DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Kanton gisteren weer 3 keer gebombardeerd Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE AD VERTE NTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 132 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Woensdag 8 Juni 1938 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 140e Jaargang Japan zal de luchtaanvallen nog krachtiger voortzetten. Protesten tegen de bombardementen De Luiksche gifmengster voor het gerecht. Elf personen vergiftigd. De moeilijkheden der poli tieke partijen in Frankrijk. LANDSBELANG OF PARTIJ-POLITIEK De algemeene toestand. De 100.000 T, O. ALKMAARSCHE COURANT. Kanton is gisteren wij hebben er reeds melding van gemaakt weer eenige keeren uit de lucht aangevallen. Gister morgen om 6 uur begon het al: toen wierpen de Japansche toestellen zes bommen op twee wijken der stad, zonder echter veel schade aan te richten. Gis termiddag om half drie werd een twee de aanval ondernomen; thans was deze gericht op de regeeringsgebouwen en de electrische centrale. De schade was groot en een deel der stad werd van stroom uitgesloten. Tenslotte werd gisteravond om half negen een derde aanval gedaan, thans met brandbommen. Ook nu was de scha de aanzienlijk. Misschien lijkt het alles nog niet zoo bij zonder erg, omdat men den indruk krijgt, dat de schade, aangebracht door drie bom bardementen, betrekkelijk gering is. Maar deze jongste bombardementen krijgen een ander karakter, als men weet, dat ze ge schied zijn na de officieele protesten van Frankrijk en Engeland. In antwoord daarop kwamen deze luchtaanvallen, terwijl als tweede antwoord daarop een verklaring is gekomen van schout-bij-nacht Nomoera, den chef van de afdeeling speciale diensten der Japansche marine te Sjanghai, waarin hij in een uitvoerig betoog o.m. zeide: Terwijl wij zullen voortgaan er groo te zprg aan te besteden, dat een maxi mumgraad van nauwkeurigheid bij het treffen van onze luchtstrijdkrachten verzekerd wordt, is het tevens ons voor nemen de luchtaanvallen met zelfs nog grootere kracht voort te zetten, tenein de de Chineesche autoriteiten te doen begrijpen, dat hun tegenwoordige hou ding nutteloos is, en om zoo spoedig mogelijk een einde te maken aan de vijandelijkheden, waarvan deze bombar dementen een begeleidend onderdeel vormen. Het is derhalve de wensch van de Japansche vlootautoriteiten, dat de onderdanen van derde mogendheden, die in die steden verblijf houden, niet alleen zelve de gebieden zullen vermij den, waar Chineesch luchtafweermate- riaal is geplaatst, maar ook onwetende Chineezen den raad geven beschutting te zoeken buiten dergelijké gevaren zones. Nieuwe stap van den Franschen ambassadeur te Tokio. De ambassadeur van Frankrijk heeft, naar Havas meldt, gisteren opnieuw een stap ondernomen bij den Japanschen onder minister van buitenlandsche zaken, Hori- noetsji, om krachtig te protesteeren tegen het bombardement door Japansche vlieg tuigen van het Fransche ziekenhuis Paul Doumer. De ambassadeur heeft er op ge wezen, dat het ziekenhuis kenbaar was aan Fransche vlaggen. Men merkt op, dat het bericht over het bombardement te Tokio niet werd gepubli ceerd. De buitenlandsche protesten. Wij spraken hierboven over de protesten van Parijs en Londen. De levendigheid der buitenlandsche reacties op de bombardemen ten op Kanton heeft te Tokio een zekere er gernis verwekt. Juist op het oogenblik, waarop de nieuwe regeering-Konoje tege lijkertijd tracht de operaties in China krach tig voortgang te doen vinden en de weder aanpassing voor te bereiden der Japansche betrekkingen met de buitenlandsche mo gendheden, komen de stappen van de Brit-, sche en Fransche ambassadeurs te Tokio op onverwachte wijze de moeilijkheden onder- itreepen van een verzoening dezer beide doeleinden. De taak der Japansche diplo matie lijkt nog gecompliceerd door de nood zakelijkheid de fictie in stand te houden van „afwezigheid van oorlog" in China op een oogenblik, waarop de militaire autoriteiten het oorlogsrecht opeischen ter rechtvaar diging van het bombardement van Kanton. Deze fictie blijft echter onontbeerlijk in de oogen der politieke kringen, wanneer Japan •wil vermijden, dat de neutraliteitswet door de Vereenigde Staten wordt toegepast. Wan neer deze wet toegepast zou worden, zou daardoor de internationale toestand diep wij zigen en o.m. Japan niet meer in staat zijn Amerikaansch oorlogsmateriaal te koopen. De wensch dezen toestand van niet-verklaar- den oorlog te handhaven wordt in de oogen van buitenlandsche waarnemers juist onder streept door de Japansche reactie op de sluiting van de Chineesche ambassade in Tokio door de regeering van Hankau. Een gisteren gepubliceerde officieuze nota van het Japansche ministerie van buiten landsche zaken hierover verklaart, dat het heelemaal niet gaat om een verbreking der diplomatieke betrekkingen tusschen China en Japan, maar om een besluit, welks mo tieven de regeering te Tokio ontgaan en dat de Japansche regeering niet zal weerhou den om evenals in het verleden de bescher ming te verzekeren van de in Japan woon achtige Chineesche onderdanen. Kortom, men schijnt te vreezen, dat Japan het voor deel verliest van een politiek, die in staat stelt op diplomatiek terrein de stelling van den niet-verklaarden oorlog te doen gelden en tegelijkertijd op militair terrein de stel ling van den oorlog a outrance toe te pas sen. Het resultaat van 21)00 bombardementen. Het Chineesche telegraafagentschap Cen tral News meldt, dat volgens de tot dus verre opgestelde statistieken de Japansche luchtmacht ruim 2000 bombardementen uit gevoerd heeft in de provincie Kwantoen g. De hoofdstad der provincie, Kanton, werd reeds 800 maal bestookt en sedert 28 Mei zijn 5000 burgers gedood of gewond. Hankau's verdediging. De Chineezen treffen koortsachtig voor bereidingen om Hankau te verdedigen in een nieuwe versterkte linie, welke naar men gelooft ongeveer 110 mijl ten Noorden van Hankau ligt en waar men verwacht, dat nieuwe Chineesche troepen, die thans ge durende tien maanden geoefend zijn, ge bruikt zullen worden, waarschijnlijk ge steund door de pas verkregen oorlogsuit rusting, die tot dusverre spaarzaam ge bruikt is. Een communiqué uit Hankau ver klaart, dat de gevechten voortgaan nabij Tsjoentsjau, op weinige mijlen ten Oosten van Tsjengtsjau. Tsjang Kai Sjek maakt bekend, dat hij de luchtafweer van Kanton zou willen ver sterken. Teneinde het dooden en verwonden van duizenden Kantoneesche burgers te wreken roept Tsjang Kai Sjek de Chineezen op te strijden voor de vrijheid van het land. De offers van heden, zoo zegt hij, zullen den weg banen voor de overwinning van mor gen. Conflict tusschen Kanton en Hankau? Er gaan te Sjanghai geruchten, dat er tus schen Tsjang Kai Sjek en de militaire leiders van Zuid-China een conflict zou zijn ont staan. De commandant van Kanton, Li Tsjoeng Yen, schijnt zeer verbolgen te zijn over het feit, dat er geen vliegtuigen beschikbaar zijn gesteld voor de Verdediging van Kanton tegen de luchtaanvallen en ook, wijl Tsjang Kai Sjek zijn troepen bij den spoorweg van Loenghai teruggetrokken heeft. De gene raals van het Kwantoeng-leger Li Tsjoeng Yen en Pai Tsjoeng Si, zouden Tsjang Kai Sjek hebben medegedeeld, dat zij over de volgende punten verontwaardigd zijn: 1. Tsjang Kai Sjek heeft zijn beste troe pen teruggetrokken van Hsu Tsjau; 2. het verlies van Hsu Tsjau is Li Tsjoeng Yen in de schoenen geschoven; 3. Hankau heeft geen vliegtuigen naar Kanton gezonden, hoewel Kanton bij het be gin van den oorlog wel zijn vliegtuigen ter beschikking van Hankau gesteld heeft. De geruchten over dit conflict gaan vooral in kringen met Japansche sympathieën, waar voorts verluidt, dat de aanvallen der Japansche vliegtuigen op Kanton er voor namelijk op gericht zijn, meeningsverschil- len te scheppen tusschen Tsjang Kai Sjek en de generaals van het Zuiden, of deze ver schillen nog te verscherpen. Het einddoel hiervan moet zijn, een wa penstilstand met Kanton te sluiten. Naar verluidt, zou Japan na de bezetting van Hankau bereid zijn, Zuid-China niet meer aan te vallen, als het Tsjang Kai Sjek niet langer steunt. Het Luiksche gerecht heeft gister morgen een aanvang gemaakt met het proces tegen de weduwe Becker, die terecht staat beschuldigd van negen vergiftigingen, vier pogingen tot ver giftiging, valschheid in geschrifte en diefstal. Aangezien alle beschikbare plaatsen in genomen waren door de leden van de jury, talrijke advocaten en een leger van journa listen, was geen ruimte meer over voor het publiek, dat in groote getale opgekomen was om het proces bij te wonen en dat door de gendarmerie op de binnenplaats en in de gangen van het gerechtsgebouw werd te gengehouden. De eerste dag van het proces werd geheel in beslag genomen door de noodige forma liteiten. Nadat de president, Fettweis den gezworenen de gebruikelijke raadgevingen had verstrekt, begon de griffier de voorle zing van de acte van beschuldiging, die is opgesteld door de advocaat-generaal Del- waide. De beklaagde, Marie Alexandrine Petit- jean, weduwe van Charles Becker, geboren te Warmont op 14 Juli 1879, woonachtig te Luik, wordt er van beschuldigd elf perso nen te hebben vergiftigd, vier malen ge poogd te hebben iemand te vergiftigen, valschheid in geschrifte te hebben gepleegd en vier diefstallen te hebben begaan. Leugens en laster! In den loop der tweede zitting, die gewijd was aan 't verhoor van de beklaagde, hield deze voortdurend vol, dat alle tegen haar ingebrachte beschuldigingen lasterpraat en leugens zijn. Zij verdedigde zich met bui tengewone beheersching, zekerheid en zelfgenoegzaamheid. Toen de president de kwestie van den aankoop en het gebruik van de digitaline ter sprake bracht, gaf de beklaagde een breedvoerige uiteenzetting, waarin zij trachtte den aankoop van het vergif te rechtvaardigen met een hart kwaal. Men denkt dat het verhoor vanavond af loopt. (Van onzen correspondent). Terwijl Parijs voor de Pinksteren leegstroomde de Parij zenaars trokken in troepen naar buiten; er reden vier honderd extra-treinen en weer vol liep met vreemdelingen, is te Rouen het jaarlijksch congres der Fransche socia listen gehouden. Dit 35ste congres der S.F.I.O. is belangrijk geweest om wat er werd gezegd, belangrijk niet minder om hetgeen er niet werd gezegd. Er zijn harde noten gekraakt, doch het woord scheuring heeft men bij de beraadsla gingen in het Palais Foncillon angstvallig vermeden te bezigen, ofschoon het juist de dreigende scheuring is geweest, waaraan de besprekingen den ganschen eersten dag wor den gewijd. De naam van den „scheurma ker" Pivert was geen moment van de lucht; hijzelf hield met zijn volgelingen zitting in een zaaltje honderd meter van het casino vandaan, waar de oud-partijgenooten verga derden. Al eenige maanden houdt de kwestie- Pivert de gemoederen der socialisten in be roering. Theoretisch is er eigenlijk geen sprake van een kwestie. Pivert en de zijnen hebben zich schuldig gemaakt aan handelin gen, welke strijdig worden geacht met de partijdiscipline, Pivert cum suis zijn gestraft. Het congres, waar zij geen toegang hadden, heeft de excommunicatie, uitgesproken door den raad van discipline, bekrachtigd met 4824 stemmen tegen 3002 en ruim 350 ont houdingen en amnestie geweigerd. Daarmede zou de zaak als afgedaan kunnen worden be schouwd, doch ze is het stellig niet. In wer kelijkheid bestaat er wel degelijk een kwes- ALKMAAR, 8 JunL Het vraagstuk der luchtbombardementen is op het oogenblik wel zeer actueel. Wan neer men hierboven leest, dat Japan on danks de protesten van Engeland en Frank rijk van plan is, om de luchtaanvallen nog uit te breiden, dan begrijpt men, dat dit vraagstuk maar niet zoo een-twee-drie kan worden opgelost. Echter, niet alleen in het Verre Oosten kent men luchtbombardementen, in Spanje vinden ze regelmatig eiken dag plaats en de gevolgen zijn daar naar het lijkt ernstiger, omdat herhaaldelijk schepen van vreemde nationaliteit getroffen worden. Zoo weet Reuter te berichten, dat sinds het uitbreken van de vijandelijkheden in Spanje 58 Britsche scheper gebombardeerd of door duikbooten zijn aangevallen. Daarvan wer den er zes tot zinken gebracht, terwijl veertien Britsche zeelieden gedood en vijf tig gewond werden. Bij deze 58 schepen zijn ook meegerekend die, welke gisteren onder vuur zijn geno men door vliegtuigen van Franco. Het be richt daarover luidt als volgt: Te Valencia zijn twee bommen tot ont ploffing gekomen langszij het Britsche stoomschip Thurston tijdens een luchtaan val gistermorgen om half negen. De Thur ston is lek geslagen. Slachtoffers zijn er aan boord niet te betreuren. Zes vliegtuigen der rechtschen concentreerden hun aandacht op vier Britsche schepen, die op eenigen af stand der andere schepen en andere moge lijke mikpunten gemeerd lagen. Tenslotte hebben regeeringsvliegtuigen de vijande lijke vliegtuigen verjaagd. Verder heeft te Alicante een watervlieg tuig der rechtschen, dat van Majorca kwam, gisteren omstreeks middernacht in de haven voor anker liggende schepen gebombar deerd. Het Britsche vrachtschip Thorpen- haven werd door drie brandbommen ge troffen. Er is nog een ander Engelsch schip, de English Tanket, getroffen. De schade is aanzienlijk. Aan boord van de Thorpehaven ontstond brand. Men kon het vuur echter spoedig meester worden Ook aan boord van de English Tanket ontstond brand. Hier slaag de men er echter niet in het vuur zoo spoe dig te blusschen. Des avonds woedde de brand nog voort. Slachtoffers zijn echter niet gevallen. De luchtmacht van Franco is gisteren wel buitengewoon actief geweest, want behalve de hier boven reeds genoemde aanvallen, heeft Alicante gistermiddag voor de tweede maal bloot gestaan aan een luchtbombarde ment, waarbij 32 dooden en honderd gewon den te betreuren vielen. Het aantal bom men, dat op de stad zelf is neergekomen, raamt men op vijftig. Een der bommen ver nielde een kerk, een andere sloeg door drie verdiepingen van het Belgische consulaat heen zonder een slachtoffer te maken. Ook Barcelona heeft bezoek gehad van de Franco-vliegtuigen, die er hun bommen neerwierpen. Hier waren vier doqden en verscheidene gewonden. Het spreekt welhaast vanzelf, dat de be richten over de aanvallen op Britsche koop vaardijschepen in Spaansche regeerings- havens in Engeland een zekere opwinding hebben veroorzaakt. Sommige politieke persoonlijkheden wijzen er op, dat het op treden der luchtmacht van Franco van nu af aan een opzettelijk karakter draagt, dat schijnt te vragen om een herziening van de houding, die tevoren door de regeering was ingenomen, een houding, volgens welke de Britsche schepen slechts op eigen risico en gevaar de territoriale wateren binnen voeren. Halifax komt vandaag in Londen terug en zal dan zonder twijfel kennis ne men van de laatste rapporten der consulaire en vlootautoriteiten. Intusschen wordt er in Britsche diploma tieke kringen aan herinnerd, dat de Engel- sche regeering reeds sinds eenige dagen maatregelen onder de oogen ziet, die geno men zouden kunnen worden, om een herha ling van dergelijke gebeurtenissen te voor komen. De regeering is in overleg getreden met haar vertegenwoordigers te Barcelona en Burgos om de mar.tregelen te nemen, welke noodig zijn, waarbij rekening zal worden gehouden met hun adviezen en voorstellen. J Wij zullen het hierbij laten, en nog even melden, hoe het in Tsjecho-Slowakije is. Naar verluidt heeft het Sudeten-Duitsche front, dat onlangs te Weenen is opgericht, aan de Sudeten-Duitschers te Weenen een schrijven gericht, waarin hen wordt ge vraagd de beweging van Henlein te steunen. Het schrijven begint als volgt: „Henlein, de vertrouwensman van Hitier, strijdt voor de Anschluss van het Sudeten-Duitsche gebied bij Duitschland. De strijd zal bin nenkort ten einde zijn en zal aan de ver drukte Sudeten-Duitschers de zoo verlang de vrijheid schenken, steunt Henlein". Het schrijven is strikt vertrouwelijk en is onderteekend door den voorzitter van de organisatie Hofrat Ligold. Ingesloten is een blanco cheque. De verzamelde gelden wor den bijgeschreven op het conto voor Hen lein van den Sudeten-Duitschen Heimat- bund. Dan is er weer een nieuw incident in Tsjecho-Slowakije. De Duitsche geestelijke Fischer, die zich gisteren vroeg van Ober- Moldau in ambtsgewaad naar Eleonorenhain begaf om een stervende en heilige sacra menten toe te dienen, is volgens een bericht van het Duitsche Nieuwsbureau even voor laatstgenoemde plaatsje door Tsjechische soldaten aangeroepen en, voor hij zijn motorfiets tot stilstand kon brengen, ter aarde geworpen, waarbij hij verscheidene verwondingen opliep. In dezen toestand werd hij naar de gendarmerie gesleept. Pas daar werd hem toegestaan, den stervende op te zoeken. Een arts. dien de geestelijke op zocht, was door de Tsjechische gendarmerie verboden, den geestelijke een verklaring over zijn verwondingen te geven. Het bericht, dat wij onder alle voorbe houd hier weergeven, is zeer ernstig ge steld. Het demonstreert wel, hoe scherp de verhoudingen in het moeilijke land in Midden-Europa zijn. De prjjs van 100.000 der Staats loterij is gevallen op 2 11 9 2 en de prijs van 25.000 op 2 8 6 5. tie-Pivert, een kwestie, waarvan de indisci- plinaire handelwijze des voorzitters van de federatie der socialisten van de Seine slechts een uiterlijk verschijnsel is. Verhoudingen in de partij. Het is niet voldoende om te weten, dat de Fransche socialistische partij, de grootste politieke party in den lande, een linkervleu gel en een rechtervleugel kent, en dat de leiding met Léon Blum aan het hoofd tot het centrum behoort. Léon Blum, de opvolger van Jean Jaurès, wiens kolossaal portret van 4.5 bij 3 meter de congreszaal te Rouen ver sierde, was zelfs in zijn militanten tijd een man der gematigde middengroep. Echter hebben de verhoudingen wel eens anders ge legen. Er is een tijd geweest, dat die verhou ding links-centrum-rechts in een vergelijking uitgedrukt het beeld 7-2-4 toonde. In dien tijd streed Paul Faure o.a. met den lateren communist Cachin in de voorste gelederen der links-extremisten, die in 1920, zonder Faure overigens, de intrede der Fransche socialistische partij in de communistische derde internationale (Komintern) bewerk stelligden. De meerderheid der partij werd een filiaal van Moskou, de Humanité van Jaurès is nog heden ten dage het lijfblad der communisten, pas vanaf 1927 is de socia listische Populaire een dagblad en men heeft tien jaar noodig gehad om weer het aantal partijleden van vóór de scheuring te bereiken. Nog slechts weinige maanden ge leden bij de door Chautemps in Januari voorgenomen vorming van een kabinet van den politieken vrede, tegen deelneming waaraan de socialisten zich inet 4155 stem men (motie-Blütn wèl deelneming 4035 man daten) verzetten werd de leiding der so cialisten er gevoelig aan herinnerd, dat tot 1930 de groei van het ledental der partij moet worden toegeschreven aan een uittocht uit de partij der communisten. De vroegere links-socialisten, teruggekeerd in de oude arbeidersbeweging, waren links-socialisten gebleven. Deze gang van zaken verklaart veel en niet in de laatste plaats de samenwerking van socialisten mèt communisten in een volksfront, waarover de derde groote groep, die der radicalen, momenteel maar liever het zwijgen bewaart. Typeerend is in dit verband wel de oproep van Pivert voor de door eigen regeering verboden demonstratie tegen den Senaat, een oproep, die niet al leen was gericht tot socialisten en republi keinen, doch ook tot syndicalisten en com munisten en zelfs tot de extremisten onder de extremisten, de anarchisten. Pivertisten en Blumisten. Thans is Marceau Pivert, onder de volks- frontregeering nog radiodictator, in den ban gedaan en daarmede de bereids opgerichte nieuwe federatie van de Seine. Van deze is Marceau Pivert de leider, de andere, de or thodoxe, telt den Fauriat Charles Pivert, een broeder van Marceau, onder haar bestuurs leden. Den aanhangers van Marceau Pivert is nog tot 1 Juli tijd gelaten om van de dwa lingen huns weegs terug te keeren, doch groot is de kans niet, dat de verloren scha pen weer bij de kudde komen. Hun leider heeft elke boetedoening, meer, zelfs een amnestie bij voorbaat van de hand gewezen, en daardoor werd de afscheiding wel een feit. De vraag is slechts hoe groot het aantal der Pivertisten zal zijn tegenover de Blum isten. De naaste toekomst zal het leeren; echter geeft de stemmenverhouding op het congres de laatstgenoemden weinig aanlei ding tot optimisme. Heelemaal ongelijk had den de congressisten niet, dat zij het woord scheuring niet in den mond namen, schoon het hart er vol van was. Scheuring? Een nieuwe socialistische par tij? Men moet de kwestie, hoe ernstig ook, weer niet al te tragisch nemen. Zoolang er verschil van menschen bestaat, zal er ver schil van meening blijven. Dit is in meer of mindere mate het lot van elke levende poli tieke partij, botsingen tusschen radicalisme en opportunisme zijn moeilijk te vermijden. Dat de Fransche socialistische partij wel wat vaak door het spook der scheuring wordt be dreigd eind 1933 had er een nieuwe af scheiding plaats, ditmaal aan den rechter kant is voor den objectieven beschouwer nog geen reden om alvast haar ondergang te voorspellen. Zij vertegenwoordigt tenslotte een deel der bevolking, een niet onbelangrijk deel zelfs, en heeft als zoodanig, en als elke andere partij recht van spreken en recht van mederegeeren. Maar, als elke andere partij eveneens den plicht om boven partij politiek het landsbelang te stellen en te die nen. Het doel is ondergeschikt aan het geheel hetzelfde eigenlijk wat men van Marceau Pivert eischte op poene van uitsluiting. Ook dat werd wel wat te weinig gezegd te Rouen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1