DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De strijd om den Loenghai-spoorweg. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. TeleL 3320, redactie 3330. No. 115 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Voor een groot deel in het bezit van de Japanners. Japansche lezing over de gevechten Dinsdag 17 Mei 1938 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 140e Jaargang Kwartierarrest voor Von Fritsch? Gedwongen verblijfplaats aangewezen. De strijd in Spanje. Pauselijke nuntius bij Franco. Bannelingen. Nieuws in 't kort. De algemeene toestand. ALKMAARSCHE COURANT. i Volgens het persagentschap Domei hebben de uit het Noorden en Zuiden komende Japansche troepen den Loenghaispoorweg op vier plaatsen doorgesneden. Een afdeeling, die Pihsjen, op 50 K.M. ten Zuidoosten van Taiertsjwang was binnengerukt, is verder naar het Zuiden doorge drongen en heeft zich meester ge maakt van Sinhotao, op den rechter oever van het Keizerkanaal. De troe pen van het Zuidelijke leger hebben bezit genomen van Tsjaontsjen, op 27 K.M. ten Zuidwesten van Soetsjou. Uit Tokio wordt verder melding gemaakt van berichten, volgens welke de Japan sche troepen Hoeangkou aan den Loeng haispoorweg, ongeveer 50 K.M. ten Westen van Soetsjou, hebben bezet. Zij zouden in Oostelijke richting langs de spoorlijn op rukken naar Soetsjou. Bevoegde kringen te Tokio verklaren, zooals tezamen met enkele der onderstaan de berichten, reeds in een deel der vorige oplaag is vermeld, dat de val van Soetsjou thans niet lang meer kan uitblijven. Zij voegen hieraan toe, dat dit geenszins zal beteekenen, dat de Japanners hun opera ties zullen staken. Japan zal de vijande lijkheden voortzetten, tot het verzet der Chineezen definitief gebroken is. Op de vragen der buiteniandsche jour nalisten, of de opmarsch naar Hankou na den val van Soetsjou spoedig verwacht kon worden, heeft een woordvoerder van het ministerie van buiteniandsche zaken ver klaard, dat aankondiging hiervan voorba rig zou zijn, in verband met de strategische problemen, die hiermede samenhangen. Ook de corresponden van het Japansche agentschap Domei aan het front van den Loenghai-spoorweg meldt, dat de uit het Noorden en Zuiden oprukkende Japansche strijdkrachten zich gisterochtend ten Oos ten van het aan den Loenghai-spoorweg gelegen plaatsje Tangsjan met elkaar ver- eenigd hebben. De Japansche legerdeskundigen te Sjanghai hebben meegedeeld, dat de om- singelingsring, die 400 K.M. lang is, nog vele open plaatsen heeft, zoodat de omsin gelde Chineezen nog wel zouden kunnen ontkomen. Ook voeren de Chineezen ver sterkingen aan, die de Japansche troepen, welke Soetsjou bedreigen, in den rug val len. Dat is ook de reden, waarom er bij Mentsjeng en bij Hofei nog fel gevochten wordt. De meening der Chineezen. Zelfs wanneer de Japanners er in zou den slagen den geheelen spoorweg Tientsin Poekou te veroveren, zouden de Chinee zen die het Soetsjou-front verdedigen onwrikbaar blijven en 'n uitgebreiden be wegingsoorlog voeren tegelijk met een stellingsoorlog, aldus heeft, naar het Chineesche telegraafagentschap meldt, een Chineesch stafofficier verklaard in een interview tijdens een zwaar Japansch bombardement. De officier voorspelde, dat de Japanners groote moeilijkheden zouden ontmoeten langs den TientsinPoekou- spoorweg, waarbij hun winsten geen ver goeding zouden vormen voor hun verdere verliezen. De officier baseerde zijn op merkingen op de ontwikkeling in Sjansi, waaruit de Chineezen weigerden zich terug te trekken na de Japansche bezetting van den verticalen Toengpoespoorweg. Als gevolg hiervan verhinderden zij den Ja panners de Gele Rivier over te steken, terwijl zij intusschen 34 districten her overden. De Chineesche militaire woordvoer der heeft ter. aanzien van den strijd om den Loenghaispoorweg met klem ontkend, dat de Japanners dezen spoorweg op welke plaats ook, hetzij ten Westen, hetzij ten oosten van Soetsjou, afgesneden hebben. Hij voegde hieraan toe, dat het weinig waarschijnlijk is, dat de Japanners den spoorweg zullen afsnijden, aangezien zij zich nog op eenigen afstand van de spoorlijn bevinden en zij over een niet voldoende sterke troepenmacht be schikken om dit plan ten uitvoer te leggen. Ofschoon de strijd in West- Sjantoeng ernstig is, is de toestand daar in een impasse geraakt. De Ja panners zijn er nog niet in geslaagd door de Chineesche linie heen te dringen. Ten aanzien v/in den toestand in Cen- traal-Anhwei zeide de woordvoerder, dat zwaar gestreden wordt rondom Hofei, een strategische stad op 90 K.M. landinwaarts. Wanneer de Japanners deze stad zouden veroveren, zou dit hen in staat stellen in westelijke richting op te rukken naar Hankou. In Sjansi, aldus de woordvoerder, heb ben de Chineezen in de laatste maand hun grootste successen behaald. Terwijl de Japanners oorspronkelijk vier en een halve divisie in Sjansi hadden omstreeks 90.000 man hebben zij er thans na het algemeene Chineesche tegenoffensief nog slechts ongeveer twee en 'n halve divisie. Ondanks de Japansche krachtsinspanning om Sjansi te zuiveren van Chineesche troepen, hebben deze, in plaats van terug te trekken, de verloren terreinen her overd. De mobiele Chineesche eenheden geven den Japanners een harde noot te kraken. Voor de Chineezen hebben deze successen groote strategische waaide. Men kan daardoor den Loenghaispoorweg in Honan beschermen. Tusschen 7 Maart en Na maandenlange worsteling zün de Japanners erin geslaagd de Loenghai-spoorweg te bereiken ten Oosten van Soetsjou, terwijl ook ten Westen vainl Sioetsjou de Japansche legers den spoorweg naderen, zoowel uit het Zuiden als u.t het Noorden. - De val van Soetsjou schyut thans vrijwel onvermydelyk te zyn. 10 Mei, aldus tenslotte de woordvoerder, zijn 27.780 Japanners in Sjansi gedood. De verbinding nog niet tot stand gebracht? Volgens de laatste berichten, welke Domei zendt van het front in China, is de verbinding tusschen de Japansche legers van Noord en Zuid nog niet tot stand ge bracht. Gisteren had Nitsji Nitsji gemeld, dat deze verbinding ten westen van Soetsjau was tot stand gebracht. De correspondent van Domei meldt nochtans, dat de Japan sche colonne, welke uit het zuiden opïrok, kanongebulder hoorde en dacht, dat dit afkomstig was van de troepen uit het Noorden. Minder huwelijken in China. Uit Sjanghai wordt gemeld, dat in ver band met den oorlog in China overal in dat land het aantal huwelijken sterk is verminderd. Deze vermindering bedraagt zoowat 40 pet. sinds den aanvang der vij andelijkheden, niettegenstaande betrekke lijk velen gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid, die tegenwoordig in China bestaat een huwelijk te sluiten zonder romslomp en zonder veel kosten. Hulpverleening aan Chineesche vluchtelingen. De Chineesche nationale christelijke fe deratie, onlangs te Hankou tot stand ge komen, houdt zich bezig met het organi- seeren van hulpverleening aan oorlogs vluchtelingen. Tot dat doel zal een net vluchtelingenkampen worden getrokken over die deelen van China, waar de Japan ners nog niet met hun legers zijn doorge drongen. Zoowel kolonisatie als ontginning van woesten grond staan op het program ma. De leiding zal in handen worden gege ven van landbouwexperts. Reeds wordt in de provincies Hoepei, Hoenan, Tsjetsjoean, Joennan en Kweitsjou een onderzoek inge steld naar de mogelijkheden van landont- ginning en kolonisatie. De vluchtelingen zuilen zooveel mogelijk worden gezet aan werk, waarvoor zij geschikt zijn. Ook wegenaanleg en rivierverbetering, alsmede openbare werken van anderen aard staan op het programma. Generaal baron Werner von Fritsch, de vroegere opperbevelhebber der Rijksweer, die op 4 Februari j.L tegelijk met maarschalk Von Blom berg, verplicht werd af te treden, heeft, naar men in goed ingelichte kringen zegt, een gedwongen verblijf plaats toegewezen gekregen op een kasteel in Hannover, waar hij op eerewoord beloofd heeft te zullen blijven. Generaal Von Fritsch had een maand geleden een waardeerend schrijven ontvangen van rijkskanselier Hitier. Men had' toen gedacht, aldus Havas, dat Von Fritsch in zijn functie zou worden hersteld. Reuter meldt uit Vaticaanstad, dat de Paus een nuntius benoemd heeft bij de regeering van Franco te Burgos. Hier mede erkent het Vaticaan de jure het gezag van Franco's regeering. Hiervoor is aangewezen mgr. Gaetano Cicognani, vroeger Pauselijk nuntius te Weenen. Tegelijk heeft Franco tot Spaansch ge zant bij het Vaticaan benoemd Don José Maria Yanguas De rechtsche opmarsch bij Teruel. De hevige gevechten, welke zich sinds meer dan een week afspelen aan het Levant-front, hebben, aldus Havas, geen groot voordeel opgeleverd aan de recht- schen, die stuiten op de door de republikei nen zeer versterkte natuurlijke verdedigin gen. De strijd, welke het hevigst woedt in de sectoren van Allepuz en Corbalan, ten noord-oosten van Teruel, concentreert zich op den heuvel van San Christobal, gelegen tusschen de Alfambra en Allepuz in het rotsachtige massief dat Corbalan scheidt van den weg van Allepuz naar Mora de Rubelios, ten zuid-oosten van Teruel. (Deze weg loopt uit op den grooten straatweg van Teruel naar Valencia). In deze bergen, welke meer dan 1500 M. hoog zijn, vorde ren de rechtschen met groote moeite. De re publikeinen bieden hevigen weerstand en geven het terrein eerst na een reeks van aanvallen der nationalisten op. Meer naar het Oosten, bij La Iglesuela del Cid, wordt eveneens hevig gestreden. De rechtschen trachten daar de weg door de bergen naar Mora de Rubelios te bereiken, hetgeen de republikeinen trachten te be letten. Grens-incident. Toen de commandant der te Figueras in garnizoen liggende carabiniers, majoor Ar- cadio Gomez Palencia gister de grens nabij Coustouges had overschreden, werden op hem schoten gelost door carabiniers, die vervolgens ongeveer 45 meter op Fransch grondgebied doordrongen tot op de plaats waar de gewonde officier was neergevallen. Nadat zij hem hadden bereikt sleepten zij zijn lijk in de richting van de grens aan den linkeroever van de Rio Mocer, waar het niet mogelijk is nauwkeurig de afbakenings- lijn der beide grenzen te bepalen. Fransche juridische en bestuurs-autoriteiten begaven zich naar de plaats van het incident. Uit een onderzoek bleek, dat majoor Palencia ge dood werd toen hij zich op Fransch grond gebied bevond. De Spaansche grensautori- teiten hebben aan den onderprefect van Ceret hun diep leedwezen over dit betreu renswaardige incident te kennen gegeven. Tevens hebben zij den vertegenwoordiger van de Fransche regeering de verzekering gegeven, dat de carabiniers, die dit incident hebben veroorzaakt, streng zullen worden gestraft en dat onmiddellijk zeer strenge instructies zouden worden gegeven, ten einde een herhaling van dergelijke inciden ten te voorkomen. In de Readers Digest vinden wij een arti keltje van Bruce Bliven in The New Re- public afgedrukt, waarin onder het hoofd „Wij danken u, Hitier" een ironische dank betuiging voorkomt voor de verrijking van de Amerikaansche samenleving met de vol gende vluchtelingen: „Daar is bijvoorbeeld dr. Albert Einstein, nu lid van het Institute for Advanced Study te Princeton, wiens relativiteitstheorie de grenzen van de menschelijke gedachte ver ruimd heeft als geen ander van dit geslacht heeft gedaan. Wij danken u, Hitier, voor dr. Einstein. Dan ook voor Thomas Mann, een van het de weinige ware intellectueele reuzen van het heden. Dank voor Ernst Toller, schitterend schrijver van tooneel- stukken; voor Max Reinhardt, een groot regisseur en tooneeldirecteur; voor George Grosz, kunstenaar; voor Vicki Baum, popu lair schrijfster van novellen en tooneel- stukken; voor Elisabeth Bergner, zeker een der twee of drie grootste actrices van dezen tijd. „Onder vele andere vermaarde Duit- schers, door de nazi's uit hun vaderland verdreven en nu in Amerika gevestigd, zijn dr. Otto Klemperer, orkestdirigent; Julius Ehrlich, componist en Bruno Eisner, pianist. Wij hebben in ons midden ook dr. Wilhelm Frei, beroemd dramatoloog; dr. Richard Goldschmidt, schitterend bioloog, bekend voor zijn werk op het gebied van de ontstaans- en geslachtenleer; dr. Carl Lange, bacterioloog; en dr. Siegfried Loe- we, pharmacoloog, beroemd voor zijn werk ten aanzien van de manlijke geslachtshor monen. „Ik heb voor mij de namen van ten min ste 50 andere Duitsche geleerden van aan zien, die nu in de Ver. Staten woonachtig zijn. Hun cultureele waarde ontsnapt na tuurlijk aan elke schatting in dollars en centen, maar zelfs als wij haar alleen op vatten als gekapitaliseerde verdiensten-mo gelijkheid, maakt de door hen vertegen woordigde rijkdom een groot deel uit van de niet betaalde oorlogsschuld van Duitsch- land aan ons". Geheime organisatie ontdekt in Syrië. - Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit Beiroet, dat de politie gisternacht een ge heime organisatie heeft ontdekt, waarvan het doel geweest zou zijn, de afschaffing van het parlementaire stelsel in zijn huidi- gen vorm. Bij huiszoekingen zou een groote hoeveelheid wapens en bommen zijn gevon den. Tot nu toe zijn ongeveer 40 personen gearresteerd. Hierbij kwam het tot schiet partijen. De politie bevindt zich in alarm toestand, doch tot nu toe is het in het land rustig gebleven. Hotelbrand eischt talrijke slachtoffers. - Bij een brand, die een hotel te Atlanta (Georgia) heeft verwoest, zijn 24 personen gedood en twaalf gewond, terwijl er nog 22 vermist worden. De brand, die het hotel vrij wel volledig in de asch heeft gelegd en die met razende snelheid om zich heen greep, is vroeg in den morgen uitgebroken. Om trent de oorzaken staat nog niets vast. Alkmaar, 17 Mei. Het Engelsche kabinet is gereconstrueerd: lord Stamley is minister voor de koloniën geworden, Malcolm MacDonald minister van koloniën en Kingsley Wood minister van luchtvaart, terwijl lord Harlech en lord Swinton zijn afgetreden. Dit bericht is geen verrassing. Reeds lang v/as er sprake van vervanging van een of meer ministers, maar Chamberlain, de premier, voelde daar weinig voor. Tenslotte moest hij wel zwichten, want er was één kwestie, die groote moeilijkheden veroor zaakte: de luchtvaart. De Engelsche luchtvaart is niet in orde. Dat is een bekend geheim. De toestellen deugen niet en de opleiding deugt even min. In beide gevallen moet men met te groote haast te werk gaan en het gevolg is, dat de lijst der slachtoffers in Engeland vele malen grooter is dan die in andere landen. Zooiets moest kritiek met zich mee brengen en die kritiek kwam vooral uit het Lagerhuis, waa r lord Swinton zich niet kon verdedigen. Dat lijkt misschien vreemd, maar in En geland heeft een minister, die lid is van het Hoogerhuis, geen zitting in het Lagerhuis en omgekeerd ook niet. Vandaar, dat de ministers onder-secretarissen noodig hebben, die hen vervangen in het Huis, waar zij zelf het woord niet mogen voeren! De luchtvaart-politiek moest dus in het Lagerhuis verdedigd worden door een onder staatssecretaris en hoewel deze dit goed deed, kon hij het Lagerhuis niet overtuigen. En toen lord Swinton aandrong op ontslag, heeft Chamberlain gisteren eindelijk toe gegeven, verklarende, dat hoewel hu Swin ton graag als minister had gehouden, hij toch moest erkennen, dat het ministerie van luchtvaart wel altijd in het nadeel moest zijn, als de minister van luchtvaart niet zelf zijn beleid in het Lagerhuis kan verdedigen. Voor minister Wood komt nu de moeilijke tijd aan, om het Lagerhuis tevreden te stellen. Geen gemakkelijke taak! Het korte bezoek van Henlein aan Londen is voor de diplomatieke medewerker van de Daily Herald aanleiding geweest, er een artikel aan te wijden. Deze schreef gisteren, dat Henlein, toen hij uit Londen terug keerde, begreep dat Engeland de Sudeten- Duitschers voor 100 billijk behandeld wenschte te zien, niet alleen op papier, maar ook in de practijk. Maar het werd Henlein ook duidelijk gemaakt, dat de Britsche openbare meening niet kon erkennen, dat de Duitsche groep en de bevolking het recht zou hebben, de buiteniandsche politiek van den staat te dicteeren. Hij ontving bevestiging van den indruk, die thans in Berlijn wordt aanvaard, dat een aggressie van Duitschland tegen Tsjecho- Slov/akije, hoe bedekt ook, een toestand van plaatselijken oorlog moet scheppen, waarin Frankrijk zou worden betrokken en in staat Brittannië en andere Europeesche staten tegen Duitschland er in te betrekken. Hem werd openhartig te verstaan gegeven dat sommige van zijn eischen, te Karisbad ge proclameerd, ver buiten de grenzen van het redelijke gingen. Bij al degenen met wie hij sprak, heeft Henlein den indruk achtergelaten dat hij de rechtvaardigheid en de wijsheid erkende van wat men hem had gezegd, dat hij zij'1 uiterste best zou doen botsingen in het Sudetenland te voorkomen, dat hij oprecht een oplossing wenschte welke de onafhan kelijkheid van Tsjecho-Slowakije onaange tast zou laten en dat hij bij onderhandelin gen niet onredelijk zou zijn. Men had den duidelijken indruk, dat hij niet zou staan op de extremistische eischen van zijn program van 8 printen, o.a. omvat tend het opgeven van het bondgenootschap met Rusland en Frankrijk. Het vierde congres der Tsjecho-Slowaak- sche Joden, dat te Brno is bijeen ggweest, heeft, naar Havas meldt, een telegram ge zonden aan den president der republiek, waarin het de hoop uitspreekt, dat het statuut der nationaliteiten rekening zal houden met de belangen der Joodsche min derheid, welke 350.000 leden telt, en dat de door de grondwet aan deze minderheid gewaarborgde rechten zullen worden be vestigd. Zaterdag en Zondag heeft men volgens het Ceteka getracht vlugschriften met een tegen den staat gerichten inhoud te ver spreiden iiï een reeks steden in Bohemen en Moravië. De opstellers van het geschrift hadden blijkbaar gepoogd den indruk te wekken, dat het van Tsjecho-Slowaaksche zijde afkomstig was. Het was echter in zoo slecht Tsjechisch gesteld, dat de herkoms duidelijk is. De geschriften zijn per post verzonden of hier en daar neergeworpen. Duizenden geschriften zijn in beslag ge nomen; verscheidene schuldigen, allen van Duitsche nationaliteit, zijn gearresteerd. Verscheidenen hunner zijn lid van de Sudeten-Duitsche partij. Het geschrift moest de Tsjechen er van overtuigen, dat zij niet in hun staat moesten gelooven en geen ver trouwen moesten hebben in hun bondge- nooten, vooral niet in Frankrijk.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1