DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Portugal's strategische positie.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar piaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 163 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Een publicatie van de News Chronicle over
een beweerde rede van een Duitsch officier.
Donderdag 14 Juli 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Sensatie van de eerste grootte.
De algemeene toestand.
Moge dit laatste waar zijn!
Strijd bij Hoekau neemt af.
170 dooden bij een lucht
bombardement.
De Britsche pers over
Duitschland.
D» Tsjechische kwestie.
De eed van trouw aan Hitier.
Vele Duitsche predikanten
legden den eed niet af.
ALKMAARSCHE COURANT
De Londendsche News Chronicle
heeft gisteren een bericht gepubliceerd,
hetwelk het blad een sensatie van de
eerste grootte noemde en volgens het
welk een hooggeplaatst Duitsch officier,
Von Reichenau, voor leiders der N. S.
D. A. P. een lezing had gehouden over
de doeleinden, welke Duitschland in
Spanje nastreeft. Hij zou verklaard heb
ben, dat het er voor Duitschland om
ging in Spanje een belangrijke positie
te veroveren, welke ook tegen Portugal
gericht zou zijn en tegen de Portu-
geeschBritsche betrekkingen.
Na uiteengezet te hebben, dat Engeland
zijn machtige positie in de Middellandsche
Zee verloren had door de toegenomen Ita-
liaansche kracht, zou de spreker verklaard
hebben, dat Spanje en de spil Rome-Berlljn
Duitschland de kans gegeven hebben om
deel te nemen aan dezen historischen strijd.
Onderdeel daarvan zou de steun van
Duitschland aan Franco zijn en de oprich
ting van zware, vèrdragende batterijen in
de nabijheid van Algeciras en aan de Afri-
kaansche kust tegenover Gibraltar bij Ceuta.
Deze batterijen zouden goede diensten kun
nen doen in het storen van de vitale Fr&n-
sche en Engelsche verbindingslijnen. De
Fransche verbindingslijnen kunnen in de
eerste plaats in gevaar gebracht worden van
Sardinië en de Balearen af en men kan
Frankrijk dwingen om de Atlantische route
te volgen bij zijn troepentransporten uit
Afrika. Deze route is vier a vijf keer zoo
lang als die van Algiers naar Marseille. Dit
kan in tijden van oorlog van groote betee-
kenis zijn. Wanneer een snel Duitsch offen
sief in het begin van een oorlog samen zou
vallen met een aanzienlijk oponthoud in de
verschijning van Frankrijk's belangrijkste
reserve-troepen, zou dit voor Duitschland 'n
groot voordeel en voor Frankrijk een groot
nadeel vormen. Deze onpleizierige toestand
voor Frankrijk, zoo zou volgens de News
Chronicle de Duitsche officier voorts ver
klaard hebben, kan slechts dan geheel wor
den gebruikt, wanneer wij gebruik kunnen
maken van de luchtvaartbases, welke
worden opgericht in Noord-Spanje om
het Zuidwestelijk gebied van Frankrijk,
dat tot dusver onbereikbaar was voor
Duitschland, aan te vallen. Dit zou dan
een zeer belangrijk resultaat van het Duit
sche optreden in Spanje kunnen zijn. Wij
hebben de fundamenten gelegd van een te
gen Frakrnijk strijdend front, dat gedeelte
lijk Duitsch, gedeeltelijk Italiaansch, ge
deeltelijk nationalistisch Spaansch is, langs
de Pyreneeën. Engeland, zoo zou Von Rei
chenau voorts ook verklaard hebben, zou
onmiddellijk het gevaar, dat zijn linie Gi-
braltar-Port Said loopt, erkend hebben, en
direct tegenmaatregelen genomen hebben.
In dit geval zou het land zijn aandacht op
Portugal gericht hebben. Dit land met zijn
7 millioen inwoners, zijn 600 mijl open ver
binding met Spanje, kan niet onaangetast
blijven voor den strijd op het Iberische
schiereiland. Het is zoowel voor Frankrijk
als voor Engeland van het allergrootste be
lang en deze beteekenis neemt nog toe,
naarmate de bedreiging van de Middelland
sche Zee-routen toeneemt. De unieke stra
tegische positie van Portugal maakt 't voor
Engeland van meer beteekenis dan ooit om
in dit land invloed te hebben. De meest be
langrijke zee- en ook luchtvaartroutes voe
ren langs de Portugeesche kust en zij kun
nen van deze kust af het gemakkelijkst aan
gevallen of verdedigd worden. Portugal als
brug tusschen Afrika en Europa is van zeer
groot belang, evenals zijn beteekenis voor
de Middellandsche Zee.
Madeira is uitstekend geschikt als obser
vatiepost voor den ingang van de Middel
landsche Zee, de Azoren kunnen en zullen
voor de luchtvaart van groote beteekenis
zijn. Wanneer Engeland van deze eilanden
gebruik zou kunnen maken, dan zou dit
voor dit land groot voordeel beteekenen.
Ook de Kaap Verdische eilanden, Portu-
geesch Guinea, Sao Tomé en Angola zijn,
wanneer Engeland genoodzaakt zal zijn de
route langs de kaart te kiezen, van de aller
grootste beteekenis. In ieder geval is het ze
ker, dat, wanneer deze gebieden in handen
van' den vijand zouden vallen, het bestaan
van het Britsche imperium op het spel zou
komen te staan. Dit laat duidelijk zien, hoe
in het licht van de veranderde omstandig
heden in de Middellandsche Zee, Engeland
de vriendschap van Portugal meer dan ooit
noodig heeft. Dit is, zoo verklaarde Von
Reichenau, althans volgens de News Chroni
cle, welk blad schrijft voor de authenticeit
van de mededeelingen te kunnen instaan,
de sleutel van Engeland's traditioneeJe
vriendschap met Portugal en, om meer con
creet te zijn, van de opdracht, welke de
Britsche militaire missie, die eenigen tijd
geleden Portugal bezocht, was toevertrouwd.
Bovendien heeft Engeland Portugal nog
noodig voor zijn strategisch plan van een
blokkade-op-afstand van de Middellandsche
Zee, n.1. door middel van sluiting van Gi
braltar en Port Said. Maar Gibraltar kan
niet behouden worden zonder Portugal.
In een dergelijke blokkade zou de
luchtmacht een groote rol spelen.
Engeland beschikt niet over de noodige
landingsplaatsen in het Middelland
sche Zee-gebied. Vliegtuigmoedersche
pen kunnen maar een beperkt aantal
vliegtuigen opnemen en zij vormen
slechts een armelijk vervangmiddel. De
havens van Malta en Gibraltar zijn niet
ruim genoeg, doch de toestand zou ge
heel veranderen, wanneer Engeland een
basis had aan de Zuidelijke kust van
Portugal.
Het feit, dat deze dingen worden voorbe
reid, maakt het voor Duitschland, aldus zou
de Duitsche officier verklaard hebben,
noodzakelijk om tijdig tegenmaatregelen te
nemen. Gezien de mogelijkheid van blokka
de van de Middellandsche Zee en het Fran
sche kustgebied aan den Oceaan, moeten
wij de macht over belangrijke strategische
punten hebben in dit systeem, met de be
doeling om het aan te tasten en te kunnen
vernietigen. Een conditio sine qua non is,
dat wij Portugal aan onzen kant krijgen.
Portugal mag niet langer een pion op het
EngelschFransche schaakbord zijn, waar
het spel tegen onze belangen wordt ge
speeld en ook tegen de belangen van het
nationalistische Spanje. De houding van
Portugal ten opzichte van Franco is in ons
voordeel en in het nadeel van Engeland.
Nationale kringen in Portugal volgen den
strijd in Spanje met groote belangstelling.
De twee Iberische landen zijn elkander
dicht genaderd en de omstandigheden voor
een samenwerking lijken op het oogenblik
gunstiger dan zij ooit geweest zijn. In dit
verband is het interessant om op te mer
ken, dat er pan-Iberische krachten aan het
werk waren onder de grondleggers van de
nationalistische Spaansche beweging. Het
wilde, volgens de News Chronicle, den
Duitschen spreker voorkomen, dat de beste
kans voor een succesrijken tegenaanval te
gen Engeland in Portugal ligt in steun aan
de pan-Iberische beweging en in het zoe
ken van de vriendschap van die groepen,
die droomen van het openen van de kolo
niën en een herstel van den ouden politie-
ken en economischen invloed van het
Iberische schiereiland.
Om kort te gaan, een steun aan die groe
pen, welke zich velzetten tegen Portugal's
positie als vazal van Engeland. De Duitsche
officier zou verklaard hebben, dat er inder
daad mogelijkheden bestaan om een autori
tair Portugal op te zetten tegen den Brit-
schen invloed. Hij zou succes verwachten
van het winnen van dr. Salazar, den Portu-
geeschen premier, wiens sympathie voor
iedere soort van nationale beweging groot
moet zijn. Voorts zouden steunpunten in
het Portugeesche leger gezocht moeten wor
den, waar pan-Iberische en anti-Engelsche
ideeën krachtij zouden zijn en de kracht
van dergelijke te vormen cellen zou vroeger
of later in het voordeel van Duitschland
kunnen zijn. Doch de zaak kan ook gewon
nen worden door een algeheele overwinning
van Franco. Indien noodzakelijk, kan het
krachtige leger, dat generaal Franco zou
hebben na de overwinning in den burger
oorlog, op de schaal geworpen worden om,
geholpen door 't bestaande gevoel van sym
pathie voor het nationalistische Spanje in
Portugal, doeltreffender dan ooit diplo
matieke middelen zouden kunnen zijn, in
Portugal een voor Duitschland acceptabel
regime te grondvesten. Men zou dan nauwe
lijks op tegenstand hoeven te rekenen en in
dien deze tegenstand volgde, dan zou hij
toch niet krachtig zijn, want het Portugee
sche leger heeft slechts 140.000 geoefende
soldaten en de vloot is van geen beteekenis.
Concludeerend zou de Duitsche officier ver
klaard hebben, dat de nationalistische be
weging in Spanje dynamisch is, dat zij niet
aan de Portugeesche grens kan worden
tegengehouden, en dat het in het belang
van Duitschland is zijn steun aan de natio
nalistische zaak te doen toenemen en te
intensiveeren.
De ontvangst te Londen.
Volgens Havas is de publicatie van de
News Chronicle te Londen met de gebruike
lijke reserve ontvangen, althans in goed in
gelichte militaire en diplomatieke kringen.
Men beperkt er zich toe, op te merken, dat
militaire commentaren en redevoeringen in
het algemeen burgerlijke autoriteiten niet
binden. In politieke kringen zou het docu
ment echter nogal sensatie gewekt hebben,
omdat de Duitsche officier ervan uitgaat,
dat Duitschland en Engeland als tegenstan
ders moeten worden beschouwd. Men ver
heelt zich daar niet de beteekenis van Portu
gal voor de Engelsche verbindingslinies,
doch men zegt, dat iedere bedreiging van
de territoriale integriteit van Portugal on
middellijk de Britsche leger- en vlootkrach-
ten in het gevecht zou roepen. Publicaties
als die van het blad kunnen slechts, zoo
merkt men tenslotte op, de banden van
vriendschap tusschen Londen en Lissabon
versterken.
Nadrukkelijke Duitsche tegenspraak.
De Duitsche pers komt met zeer veel
kracht op tegen het bericht. De Völkischer
Beobachter acht het een ongelooflijke hetze
tegen Duitschland en het blad is van mee
ning, dat dergelijke artikelen weinig spre
ken van de eensgezindheid, die men in de
Spaansche kwestie zou willen nastreven.
Iedere Duitsche lezer, zoo zegt het blad, kan
onmiddellijk begrijpen, dat het verhaal van
a tot z uit den duim gezogen is en dat in
het hoofd van geen enkel Duitsch generaal
dergelijke Duitsch-Spaansche plannen zou
den kunnen bestaan. Het blad herinnert er
vervolgens aan, dat het verslag van de
News Chronicle eenigen tijd geleden bijna
woordelijk gelijk door de Moskousche radio
verspreid werd. De Berliner Börsen Ztg.
vraagt zich af, of de Engelsche regeering,
welker eerlijke bedoelingen bij het instand
houden van den vrede niemand in twijfel
trekt, nog langer kan aanzien, hoe Engel
sche bladen zich tot de dragers van een
hetze maken, die erop uit is de vredespoli
tiek van Downingstreet te saboteeren. Het
Berliner Tageblatt en de Deutsche Allgem.
Ztg. onderstreepen, dat met dit onjuiste be
richt ook doeleinden van binnenlandsche
politiek worden nagestreefd. Het blad
meent, dat de Engelsche regeering er belang
bij zou hebben om maatregelen te nemen
tegen het bericht, omdat er veel op het spel
staat. De goede verstandhouding tusschen
Duitschland en Engeland, die de wensch
van het Duitsche volk en naar het blad
meent, ook van de meeste Engelschen is,
staat op het spel. Zij is de hoeksteen van
den Europeeschen vrede.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt dat
men aan bevoegde Duitsche zijde van mee
ning is, dat de publicatie van de News
Chronicle een bewuste en plompe verval-
sching is en deel uitmaakt van een hetze
campagne tegen Duitschland.
Vliegtuig raakt hoogspanningsleiding.
- Een toestel van het Italiaansche vliegveld
Foligno, bestuurd door lt. Fran?ois Comelli,
is tijdens een landingsmanoeuvre in aan
raking gekomen met een hoogspannings
leiding. Het toestel vloog in brand. De be
stuurder kwam om het leven.
ALKMAAR, 14 Juli.
Een nieuw debat over aanvallen op
Britsche schepen! Chamberlain en met
hem de Britsche regeering krijgen geen
rust, krijgen geen kans om op adem te
komen, want telkens weer worden zij
lastig gevallen met vragen van Lager
huisleden.
En toch houdt Chamberlain vol. Hij ver
dedigt zich zoo goed mogelijk en heeft
thans zeer nadrukkelijk verklaard, dat de
Britsche regeering niet bereid is tot eenige
militaire actie. Gisteren heeft Chamberlain
in het Lagerhuis n.1. een verklaring afge
legd en met betrekking tot de Britsche
mededeeling aan Burgos van 7 Juli j.1. o.m.
gezegd, dat Burgos verklaard heeft, dat
de aanvallen op de Britsche schepen niet
opzettelijk zijn ondernomen, doch dat de
schepen, die de gevaarlijke zónen binnen
varen, zich blootstellen aan de consequen
ties van hun eigen stoutmoedigheid.
Chamberlain herinnerde het Lagerhuis
er aan, dat Engeland wetgevende maatre
gelen heeft aangenomen, waarin het sche
pen verboden wordt wapens te vervoeren
naar een Spaansche haven. De Britsche
regeering kan het tot zinken brengen van
koopvaardijschepen niet als rechtmatig
aanvaarden. Schepen in de oorlogszone
echter moeten de risico's aanvaarden, die
onafscheidelijk verbonden zijn met den
oorlogstoestand. Een doeltreffende be
scherming kan niet gewaarborgd worden,
tenzij Groot-Brittannië bereid is actief
deel te nemen aan de vijandelijkheden.
„Ik heb reeds eerder gezegd en ik her
haal thans aldus Chamberlain dat de
Eritsche regeering niet bereid is een
dergelijken koers in te slaan.
Terwijl dus iedere militaire actie uitge
sloten is, is de Britsche regeering er toch
niet toe bereid een herhaling van aanval
len zonder meer te dulden. Tot dusverre
hebben wij steeds te Burgos geprotesteerd."
Spreker wees er verder op, dat een aan
val op een afzonderlijk schip uiteraard op
zettelijk moet zijn, in het bijzonder wan
neer het schip verkend en daarna onder
machinegeweervuur wordt genomen. De
Britsche regeering staat nog in verbinding
met Burgos en spr. zou liever het resul
taat afwachten, alvorens nadere verkla
ringen af te leggen.
Ten slotte deelde Chamberlain mede,
dat de Britsche regeering het voorstel
Almeria als veilige haven te beschouwen,
onaanvaardbaar achtte.
De Britsche agent te Burgos, Hodgson,
blijft voorloopig nog te Londen.
Chamberlain deelde verder mede, dat hij
het betreurt, dat om verschillende rede
nen niet mogelijk is gebleken een inter
nationale commissie te vormen voor een
onderzoek naar de luchtbombardementen
in Spanje.De Britsche regeering stelt
daarom, in de hoop, dat dit voor de Spaan
sche partijen aanvaardbaar zal zijn, voor
een commissie uit te zenden, die uit twee
Engelschen zal bestaan.
Naar Havas meldt heeft minister Bonnet
de Britsche regeering 11 Juli j.1. voorge
steld een Fransch-Britsche commissie in te
stellen voor onderzoek naar de Spaansche
luchtbombardementen. De luchtvaart-
attaché's van beide landen in Spanje zou
den dan de taak hebben te vervullen, die
men een internationale commissie had toe
gedacht. De Britsche regeering heeft op
dit voorstel nog niet geantwoord.
Tijdens het voor vragen bestemde uur
heeft Chamberlain nog verklaard, dat het
niet onmogelijk was, dat het parlement
gedurende de vacantie zou worden bijeen
geroepen, in het geval dat het Britsch-
Italiaansche accoord in die periode in wer
king zou treden. Toen Fletcher de verze
kering vroeg, dat het accoord niet in wer
king zou treden voordat het Huis dit had
goedgekeurd, antwoordde Chamberlain, dat
hij die verzekering niet kon geven.
In de inter-gouvernementale commissie
te Evian is thans zoo goed als algeheele
overeenstemming bereikt omtrent de groo
te lijnen van de revolutie, die de conferen
tie zal besluiten, en welke het plan be
helst, óp drie Augustus te Londen een
comité voor de vluchtelingen bijeen te
roepen onder voorzitterschap van lord
Winterton en met een Amerikaanschen
directeur, dat tot taak zal hebben, met de
Duitsche autoriteiter en de immigratie
landen te onderhandelen De. ontwerp
resolutie, die door Henry Berenger, Miron
Taylor en Lord Winterton is opgesteld, gaf
slechts op enkele minder belangrijke pun
ten aanleiding tot opmerkingen en de defi
nitieve ontwerp-iesolutie zal zonder moei
te uitgewerkt kunnen worden in de heden
middag te houden besloten bijeenkomst
van de leiders der delegaties. Van te voren
zullen de gedelegeerden in een besloten
voltallige vergadering bijeen komen voor
het goedkeuren van het rapport der tech
nische ondercommissie. Dit rapport behelst
een uiteenzetting an de geheele wetgeving
van alle landen, die in de commissie ver
tegenwoordigd zijn en zal als grondslag
dienen voor de werkzaamheden van de
Londensche commissie. Vrijdag zal de in-
tergouvernementeele commissie in een vol
tallige openbare vergadering bijeen komen
voor het aannemen van de definitieve
ontwerp-resolutie.
In een nota, gisteren door Alvarez Del
Vayo ter kennis van de Britsche regeering
gebracht, herinnert de Spaansche regeering
aan de beginselen, die de politiek der re
geering geleid hebben sedert het uitbreken
der vijandelijkheden. Men wilde niets on
dernemen, dat tegen het algemeene belang
van den Europeeschen vrede zou ingaan.
De Spaansche regeering heeft meermalen
den nadruk gelegd op het essentieele ver
schil, bestaande tusschen „de invasielegers
die in Spanje kwamen en blijven komen op
bevel van hun fegeeringen en wegens po
litieke Joeleinden inmenging en over-
heersching en de echte vrijwilligers, die
zich spontaan achter de banier der repu
bliek scharen uit geheel andere beweeg
redenen.'
Niettemin, aldus de nota, heeft de Spana-
sche regeering steeds ingestemd met de
plannen tot terugtrekking der vrijwilligers.
De regeering blijft er van overtuigd, dat
het einde der buitenlandsche inmenging
het verdwijnen van een voortdurend ge
vaar voor een algemeen conflict zou betee
kenen
Naar het Chineesche persbureau meldt
neemt de strijd bij Hoekau voorloopig af.
Gisteren hebben de Chineezen drie heuvels
ten Westen van Matang heroverd, waarbij
driehonderd Japanneezen sneuvelden. Ver
scheidene Japansche oorlogsschepen, die
naar de uitmonding van het Pojangmeer wa
ren opgestoomd, hebben Kioekjang bescho
ten.
Chineesche vliegtuigen hebben gisteren tot
driemaal toe de Japansche oorlogsschepen op
den Jangtse onder vuur genomen. Een groot
en twee kleine schepen werden tot zinken
gebracht, twee vaartuigen werden zwaar be
schadigd, aan boord van andere ontstond
brand.
De luchtaanvallen op Woetsjang.
Bij den Japanschen luchtaanval op Woet
sjang zijn minstens 170 burgers om het leven
gekomen en vierhonderd gewond. Meer dan
honderd huizen werden vernield, zoodat ruim
1000 menschen dakloos zijn.
Volgens mededeelingen uit buitenlandsche
kringen hebben alle Engelschen, met uitzon
dering van eenige zendelingen, Kioekjang
verlaten en zich aan boord van het Engel
sche schip Wenchow begeven. Ook de
meeste Chineezen hebben de stad verlaten.
Kanton gebombardeerd.
Vanochtend is de stad Kanton opnieuw
gebombardeerd. Ongeveer dertig bommen
werden geworpen bij de Paarlrivierbrug.
Naar schatting werden 150 personen gedood
en 500 gewond.
De correspondent van de „Times" te
Berlijn geeft een overzicht van de hou
ding van Duitschland ten aanzien van
Tsjecho-Slowakije. Volgens den cor
respondent is Duitschland vast besloten
aan te dringen op absolute autonomie
voor de Sudeten-Duitschers en op 't be
ëindigen van het verdrag tusschen de
Sovjet-Unie en Tsjecho-Slowakije.
Het zal van den internationalen toestand
afhangen op het oogenblik van den partij
dag te Neurenberg of de toestand zich ver
der langs geleidelijken weg zal ontwikkelen,
of wel in een slag. Zonder twijfel zou Hitier
gaarne een oplossing zien, welke niet zou
leiden tot een annexatie van het Sudeten-
Duitsche gebied, zoolang Oostenrijk nog
moeilijkheden blijft berokkenen. Doch de
Duitschers achten het noodzakelijk, dat de
Sudeten-Duitschers hun eischen ingewil
ligd zullen zien en dat de Sovjet-Unie haar
bondgenoot aan de Duitsche grenzen zal
verliezen.
De „Daily Herald" bericht, dat de leider
van de nationaal-socialisten te Danzig, Al-
bert Foerster, op het oogenblik te Londen
vertoeft met een geheime opdracht. Hij zou
enkele dagen geleden zijn aangekomen en
besprekingen hebben gevoerd met ver
scheidene personen, die aan het Foreign Of
fice zijn verbonden teneinde te weten te
komen, welke de houding van de Britsche
regeering zou zijn in geval van een wijzi
ging van de grondwet van de vrije stad.
De „Daily Herald" bericht verder, dat de
Duitsche autoriteiten eindelijk een besluit
hebben genomen inzake de beschuldiging
tegen ex-bonselier dr. Schuschnigg. Hij zal
beschuldigd worden gepoogd te hebben bui
tenlandsche hulp te krijgen tegen Duitsch
land om de onafhankelijkheid van Oosten
rijk te behouden. De beschuldiging van
misdaden tegen het Oostenrijksche volk
komt dus te vervallen.
De Evangelische persdient meldt uit Bern:
Eenige weken geleden heeft een Duitsch
agentschap medegedeeld, dat de eed van
trouw aan den Führer, die van de evangeli
sche predikanten was geëischt, op enkele
uitzonderingen na overal was afgelegd. Dit
bericht is niet geheel in overeenstemming
met de waarheid. In verscheidene kerken is
de eed zelfs niet geëischt. In Rijnland heb
ben 60 procent, in Westfalen 80 procent, en
in Oost-Pruisen 60 procent der geestelijken
geweigerd, den eed af te leggen. Daarente
gen hebben in Pommeren slechts 34 predi
kanten niet den eed afgelegd, omdat men in
dit gebied had toegestaan, alle voorbehoud
te maken ten aanzien van den geëischten
eed.
Iet feit, dat de strijd om den eed met smar
telijke incidenten gepaard gaat, blijkt wel
hieruit, aldus besluit de persdienst, dat het
lid van hoogen kerkeraad Kaminski uit KÖ-
nigsberg, die eenige honderden bevelen tot
afzetting van predikanten, die geweigerd
hadden den eed af te leggen, moest ondertee
kenen, dezen lijdensweg vermeed door zich
.vur het leven te berooven.