dagblad voor alkmaar en omstreken.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 1—5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 140 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Vrijdag 17 Juni 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
De .verloren divisie' op Fransch gebied ontkomen
Weer teruggeleid naar het Spaansche
regeeringsgebied.
ITALIANEN VERONTWAARDIGD.
De besprekingen van Hodzja.
honderdduizend menschen
verdronken.
50 millioen Chineezen in
direct gevaar.
De algemeene toestand.
het proces tegen de weduwe
Becker.
Moordenares toerekenbaar.
ALKMAARSCHE COURANT.
De militiemanschappen van de drie
en veertigste divisie, die zich sedert
verscheidene maanden verdedigden in
de streek van Bielsa, zijn thans geweken
voor den druk der herhaalde aanvallen
van de rechtsche legertroepen. Toen hij
voelde, dat hij een verloren spel speel
de, heeft kolonel Beltran, die het bevel
voerde over deze troepenmacht der re
geering, Woensdag bevel gegeven tot
den terugtocht.
Na de evacuatie der gewonden, zieken en
kinderen, in het geheel ongeveer 300, welke
in Arreau zijn ondergebracht, in afwachting
van hun overbrenging naar Tarbes, zijn de
militiesoldaten op hun beurt de grens over
getrokken. Alle maatregelen werden door de
Fransche autoriteiten genomen om hun on
derdak te bezorgen en te repatrieeren. Gis
ternacht zijn verscheidene duizenden militie
manschappen de grens gepasseerd en ont
vangen op den Franschen douanepost, waar
zij ontwapend werden en ingeënt. Bij een der
laatste groepen bevond zich kolonel Beltran,
de bevelhebber.
De uitgewekenen worden met vrachtwa
gens naar Arreau vervoerd, waar zij moes
ten verklaren naar welk deel van Spanje zij
willen worden geëvacueerd. Gistermorgen is
een convooi van 1500 militiemannen uit Ar
reau in de richting van Cerbère vertrokken.
Gistermiddag om 2 uur 40 werd een tweede,
even groot, convooi gevormd. Volgens inlich
tingen van de Spaansche autoriteiten zouden
gisteren nog 10.000 militiemanschappen de
grens overtrekken.
Gisteren hebben 90 militiemanschappen
verklaard naar het gebied van Franco te
willen worden gebracht. Zij verzochten via
Hendaye naar Spanje te mogen repatrieeren.
De overige gaven als hun wensch te kennen
weer in de gelederen der regeering te wor
den opgenomen. Volgens de laatste berichten
zijn reeds 5000 militiesoldaten te Fabian ont
vangen.
Italiaansche verontwaardiging.
De Giornale d'Italia is verontwaardigd over
dezen Franschen steun aan de republikei
nen en acht het feit dat de Franschen niet al
leen de roode vluchtelingen ontvangen, maar
hen ook weer naar de Spaansche legers te
rugsturen, eens te meer een bewijs van de
schending der niet-inmenging. Men is be
nieuwd hoe het voorstel van de regeering
van Daladier om niet tusschenbeide te ko
men in Spanje, tot werkelijkheid zal wor
den.
De strijd bij Castellon.
Bij Villareal, ten Zuiden van Castellon,
wordt, naar Reuter meldt, hevig gevochten.
Volgens berichten uit Valencia zijn de recht-
schen de Mijares overgetrokken. De regee-
ringstroepen hebben tegenaanvallen onder
nomen en de stellingen heroverd, die zij had
den verloren. Zoowel de luchtmacht der na
tionalisten als die der republikeinen bom
bardeeren de achterhoeden hevig.
Aan het front van Estremadura vielen de
nationalisten, naar Havas meldt, de stellin
gen aan in de Siërra Altamira, in den sector-
Villar del Pedroso, die onlangs door de re
publikeinen waren veroverd. De republikei
nen sloegen twee aanvallen van den tegen
stander af, maar moesten zich tenslotte iets
terugtrekken. De nationalisten wilden h^t
verloren terrein terugwinnen, maar werden
teruggehouden door de sterke republikein-
sche verdedigingslinie aldaar.
Rechtschen bereiken de Fransche
grens.
De rechtsche troepen hebben na de bezet
ting van Bielsa de Fransche grens bereikt,
waar heden op de douanepost met eenige
Plechtigheid de vlag van het rechtsche
Spanje zal worden geheschen.
Reuter meldt, dat wel eenige krijgsgevan
genen werden gemaakt, doch dat de meeste
regeeringsgetrouwe soldaten via den Pineta-
Pas ontsnapt zijn. Zy voerden de burgerbe
volking van Bielsa en de omliggende dor-
Pen met zich mede. Na de ontruiming wer
den de dorpen met dynamiet opgeblazen.
Hieraan wordt nog toegevoegd, dat de te
rugtrekkende regeeringstroepen alle dorpen
'n Cinca-vallei hebben vernield en in
Jjr®nd gestoken. Achtergebleven oewoners
Peelden mede, dat de regeeringstroepen het
grootste deel van de bevolking gedwongen
neooen mee over de Fransche grens te trek-
e"- b°vendien werd al het vee meegevoerd,
an net front van Castellon duurt de op-
marsch van de rechtschen voort. De vijand
liet meer dan vierhonderd dooden op het
slagveld achter.
Aan het front van Cordova nabij Pennar-
roya hebben de troepen van Franco de Sier-
ras Batura Noria bezet, alsmede de dorpen
Valsequillo en Lagranjuela. Vijfhonderd ge
sneuvelden van de regeeringstroepen bleven
op het slagveld achter en de rechtschen
maakten 208 krijgsgevangenen.
De luchtmacht bombardeerde militaire ob
jecten te Alicante en de opslagplaatsen van
oorlogsmaterieel en oorlogsschepen te Valen
cia. Een schip werd getroffen, een ander tot
zinken gebracht. Bovendien werden twee
fabrieken van oorlogsmaterieel getroffen.
Luchtaanvallen op Valencia.
Gisternacht heeft de rechtsche luchtmacht
twee keer de voorsteden van Valencia gebom
bardeerd, vooral Cabanal en Malvarrosa. Er
zijn veertien menschen gewond. Gistermor
gen bombardeerden de vliegtuigen Je stad
weer twee keer. Om half drie in den mid
dag trachten vijf vliegtuigen opnieuw boven
de stad te vliegen, maar het luchtafweerge
schut dwong hen den bommenlast in zee te
gooien. Om vijf uur bombardeerden de recht
sche vliegtuigen het kustgebied. Daarbij vie
len geen slachtoffers.
Een Engelsche zeeman, 'die naar zijn schip
liep, werd tijdens een luchtaanval der recht
schen op Barcelona, ernstig gewond.
De aanvallen op Britsche schepen.
Havas meldt uit Londen dat aldaar, noch
op het Foreigne Office, noch by de admira
liteit berichten waren ontvangen over het
bombardeeren van Britsche schepen Woens
dag j.L in de Spaansche wateren. Welinge
lichte kringen wyzen er op dat het nog te
vroeg is om te voorzien welke maatregelen
kunnen worden genomen tengevolge van
deze aanvallen.
Deze kringen staan eveneens sceptisch
tegenover de berichten volgens welke Duit
sche torpedojagers zouden hebben deelgeno
men aan het bombardement van Castellon
en men was er van overtuigd dat indien deze
berichten ook maar eenigen grond hadden,
de betrokken departementen reeds rappor
ten hadden ontvangen van de Engelsche ma
rine-autoriteiten in de Spaansche wateren.
Ook te Berlyn spreekt men het bericht uit
Valencia tegen volgens hetwelk Duitsche
torpedojagers de Spaansche kust bij Castel
lon zouden hebben gebombardeerd.
Het officieele Tsjechische persagentschap
meldt:
Minister-president Hodzja heeft gisteren
den voorzitter van de Duitsche sociaal
democratische party, afgevaardigde Jaksch,
ontvangen, tezamen met den secretaris dezer
partij, afgevaardigde Taub.
De juridische deskundigen hebben giste
ren de voorbereidende werkzaamheden
voortgezet voor het nationaliteitenstatuut en
de bestudeering van de ontwerpen en
eischen, vervat in het memorandum van de
Sudéten-Duitsche partij. De beraadslagingen
van het comité van politieke ministers en
de besprekingen van Hodzja met de ver
tegenwoordigers der nationale groepen over
de verschillende problemen betreffende de
oplossing der huidige takken der nationali
teitenpolitiek zullen deze week worden
voortgezet. De volgeAde week zal Hodzja
ook in contact treden met de parlementaire
kringen der regeeringscoalitie en zal hij de
voorzitters der politieke partyen der meer
derheid en de voorzitters der parlements-
fracties van deze regeeringsmeerderheid op
de hoogte brengen van den staat der be
raadslagingen van het comité der politieke
ministers en van den loop zijner besprekin
gen met de vertegenwoordigers der natio
nale groepen. Wat de technische bespreking
in het parlement betreft, van de wetsont
werpen, die te voorschijn zullen komen uit
de tegenwoordige onderhandelingen over
de nationaliteitenproblemen, veronderstelt
men, dat de doeltreffende wijze van organi
satie 'van het wetgevende werk zou zijn, dat
de bespreking dezer wetsontwerpen zou
worden toevertrouwd aan gemeenschappe
lijke commissies van Kamer en Senaat.
De militaire maatregelen.
Naar Havas verneemt, zou de lichting die
op 21 Mei op grond van de wet op den mili
tairen dienstplicht ©nder de wapenen was
geroepen, tusschen 15 en 18 Juni afzwaaien.
Het D.N.B. meldt uit Praag:
Naar de Deutsche Nachrichtendienst
meldt, is het plan tot invoering van een
driejarigen diensttijd voor onbepaalden tyd
op zijde gelegd. De reden daarvoor moet ge
zien worden in de reactie van eenige buiten-
landsche regeeringen, die gevaar voor den
vrede vreesden. Daar Tsjecho-Slowakije on
der alle omstandigheden vastbesloten is zijn
bijdrage tot het behoud van den vrede te
leveren, heeft het voorloopig van de uit
voering van het plan afgezien. Dit beteekent
echter niet, dat het plan voor goed verdwe
nen is, omdat de generale staf op militaire
gronden rekening moet houden met de nood
zakelijkheid van een driejarigen diensttijd.
Deze voorloopige oplossing komt ook tege
moet aan de wenschen van Engeland en
Frankrijk.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt
uit Hankou, dat door het voortduren
de wassen van de Hoangho steeds
grootere watermassa's door den op 20
plaatsen doorbroken dijk stroomen.
Het water golft woelig tegen de stads
muren van Kaifeng tot een hoogte
van verscheidene meters. De water
massa, die de Chineesche en de Ja-
pansche fronten scheidt, strekt zich
uit over een breedte van ongeveer 50
K.M. van de Hoangho in Zuidooste
lijke richting tot Tsjoukiakou.
Er is thans een gebied van verscheidene
duizenden vierkante kilometers over
stroomd, waar anders ruim 3 millioen in
woners verblijf hielden. Het water breidt
zich uit in de richting der provincie
Anhwei.
Uit Kaifeng wordt bevestigd, dat de
gaten in de dijken van de Gele Rivier thans
zoo groot zijn geworden, dat er geen hou
den meer aan het water is. Het heet, aldus
het Japansche persagentschap Domei, dat
men zich niet schuldig maakt aan overdrij
ving, wanneer men beweert, dat over de
100.000 menschen verdronken zijn. Niet
enkel de dijken van de Gele Rivier zijn
door de Chineezen vernield, maar ook de
dijken verder Noordelijk. Groote gebieden
in Honan staan onder water.
2000 dorpen overstroomd.
Tot dusver zijn de Japanneezen er in ge
slaagd, Kaifeng tegen overstrooming door
het water van de Hoangho te beschermen.
Naar schatting zijn op het oogenblik 2000
dorpen met 300.000 inwoners overstroomd.
Het aantal der verdronkenen is nog niet te
schatten. De Japansche troepen, die in het
overstroomde gebied opereeren, hebben
zich echter tijdig zonder verliezen terug
kunnen trekken.
De overstroomingen bedreigen ook de
Chineesche troepen, daar het water in de
richting van Jentsjen stroomt en zijn loop
naar de grens tusschen Anhwei en Honan
schijnt te nemen.
Enorme omvang der overstroo-
mingsramp.
Het water van de Hoangho heeft tot nu
toe 1.660 vierkante kilometer overstroomd.
Het gaat er thans om, of het water van de
Hoangho, zich over de groote meren met
het water van de Jangste zal verbinden.
ALKMAAR, 17 Juni
De overstroomingen in China dreigen een
ramp te worden, zooals de wereld sinds
menschenheugenis wellicht niet gekend
heeft. Deskundigen verwachten vandaag de
beslissing van den strijd tegen het water;
zou deze beslissing vallen ten gunste van de
natuurelementen, dan zouden onmiddellijk
een 50 millioen Chineezen direct door het
water bedreigd worden. Bij dit getal ver
zinkt het aantal slachtoffers, dat tot nu toe
op 100.000 geschat is, in het niet.
De Gele Rivier veroorzaakt den meesten
zorg. Zij kan zich blijkbaar niet aan een
vasten loop houden, maar verandert deze
herhaaldelijk. En steeds heeft die verande
ring slachtoffers geëischt.
Wij veroorloven ons uit een artikel in de
N.R.Crt. het volgende over te nemen over
de rampen, die China hebben geteisterd,
omdat daaruit zoo duidelijk blijkt, welke
gevolgen de huidige catastrophe zal kunnen
hebben.
De mond van de Hwang Ho is bij Tient-
sin geweest en in de Jangtse bij Tsjinkiang
en eveneens in Noord-Kiangsoe, bij Haits-
jou. De laatste dramatische verandering in
den loop van de rivier volgde in 1853, toen
de mond van de rivier plotseling uit het ge
bied van Haitsjou wegslingerde naar het
gebied van de golf van Tsjihli. Een afstand
van een 400 kilometer. Van Kaifeng af ver-
andere toen de geheele benedenloop van de
groote rivier. Bij deze laatste verandering
werd groote schade toegebracht aan het his
torische Groote kanaal en zeer veel men-
schenlevens gingen verloren. „China's
smart" wordt de Gele rivier genoemd, om
dat iedere dijkdoorbraak en iedere verande
ring van den stroom zulke ontzettende ge
volgen heeft. Weliswaar is de stroom niet
zoo woest en zoo snel als bijvoorbeeld de
Jangtse, doch overstroomingen van de Gele
rivier hebben immer ernstiger gevolgen,
omdat het water zulke groote hoeveelheden
slik en bezinksel meevoert, dat alles in het
gebied, dat door overstroomingen geteisterd
wordt, onmiddellijk verstikt Het spreekt
vanzelf, dat op alle mogelijke manieren ge
tracht is, de rivier te temmen. Zeer groote
en zware dijken werden aangelegd op groo-
ten afstand van elkaar: men gaf de rivier
eerbiedig ruimte. Maar het mocht niet hel
pen. De Hwang Ho stroomde over de dijken
heen, deed ze breken en nieuwe overstroo
mingen volgden in de richting van de
Jangtse en andere, die het gebied van de
Hweirivier vernietigden.
Sinds 1888 heeft de Chineesche regeering
buitenlandsche deskundigen te hulp geroe
pen, om van de kwaal in Midden-China be
vrijd te worden. Millioenen en millioenen
zijn gestoken in den aanleg van dijken en
de versterking van dijken in tijden van
nood. Doch deze maatregelen werkten al
leen verzachtend en niet genezend. Toen in
'34 overstroomingen in Hopei volgden en
een jaar later in Sjantoeng, is eindelijk het
besluit genomen, de Gele rivier op andere
wijze te bestrijden. De centrale regeering te
Nanking gaf den Nationalen economischen
raad en een Gele rivier-commissie opdracht
om het verdedigingswerk tegen de rivier te
organiseeren. Deze beide lichamen zijn on
middellijk aan het werk gegaan en aan het
einde van 1936 was men zoo ver gevorderd
met den aanleg van uiterst zware dijken en
het herstel van andere dijken, dat men kon
verklaren dat ernstig gevaar voor over
stroomingen niet bestond. Tegelijkertijd
werd een systeem van meldingen van den
waterstand ingevoerd, dat het vorige jaar
uiterst gunstig heeft gewerkt. De Gele ri
vier-commissie heeft van midden Juni tot
midden October haar kantoren te Kaifeng,
de hoofdstad van Honan, gehad. Zy ontving
iederen dag van alle plaatsen aan de
rivier rapporten over den waterstand en
berichten over den plaatselyken toestand.
Het was een van de meest doeltreffende en
een van de meest vruchtdragende centrali
saties, welke de Chineesche regeering heeft
bewerkstelligd. De bewoners van het dal
van de Gele rivier leefden voor het eerst
rustig! Zooals men heeft kunnen lezen:
Kaifeng is thans een eiland, midden in het
woeste water en men hoopt, dat de muren
van de stad den druk zullen doorstaan,
Reeds toen de eerste geruchten uit China
doordrongen, dat de Chineezen, indien de
Japanners de Gele rivier zouden willen pas-
seeren, het water mogelyk tot bondgenoot
zouden krijgen, viel te vreezen voor ern
stige rampen. Het gebied, dat gevaar op
levert, is 750.000 K.M.2 Op dit gebied woont
een bevolking van ongeveer 60.000.000 zie
len. Het spreekt vanzelf dat de Gele rivier
commissie in omstandigheden van oorlog
haar prachtig beschermend werk niet kan
verrichten, maar daar komt nog by, dat de
dyken op verscheidene plaatsen doorbro
ken zijn en dat het water, dat anders eerst
midden Juni begint te wassen, dit jaar om
dezen tijd reeds een angstwekkende hoogte
heeft bereikt.
In een gebied waar legers vechten, kun
nen geen voorzorgsmaatregelen genomen
worden; er kan daar alleen blinde vernieti
ging heerschen. Groote gedeelten van Hopei,
(ook de vlakte van Tientsin), Sjantoeng en
Honan worden bedreigd. Bovendien kan
een verandering van den loop van de rivier,
waarvoor men te Sjanghai zegt ernstige
vrees te hebben, of deze verandering in de
richting van Haitsjou of van de Jangtse zal
gaan, de vreeselykste gevolgen hebben voor
Kiangsoe en Ahnwei. Het zyn allemaal be
kende gebieden uit de strydberichten.
Het is duidelijk: met het doorsteken van
de dijken van de Gele rivier is een ver
schrikkelijke daad gepleegd. De Japanners
hebben op de beestachtigheid van de Chi
neezen gewezen, dat zy tot dergelijke maat
regelen zijn overgegaan. De Chineezen heb
ben beschuldigingen aan het adres van de
Japanners gericht, dat zy zich in hun blin
den vernietigingsdrang niet ontzagen de
dyken te vernielen.
Tusschen de beide kampen stijgt het wa
ter van de Hwang ho. Dit weet niet van
oorlog en vriendschap en vijandschap in het
Verre Oosten, het stijgt, zooals het ieder
jaar is gestegen en het stroomt over de lan
den, omdat de dijken die het stremden zijn
weggevallen.
Dit is China's smart.
Indien die gebeurt, wordt midden-
China met de grootste overstroo-
mingsramp van deze eeuw bedreigd.
De provincies Honan en Anhwei, met
rond 50 millioen inwoners, zyn dan
waarschijnlijk reddeloos aan het water
overgeleverd. Japansche deskundigen
verwachten de beslising binnen de
komende 48 uur.
Het Chineesche telegraafagentschap
meldt uit Hankau, dat de nationale Chi
neesche regeering opdracht heeft gegeven,
de beschadigde dijken van de Gele Rivier
zoo snel mogelyk te doen repareeren.
De gevechten.
Aan de westzijde van het overstroo-
mingsgebied zijn de Chineezen op ver
scherpte wijzen tot aanvallen overgegaan.
De Japanners trekken zich, door het water
gedwongen, zuidwaarts terug en verster
ken langs den zuidelijken oever van do
Jangtse aangelegde stellingen. Eerst daar
na willen zij den aanval in de richting
van Hankou openen.
Reuter meldt dat de Chineesche troepen,
nadat zy versterkingen hadden ontvan
gen, een hevigen aanval ondernomen heb
ben op den sector van Anking, ter plaatse
waar de Japanners troepen aan land zetten
voor een aanval op Hankou. De Chineezen
beweren dat ze Lioesjousjan by Anking
hebben bezet. Ook wordt beweerd dat de
Chineesche artillerie zes Japansche motor
booten en 20 opbouwbare booten in den
grond heeft geboord, welke troepen tracht
ten aan land te zetten langs de oevers van
de Jangtse.
Japansche vliegtuigen hebben gisteren
verscheidene malen de Chineesche artille
riestellingen bij de eerste Jangseversper-
ring bij Matante gebombardeerd.
Volgens berichten van het front ontvan
gen zijn de Japansche strijdkrachten gister
ochtend overgegaan tot een algemeenen
aanval op Tsjensjan, by de grens tusschen
Anhwei en Hoepei, een punt in de natuur
lijke verdedigingslijn van Hankou tegen
eên aanval uit het Oosten.
Donderdagochtend werd het proces tegen
de weduwe Becker voortgezet.
Eerst werden gehoord de artsen de Block
en Leroy, die belast waren geworden met
een onderzoek naar de geestvermogens van
verdachte.
Volgens deskundige de Block moet de
weduwe Becker toerekeningsvatbaar wor
den geacht.
Dr. Leroy sloot zich by het oordeel van
zijn collega aan. Hij verklaarde, dat het
geestelijk evenwicht by beklaagde niet ge
stoord was noch is.
Vervolgens werden een (vrouwelijke)
„apotheker" en twee apothekers gehoord,
die verklaringen aflegden over bestellin
gen digitaline door beklaagde.
Ten slotte werden de leden van de jury
uitgenoodigd een kopje thee te drinken,
waarin digitaline was opgelost. Begonnen
werd met heete thee, doch van verder
proeven in andere hoeveelheden zag men
af.
Anonieme brieven.
In de zitting van Donderdagmiddag
hebben getuigen verklaard, dat geen enkel
recept teruggevonden is in de opgegeven
apotheken, waarin de weduwe Becker
digitaline zou zyn voorgeschreven.
De inspecteur van politie, Schmidt, gaf
vervolgens een relaas van de arrestatie van
de beklaagde, waarbij hij bijzonderheden
mededeelde ten aanzien van de anonieme
brieven en de telefoongesprekken, bene
vens de klachten, die de aandacht van de
justitie hebben getrokken en de arrestatie
hebben uitgelokt. De wed. Becker loochent
dan eenige feiten van minder belang. F,r
wordt acte genomen van een verklaring
van dokter Barra, die niet den indruk heeft
gehad, dat mevrouw Castadot teekenen
vertoonde van grootscheepsche vergifti
ging.
Wat echter het geval Weiss betreft, be
vestigt de dokter, dat de weduwe Becker,
toen zij hem aan de telefoon riep om zyn
hulp te vragen, ten behoeve van mevrouw
Weiss, op wie zy paste, tegen hem gezegd
heeft, dat het geen dringend geval betrof,
terwijl twee uur later de zieke reeds was
overleden.