ALKMAAR Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENs Van 1—5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven trance aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telel. 3320, redactie 3330. No. 207 Dit nummer bestaat uit vier bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 3 September 1938 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 140e Jaargang Chineezert melden successen. Verdedigingslinie van Hankou verbroken. Het Tsjechoslowaaksche vraagstuk. Het onderhoud der Sudeten-Duit- schers met Benesj. Henleinzaltegenvoorstellen doen. Het anti-semitisme in Italië. 20.000 joden moeten verdwijnen Polen demonstreeren. Vlugschriften verspreid. De algemeene toestand. Nieuws in 't kort. in en af- en de in Naar het Chineesche persbureau meldt, zijn de Chineesche troepen er geslaagd, onder dekking van geschut luchtmacht, een geheele Japansche deeling, die twee heuvels tusschen Hwangmei en Soesoeng bezet hield, te vernietigen. Hosjan, ten zuidwesten van Loen, is door de Chineezen ontruimd. Op 30 Augustus hebben de Japanners weer gebruik gemaakt van gifgassen, met het ge volg, dat de manschappen van een Chinee sche compagnie aan den Westelijken oever van de rivier de Pi om het leven gekomen zijn. Aan het front tusschen Kioekiang en Nantsjang zijn 300 Japanners ingesloten, helft daarvan sneuvelde, terwijl de rest verwarring vluchtte. De Japansche troepen lijden zware ver liezen. Naar schatting worden dagelijks 1000 tot 3000 gewonden van Kioekiang naar Sjanghai vervoerd. In het Oosten van Honan zijn uitgebreide oppervlakten overstroomd door het water van de Gele rivier, dat zich hierheen een weg gebaand heeft. De Japansche luchtaanvallen. Bevestigd wordt te Hankou, dat de kleine en onbeteekenende stad Tsjinsjan, ten Wes ten van Hankou, tot een ruïne is herscha pen door de Japansche luchtaanvallen van 29 Augustus. Door het bombardement der 50 vliegtuigen zijn 4000 inwoners gedood of ge wond. Tweeduizend huizen werden vernield. Vele burgers zijn in de vlammen omgeko men. De strijd om Hankou. Uit Tokio wordt gemeld, dat daar bericht is ontvangen, dat de verdedigingslinie om Hankou definitief verbroken is door de Ja pansche strijdkrachten, die, uit de provincie Anhwei komende, Honan waren binnen gevallen. Het bericht is afkomstig uit Lioean, in centraal-Anhwei. Volgens dat be richt zou een Japansche colonne, uit Lioean Westwaarts oprukkende, Jekiatsi, een stad op de grens van Anhwei en Honan, Donder dag hebben veroverd. De opmarsch werd voortgezet in de richting van Sinjang. Inmiddels is een andere Japansche strijd macht, oprukkende van Hwangmei m het Zuidoosten van de provincie Hoepei, ver schenen voor Koeangtsi, gelegen ten Noor den van Woehoesoe aan den Noordelijken oever van de Jangtse. Koeangtsi staat aan n feilen aanval bloot. Andere berichten weer maken melding van een algemeenen aanval op Maweiling, 15 K.M. ten Noorden van Teian aan den spoorweg Kioekiang-Nants- jang zoowat halverwege tusschen Kioekiang en Nantsjang. In dit bericht wordt nog bevestigd, dat de omsingeling van de Chineesche troepen m de bergketen van Loesjan, steeds nauwer De strijd bij Joeitsjang. Van Japansche zijde worden de berichten over hevige gevechten om de stellmgen bij Joeitsjang bevestigd. Bestreden wordt echter dat de Chineesche aanvallen succes hebben gehad. De Japansche linies zouden intact gebleven zijn. De slag in het Loesjanggebergte duurt nog steeds voort. Di van Joeitsjang in Zuidelijke richting opgerukte Japansche troepen zijn tot op 17 K.M. ten Noorden van Teian aan den Koekianspoorweg gevorderd. De Japanners verwachten, dat binnenkort de verbinding tot stand gebracht zal worden met de Japansche troepen, die van het Pojangmeer oprukken. In de overige sectoren vindt de Japansche opmarsch volgens de plannen voortgang. Aan den Noordelijken oever van de Jangtse zijn de Japanners tot op 10 K.M. van Kwangtsi genaderd. De Noordelijke groep is langs de Noordzijde van het Tatiegebergte in Westelijke richting opgerukt naar den straatweg, die naar Yehkiatsi leidt. Britsch-Japansche besprekingen te Tokio. Gisterochtend heeft de Britsche ambassa deur te Tokio een bezoek gebracht aan den onderminister van buitenlandsche zaken Horinoutsji voor het hervatten van de be sprekingen over de regeling der tusschen Engeland en Japan hangende vraagstukken, welke meerendeels op het gebied van Sjang hai betrekking hebben. Registratie van de Japansche ar beidskrachten ten behoeve van de oorlogsindustrie. De oorlog in China - en wat er misschien naderhand Japan nog te wachten staat blijkt moeilijker, tijdroovender en duurder dan wel verwacht was. Hoe langer hoe meer voelt Japan aan den lijve, dat het alle krachten zal moeten inspannen om den oorlog en den dan nog te verwachten na weeën het hoofd te kunnen bieden. Thans gaat Japan over tot een registratie van zyn geheele menschenmateriaal, teneinde 5 millioen arbeiders te vinden, die het voor zijn munitie-industrie noodig zal hebben. In November wordt met het werk dier regis tratie een begin gemaakt. De Sudeten-Duitsche afgevaardigden Kundt en Sebekowsky hebben óm 2 uur het Slot te Praag verlaten, na het onderhoud met Benesj, dat langer dan 3 uur heeft geduurd. Naar men weet, moesten de Sudeten-Duit sche gedelegeerden hun antwoord indienen op de nieuwe Tsjechische voorstellen, die hun Dinsdag j.1. door Benesj waren overhan digd. Natuurlijk wordt omtrent de resultaten van het onderhoud het grootste stilzwijgen bewaard. Men beperkt er zich toe in regee- ringskringen te verklaren, dat de indruk niet ongunstig is. In het bijzonder werd besloten, zoo zégt Havas, dat de besprekingen, die men men voorts verklaart, gebaseerd, op de acht kort zullen worden voortgezet. Dit is een groot resultaat. Van de drie vormen, waarin het Sudeten-Duitsche antwoord gegoten had kunnen zijn: gunstig, voorwaardelijk of ne gatief, moet de laatste dus op het oogenblik worden uitgeschakeld. Het gerucht gaat dat, naast de bezwaren, die zij zouden hebben ge opperd, de gedelegeerden tegenvoorstellen hebben gedaan. In Sudeten-Duitsche kringen schijnt men voldaan over den loop van het onderhoud. Men voegt hieraan toe, dat de Sudeten- Duitschers tijdens dit onderhoud Benesj in kennis hebben gesteld van de besluiten die de politieke commissie van de leiders der partij in de Donderdag gehouden conferen tie hebben genomen. Dit antwoord is, naar men voorts verklaart gebaseerd op de acht punten, die Henlein te Karlsbad uiteengezet heeft. De delegatie gaf haar meening over de door Benesj naar voren gebrachte ziens wijzen en argumenten. De besprekingen gaan derhalve voort en de beide partijen schijnen voldaan te zijn over dit onderhoud en de vooruitzichten, die de loopende be sprekingen bieden. Het bezoek van Henlein aan Hitier. Duitsche kringen te Berlijn toonen zich, volgens Havas, tamelijk tevreden over de reacties, die het bezoek van Henlein aan Hitier heeft uitgelokt. De banden tusschen de Sudeten-Duitschers en het Duitsche volk worden, zoo zegt men ginds, door dit bezoek in het licht gesteld, en zoo is een belang rijke schrede gedaan in de richting van er kenning der Duitsche opvattingen. Op het oogenblik schijnt men te Berlijn te willen aansturen op een volksstemming onder de Duitschers in Tsjechoslowakije. Naar de meening van nat.-soc. kringen in Duitschland wordt de wereld door de jong ste ontwikkelingen in het Sudeten-Duitsche vraagstuk duidelijk getoond, dat een derge lijke maatregel het eenige middel is om den vrede te redden. Het schijnt, dat men thans te Berlijn het denkbeeld overweegt van een plesbisciet onder internationale controle, om trent het resultaat waarvan men niet twij felt. Over het onderhoud tusschen Hitier en Henlein schrijft de Angriff: dit onderhoud is iets volkomen natuurlijks. Doch een be slissing kan slechts te Praag genomen wor- den en niet te Berchtesgaden. Het is de taak van Frankrijk en Engeland de regeering te Praag het noodige verantwoordelijkheidsge voel bij te brengen. Het blad besluit met te verklaren, dat „de Sudeten-Duitschers on wrikbaar vasthouden aan beginselen van het programma van Karlsbad". Havas verneemt, dat de Sudeten-Duitsche partij, na den terugkeer van Henlein in Tsjecho-Slowakije, der regeering van Praag tegenvoorstellen zal doen op het door het kabinet aangeboden plan. Volgens inlichtingen uit Duitsche bron behelsde het Praagsche plan een bestand voor den duur van drie maanden tusschen Tsjechen en Duitschers en het verleenen van bestuursautonomie binnen het kader van kantons aan de Sudeten-Duitschers. Het plan wordt door de Sudeten-Duit schers onaanvaardbaar genoemd. Zij blijven autonomie eischen voor de geheele Duitsche volksgroep, zonder administratieve indeeling. Wat het idee van een bestand betreft komt Berlijn opnieuw met het argument, dat deze maatregel nieuwe opofferingen van de zijde der Sudeten-Duitschers zou impliceeren, ter wijl de eerste maatregelen om tot ontspan ning te komen, van de regeering te Praag moeten uitgaan. Het feit, dat de leiders der Sudeten-Duit schers, gedekt door raadgevingen van Berchtesgaden, een tegenplan voorbereiden, bewijst, dat zij den schijn willen voorkomen alle hun gedane voorstellen stelselmatig te willen verwerpen. De volgende dagen zullen doen zien of dit tegenplan concessies zal inhouden met be trekking tot de door Henlein te Karlsbad verkondigde eischen. Naar Havas uit Rome meldt, is de telling der Joden in Italië byna afgeloopen. Tot dusver zijn er 84.000 geteld; men schat, dat het totaal iets meer dan 85.000 zal bedragen. Vermoedelijk zullen ongeveer 20.000 Joden het land moeten verlaten, omdat zij er zich na 1919 hebben gevestigd. Zij hebben daar toe zes maanden den tyd. Het meerendeel hunner zijn Poolsche Joden, de overigen Duitsche, Hongaarsche en Oostenrijksche Joden. De meesten zijn werkzaam in den handel, het bankwezen of de vrije beroepen. De ministerraad heeft ook een decreet aangenomen, waarbij wordt verboden, dat Joden les geven aan scholen, welke op eeni- gerlei wijze onder controle van den staat vallen. Ook mogen deze scholen geen Jood- sche leerlingen hebben. De verscherping van het anti-semietische karakter der regeeringsmaatregelen „ter verdediging van het ras" en in het bijzonder de bepalingen, volgens welke Joden worden uitgesloten van onderwijs en universiteit, hebben veel beweging gewekt, niet alleen bij degenen, die er onmiddellijk bij betrok ken zyn, maar ook bij de Joodsche handel drijvende kringen. Men kan zelfs zeggen, dat in deze kringen een paniekstemming heerscht en de algemeene indruk is, dat het Italiaansche racisme strenger zal zijn dan het Duitsche, hoewel men verklaart geen Joden-vervolging te willen. Grooten indruk hebben de maatregelen vooral gemaakt in de streek van Triest, waar vele Italiaansche en buitenlandsche Joden wonen die belang rijke posten in handel en zee verzekerings bedrijf bekleeden. Zij hebben er vaak groote kapitalen belegd, waarvan het over nemen netelige kwesties kan doen ontstaan. Vele Joden schijnen het plan te hebben naar Noord- en Zuid-Amerika te verhuizen. Het aantal buitenlandsche Joden te Mi laan, die Italië binnen zes maanden moeten verlaten, bedraagt, volgens het agentschap Stefani, ongeveer 5000, of 60 pet. der Jood sche bevolking. De meesten dezer Joden zijn Duitschers, Oostenrijkers of Polen. Verscheidene duizenden Poolsche burgers hebben gisteravond in de straten van Bielsko by Katowits betoogd om te protesteeren te gen en door de Jung-Deutsche Partei, een Duitsche organisatie van nationaal-socialisti- sche strekking, tegen Zondag a.s. aangekon digde meeting. Groepen Poolsche studenten hebben in den namiddag vlugschriften verspreid, waarin de bevolking werd uitgenoodigd te betoo- gen. In deze vlugschriften werd met name ge zegd: „Polen is geen Tsjecho-Slowakije". Van acht tot tien uur gisteravond trok een menigte door de straten, welke vaderland- sche liederen zong en kreten liet hooren, welke vijandig waren tegen het derde rijk en het nationaal-socialistische regiem. Tijdens de betooging werden de ruiten in gegooid van de woningen van senator Wies- ner, den leider der Jung-Deutsche Partei, en van den vice-burgemeester van Bielsko. Op het groote plein werden tal van Duitsche boeken en bladen verbrand. Op verscheidene plaatsen ontstonden vechtpartijen tusschen Polen en leden der Duitsche minderheid. Een tiental personen werd gewond. De politie trad op, doch er wordt niet gemeld of er arrestaties werden verricht. Alkmaar, 3 September. Neville Henderson, de Britsche gezant te Berlijn, die Woensdagavond op zijn post is teruggekeerd na de ministeriëele besprekin gen te Londen, heeft Donderdagavond laat een onderhoud gehad met von Ribbentrop, die den Britschen gezant daartoe had uitge noodigd. Besproken werd de situatie in Tsjecho-Slowakije en de internationale ver wikkelingen, die daarover zijn gerezen. De Britsche gezant heeft von Ribbentrop daarbij op de hoogte gebracht van de hou ding, die de Engelsche ministers op de ver gadering van Dinsdag hebben aangenomen, by welke vergadering de Britsche gezant aanwezig was. Von Ribbentrop is dus met de volle wetenschap van het Britsche stand punt naar Berchtesgaden vertrokken. Zoo begint het relaas van den Londen- schen correspondent der N.R.C. Een bericht van de Britsch United Press voegt hier nog aan toe, dat de Duitsche regeering Sir Neville Henderson nog vóór hij naar Londen ging, de verzekering heeft gegeven, dat zij in zake Tsjecho-Slowakije „niet overhaast zou handelen" en dat zij deze verzekering Woensdag bij monde van Weizacker nog eens heeft herhaald. In offi- cieele kringen te Londen weet men van een dergelijke verzekering niets af. Navraag bij het Duitsche gezantschap heeft eveneens geen bevestiging van het bericht opge leverd. Ook in Berlijn wordt het van be voegde zijde als hoogst onwaarschijnlijk verworpen. Het is trouwens twijfelachtig of dit bericht wel zoo belangrijk is als men op het eerste gezicht wel zou kunnen denken, daar de term „overhaast handelen" zeer vaag is en op tal van wijzen kan worden uitgelegd. De verwachting, dat het antwoord van de Sudeten-Duitschers gisteren bekend zou worden en dat dan tevens de inhoud van het nieuwe Tsjechische plan zou worden gepu bliceerd, is niet in vervulling gegaan. Daar Henlein eerst gisteravond naar Tsjecho-Slo wakije terugkeerde en dan eerst nog een rapport van zijn besprekingen met Hitier aan zijn collega's zal moeten uitbrengen, kan het Sudeten-Duitsche antwoord op zijn vroegst in den loop van vandaag bekend worden. Het wordt echter ook niet uitge sloten geacht, dat het nog een paar dagen langer op zich zou kunnen laten wachten. De heele situatie schijnt, van Londen uit ge zien, op het oogenblik vrij verward. De in druk wint veld, dat Henlein bereid is het nieuwe plan als een basis voor onderhande lingen te aanvaarden. Dat is ook de indruk van Lord Runciman. Over de veel belangrijker vraag, hoe Hitier over de Tsjecho-Slowaaksche voor stellen denkt, hoort men echter de meest verschillende meeningen. Een stroom van tegenstrijdige berichten komt hierover bin nen: Hitier zou het plan willen aanvaarden als een basis voor de onderhandelingen, maar zou daarbij zeker voorbehoud maken; hij zou het plan zonder meer verwerpen; hij zou het afwijzen, maar zelf met een tegen voorstel komen, in welk geval de deur voor onderhandelingen in elk geval nog openge laten zou worden, etc. etc. Al deze berichten schijnen slechts dit gemeen te hebben, dat zij niet zoozeer gebaseerd zijn op onom- stootelijk vastgestelde feiten, dan wel op min of meer intelligente gissingen. De Sfinx van Berchtesgaden weet zijn geheim goed te bewaren. Eén feit is echter gisteren uit den maal stroom van gissingen, voorspellingen en ge ruchten duidelijk naar voren getreden en dat is dat de Engelsche regeering druk uit oefent om Praag tot nog verder gaande concessies te bewegen. Men heeft reeds eenige dagen laten doorschemeren, dat men het Tsjechische plan niet als „final" be- beschouwt. De principieele strekking van het plan wordt bevredigend geacht, maar men is van meening, dat de wijze, waarop Praag de détails heeft uitgewerkt nog een en ander te wenschen overlaat en de ver diensten van het principiëele schema in zeker opzichte te niet doet. Londen heeft deze meening niet onder stoelen of banken gestoken, dat blijkt wel uit het feit, dat Lord Runciman Benesj heeft aangeraden voor het oogenblik niet meer dan een kort resumé van het plan te publi- ceeren. De reden, die hij voor dit advies heeft gegeven is „dat de bureaucratische ter minologie van het document het moeilijk te begrijpen maakt". Wat hij daarmee bedoelt is niet moeilijk te raden. Er moeten volgens hem nog aanzienlijke wijzigingen in de dé tails van het plan worden aangebracht. Wel licht is hierin een bijkomstige verklaring te vinden voor het uitblijven van het Sudeten- Duitsche antwoord. Wat betreft Halifax' onderhoud met den Poolschen chargé d' affaires en de geruchten, die daarover hebben geloopen, kunnen nog de volgende bijzonderheden vermeld wor den. Zooals reeds eerder medegedeeld, heeft Lord Halifax er op gewezen, dat Tsjechoslo wakije bereid was de Poolsche minderheid even billijk te behandelen als de Sudeten- Duitsche. Dit beteekent, dat voor de Polen, indien het nieuwe plan voor de Sudeten- Duitschers verwezenlijkt wordt, een kanton of een departement zal worden ingericht, waar zy eenzelfde soort van zelfbestuur zouden krijgen als de Sudeten-Duitschers in de overwegend Duitsche kantons. Polen is bereid met een dergelijke regeling genoegen te nemen. Bij navraag in diplomatieke krin gen werd bevestigd, dat er in het on derhoud tusschen Halifax en den Pool schen vertegenwoordiger geen woord ge wisseld is over de mogelijkheid, dat Polen een permanenten zetel in den Volkenbonds raad zou krijgen. Er is slechts gesproken over Polen's herkiezing als een semie-per- manent lid van den raad. In Poolsche krin gen is men van meening, dat kolonel Becker er wel toe bewogen kan worden een Pool sche candidatuur voor de herkiezing aan hangig te maken. Tevens verklaart men het niet onwaarschijnlijk, dat hij van deze gele genheid gebruik zal-maken om de kwestie van een permanenten zetel voor Polen ter sprake te brengen. TSJECHISCHE REGEERINGS- VOORSTELLEN NIET AANVAARD. Naar te Berlijn verluidt, hebben de ver tegenwoordigers van de Sudetenduitschers, zonder de nationaliteiten-voorstellen van de Tsjechische regeering geheel te verwerpen, deze toch niet aanvaardbaar verklaard. Hieruit blijkt, dat men op het oogenblik nog geen verbreken van de onderhandelingen wenscht. Men schijnt te Berlijn te hopen, dat de regeering te Praag nieuwe voor stellen zal doen. Volgens inlichtingen in Berlijnsche kringen zou men het voorstel van de Tsjechische regeering aanvaarden als een wapenstilstand van drie maanden, gedu rende welken tyd de Tsjechische autori teiten en de leiders van de Sudeten iedere maatregel, welke den toestand meer ge spannen zou kunnen maken, zullen ver mijden. OVERSTROOMINGEN IN SILEZIE. De overvloedige regen, welke de laatste dagen in Silezië is neergekomen, heeft ern stige overstroomingen veroorzaakt. Vooral de plaatsen in het dal van de Glatzer Reisse tusschen Patschau en Reichenstein is ver broken, aangezien de zoogenaamde zwarte brug op instorten staat. De weg tusschen Kamenz en Reichenstein staat een meter onder water en de brug bij Pilz over de Neisse is geheel in de golven verdwenen. Het gebied tusschen Reichenau en Schrom gelijkt een meer, waarin de hooger ge legen boerderijen als eilanden oprijzen. Het water van de Glatzer Neisse staat een meter hooger dan verleden week. De kwestie der omgekomen gevange nen. - De rechter van onderzoek in de zaak der vier op 24 Augustus in de gevangenis te Philadelphia dood in hun cellen aange troffen gedetineerden heeft Williams Mills, den directeur, Frank C. Raven, den onder directeur, negen bewakers en twee dokters schuldig verklaard aan misdadige nalatig heid. Zij zullen worden vervolgd wegens moord en manslag. Overstroomingen in Uruguay. - Tenge volge van hevige onweders zijn de rivieren buiten haar oevers getreden. Verscheidene huizen zijn ingestort, waarbij acht personen gedood en ongeveer honderd gewond werden. Naspel van den opstand op Kreta. - De te Kanea op Kreta bijeengekomen buiten gewone krijgsraad heeft gisteren na een proces, dat drie dagen geduurd heeft, vonnis gewezen tegen 51 personen, die in verband met den jongsten opstand terecht hebben moeten staan. De vonnissen varieerden tus schen zes maanden en twintig jaar gevange nisstraf. Waterhoozen voor de Engelsche kust. - Voor de kust van Bexhill, Sussex, heeft men gisteren zes waterhoozen uit de zee zien oprijzen. De dichtstbijzijnde bevond zich op nog geen mijl van de kust. De grootste er van bereikte naar schatting een hoogte van 360 M. Waterhoozen komen in de noordelijke wateren zelden voor, doch in de tropische zeeën bereiken zy soms een groote hoogte en vormen een bedreiging voor de scheepvaart. Zij gelijken op waterkolommen, doch be staan in werkelijkheid uit een fijnen nevel, die door plaatselijke wervelwinden uit de zee wordt opgezweept. De hoogste waterhoos, die ooit voor de Engelsche kust is waarge nomen, werd drie jaar geleden nabij Beachy Head gezien. Deze bereikte naar schatting een hoogte van 600 meter. Gevechten tusschen Indiërs en Bir- manen. - Gisteravond is het in verschillende deelen van Rangoon tot botsingen gekomen tusschen Indiërs en Birmanen. Twee per sonen werden gedood en zestien gewond. Eén der ernstig gewonden is intusschen over leden. Direct na het bekend worden van de ongeregeldheden rukten militairen uit. Dit incident heeft zich voorgedaan na een tyd van rust, welke gevolgd was op godsdienst twisten tusschen Boedhisten en Mohamme danen. In de stad heerscht een paniekstem ming. Alle winkels in de onrustige buurt zijn gesloten. Duitsche deserteurs over de grens. Fransche douanebeambten hebben bij For- bach twee Duitsche deserteurs aangehouden, die op Duitsch gebied by hun desertie ge grepen waren en zich na een kort gevecht weer bevrijd hadden. Een der deserteurs was in volledige militaire uitrusting.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1