DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. DE SPAANSCHE REGEERING DREIGT MET REPRESAILLE-MAATREGELEN. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 148 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Maandag 27 Juni 1938 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 140e Jaargang Parijs en Londen dringen krachtig op voorzichtigheid aan. Felle woorden der Italiaansche pers. Niemöller sinds een jaar gevangen De registratie van het bezit van Duitsche joden. Duitsche nota te Washington overhandigd. Het proces te Luik. Nieuwe bezwarende verklaringen. Ongeregeldheden in Palestina. Bommen ontploft. Verdwenen en teruggevonden. De oud-Sovjet-gezant te Sofia. De algemeene toestand. Imredy laakt nazi-propaganda. De nationaal-socialistische propaganda. Wat een Amerikaansch diplomaat er van zegt. Nieuws in 't kort. TT. »C» 1 Jr ALKMAARS Alicante vielen bij een bombardement door enkele escadrilles Juncker vliegtuigen 12 dooden en 50 gewonden. Het legerbericht van Burgos spreekt deze berichten niet tegen. Het zegt alleen dat de aanvallen der regeeringstroepen werden afgeslagen. Het is vrij onverwacht nog een ge spannen weekend geworden. Deze in ternationale spanning werd veroorzaakt door de geruchten, die naderhand inderdaad een kern van waarheid ble ken te bevatten dat de Spaansche zaakgelastigde te Londen de mededee- ling gedaan had, dat zoo de aanhou dende bombardementen op open steden niet ophielden de Spaansche regee ring genoodzaakt zou kunnen worden repressaille maatregelen te nemen. En dit is de voornaamste oorzaak van de ongerustheid in diverse hoofdsteden van Europa er werd bij gezegd, dat Spanje in dit geval zijn repressailles ook zou uitstrek ken tot die landen, die indirect of zelfs direct voor deze bombardementen ver antwoordelijk zijn. Een in dezen geest te Londen afgelegde verklaring door Azcarate, den Spaanschen ambassadeur, heeft eener- zijds een heftige Italiaansche reactie teweeg gebracht, anderzijds Frankrijk en Engeland in het geweer gebracht, die dadelijk te Bar- celona krachtig op voorzichtigheid hebben aangedrongen. De Italiaansche pers. De Italiaansche pers gaat heftig te keer tegen de aan Barcelona toegeschreven plan nen. Zoo zegt de „Giornaile d'Italia" o.m.: Indien deze voornemens zou worden uit gevoerd, zou hierop van de zijde van Italië enTDuitschland een „onverwijlde en onver biddelijke" militaire recatie volgen. In felle bewoordingen richt het blad zich tegen Barcelona, dat het ervan beschuldigt Europa bewust naar den rand van den af grond te brengen, door een plan uit te voe ren, dat snds 1935 in Moskou is uitgewerkt. Deze nieuwe dwaasheid, aldus het Italiaan sche blad, zou Europa een uiterst ramp spoedig en bloedig avontuur bezorgen. „Het spreekt van zelf, dat indien Duitschland en Italië door de „Spaan sche rooden" in hun steden worden aangevallen, alleen omdat een Duitsch- of Italiaansche vliegtuig aan een nood zakelijk bombardement heeft deelge nomen, hun reactie terstond en zonder pardon zou zijn, welke niet zou worden uitgevoerd met diplomatieke notas doch met kanonnen". De vraag is echter of deze Italiaansche visie volkomen juist is, daar andere on partijdige berichten alleen spreken van een bombardement der Italiaansche vlieg tuigen op Majorca, vanwaaruit telkens de aanvallen op den Spaansche steden worden verricht. Ook de Italiaansche vertegenwoordigers te Parijs en Londen hebben nota's aan de respectievelijke regeeringen overhandigd, waarin gezegd wordt, dat Italië op oorlogs daden jou antwoorden met oorlogsdaden" Frankrijk en Engeland welke J geen van beiden nog officieel van Spaansche voornemen hadden gehoord hebben dadelijk te kennen gegeven, dat zoo het bestaat in dezen vorm een der gelijk plan sterk afgekeurd wordt. Het terugtrekken der buitenlanders. De „Times" publiceert een verklaring, wplke' üel Vayo aan den correspondent van het blad te Barcelona heeft afgelegd over het Britsche ontwerp tot terugtrekken van de vrijwilligers. Del Vayo is niet optimis tisch gestemd. Volgens hem kan geen enkel olan slagen, wanneer de groote mogendhe den er niet in slagen Duitschland en Italië er toe te brengen hun houding grondig te wijzigen. Toch zal de regeering het plan nauwkeurig bestudeer» en iedere poging om Onanie te verlossen van de buiten landsche inmenging zal kunnen rekenen op de eerlijke en geestdriftige medewerking van de Spaansche regeering. Oneenigheid in Franco-land. Zeven republikeinsche soldaten, die uit de krijgsgevangenschap ontsnapt zijn zich weer bij de regeeringstroepen gevoegd hebben, hebben medegedeeld te Saragossa ernstige incidenten tusschen Italiaansche en Spaansche officieren te hebben bijgewoond. Volgens hen wordt de haat tegen den in dringer met den dag feller. Andere on - snapte gevangenen vertelden, dat het Avila tot gevechten tusschen Spaansche en buitenlandsche officieren is gekomen, waar bij handgranaten zijn geworpen. De ver klaringen van deze soldaten komen overeen met in officieele kringen ontvangen in lichtingen. Generaal Casado over de buiten landsche hulp. Generaal Casado, de chef der centrale legers, heeft een tot de militaire leiders van Franco gerichte radiorede gehouden, waarin hij o.a. zeide: „Ge zijt verplicht een vreemde demagogie te verduren, welke uw steden en velden overstroomt. Uw godsdienstige ge voelens komen ertegen in opstand, dat ge hulp ontvangt van vijanden van Christus' leerstellingen. Uw vaderlandsche gevoelens worden gekwetst door de vreemde invasie. Ik weet, dat velen meenen, als zou bij ons eenzelfde toestand bestaan. Ik kan verzeke ren, dat hier slechts vijf internationale brigades streden, samengestemd uit anti fascistische elementen van verschillende landen. Er zijn bij ons geen Russische een heden, en er is geen Russisch opperbevel. Het leger, waartegen gij strijdt, is het leger van de republiek, een zuiver Spaansch leger. Wij strijden slechts voor de nationale onafhankelijkheid en liever gaat het loyale Spanje |en onder, dan zich over te geven. Denkt na over wat ik u zeg. Spanje, dat vooraan stond in beschaving, zal het juk weten af te schudden, hetwelk het buiten land haar oplegde. Het zal in de geschiedenis de roemvolste bladzijden van zelfopoffering schrijven, welke ons ras gekend heeft". De krijgsverrichtingen. De krijgsverrichtingen in Spanje zijn van weinig belang. We noteeren het volgende: Aan het Levantfront wordt nog steeds heftig gestreden. De opstandelingen zouden bij verscheidene vergeefsche aanvallen en kele duizenden manschappen hebben ver loren. De belangrijkst3 gevechten worden nog steeds geleverd in de zone van Onda, die de regeeringstroepen hebben ontruimd na een slag ver verscheidene dagen. De rechtschen worden thans tegengehouden in den sector van Bechi, op negen KM. ten noorden van Nules. Voorts is Zaterdag Valencia weer gebom bardeerd. Er vielen geen slachtoffers. Te Het is thans een jaar geleden, dat ds. Nie- möller werd ingesloten. Vandaag zijn in alle kerken der confessioneele kerk gebeden voor hem gezegd. Er zijn thans nog 12 predikanten en an dere leden der belijdende kerk, onder wie zich enkele vrouwen bevinden, in hechtenis. Drie en tachtig predikanten zijn tot dus verre afgezet. Zes eii dertig mogen het land niet verlaten, 51 mogen niet prediken. Het Amerikaanschi heeft den tekst van ide Duitsche nota e departement van staat ide Duitsche nota van antwoord op het iAmerikaansche protest tegen de registratie yan aan Amerikaansche joden toebehoorendé bezittingen niet gepu bliceerd. Cordell Huil heeft aan de pers evenwel het volgende communiqué overhandigd: „Het Duitsche rijksministerie van buiten landsche zaken heeft het antwoord over handigd op onze nota van 9 Mei 1938. Dit antwoord vermeldt, dat de bevoegde Duit sche bestuursautoriteiten niet de registratie van joodsch bezit, dat toebehoort aan per manent in het buitenland verblijvende Ame rikanen zullen eischen, behalve wanneer het Duitsche burgers betreft, die naar de Ver- eenigde Staten zijn geëmigreerd. De secretaris van staat voegde hieraan toe, dat het rijksministerie van buitenlandsche zaken mondeling heeft laten uiteenzetten, dat deze beperking betrekking had op vroe gere Duitsche burgers, die sinds 1933 om politieke redenen waren geëmigreerd. Huil verklaarde niet geheel voldaan te zijn over het Duitsche antwoord. Hij gaf te kennen, dat Wilson nieuwe instructies heeft ontvangen om opheldering te vragen over de houding van het rijk ten aanzien van Amerikaansche burgers. Zaterdagochtend is het proces tegen de weduwe Becker voortgezet met het verhoor van de getuige mevr. Hody-Dalhem, die verklaarde twee keer het slachtoffer te zijn geweest van een vergiftigingspoging van be klaagde. Eén keer heeft zij beklaagde be trapt, dat zij in een café, na haar aandacht te hebben afgeleid, een in haar zakdoek ver borgen fleschje boven haar glas hield. Hier bij is de zaak toen gebleven. Eenigen tijd later, in een groot warenhuis, bood de we duwe Becker een kop chocolade aan getuige aan. Mevr. Hody begaf zich naar het toilet en toen zij terugkeerde, had beklaagde haar kopje reeds leeggedronken. Getuige nam slechts een slok. Zij vond den smaak bitter en deze ééne slok was voldoende om haar ziek te maken. Dit werd door inspecteur Schmitz, die een onderzoek heeft ingesteld, bevestigd. Vervolgens werden twee geneesheeren ge hoord, die mevrouw Herart hebben behan deld. Zij verklaarden verbaasd te zijn ge weest over haar plotselingen dood, welke door niets te voorzien was. Tenslotte werd de zaak van mevr. Blum- lein behandeld, die in Juli 1936 ziek is ge weest, na bij beklaagde een kop koffie te hebben gedronken. De weduwe Becker was haar geld schuldig en trachtte opnieuw geld van haar te leenen. Tusschen Tel Aviv en Jaffa blijven zich ongeregeldheden voordoen. Een bom ver wondde gisteravond vier joden, door een tweede werden zeven Arabieren gewond, van wie vier ernstig. Toen de laatste bom ont plofte, had men juist ontdekt, dat twee joden op den weg met dolken doodgestoken waren. De twee joden, die Donderdag te Tel Aviv gewond waren, zijn inmiddels overleden. De vroegere Sovjet-Russische gezant te Sofia, Raskolnikof, die drie maanden geleden spoorloos uit de Bulgaarsche hoofdstad is verdwenen en kort daarop uit den diploma- tieken dienst van de Sovjet-Unie werd ont slagen, moet zich, volgens een mededeeling van den correspondent van de Udro, te Pa rijs bevinden. De correspondent, die Raskol nikof persoonlijk beweert te kennen, deelt mede, dat hij hem in een der voorsteden van Parijs heeft ontmoet en gesproken. Razkolnikof had hem verteld, dat hij de diplomatieke loopbaan had vaarwel gezegd om redenen welke hij niet kon bekend ma ken, maar niet, omdat hij door Moskou met den dood werd bedreigd. Hij deelt immers nog steeds de denkbeelden der Sovjet-regee ring. Na uit Sofia vertrokken te zijn, heeft hij zich eerst naar Praag begeven, en vervolgens naar Parijs, waar hij thans met zijn gezin denkt te blijven. landen het Alkmaar, 27 Juni. Dat het Japan, mede dank zij de gewel dige overstroomingen niet voor den wind gaat, dat zij het zelfs noodig acht haar onderdanen op het ergste voor te bereiden, blijkt wel uit een interview, dat generaal Itagaki aan journalisten te Tokio heeft ver leend, waarin hij o.m. de mogelijk onder oogen zag, dat het Japansch-Chineesche conflict nog tien of twintig jaar zal duren. Een niet bijster aanlokkelijk vooruitzicht voor de Japanners Ondanks de verschillende opgestelde hy pothesen, aldus de minister van oorlog, ten opzichte van de weerstandsmogelijkheden der regeering van Tsjang Kai Sjek in het huidige conflict, is het mogelijk, dat de Chineesche generalissimus van plan is de vijandelijkheden zijn geheele leven voort te zetten. Het is dus noodig, dat de Japan- neezen er op voorbereid zijn den strijd, zelfs voor een periode van 20 jaar, voort te zetten. Ten aanzien van de kwestie van uitbrei ding der militaire operaties verklaarde de generaal, dat deze operaties moesten voort duren tot het oogenblik, waarop het regime van Tsjang Kai Sjek zou ineenstorten. De mogelijkheid van de instelling eener voorloopige regeering der republiek China, aldus de generaal, kan onder oogen gezien worden als gevolg van de verontwaardiging, die de regeering van Tsjang Kai Sjek ge wekt heeft door het doorsteken der dijken van de Gele Rivier. Itagaki deelde voorts mede, dat Japan op het oogenblik niet noodig acht China den oorlog te verklaren, aangezien Japan het bewind van Tsjang Kai Sjek niet meer erkent. tl Dat het in China inderdaad nog heel lang kan duren eer Japan de overwinning heeft behaald, blijkt ook wel uit verscheidene be richten van successen der Chineezen, zoo heeft een eskader Chineesche bommenwer pers twee Japansche kanonneerbooten op de Jangtse tot zinken gebracht, ter hoogte van Anking. Naar het hoofdkwartier der Chi neesche luchtmacht meedeelt, werden deze bommenwerpers daarna achtervolgd door 12 Japansche jachtvliegtuigen. Alle Chinee sche toestellen kwamen echter veilig en wel op hun basis terug, met kogelgaten in de vleugels en tanks. Voorts wordt China actiever in de lucht. Te Hankau wordt verklaard, dat bij An king ook twee Japansche transportschepen door de Chineesche bommenwerpers zijn in brand geschoten. Bij Woehoe zijn vijf Japan sche vliegtuigen vernield. De Japansche troepen, die op den zuidelij ken over van den Yangtse bij Hsoeangkau en Hsiangsjan waren geland, waren gedwon gen zich terug te trekken. Zij hebben ten gevolge van een Chineeschen aanval 3000 dooden en gewonden te betreuren. Inderdaad Japan mocht wenschen de hand nooit in dit wespennest te hebben ge stoken! tl Berlijn wordt ongeduldig. Uit Berlijn wordt althans gemeld, dat semi-officieel medegedeeld wordt, „dat men in Berlijnsche kringen op grond van de berichten uit Praag den indruk heeft, dat practisch niet kan worden gesproken van eenige vooruit gang in de onderhandelingen tusschen de Tsjechische regeering en de Sudetenduitsche partij. De Sudetenduitsche partij heeft tot nu toe het nationaliteitenstatuut, waarvan de publicatie sedert maanden werd aange kondigd, nog niet gezien. Men weet der halve niet wat de regeering wil en boven dien heeft men nog geen besprekingen ge voerd over bijzonderheden. Aan Sudetenduitsche zijde heeft men den indruk, dat van Tsjechische zijde een taktiek van uitstel wordt gevoerd. Zoo heeft men bijvoorbeeld het vraagstuk van de taal plot seling uit het geheel gelicht. Men kan niet ontkomen aan het gevoel, dat de regeering door het invoeren van een wet op de taal een alibi wil verschaffen voor haar goeden wil en een propagandistische sluier wil han gen over het verder uitstellen van de overige vraagstukken", aldus dit bericht uit Duit sche bron. 11 De volkscommissaris van buitenlandsche zaken, Litwinof, heeft in een kiesvergade- ring te Leningrad een rede gehouden over den internationalen toestand. Het is wel in teressant de Russische kijk op de Europee- sche problemen eens na te gaan. Litwinof zeide o.m., dat Duitschland er reeds in ge slaagd is zonder een schot te lossen bijna alle resultaten te annuleeren, waarvoor de West-Europeesche mogendheden den wereld oorlog gevoerd hebben. Door de inlijving van Oostenrijk stelde het zich bovendien schadeloos voor het verlies van eenige pro vinciën in 1918. Onder bedreiging van Tsje- cho-Slowakije streeft het thans naar de schepping van een Duitsch-Midden-Europa, De geheele diplomatie der westelijke mo gendheden van de laatste vijf jaar loopt uit op een vermijding van een verzet tegen de offensieve daden, op inwilliging van eischen en zelfs bevrediging van de grillen van Duitschland. Dit gemis aan verzet spoort Duitschland aan natuurlijk tot nieuwe offen sieven; dit land streeft naar herstel van de grenzen van vóór den oorlog en het opnieuw verwerven van koloniën. De bezetting van Spaansche eilanden, een deel van Spanje en Spaansch-Marokko door Italië en Duitsch land maakt het voor Frankrijk noodzake lijk, de mogelijkheid van een nieuw land- front in het oog te houden. Japan kon agressief worden, zonder dat de mogendheden van het verdrag van Washing' ton zich daartegen werkelijk verzetten; ook hier verloren de westelijke mogendheden, wat zij na den wereldoorlog hadden gewon nen. Door de politiek der westelijke mogend' heden is van de groote kracht, die de Vol kenbond zou kunnen zijn, slechts een bleeke schaduw overgebleven. Het inzicht, dat het behoud van den vrede gemeenschappelijke inspanning van alle vredelievende landen noodig maakt, heeft, aldus Litwinof, de Sovjet-Unie indertijd naar Genève gebracht daarom ook sloot het land hulppacten met Frankrijk en Tsjecho-Slowakije. Het pact met Tsjecho-Slowakije is de grootste factor, die ontspanning in den toestand heeft ge bracht. Uit de Russische vredes-politiek vloeit natuurlijk voort, dat wij wenschen. dat Tsjecho-Slowakije de conflicten met zijn buren langs minnelijken weg regelt, wij, al dus Litwinof, onthouden ons er evenwel stellig van ongevraagden raad aan de Tsje cho-Slowaaksche regeering te geven, en wi zijn van meening, dat zij zelf verstandige grenzen voor haar concessies zal vinden, die in overeenstemming zijn met het prestige en de onafhankelijkheid van den staat. De commissie voor de niet-inmenging helt steeds meer over naar de zijde van Franco De Sovjet-regeering, wier jongste dringende oproep tot het nemen van collectieve veilig heidsmaatregelen niet gehoord is, wijst de verantwoordelijkheid voor de verdere ont wikkeling van den toestand af. De aanval Iers zullen steeds nieuwe buit zoeken in de bezittingen, welker eigenaars zich niet in staat hebben getoond, zich te verdedigen Met Rusland zal dat niet het geval zijn Iedere duim Sovjet-grond is krachtig be schermd, zoolang met de aanvallers van de Russische grenzen verwijderd zal houden, De Hongaarsche minister-president Imredy heeft in een rede te Debreckzen, die door 40.000 personen werd aangehoord, het stand punt der regeering tegenover de nat.-soc. propaganda uiteengezet. Het zou, zoo ver klaarde de premier o.a., gemakkelijker ge weest zijn, het nationale erfdeel te beheeren, indien er geen valsche profeten tusschen wa ren gekomen. Het Hongaarsche volk begreep hun programma niet bijster goed, want zij bedienden zich van een vocabulaire, vertaald uit een vreemde taal en waarvan de diepere beteekenis onduidelijk bleef. Den laatsten tijd is de atmosfeer opgeklaard en zij zal volkomen helder zijn, wanneer allen, die iets te zeggen hebben, het openlijk zullen zeg gen en er de verantwoordelijkheid voor aan vaarden. Verder heeft de onderstaatssecretaris van ustitie in een rede voor een groep Duitsche ournalisten, die voor een studiereis te Boe dapest vertoeven, er o.a. op gewezen, dat Hongarije het bolsjewisme slechts met suc. ces zou kunnen bestrijden, indien het tegen over het buitenland zyn onafhankelijkheid en in het binnenland zijn vrijheid kan be houden. Hij verklaarde ervan overtuigd te zijn, dat Duitschland Hongarije zal helpen bij het verdedigen van zijn onafhankelijkheid en zijn belangen. In welingelichte kringen merkt men op, dat de verklaringen, die bevoegde katholie ke figuren de laatste dagen hebben afgelegd, de verwachting wettigen, dat de minister president in zijn strijd tegen de nazi's en in zijn socialen arbeid door de katholieke gees telijkheid zal worden gesteund. De vroegere Amerikaansche ambassa deur te Berly'n, Dodd, heeft een radiorede gehouden over de nationaal-socialistische propaganda, waarin hij mededeelde, dat de organisatie, waarbij 500 personen werken, na 1936 een dienst is geworden, die de tweede plaats in de staatszaken inneemt. Een bedrag van 30 millioen dollars is voor dien dienst beschikbaar gesteld. Dodd zei de gehoord te hebben, dat Amerikaansche zakenlieden medewerkten: hij hoopte, dat dit niet waar zou zijn. In Latijsch-Amerika neemt de propaganda overal toe. De nazi's trachten overal in de wereld den Ameri- kaanschen handel te benadeelen en samen werking tusschen de democratieën te ver hinderen. Hitier en Mussolini willen de wereld overheerschen. Indien de verdragen geschonden worden, aldus Dodd, zouden de democratieën een strenge boycot moeten toepassen. Indien zij dat ni<ri doen, zou men tot de middeleeuwen terug keeren. Joden betoogen te Warschauw. - In de jodenbuurt van Warschau hebben Zaterdag eenige duizenden joden een betooging ge houden om te protesteeren tegen de bevesti ging van het doodvonnis, dat de krijgsraad te Jeruzalem heeft uitgesproken over een jood van Poolsche afkomst, die schuldig werd geacht aan een aanslag op een Arabi sche autobus. Voorts hebben joodsche jongelieden be toogd voor het Britsche consulaat, waarvan zij de ruiten insloegen. De algemeene zionis tische raad van Polen heeft een telegram aan den koning van Engeland gezonden en de Joodsche Vrouwenvereeniging een bood schap aan koningin Elizabeth, waarin ver zocht wordt, bij den voorzitter van den krijgsraad te intervenieeren. Zoo is een tele gram gezonden aan den aartsbisschop van Canterbury. Geheime anti-Duitsche zender. Vol gens het dagblad Polonia is sinds een paar dagen het gebied van Posen en Pommeren een anti-nationaal-socialistische radiozender te hooren. Alle uitzendingen beginnen met de woorden: „hallo, hallo, hier de zender van de vrijheid". De omroeper leest dan berichten voor over huiszoekingen door de Gestapo en over Duitsche concentratiekampen en gevange nissen. Vier vrouwen door den bliksem gedood. - Te Divin in Slowakije zijn vier vrouwen op het veld door den bliksem getroffen en gedood. Zij werden geheel verkoold.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1