De t.b.c.-bestrijding onder het rundvee. Plechtige overdracht van de gerestaureerde Noorderkerk te Hoorn. Land- en Tuinbouw Tot afslachten van reactiekalveren besloten. Belangrijke conclusies. (Foto Kuiper.). Een mooi monument uit de middeleeuwen behouden gebleven. TWEEDE BLAD. De Vereeniging tot Bestrijding der T. B. C. onder het rundvee „De Eersteling" te Stompetoren hield Zaterdag in Valk's lunchroom, onder voorzitterschap van den heer E. Go vers Dz., haar ledenvergade ring. De voorzitter deelde mede, dat het voor de eerste maal was, dat de pers aan wezig was en richtte tot haar het verzoek om niet te veel aandacht aan the slipping of the tong te schenken. Speciaal heette spr. voorts den veeteelt-consulent, ir. de Vries, welkom. Door het uitbetalen van eenige open sommen laat de kas den bodem zien. Spr. hoopte, dat deze weer gevuld zal worden en uitte den wensch, dat de besprekingen tot heil van den veestapel zullen leiden. De secretaris, de heer D. G1 ij n i s Cz., las hierna de notulen, die onveranderd werden vastgesteld. In verband met de notulen zegde de voorzitter toe, dat de volgende ver gadering op Maandag zal worden gehouden. Het jaar eindigde met 92 leden, zoodat thans 92 bedrijven zijn aangesloten. Leerzame cijfers. Het mond- en klauwzeer is zeer lastig geweest. Vele dieren toonden een tempera tuur, die ver afweek van de normale, zoo dat wij genoodzaakt waren vier dagen over te spuiten, hetgeen veel vorderde van onzen dierenarts, den heer Stokreef, die 34 stallen opnieuw moest bezoeken. Met groote Waardeering gewaagde spr. van den door clen dierenarts verrichten arbeid. Van de 2001 ingespoten oudere dieren reageerden 422 of 4.2 van de 495 één jarigen reageerden er 11 of 2.8 Het totaal reactie-percentage was 18.1 dus ruim 1 lager dan het vorige jaar. 16 stallen zijn t. b. c.-vrij gebleven; 6 werden er voor het eerst onderzocht. Algemeen werd gevreesd, dat de veestapel door het mond- en klauwzeer zoodanig was verzwakt, dat het reactie-percentage zou zijn blijken te zijn toegenomen. Dat is niet het geval geweest. Van de overige 70 stallen liep bij 52 het reactiepercentage terug en bij 18 omhoog. Van die 18 was dit bij twee het gevolg van het minder stuks vee. In wer kelijkheid kunnen wij dus deze twee als gelijk gebleven beschouwen. In zes gevallen was het reactie-percentage gestegen door aankoop. Het is daarom gelukkig, dat de vorige vergadering besloot, dat het uit moet zijn met het aankoopen van koopkoeien. Op een viertal stallen troffen wij open vormen van t. b. c. Voor ons was dit een aansporing om te zeggen, dat wij nooit sterk genoeg onze eigen dieren kunnen beschouwen en niet te gauw naar den dierenarts kunnen loopen, als wij een reactie-dier hebben, dat zich niet gedraagt naar onzen wensch. Een jonge boer bezat heel wat reactie- öieren, werkte zich er langzamerhand uit, maar hield er vijf, waaronder één met open vorm; het resultaat is, dat hij thans 19 reactie-dieren heeft. In een ander geval werd een goed dier besmet, doordat het met een reactie-dier met open vorm in het land had geloopen en het merkwaardige was, dat bij het reactie- dier de open vorm verdween. Bij een veehouder, die twee reactiedieren had en er één opruimde, bleek de aange houdene een dier met open vorm te zijn. Het beest had midden in den stal gestaan en de beesten, die beneden de drinkgoot hadden gestaan, reageerden dezen herfst allemaal. Spr. waarschuwde de veehouders om toch vooral geen t. b. c.-vrij beest met een reac tie-dier aan eenzelfden drinkbak te plaatsen. In een tweetal gevallen bleek, dat de be smetting bij de buren vandaan kwam en in één geval bleek de besmetting niet anders De heer L. L. H. de Visser 60 jaar. - De leider van de communistische partij Hol land, de heer Louis L. H. de Visser te Den Haag, is Zaterdag 60 jaar geworden en bij deze gebeurtenis door zijn vrienden gehul digd. Ook uit kringen buiten de C.P.H. wa ren velen gekomen om den jarige te com plimenteeren. Schriftelijke gelukwenschen heeft hij ontvangen van den burgemeester, den gemeentesecretaris, de wethouders Snoeck Henkemans en Vrijenhoek, dr. Joh. Wagenaar, Cor van der Lugt Melsert e.a. en verder waren tal van telegrammen binnen gekomen. Huldiging van prof. dr. H. Brugman* - Zaterdagmiddag heeft prof. dr. H. Brug- mans onder zeer groote belangstelling zijn afscheidscollege gegeven in de aula der Am- sterdamsche universiteit, waarbij hij ter ge legenheid van zijn aftreden als hoogleeraar is gehuldigd door het daartoe gevormde comité, dat hem een in leeren band gebon den bibliografie van zijn werken aanbood. De „Nieuw-Amsterdam". - Ter gelegen heid van het feit, dat de Nieuw-Amsterdam voor de eerste maal uitgevaren is naar de stad, waarvan het den oorspronkelijken naam voert, heeft de burgemeester van Rot terdam een boodschap van „goodwill" ge zonden aan den burgemeester van New- York. Deze boodschap, welke gepaard ging met de aanbieding van een zilveren schaal in oud-Hollandschen stijl, is door den direc teur der H.A.L., den heer F. C. Bouman, die de eerste reis van het mailschip heeft mede gemaakt, aan burgemeester La Guardia na mens burgemeester Fortuyn overhandigd. Kind in kokend water gevallen. - Het 5-jarig dochtertje van de familie C. te Tegelen (L.) is, toen zij met haar zusjes en broertjes stoeide, achterover in een ketel met kokend water gevallen. Het meisje liep zware brandwonden op. In ernstige toestand is zij naar het ziekenhuis vervoerd, waar z(j spoedig overleed. mogelijk dan die van den mensch op het rund, een aanwijzing, hoe dicht de t. b. c. van den mensch bij de rund-t. b. c. staat. Over bleven twee gevallen, waar wij de oorzaak van de besmetting niet konden vinden. Van de 18 stallen, die het vorig jaar t. b. c.- vrij waren, geraakten er twee besmet. Wij hebben er 10 t. b. c.-vrije stallen b(j ge kregen, zoodat er van de 92 stallen thans 26 t. b. c.-vry zijn. De secretaris gaf hierna een finan cieel overzicht. Voor acht dieren, t. b. c.- lijders in open vorm, was 1020 uitgekeerd. Als rijksvergoeding was hiervoor ontvangen 511.72; blijft te dekken 508.28. Het bestuur stelde voor, van de aangesloten leveranciers van Neerlandia 15 cent per rund te heffen en van de niet-Neerlandia- leveranciers 30 cent. Neerlandia toch ver goedt sinds een half jaar 80 van de schade van zijn leveranciers. Dit jaar dragen dus de Neerlandia-leden nog de helft van de kosten van het open-vorm-fonds; doch het volgend jaar zal dit slechts één vijfde zijn. Het bestuursvoorstel werd z. h. st. aange nomen. Z. h. s. werd eveneens besloten om voor de algemeene kosten 10 cent per rund te heffen. Aan de orde was hierop het voorstel om het afslachten van reactiekalveren ver plichtend te stellen. In den afgeloopen winter, aldus de voor zitter, is heel wel gebleken, hoe weinig het kost, om inplaats van een reactie-kalf een vrij kalf te krijgen. Op een vraag, hoe gehandeld wordt met een lid, dat zich bij aanneming niet aan dit besluit houdt, deelde de voorzitter mede, dat zoo'n lid geroyeerd kan worden. Op een vraag van den heer Jb. Posch, zeide de voorzitter, dat de laatste jaren geen reactie-kalveren zijn aangehouden. Ze zijn alle opgeruimd, omdat wel gezegd kan worden, dat een reactie-kalf nimmer langer dan drie jaar vrij blijft. Wanneer men voor z'n reactiekalf geen vrij kalf van een anderen stal wenscht, dan kan men ook nog de kalverenschets be waren voor een jong kalf, dat men zelf heeft geteeld. De heer Bruin verklaarde zich tegen een dwingende bepaling. Op een vraag van den heer Klerk zeide de voorzitter nog, dat de bepaling niet van kracht is voor de twijfelachtige dieren van dit jaar, omdat die nog nader met een nieuwe methode zullen worden onder zocht. De heer Klerk achtte het niet uitge sloten, dat de verhoogde temperaturen bij reactie-kalveren veroorzaakt waren door het mond- en klauwzeer. Iemand, die een vrijen stal heeft, houdt het liefst een kalf van eigen stal aan en vindt het zeker niet prettig, wanneer hij een eigen kalf, dat reageerde door het mond- en klauwzeer, moest wegdoen, omdat de reactie verondersteld was een t. b. c.-reactie te zijn. Dr. Stokreef antwoordde hierop, dat de onregelmatige vóór-temperaturen niet voorkomen bij kalveren, maar wel bij oudere dieren. De vrees van den heer Klerk om op z'n bedrijf een kalf te brengen uit een ander vrij bedrijf, deelt spr. niet, gezien de mede werking van de fabriek ten opzichte van de aflevering van de voedingsstoffen. Deze is wel van dien aard, dat er uit dien hoofde de laatste jaren nooit een reactie-kalf is aangeboden. Spr. aarzelde zelfs niet, op een vrij bedrijf een niet-reactie-kalf te nemen van een niet vrij bedrijf, wanneer het on derzoek maar nauwkeurig is verricht. Met drie stemmen tegen werd hierna het bestuursvoorstel om het afslachten van reactiekalveien verplichtend te stellen, aangenomen. De heer B a 11 u s vroeg of men niet vrij kon komen van de verplichting om het vee, lijdende aan open vorm, in Alkmaar te slachten. De voorzitter zeide, dat de melk fabriek daartoe verplicht om een juist sectie rapport te krijgen en er bestaat bovendien geen aanleiding om dit slachten elders te verrichten. Ir. de Vries, de rijksveeteelt-consulent, oordeelde zeer belangrijk het onderzoek naar de oorzaak van de reactie-dieren. Daarvan gaat opvoedende kracht uit en spr. meende, dat daar wel iets in zit voor het beroemde gele gevaar. Hierna sluiting. JAARVERGADERING CENTRALE VEILINGSVEREENIGING „WARMENHl'IZEN EN OMSTREKEN". Het veilingspercentage verlaagd. Verscheidenheid in de teelt aan bevolen. Donderdagmiddag hield de Centrale Veilingsvereeniging „Warmenhuizen en Omstreken" haar algemeene jaarvergade ring in het lokaal van den heer Slikker te V/armenhuizen onder voorzitterschap van den heer K. Molenaar, die na een kort woord van welkom de nagedachtenis van wijlen burgemeester Slot van Broek op Langendijk huldigde. Het afgeloopen sei zoen, aldus de voorzitter, heeft weer niets dan teleurstelling gebracht. De aardappel campagne heeft een vrij goed resultaat op geleverd, mede tengevolge van de afname door Zuid-Amerika. De bieten, peen en uien hebben goede prijzen opgebracht, doch waren hier slechts in geringen voorraad aanwezig. De grootste teleurstelling heeft de koolcampagne gebracht. Eén lichtpuntje heeft men gezien, dat bij normale omstandigheden de afzet van onze producten mogelijk zal zijn. De toestanden zijn nog niet normaal, zie de vele handels belemmeringen. De moeilijkheden om hierin verbetering te brengen, zien wij wel dege lijk. Een andere vraag is of alle mogelijk heden worden benut. De steunmaatregelen van de regeering kunnen we niet missen, zoolang de wagep van de export niet in het rechte spoor loopt. Voor dezen steun is men dankbaar, al is het niet voldoende. Spr. vertrouwt, dat, wanneer het beschikbare bedrag van 10 millioen niet voldoende mocht zijn, dit verhoogd zal worden. Hierna besprak de voorzitter de verhoogde aardappelheffing, waartegen sterk is geprotesteerd. De garan tieprijsregeling voor de pootaardappelen heeft een débacle voorkomen. Daarvoor moet men dankbaar zijn. Spr. betreurde, dat deze regeling in het water is gevallen, doordat ze te gemakkelijk werd uitgevoerd. De uit- voercontróle op de bewaarkool is goed ver- loopen. Een aanvoerregeling is noodzakelijk. Zooals dit hier dezen winter is gedaan, heeft het goed gewerkt. Medegedeeld werd, dat het ledental is teruggeloopen van 623 tot 611. In het bestuur is in de plaats van den heer K. Molenaar benoemd de heer C. Mosch Hz. Het verkoopen van kool per snees is door de N. G. F. C. absoluut verboden. Minstens éénmaal vóór 1 Juni en verder telkens als de weersomstandigheden het noodig maken, zullen de tuinders hun vroege aardappelen moeten sproeien. In het rayon der veiling is thans een commissie gevormd voor de reegling van de vaste lasten. Zij, die de bemiddeling van de commissie willen inroepen, kunnen zich tot den secretaris, den heer P. Klant, wenden. Aan het jaarverslag van den secretaris ontleenen wij, dat de omzet in het seizoen 1937/1938 546.473.32 was (vorig jaar 325.939.63). Dit voordeelig verschil is ver oorzaakt door de betere uitkomsten van de bewaarkool. De financieele uitkomsten van de vereeni ging over het boekjaar 1937 waren zeer bevredigend. Aan steun is via deze veiling uitgekeerd 174.047.57. De financiën. Het financieel verslag gaf aan, dat ont vangsten en uitgaven sloten op een totaal bedrag van 20785.99>i. Het kassaldo was per 31 Dec. 1937 829.19 het aanvangs- saldo was 422.61 yt. De balans sloot op een totaal van 38802.67. Het winstsaldo was 3419.81. Rekening en balans werden aldus vast gesteld. Het bestuur stelde voor, het winstsaldo als volgt aan te wenden: Aan de aangesloten vereenigingen 4 rente over het aandeelen kapitaal uit te xeeren en 3219.84 af te schrijven op het veilingsgebouw, waardoor de boekwaarde hiervan tot 24.706.60 klom. Aldus besloten. De begrooting 1938 sloot op een totaal van 10750. De omzet wordt begroot op 500.000. De begrooting werd gelijktijdig behan deld met de twee volgende voorstellen. Verlaging veilingspercentage. Het centraal bestuur stelde voor, de vaste jaarlijksche afschrijving op gebouwen en terreinen voortaan te bepalen op 3000 en in verband daarmede het veilingspercentage met ingang van 1 Juni a.s. met een half procent te verlagen. De genoemde af schrijving bedroeg tot heden 5000. Nu de boekwaarde van gebouwen en terreinen tengevolge van deze jaarlijksche afschrijving en de extra-afschrijvingen van de winsten der laatste jaren tot beneden 25000 is ge daald, acht het centraal bestuur het ver Een gerestaureerde ingang in den buitenmuur. antwoord de vaste afschrijving tot 3000 te verminderen. Het bestuursvoorstel werd aangenomen en de begrooting vastgesteld. Het centraal bestuur stelde verder voor, onder de aandacht van de aanvoerders te brengen, dat het gewenscht is meer variatie in hun teelt te brengen. De tegenwoordig zeer eenzijdige teelt, waardoor de aanvoerders vrijwel uitsluitend van de geldelijke resultaten van de bewaar kool en de vroege aardappelen afhankelijk zijn, achtte het centraal bestuur niet in het belang der tuinders. Vooral voor de kleine tuinders is het gewenscht, dat ze het geheele jaar met pro ducten aan de veiling kunnen komen. Ook is het in het belang van de veiling, dat meer uien, bieten, peen, slaboonen enz. worden aangevoerd, zoodat de koopers zich behalve van de hoofdproducten ook geregeld van andere producten kunnen voorzien. Meer verscheidenheid in de teelt wordt aanbevolen. Het voorstel van het C. B. zal per cir culaire aan de leden worden bekend ge maakt. Bij de rondvraag werd op herziening van de teeltvergunningen aangedrongen. De voorzitter zeide, dat de regeering geen uitbreiding van teeltvergunning wordt toe gestaan. Het euvel is, dat de meesten te weinig teeltvergunning hebben. De voorzitter becritiseerde de bepaling, dat kool beneden 1 pond als 6tek moet worden geveild, waardoor de tuinders bij doordraaien niets ontvangen. Dat zal groote moeilijkheden geven. Ook keurde hij af, dat de bewaarkool vóór 15 Nov. niet gesteund wordt. Practisch komt dit neer op het niet aanbieden van bewaarkool voor dien datum. De organisaties zullen t a. v. deze kwesie niet stil blijven zitten. De voorzitter ried degenen die daarvoor in aanmerking komen, zich op te geven voor de steun aan kleine tuinders. Het vervoer van witte kool naar de Lan gendijk zal onder oogen worden gezien. Nadat nog eenige besprekingen waren gevoerd, verkreeg de burgemeester dezer gemeente, de heer A. Nolet, het woord, die wel jaloersch was op de verlaging der las ten, doch verheugd was, dat de toestand der vereeniging zoo gunstig was, om dit moge lijk te maken. Hij sprak de beste wenschen uit voor de toekomst aan de tuinders. Ook de heeren W. Visser en J. Ootjers spraken nog als vertegenwoordigers van de L. G. C. en den Noordermarktbond, waarbij eerstgenoemde een beroep deed op de mede werking bij het aanvragen van een inven tarisatie bij de Malta-aardappelhandelaren op 11 Juni a.s. Daarna sloot de voorzitter te pl.m. 7 uur deze vergadering, de hoop uitsprekende, dat het komende jaar gunstig mag zijn voor de leden. Een gedeelte van den noordelijken zijbreuk, waaruit de schoonheid van dit bouwwerk duidelijk spreekt. (Foto P. Nooteboom.) De Noorder- of Mariakerk te Hoorn, welke de laatste jaren in een zeer ernstigen staat van verval verkeerde en zelfs met instorting werd bedreigd, wordt heden geheel gerestaureerd aan het bestuur der Nederl. Hervormde gemeente ovei'gedragen Hiermede is een van Neerland's schoon ste monumenten uit de middeleeuwen be houden gebleven. Het zeer fraaie kerkgebouw dateert van 1441, toen althans werd met den bouw een aanvang gemaakt, doch het zou nog duren tot 1519 voordat het werk geheel werd voltooid. Volgens Velius, den bekenden Hoorn- schen kroniekschrijver, werd de kerk ter eere van de maagd Maria gesticht en „dat meest deur toedoen van eenen Claes Molenaer met sijn Wijf welke laatste een Lieve Vrouwenbeeld aan den hemel zou hebben gezien. Door haar mededeeling werden de buren bewogen ter eere van ge noemde maagd aldaar 'n Godshuis te stich ten waarom zij zekeren Claes Doedes Sz. verzochten, zijn huis, dat op deze plaats stond, af te staan. Claes Doedes Sz. echter weigerde, doch de pest heerschte in de stad, ook hij werd daardoor aangetast en stierf na eenige dagen. Zijn vrouw, hierdoor vreesachtig geworden, gaf den buren haar huis, „en die setten daer met gemene kosten een kleine houte kerk, welke 't sedert te met vergroot, en in plaatse van hout met steenen opgetrokken is, in dier formen, als hij tegenwoordig staat". Reeds lang waren plannen tot restaura tie aanhangig, doch steeds moesten deze afstuiten op financieele bezwaren. In 1935 echter, toen de toestand zoodanig werd dat er gevaar begon te dreigen voor de veilig heid van de onmiddellijke omgeving van het kerkgebouw, moest wel worden inge grepen en besloot men met steun van Rijk, piovincie en gemeente tot restauratie over te gaan. In samenwerking met Monumen tenzorg is deze zaak ter hand genomen en zoo kon de aanbesteding op 28 Juli 1936 plaats vinden. De restauratie werd hierbij opgedragen aan den heer I. Woudenberg te Utrecht, die zijn sporen op dit gebied reeds heeft verdiend en het werk op uiterst deskundige wijze heeft uitgevoerd. De Hoornsche architect, de heer H. J. Cramer, had hierbij de leiding. Voor de plechtige overdracht, welke hedenmiddag te half drie plaats vond, be stond groote belangstelling. Tal van auto riteiten en andere genoodigden waren aanwezig, o.a. de heer D. Kooiman, lid van Ged. Staten, Dr. J. Kalf, dir. van „Monu mentenzorg", als vertegenwoordiger van den minister, jhr .van Nispen tot Sevenaer, vert. van het Bur. van „Monumentenzorg", de heer H. Onnes, archivaris van het Rijks bureau en het gemeentebestuur van Hoorn. In deze plechtige bijeenkomst heeft de heer J. C. Kerkmeyer, de bekende Hoorn sche archivaris en oudheidkundige, een overzicht gegeven van de historie van het kerkgebouw, waarna de heer G. Scholten, voorzitter der restauratie-commissie het verloop van de restauratie, welke een be drag van rond 60.000 heeft gevorderd, uiteen zette. Namens de kerkvoogdij heeft hierop de heer Paauw de overdracht van het gebouw aanvaard, waarna het orgel een danklied speelde. Na afloop der plechtigheid beStond gele genheid het kerkgebouw te bezichtigen en bewonderde men dit specimen van Noord- hollandsche gothiek, welker sobere schoon heid ten zeerste geroemd werd. Een ten toonstelling van foto- en plaatwerk, op de historie der kerk betrekking hebbende, alsmede van het oude avondmaalzilver, trok wel de bijzondere aandacht. Wij vermelden tenslotte nog, dat ook de toren, welke eigendom is van de gemeente Hoorn, geheel is gerestaureerd en dat men het oude en zeer fraaie kerkmeubilair op piëteitvolle wijze weer in bruikbaren staat heeft gebracht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 8