DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Ernstige spanning in het Verre Oosten.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven trance aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 179 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Dinsdag 2 Augustus 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Russische bombardementen op de Koreaansche grens.
„Steekt uw vingers niet tusschen
de grensdeur van het
Sowjet-Oosten".
Vliegtuigen neergehaald.
De oorlog in China.
Hevige strijd bij Kioekiang.
het accoord van Saloniki.
Van historische beteekenis.
De algemeene toestand.
Critiekophet nationaliteiten
statuut.
Een Sudetenduitsche publicatie.
ALKMAARSGHE COURANT.
Met ernstige ongerustheid volgt de
wereld de ontwikkeling van het incident
tusschen Japan en Sovjet-Rusland.
Nadat Zondagmorgen de heuvels van
Tsjangkoefeng en Sjatsauping door Ja
pan heroverd waren, volgde gisteren een
bombardement door Sovjet-Russische
toestellen op het omstreden Koreaan
sche grensgebied. Er zouden verschil
lende luchtaanvallen op den heuvel van
Tsjangkoefeng zijn verricht.
Het officieele bericht, dat te Tokio gepu
bliceerd werd over deze bombardementen
op dit gebied, zegt, dat vier Sovjet-Russische
toestellen op Koreaansch gebied neergehaald
zijn.
Volgens berichten van het hoofdkwartier
van het Koreaansche garnizoen te Keijo heb
ben de Sovjet-Russische bombardements
vliegtuigen verscheidene aanvallen op Ko
reaansch gebied ten uitvoer gelegd.
In het grensgebied werden spoorwegen en
bruggen bij Keijo getroffen.
Volgens een communiqué te Keijo uitge
geven, vlogen Sovjet-Russische vliegtuigen
gistermiddag om twaalf uur twee maal over
Tsjangkoefeng heen, waarbij zij bommen
wierpen en machinegeweervuur richtten op
de in de eerste linie liggende Japansche troe
pen. Zij leden echter zoo vervolgt dit be
richt geen verliezen. Om half drie passeerden
ongeveer 20 zware Russische bombarde
mentsvliegtuigen in formatie de grens aan
den benedenloop van de rivier Toemen. Zij
vlogen boven Koreaansch gebied en bom
bardeerden de spoorlijn nabij Kimsojyo, ten
zuiden van Kogi in het Noorden van Korea
Later wierpen zij bommen op de brug te
Keiko, doch, aldus het communiqué, de Ja-
panneezen leden geen ernstige schade. In
totaal schijnen vijf Russische vliegtuigen te
zijn neergehaald, n.1. twee op ongeveer 4
K.M. ten zuiden van Kcgi, twee zware bom
menwerpers te Sozan en een nabij Soeiryoe-
po. Bijzonderheden hieromtrent zijn echter
niet bekend, de val van dit vliegtuig staat
nog niet vast. De schade aan de spoorlijn is
gering.
Het ministerie van oorlog van Japan heeft
medegedeeld, dat veertig Sovjet-Russische
bombardementsvliegtuigen hebben deelgeno
men aan de aanvallen. De Japansche toe
stellen zijn niet opgestegen.
„Oorlogs- en vredeskansen staan gelijk".
In den nacht van Maandag op Dinsdag,
om half vier, waren te Tokio de ministeries
van oorlog en buitenlandsche zaken nog hel
verlicht en beraadslaagden de ambtenaren
ernstig over den toestand aan de Russisch-
Mandsjoerijsche grens.
De berichten, volgens welke Russische
vliegtuigen twee malen aanvallen onderno
men hadden over de omstreden grens heen
en plaatsen hebben gebombardeerd in Korea,
hebben een electrischen schok doen gaan
door de Japansche hoofdstad.
Toen de correspondent van Reuter den
woordvoerder van het departement van bui
tenlandsche zaken vroeg, of hij openhartig
kon verklaren of de Russische luchtaanval
len oorlog of vrede beteekenden, zeide hij
o.m.:
„De kansen staan vijftig tegen vijftig.
Alles hangt van de Sovjets af, aldus
voegde de woordvoerder daaraan toe,
wij willen de zaak localiseeren, wij
handhaven een niet provoceerende hou
ding, voor zoover dit mogelijk is, maar
er zijn grenzen aan ons geduld.
Bij het voortschrijden van den nacht ble
ven de ambtenaren bezig met het bestudee-
ren van de berichten, welke bleven binnen
komen uit Hsiking en Keijo op Korea.
Een dreigend gevaar.
Niet-officieele waarnemers verklaar
den tegenover Reuter, dat zij de meening
waren toegedaan, dat een conflict ver
meden kon worden, wanneer Japan zich
weerhield van represailles en de U.S.S.R.
zich weerhield van verdere actie. Deze
waarnemers zijn van opvatting, dat Ja
pan, op grond van zijn onderneming in
China het uiterste in het werk zal stel
len om een diplomatieke regeling tot
stand te brengen.
Terzelfdertijd echter wijzen zij op het
gevaar, dat bevelvoerders ter plaatse
stappen zouden kunnen nemen, die de
mogelijkheid van een kalmeering zouden
uitsluiten.
De manier, waarop gereageerd werd op de
berichten over Sovjet-Russische luchtaanval
len, blijkt uit de aankondiging, dat voorloo-
pig lichtcontrole ingevoerd is in de prefectuur
Foekoeoka, in de uiterste zuid-westelijke
districten van Japan. Men gelooft ook, dat in
andere deelen van het eigenlijke Japan extra
scherp de wacht wordt gehouden tegen
eventueel aanvallende vliegtuigen.
De woordvoerder van het departement van
buitenlandsche zaken heeft in Zijn verkla
ringen tegenover den vertegenwoordiger
van Reuter er op gewezen, dat geen Japansch
vliegtuig is opgestegen om den strijd aan te
binden met de aanvallende toestellen. Naar
zijn verklaring zijn de neergehaalde Sovjet-
machines neergeschoten door het luchtaf
weergeschut.
Maar de practijk
Een oorlog tusschen Rusland en Ja
pan, aldus voegde de woordvoerder aan
zijn verklaringen toe, „zou niet uitloopen
op een verzwakking van den Japan-
schen veldtocht in China. Japan is niet
voornemens af te wijken van zijn vast
besloten doel: Tsjang Kai Sjek te ver
pletteren".
Naar Havas nader meldt omtrent de be
sluiten van de buitengewone conferentie
onder voorzitterschap van generaal Itagaki
waar verscheidene militaire Japansche
bevelhebbers aanwezig waren is besloten
voor het oogenblik met aandacht de ont
wikkeling der gebeurtenissen te volgen en
een houding in acht te nemen, die vry is van
iedere provocatie. Reuter meldt hieromtrent
nog, dat men besloot de luchtraids te be
schouwen als een betooging, volgende op de
herovering van de omstreden stellingen van
Tsjangkoefeng en Sjatsauping door de Ja-
panneezen.
Officieele Russische lezing.
In officieele kringen te Moskou wordt ten
aanzien van de botsing tusschen Japansche
en Sovjet-Russische troepen bij Tsjangkoe
feng medegedeeld, dat 29 Juli j.L een Ja
pansch detachement was verdreven van den
Bezymiannaya heuvel, welke door de Japan-
neezen bezet was. Hierna concentreerden de
Japanneezen een divisie aan de grens bij
Zaozesnaya (Tsjangkoefeng), dat op Rus
sisch gebied ligt.
In den nacht van 31 Juli te 3 uur vielen
de Japansche troepen plotseling onder
steund door artillerievuur aan en ver
dreven de Russische troepen van den
ZaozesnayaheuveL
Tegelijkertijd bombardeerde de Japan
sche artillerie de omringende hoogten,
waardoor het aanrukken van Russische
versterking werd verhinderd. Gesteund
door de artillerie slaagde de Japansche
infanterie erin vier kilometer op Rus
sisch gebied door te dringen.
Eenige uren later kwamen afdeelingen
van het geregelde Russische leger, welke de
Japansche troepen terugdreven. De Japan
sche troepen verloren 400 dooden en
gewonden. Verder lieten zij vijf stukken ge
schut, veertien mitrailleurs, 157 geweren en
munitie op het slagveld achter. De Russen
verloren 13 dooden en 55 gewonden. Verder
werden een Russische vechtwagen en een
vuurmond buiten gebruik gesteld. Boven
dien veronderstelt men, dat een Sovjet-
Russisch vlieger, die met zijn parachute uit
een verkenningsvliegtuig is gesprongen, in
handen van de Japanneezen is gevallen.
Noch voor, noch gedurende den strijd zijn
de Russische troepen de grens overgestoken,
zoodat het niet mogelijk was de Japansche
aanvallers te omsingelen.
Scherp protest te verwachten.
Het is te verwachten, dat een scherp
protest zal worden gericht tot de regee
ring te Tokio en dat bij die gelegenheid
gewaarschuwd zal worden voor even-
tueele ernstige gevolgen.
Felle taal in Russisch blad.
De Komsomolskaja Prawda publiceert een
brief van een groep jonge Stachanof-arbei-
ders uit de „Kalinin-fabriek", waarin zij
o.m. schrijven:
De Japansche generaals, die een veldtocht
tegen ons willen beginnen moeten beter dan
wie ook weten, dat de afstand TokioMos
kou vele malen langer is dan de afstand
MoskouTokio. Wij waarschuwen: Steek
uw bloedige vingers niet tusschen de grens-
deuren van het Verre Oosten van den Sov
jet. Na uw vingers zoudt gij gemakkelijk uw
handen kunnen verliezen!
Een militaire Chineesche woordvoerder
heeft verklaard, dat de Chineesche stellin
gen in den sector van Kioekiang stabiel zijn
sedert 29 Juli.
Na de bezetting van Kioekiang op 26 Juli,
zjjn twee Japansche colonnes opgerukt in
zuidelijke en zuidwestelijke richting. Het
belangrijkste Japansche offensief wordt
thans gericht langs de Nantsjang-Kioekiang
spoorlijn, waarbij men hoopt in de Chinee
sche verdedigingslinie ten zuiden van Sjaho,
het spoorwegstation op 10 K.M. ten zuiden
van Kioekiang door te dringen.
Voorts wordt gestreden in de heuvels ten
zuid-oosten van Kioekiang.
Domei meldt uit Tokio:
De Japansche strijdkrachten, die in het
zuid-westen van de provincie Anhwei ope-
reeren, hebben een algemeen offensief ge
opend tegen de op de grens van Anhwei en
Hoepeh gelegen stad Soesoeng, alsmede te
gen Hwangmei, in het Zuidwesten der pro
vincie Hoepeh. De Japanneezen hebben
gisteren bezit genomen van Erhlangho en
Sjiwoelitoen, op 8 K.M. van de grens tus
schen Anhwei en Hoepeh gelegen.
Voorts werden volgens dit bericht
Koekiakiao en Yoetsjaling, 10 k.m. ten N.
van Soesoeng, veroverd.
Britsch stoomschip overvallen.
Het Britsches s.s. Vincent de Paul is door
zeeschuimers overvallen op ongeveer 100
mijl ten noorden van Sjanghai. De zeeschui
mers kwamen met gewapende jonken bij
het schip, klommen aan boord en ontsnap
ten met den buit, voordat het draadloos te
hulp geroepen Britsche oorlogschip ter
plaatse was verschenen. De overval is Za
terdag j.1. gepleegd.
Ter gelegenheid van de onderteeke-
ning van het accoord van Saloniki tus
schen Bulgarije en de Balkan Entente
heeft Comnen, de Roemeensche minister
van buitenlandsche zaken, aan een ver
tegenwoordiger van het agentschap
Rador o.a. het volgende verklaard:
Het document, dat gisteren te Saloniki uit
naam van de Balkan Entente te Bulgarije
door den minister-president Metaxas en
Kiosseivanof is onderteekend, heeft zeker
historische beteekenis. Wij kunnen ons
slechts gelukkig prijzen, dat de regeeringen,
met voorbijgaan van de meeningsverschil-
len die ons nog kunnen scheiden, slechts de
hoogere belangen van de gemeenschap op
het oog hebben gehad.
De toetreding van Roemenië tot dit ac
coord is een overtuigend bewijs van onze
gevoelens van vertrouwen en vriendschap
jegens het Bulgaarsche volk en ook van het
begrip van de verlangen van andere vol
ken, wanneer deze verlangens vereenigbaar
zijn met de permanente belangen en de
waardigheid van Roemenië. Het verdrag van
Saloniki is de plechtige bevestiging van de
scheppende politiek van de Balkan-Entente
en een onbetwistbaar bewijs van haar kracht
en haar saamhoorigheid.
Bulgaarsche vertegenwoordiger weer
te Sofia.
De Bulgaarsche minister-president Kios
seivanof is gistermiddag uit Saloniki terug
gekeerd. Hij werd verwelkomd door alle
leden van het kabinet, de vertegenwoor
digers der Balkanstaten en der generaliteit.
Onmiddellijk na de aankomst is een zitting
van het kabinet bijeengekomen.
ALKMAAR, 2 Augustus 1938.
De moeilijkheden in het Verre Oosten
zijn nog lang niet uit den weg geruimd.
Allerlei prestige-kwesties bemoeilijken de
oplossing van het conflict tusschen de
beide groote mogendheden aan de
Koreaansche grens.
De toestand is na de bezetting van de
heuvels van Tsangkoefeng en Sjatsauping
zoo mogelijk nog verscherpt door de bom
bardementen op het Koreaansche grens
gebied door Sowjet-Russische vliegers.
Volgens een officieel Russische commu
niqué wordt deze streek beschouwd als te
behooren tot het Sowjetgebied. Rusland
zal krachtig te Tokio protesteeren, evenals
Japan dat al gedaan heeft te Moskou! Wie
er gelijk heeft is moeilijk te zeggen, daar
de grens nooit nauwkeurig vastgesteld is.
En toch Japan zal wel zijn uiterste
best doen, de kwestie langs diplomatieken
weg op te lossen.
Want een optimistisch Japansch gene
raal moge verklaard hebben, dat een even-
tueele oorlog met Rusland géén verzwak
king van het offensief tegen Tsjang Kai
Sjek tot gevolg zou hebben zij zullen
zeer waarschijnlijk in hun eigen gemoed
niet zóó verzekerd zijn van de waarheid
van deze in Japansche oogen schoone
theorie, als men naar buiten laat blijken!
Het buitenland volgt met gespannen
aandacht de gebeurtenissen aan de Kore
aansche grens.
De gevechten tusschen de Russen en Ja
panneezen aan de Mandsjoerysche grens
worden te Parijs met den grootsten ernst
gevolgd door diplomatieke kringen, zulks
in verband met de mogelijke reactie der
Europeesche gebeurtenissen. Op het oogen
blik echter toonen deze kringen geenerlei
ongerustheid. Men beschouwt de bezetting
der hoogten van Tsjangkoefeng door de
Russische detachementen op 11 Juli als een
Russisch antwoord op de zaak van Sen-
nufa, die vóór het ChineeschJapansche
conflict ontstaan was. Men had daar van
Europeesch standpunt slechts een minieme
beteekenis aan gehecht. De herovering der
heuvels van Tsjangkoefeng en Satsjauping
na een gevecht, waarbij 11 Russische tanks
zouden zijn genomen en het luchtgevecht
van gister, waarbij minstens vier toestel
len zouden zijn neergehaald, hebben aan
het incident in de oogen der Fransche
waarnemers een grooter belang gegeven.
Dezen zijn van oordeel, dat wanneer een
algemeen rechtstreeksch conflict tusschen
Russen en Japanneezen zou losbarsten,
men in de eerste plaats zou moeten ver
mijden, dat de Europeesche mogendheden
er toe zouden komen partij te kiezen. De
betrekkingen, die de regeeringen te Tokio
en Moskou onderhouden met deze of gene
Europeesche hoofdstad, zouden, zoo zegt
men te Parijs, geen enkele deelneming van
een Europeesch land rechtvaardigen aan
een uitsluitend Oostersche zaak. De meest
bevoegde kringen blijven uiterst voorzich
tig in hun oordeel. Zij doen opmerken, dat
de ontvangen inlichtingen fragmentair en
onzeker zijn, dat men geen nauwkeurig
denkbeeld kan hebben van den werkelij-
ken omvang der gevechten. Men weet niet,
in hoeverre de verantwoordelijkheid voor
de feiten berust rp de plaatselijke militaire
autoriteiten, of op de regeeringen. De ge
beurtenissen zelf kent men slecht.
Londen is opvallend kort in zijn com
mentaar. Reuter meldt uit Londen: „Het
gevecht van gisteren met Russische vlieg
tuigen aan de grens tusschen Mandsjoerije
en Sowjet-Rusland wordt te Londen be
schouwd als een zuiver plaatselijk inci
dent. Het geeft geen aanleiding tot bij
zondere ongerustheid".
Interessant is voorts, wat China zegt van
het conflict. De toestand voor dit land
wordt er n.1. mogelijk gunstiger door.
De te Hagkau verschijnende Chineesche
bladen, aldus meldt het Chineesche tele
graaf agentschap, hebben de berichten uit
Tokio over het opnieuw uitbreken van het
grensincident, ofschoon met groote belang
stelling, toch met de uiterste reserve ont
vangen. De invloedrijke Takoengpau
„1' Impartial" schrijft: „De Japansche be
zetting van Tsjangkoefeng op Zondag, kan
uitgelegd worden als een proefneming van
zijn bedreigingspolitiek. Japan's traditio-
neele politiek is te trachten een overwin
ning te behalen zonder oorlog. Het heeft
getracht door bluf de mogendheden tot
onderwerping te dwingen. Dit geldt even
zeer voor Rusland als voor Groot-Brittan-
nië. „Het is juist, dat, zoolang Japan in
China strijdt, het niet in staaf zal zijn tot
een aanval op Rusland. Er is echter een
kliek in Japan, die voorstander is van een
onmiddellijke uitdaging van Rusland. De
aanhangers van deze richting gelooven,
dat, wanneer Japan Rusland kan afschrik
ken, het de vrije hand in China kan
krijgen. Wanneer China dan is onderwor
pen, kan een geschikt oogenblik worden
gezocht voor den strijd tegen Rusland".
Ook Italië commentariëert het gebeurde.
De diplomatieke redacteur van het agent
schap Stefani schrijft o.m. het volgende:
„De Japanneezen hebben bij Tsjangkoe
feng tegenaanvallen ondernomen op de
Russen en hun gevoelige verliezen aan
manschappen en oorlogsmateriaal toege
bracht.
Waarschijnlijk had Moskou, door order
te geven de grens van Mandsjoekwo te
schenden, gemeend, dat Japan, dat in
China wordt bezig gehouden, niet in staat
zou zijn in Mandsjoekwo te reageeren.
De tegenaanval der Japanneezen heeft
gisteren in staat gesteld te constateeren dat
de Russen bij hun plannen een vergissing
hebben gemaakt.
„Men zal binnenkort zien", aldus Stefani,
„of Stalin ernstiger verwikkelingen met
Japan wil trotseeren".
Gisteren is te Praag een op 28 Juli
door den Sudetenduitsche afgevaar
digde Kundt aangekondigde brochure
gepubliceerd. Het eerste deel behelst
den tekst der op 30 Juni aan de Su
detenduitsche partij voorgelegde re-
geeringsvoorstellen (het z.g. nationa
liteitenstatuut) met ter vergelijking
daartegenover gedrukt de tot dusverre
voor dezelfde onderwerpen geldende
rechtsvoorschriften.
Het tweede deel bevat een juridische
critiek op de regeeringsvoorstellen. Beide
deelen hebben geen betrekking op de re
geeringsvoorstellen betreffende het z.g.n.
zelfbestuur, daar deze voorstellen nog niet
gepubliceerd en ook nog niet in hun ge
heel aan de partij zij'n overhandigd. De
Sudetenduitsche party wijst er op, dat
door deze publicatie niet wordt vooruitge
grepen op de bepaling van een politiek
standpunt.
In de brochure wordt o.m. gezegd, dat
ook in deze voorstellen uitgegaan wordt
van de gedachte van een Tsjechischen na-
tionalen staat, waarin de andere volken en
volksgroepen slechts een tweederangs recht
bezitten naast de Tsjechen als staatsvolk.
De principiëele kwestie, n.1. de waarbor
ging van rechtsgelijkheid der volken en
volksgroepen, ziet men volgens deze
brochure over het hoofd. De brochure
schrijft voorts over de bevoorrechting der
Tsjechen, welke den nationalen vrede
heeft verstoord. De politiek van den staat
is zoo zegt Kundt verder gevoerd met
voorbijzien van de nationale verbonden
heid van zyn volksgroepen met hun
moedervolken. Om den staat bekwaam te
maken voor bovennationale taken moeten
de volken en volksgroepen in de grond
wet erkend worden als constitueerende
elementen van den staat en moet de grond-
wet hun aandeel vastleggen in de leiding
en vormgeving van den staat volgens het
beginsel der rechtsgelijkheid.
Ten aanzien van het ontwerp ten op
zichte van de talen vraagt de brochure,
waarom dit als nieuwe talenwet wordt
aangeduid, aangezien het, volgens Kundt,
op kleine wijzigingen na, niets anders be
helst dan de tot dusverre bestaande talen
wet, benevens eenige bepalingen der tot
dusverre bestaande uitvoeringsverorde
ning, die uiterst nadeelig geweest zijn voor
de niet-Tsjechisch-Slowaaksche volks
groepen. De brochure komt tot de slot
som, dat de bedoeling bestaat, alleen op
de openbare meenine der wereld den in
druk te maken, alsof een belangrijke stap
bereikt is.
Hodza antwoordt op vragen.
Hodza heeft gisteren aan de Sudeten-
Duitsche partij geantwoord op de door
afgevaardigde Kundt, den gevolmachtigde
van Henlein, in een 30 Juli gedateerd
schryven gestelde vragen, n. a. v. het nati
onaliteitenstatuut. Uit dit antwoord blijkt:
1. De regeering van Tsjecho-Slowakije
blyft van meening, dat het vraagstuk der
nationaliteiten geregeld moet worden in
overeenstemming met de beginselen, welke
uiteengezet zyn in dat gedeelte van het
nationaliteitenstatuut, dat op 30 Juni door
de regeering aan de partij der Sudeten-
Duitschers is ter hand gesteld.
De regeering handhaaft eveneens de be
ginselen der taalwet, welke denzelfden dag
aan de partij der Sudetenduitschers in den
vorm van een wetsontwerp werd ter hand
gesteld.
2. De regeering blijft bij haar voor
nemen de besprekingen met de Sudeten-
Duitschers voort te zetten, zooals was on
der oogen gezien reeds vóór dat kennis was
gegeven van een reis van Runciman.
De by deze besprekingen ten aanzien
van de voortzetting der onderhandelingen
bestudeerde wetsontwerpen blijven geldig.
3. De regeering is van meening, dat de
twee wetsontwerpen over zelfbestuur,
welke op 28 Juli door den president van
het hof voor grondwettelijke kwesties aan
de Sudetenduitsche party zyn overhan
digd, definitief zyn.
Hodza heeft niet geantwoord op de
vragen van Kundt, wanneer de Sudeten-
party den definitieven tekst zou ontvangen
van alle wetsontwerpen der regeering.
