1898 onder 1938
ONS INDISCH HOEKJE,
J&ituwttatul
Verlost van hevig
SPIT IN DEN RUG
KLOOSTERBALSEM
NEDERLAND
KONINGIN WILHELMINA
„40 jaren Koningin
der Nederlanden"
DERDE BLAD.
PARELOESTERS EN SERO'S.
DANK ZIJ KLOOSTERBALSEM
„Zieioo, dat is achter den rag,
van mijn SPIT ben ik fijn af!
AKKER'S ORIQtNEEl TIK INZAQB
„Geen goud zoo goed"
De gemeenten en het gemeentelijk beheer.
Glimlachje
ALKMAARSCHE COURANT VAN ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1938.
In het Oosten van de Molukken worden
pareloesters gevonden, die een merkwaar
dig uitvoerproduct vormen. Het zijn niet de
parels, die daarbij de hoofdzaak vormen,
maar de schelpen zelf, die parelmoer be
vatten. Hiervan worden vooral de knoopjes
gemaakt, die wij bij ons toilet niet kunnen
missen. Het centrum van de parelvisscherij
men zou beter doen te spreken van
„schelpenvisschery" is het kleine eilandje
Dobo (Aroe-eilanden). Daar kwamen eer
tijds een 200-tal schoeners om de lading te
lossen. De schelpen worden aangetroffen
op banken, die een pl.m. 8-tal meters onder
de oppervlakte der zee liggen. Duikers ha
len ze op. Maar die banken werden dood
gevischt, zoodat er thans maar weinig schoe
ners meer zijn. Af en toe treft men in de
schelpen parels aan. Wie op Dobo komt,
denkt gemakkelijk parels te kunnen koopen.
Dit valt heel erg tegen, want de visscherij
is verpacht aan een maatschappij en deze
zendt parels en schelpen naar het hoofdkan
toor te Makassar. Nu zijn er enkele Chinee-
zen en Arabieren, die er in handelen, maar
men loopt bij dezen of het gevaar te veel te
betalen, óf voor duur geld kunstmatige
parels (uit Japan ingevoerd) te krijgen. Ze
zijn zoo goed als niet van echt te onder
scheiden! Zonder zeer deskundige en be
trouwbare voorlichting handelt men ver
standig niets te koopen.
Een andere specialiteit van Dobo vormden
de paradijsvogels. Deze komen voor op de
Aroe-eilanden. Er bestaan, zooals bekend,
van die sierlijke vogels tal van soorten. Die
van de Aroe-eilanden gelden voor de fraai
ste en kostbaarste.
Dobo was een paar tientallen jaren ge
leden een modern „Sodom". Er werd veel
aan Bacchus en Venus geofferd, dank zij de
ruime verdiensten met de parelvisscherij.
Het was dus een centrum van lichamelijke
en geestelijke besmètting. Dat is n.u zo«
goed als uit, ook al tengevolge van het feit,
dat de Japansche regeering al lang geleden
aan de Japansche vrouwen heeft gelast om
naar hun eigen land terug te keeren.
Dobo heeft een radiostation. Dit bewijst in
het gebied met zijn groote afstanden aan het
bestuur goede diensten. Het is een merk
waardig gezicht vanuit de eenzaamheid der
zee de masten hoog te zien oprijzen endaar-
door het gevoel van verlatenheid iets te voe
len verminderen! Er zijn en er komen nog
meer radio-stations in die van „God en alle
mensch" verlaten wereld. Dank zij de bru
taliteit van Japanners in die oorden! Met de
vrijbuiterij van visschers, die zelfs politie
agenten op die eenzame oorden wegvoer
den, zal het nu, dank zij ook-anderen maat
regelen, wel gauw gedaan zijn. Op de foto
ziet u de radiomasten, een parelschoener en
het plaatsje Dobo, een echt „blikken" stadje!
(Huizen en daken van gegolfd plaatijzer).
Merkwaardig in die streken- zijn de
hooge Sero's. Dit zijn staketsels, in zee ge
plaatst, in den vorm van een V. Soms zijn de
vleugels dier inrichting een paar honderd
meter lang. De visch zwemt er langs,, komt
dan in een labyrinth en is dan gevangen.
Er boven is een platvorm. De visschers ko
men met hun bootjes, klimmen er op en
vangen de visschen met de spies. De vis-
schen zijn soms heel groot. Kleinere worden
met een schepper gevangen. Een eigen
aardigheid is nog, dat in de Sero's in de Mo
lukken aas wordt aangebracht. Elders in
Indië niet.
H. F. TILLEMA.
LIEFDE IN HET SPEL.
Een hondje als spelbreker.
De 35-jarige koopman C. V. te Den Haag
maakte op zeer normale wijze kennis met
een juffrouw van zijn leeftijd en deze ken
nismaking viel dermate in den smaak, dat
zij, die inmiddels geliefden waren geworden,
plannen maakten om tot een huwelijk te
komen.
's Mans vooruitzichten waren niet slecht:
hij vertelde, dat hij een positie had bij de
courses op Duindigt, hetgeen echter niet
heelemaal waar was. Alleen besteedde hij
wel eens wat-geld met het wedden op de
races.
Het was kennelijk voor hem gemakkelijk
om aan geld te komen, want de goedige juf
frouw bezorgde hem herhaaldelijk contan
ten, welk bedrag spoedig ongeveer 400
groot was. Zijn toekomstige echtgenoote
vond hierin niets vreemds en gaf hem op
zijn vraag ook dadelijk 100, welke hij voor
een doktersbehandeling noodig had.
Tegenover deze som geld toch lokten de
trouwbeloften en wat het zwaarst is
moet nu eenmaal het zwaarst wegen.
Langen tijd leefden de minnenden in
vrede, totdat zij op zekeren dag een wande
ling in Wassenaar gingen maken. Daar ont
moetten zij twee dames, die haar hondje uit
lieten. Het beestje maakte op de gelieven
grooten indruk en zij besloten de stoute
schoenen aan te trekken en de dames te
vragen of zij het hondje misschien mochten
hebben. De dames stemden hierin toe op
voorwaarde, dat zij het beest nog eens moch
ten komen opzoeken. C. V. en zijn toe
komstige ega namen den hond mee.
Eenigen tijd later kwamen de Wassenaar-
sche dames zich inderdaad bij de vrouwe
lijke helft van het paar overtuigen of het
hondje een goed tehuis had, maar tot haar
verbazing was het beest daar niet te vinden.
De juffrouw verklaarde, dat haar „ver
loofde" naar Parijs was voor zken en den
hond bij zijn broer had ondergebracht. De
hondenliefhebsters vervoegden zich daarop
bij den bewusten broer, maar ook deze bleek
geen hond in huis te hebben. Hij wist er
echter wel wat van, want naar zijn verkla
ring was het dier in den kost bij een geschei
den vrouw, met wie C. V. een verhouding
had.
Zoo eindigde deze historie, welke blij be
gonnen was. De dames uit Wassenaar ver
telden namelijk aan deze vrouw, dat V. ver
loofd was met een ander. Daarop begaf deze
vrouw zich in gezelschap van een vriendin
naar het huis van de gefortuneerde vrij ge
zellin. Het gesprek, dat tusschen beide par
tijen gevoerd werd, was niet bepaald aange
naam voor de onschuldige juffrouw en zij
trok oogenblikkelijk haar conclusies.
De Haagsche politie werd met het inge
wikkelde geval in kennis gesteld en er werd
aangifte gedaan van oplichting. C. V., die
vroeger al eens een voorwaardelijke veroor
deeling heeft ondergaan, bleek heelemaal
niet in Parijs te zijn voor zaken, maar werd
te Den Haag aangehouden.
Natuurlijk ontkent hij alles en de politie
staat voor de moeilijkheid om zonder ge
tuigen de hond kan niet gehoord worden
oplossing te brengen in deze dure liefdes
affaire.
WIJZIGING POSTBESLUIT PER
1 SEPTEMBER.
Films en platen als monster.
Verlaging expressekosten buiteï
bepaalden kring. Eén maal in-
klaringsrecht bij meerdere stukken.
Met ingang van 1 September a.s. treden
de volgende wijzigingen van 't postbesluit
het pakketpostbesluit en het internationaal
postbesluit in werking:
Belichte, doch niet ontwikkelde films en
platen, toegezonden aan beroepsfotografen
e. d. zijn tegen het tarief van monsters toe
gelaten.
Deze voorwerpen kunnen dichtgeplakt
worden ter bescherming tegen licht. De
verzending geschiede echter in open om
slag. Vermelding naam en adres afzender
ook op de verpakking der films en platen
is gewenscht voo£,het geval deze uit den
omslag geraken.
Terwijl tot dusver het expresserecht van
10 cent (postpakketten 15 cent) in den regel
voldoende was voor bestellingen binnen den
bebouwden kom, zal dit, indien deze kom
zich niet tot een half uur afstands van de
postinrichting uitstrekt,, in elk geval tot
dien afstand voldoende zijn. Buiten dien
kring was tot een maximum van 60 cent
extra verschuldigd, hetgeen de bestelling
overeenkomstig de loonregeling vorderde.
Thans wordt dit een vast extra recht van
15 cent (postpaketten 25 cent) voor elke
bestelling van één of meer stukken bij
denzelfden geadresseerde. De betaling van
dit extra recht kan door den afzender ge
schieden, doch door dezen ook aan den ge
adresseerde worden overgelaten.
Veer- en overvaartsgelden, vallende op
een expresse-bestelling, komen voor reke-
was de verzuchting, die (k slaakte,
toen ik na het gebulk van 2 potjes
Kloosterbalsem finaal van mijn spit
af was. Niet staan, niet zitten, niet
liggen te kunnen en toch vooruit te
moeten om de boterham te verdienen.
Door de vreeselijke spit, die in mijn
stuit begon en door mijn geheele rug
trok, was ik hulpeloos als een klein
kind. Vanaf het oogenblik, dat ik den
geneeskrachtigen Kloosterbalsem aan
wendde, begon mijn genezing. En nu
heb Ik in geen 8 maanden meer een
«•h"V' I J. Zw. U A.
Onovertroffen b|j brand- en snQ wonden
Ook ongeëvenaard als wriifmlddel bij
Kheumatiek, spit en pjjnljjke spieren
Schroefdoos 85 eb Potten: 62eb en 1.04
ning van het staatsbedrijf. De afzender
moet in elk geval het vast-expresserecht ad
10 cent voldoen. Laat hij de gewone fran
keering achterwege, dan betaalt de ge
adresseerde het dubbele daarvan.
Voor meerdere voor denzelfden geadres
seerde bestemde zendingen (geen postpak
ketten) zal deze slechts éénmaal het inkla-
ringsrecht ad 25 cent behoeven te voldoen
indien de belastingdienst deze voor de hef
fing van het invoerrecht als een zending
beschouwt, hetgeen het geval is indien elke
zending op zichzelf niet aan het invoerrecht
onderworpen zou zijn.
DE MAASTUNNELBOUW.
Het werk vordert goed.
Weer. waren de vorderingen van den
Maastunnel bij de laatste persrondleiding
duidelijk zichtbaar.
Aan den rechteroever is thans het venti
latiegebouw op de definitieve diepte van
ongeveer 27 meter beneden het terrein aan
gekomen.
De laatste weken is geregeld grond in de
werkkamer ontgraven en door middel van
de spoelinstallatie in de voor den kademuur
liggende bakken gespoten. Thans is men
doende deze werkkamer, welke tot heden
heeft gediend om den grond te kunnen ont
graven, geheel met beton te vullen, zoodat
dan het ventilatiegebouw met zijn volle
oppervlakte van 23 x 33 m. op den draag-
krachtigen zandbodem staat. Hiervoor is
een hoeveelheid beton van meer dan
1000 M3. noodig.
Aan de landtunnel op den rechteroever
wordt intusschen verder gewerkt. Regelma
tig vordert het werk daar en op het oogen
blik is reeds bijna 40 m. van de tunnel in
ruwbouw geheel gereed. Ook de open oprit
vordert regelmatig en dezer dagen zal een
aanvang worden gemaakt met den bouw
van de onderdoorgangen onder het op den
Westzeedijk komende circulatieplein.
Op den linkeroever komt thans meer ac
tiviteit. Men is bezig aan den bouw van de
eerste 8 m. van het ventilatiegebouw aldaar
en tevens werd dezer dagen aangevangen
met het heiwerk voor de landtunnel op den
linkeroever.
In tegenstelling met wat wij op den rech
teroever hebben gezien, wordt hier de
landtunnel niet zonder meer op den bodem
neergelegd, maar wordt deze tunnel op pa
len gefundeerd.
Aan den rechteroever lag op de normale
diepe zandplaat, welke in geheel Rotterdam
aanwezg is, een door de rivier aangebrachte
zandbank, welke voldoende stevig was om
de tunnél daarop te fundeeren.
Op den linkeroever echter is een derge
lijke gunstige omstandigheid niet aanwezig.
In de Heysche haven is thans alles voor
het vertrek der eerste tunnelstukken ge
reed gemaakt. Alle tijdelijke stutten en
schoren zijn weggenomen. De houten kop
schotten aan de einden zijn op volle hoogte
opgetrokken en dichtgemaakt, zoodat een
imponeerend drietal geweldige doozen op
den dokvloer staat, die straks, wanneer vol
doende water in het dok zal zijn ingelaten,
zullen kunnen drijven.
Niet iedere vloed loopt voldoende hoog
om de stukken tot drijven te brengen, een
eenigszins hoog water is daarvoor noodig.
Wind en waterstand dienende, zullen de
stukken aan het eind van deze maand naar
de Waalhaven worden gesleept, waar men
bezig is de laatste hand te leggen aan den
afbouwsteiger, welke 200 meter lang is en
zoodoende langs iedere zijde voor drie tun
nelsukken meer gelegenheid biedt.
HOLLYWOOD-TIJGER IN HET
DIERENPARK WASSENAAR.
Meermalen wordt ons land door film
sterren van grootere en kleinere vermaard
heid tijdens hun verblijf in Europa bezocht.
Zoo is het ook met de groote Soenda-
tijger, welke thans voor den duur van en
kele maanden zijn intrek genomen heeft in
het dierenpark Wassenaar, alvorens zijn
talenten bij een der groote filmmaatschap
pijen te Hollywood te ontplooien.
Op den voorgrond dienen wij te vermel
den, dat Gertha, hoewel zij een volwassen
exemplaar is van de zoo gevreesde roofdie
rensoort, zich keurig gedraagt en zelfs zóó
tam en gedresseerd is, dat haar oppasser
zich rustig in de kooi kan begeven om met
haar te gaan sollen.
Als filmster ontbreekt het haar niet aan
de noodige belangstelling, welke zij
evenals haar menschelijke collega's'
waardig en kalm over zich heenn laat gaan.
Wij hebben eens geinformeerd of zij wel
heelemaal ongevaarlijk was. „Oh absoluut
mijnheer en trouwensals ie eens valsch
wordt dan merk je t gauw", was het ge-
Slot.
En thans heeft eigenlijk elke party, die
zich eenigermate respecteert, een zoodanig
programma, dat niet minder uitgebreid is
dan het politieke programma zelf. Daaruit
blijkt al reeds, dat in het gemeentelijk be
heer, vroeger van politieke verschynselen
zooveel mogelijk vrijgehouden, de politiek
inderdaad een woordje is gaan medespre-
ken. Zulks niet altyd ten bate van de rust
der beraadslagingen in het gemeentelyk col
lege. De taak van den burgemeester, tevens
voorzitter van den Raad, is, vooral sedert de
uitbreiding van ons kiesrecht na 1918, een
geheel andere geworden, en de eischen, die
al dadelyk aan hem als leider eener verga
dering worden gesteld, zyn dusdanig ver
zwaard, dat het denkbeeld om een voorzit
ter van den Raad buiten den burgemeester
om te benoemen, inderdaad reeds een punt
van ernstige overweging heeft uitgemaakt.
Zien wy nu b.v. naar een gemeentelijk pro
gramma als door de voormalige Liberale
Unie in 1915 werd vastgesteld, dan zien wy,
dat dit bepalingen bevat ten aanzien van
financiën en bedrijven, onderwijs, volksont
wikkeling, volksgezondheid, volkshuisves
ting, armwezen, bestrijding van werkloos
heid en de gemeente als werkgeefster; de
Anti-Revolutionnaire en R.K. programma's
voegen er nog paragrafen, die meer in het
bijzonder de zedelijke belangen betreffen,
aan toe. Het Vrijzinnig-Democratisch pro
gram, dat reeds van 1903 dateert, al is het in
den loop der jaren ook aanmerkelijk gewy-
zigd en uitgebreid, bepaalt de taak der ge
meente als werkgeefster; als exploitante van
ondernemingen en inrichtingen van alge
meen nut; als organisatrice van onderwijs,
van volksontwikkeling en van gezondheid;
ten aanzien van het woningvraagstuk, het
armwezen en de werkloosheid en zelfs van
verbetering van de arbeidstoestanden, waar
van de opperste behartiging toch ligt by het
Rijk. De autonomie der gemeenten staat
daarbij voorop, al is het een kenmerkend
verschijnsel, juist in deze periode, dat men
meer en meer ertoe is overgegaan om kleine
gemeenten, grenzende aan zich uitbreidende
groote gemeenten, bij deze te trekken; dat
men de vereeniging van kleinere gemeen
tel^ die gelijke of gelijksoortige belangen
hebben, heeft bevorderd. Het aantal ge
meenten dan ook in Nederland is sedert het
begin dezer eeuw een weinig achteruit ge-
loopen, doch daarin vindt de vermeerde
ring, b.v. van de bevolkingen van Amster
dam, Rotterdam en Den Haag (om van an
dere steden niet eens te spreken) voor een
deel hare verklaring.
Niet in het minst heeft de oorlog zware
lasten op de gemeenten en de Burgemees
ters, die aan het hoofd daarvan stonden, ge
legd. Dat zyn moeilijke, by uitstek moei
lijke tijden geweest, misschien nog niet het
ergste voor de groote gemeenten, die op der
gelijke outillage waren ingesteld, maar wel
voor de kleine, dich zich daarby moesten
aanpassen. Toch heeft ook de oorlog met al
zijn bijzondere zorgen niet kunnen verhin
deren, dat langzaam en geleidelijk zoowel
het innerlijk als het uiterlijk stadsbeeld zich
wijzigde. Gevolg ook van het toenemend
verkeer, dat eischen stelt van zeer by zon
deren aard. Wij hebben tegenwoordig in het
meerendeel onzer groote en ook kleinere
gemeenten dusgenaamde Schoonheidscom
missies, die zelfs de vrijheid van bouwen
aan banden hebben gelegd in het algemeen
belang, dat geen ontsiering van het stads-
schoon toelaat. Somwijlen doen deze com
missies nuttig werk, meer dan eens echter
werken zij door hare formeel-artistieke be
zwaren, ook door onderlinge verschillen in
zienswijze, niet wat men noemt stuwend.
Maar, op een ding hebben wy geen invloed
kunnen hebben: op de wijziging van het
verkeer. Het tramverkeer, aan het begin
dezer twintigste eeuw nog vrijwel overal
door paarden voorzien, onderging tenge
volge van buitenlandsche voorbeelden een
algeheele ommekeer en was al spoedig in
onze groote gemeenten geheel electrisch; het
werd in die groote gemeenten steeds uitge
breid, aangepast aan de behoefte, terwijl het
zich in de kleine steden op gelijken voet
ontwikkelde. De auto's wie herinnert zich
niet, dat in 1898 de wedstrijd Amsterdam
Parijs en terug een geweldige krachtproef
werd geheeten! hebben een eerste plaats
in het verkeer ingenomen. Maar de meest
eigenaardige karakteristiek van het verkeer
in Nederlands stedden, om nu van het plat
teland maar niet te spreken, is wel gelegen
in het geweldig aantal rij wielen. Het is mis
schien niet algemeen bekend, dat de nieuw
ste Baedeker voor Den Haag, wellicht ook
voor Amsterdam aangeeft, dat men zich op
het uur van 12, wanneer alle kantoren zoo
wat tegelijk uitgaan, moet begeven naar een
druk punt als b.v. de Zeestraat of het begin
van de Laan vn Meerdervoort in Den Haag,
dan wel de Leidsche of Utrechtsche straat in
Amsterdam, hartaders van een verkeer, dat
het centrum van kantoren met geheel een
gedeelte verbindt. Inderdaad, de stroom van
fietsers, die zich daar voortspoedt, fietsers
van allen rang, stand en ouderdom, is schijn
baar onuitputtelijk. Wellicht kan hier slechts
Denemarken, maar wat de groote steden
betreft zeker niet in gelyke mate, een der
gelijk voorbeeld in het leven roepen.
Ongetwijfeld hebben de gemeenten in
haar ontwikkeling gedurende deze 40 jaren
menig voorbeeld van het buitenland ge
volgd. Aan den anderen kant echter staat
daartegenover, dat zy ondanks alle wyzigin-
gen, toch kans hebben gezien voor het mee
rendeel by het oude Hollandsche standpunt
te blijven staan. Er is toch in de gemiddelde
Hollandsche stad nog iets anders dan of wij
ergens in het buitenland zijn; er is al direct
de oud-Hollandsche kern, die men gelukkig
zooveel mogelijk in eere laat; er is echter
ook-die stempel van Hollandschen aard, die
op bijkans elke stad is gedrukt!
Hebt u reeds, als abonné van de
Alkmaarsche Courant, ingeteekend op
onze premie-uitgave
een prachtig boekwerk, met ongeveer
400 foto's uit het leven van onze
koningin?
Het boek verschijnt in Augustus,
waarschijnlijk begin volgende week.
Verzekert u van zoo'n boek door nog
heden te bestellen. Dealbumszijn
uitsluitend bij vooruitbetaling,
zoodat ge door inzending van het be
drag na verschijnen het album kunt
ontvangen. De prijs bedraagt 0.75
afgehaald aan ons bureau, fr. p. post
0.95. Postgiro 37060 N.V. Boek- en
Handelsdrukkerij v/h. Herms. Coster
en Zoon, Alkmaarsche Courant.
ruststellende antwoord. En inderdaad, het
beest kykt ons „poeslief" aan. Zyn oppasser
of impressario?) springt even over het
hekje en Gertha is al bij hem om zich door
de tralies heen even door zyn vacht te laten
krauwen.
Wij wenschen Gertha een prettig verblijf
in ons land toe.
ERNSTIGE VAL MET DOODELIJKEN
AFLOOP.
Gistermiddag had de 49-jarige monteur
bij de gemeentebedrijven J. P. F. Rip te
Goor het ongeluk bij het verrichten van
werkzaamheden aan het electrisch net bij
den overweg in de Kerkstraat, van den
ladderwagen te vallen. Hij werd op een
brancard per auto naar zijn woning aan
den Markeloschen weg overgebracht, waar
hij kort daarna, vermoedelijk aan een
schedelbasisfractuur, is overleden. Het
slachtoffer was gehuwd en was vader van
zes kinderen.
H. P. VAN DER HAAR. f
In 70-jarigen ouderdom is te Wassenaar
plotseling overleden de figuur- en land
schap- en portretschilder Hermannus
Petrus van der Haar.
Op 2 December 1867 werd hij te Aven-
horn geboren, waar zijn vader arts was,
Hij doorliep de teekenacademie te Dussel-
dorf, kwam daarna in Holland terug,
waar hij leerling is geweest van Josef
Israëls. Hy was twee jaren pensionnair
van H. M. de Koningin.
Veel heeft hij in het buitenland gewerkt,
in Duitschland, Polen, Italië en Zwitser
land. In Holland werkte hij te Den Haag
en Utrecht, in het Gooi, in Twente en op
Walcheren, waar hij een aantal jaren te
Veere gewoond heeft. Nog geen jaar gele
den vestigde hij zich te Wassenaar, waar
hij tot het laatst van zijn werkzaam leven
toe in groote opgewektheid gewerkt heeft.
DE HOOFDSTAD EN DE JUBILEUM
FEESTEN.
50.000 lampen zullen worden
gebruikt.
Alleen voor de van gemeentewege ver
zorgde versieringen ter gelegenheid van de
feesten by het regeeringsjubileum men
vergete niet dat zeer veel op particulier
initiatief geschiedt is een bedrag van
65.000 uitgetrokken. Dit zal o.a. gebruikt
worden vooij den aankoop van 12 K.M. kabel,
12.5 K.M. toevoerleiding en 50.000 lampen,
waarvan alleen voor de versiering van den
Westtoren 1500 M. kabel en 5500 lampen ge
bruikt zullen worden. Zestig schijnwerpers
zullen drie andere torens in de stad verlich
ten en de fonteinen in de grachten worden
beschenen door 26 zoeklichten, die er ge-
kleur licht op zullen werpen, waarmede
prachtige effecten bereikt zullen worden.
„Wat is er gebeurd, lieveling, je
praat zoo onduidelijk!"
