DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De „oorlogsstichters" in Praag, Moskou
Parijs en Londen.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 125 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Maandag 30 Mei 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Felle rede van minister Göbbels.
DUITSCHE BUITENLANDSCHE
POLITIEK.
Nieuwe richtlijnen der
Hongaarsche nazi's.
Strijd tegen de joden.
Vele bombardementen in
Spanje.
Nota der Spaansche regeering.
Moorddadige
bombardementen opCanton
IIOO dooden, 1600 gewonden
De algemeene toestand.
De positie van Cedillo.
De generaal is zoek.
Nieuws in 't kort.
ALKMAAR
COURANT.
Zondagmiddag heeft minister Göbbels
ter gelegenheid van het congres der
Nationaal-socialistische partij te Maag
denburg een groote rede gehouden voor
50.000 partij-manschappen. Eerst hield
Hitier, die ook onder de toehoorders
van den minister was, een inspectie
over de opgestelde troepen en daarna
hield Göbbels zijn rede, die over de bui-
tenlandsche politiek handelde en waar
in hij ó.m. het volgende naar voren
bracht:
Wij genieten den vrede in ons eigen volk,
maar deze vrede is niet afhankelijk van den
goeden wil der andere volkeren. Het goed-
gewette Duitsche zwaard is zijn beste be
scherming. Wij verlaten ons niet op de
phrases der pacifisten en op de instelling
van Genève, maar op onze eigen kracht.
Wij hebben trouwens vrienden in de
wereld. Onze oude vrienden waren huiche
laars. Zij stelden zich slechts ten doel ons te
plunderen. Onze vrienden van heden zijn
ook vrienden in tijden van crisis. De wereld
ziet dat niet met een vriendelijk oog. Wan
neer wij alleen op de wereld zouden zijn,
zouden wij niet het succes der laatste drie
maanden tot stand hebben kunnen brengen.
Wij waren 68 millioen inwoners groot. Thans
omvat ons land 75 millioen inwoners. En dat
resultaat hebben wy tot stand gebracht zon
der een schot te lossen, zonder oorlog te
voeren (langdurige toejuichingen). Het won
der van het Duitsche bloed, dat zich ver-
eenigt met het Duitsche bloed, heeft ons in
staat gesteld dit te bereiken.
Voorgaande maakte Göbbels sarcastische
toespelingen op het ideaal van Schuschnigg:
Waar is toch die Oostenrijksche mensch,
dat denkbeeld van den oud-kanselier van
Oostenrijk. Hij is in duizend atomen uiteen
gevallen. Hij is niet zichtbaar meer en kan
niet meer gevonden worden. Wat wel ge
constateerd kan worden is, dat Duitschland
werkelijk een groote mogendheid is, welker
levensbehoeften door de andere mogend
heden in overweging moeten worden geno
men.
Over de tegenwoordige crisis sprekende,
noemde Göbbels deze .,een periode van poli
tieke hoogspanning", waarna hij zich wend
de tot degenen, die Duitschland een grooten
vredesverstoorder noemen. Duitschland, al
dus Göbbels, wil zyn levensbehoeften reali-
seeren.
Nadat Duitschland een groote mo
gendheid is geworden, gelooft men het
met raadgevingen van broederschap aan
boord te kunnen komen en het te ver
wijten den vrede te verstoren.
Het zou begrijpelijk geweest zijn,
wanneer men dien raad gegeven had aan
Duitschland ten tijde van de Ruhr-be-
zetting bijvoorbeeld. En thans zegt men,
dat de wereldvrede in gevaar verkeert.
Wij willen den vrede, maar met vitale
rechten.
Wij willen een vriendschap wel, maar zij
moet wederkeerig zijn en haar grondslag
vinden in de billijkheid. Dat ziet men wel
door onze vriendschap met Italië. Wij willen
geen vriendschap, die onze lankmoedigheid
tracht uit te buiten.
De spil Rqme-Berlijn.
Ironisch verklaart Göbbels, dat hij heel
goed begrijpt, dat de democratieën den spil
Rome-Berlijn willen vernielen. Maar Mus-
solini en Hitier zijn dapper en wys. „wy
kunnen slechts lachen, wanneer wy in de
linksche pers van Frankrijken Engeland alle
veronderstellingen lezen, die men uitspreekt
over Hitier en Mussolini".
De „oorlogsstichters".
In felle bewoordingen keerde Göbbels
zich vervolgens tegen wat hij „De Oorlogs
stichters" te Praag, Moskou, Parijs en Lon-
den noemde. Hij verbaasde zich ironisch er
over, dat men Duitschland bewijzen van
vredelievendheid vraagt, na de talrij e
vredelievende verklaringen van Hitier. „Om
den vrede tot stand te brengen zijn viede-
lievende daden noodig en geen redevoerin
gen. De beste vredesdaden bestaan in de
opheffing van de onrechtvaardige clausules
van het Verdrag van Versailles.
Toch zou men, aldus Göbbels verder, geen
lichtvaardig spel moeten spelen met den
vrede. Spr. protesteert tegen de grensschen-
dingen door militaire Tsjecho-Slowaaksche
vliegtuigen. „Een volk van dertien millioen
Göbbels
gedraagt zch tegenover een volk van 75
millioen, alsof het zelf het volk van 75 mil
lioen was". De berichten over de samen
trekking van Duitsche troepen aan de Tsje
cho-Slowaaksche grens haurlen ten doel de
bewegingen der Tsjecho-Slowaaksche troe
pen te verbergen. „Wanneer er iemand tot
de orde moet worden geroepen, dan is dat
niet Berlijn, maar Praag. Door het tegen
overgestelde te doen, versterkt men de on
toegeeflijkheid van Praag".
Göbbels besloot zijn rede met te zeggen,
dat Duitschland den vrede noodig heeft als
het dagelijksch brood, aangezien het weder -
opbouwwerk van het nationaal-socialisme
zich uitstrekt over verscheidene tientallen
jaren. „Wij willen echter een vrede, waarin
men ons met rust laat. Wat ik hier zeg is
misschien niet zeer overeenkomstig de diplo
matieke gebruiken, maar ik heb nooit ver
langen gehad diplomaat te zijn. Het was
misschien beter een juist woord te juister
plaats uit te spreken in een periode van
hoogspanning".
Afgevaardigde Hubay, één der Hongaar
sche nationaal-socialistische leiders onder
Szalassy, heeft in de Magyarsag, waarvan
hy thans hoofdredacteur is, een uiteenzet
ting gegeven van de nieuwe richtlijnen der
nationaal-socialistische partij, de Hungaris-
tische beweging: „De nationaal-socialisten
van Szalassy kondigen den strijd af tegen
den joodschen invloed. Voorts erkennen zij
de noodzakelijkheid van een onverwijlde
oplossing der dringendste sociale pro
blemen". Verder verklaart Hubay, dat er
geen verschil bestaat tusschen de verschil
lende fracties der Hongaarsche nationaal-
socialisten, in strijd met hetgeen dienaan
gaande gezegd is. „Het Hongaarsche natio
naal-socialistische regime zal tot stand
gebracht worden door legale methoden.
Onze moraal is gegrondvest op het evan
gelie. De Hongaren alleen zyn erto$ bestemd
een overheerschende rol te spelen in het
koninkrijk van den H. Stefanus, waar zij
met liefde het leven der volkeren zullen
organiseeren, die zij steeds als hun gast
hebben behandeld".
Bombardementen op Barcelona, Va-
lencia, Alicante, MadridBombar
dementen, tot vier, vijf maal op één
dag, dat is het meest op den voorgrond
tredend verschijnsel in den Spaanschen
burgeroorlog.
Zaterdag werd Barcelona tot twee
maal toe gebombardeerd. Resultaat: 834
gewonden, groote schade. Denzelfden
dag werden te Castellon 44 huizen ver
nield.
By het opruimen van de puinhoopen in
Alicante zyn voorts nog 27 dooden ge
vonden. Van de gewonden zijn er 57 bezwe
ken, de toestand van een 100-tal is ernstig,
378 slachtoffers in totaal
Hedennacht bombardeerden de opstande
lingen Valencia tot vier maal toe de
schade is groot, aantal slachtoffers nog on
bekend
Nota der regeering.
Is het onder zulke omstandigheden won
der, dat de regeering aan de ministers van
buiténlandsche zaken van Frankrijk en
Engeland een nota heeft overhandigd, waar
in zij herinnert aan de borbardementen op
open steden als Barcelona, Almeria en
Guernica? Zij uit haar verwondering, dat
de regeeringen van Frankrijk en Engeland,
die in Februari j.1. het initiatief namen om
de republikeinsche regeering en de opstan
delingen op te wekken een einde te maken
aan het bombardeeren van open steden, niet
het recente bombardement van Alicante
door de opstandelingen veroordeeld hebben.
In de nota wordt van de Britsche regeering
een concrete verklaring geëischt over de ge
voerde onderhandelingen, welke ten doel
hadden de toepassing van oorlogsmethoden
tegen te gaan, die behalve het leed, dat zij
het Spaansche volk berokkenen, een schan
de zijn voor de menscheid. De republikein
sche regeering, zoo besluit de nota, zou
gaarne van de Engelsche regeering verne
men, dat zij maatregelen zal nemen om
een herhaling van misdaden als zoojuist
nog tegen Alicante zijn gepleegd, te verhin
deren.
Weinig nieuws van de fronten.
Van de fronten valt weinig te melden.
Veel successen worden aan geen van beide
zijden geboekt belangrijke successen in
't geheel niet.
Bij Tremp is de laatste dagen weer hevig
gevochten, by Madrid deden de regeerings-
troepen eenige aanvallen gevechten in
Castellon en in het kustgebied, die weinig
resultaat opleverden. Bij Balaguer hebben
de opstandelingen moeten wijken en wisten
de regeeringstroepen enkele successen te
boeken.
De „Great End" tot zinken gebracht.
Vliegtuigen van Franco hebben Va
lencia en het gebied van Grao gebom
bardeerd. Er stijgen zware rookwolken
op en het luchtafweergeschut is krach
tig in werking.
Bij het bombardement is, volgens een
Reuter-bericht uit Madrid, het in de
haven liggende Britsche s.s. „Great End"
door een bom in den achtersteven ge
troffen en gezonken.
Niet alleen in Spanje, ook in China
is het luchtwapen actief.
Zoo is Canton Zaterdag door de Ja-
pansche bommenwerpers moorddadig
bestookt.
Volgens de laatste gegevens zijn by
deze Japansche luchtbombardementen op
Canton minstens 1100 menschen gedood
en 1600 gewond. De aanvallers keer
den later terug en bestookten met
bommen en machinegeweren de red
dingsploegen in het district Wongsha.
Officieel wordt gemeld, dat hierbij 40
man der reddingsbrigade zijn omgekomen
en 50 gewond zijn. Wongsha, 'n knooppunt
van spoorlijnen, werd viermaal gebombar
deerd. Ruim 200 huizen zijn vernield. Ook
de woonwijk Toengsjan werd aangevallen.
400 huizen werden in de asch gelegd. Op de
rivier zonken twintig booten.
Waarnemers zyn van oordeel, dat de
luchtaaanval, die op Kanton is ondernomen,
de voorbode is van een toename der Japan
sche oorlogsbedrijvigheid als gevolg van
de kabinetswijziging.
Lanfeng ontruimd.
De Japanneezen geven toe, dat de divisie
van Doihara in noordelijke richting uit
Lanfeng terugtrekt en aan vernietiging
tracht te ontkomen.
Groote troepenafdeelingen uit Joennan en
Kwangtoen die op weg naar het Loenghai-
front waren hebben order gekregen onmid
dellijk naar zuid-China terug te keeren en
op alles voorbereid te zijn. Ten gevolge van
de luchtaanvallen op Kanton is opnieuw de
vrees voor een Japanschen inval in het
zuiden gerezen. Tsjang Kai Sjek heft een
samenhangend plan tot verdediging van
zuid-China uitgewerkt.
ALKMAAR, 30 MeL
Henlein heeft er blijkbaar animo in, om
zich te laten interviewen, want gister heeft
hy zich al weer aan een vraaggesprek met
een verslaggever onderworpen. In dit jong
ste interview heeft hy allereerst zijn bezoek
aan Engeland behandeld en daarbij de mee
ning uitgesproken, dat Engeland eerlijk ge
ïnteresseerd is bij de ontwikkeling in Mid
den-Europa.
Na een verwijzing naar de discriminee
ring, die in de aanduiding „minderheden"
ligt, wees Henlein op de verklaring der
Tsjechische regeering, volgens welke een
autonomie in tegenspraak zou zijn met de
integriteit van den staat.
Natuurlijk komt iedere vorm van autono
mie, aldus Henlein, wanneer zij het karak
ter van een echt zelfbestuur wil dragen,
neer op een breuk met het feitelijke sys
teem, dat het stempel draagt van een
Praagsch centralisme en dat de absolute
suprematie van het Tsjechische volk in den
staat mogelijk maakt.
Wat de Tsjechische troepenbewegingen in
de grensgebieden betreft, verklaarde Hen
lein, dat daarmede een toestand in het leven
geroepen is, die in strijd is met de tot dus
verre nog niet veranderde verzekering der
regeeringsinstanties dat slechts één lichting
en eenige speciale troepen onder de wape
nen zouden zijn geroepen.
Ten slotte verklaarde Henlein: Ik streef
naar de vervulling en waarborging van de
aanspraken der Sudeten-Duitsche volks
groep tegenover de staatsmacht en naar in
het leven roepen van een rechtvaardige
binnenlandsch politieke orde. Het is myn
voornemen de tot dusverre gevolgde lijn
vast te houden en my te plaatsen in den
kring van hen, die werken aan de opheffing
der spanningen en der ontevredenheid en
daarmede aan de instandhouding van den
vrede.
U
Het standpunt der Poolsche regeering in
de Tsjecho-Slowaaksche kwestie wordt uit
eengezet in een door het officieuze Poolsche
agentschap Iskra gepubliceerd artikel, waar
in o.a. gezegd wordt, dat de Tsjecho-Slo
waaksche crisis voor dit land een binnen-
landsche aangelegenheid is, doch dat de
militaire methoden, die de regeering toepast
om haar op te lossen, de spanning in
Europa slechts vergrooten.
De handhaving van den Europeeschen
vrede kan niet worden verzekerd door de
mobiliseering van het Tsjecho-Slowaaksche
leger, doch wel door erkenning en herstel
van de fouten, die Tsjecho-Slowakije sedert
twintig jaar in zijn minderhedenpolitiek be
gaat. De belangen en eischen van Polen
kunnen in twee punten worden samengevat:
1. Polen zat nooit toestemmen in beper
king der rechten van de in Tsjecho-Slo-
wakye wonende Polen.
2. Polen eischt dat een einde wordt ge
maakt aan de propaganda van de Komin
tern, die van Praag uitgevoerd wordt.
Tsjecho-Slowakye houdt verkiezingen. De
vorige week begon het feest, waaraan ern
stige relletjes waren voorafgegaan. Gisteren
werd het spel vervolgd met een tweede
serie verkiezingen en tot dusverre zijn er
geen berichten bekend geworden over ern
stige ongeregeldheden.
Natuurlyk is het van groot belang hoe er
gestemd is in het gebied der Sudeten-
Duitschers. Over het algemeen kan Henlein
tevreden zijn, maar ook niet meer dan te
vreden. Want weliswaar hebben de commu
nisten vrijwel overal gevoelige nederlagen
geleden, uit de gegevens mag men afleiden,
dat Sudeten-Duitschland nog zeer belang
rijke percentages stemmen heeft opgeleverd
voor de sociaal-democraten, de boeren en de
nationaal georiënteerde socialisten, die met
het nationaal-socialisme niets te maken
hebben.
Verrassend was het resultaat in Praag.
Terwijl de vorige week de Praagsche ge
meenteraad werd gekozen, hebben de inwo
ners der stad thans gestemd voor de arron
dissementsraden. De vorige week heeft
Henlein 15.556 stemmen verkregen: de
stemmen, die hij ook in 1931 had verworven
en die, welke van de Duitsche christen
socialisten en Duitsche boeren naar de
Sudeten-Duitsche partij waren overgegaan.
Thans behaalde Henlein niet meer dan
10.879 stemmen!
Intusschen blijkt, dat er toch nog botsin
gen hebben plaats gehad, al had dit dan ook
weinig met de verkiezingen uit te staan.
Zaterdagnacht om twee uur is nl. te Tisova
op de noordwestelijke grens van Bohemen
een botsing ontstaan tusschen leden van de
partij van Henlein en democratische Sude-
ten-Duitschers. Er volgde een vuurgevecht,
waarin een aanhanger van Henlein ernstig
werd gewond en drie anderen lichte ver
wondingen opliepen. De gendarmerie en de
leden van de douanepost kwamen onmid
dellijk tusschenbeide. Vyf-en-zeventig per
sonen werden aangehouden voor het in
stellen van een onderzoek.
Sinds 27 Mei hebben de vrienden van
generaal Cedillo geen direct contact meer
met hem gehad.
Zooals men weet, heeft de generaal toen
's middags uit El Salto moeten vluchten
voor de federale troepen.
Men weet niet of Cedillo probeeren zal
uit te wijken naar de Vereenigde Staten of
dat hij hoopt de guerilla te kunnen voort
zetten. Het avontuur van Cedillo nadert zyn
einde. De laatste groepen opstandelingen
geven zich over aan de federale troepen.
Ondanks alle nasporingen heeft men
Cedillo nog niet ontdekt. Hij beschikt niet
over een vliegtuig en zal moeilijk kunnen
vluchten. Men veronderstelt, dat hij naar
een tevoren gereedgemaakte schuilplaats is
gevlucht.
Zijn dokter heeft verklaard, dat hij een
hartaandoening heeft en niet voor langen tijd
een zwervend leven kan leiden.
De minister van oorlog overweegt eer
lang de naar San Luis gezonden contingen
ten terug te trekken.
Activiteit der Japansche communisten. -
Thans wordt onthuld, dat in Japan in 1936
1500 personen werden gearresteerd onder
verdenking communisten t^ zijn. Er staan nu
235 hunner terecht wegens communistische
activiteit. Hun zaak wordt met gesloten
deuren behandeld.
Familiedrama. - In het dorp Juvin-
court bij Laon (departement van de Aisne)
heeft een vrouw na een twist met haar echt
genoot haar drie kinderen van 4, 2 en 1 jaar
in het riviertje Miette verdronken. Haar
voornemen was ook zichzelf te verdrinken,
doch op het laatste oogenblik ontbrak haar
de moed.
Aardbeving op Hokkaido. - Zondag
ochtend te kwart voor twee is een sterke
aardschok gevoeld in het district Koesjiro
in het Zuidoosten van Hokkaido. Ernstige
schade werd niet aangericht, doch muren
scheurden en ruiten werden vernield. De
spoorlijn tusschen Tsjikaga en Koesjiro
werd op verscheidene plaatsen vernield.
Nationaal-socialisten veroordeeld. - Het
Hof van appèl te Buenos Aires heeft vier
nationalisten veroordeeld tot 54 maanden
gevangenisstraf. Zij hebben getracht brand
te stichten in het gebouw van het antifascis
tische dagblad .Argentinesches Tageblatt"
en hebben aanslagen gepleegd op synagogen.
Scheepsbotsing in de baai van New
York. - In dichten mist is het pleiziervaar-
tuig „Mandalay" Zaterdagavond in de baai
van New York in botsing gekomen met de
„Aquadia" van de New YorkBermuda
Lyn. De Mandalay, die 135 passagiers aan
boord had, zonk in een kwartier tijd, alle
opvarenden konden evenwel door de
Aquadia aan boord genomen worden.
Drie automobielmaatschappijen in staat
van beschuldiging. - De groote federale jury
in Amerika heeft drie automobielfabrieken
in staat van beschuldiging gesteld wegens
overtreding van de wet op de trusts.
Deze maatschappijen zijn: Generaal Mo
tors, Chrystler en Ford, zoomede de crediet-
ondernemingen, die met deze maatschap
pijen samenwerken.
Een vijftigtal personen wordt er van be
schuldigd te hebben geprobeerd een mono
polie te vestigen door druk te oefenen op
hun agenten den verkoop van wagens te
financieren door bemiddeling van de door de
drie automobielfabrieken gecontroleerde
credietinstellingen.
Tot de beschuldigden behooren Knudsen,
president, en Sloan, lid van den raad van
beheer der General Motors, Chrysler, de
president van de Chrysler-fabrieken en
Edsel Ford, de president der Ford-maat
schappij.
Doodvonnis wegens sabotage. - Uit
Erivan in Armenië wordt gemeld, dat
Kamoez, directeur van de Armeensche zijde
trust, ter dood veroordeeld is wegens sabo
tage in de zijde-industrie. Hij zou in verbin
ding met de Japansche en Italiaansche spion-
nagediensten gestaan hebben. Twee mede-
plichtingen zyn tot tien jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
Lijk gevonden van ontvoerd knaapje. -
Zondagavond heeft de politie op het strand
te Davonport Neck by New Rochelle het in
staat van ontbinding verkeerend lijkje van
den twaalfjarigen Peter Levine, die sinds
24 Februari werd vermist, ontdekt.
Eenige dagen na de verdwijning van den
ongen had zijn vader, een advocaat te New
York, een brief ontvangen, waarin een los
geld van 60.000 dollars werd geëischt.
Vergeefs heeft de advocaat geprobeerd in
contact te komen met de kidnappers. Op 2
Maart ontving hy een nieuw schrijven,
waarin 30.000 dollars werden geëischt. Ook
toen is het Levine niet gelukt onderhande
lingen met de ontvoerders van zyn zoon aan
te knoopen.
