dagblad voor alkmaar en omstreken.
Het bezoek van het Britsche koningspaar
aan Parijs.
Koningin-Hoeder Maria van Roemenië
overleden.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 167 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dinsdag 19 Juli 1938
Besprekingen iusschen de ambassadeurs.
Héér dan een beleefdheidsbezoek
De algemeene toestand.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
EEN PLOTSELING EINDE.
ALKMAARSCHE COURANT.
Parijs is gereed, om zijn vorstelijke
gasten uit Engeland te ontvangen! Teza
men met den president der republiek
heeft Bonnet Maandagmiddag nog een
laatste bezoek gebracht aan de apparte
menten, die voor het Britsche konings
paar op den Quai d'Orsay in gereedheid
zijn gebracht. Overal wapperen reeds de
vlaggen van beide landen en van de
Place de 1'Etoile tot de Place de la Con
corde vormen de Champs Elysees één
groote vlaggenzee.
Parijs is in feestelijke afwachting!
Het bezoek van het Britsche koningspaar
moge dan officieel een beleefdheidsbezoek
zijn, in feite beteekent het veel meer en moet
men de politieke of diplomatieke beteekenis
er van op den voorgrond stellen. Dat wordt
wel bewezen door de uitlating van Havas,
volgens welk persbureau de reis van de
Britsche koninklijke familie de bekrachtiging
zal beteekenen van de houding, welke de
beide regeeringen op 29 April j.L hebben
aangenomen.
De huidige internationale omstandigheden
en de gevaren, die Europa bedreigen, geven
zoo meent men in goed-ingelichte kringen,
aan deze bijzondere uiting der Fransch-
Britsche eensgezindheid een meer dan ge
wone beteekenis, die door de geheele bevol
king van Frankryk volkomen wordt beseft.
Op 29 April, na het verblijf van Daiadier
en Bonnet te Londen, stelde het communi
qué „de nauwe belangengemeenschap, die
Frankrijk en Groot-Britannië vereenigt" vast
en het voegde daaraan toe: „De Fransche en
Britsche ministers zijn het er over eens ge
worden, dat het onder de huidige omstandig
heden van het grootste belang was, dat de
twee regeeringen voortgaan met haar poli
tiek van raadpleging en samenwerking ter
verdediging niet slechts van haar eigen be
langen, maar tevens van de idealen van na
tionaal en internationaal leven, die den twee
landen gemeen zijn". Men heeft zich sinds
dien aan dit program gehouden, en de Tsje-
choslowaaksche affaire van den 21sten Mei
heeft aangetoond, welk een invloed er uit
gaat van parallelloopende acties van Londen
en Parijs.
De reisplannen al oud.
Het denkbeeld van een reis van het Brit
sche koninklijke paar naar Parijs is ai oud.
Er was zelfs een oogenblik sprake van de
komst van Hunne Majesteiten te laten sa
menvallen met de eventueele heropening van
de Parijsche wereldtentoonstelling. De uit-
noodiging werd in November 1937 overge
bracht door den toenmaligen minister van
tuitenlandsche zaken, Delbos. Op dat mo
ment waren de betrekkingen tusschen En
geland en Italië nog steeds gespannen en de
fascistische regeering koesterde evenzeer
wrok jegens Engeland als jegens Frankrijk.
Sindsdien heeft Italië een duidelijk onder
scheid gemaakt tusschen Londen en Parijs.
De reis van koning George, aldus Havas,
bewijst, dat die poging om een scheiding te
bewerken tusschen de twee bevriende lan
den, tot mislukking gedoemd is.
Sinds de consolidatie van de spil Berlijn
Rome door Hitler's reis naar Italië, is de „en
tente cordiale", die steeds ten grondslag
heeft gelegen aan de buitenlandsche poli
tiek van Londen en Parijs, in Frankrijk meer
populair geworden dan ooit te voren. De at
mosfeer, die op 14 Juli te Parijs heerschte
tijdens de troepenparade en tijdens de fees
telijkheden die daarop volgden, was reeds
Fransch-Britsch. Alle bladen hebben dat ge
constateerd. De volksmassa's hebben het ter
stond gevoeld. De sfeer, die hieruit ontstond,
was er een van vreugde, maar ook van
ernst. Iedere Franschman heeft het gevoel,
dat de Fransch-Britsche broederschap de
eenige en onontbeerlijke waarborg is tegen
de bedreigingen, die dezen zomer opnieuw
kunnen ontstaan.
De besprekingen van Halifax en
Bonnet.
Lord Halifax, die den koning zal vergezel
len, zal besprekingen voeren met minister
Bonnet. De twee ministers van buitenland
sche zaken zullen inlichtingen uitwisselen
over de bijzonder actueele internationale
vraagstukken en nauwkeurig de gemeen
schappelijke houding vaststellen, die de twee
regeeringen zullen aannemen. Niettemin
verzekert men, dat het diplomatieke aspect
van de reis van het Britsche koninklijke paar
slechts bijkomstig is en dat de beteekenis
van de manifestaties, die vandaag zullen be
ginnen, vóór alles moet worden gezocht in
de symboliek van de aanwezigheid van den
Engelschen koning en de koningin temidden
het Fransche volk.
Een bericht van Havas uit Londen ver
meldt de diplomatieke kwesties, welke door
Lord Halifax te Parijs zullen worden behan
deld. Zijn besprekingen met Bonnet werden
voorbereid door de ambassadeurs, met name
door Sir Eric Phipps, die de laatste dagen te
Londen heeft doorgebracht om met den lei
der van het Foreign Office te confereeren.
De Fransche ambassadeur Corbin is zijner
zijds twee dagen voor het Britsche konings
paar uit Londen vertrokken, ten einde reeds
Maandag een bespreking te hebben met de
Fransche ministers.
Bijzondere aandacht zal tijdens de bespre
kingen worden gewijd aan de kwesties van
Tsjechoslowakije en Spanje. Het onjuiste be
richt, dat gisteren met betrekking tot een
Tsjecho-Slowaaksche mobilisatie werd ver
spreid, heeft, ook al werd het tegengespro
ken, den Engelschen den indruk gegeven, dat
in den loop van den zomer een alarmkreet
mogelijk blijft, hetgeen de voorspellingen,
die de vorige week in Britsche diplomatieke
kringen werden geuit, eenigszins corrigeert.
Indien dus Lord Halifax mocht betoogen, dat
het noodzakelijk is, Praag nogmaals te ver
zoeken den Sudeten-Duitschers het maxi
mum aan correcties te doen, dat vereenig-
baar is met de handhaving van de ongerept
heid van Tsjecho-Slowakije, dan zaï hij er
tevens op kunnen wijzen, dat de Britsche
ambassadeur te Berlijn, Henderson, reeds
gisteren opdracht kreeg om inlichtingen in
te winnen naar den oorsprong van de ge
ruchten over een Tsjechische mobilisatie,
die door Duitsche bladen werden gelan-
ALKMAAR, 19 Juli.
Wij schreven gisteren, dat de Duitsche
pers een nieuwe actie is begonnen tegen
Tsjecho-Slowakije, om de zaak der Sude
ten-Duitschers te steunen. Ze maakt daar
bij gebruik van alle mogelijke middelen en
bereikt er in het buitenland mee, dat de
zaak steeds meer verward wordt.
Daar is nu weer de kwestie der mobili
satie-geruchten in Tsjecho-Slowakije. Het
D. N. B. heeft het bericht de wereld inge
stuurd, de. Tsjechische regeering heeft
categorisch elke troepenbeweging ontkend
en tóch gaan de Duitsche bladen ook nu
door, mededeelingen te doen over een
mobilisatie in het gebied der Sudeten-
Duitschers. Zoo schrijft de Berliner Bör-
senzeitung o.a.:
Het Tsjecho-Slowaaksche officieele pers
bureau heeft de naieve driestheid het
Duitsche nieuwsbureau, dat naar waarheid
berichten heeft gegeven over deze troepen
bewegingen, „grondiger onderzoek" naar de
waarheid ervan aan te raden. Deze plompe
manoeuvre is door dc onbetwistbare vast
stelling der feiten mislukt. Het blad con
stateert verder, dat het Tsjecho-Siowaak-
sche persbureau een voornaam aandeel
heeft in de misleiding der openbare mee
ning in Tsjecho-Slowakije.
De Berliner Lokalanzeiger schrijft. Wan
neer de Tsjechen de troepenbewegingen
toegeven, maar tegelijkertijd verklaren,
offiïïle
S hWt eigenaardige opvatting over de
vraag, wat onder een normale en wat
onder een abnormale troepenbeweging
moet worden verstaan. Wanneer meenzoo
eesDannen internationalen toestand, als op
het oogwïblik bestaat, sulke verstrekkende
militaire maatregelen genomen "orden,
het minste wat, verondersteld dat er goede
wil bestaat, verwacht moet w°r^"'
dergelijke dingen tijdig medegedeeld wor
den. Men kan van Tsjechische zijdedeg
troffen militaire maatregelen niet eenvou
dig uit de wereld helpen door twijfelach
tige „dementi's" te publiceeren.
Het Hamburger Fremdenblatt consta
teert, dat de beide dementi s die van Tsje
chische zijde uitgegeven zijn, ver langsae
eigenlijke feiten heengaan. Het onrustige
weekend, dat Europa door Tsjechische
troepenbewegingen in het grensgebie
door andere onbetwistbaar waargenome
militaire gebeurtenissen beleefd heeft al
dus het blad, is uiterst kenmerkend dooi
den aanhoudenden toestand van spanning,
dien het willekeurige uitstel der oplossing
der Sudeten Duitsche kwestie voor het
geheele vasteland veroorzaakt. Het gevaar
van den toestand duidt op de omstandig
heid, dat er kringen zijn in Praag, die vij
andig staan tegenover de onderhande
lingstactiek van minister-president Hodzja.
Het Berliner Tageblatt stelt in het licht,
dat het sinds lang de kenmerkende karak
teristiek der Tsjechische politiek is, dat
van zelfbestemmingsrecht in het geheel
niet gesproken wordt, zooveel te meer
echter van militaire maatregelen.
Er wordt thans bekend gemaakt, dat er
tusschen Chamberlain en Daiadier een
briefwisseling heeft plaats gehad van zeer
particulieren aard. In het Lagerhuis heeft
men Chamberlain daarover geinterpelleerd,
maar hij wenschte zich er niet over uit te
laten. Slechts merkte hij op, dat hij kon
zeggen, dat uit die briefwisseling eens te
meer is gebleken, dat tusschen beide
regeeringen nauwe overeenstemming be
staat omtrent alle kwesties van weder-
zjjdsch belang.
In verband hiermee weet de diploma
tieke medewerker van de Daily Telegraph
mede te deelen, dat de bewuste briefwis
seling reeds tien dagen geleden plaats heeft
gevonuen, doch toen geheim gehouden is.
Hij meent te weten, dat Daiadier nog al
ongerust was over de wending, welke de
gebeurtenissen in het Westen der Middel-
landsche Zee hadden genomen. De sluiting
van de Fransch-Spaansche grens had geen
enkele wijziging gebracht in de houding
van Italië, integerdee', in Frankrijk had
men kunnen opmerken, dat Italië zich nog
meer inspande om Franco de overwinning
te bezorgen. Te Parijs had men den indruk,
dat Spanje gebruikt zou kunnen worden
als basis voor een aanval tegen Frankrijk,
indien de Duitsch-Fransche betrekkingen
plotseling slechter zouden worden. Men
vreesde verder, dat de Duitsch-Italiaan-
sche politiek Engeland voor de zaak van
Franco wilde winnen en verwijdering tus
schen Londen en Parijs wilde brengen.
Bovendien vestigde Daiadier de aandacht
van Chamberlain op de laatste berichten
betreffende „Duitsche militaire voorberei
dingen". Uit dezelfde berichten trok men
te Londen minder verontrustende conclu
sies.
De diplomatieke medewerker meent
voorts te weten, dat Chamberlain, Daiadier
heeft medegedeeld, dat hij over deze
vraagstukken evenzoo dacht als de Fran
sche premier. Zijn brief heeft te Parijs de
grootste voldoening gewekt. Men is het er
in beide hoofdsteden over eens, dat de
grootste aandacht besteed moet blijven aan
de gebeurtenissen in Tsjecho-Slowakije,
terwijl Engeland de verzekering heeft ge
geven, dat het niet minder beteekenis hecht
aan een Fransch-Italiaansche overeen
komst dan aan een Britsch-Italiaansche.
In Parijs zal het vandaag de diplomatieke
dag bij uitnemendheid zijn.
De Engelsche koninklijke familie is op
dit oogenblik reeds op weg naar de Fran
sche hoofdstad en zal in den loop van den
dag Parijs bereiken.
Met het koningspaar komen de diplo
maten in Parijs en om te beginnen zullen
Daiadier, Bonnet en Lord Halifax de lunch
samen gebruiken. Bij die gelegenheid zul
len de voornaamste internationale vraag
stukken de revue passeeren. Woensdag zal
George VI een „diplomatieke cercle" hou
den, waarbij hij de ambassadeurs en ge
zanten die te Parijs geaccrediteerd zijn
ontvangt, die hem uit naam van hun regee
ringen zullen begroeten. Deze bijeenkomst
zal geen enkel politiek karakter dragen.
De besprekingen van Woensdag zullen
niet volgens een bepaalde agenda, tevoren
door de kanselarijen, voorbereid, gevoerd
worden. Het gaat er niet om, om een ge
meenschappelijke politiek op gang te bren
gen, gelijk in April het geval was, toen de
minister-president en de Fransche minister
van buitenlandsche zaken zich naar Lon
den begaven. Deze gemeenschappelijke po
litiek bestaat thans en wordt dagelijks toe
gepast.
Het betreft hier slechts een gedachten-
wisseling omtrent den huidigen staat van
zaken, maar het resultaat dier besprekin
gen is van te voren bekend, omdat er geen
enkel verschil van meening bestaat tus
schen het Engelsche en het Fransche ge
zichtspunt ten opzichte van de verschillen
de punten der internationale situatie. Deze
opvatting bevestigd te Londen en Parijs,
heeft aan de openbare meening het gevoel
van volkomen zekerheid verschaft.
Dit gevoel van vertrouwende rust der
Fransche openbare meening, welke tot
uiting komt bij het bezoek der Engelsche
vorsten beteekent niet dat men in verant
woordelijke kringen de verschillende be
dreigingen, die boven Europa hangen on
derschat. Men verklaart in welingelichte
kringen slechts, dat alleen een preciseering
van de Fransche en Engelsche politiek deze
bedreigingen zonder effect kan maken. Op
deze preciseering dan zullen de besprekin
gen van Woensdag dan in het bijzonder
betrekking hebben,
ceerd. Dit wil zeggen, dat de kalmeerende
actie van Engeland zich ook voortaan zoo
wel te Berlijn als te Praag zal doen gevoe
len.
De Spaansche kwestie.
Wat Spanje betreft zijn er drie onderwer
pen, die op het oogenblik de Engelschen in
teresseeren:
1. Het verzekeren van de veiligheid der
Britsche handelsschepen, Lord Halifax zal
de Fransche ministers op de hoogte stellen
van zijn jongste voorstellen aan Burgos en
hij zal zijn voornemen bevestigen, ook voort
aan blijk te geven van vastberadenheid zon
der zich echter tot deelneming aan het con
flict te laten meesleepen.
2. Het verhaasten van de terugtrekking
der buitenlandsche vrijwilligers, door de uit
voering van het plan der niet-inmengings-
commissie te versnellen, zoodra de partijen
in Spanje het hebben aanvaard.
3. Met de grootste aandacht blijven letten
op alle mogelijkheden van bemiddeling. Te
dien aanzien hoopt men te Londen, dat de
commissies, die tot taak hebben de vrijwilli
gers te tellen en hun vertrek te controleeren,
nuttige contacten zullen weten te verkrijgen.
Wat de Britsch-Italiaansche betrekkingen
betreft, kan Halifax slechts de verzekerin-
gen bevestigen, welke Chamberlain in het
Lagerhuis heeft gegeven, blijkbaar beves
tigd door de briefwisseling Chamberlain-Da-
ladier, volgens welke het accoord niet van
kracht zal worden voordat de Spaansche
kwestie is geregeld. Men weet niet of van
Engelschen kant een zekere vrees zal wor
den geuit, welke te Londen wordt gekoes
terd inzake nieuwe mogelijkheden voor een
Italiaansche inmenging in Spanje teneinde
Franco's overwinning te verhaasten. Overi
gens zou de Europeesche horizon niet com
pleet zijn, indien deze ook niet besprekingen
over de Kleine Entente en de Balkan-entente
bevatte.
Berlijn over het bezoek.
De „Berliner Boersenzeitung" verzet zich
krachtig tegen de voorstellingen van bepaal
de Fransche en Duitsche bladen, als zou
Duitschland voornemens zijn het Britsche
koninklijke bezoek aan Parijs te saboteeren
en met gebruikmaking van het Tsjechische
vraagstuk een wig willen drijven tusschen
Engeland en Frankrijk.
Onze wensch, zoo schrijft het „Berliner
Tageblatt", is uitsluitend, dat het Engelsche
koninklijke bezoek aan Frankrijk iets moge
bijdragen tot de vreedzame ontwikkelt
der Europeesche politiek. Wij behoeven i
De toestand van Koningin-Moeder Marie
van Roemenië is gisteren in den loop van
den dag steeds ernstiger geworden en om
tien minuten voor half zeven heeft zij op
het slot te Sinaia den laatsten adem uitge
blazen. Koning Karei, kroonprins Michael
en prinses Elisabeth waren aan het sterf
bed.
Ook de meeste leden van de regeering
met minister-president patriarch Miron
Cristea waren op het slot aanwezig. In den
loop van den avond is gisteren de officieele
mededeeling van den dood van de Koningin-
Moeder verschenen.
Een snel verloopen ziekbed.
De toestand van de Koningin-Moeder
was gedurende den nacht van Zondag op
Maandag zeer verergerd. Gisterochtend
hadden de dokters op het slot te Sinaia
consult gehouden, waarna zij een bulletin
hebben uitgegeven, waarin gezegd werd:
„De toestand van hare majesteit is zeer
ernstig geworden. Er heeft zich een nieuwe
bloeding voorgedaan, waardoor de Konin
gin veel bloed verloren heeft". De leden der
regeering, prins Michael en prinses Elisa
beth werden toen naar Sinaia ontboden.
Te 16 uur werd een nieuw bulletin ge
publiceerd van den volgenden inhouden:
„De toestand van de Koningin-Moeder ver
ergert voortdurend". De bloedingen volgen
elkander op en de krachten zijn zeer afge
nomen".
Haar leven en werken.
Koningin-moeder Maria van Roemenië is
29 October 1875 in Eastwell Park in Kent
geboren, als oudste dochter van hertog
Alfred van Saksen Coburg en Gotha, den
hertog van Edinburgh, tweeden zoon van
koningin Victoria. Zij genoot een zorgvul
dige opvoeding en huwde in 1893 op het
kasteel Sigmaringen met prins Ferdinand
den lateren koning van Roemenië. Konin
gin Maria heeft zich te Boekarest nimmer
zeer goed kunnen thuis gevoelen; eerst
later begon zij zich recht voor het land en
zijn bewoners te interesseeren. Zij oefende
na het uitbreken van den wereldoorlog,
toen zij met haar gemaal den troon besteeg,
de Roemeensche politiek in de richting van
deelneming aan den oorlog aan de zijde der
geallieerden uit. Alle moeilijkheden van
den oorlog is zij goed te boven gekomen,
zelfs toen het hof van Boekarest naar Jassy
verplaatst moest worden. Tot de aangele
genheden waarmede koningin Maria zich
in hooge mate heeft bemoeid behoorde het
Roode Kruis en een afdeeling daarvan werd
op haar initiatief gevormd. Als Roode
Kruis-verpleegster verzorgde zij de gewon
den in hospitalen en ambulances achter het
front, gedurende den wereldoorlog. Haar
oudste dochter Elisabeth huwde in 1921
met koning Georgia II van Griekenland.
Dit huwelijk, dat kinderloos is gebleven, is
in 1935 voor het appèlgerecht in Boekarest
ontbonden. Haar tweede dochter Maria, ge
huwd met koning Alexander I van Zuid-
Slavië, die in 1934 te Marseille vermoord
werd, speelt nog steeds een maatschappe
lijke rol in het Zuid-Slavische koninkrijk.
Haar zoon, Karei II van Roemenië was ge
huwd met prinses Helena van Griekenland,
welk huwelijk in 1928 werd ontbonden.
Maria's' vierde kind ten slotte, prinses
Ileana, is gehuwd met aartshertog Anton
van Habsburg Lotharingen, moeder van
een bloeiende kinderschaar.
A
-, a>;
In 1930 promoveerde koningin Marie tot
doctor in de letteren honoris causa aan de
universiteit van Klausenburg en zij is dik
wijls als schrijfster op den voorgrond ge
treden. Haar boek De geschiedenis van mijn
leven voor het eerst gepubliceerd in 1934
gaf belangwekkende schilderingen van haar
verblijf aan het Engelsche en Russische hof.
Op haar reizen naar Frankrijk, Engeland
en de Vereenigde Staten schreef zij veel
voor Amerikaansche en andere buitenland
sche bladen.
Een van haar bekendste werken is De
lelie van het leven (1913).
Rouw in Roemenië.
Onmiddellijk nadat de bladen in speciale
edities de tijding van het overlijden der
Koningin-moeder hadden gegeven, nam
de bevolking van Boekarest den rouw aan.
De kerkklokken luidden en de vlaggen
werden halfstok geheschen. Het ministerie
van binnenlandsche zaken heeft den na-
tionalen rouw afgekondigd, en alle open
bare vermakelijkheden zijn opgeschort tot
na de begrafenis der Koningin-moeder. De
minister-president, Patriarch Miron Chris-
tea, heeft last gegeven, dat in alle kerken
van het land godsdienstige plechtigheden
moeten worden gehouden.
Onder voorzitterschap van den koning is
te Sinaia een ministerraad gehouden tot
vaststelling van de begrafenisplechtigheden,
die waarschijnlijk Zondag zullen geschie
den. De Koningin-moeder zal in de kathe
draal van Curtea de Argéch op 40 kilome
ter afstand van Boekarest gelegen, worden
begraven, aldaar zijn ook de eerste vorsten
van het koninkrijk Roemenië Karei I, en
koning Ferdinand begraven.
Het Duitsche nieuwsbureau meldt nog,
dat voor het hof en leger zes maanden zwa
re rouw zijn afgekondigd. De Nuntios heeft
als deken van het diplomatieke corps den
koning de deelneming van de diplomaten
betuigd. Vandaag zal het lijk gebalsemd
worden en zal de koning in bijzijn der
koninklijke familie, van den minister-pre
sident en den minister van justitie het tes
tament openen.
Woensdag zal het stoffelijk overschot der
Koningin-moeder met een specialen trein
van Sinaia naar Boekarest worden overge
bracht en aldaar worden opgebaard.