dagblad voor alkmaar en omstreken. Waar komt de Kazernebouw Vraag en aanbod Het verdrag met Eire in het Lagerhuis. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, frnnco door het geheele Rijk 2.50. nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIES Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. TeleL 3320, redactie 3330. No. 106 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 140e Jaargang CHAMBEPLAIN GEEFT EEN UITVOERIGE UITEENZETTING. LEVENDIG DEBAT. De olgemeene toestand. Chineesche troepen naderen Nanking. Relletjes in Tsjecho- Slowakije. Staking van Fransche zeelieden. Denkt U er aan Uw voor Zaterdag op te geven? ALKMAARSCHE COURANT De Engelsche premier, Chamberlain, heeft gistermiddag de aanneming van de overeenkomst met Eire in het Lagerhuis voorgesteld. Hij merkte daarbij op, dat deze week twee belangrijke voorstellen in behandeling waren gekomen: eerst de overeenkomst tusschen Italië fen Enge land en thans die tusschen Ierland en Engeland. Men kon hieruit volgens den premier leeren, dat met verzoeningsgezindheid en goeden wil van weerskanten ook de bitterste en langdurigste geschillen voor oplossing vatbaar zijn. Chamberlain bracht in zijn rede allereerst hulde aan minister MacDonald en aan de Valera, die zeer veel gedaan hadden, om het verdrag tusschen Ierland en Engeland te be werkstelligen. De Iersche premier had de zaak van de verdeeling en het herstel der eenheid als ht voornaamste oogmerk van zijn politiek beschouwd maar door een gelukkige wending was de overeenkomst daardoor niet mislukt, want de Engelsche regeering had dit punt uitgeschakeld en de Valera kunnen overtuigen, dat hij dit met zijn Iersche land- genooten uit het Noorden, dus met de regee ring van Ulster, moest regelen. Nadat dit veel omstreden punt op die wijze geregeld was, bleven er drie onderwerpen over, de handel, de financiën en de defensie. Chamberlain was er van overtuigd dat de getroffen handelsovereenkomst op den duur voor beide partijen voordeelig zou blijken en hij had nergens het tegendeel beweerd gezien. Nopens de financiën zou men de En gelsche regeering oppervlakkig van te groote toegeeflijkheid kunnen beschuldigen, maar spreker wilde het liever de edelmoedigheid van den grooten en rijken partner noemen jegens een kleinen en minder met aardschc goederen bedeelden en men moest Ierland nu voortaan beschouwen als een deelgenoot in het rijk en niet langer als een concurrent. Het teruggeven van de Iersche havens, die onder het verdrag van 1921 ter beschikking der militaire overheid stonden, was een daad van vooruitziende politiek. Een vriendschap pelijk gezind Ierland was zonder twijfel van belang voor Engeland en de regeering had wat gevoeld voor het argument van de Va lera dat het een affront voor een zichzelf besturend volk was als een deel van zijn ha vens onder de jurisdictie van een ander volk lagen. Ook het Iersche zelfrespect verlangde voldoening in deze aangelegenheid en nu had de Engelsche regeering nog wel wat lan ger kunnen blijven staan op haar verdrags rechten, maar zij had het breedere stand punt ingenomen dat bij een verdrag beide partijen inschikkelijkheid moesten betoonen en nu had men dan ook bereikt dat van weerskanten erkend werd dat Engeland en Ierland niet buiten elkaar konden en dat aan den eeuwenouden strijd een einde moest ko men. De dominions en het stamverwante volk der Ver. Staten hadden het sluiten van een overeenkomst met opgetogenheid be groet en spr. was dan ook overtuigd dat met dit verdrag een nieuw hoofdstuk in de be trekkingen met Ierland werd ingeluid, dat beide partijen tot heil zou strekken. Nadat spr. nog gewezen had op de waarborgen voor Ulster, die de regeering had verkregen, vroeg hij met vertrouwen de goedkeuring van het geheele parlement. Het debat. De eerste spreker der arbeiderspartij Grenfell zeide, dat de oppositie het verdrag zou goedkeuren omdat het uiteindelijk doel der verzoening er mee bereikt werd, maar de premier had wel wat hoog van den toren geblazen over het aandeel der Engelsche re geering bij de regeling. Het zou volgens spr. meer gepast zijn geweest als de regeering in zak en asch ware verschenen om veront schuldiging te vragen dat zij die verzoening zoo lang en dikwijls met zulke kleinzielige middelen had uitgesteld. De afgevaardigde Reid, die het Noord- Iersche graafschap Down te Westminster vertegenwoordigt zeide dat Ulster niets te gen den Vrijstaat had gehad en nu ook niets tegen Eire zou hebben mits Ulster een deel van het Vereenigd Koninkrijk kon blijven. Spr. vond, dat de douaneovereenkomst niet voldoende rekening hield met sommige spe ciale belangen van Ulster, maar hij was al leen ongerust of er soms een geheime clau sule met de Valera gesloten was, die de her- eeniging toch op een of andere wijze in het vooruitzicht stelde. Chamberlain viel hier den spreker in de rede en gaf onmiddellijk de plechtige en ca tegorische verzekering dat er geen er.kel ge heim artikel bestond en dat zijn regeering niets anders wenschte dan dat Ierland en Ulster deze zaak verder zonder eenige in menging onder elkaar zouden regelen. De oppositie liberaal Graham White zeide, dat de volgelingen van Gladstone zich na tuurlijk verheugden dat recht, billijkheid en gezond verstand eindelijk toch over onwil en bruut geweld hadden gezegevierd en zijn partij zou de overeenkomst van harte goed keuren. Winston Churchill. Hierna sprak Winston Churchill, die op merkte dat hij een der onderteekenaars was geweest van het oorspronkelijk verdrag van 1921 en hij herinnerde zich levendig, dat de Admiraliteit toen de allerernstigste bezwa ren had ontwikkeld tegen de overdracht der Iersche havens wier controle tot de levens belangen van Engeland behoorde. Dat deze controle thans zonder eenige voorwaarde werd opgegeven leek spreker toch bedenke lijk wanneer n.L de optimistische verwach tingen van den premier nopens de gezind heid die de Iersche regeering en het Iersche volk van nu af zouden bezielen eens niet in vervulling zouden gaan. Spreker zou het ge wicht van gezond verstand en goeden wil niet onderschatten maar de Valera had dan wel iets minder luide mogen proclameeren dat hij de hereeniging van geheel Ierland toch als het einddoel bleef beschouwen. Spreker zou daarom niet tegen dit verdrag stemmen maar hy had willen waarschuwen dat het werkelijke probleem der toekomstige verhouding met Ierland nog aan de orde ko men moest. Men moest te Dublin begrijpen dat de regeering een grootsch en genereus gebaar had gemaakt en een blijk van ver trouwen had gegeven daj nooit beschaamd mocht worden. Churchill merkte nog op, dat de Valera en de zijnen in Ierland,, aan het bewind waren gekomen door tegen- de Engelsche politiek te strijden en de plotselinge overgang leek hem wat bedenkelijk. Engeland had volko men gelijk gehad in zijn houding nopens de land-annuïteiten en het bedrag van 10 mil- lioen was een schrale troost voor het opge ven van volkomen eerlijk verworven rech ten. De conservatieven Sir William Davison en Overste Gretton waren het eens met Chur- chills argumenten maar Amery en de jonge conversatieve sprekers waren het volkomen met de houding van Chamberlain eens. Een der latere arbeiders-sprekers verweet Churchill dat hij weer op een ongelegen mo ment onrust moest stoken en dat hij, gezien zijn eigen politieke draaierijen, toch wel de laatste was die onbetrouwbaarheid van de Ieren mocht veronderstellen. Naar wij vernemen, is er in Alkmaar zooals trouwens te verwachten was geen enkel gebouw, waarin de militairen, behoorende bij het waarschijn lijk te Alkmaar te legeren 2e regiment Luchtdoelartillerie, kunnen worden ondergebracht. Men deelt ons van betrouwbare zijde mede, dat voor huisvesting zou worden gezorgd op het terrein, dat de gemeente in de laatste raadszitting aan den Bergerweg van mej. Buren heeft gekocht. Dit terrein is pl.m. 2 H.A. groot en gelegen in den hoek, waar de Hoeverweg naar Egmond op den Bergerweg uitkomt. Intusschen spreekt uit het schrijven, dat B. en W. gister aan de raads leden hebben gezonden, nog een zekere terughoudendheid ten aanzien van de tot dusver bij de onderhandelingen bereikte resultaten. Nu de pers aldus dit schrijven het bericht vermeldt, dat te Alkmaar een Regiment Luchtdoelartillerie zal worden gevestigd, zien wij ons ver plicht, U mede te deelen, dat daaromtrent nog geenerlei ons bekende beslis sing is genomen. Wel zijn sedert eenigen tijd onderhandelingen gaande met het Departe ment van Defensie, waarvan wij echter op uitdrukkelijk verzoek van het Departement ook aan U geen mededeelingen hebben kunnen doen. In verband met het persbericht, waaromtrent het Departement ons by hedenmorgen ingewonnen informatie geen opheldering kon verstrekken, heeft het Departement ons gemachtigd, U van het feit, 5at er onderhande lingen gaande zijn, op de hoogte te stellen. Het spreekt vanzelf, dat, zoodra de minister ons zijn beslissing zal hebben medegedeeld, wij U zoo spoedig mogelijk onze voorstellen zullen doen toe komen, indien althans mocht blijken, dat de minister Alkmaar als vesti gingsplaats heeft aangewezen. Wanneer het inderdaad juist is, dat de militairen gebouwen zullen betrek ken op het terrein hoek BergerwegHoeverweg dit zeggen niet B. en W. tot de raadsleden, maar dat vertellen wij aan onze lezers zal aan de tun nelmisère wel spoedig een eind komen. Het is begrijpelijk, dat het Departement van Defensie, wanneer militairen aan de overzijde van het rangeerterrein zijn gelegerd, geen genoegen nemen met den onmogelijken' toestand, dat lange rijen voertuigen herhaalde lijk op het heen en weer rijden van enkele locomotieven hebben te wachten. Alkmaar, 6 Mei. Nog steeds moeten wy ons hier met Hitler's bezoek aan Italië bezig houden. Het is jammer, dat de besprekingen tusschen hem en Mussolini zoo strikt geheim gehou den worden, maar toch ondanks dat, lekt er wel iets uit. Zoo krijgt men den indruk, dat de positie van Duitschland in Rome weer die van een vragende is. Wanneer Italië behoefte heeft aan Duitschland voor de regeling der be trekkingen met Frankrijk en Engeland (ver nomen wordt, dat de Spaansche kwestie reeds besproken is) heeft Duitschland zon der twijfel Italië nog meer noodig voor de verwerkelijking var. zijn plannen in Midden- Europa en om zijn koloniale eischen tot een goed einde te brengen. In de omgevmg van leidende Duitsche persoonlijkheden ver klaart men, dat de regeling van het Tsjecho- Slowaaksche probleem en van de koloniale kwestie de onmisbare inleiding vormen tot een opening van dieper gaande onderhande lingen tusschen de groote Europeesche mo- 8 Wat Tsjecho-Slowakije betreft, schijnt het, dat de Duitsche leidende figuren te Rome gezegd hebben: de vereenigmg van 3# mil- lioen Sudeten-Duitschers met het ry k is een principieele kwestie, welker °Pl°ssln8 n'® van vitale dringendheid is voor duitschland. De vitale kwestie voor Duitschland^ of Praag in zijn sfeer zal treden en zijn gen met Rusland en Frankryk za maken en zelfs opzeggen. Berlijn wil vooral een wyzigmg m de bui- tenlandsche en economische politiek P De8op dit punt op het oogenblik tusschen Praag en Berlijn aangebonden strijd w0 voorgesteld als een locale episode van meer algemeenen stryd van de „nwB®" heden der orde" tegen de bolsjewistische act e in Europa. Berlijn meent krachtens den spi te kunnen rekenen op volledigen steun van Italië. By de Duitsche delegatie toont men reeds thans op dit punt volstrekt vertrou wen. Tusschen Hitier en het Vaticaan botert het lang niet. Thans blijkt, dat niet alleen de paus naar zijn zomerresidentie vertrokken is, maar dat ook het pauselijk museum' ge sloten is. Een bezoek daaraan stond op het programma, maar Hitier zal dit museum niet kunnen betreden. Intusschen is er een pers-strijd ontbrand in Italië. De Regime Fasciste doet n.L hef tige aanvallen op de Osservatore Romano. Het fascistische blad schrijft: „Het zwijgen van de „Osservatore" (over Hitler's bezoek) heeft wel geen beteekenis, doch het blad laat zich weer eens de gelegenheid ont gaan om gebeurtenissen van enorme inter nationale beteekenis in alle kalmte te beoor- deelen. Als men uit politieke overwegingen vrijmetselaars en joden schaamtelooze eer betuigingen bewijst, als men de bondgenoo- ten der communisten en de vrienden van hen, die de geloovige Spanjaarden hebben afgeslacht, rijkelijk met eer bedenkt, is het eenvoudig onnoozel een dergelijke houding aan te nemen tegenover den „Führer" en het volk, dat jegens de geheele Italiaansche natie een zoo eerlijke en moedige solidariteit getoond heeft. Deze houding van het or gaan van het Vaticaan schaadt noch het fas cisme noch het nationaal-socialisme, het schaadt enkel en alleen de kerk, die buiten de grenzen van Italië reeds in volledige anarchie leeft. Men kan op deze wijze de be wondering van de vrijmetselaarsloges, de synagogen van het communisme, en ook die der roomsch-katholieke politicasters wek ken, maar de ernstige geestelijkheid, de goede roomsch-katholieken worden zeer ontstemd". De groote stroom Spaansche vluchtelingen in Frankryk is thans eenigermate geluwd, maar geheel opgehouden is zij niet. De meeste dezer uitgewekenen zijn lieden, die zich nooit met de politiek hebben bezigge houden. Zij zijn tot het laatste in hun dorp gebleven, vrijwel geheel onkundig van het geen er eigenlijk in hun land voorviel, tot dat zij eensklaps van de militaire autoritei ten order kregen hun hof en haard te ver laten daar Franco's troepen naderden. Ze moesten alles in den steek laten en bereik ten na een tocht te voet langs schier onbe gaanbare wegen het Fransche grondgebied. Veel zorgt baart de Fransche overheid de aanwezigheid van allerlei gespuis, commu nistische onruststokers en anarchisten. De heer Jean, de Fransche speciale commissaris voor de vluchtelingen in het dept. Haute Garonne, heeft zijn gebied al van meer dan 400 misdadigers gezuiverd. Zijn taak werd vergemakkelijkt door de Spaansche regee ring te Barcelona, die hem de dossiers der betrokkenen ter beschikking stelde. Doch de toestand eischte een snel ingrijpen, en toen de belhamels opruiende redevoeringen gin gen afsteken, telefoneerde de commissaris om versterking der mobile garde, 200 be reden Spahi's en eenige tanks. De anarchis ten werden naar Katalonië gedirigeerd en de rust keerde weer. Opmerkelijk is, dat alle vluchtelingen uit het linksche Spanje doordrongen zijn van het regime der „gebalde vuist". Zij beschou wen deze wijze van groeten niet als een uiting van haat, maar passen haar bij elke gelegenheid toe, ook als zij hun dankbaar heid jegens de Franschen willen betuigen. Zeer tot verbazing der Fransche militairen en leden der non-interventie-commissie! De Spanjaarden meenen, dat de wereld in twee categorieën burgers is verdeeld: zy, die met de gebalde vuist groeten en zy, die den fas- cistengroet brengen. Dat er ook nog men- schen leven, die „gewoon" groeten, was hun niet bekend! Intusschen houdt men er rekening mee, dat er nog wel meer vluchtelingen de Fran sche grens zullen overschrijden indien de vijandelijkheden, welke nu eenigen stilstand toonenf weer oplaaien. De Fransche regee ring is op alles voorbereid; alleen vraagt zij zich af of zy op den duur het onderhoud dier vluchtelingen alleen zal moeten blijven bekostigen, en of het niet zaak is de ver zorging internationaal te regelen. Japanners melden succes in Zuid- S jantoen g. Van Chineesche zijde wordt gemeld, dat de in de provincie Kiangsoe opereerende Chineesche troepen reeds tot op elf K.M. afstand van Nanking genaderd zijn. Van het front in Sjantoeng wordt van Japansche zijde gemeld, dat de Chineezen de Japansche stellingen in het zuiden van ge noemde provincie hebben aangevallen. Het Japansche legerbericht voegt hieraan toe, dat de vijand met groote verliezen is terug geslagen. In het zuidoosten van Sjantoeng zouden de Japanners voorts een zuiveringsactie zijn beginnen, waarbij zy reeds tot Tsjinghoean aan de Jangtse zouden zijn doorgedrongen. De militaire autoriteiten te Tientsin en te Peking hebben met het oog op de in de na bijheid dezer steden aan den gang zijnde troepenbewegingen, uitgebreide veiligheids' maatregelen getroffen. Een groot aantal personen, onder wie velen, die als commu nisten bekend staan, zijn gearresteerd. Ver- s:heidene stadspoorten te Peking zijn zelfs gesloten. Het doorgaande verkeer staat on der scherpe controle. Onrust bij de Sudeten-Duitschers. Woensdag en Donderdag hebben zich te Sumberk in Moravië (Schoenberg) ver scheiden incidenten voorgedaan nadat het ter eere van president Masaryk opgerichte monument beschadigd was. De inspecteur- generaal der politie heeft zich gisteravond naar Sumberk begeven om er een onder zoek in te stellen. Volgens de Zeit, het of- ficieele orgaan der Sudeten-Duitschers, zou een detachement politie ter sterkte van 200 man te Sumberk zijn aangekomen. Het blad, dat er eveneens melding van had gemaakt, dat waarschijnlijk den uitzon deringstoestand zou worden afgekondigd, werd nog gisteravond onder censuur gesteld. Op het oogenblik is het overal in de stad rustig. De Sudetenduitsche partij heeft een op roep tot haar leden gericht, waarin zy ver zoekt een strenge discipline in acht te nemen en den zesden Mei den verjaardag van Konrad Henlein de huizen niet te ver laten, om dezen verjaardag in huiselijken kring te vieren. Opstootjes in Zatec. Te Zatec is het tot botsingen tusschen de politie en leden der Sudetenduitsche partij gekomen. Volgens de officieele lezing had de politie by twee Duitsche zakenlieden vaan tjes en armbanden met hakenkruisen ont dekt en in beslag genomen. Tijdens het ver hoor dezer menschen verzamelde zich voor het politiebureau een menigte, die ook na de vrijlating der arrestanten een steeds vijandelijker houding aannam. De politie moest de menigte verspreiden en, hoewel niet van de wapenen gebruik gemaakt werd, liep iemand lichte verwondingen op. Er wordt een onderzoek ingesteld. Het officieele Sudetenduitsche orgaan, de „Zeit" verklaart, dat een jongeman, die een hakenkruisvlaggetje droeg, oorzaak was van een oploop van 800 tot 1000 menschen voor het politiebureau. De Sudetenduitsche sena tor Bock maande de menschen aan zich te verspreiden, doch op dat oogenblik, toen de menigte daaraan wilde gehoorzamen, ver scheen de politie, die met den gummiknup pel chargeerde. Twee personen werden ernstig gewond. Op drie groote mailbooten. Het civiele personeel van drie schepen van de Compagnie General Transatlan- tique, n.L de Champlain, Colombie en de Ile de France, is in staking gegaan. Reeds eenige dagen bestond een ver schil van meening over een vernieuwing van kleedingstukken en Woensdag avond, enkele uren voor het vertrek van de Champlain kwam de secretaris van den Bond van Hotelpersoneel aan boord en raadde de leien van zijn bond aan te staken. Toen de commandant van het schip het personeel sommeerde op zyn post te blijven, spoorde de secretaris aan tot ongehoorzaamheid. De commandant en de officieren van de Champlain hebben uit protest het schip ver laten en hebben het ministerie van koop vaardij verzocht te bepalen, dat in het ver volg geen secretarissen van vakvereenigin- gen meer aan boord mogen komen. De Bond van Hotelpersoneel heeft de bemiddelings voorstellen van den minister van koopvaar dij niet aanvaard om den secretaris, die tot ongehoorzaamheid aanspoorde, niet aan boord toe te laten. Het personeel heeft in geheime stemming besloten te staken. Alléén 2de handsch goederen. 33 ct. p. 5 regels, uitsluitend a contant.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1