau.
De commissie zijn voorts uit verschillende
deelen des lands berichten ter kennis ge
bracht, volgens welke, o.a. ook wegens deel
name aan de Meifeesten der Sudeten-Duit
sche partij, tegen personen in openbaren
dienst disciplinaire en sociale sancties zijn
toegepast.
Bij zulke gebeurtenissen, aldus de pers
dienst, is het onmogelijk, den door Henlein
in zijn te Karlsbad gehouden rede gezochten
uitweg uit de tegenwoordige situatie te
vinden. De politieke commissie maakt daar
op alle verantwoordelijken met allen na
druk opmerkzaam. Zij heeft haar parlemen
taire vertegenwoordigers opgedragen, dit
standpunt onverwijld onder de aandacht der
regeering te brengen.
Het optreden der Arabische activisten.
- Zes Arabieren uit twee dorpen in de buurt
van Nabloes (Palestina) werden door Ara
bische activisten ontvoerd, omdat hun van
activistische zijde het verwijt werd gemaakt
de nationale zaak te hebben verraden.
Omtrent het lot van deze ontvoerden is
men even onzeker als omtrent onder gelijke
omstandigheden in andere streken van
Palestina verdwenen personen.
Uit vele dorpen wordt ook gemeld, dat
er 's nachts Arabische activisten zijn binnen
gedrongen, die paarden, levensmiddelen en
geld opeischen. Zij geven regu's af, waarop,
vermeld staat, dat de in beslag genomen
artikelen zullen worden aangewend ten be
hoeve van den nationalen strijd.
De krijgsraad te Nabloes heeft Dinsdag
een Arabier ter dood veroordeeld, die in het
bezit van wapenen was bevonden, waarvoor
hy geen vergunning had.
Italiaansch stoojmschip in moeilijkheden.
- Het radiostation te Marseille heeft nood
seinen opgevangen van het Italiaansche
schip Quirinale, dat zich op 38 gr. N.B. en
20 gr. 34 gr O.L. in moeilijkheden bevindt.
De Quirinale behoort thuis te Triest en
meet 3.779 ton.
Het radiostation deelt verder mede, dat het
Fransche stoomschip Prado aan de monding
van de Rhóne is vergaan.
Suzanne Linder veroordeeld. - De recht
bank te Parijs heeft Suzanne Linder, de em
ployé van het Fransche ministerie van bui-
tenlandsche zaken, die gearresteerd was
wegens het vervaardigen van valsche pas
sen, veroordeeld tot acht maanden gevange-
"ÏIÏ medeplichtige, de Rus MichelRosen-
feld werd tot achttien maanden veroor
deeld. Bovendien werd hy veroordeeld tot
dertien maanden gevangenisstraf, omdat hy
by zijn arrestatie in het bezit was van een
valsche pas.